laporan skenario b blok 15

7/25/2019 Laporan Skenario B Blok 15

1/63

LAPORAN TUTORIAL SKENARIO B BLOK 15

Disusun Oleh:

Kelompok A5

Tutor : r! Bui S"ntoso

Abdurahman Akib 04011181419020

Azora Khairani 04011281419082

Elvandy Suwardy Tjan 04011281419096

Eka Yulizar 04011181419210

!l"a Yohana Siani"ar 040111814190#8

a$a%u$ ina 04011281419124

aulia Sari Khairunni$a 04011181419016

&!%ina A$'ra Kirana 040111814190#0

Silvi Silvania 04011281419094

Thalia Tri A'ikah 04011181419012

PENDIDIKAN DOKTER U#U#

$AKULTAS KEDOKTERAN UNI%ERSITAS SRI&I'A(A

1


2/63

TUTORIAL BLOK 15 SKENARIO B

K!lom"ok (Tu'orial ) * S!nin +1 ,!bruari 2016 -ukul 1./ 00 Sd S!l!$ai

Tu'orial )) * &abu + . ,!bruari 2016 -ukul 1./ 00 Sd S!l!$aiPetu)"s Kelompok

Tutor : dr/ udi San'o$o

#oer"tor :Elvandy Suwardy 04011281419096

Sekret"ris : !l"a Yohana Siani"ar 040111814190#8

Eka Yulizar 04011181419210

An))ot" : Abdurahman Akib 04011181419020

Azora Khairani 04011281419082

a$a%u$ ina 04011281419124

aulia Sari Khairunni$a 04011181419016

&!%ina A$'ra Kirana 040111814190#0

Silvi Silvania 04011281419094

Thalia Tri A'ikah 04011181419012

KATA PEN*ANTAR

2


3/63

-!r'ama'ama marilah ki'a m!n%u3a"kan "uji dan $yukur k!hadira' Tuhan Yan% aha

Kua$a kar!na a'a$ b!rka'+ rahma'+ dan karuniaya lah kami da"a' m!yu$un la"oran 'u'orial ini

$!$uai d!n%an wak'u yan% '!lah di'!n'ukan/

5a"oran ini m!ru"akan 'u%a$ ha$il k!%ia'an 'u'orial $k!nario dalam lok 1(

-!ndidikan ok'!r 7mum ,akul'a$ K!dok'!ran 7niv!r$i'a$ Sriwijaya 'ahun 2016/ i $ini kami

m!mbaha$ $!buah ka$u$ k!mudian di"!3ahkan $!3ara k!lom"ok b!rda$arkan $i$'!ma'ikanya

mulai dari klariika$i i$'ilah+ id!n'iika$i ma$alah+ m!n%anali$i$+ m!ninjau ulan% dan m!nyu$un

k!'!rkai'an an'ar ma$alah+ $!r'a m!n%id!n'iika$i 'o"ik "!mb!lajaran/

ahan la"oran ini kami da"a'kan dari ha$il di$ku$i an'ar an%%o'a k!lom"ok dan bahan

ajar dari do$!ndo$!n "!mbimbin%/

Akhir ka'a+ kami m!n%u3a"kan '!rima ka$ih $!b!$arb!$arnya k!"ada Tuhan Yan% aha

Kua$a+ oran% 'ua+ 'u'or dan "ara an%%o'a k!lom"ok yan% '!lah m!ndukun% baik moril mau"unma'!ril dalam "!mbua'an la"oran ini/ Kami m!n%akui dalam "!nuli$an la"oran ini '!rda"a'

banyak k!kuran%an/ l!h kar!na i'u+ kami m!mohon maa dan m!n%hara"kan kri'ik $!r'a $aran

dari "!mba3a d!mi k!$!m"urnaan la"oran kami di k!$!m"a'an m!nda'an%/ S!mo%a la"oran ini

da"a' b!rmanaa' ba%i "ara "!mba3a/ T!rima ka$ih/

-al!mban%+ . ,!bruary 2016

K!lom"ok (

DA$TAR ISI

a'ar )$i//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////4

Sk!nario///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////(

Klariika$i )$'ilah/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////6

3


4/63

)d!n'iika$i a$alah////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////#

Anali$i$ a$alah//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////8

5!arnin% )$$u!//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////28

K!ran%ka Kon$!"////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////68

K!$im"ulan//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////69

a'ar -u$'aka//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////#0

SKENARIO B BLOK 15 T"hun +,15

r/ ana+ a(# y!ar oldman+ an a33oun'an'+ 3om!$ 'o : ho$"i'al b!3au$! o $hor'n!$$ o

br!a'h $in3! . hour$ a%o/ )n 'h! la$' . w!!k$ h! b!3am! !a$ily 'ir!d in daily a3'ivi'i!$/ :! al$o

had ni%h' 3ou%h+ nau$!a+ and lo$' o a""!'i'!/ S!v!n mon'h$ a%o h! wa$ ho$"i'aliz!d du! 'o 3h!$'

di$3omor'/

4


5/63

-a$' m!di3al hi$'ory* 'r!a'!d hy"!r'!n$ion+ h!avy $mok!r+ rar!ly !;!r3i$!d

,amily hi$'ory* no hi$'ory o "r!ma'ur! 3oronary di$!a$!

-hy$i3al E;am*

r'ho"n!u+ h!i%h' 16#3m+ body w!i%h' #9 k%+ - 180110 mm:%+ :& 122;min irr!%ul!r+ -&

102;min irr!%ul!r+ !na- ?(@0 3m :2+ ral!$ ?@+ wh!!zin% ?@+ liv!r* "al"abl! 2 in%!r$ b!low 'h! 3o$'al

ar3h+ and minimal ankl! !d!ma/

5abora'ory r!$ul'$*

:!mo%lobin 12+8 %dl+ BC* 8/(00mm.+ i Coun'* 021060226+ ES& 20 mmjam+ "la'!l!'*

22(/000mm./To'al 3hol!$'!rol .2( m%dl+ 55 21( m%dl+ :5 .( m%dl+ 'ri%ly3!rid! 210 m%dl+ blood

%lu3o$! 110 m%dl/

7rinaly$i$* normal in%$/

SDT ((75+ SD-T 4( 75+ CK AC 92 75+ CK 1475+ Tro"onin ) 0+1 n%ml/

Addi'ional !;amina'ion$*

ECD* a'rial ibrilla'ion+ 5A+ :& 120 ;min+ S "a''!rn >1>4+ 5> $'rain/

Ch!$' F&ay* CT& G(0H+ $ho!$ha"!d 3ardia3+ K!rl!yI$ lin! ?@+ $i%n$ o 3!"haliza'ion

)/ Klariika$i )$'ilah

)$'ilah Ar'i1 A'rial ibrila$i Kondi$i dimana ruan% a'a$ jan'un% b!rd!nyu'

'!rlalu 3!"a' dan ka3au2 r'o"n!u -!rna"a$an yan% $uli' k!3uali "ada "o$i$i '!%ak . Ch!$' di$3omor' &a$a 'idak nyaman di dada4 Tro"onin Kom"l!$ "ro'!in o'o' yan% jika b!r$!nyawa

d!n%an kal$ium m!m"!n%aruhi 'ro"omio$inun'uk m!n%awali kon'rak$i

( :y"!r'!n$ion T!kanan dari ar'!rial yan% '!'a" 'in%%i ? $y$'ol!dia'a$ 140 dia$'ol! dia'a$ 90

6 -r!ma'ur! 3oronary di$!a$! Kondi$i "a'oli%i$ ar'!ri 3oron!r yan% di'andaid!n%an "!nimbunaan abnormal li"id a'au bahan

5


6/63

l!mak dan jarin%an ibro$a di dindin%"!mbuluh darah yan% m!n%akiba'kan"!rubahan $'ruk'ur dan un%$i ar'!ri dan"!nurunan aliran darah k! jan'un% yan% '!rjadi"ada wani'a kuran% dari (( 'ahun dan "ria

kuran% dari 4( 'ahun/# Sho!$ha"!d 3ardia3 :i"!r'ro"i v!n'rik!l kanan yan% m!ny!babkana"!k$ '!ran%ka' k!a'a$ $!hin%%a m!mb!n'uk"ola $!"!r'i $!"a'u

8 &al!$ Suara "!a"a$an abnormal yan% '!rd!n%ar "adaau$kul'a$i dan m!nunjukkan b!rba%ai k!adaaan"a'olo%i$/

9 Bh!!zin% Suara "!rnaa$an r!ku!n$i 'in%%i +nyarin%+yan% '!rd!n%ar diakhir !k$"ira$i/

10 Ankl! !d!ma -!n%um"un 3airan $!3ara abnormal dalamruan% jarin%an in'!n$!lul!r diba%ian 'umi'/

11 S "a''!rn T!rb!n'ukknya l!mbah yan% dalam yan%m!ru"akan %abun%an dari %!lomban% dan S'an"a di$r'ai %!lomban% & $!$udah %!lomban%-

12 5A 5!' A;i$ !via'ion + adalah a;i$ a'au arah"roy!k$i jan'un% br%!$!r k! kiri dia'a$ .0d!raja'/

1. K!rl!yI$ lin! Tanda ya '!rliha' "ada radio%rai 'hora; "ada!d!ma "ulomnal m!ru"akanm %ari$ 'i"i$ yan%dib!n'uk ol!h 3airan a'au inil'ra$i $!lul!r dijarin%an in'!r$'i'ial "aru/

14 5> $'rain d!"r!$i $!%m!n ST dan inv!r$i dalam dari%!lomban% T/1( Si%n o C!"haliza'ion Tanda dari k!ru$akan b!n'uk $!3ara "!rman!n

yan% m!nandakan kardiom!%ali

)) / )d!n'iika$i a$alah

1/ r/ana a (# y!ar old man + an a33oun'an' + 3om!$ 'o : :o$"i'al b!3au$! o$hor'n!$$ o br!a'h $in3! . hour$ a%o/ ?vvv

2/ )n 'h! la$' . w!!k$ h! b!3am! !a$ily 'ir!d in daily a3'ivi'i!$/ :! al$o had ni%h' 3ou%h +nau$!a+ and lo$' o a""!'i'!/ S!v!n mon'h$ a%o h! wa$ ho$"i'aliz!d du! 'o 3h!$'di$3omor'/

-a$' m!di3al hi$'ory * 'r!a'!d hy"!r'!n$ion + h!avy $mok!r+ rar!ly !;!r3i$!d

,amilyhi$'ory * no hi$'ory o "r!ma'ur! 3oronary d!$!a$! ?vv

6


7/63

.! -hy$i3al !;am * ?v

r'ho"n!u+ h!i%h' 16# 3m+ body w!i%h' #9 k%+ -180110 mm:% +:& 122;min+irr!%ular+ -& 102;min irr!%ular + un!- (@0 3m :20+ ral!$?@+ wh!!zin% ?@ + liv!r * "al"abl! 2 in%!r$ b!low 'h! 3o$'al ar3h+ and minimal ankl!

!d!ma/

4! 5abora'ory r!$ul'$: -%.

:!mo%lobin * 12+8 %dl + BC * 8(00mm.+ i 3oun' * 021060226+ ES& 20mmjam + "la'!l!' * 22(000mm./To'al 3hol!$'rol .2( m%dl + 5521( m%dl +:5 .(m%l +Tri%li3!rid! 210 m%dl +blood %lu3o$! 110 m%dl/ 7rinaly$i$ * normal indin%$/

SDT ((75 +SD-T 4( 75+ CKAC 9275 +CK1475 +Tro"onin ) 0+1 m%ml

(/Addi'ional !;amina'ion$ * ?v

ECD * A'rial ibrilla'ion+ 5A +:& 120 ;min+ S"a''rn >1>4 + 5> $'rain

Ch!$' Fray * CT&G (0H +Sho!$ha"!d 3ardia3+ K!rl!yJ$ lin! ?@+ $i%n$ o 3!"haliza'ion

)))/ Anali$i$ a$alah

1/ r/ana a (# y!ar old man + an a33oun'an' + 3om!$ 'o : :o$"i'al b!3au$! o $hor'n!$$ obr!a'h $in3! . hour$ a%o/ ?vvv

a/ A"a hubun%an j!ni$ k!lamin +u$ia+ "!k!rjaan '!rhada" ka$u$ yan% dialami r/ anao 7mur

7mur b!r"!n%aruh '!rhada" k!jadian %a%al jan'un% walau"un %a%al jan'un% da"a'dialami oran% dari b!rba%ai %olon%an umur '!'a"i $!makin 'ua $!$!oran% maka

akan $!makin b!$ar k!mun%kinan m!nd!ri'a %a%al jan'un% kar!na k!kua'an

"!mbuluh darah 'idak $!!la$'i$ $aa' muda dan ju%a 'imbulnya "!nyaki' jan'un%

yan% lain "ada u$ia lanju' yan% m!ru"akan ak'or r!$iko %a%al jan'un%/!nuru'

"!n!li'ian Sia%ian di &umah Saki' :aji Adam alik ?2009 "ro"or$i "!nd!ri'a

%a%al jan'un% $!makin m!nin%ka' $!$uai d!n%an b!r'ambahnya u$ia yai'u 9+6H

"ada u$iaL 1( 'ahun+ 14+8H "ada u$ia 1640 'ahun dan #(+6H "ada u$ia G40'ahun/

o =!ni$ k!lamin-ada umumnya lakilaki l!bih b!r!$iko '!rk!na %a%al jan'un% dari"ada

"!r!m"uan/ :al ini di$!babkan kar!na "!r!m"uan m!m"unyai hormon !$'ro%!n

yan% b!r"!n%aruh '!rhada" ba%aimana 'ubuh m!n%hada"i l!mak dan kol!$'!rol/

7


8/63

!nuru' m!nuru' "an!li'ian Bh!l'on dkk di Am!rika ?2001 lakilaki mamiliki

r!$iko r!la'i $!b!$ar 1+24 kali ?-M0+001 dibandin%kan d!n%an "!r!m"uan un'uk

'!rjadinya %a%al jan'un%/T!'a"i wani'a m!njadi $!makin b!ri$iko $!'!lah

m!no"au$!/ -!k!rjaan

Kondi$i $'r!$$ dari "!k!rjaan da"a' m!ny!babkan "!nin%ka'an

'!kanan darah+ kar!na $aa' $!$!oran% dalam kondi$i $'r!$$ akan

'!rjadi "!n%!luaran b!b!ra"a hormon yan% akan m!ny!babkan

"!ny!m"i'an dari "!mbuluh darah/ Kondi$i $'r!$$ yan% '!ru$

m!n!ru$ da"a' m!ny!babkan kom"lika$i hi"!r'!n$i "ula/:i"!r'!n$i

da"a' m!ny!babkan %a%al jan'un% m!lalui b!b!ra"a m!kani$m!+

'!rma$uk hi"!r'roi v!n'rik!l kiri/ /

b/ a%aimana m!kani$m! $hor'n!$$ o br!a'h '!rkai' ka$u$A'rial ibrila$i!ndun%an di a'rium kiriarah k!mbali dari v!na "ulmonali$ k!

ka"il!r "aru Ed!ma "aru "aru $uli' m!n%!mban% "!ma$ukan 2 kuran%

Kom"!n$a$i &&N

2/ )n 'h! la$' . w!!k$ h! b!3am! !a$ily 'ir!d in daily a3'ivi'i!$/ :! al$o had ni%h' 3ou%h +nau$!a+and lo$' o a""!'i'!/ S!v!n mon'h$ a%o h! wa$ ho$"i'aliz!d du! 'o 3h!$' di$3omor'/

-a$' m!di3al hi$'ory * 'r!a'!d hy"!r'!n$ion + h!avy $mok!r+ rar!ly !;!r3i$!d /,amilyhi$'ory * no

hi$'ory o "r!ma'ur! 3oronary d!$!a$! ?vv

a/ A"a "!ny!bab mudah l!lah-ada "a$i!n %a%al jan'un% '!rjadi "!nurunan k!mam"uan kon'rak$i jan'un% un'ukm!mom"a darah $!hin%%a $'rok! volum! m!nurun/ Akiba' $'rok! volum! yan% m!nurunini ialah "!nurunan $u"lai ok$i%!n k! jarin%an yan% m!ny!babkan "!nurunanm!'aboli$m! a!rob di 'ubuh dan "!nin%ka'an m!'aboli$m! ana!rob/ !'aboli$m! ana!robini akan m!mbua' AT- yan% di"roduk$i $!diki' dan "!num"ukan a$am lak'a' $!hin%%a'imbulah ra$a l!lah a'i%u!/ A"ala%i d!n%an b!rak'ivi'a$ maka o;y%!n d!mandm!nin%ka' '!'a"i "a$i!n d!n%an %a%al jan'un% m!n%alami k!$uli'an un'uk m!m!nuhi

d!mand '!r$!bu' akiba'nya '!rjadi "!num"ukan a$am lak'a' yan% m!ny!babkank!l!lahan/ D!jala da"a' di"!rb!ra' ol!h k!'idak$!imban%an 3airan dan !l!k'roli' $!hin%%ada"a' di$!r'ai k!%!li$ahan dan k!bin%un%an

b/ a%aimana m!kani$m! 3ou%h +nau$!a+ and lo$' o a""!'i'!o !kani$m! ba'uk malam

8


9/63

a'uk malam di$!babkan kar!na adanya luid build u" "ada "aru "aru akiba'

'!rjadi k!naikan '!kanan di jan'un%/ -ada k!adaan b!rdiri+ 3airan 3!nd!run% k!

arah bawah $!hin%%a '!kanan k! ba%ian k!"ala kuran%/ -ada $aa' malam hari+

khu$u$nya "ada $aa' ia 'idur+ 'ubuhnya "ada "o$i$i 'idur m!ny!babkan buildu"

dari luid "ada "aru 3!nd!run% b!r%!$!r $!imban% k! arah kanan dan kiri+ maka

dari i'u '!rjadilah ran%$an%an dari '!kanan luid "aru $!hin%%a m!ny!babkan

ba'uk/o !kani$m! nau$!a

Da%al jan'un% kon%!$'i akan m!ny!babkan m!mb!n%kak a'au m!mb!$arnya ha'i+

akiba' dari m!mb!$arnya ha'i akan b!rdam"ak "ada "!n!kanan "ada lambun%

$!hin%%a a"abila makan walau"un dalam jumlah $!diki' akan m!nimbulkan ra$a

mual/

!kani$m!*Akiba' dari %a%al jan'un% kiri'!kanan va$kul!r "aru m!nin%ka'darah dari

v!n'rik!l kanan $uli' ma$uk k! "aru"!nin%ka'an kon'rak'ili'a$ v!n'rik!l kanan

?a%ar darah bi$a ma$uk k! dalam "aru "!nin%ka'an '!kanan "ada v!na

$i$'!mik dan "!nin%ka'an '!kanan v!na 3ava $u"!rior-!nin%ka'an '!kanan "ada

a'rium kanandarah dari v!na 3ava in!rior dan $u"!rior $uli' m!ma$uki a'rium

kon%!$'i v!na $i$'!mik "ada ha'i * h!"a'om!%aly m!n!kan lambun%

mu"lo !kani$m! lo$' o a""!'i'!Ed!ma dan kon%!$'i "ada ha'i dan u$u$ yan% di$!babkan ol!h %a%al jan'un% kanan

?dibuk'ikan l!wa' "!n%ukuran =>- yan% m!nin%ka' $!hin%%a m!ny!babkan

'imbulnya anor!k$ia+ ra$a "!nuh+ dan mual ?nau$!a/!kani$m!*&!'!n$i 3airan "ada %a%al jan'un% %a%al "om"a v!n'rik!l kanan '!kanan

dia$'ol! N'!kanan v!na dan a'rium m!nin%ka'm!nin%ka'kan '!kanan ka"il!r

b!ndun%an a'rium kanan b!ndun%an v!na $i$'!mik"!num"ukan 3airan di

jarin%an :!"a'om!%ali lambun% '!r'!kana$am lambun% Nmual dan

hil"n) n"/su m"k"n!

3/ a%aimana hubun%an 'r!a'!d hy"!r'!n$ion + h!avy $mok!r+ rar!ly !;!r3i$!d '!rhada"ka$u$

9


10/63

&okok m!n%andun% za'za' yan% da"a' m!nimbulkan '!rjadinya b!rba%ai "!nyaki'+

kar!na rokok m!n%andun% banyak za' 'ok$ik/ rokok akan l!bih dioku$kan "ada "!ran

niko'in dan karbon monok$id kar!na K!duadua bahan ini+ $!lain m!nin%ka'kan

k!bu'uhan ok$i%!n+ ju%a m!n%%an%%u $u"lai ok$i%!n k! o'o' jan'un% $!hin%%a akhirnya

m!ru%ikan k!rja o'o' jan'un%+ dian'aranya**"s 0O

Da$ C m!m"unyai k!mam"uan m!n%ika' h!mo%lobin ?:b yan% '!rda"a' dalam $!l

darah m!rah ?!ri'ro$i' l!bih kua'dibandin% ok$i%!n+ $!hin%%a $!'ia" ada a$a" rokok

di$am"in% kadar ok$i%!n udara yan% $udah b!rkuran%+ di'ambahla%i $!l darah m!rah

akan $!makin k!kuran%an ok$i%!n+ ol!h kar!na yan% dian%ku' adalah C dan bukan 2

?ok$i%!n/S!l 'ubuh yan% m!nd!ri'a k!kuran%an ok$i%!n akan b!ru$aha m!nin%ka'kan

yai'u m!lalui kom"!n$a$i "!mbuluh darahd!n%an jalan m!n3iu' a'au $"a$m!/ ila

"ro$!$ $"a$m! b!rlan%$un% lama dan '!ru$ m!n!ru$ maka "!mbuluh darahakan mudah

ru$ak d!n%an '!rjadinya "ro$!$ a'!ro$kl!ro$i$ ?"!ny!m"i'an/=adi+ am"ak dari riwaya' m!rokok d!n%an ka$u$ yai'u*1/ !rokok "!ny!bab u'ama 'imbulnya "!nyaki' ar'!rio$kl!ro$i$+ yai'u m!n!bal dan

m!n%!ra$nya "!mbuluh darah?ar'!rio$kl!ro$i$/ Ar'!rio$kl!ro$i$ m!mbua' "!mbuluh

darah k!hilan%an !la$'i$i'a$ $!r'a lian% "!mbuluh darahm!ny!m"i'/2/ !rokok m!mi3u 'imbulnya "lak a'!ro$kl!ro$i$

-lak ini m!mi3u hi"!r'!n$i dan mudah m!n3!'u$kan 'rombo$i$ yan% m!mb!n'uk

'rombu$ $!hin%%a '!rjadi i$k!mik miokard yan% m!nimbulkan ny!ri dada

D"mp"k "ri hipertensi p"" k"sus

am"ak dari hi"!r'!n$i "ada %a%al jan'un%+ yai'u*T!kanan darah yan% '!rlalu 'in%%i akiba' dari 3ardia3 ou'"u' dan r!$i$'!n$i "!ri!r yan%

m!nin%ka' m!n%akiba'kan o'o' jan'un% b!k!rja l!bih b!ra' un'uk m!mom"a darah dan

m!ny!babkan '!rjadinya hi"!r'roi dari v!n'rik!l kiri+ "!mb!$aran o'o' jan'un% kiri

di$!babkan k!rja k!ra$ jan'un% un'uk m!mom"a darah/ :al inilah yan% bila lama

dibiarkan da"a' m!n%akiba'kan %a%al jan'un% kon%!$'i/D"mp"k "ri r"rel e2er3ise p"" k"sus

!rolahra%a m!miliki banyak manaa' yan% baik ba%i 'ubuh ki'a '!ru'ama jan'un%+ namun

bila ki'a jaran% b!rolahra%a da"a' m!nimbulkan banyak "!nyaki' yan% b!rkai'an d!n%an

jan'un%+ dian'aranya*1/ K!rja jan'un% 'idak !i$i!n

10


11/63

=an'un% m!njadi 'idak '!rla'ih dan 'idak mam"u m!lakukan "!k!rjaan d!n%an '!na%a

yan% $!diki' akiba'nya jan'un% jadi 3!"a' l!'ih/2/ Kadar l!mak dalam darah $uli' 'urun

ila jaran% b!rolahra%a da"a' m!nin%ka'kan l!mak yan% ada dalam 'ubuh $!hin%%a

da"a' m!m"!rbanyak "!num"ukan l!mak "ada dindin% "!mbuluh darah+./ -!mbuluh darah jan'un% a'au ar'!ri koron!r da"a' m!ny!m"i'ia$anya "ada oran% yan% $!rin% b!rolahra%a+ "!mbuluh darah a'au ar'!ri koron!r

akan l!bih l!bar a'au b!$ar $!dan%kan "ada oran% yan% jaran% b!rolahra%a '!rjadinya

"!ny!m"i'an "!mbuluh darah/

d/ A"a hubun%an amily hi$'ory * "r!ma'ur! 3oronary d!$!a$! '!rhada" ka$u$

Tidak ada "r!ma'ur! 3oronary d!$!a$! m!n%ar'ikan bahwa "!nyaki' yan% did!ri'a bukandi'urunkan $!3ara %!n!'i3/

4! Phsi3"l e2"m* ?v

r'ho"n!u+ h!i%h' 16# 3m+ body w!i%h' #9 k%+ -180110 mm:% +:& 122;min+ irr!%ular+ -&102;min irr!%ular + un!- (@0 3m :20+ ral!$ ?@+ wh!!zin% ?@ +liv!r * "al"abl! 2 in%!r$ b!low 'h! 3o$'al ar3h+ and minimal ankl! !d!ma/

"! a%aimana in'!r"r!'a$i -hy$i3al !;am

No! 6"sil Pemeriks""n $isik Nil"i Norm"l Interpret"si

1/ D!n!ral !;amina'ion* r'ho"no!

?

Tidak normal

h!i%h' 16# 3m+

w!i%h' #9 k%)* 28+.26

18+(22+9 b!$i'a$

- 180110

mm:%

12080 mm:% :i"!r'!n$i

:& 122 b"m 60100 b"m Ta3hi3ardi -&* 102 b"m+

irr!%ular+ un!


12/63

./ Thora;*

7 ba$al ral! ?@+

? Tidak ormal

7 wh!!zin% ?@ ? Tidak ormal4/ Abdom!n*

liv!r i$ "al"abl! 2 in%!r$

b!low 'h! 3o$'al ar3h

? Tidak ormal

?:!"a'om!%aly

(/ E;'r!mi'i!$*

minimal ankl! !d!ma

? Tidak ormal

8! a%aimana m!kani$m! abnormal ?-+:&+-&+Bh!!zin% +dll

a r'ho"n!uAdanya edema paru$!hin%%a k!'ika b!rbarin% '!rjadi r!di$'ribu$i 3airan dari abdom!n

dan !k$'r!mi'a$ bawah k! dalam dada yan% m!ny!babkan "!nin%ka'an diara%ma+

$!hin%%a '!rjadi N aliran balik v!na dan N '!kanan ka"il!r "aru $!hin%%a m!n%hamba'

r!$"ira$i dan m!ny!babkan or'ho"n!u!b )Tb!$i'a$* ) M 28+.26/:al ini m!nunjukkan adanya di$li"id!mia/3 lood "r!$$ur!S'rok! volum! yan% 'idak m!n3uku"i m!ny!babkan '!rjadinya "!nurunan '!kanan

dindin% ar'!ri/ -!nurunan ini did!'!k$i ol!h baror!$!"'or yan% $!lanju'nya m!mi3u $ara$im"a'i$ un'uk m!nin%ka'kan '!kanan ar'!ri d!n%an m!lakukan va$okon'rik$i/

>a$okon'rik$i ini k!mudian m!mi3u $y$'!m &AA/ An%io'!n$in )) yan% diha$ilkan

m!ny!babkan va$okon'rik$i ju%a dan $!kali%u$ m!n%ak'ikan aldo$'!ron $!hin%%a '!rjadi

r!'!n$i 3airan di %injal/ -!ri$'iwa inilah yan% m!ny!babkan - yan% '!rukur adalah

1#0110 mm:%/d :!ar' ra'!+ "ul$! ra'!+ r!$"ira'ory ra'!:& 122 - irr!%ularSalah $a'u m!kani$m! kom"!n$a$i 'ubuh un'uk m!n%a'a$i

hi"o"!ru$i "!ri!r adalah d!n%an m!nin%ka'kan k!3!"a'an jan'un% un'uk m!mom"adarah+ namun k!adaan hi"!r'ro"i dan dila'a$i jan'un% yan% diakiba'kan ol!h k!%a%alan

o'o' jan'un% m!n%o$on%kan ron%%anya $aa' $i$'olik m!n%akiba'kan $y$'!m konduk$i

yan% m!n%a'ur kon'rak$i o'o' jan'un% ini 'idak da"a' b!k!rja $!ba%aimana bia$anya/

ila'a$i "ada a'rium yan% 'idak $ama an'ara kanan dan kiri m!ny!babkan im"ul$ dari

nodu$ $inua'rial 'idak $am"ai di nodu$ a'riov!n'rikular d!n%an wak'u yan% '!ra'ur/ S!lain12


13/63

i'u aliran im"ul$ "ada a$i3ulu$ a'riov!n'ri3ulari$ ju%a m!n%alami "!rlamba'an a"abila

'!rjadi dila'a$i dan hi"!r'ro"i "ada v!n'rik!l $!hin%%a kon'rak$i yan% diha$ilkan 'idak

'!ra'ur/ S!lain i'u ju%a '!rjadi kon'rak$i "r!ma'ur! yan% ju%a m!njadi $!lah $a'u "!ny!bab

r!ndahnya $'rok! volum!/PR 1,+29min Irre)ul"r une;u"l !nyu' nadi yan% 'idak $ama d!n%an d!nyu'

jan'un% diakiba'kan ol!h adanya k!'idak3uku"an volum! darah yan% di"om"a ol!h

jan'un% dalam m!m!nuhi k!bu'uhan jarin%an dan adanya kon'rak$i "r!ma'ur / &!ndahnya

volum! darah yan% di"om"a ini m!ny!babkan aliran darah yan% $am"ai k! ba%ian nadi

l!bih $!diki' dan adakalanya 'idak '!rd!'!k$i kar!na '!kanan yan% $!makin r!ndah/RR 4+29min Taki"n!a b!rhubun%an d!n%an b!rkuran%nya a$u"an 2 jarin%an 'ubuh/

!rkuran%nya 2 ini di$!babkan ol!h adanya 'ran$uda$i 3airan di "aru $!hin%%a

m!nyuli'kan '!rjadinya "!r'ukaran C2 ha$il m!'aboli$m dan 2 dari luar/ :al ini

k!mudian akan m!nin%ka'kan r!ku!n$i "!rna"a$an/! -allor i$un%$i $i$'olik jan'un%3ardia3 ou'"u' P"!ru$i 2k! jarin%an m!nurun"allor/ =>-Akiba' dari %a%al jan'un% kiri'!kanan va$kul!r "aru m!nin%ka'darah dari v!n'rik!l

kanan $uli' ma$uk k! "aru"!nin%ka'an kon'rak'ili'a$ v!n'rik!l kanan ?a%ar darah bi$a

ma$uk k! dalam "aru "!nin%ka'an '!kanan "ada v!na $i$'!mik dan "!nin%ka'an

'!kanan v!na 3ava $u"!rior "!nin%ka'an =>-

% &al!$Kon%!$'i "aru'!kanan ar'!ri dan v!na "ulmonal m!nin%ka' dimana '!kanan v!na yan%

m!nin%ka'k!$!imban%an '!kanan hidro$'a'ik dan o$mo'ik '!r%an%%u $!hin%%a '!rjadi

!k$'rava$a$i 3airan k! ron%%a alv!olar hal inilah yan% m!ny!babkan bunyi ronkhi dan

m!n%i '!rjadi/h Bh!!zin%K!'ika '!rjadi "!nin%ka'an '!kanan ar'!ri bron3hiali$ maka '!rjadi "ula 'ran$uda$i "ada

jarin%an in'!r$'i'ial bronku$/ =arin%an ini akan m!n%alami !d!ma dan hal ini akan

m!n%uran%i lum!n bronku$+ $!hin%%a $aluran naa$ m!njadi $!m"i' dan aliran udara

m!njadi '!r%an%%u/ -ada k!adaan ini $uara "!rnaa$an m!njadi b!rbunyi "ada $aa'

!k$"ira$i+ '!rd!n%ar bi$in% !k$"ira$i dan a$! !k$"ira$i m!njadi l!bih "anjan%/ =adi+ $uara

wh!!zin% a'au m!n%i '!rjadi kar!na "!ny!m"i'an $aluran naa$/i 5iv!r "al"abl!

13


14/63

Da%al jan'un% kanan+ v!n'rik!l kanan "ada $aa' $i$'ol 'idak mam"u m!mom"a darah

'!kanan akhir dia$'ol v!n'rik!l kanan akan m!nin%%i '!kanan di a'rium kanan

m!nin%%i b!ndun%an v/ 3ava $u"!rior+ v/3ava in!rior+ dan $!luruh $y$'!m v!na

b!ndun%an di v/ ju%ulari$ dan v/ h!"a'i3a

h!"a'om!%alij Ankl! !d!mai$un%$i $i$'olikdia$'olik %an%%uan un%$i v!n'rik!l kanan 3urah jan'un%

v!n'rik!l kanan m!nurun "!nin%ka'an '!kanan v!na "ulmonali$ "!nin%ka'an

'!kanan ar'!ri "ulmonali$ ?hi"!r'!n$i "ulmonal"!nin%ka'an '!kanan di v!n'rik!l dan

a'rium kanan"!nin%ka'an '!kanan v!na $i$'!mik b!ndun%an darah di v!na "!ri!r

"!num"ukan 3airan di jarin%an "!ri!rankl! !d!ma3! a%aimana hubun%an ob!$i'a$ '!rhada" "!nyaki' kardiova$kul!r

-ada $!ba%ian b!$ar oran% yan% m!n%alami ob!$i'a$+ '!rda"a' "!nin%ka'an kadar 55

dan "!nurunan kadar :5/ :al ini m!ru"akan $alah $a'u ak'or r!$iko '!rb!n'uknya

a'!ro$kl!ro$i$/ A'!ro$kl!ro$i$ da"a' m!ny!babkan b!rba%ai %an%%uan kardiova$kul!r/

A'!ro$kl!ro$i$ da"a' m!ny!babkan hi"!r'!n$i+ $!dan%kan hi"!r'!n$i da"a' m!ny!babkan

'!rjadinya hi"!r'roi v!n'rik!l kiri yan% $!lanju'nya da"a' m!ny!babkan %a%al jan'un%

kon%!$'i/ S!lain i'u ru"'urnya a'!ro$kl!ro$i$ ju%a da"a' m!ny!babkan '!rb!n'uknya

'rombu$ yan% a"abila m!nyumba' "!mbuluh darah koron!r akan m!ny!babkan an%ina

"!k'ori$ dan da"a' b!rujun% "ada inark miokard/

! A"a makna :& ?122;min l!bih b!$ar dari "ada -& ?102;min PR 1,+29min Irre)ul"r une;u"l !nyu' nadi yan% 'idak $ama d!n%an d!nyu'

jan'un% diakiba'kan ol!h adanya k!'idak3uku"an volum! darah yan% di"om"a ol!h

jan'un% dalam m!m!nuhi k!bu'uhan jarin%an dan adanya kon'rak$i "r!ma'ur / &!ndahnya

volum! darah yan% di"om"a ini m!ny!babkan aliran darah yan% $am"ai k! ba%ian nadi

l!bih $!diki' dan adakalanya 'idak '!rd!'!k$i kar!na '!kanan yan% $!makin r!ndah/RR 4+29min Taki"n!a b!rhubun%an d!n%an b!rkuran%nya a$u"an 2 jarin%an 'ubuh/

!rkuran%nya 2 ini di$!babkan ol!h adanya 'ran$uda$i 3airan di "aru $!hin%%a

m!nyuli'kan '!rjadinya "!r'ukaran C2 ha$il m!'aboli$m dan 2 dari luar/ :al ini

k!mudian akan m!nin%ka'kan r!ku!n$i "!rna"a$an/

e! a%aimana 3ara m!m!rik$a =>- "ada "a$i!nulamula '!n'ukan 'i'ik nol ?z!ro a'au l!v!l l!bo$'a'ik yai'u 'i'ik di mana kirakira 'i'ik

'!n%ah a'rium kanan b!rada/ Ti'ik ini b!rada kirakira "ada "!r"o'on%an an'ara %ari$

14


15/63

midak$il!r d!n%an %ari$ '!%ak

luru$ $'!rnum "ada l!v!l

an%ulu$ 5udovi3i/ -ada "o$i$i

'!%ak+ '!kanan v!na ju%ulari$

yan% normal akan

'!r$!mbunyi di dalam ron%%a

'orak$/ -ada "o$i$i b!rbarin%

v!na ju%ulari$ mun%kin akan

'!ri$i m!$ki"un '!kanan v!na

ma$ih normal/-ada "o$i$i $!'!n%ah duduk 4( d!raja' ?dalam k!adaan ril!k$ 'i'ik

"!r"o'on%an v!na ju%ulari$ d!n%an klavikula akan b!rada "ada bidan% horizon'al kira

kira ( 3m dia'a$ 'i'ik nol/ =ika ba'a$ a'a$ d!nyu' v!na '!rliha' di a'a$ klavikula+ maka'!kanan v!na ju%ulari$ "a$'i m!nin%ka'/

/! !n%a"a "ada "!m!rik$aan liv!r '!raba 2 jari T!rda"a' h!"a'om!%ali akiba' dari b!ndun%an di h!"ar/? A'rial ibrila$ib!ndun%an di

a'rium kananhi"!r'!n$i v!na "or'ab!ndun%an di h!"arh!"a'om!%ali

4/ 5abora'ory r!$ul'$* ?>

:!mo%lobin * 12+8 %dl + BC * 8(00mm.+ i 3oun' * 021060226+ ES& 20 mmjam +"la'!l!' * 22(000mm./To'al 3hol!$'rol .2( m%dl + 5521( m%dl +:5 .( m%l +Tri%li3!rid!210 m%dl +blood %lu3o$! 110 m%dl/ 7rinaly$i$ * normal indin%$/

SDT ((75 +SD-T 4( 75+ CKAC 9275 +CK1475 +Tro"onin ) 0+1 m%ml

"! a%aimana in'!r"r!'a$i dari 5abora'ory r!$ul'$

-!m!rik$a

anilai ormal

)n'!r"r!'a$i

:!mo%lob

in

1. %rH 18 %rH?5k

12 %rH 1(+( %rH

?-r

12+8 %dl ?r!ndah

BC (00010/000mm. 8(00mm. ?normal

15


16/63

i/

Coun'

a$oil* 02H

Eo$inoil* 0#H

/a'an%* 010H

/S!%m!n* .(80H

5imo$i'* 20(0H

ono$i'* 212H

a$oil* 0Eu$inoil* 2/ a'an%* 10/ S!%m!n* 605imoi'* 22ono$i'* 6?/ ba'an% normal

'in%%i

ES&010 mmjam ?5k

020 mmjam ?-r

20 mmjam

?l!bih dari normal

-la'!l!' 140/000

4(0/000mm.22(/000mm.?normal

Kol!$'!rol

'o'al

O200 m%d5 .2( m%dl

?l!bih dari normal

55 O 1.0 m%dl 21( m%dl ?l!bih dari

normal Qdi$li"id!mia

:5 -ria * G40m%dl

Bani'a * G(0

m%dl

.( m%d ?kuran% dari

normal Q

di$li"id!mia

Tri%ly$!ri

d!

O 1(0 m%dl 210 m%dl ?5!bih dari

normal Q

di$li"id!mia

lood

Dlu3o$

!

O 100 m%dl 110 m%dl ?l!bih dari

normal

7rinaly$i$ 7n$ur or%anik dan ormal ,indin%

16


17/63

anor%anik dalam

jumlah '!r'!n'u

CK AC 80 75 92 75 ?'in%%i

CK O10 75 14 75 ?'in%%i+

k!ru$akan o'o'

jan'un%

Tro"onin ) O0+1 0+1 n%m% ?r!$iko

$!dan%

SDT 10 R .4 75 (( 75 ?'in%%i

SD-T L42 75 4( 75 ?'in%%i

8! a%aimana m!kani$m! abnormal

1 ES& 20mm.ES& 'in%%i k!mun%kinan dikar!nakan hi"!rkol!$'!rol!mia+m!rokok dan

"!r'ambahan u$ia $!hin%%a vi$ko$i'a$ darah m!nin%ka'/ :i"!rkol!$'!rol!mia ju%a

m!ny!babkan k!mun%kinan a'h!ro$kl!ro$i$ makin 'in%%i $!hin%%a dalam "ro$!$

"!mb!n'ukan a'h!ro$kl!ro$i$ '!r$!bu' '!rda"a' $i'okin$i'okin b!ru"a inflammatory

factors yan% da"a' m!ny!babkan vi$ko$i'a$ darah m!nin%ka' $!hin%%a laju !nda"darah dia'a$ normal/

2 -roil li"id yan% 'in%%i ?di$li"id!mia. Blood glucose110 m%dl

-!nin%ka'an %ula darah "ua$a da"a' di$!babkan ol!h "!nurunan ambilan dan

m!'aboli$m! %luko$a di o'o' ran%ka a'au "!nin%ka'an "roduk$i %luko$a ha'i/ -ada

ka$u$ ini r/ ana ju%a di$!r'ai d!n%an adanya abnormali'a$ a'!ro%!nik yai'u

"!nin%ka'an kadar 'ri%li$!rida+ "!nurunan kadar :5 kol!$'!rol dan hi"!r'!n$i

$!hin%%a hal ini mun%kin m!nandai adanya r!$i$'!n$i in$ulin "ada r/ ana/

amun+ Tn/ ana b!lum m!nd!ri'a iab!'!$ !li'u$+ kar!na kadarnya ma$ih

dibawah 12(m%dl/4 CK AC 92 75+ CK 14 75+ Tro"onin )* 0+1 n%ml/

a CK AC!n%alami "!nin%ka'an "ada :!ar' a''a3k

17


18/63

Sk!l!'al mu$3l! injury+ mul'i"l! 'rauma+ mu$3l! 3ram"$+ ar'!rial !mboli$m+

mu$3ular dy$'ro"hy+ inlamma'ory mu$3l! di$!a$!$+ hy"o'hyroidi$m/ 'h!r di$!a$!$* 5iv!r+ "an3r!a$+ $'oma3h+ 3olon di$!a$!$+ mali%nan'

di$!a$!$/ Cr!a'in! kina$! dil!"a$kan $aa' '!rjadi 3!d!ra o'o'+ m!miliki 'i%a

rak$i i$o!nzim yai'u CK ?dalam o'o' $k!l!'al+ CK ?"alin%banyak '!rda"a' dalam miokardium+ CK ?dalam jarin%an o'ak

bia$anya 'idak ada dalam $!rum/b CK

=!ni$ !nzim yan% '!rda"a' banyak "ada jarin%an '!ru'ama o'o'+ miokardium dan

o'ak/T!rda"a' . j!ni$ i$o!nzim kr!a'in kina$! dan dib!ri lab!l ?mu$kulu$

dan ?brain/-!nin%ka'an kadar !nzim dalam $!rum m!njadi indika'or

'!r"!r3aya adanya k!ru$akan "ada jan'un%/

3 Tro"onin )!ru"akan kom"l!k$ "ro'!in o'o' %lobul!r dari "i'a ) yan% m!n%hamba'

kon'rak$i d!n%an m!mblokad! ain'!rak$i ak'in dan mio$in/ A"abila

b!r$!nyawa d!n%an Ca@@+ akan m!n%ubah "o$i$i mol!kul 'ro"omio$in

$!hin%%a '!rjadi in'!rak$i ak'inmio$in/ -ro'!in r!%ula'or ini '!rl!'ak di dalam

a"ara'u$ kon'rak'il mio$i'+ dan m!n%andun% . $ub uni' d!n%an 'anda C+)+ T/

-!nin%ka'an 'ro"onin m!njadi "!r'anda "o$i'i adanya 3!d!ra $!l miokardium

dan "o'!n$i '!rjadinya an%ina/

3! !n%a"a dilakukan "!m!rik$aan SDTdan SD-TSD-T ?Serum Glutamic Pyruvic Transaminase A5T ?Alanine Aminotransferase+ !nzim

ini m!n%ka'ali$i$ "!mindahan $a'u %u%u$ amino an'ara lain alanin dan a$am ala

k!'o%lu'ara'/ T!rda"a' banyak di h!"a'o$i' dan kon$!n'ra$inya r!la'i r!ndah di jarin%an

lain/ Kadar normal dalam darah ( .( )7 li'!r/ SD-T l!bih $!n$i'iv! dibandin%kan

SDT/SDT ?!nzim ini b!run%$i $!ba%ai ka'ali$a'or r!ak$i an'ara a$ama$"ar'a' dan a$am ala

k!'o%lu'ara'/ SDT '!rda"a' l!bih banyak dijan'un% dibandin%kan di ha'i/ Enzim ini ju%a'!rda"a' di o'o' ran%ka+o'ak dan %injal/-!nin%ka'an SDT dan SD-T bi$a m!nunjukkan k!adaan *R Kola"$ $irkula$iR K!lainan "ada h!"ar ?h!"a'i'i$R Da%al jan'un% kon%!$'iR ) ?miokard inark

18


19/63

! !n%a"a dilakukan "!m!rik$aan CKAC dan CK -!m!rik$aan biomark!r CKAC+ CK+ dan Tro"onin ) dilakukan d!n%an 'ujuan un'uk

m!n%!'ahui a"akah '!rda"a' k!ru$akan o'o' jan'un% a'au 'idak/

5! Aition"l e2"min"tions* ?v

ECD * A'rial ibrilla'ion+ 5A +:& 120 ;min+ S"a''rn >1>4 + 5> $'rain

Ch!$' Fray * CT&G (0H +Sho!$ha"!d 3ardia3+ K!rl!yJ$ lin! ?@+ $i%n$ o 3!"haliza'ion

a/ a%aimana in'!r"r!'a$i

:a$il -!m!rik$aan ilai

ormal

)n'!r"r!'a$i

Ch!$' F&ay

CT& G (0H O (0H Cardiom!%ali

Si%n$ o 3!"haliza'ion Ed!ma "aru

Sho! $ha"! 3ardia3

Tidak ada

-!mb!$aranv!n'rik!l

jan'un%kanan dana'au

kiri

K!rl!y$ lin! ?@ ? Ed!ma "aruECD

a'rial ibrilla'ion Sinu$

rhy'hm

on $inu$ rhy'm+

ir!%ular

5A ?Left Axis Deviation :i"!r'roi v!n'rik!l kiri

:& 120 ;m 60100 ;m Takikardi

S "a''!rn >1>4 Tidak ada )nark miokard an'!rior

5> $'rainTidak ada

)nark miokard+ $'rok!+

%a%al jan'un%

b/ a%aimana m!kani$m! abnormal o A'rial ibrila'ion

19


20/63

!nunjukkan adanya k!ka3auan li$'rik "ada a'rium dikar!nakan ibro$i$ dari

a'rium/ Akiba'nya im"ul$ yan% m!n%alir k! v!n'rik!l b!r$ia' random/ Cirinya

dari EKD adalah in'!rval && yan% random dan %!lomban% - yan% miri" a'rial

lu''!r/ 5A

o !nunjukkan

b!rubahnya arah

r!$ul'an &S dari

yan% awalnya k! kiri

bawah+ m!njadi k! arah kanan a'a$/ :al ini di$!babkan ol!h b!$arnya im"ul$ yan%

mam"u m!n%%!$!r ak$i$ k! kiri+ dalam ka$u$ di$!babkan ol!h 5>: :& 120;min

o alam ka$u$ di$!babkan ol!h b!rkuran%nya aliran darah akiba' C:,/ Tubuhm!n%kom"!n$a$i d!n%an m!nin%ka'kan :&/

S "a''!rn >1>4o !nunjukkan "!mb!$aran arah aru$ im"ul$ "ada v!n'rik!l kiri/ >1>4 m!miliki

v!k'or yan% ham"ir n!%a'i d!n%an arah im"ul$ v!n'rik!l kiri+ $!hin%%a bila '!rjadi

"!nin%ka'an jumlah im"ul$ maka akan '!rb!n'uk $a'u kom"l!k &S $u"!r n!%a'i 5> $'rain

o 5>: $!rin% b!rhubun%an d!n%an d!"r!$i $!%m!n ST dan inv!r$i dalam dari

%!lomban% T/ -!rubahan ini 'am"ak di $anda"an "r!kordial+ >( dan >6/ "ada

$anda"ao n !k$'r!mi'a$ '!rda"a' "ula "!rubahan STT b!rlawanan d!n%an d!l!k$i dominan

dari %!lomban% &S/ =ika ak$i$ !k% adalah v!r'ikal maka akan 'am"ak "!rubahan

di $ada"an ))+ )))+ a>,+ jika horizon'al maka akan 'am"ak "!rubahan di $ada"an )

dan a>5/ CT& G(0H

o ormalnya dibawah (0H+ dida"a' dari "!rbandin%an l!bar jan'un% d!n%an l!bar

'hora;/-ada ka$u$ dibabkan kar!na adanya hi"!r'roi v!n'rik!l "ada jan'un% Sho! $ha"!d

o -!nam"akan radiolo%i$ dimana "in%%an% jan'un% m!mb!n'uk $udu' i; $!hin%%a

jan'un% m!ny!ru"ai $!"a'u/ !n%indika$ikan adanya hi"!r'roi v!n'rik!l kanan K!rl!y$ lin! @

20


21/63

o Dari$ K!rl!y m!ru"akan %ari$ m!nda'ar dari dindin% 'horak k! m!dial kirakira .

4 3m/ Ed!ma in'!r$'i'ial m!ny!babkan "aru b!rb!r3akb!r3ak 'i"i$+ halu$+

$!hin%%a %ambaran radiolu$!n "aru b!rubah m!njadi $uram/ Dari$ K!rl!y ini

mun3ul akiba'

'!rb!ndun%nya

aliran lim! kar!na !d!ma

in'raalv!olar/

Ed!ma ini m!nunjukkan

$!"'al lin! yan% dik!nal

$!ba%ai K!rl!yI$ lin!+3/ a%aimana %ambaran radiolo%idari ka$u$

6/ a / A"a $aja dari ka$u$ ua' 'ab!l

In/"rk

#iok"rPneumoni"

Pen"kit p"ru

o8strukti/

kronik

06

$

Shortness of breath ?'!ru'ama

21

*e


22/63

d!n%an

ak'ivi'a$

Orthopneu i$a ada

?jika di$!r'ai%a%al

jan'un%

#u"h lel"h

N"use"

6il"n) n"/su

m"k"n

Chest

discomfort

Ch!$' "ain Ch!$' 'i%h'n!$$

B"tuk ?ba'uk

d!n%an muku$

Wheezing

Rales i$a ada

?jika di$!r'ai

%a%al

jan'un%

i$a ada

T"kik"ri

Eem"

tun)k"i

3/ A"a dia%no$i$ akhir dari ka$u$

Con%!$'i :!ar' ,aillur!

d/ a%aimana !'iolo%i dari dia%no$i$

E'iolo%i bi$a di$!babkana. Pen"kit


23/63

b. Kardioio"a'i dila'a$ic. Kardiomio"a'i hi"!r'roikd. -!nyaki' ka'u" jan'un%* r!uma'ik mau"un nonr!uma'ike. Aritmi"


24/63

o Trombo!mboli adalah ri$iko '!rjadinya b!kuan v!na ?'hrombo$i$ v!na dalam a'au

d!!" v!nou$ 'hrombo$i$ dan !mboli "aru a'au E- dan !mboli $i$'!mik 'in%%i+

'!ru'ama "ada C:, b!ra'/ i$a di'urunkan d!n%an "!mb!rian wararin/ Kom"lika$i ibrila$i a'rium $!rin% '!rjadi "ada C:, yan% bi$a m!ny!babkan "!rburukan

drama'i$/ :al '!r$!bu' indika$i "!man'auan d!nyu' jan'un% ?d!n%an di%o;in a'au U

blo3k!r dan "!mb!rian wararin/ K!%a%alan "om"a "ro%r!$i bi$a '!rjadi kar!na "!n%%unaan diur!'ik d!n%an do$i$

di'in%%ikan/ Ari'mia v!n'rik!l $!rin% dijum"ai+ bi$a m!ny!babkan $inko" a'au $udd!n 3ardia3

d!a'h ?2((0H k!ma'ian C:,/ -ada "a$i!n yan% b!rha$il dir!$u$i'a$i+ amiodaron+ U

blo3k!r+ dan v!brila'or yan% di'anam mun%kin 'uru' m!m"unyai "!ranan/ Eu$i "l!ura kar!na adanya "!nin%ka'an '!kanan ka"il!r "l!ura

:!"a'om!%ali "ada %a%al v!n'rik!l kanan+ T!kanan dalam a'rium kanan akan m!nin%%im!ny!babkan b!ndun%an aliran darah v!na kava $u"!rior dan in!rior $!r'a v!nav!na

$i$'!mik '!rma$uk b!ndun%an di v!na h!"a'i3a $!hin%%a '!rjadi h!"a'om!%ali/

h! a%aimana 'a'alak$ana m!nuru' $kdi

!nuru' SK) %olon%an ./ -!nan%anan m!nuru' $kdi

1/ -!mb!rian ok$i%!n

2/ ba' diur!'ika ? Spironol"kton aldo$'!ron! an'a%oni$ a'au ,uro$!mid!./ i%i'ali$ ?i%o;in

4/ >a$odila'or ? >!nou$ va$odila'or !/% ni'ra'!$+ Ar'!riolar va$odila'or$ !/% hydralazin! +8"l"n3e ="soil"tor e!) A3e inhi8itors

(/ -!mb!rian %olon%an $'a'in un'uk dy$li"id!mia

6/ -!mb!rian an'ikoa%ulan ?a$"irin

%! LEARNIN* ISSUE

1! An"tomi "n $isiolo)i '"ntun)

Anatomi Jantung

24


25/63

=an'un% '!rdiri dari 'i%a la"i$an yai'u !"i3ardium+ miokardium dan !ndokardium/=an'un%

normal yan% dibun%ku$ ol!h "!rikardium '!rl!'ak "ada m!dia$'inumm!diali$ dan $!ba%ian

di'u'u" ol!h paru.Bagian depan diba'a$in ol!h $'!rnumdan i%a .+ 4+ dan (/ ham"ir dua

"!r'i%a ba%ian jan'un% '!rl!'ak di $!b!lah kiri %ari$m!dian $'!rnum/ =an'un% '!rl!'ak di a'a$

dia%ra%ma mirin% k!d!"an kiri dana"!k$ kordi$ n!rada "alin% d!"an dalam ron%%a dada/

A"!k da"a' di raba "ada$!la i%a 4 R ( d!ka' %ari$ m!dio klavikul! kiri/a'a$ kranial

dib!n'uk ol!h aor'ad!$!nd!n$+ ar'!ri "ulmonal dan v!na kava $u"!rior/ 7kuran a'rium kanan

dan b!ra' jan'un% '!r%an'un% "ada u$ia+ j!ni$ k!lamin+ 'in%%i badan+ l!mak !"ikardium dan

nu'ri$i $!$!oran%/

'"ntun) memiliki 4 l"pis"n :

Endokardium+ la"i$an jan'un% yan% "alin% dalam m!la"i$i ka'u" dan jan'un% ba%ian

dalam/ iokardium+ la"i$an jan'un% '!n%ah dan miokardium ini m!miliki la"i$an o'o' yan% "alin%

'!bal kar!na $!ba%ai $!l o'o' "ada $aa' b!rkon'rak$i/ -!rikardium '!rba%i a'a$ "!ri3ardium "ari!'al yan% m!ru"akan kan'un% jan'un% dan

"!ri3ardium vi$3!ral ?!"ikardium yan% m!ru"akan ba%ian dari "!ri3ardium yan%

m!ru"akan la"i$an jan'un% yan% '!rluar/

-!rikardium "ari!'ali$* la"i$an luar m!l!ka' "ada 'ulan% dada dan "aru-!rikardium vi$!rali$* la"i$an "!rmukaan jan'un%!"ikardium

25


26/63

ian'ara k!dua la"i$an ini '!rda"a' 3airan "!rikardium/

Ru"n) ru"n)


27/63

ua b!rdindin% 'i"i$ di$!bu'a'rium?$!rambi dan dua b!rdindin% '!bal

di$!bu' v!n'rik!l ?bilik/

A'rium A'rium kanan b!run%$i $!ba%ai "!nam"un% darah r!ndah ok$i%!n dari $!luruh 'ubuh/

K!mudian darah di"om"akan k!v!n'rik!l kanan m!lalui ka'ub dan $!lanju'nya k!

"aru/ A'rium kiri m!n!rima darah yan% kaya ok$i%!n dari k!dua "aru m!lalui 4 buah v!na

"ulmonali$/ K!mudian darah m!n%alir k! v!n'rik!l kiri m!lalui ka'ub dan $!lanju'nya

k! $!luruh 'ubuh m!lalui aor'a/

K!dua a'rium di"i$ahkan ol!h $!ka' yan% di$!bu' $!"'um a'rium/

>!n'rik!l!ru"akan alur alur o'o' yan% di$!bu' 'rab!kula/ Alur yan% m!nonjol di$!bu' mu$kulu$

"a"ilari$+ ujun%nya dihubun%kan d!n%an '!"i daun ka'ub a'riov!n'rikul!r ol!h $!ra' yan%

di$!bu' korda '!ndina!/ >!n'rik!l kanan m!n!rima darah dari a'rium kanan dan di"om"akan k! "aru

m!lalui ar'!ri "ulmonali$ >!n'rik!l kiri m!n!rima darah dari a'rium kiri dan di"om"akan k!$!luruh 'ubuh

m!lalui aor'a

K!dua v!n'rik!l di"i$ahkan ol!h $!ka' yan% di$!bu' $!"'um v!n'rik!l/

27


28/63

K"tup K"tup '"ntun) :

Ka'u" a'riov!n'rikul!rYai'u ka'ub yan% '!rl!'ak an'ara a'rium dan v!n'rik!l/

Tri3u$"id

T!rl!'ak an'ara a'rium kanan dan >!n'rik!l kanan/ !miliki . daun ka'u" ?ku$"i$

jarin%an ika' ibro$a irr!%ular yan% dila"i$i !ndokardium/

a%ian ujun% daun ka'u" yan% m!n%!ru3u' m!l!ka' "ada korda '!ndina!+ yan%

mal!ka' "ada o'o' "a"ilari$/ Chorda '!ndina! m!n3!%ah "!mbalikan daun ka'u" k!

arah b!lakan% m!nuju a'rium/

=ika '!kanan darah "ada a'rium kanan l!bih b!$ar dari"ada '!kanan arah a'rium kiri+

daun ka'u" 'ri3u$"id '!rbuka dan darah m!n%alir dari a'rium kanan k! v!n'rik!l

kanan/ =ika '!kanan darah dalam v!n'rik!l kanan l!bih b!$ar dari '!kanan darah dia'rium

kanan+ daun ka'u" akan m!nu'u" dan m!n3!%ah aliran balik k! dalam a'rium kanan/

i3u$"id ?mi'ral

T!rl!'ak an'ara a'rium kiri dan v!n'rik!l kiri/ Ka'u" ini m!l!ka' "ada Chorda '!ndina! dan

o'o' "a"ilari$+ un%$inya $ama d!n%an un%$i ka'u" 'ri3u$"id/

Ka'u" S!milunar Ka'u" -ulmonal '!rl!'ak "ada ar'!ri "ulmonali$dan m!mi$ahkan "!mbuluh ini

dari v!n'rik!l kanan/ Ka'u" Aor'a '!rl!'ak an'ara v!n'rik!l kiri danaor'a/

%"skul"ris"si


29/63

Ar'!ri $irkuml!;a m!n$u"lai darah k! a'rium kiri dan v!n'rik!l kiri/ Yan% nan'inya/

Pem8uluh B"lik '"ntun)/

S!ba%ian b!$ar darah dari jan'un% k!mbali k! ar'rium kanan m!lalui $inu$3oronaria+ yan%

'!rl!'ak "ada ba%ian "o$'!rior $ulku$ a'riov!n'rikular danm!ru"akan lanju'an dari v!na

3ardia3a ma%na/ -!mbulah ini b!rmuara k! a'riumkanan $!b!lah kiri v!na kava in!rior//v!na

3ardia3a "arva dan v!na 3ardi3am!dia m!ru"akan 3aban% $inu$ 3oronariu$/ Si$anya

dialikan k! a'rium kananm!lalui v!na v!n'rikuli d!;'ri an'!rior dan m!lalui v!na R v!na k!3il

yan%lan%$un% b!rmuara k! ruan% R ruan% jan'un%/

Iner="si '"ntun)

=an'un% di"!r$arai ol!h $!rabu' $im"a'i$ dan "ara$im"a'i$ $u$unan $ara o'onomm!lalui

"l!;u$ 3ardia3u$ yan% '!rl!'ak di bawah arku$ aor'a/ Sara $im"a'i$b!ra$al dari ba%ian

3!rvi3al! dan 'hora3al! ba%ian a'a$ 'run3u$ $ym"ha'iku$+ dan"!r$araan "ara$im"a'i$ b!ra$al

dari n!rvu$ va%u$/S!rabu' R $!rabu' "o$'%an%lionik $im"a'i$ b!rakhir di nodu$ $inu$a'rial dan

nodu$a'riov!n'rikular+ $!rabu' R $!!rabu' o'o' jan'un% dan ar'!ria 3oronaria/-!ran%$an%an

$ara $im"a'i$ m!n%akiba'kan ak$!l!ra$i jan'un%+ m!nin%ka'kand!nyu' jan'un%?daya kon'rak$i

o'o' jan'un% dan dila'a$i ar'!ria koron!r/S!rabu' R $!rabu' "o$'%an%lionik "ara$im"a'i$

b!rakhir di nodu$ $inu$a'rial dannodu$ a'riov!n'rikular dan ar'!ria 3oronaria/ -!ran%$an%an

$ara "ara$im"a'i$ m!n%akiba'kan b!rkuran%nya d!nyu' jan'un%?daya kon'rak$i o'o' jan'un%

dankon$'rik$i ar'!ria koron!r/S!rabu' R $!rabu' a!r!n yan% b!rjalan b!r$ama $ara $im"a'i$

29


30/63

m!mbawa im"lu$$ara yan% bia$anya 'idak da"a' di$adari/ Akan '!'a"i bilai "a$okan darah

kuran%k! o'o' jan'un% '!r%an%%u maka im"lu$ ra$a ny!ri da"a' dira$akan m!lalui

lin'a$an'!r$!bu'/ S!rabu' R $!rabu' a!r!n yan% b!rjalan b!r$ama n!rvu$ va%u$

m!n%ambilba%ian dalam r!l!k$ kardiova$kular

Fisiologi Jantung

arah yan% k!mbali dari $irkula$i $i$'!mik ma$uk k! a'rium kanan m!lalui dua v!na

b!$ar+ =en" k"=" $a'u m!n%!mbalikan darah dari l!v!l di a'a$ jan'un% ?=en" k"="

superior dan yan% lain dari l!v!l di bawah jan'un% ?=en" k"=" in/erior/ arah yan%

ma$uk k! a'rium kanan '!lah k!mbali dari jarin%an 'ubuh+ dimana 2 '!lah diambildarinya dan C2 di'ambahkan k! dalamnya/arah yan% '!rd!ok$i%!na$i "ar$ial ini

m!n%alir dari a'rium kanan k! dalam v!n'rik!l kanan+ yan% m!mom"anya k!luar m!nuju

"rteri pulmon"lis+ yan% $!%!ra m!mb!n'uk dua 3aban%+ $a'u b!rjalan k! ma$in%ma$in%

dari k!dua "aru/ i dalam "aru+ darah '!r$!bu' k!hilan%an banyak C2 dan m!ny!ra"

"a$okan $!%ar 2 $!b!lum dik!mbalikan k! a'rium kiri m!lalui =en" pulmon"lisyan%30


31/63

da'an% dari k!dua "aru/ arah kaya 2 yan% k!mbali k! a'rium kiri ini $!lanju'nya

m!n%alir k! dalam v!n'rik!l kiri+ ron%%a "!mom"a yan% m!ndoron% darah k! $!luruh

$y$'!m 'ubuh k!3uali "aru/Sua'u ar'!ri b!$ar yan% m!mbawa darah m!njauhi v!n'rik!l

kiri adalah "ort"/Aor'a b!r3aban%3aban% m!njadi ar'!riar'!ri b!$ar yan% m!ndarahi

b!rba%ai or%an 'ubuh/ arah yan% k!luar dari v!n'rik!l kiri '!rdi$'ribu$i $!d!mikian

$!hin%%a $!'ia" ba%ian 'ubuh m!n!rima darah $!%arV darah ar'!ri yan% $ama 'idak

m!n%alir dari or%an k! or%an/ S!l$!l jarin%an di dalam or%an '!r$!bu' m!ny!bu' 2 dari

darah dan m!n%%unakannya un'uk m!n%ok$ida$i nu'ri!n' un'uk m!n%ha$ilkan !n!r%yV

dalam "ro$!$nya+ $!l jarin%an m!mb!n'uk C2 $!ba%ai "roduk $i$a yan% di'ambahkan k!

dalam darah/arah yan% $!karan% hilan% kandun%an 2nya $!ba%ian dan m!n%alami

"!nin%ka'an C2+ k!mbali k! $i$i kanan jan'un%+ yan% k!mbali m!mom"anya k! "aru/

Sa'u $irkui' '!lah $!l!$ai/

Siklus


32/63

'!rbuka dan akhirnya darah akan di"om"a k! $!luruh 'ubuh/ -ada $aa' ini '!rjadi

"!m!nd!kan dari o'o'/Si$a darah yan% '!rda"a' di v!n'rik!l di$!bu'!nd Systolic "olume/

ua bunyi jan'un% u'ama dalam k!adaan normal da"a' did!n%ar d!n%an $'!'o$ko" $!lama

$iklu$ jan'un%/unyi jan'un% "!r'ama b!rnada r!ndah+ lunak+ dan r!la'i lama$!rin%dika'akan '!rd!n%ar $!"!r'i WlubJ/unyi jan'un% k!dua m!miliki nada yan% l!bih 'in%%i+

l!bih $in%ka' dan 'ajam $!rin% dika'akan d!n%an '!rd!n%ar $!"!r'i Wdu"J/ unyi jan'un%

"!r'ama b!rkai'an d!n%an "!nu'u"an ka'u" A> + $!dan%kan bunyi ka'u" k!dua b!rkai'an

d!n%an "!nu'u"an ka'u" $!milunar/ -!mbukaan 'idak m!nimbulkan bunyi a"a"un/ unyi

'imbul kar!na %!'aran yan% '!rjadi di dindin% v!n'rik!l dan ar'!ri R ar'!ri b!$ar k!'ika

ka'u" m!nu'u"+ bukan ol!h d!rik "!nu'u"an ka'u"/ Kar!na "!nu'u"an ka'u" A> '!rjadi

"ada awal kon'rak$i v!n'rik!l k!'ika '!kanan v!n'rik!l "!r'ama kali m!l!bihi '!kanan

a'rium+ bunyi jan'un% "!r'ama m!nandakan awi'an $i$'ol v!n'rik!l/-!nu'u"an ka'u"

$!milunari$ '!rjadi "ada awal r!lak$a$i v!n'rik!l k!'ika '!kanan v!n'rik!l kiri dan kanan

'urun di bawah '!kanan aor'a dan ar'!ri "ulmonali$/!n%an d!mikian bunyi jan'un%

k!dua m!nandakan "!rmulaan dia$'ol v!n'rik!l/

Sistem Konuksi '"ntun)

T!rda"a' dua j!ni$ $!l o'o' jan'un% yai'u*

S!l kon'rak'il yan% mana $!l ini b!rkon'rak$ia'au yan% m!mom"a dan 'idak $ama$!kali m!n%!luarkan "o'!n$ial ak$i/

S!l o'ori'mik yan% mana $!l ini 'idak b!rkon'rak$i m! lainkan m!n%!luarkan "o'!n$ial ak$i/

=an'un% m!mbu'uhkan aliran li$'rik a'au yan% dik!nal d!n%an "o'!n$ial ak$i un'uk

b!rkon'rak$i a'au d!"olari$a$i dalam hal ini nodu$ SA $!ba%ai "!ma3u "!n%!luaran

"o'!n$ial ak$i yan% u'ama $!hin%%a "ada $aa' nou$ SA m!n%!luarkan "o'!n$ial ak$i

d!n%an k!3!"a'an d!"olari$a$i #0 mil "!r jam "ada $aa' i'u "ula a'rium mulai

b!rkon'rak$i k!mudian d!n%an "!rlahan "o'!n$ial ak$i ma$uk k! nodu$ A> $!ki'ar 0+1d!'ik $!$udah kon'rak$i a'rium nodu$ A> akan m!n%!luarkan "o'!n$ial ak$i k!mudian di

alirkan k! b!rka$ :i$ dan m!lalui $!ra' "urkinj! d!"olari$a$i "ada v!n'rik!l '!rjadi dan

v!n'rik!l "un b!rkon'rak$i/

32


33/63

Sn!ll+ &i3hard S/ 2006/ Ana'omi Klinik un'uk aha$i$wa K!dok'!ran Edi$i 6/ =akar'a* EDC/

+! Atri"l /i8ril"tion > EK*

L"t"r 8el"k"n) "n epiemiolo)i

,ibrila$i a'rium ?,A m!ru"akan ari'mia yan% "alin% $!rin% di'!mui dalam "rak'ik$!harihari/ -r!val!n$i ,A m!n3a"ai 12H dan akan '!ru$ m!nin%ka' dalam (0 'ahunm!nda'an%/1+2 ,ramin%ham :!ar' S'udy yan% m!ru"akan $ua'u $'udi kohor "ada 'ahun1948 d!n%an m!liba'kan (209 $ubj!k "!n!li'ian $!ha' ?'idak m!nd!ri'a "!nyaki'kardiova$kular m!nunjukkan bahwa dalam "!riod! 20 'ahun+ an%ka k!jadian ,A adalah2+1H "ada lakilaki dan 1+#H "ada "!r!m"uan/. S!m!n'ara i'u da'a dari $'udiob$!rva$ional ?)CAmul'ina'ional )'orin% o 'r!nd and d!'!rminan' in

CArdiova$3ular di$!a$! "ada "o"ula$i urban di =akar'a m!n!mukan an%ka k!jadian ,A$!b!$ar 0+2H d!n%an ra$io lakilaki dan "!r!m"uan .*2/4 S!lain i'u+ kar!na '!rjadi"!nin%ka'an $i%niikan "!r$!n'a$! "o"ula$i u$ia lanju' di )ndon!$ia yai'u #+#4H ?"ada'ahun 2000200( m!njadi 28+68H ?!$'ima$i B: 'ahun 204(20(0+( maka an%kak!jadian ,A ju%a akan m!nin%ka' $!3ara $i%niikan/ alam $kala yan% l!bih k!3il+ hal iniju%a '!r3!rmin "ada da'a di &umah Saki' =an'un% dan -!mbuluh arah :ara"an Ki'ayan% m!nunjukkan bahwa "!r$!n'a$! k!jadian ,A "ada "a$i!n rawa' $!lalu m!nin%ka'$!'ia" 'ahunnya+ yai'u #+1H "ada 'ahun 2010+ m!nin%ka' m!njadi 9+0H ?2011+ 9+.H?2012 dan 9+8H ?201./

,ibrila$i a'rium m!ny!babkan "!nin%ka'an mor'ali'a$ dan morbidi'a$+ '!rma$uk$'rok!+ %a%al jan'un% $!r'a "!nurunan kuali'a$ hidu"/ -a$i!n d!n%an ,A m!miliki ri$iko$'rok! ( kali l!bih 'in%%i dan ri$iko %a%al jan'un% . kali l!bih 'in%%i dibandin% "a$i!n'an"a ,A/S'rok! m!ru"akan $alah $a'u kom"lika$i ,A yan% "alin% dikhawa'irkan+ kar!na$'rok! yan% diakiba'kan ol!h ,A m!m"unyai ri$iko k!kambuhan yan% l!bih 'in%%i/ S!laini'u+ $'rok! akiba' ,A ini m!n%akiba'kan k!ma'ian dua kali li"a' dan biaya "!rawa'an 1+(kali li"a'/

33


34/63

,ibrila$i a'rium ju%a b!rkai'an !ra' d!n%an "!nyaki' kardiova$kular lain $!"!r'ihi"!r'!n$i+ %a%al jan'un%+ "!nyaki' jan'un% koron!r+ hi"!r'iroid+ diab!'!$ m!li'u$+ob!$i'a$+ "!nyaki' jan'un% bawaan $!"!r'i d!!k $!"'um a'rium+ kardiomio"a'i+ "!nyaki'%injal kroni$ mau"un "!nyaki' "aru ob$'ruk'i kronik ?--K/ Da%al jan'un% $im'oma'ikd!n%an k!la$ un%$ional !w York :!ar' A$$o3ia'ion ?Y:A )) $am"ai )> da"a' '!rjadi

"ada .0H "a$i!n ,A+ namun $!baliknya ,A da"a' '!rjadi "ada .040H "a$i!n d!n%an%a%al jan'un% '!r%an'un% dari "!ny!bab dari %a%al jan'un% i'u $!ndiri/ ,ibrila$i a'riumda"a' m!ny!babkan %a%al jan'un% m!lalui m!kani$m! "!nin%ka'an '!kanan a'rium+"!nin%ka'an b!ban volum! jan'un%+ di$un%$i ka'u" dan $'imula$i n!urohormonal yan%kroni$/i$'!n$i "ada a'rium kiri da"a' m!ny!babkan ,A $!"!r'i yan% '!rjadi "ada "a$i!n"!nyaki' ka'u" jan'un% d!n%an "r!val!n$i $!b!$ar .0H dan 101( H "ada d!!k $!"'ala'rium/S!ki'ar 20H "o"ula$i "a$i!n ,A m!n%alami "!nyaki' jan'un% koron!r m!$ki"unk!'!rkai'an an'ara ,A i'u $!ndiri d!n%an "!ru$i koron!r ma$ih b!lum j!la$/

P"to/isiolo)i /i8ril"si "trium -$A.

Sam"ai $aa' ini "a'oi$iolo%i '!rjadinya ,A ma$ih b!lum $!"!nuhnya di"ahamidan di"!r3aya b!r$ia' mul'iak'orial/ua kon$!" yan% banyak dianu' '!n'an% m!kani$m!,A adalah 1 adanya ak'or "!mi3u ?'ri%%!rV dan 2 ak'orak'or yan% m!lan%%!n%kan/-ada "a$i!n d!n%an ,A yan% $!rin% kambuh '!'a"i ma$ih da"a' konv!r$i $!3ara $"on'an+m!kani$m! u'ama yan% m!nda$ari bia$anya -!doman Ta'a 5ak$ana ,ibrila$i A'rium .kar!na adanya ak'or "!mi3u ?'ri%%!r ,A+ $!dan%kan "ada "a$i!n ,A yan% 'idak da"a'konv!r$i $!3ara $"on'an bia$anya didomina$i adanya ak'orak'or yan% m!lan%%!n%kan/

a/ !rba%ai j!ni$ "!nyaki' jan'un% $'ruk'ural da"a' m!mi3u r!mod!llin% yan% "!rlahan'!'a"i "ro%r!$i baik di v!n'rik!l mau"un a'rium/ -ro$!$ r!mod!llin% yan% '!rjadi dia'rium di'andai d!n%an "roli!ra$i dan di!r!n$ia$i ibrobla$ m!njadi mioibrobla$yan% da"a' m!nin%ka'kan d!"o$i$i jarin%an ika' dan ibro$i$ di a'rium/ -ro$!$r!mod!llin% a'rium m!ny!babkan %an%%uan !l!k'ri$ an'ara $!rabu' o'o' dan $!rabu'konduk$i di a'rium+ $!r'a m!njadi ak'or "!mi3u $!kali%u$ ak'or yan%m!lan%%!n%kan '!rjadinya ,A/ Sub$'ra' !l!k'roana'omi$ ini m!ma$ili'a$i '!rjadinya$irkui' r!!n'ri yan% akan m!lan%%!n%kan '!rjadinya ari'mia/Si$'!m $ara $im"a'i$ mau"un "ara$im"a'i$ di dalam jan'un% ju%a m!miliki "!ranyan% "!n'in% dalam "a'oi$iolo%i ,A+ yai'u m!lalui "!nin%ka'an Ca2@ in'ra$!lularol!h $i$'!m $ara $im"a'i$ dan "!m!nd!kan "!riod! r!rak'!r !!k'i a'rium ol!h

$i$'!m $ara "ara$im"a'i$ ?va%al/10 S'imula$i "l!k$u$ %an%lionik akan m!mudahkan'!ran%$an%nya ,A m!lalui v!na "ulmon!r ?>-+ $!hin%%a "l!k$u$ %an%lionik da"a'di"!r'imban%kan $!ba%ai $alah $a'u 'ar%!' abla$i/ amun+ manaa' abla$i "l!k$u$%an%lionik $am"ai $!karan% ma$ih b!lum j!la$/S!'!lah mun3ulnya ,A+ "!rubahan $ia' !l!k'roi$iolo%i$ a'rium+ un%$i m!kani$+ danul'ra $'ruk'ur a'rium '!rjadi "ada r!n'an% wak'u 4 -!doman Ta'a 5ak$ana ,ibrila$iA'rium dan d!n%an kon$!ku!n$i "a'oi$iolo%i$ yan% b!rb!da/S!buah $'udi

34


35/63

m!la"orkan '!rjadinya "!m!nd!kan "!riod! r!rak'!r !!k'i a'rium "ada harihari"!r'ama '!rjadinya ,A/12 -ro$!$ r!mod!llin% !l!k'rikal m!mb!rikan kon'ribu$i'!rhada" "!nin%ka'an $'abili'a$ ,A $!lama harihari "!r'ama $!'!lah on$!'/!kani$m!$!lular u'ama yan% m!nda$ari "!m!nd!kan "!riod! r!rak'!r adalah "!nurunan?downr!%ula'ion aru$ ma$uk kal$ium ?m!lalui kanal 'i"!5 dan "!nin%ka'an ?u"

r!%ula'ion aru$ ma$uk kalium/ !b!ra"a hari $!'!lah k!mbali k! irama $inu$+ maka"!riod! r!rak'!r a'rium akan k!mbali normal/Dan%%uan un%$i kon'rak$i a'rium ju%a '!rjadi "ada b!b!ra"a hari $!'!lah '!rjadinya,A/!kani$m! yan% m!nda$ari %an%%uan ini adalah "!nurunan aru$ ma$uk kal$ium+hamba'an "!l!"a$an kal$ium in'ra$!lular dan "!rubahan "ada !n!r%!'ika mioibril/

b/ !kani$m! !l!k'roi$iolo%i$Awi'an dan k!b!rlan%$un%an 'akiari'mia m!mbu'uhkan adanya "!mi3u ?'ri%%!r dan$ub$'ra'/ A'a$ da$ar i'u+ m!kani$m! !l!k'roi$iolo%i$ ,A da"a' dib!dakan m!njadim!kani$m! okal kar!na adanya "!mi3u dan m!kani$m! r!!n'ri mikro ?mul'i"l!

wav!l!' hy"o'h!$i$ kar!na adanya $ub$'ra' ?%ambar 1/ !$ki"un d!mikian+k!b!radaan k!dua hal ini da"a' b!rdiri $!ndiri a'au mun3ul b!r$amaan#ek"nisme /ok"l

!kani$m! okal adalah m!kani$m! ,A d!n%an "!mi3u dari da!rahda!rah '!r'!n'u+yakni #2H di >- dan $i$anya ?28H -!doman Ta'a 5ak$ana ,ibrila$i A'rium (b!rvaria$i dari v!na kava $u"!rior ?.#H+ dindin% "o$'!rior a'rium kiri ?.8+.H+ kri$'a'!rminali$ ?.+#H+ $inu$ koronariu$ ?1+4H+ li%am!n'um ar$hall ?8+2H+ dan $!"'umin'!ra'rium/ !kani$m! $!lul!r dari ak'ivi'a$ okal mun%kin m!liba'kan m!kani$m!'ri%%!r!d a3'ivi'y dan r!!n'ri/ >!na "ulmon!r m!miliki "o'!n$i yan% kua' un'ukm!mulai dan m!lan%%!n%kan 'akiari'mia a'rium+ kar!na >- m!miliki "!riod!

r!rak'!r yan% l!bih "!nd!k $!r'a adanya "!rubahan dra$'i$ ori!n'a$i $!ra' mio$i'/

3/ Kon$!ku!n$i klini$ ,AKonduk$i a'riov!n'rikular -ada "a$i!n ,A d!n%an $i$'!m konduk$i yan% normal ?'idakadanya jara$ 'ambahan mau"un di$un%$i $!rabu' :i$-urkinj!+ nodu$a'riov!n'rikular ?A> b!run%$i $!ba%ai il'!r un'uk m!n3!%ah laju v!n'rik!l yan%b!rl!bihan/ !kani$m! u'ama yan% m!mba'a$i konduk$i a'riov!n'rikular adalah"!riod! r!rak'!r in'rin$ik dari A> dan konduk$i '!r$!mbunyi ?3on3!al!d/ -adakonduk$i '!r$!mbunyi+ im"ul$ li$'rik yan% m!n3a"ai A> mun%kin 'idak di'!ru$kank! v!n'rik!l+ '!'a"i da"a' m!n%ubah "!riod! r!rak'!r A> $!hin%%a da"a'

m!m"!rlamba' a'au m!n%hamba' d!nyu' a'rium b!riku'nya/,luk'ua$i 'onu$ $im"a'i$ dan "ara$im"a'i$ m!ny!babkan "!rubahan k!3!"a'ankonduk$i im"ul$ li$'rik m!lalui A>/ :al ini m!nimbulkan variabili'a$ laju v!n'rik!l$!lama $iklu$ diurnal a'au $aa' la'ihan/5aju v!n'rik!l d!n%an variabili'a$ yan% 'in%%iini $!3ara '!ra"!u'ik $!rin% m!njadi 'an'an%an $!ndiri/i%i'ali$+ yan% b!r!!km!m"!rlamba' laju v!n'rik!l d!n%an m!nin%ka'kan 'onu$ "ara$im"a'i$+ m!ru"akan'!ra"i yan% !!k'i un'uk m!n%!ndalikan laju jan'un% $aa' i$'iraha'+ '!'a"i kuran%

35


36/63

!!k'i $aa' ak'ii'a$/-!n%hamba' r!$!"'or b!'a dan an'a%oni$ kanal kal$ium %olon%annondihidro"iridin da"a' m!m"!rlamba' laju v!n'rik!l baik $aa' i$'iraha' mau"un $aa'la'ihan/-ada "a$i!n ,A d!n%an $indrom "r!!k$i'a$i ?$indrom Bol-arkin$onBhi'!B-B?%ambar 2 da"a' '!rjadi laju v!n'rik!l yan% 3!"a' dan b!r"o'!n$i m!n%an3am jiwa/

:al ini '!rjadi kar!na im"ul$ ,A yan% m!lalui jara$ 'ambahan 'idak m!n%alami"!lamba'anil'!r $!ba%aimana jika m!lalui A>/ -ada k!adaan di a'a$+ "!mb!rianoba' yan% m!m"!rlamba' konduk$i A> 'an"a m!m"!r"anjan% "!riod! r!rak'!r daria'riumjara$ 'ambahan ?mi$alnya v!ra"amil+ dil'iaz!m+ dan di%i'ali$ akanm!m"!r3!"a' konduk$i m!lalui jara$ 'ambahan/

De/inisi

,ibrila$i a'rium adalah 'akiari'mia $u"rav!n'rikular yan% kha$+ d!n%an ak'iva$i a'riumyan% 'idak '!rkoordina$i m!n%akiba'kan "!rburukan un%$i m!kani$ a'rium/-ada

!l!k'rokardio%ram ?EKD+ 3iri dari ,A adalah 'iadanya kon$i$'!n$i %!lomban% -+ yan% di%an'ikanol!h %!lomban% %!'ar ?ibrila$i yan% b!rvaria$i am"li'udo+ b!n'uk dan dura$inya/-ada un%$iA> yan% normal+ ,A bia$anya di$u$ul ol!h r!$"on$ v!n'rik!l yan% ju%a ir!%ul!r+ dan $!rin%kali3!"a'/

Ciri3iri ,A "ada %ambaran EKD umumnya $!ba%ai b!riku'*26

1/ EKD "!rmukaan m!nunjukkan "ola in'!rval && yan% ir!%ul!r

2/ Tidak dijum"ainya %!lomban% - yan% j!la$ "ada EKD "!rmukaan/ Kadan%kadan%da"a' '!rliha' ak'ivi'a$ a'rium yan% ir!%ul!r "ada b!b!ra"a $ada"an EKD+ "alin% $!rin%

"ada $ada"an >1/

./ )n'!rval an'ara dua %!lomban% ak'iva$i a'rium '!r$!bu' bia$anya b!rvaria$i+ umumnyak!3!"a'annya m!l!bihi 4(0; m!ni'/

Kl"si/ik"si

S!3ara klini$ ,A da"a' dib!dakan m!njadi lima j!ni$ m!nuru' wak'u "r!$!n'a$i dandura$inya+ yai'u*

1/ $A "n) pert"m" k"li teri")nosis! =!ni$ ini b!rlaku un'uk "a$i!n yan% "!r'ama kali da'an%

d!n%an mani!$'a$i klini$ ,A+ 'an"a m!mandan% dura$i a'au b!ra' rin%annya %!jala yan% mun3ul/

2/ $A p"roksism"l adalah ,A yan% m!n%alami '!rmina$i $"on'an dalam 48 jam+ namun da"a'b!rlanju' hin%%a # hari/

./ $A persisten adalah ,A d!n%an !"i$od! m!n!'a" hin%%a l!bih dari # hari a'au ,A yan%m!m!rlukan kardiov!r$i d!n%an oba' a'au li$'rik/

36


37/63

4/ $A persisten l"m" (long standing persistent) adalah ,A yan% b!r'ahan hin%%a X1 'ahun+ dan$'ra'!%i k!ndali irama ma$ih akan di'!ra"kan/

(/ $A perm"nen m!ru"akan ,A yan% di'!'a"kan $!ba%ai "!rman!n ol!h dok'!r ?dan "a$i!n$!hin%%a $'ra'!%i k!ndali irama $udah 'idak di%unakan la%i/ A"abila $'ra'!%i k!ndali irama ma$ih

di%unakan maka ,A ma$uk k! ka'!%ori ,A "!r$i$'!n lama/

Kla$iika$i ,A $!"!r'i di a'a$ 'idaklah $!lalu !k$klu$i $a'u $ama lain ?%ambar ./ Ar'inya+$!oran% "a$i!n mun%kin da"a' m!n%alami b!b!ra"a !"i$od! ,A "arok$i$mal+ dan "ada wak'u lainkadan%kadan% ,A "!r$i$'!n+ a'au $!baliknya/7n'uk i'u+ $!3ara "rak'i$+ "a$i!n da"a' dima$ukkank! $alah $a'u ka'!%ori di a'a$ b!rda$arkan mani!$'a$i klini$ yan% "alin% dominan/

37


38/63

4! Biom"rker


39/63

K!ru$akan miokardium dik!nali k!b!radaanya an'ara lain d!n%an m!n%%unakan

'!$' !nzim jan'un%+ $!"!r'i* kr!a'inkina$! ?CK+ kr!a'inkina$! ?CK dan lak'a'

d!hidro%!na$! ?5:/ !rba%ai "!n!li'ian "!n%%unaan '!$' kadar $!rum Tro"onin T

?3TnT dalam m!n%!nali k!ru$akan miokardium akhirakhir ini '!lah di"ublika$ikan/

3TnT adalah $'ruk'ur "ro'!in $!rabu' o'o' $!ra' m!lin'an% yan% m!ru"akan $ubuni'

'ro"onin yan% "!n'in%+ '!rdiri dari dua mioilam!n/ Yai'u ilam!n '!bal '!rdiri dari

mio$in+ dan ilam!n 'i"i$ '!rdiri dari ak'in+ 'ro"omio$in dan 'ro"onin/ Kom"l!k$

'ro"onin yan% '!rdiri a'a$* 'ro"onin T+ 'ro"onin )+ dan 'ro"onin C/ 3TnT m!ru"akan

ra%m!n ika'an 'ro"omio$in/ 3TnT di'!mukan di o'o' jan'un% dan o'o' $k!l!'+ kadar

$!rum "ro'!in ini m!nin%ka' di "!nd!ri'a )A $!%!ra $!'!lah . $am"ai 4 jam mulai

$!ran%an ny!ri dada dan m!n!'a" $am"ai 1 $am"ai 2 min%%u/

ila "!nd!ri'a yan% 'idak di$!r'ai "!rubahan EKD yan% karak'!ri$'ik di'!mui

3TnT "o$i'i+ hal '!r$!bu' m!ru"akan ri$iko $!riu$ yan% '!rjadi dan '!rkai'

koron!r/!n%an d!mikian 3TnT da"a' di%unakan $!ba%ai kri'!ria dalam m!n!n'ukan

k!"u'u$an '!ra"i/

Enzim jan'un% an'ara lain* CK dan CK bia$anya mulai m!nin%ka' 6 $am"ai

10 jam $!'!lah k!ru$akan $!l miokardium/ -un3aknya 14 $am"ai .6 jam dan k!mbali

normal $!'!lah 48 $am"ai #2 jam/ i $am"in% CK+ CK+ ak'ivi'a$ 5: mun3ul dan

'urun l!bih lamba' m!lam"aui kadar normal dalam .6 $am"ai 48 jam $!'!lah $!ran%an

)A+ yan% m!n3a"ai "un3aknya 4 $am"ai # hari dan k!mbali normal 8R14 hari $!'!lah

inark/

-!n%id!n'iika$ian "!nd!ri'a ny!ri dada yan% didu%a )A a'au minor myo3ardial

dama%! ? ma$ih m!ru"akan ma$alah $!harihari/-!rb!daan an'ara dan

$indroma non kardio ju%a ma$ih m!ru"akan ma$alah yan% '!n'unya b!rdam"ak "ada

$ia$a' "!n%oba'an un'uk ma$in%ma$in% "!nd!ri'a/-!n%ujian yan% di%unakan $aa' inid!n%an m!n%ukur !nzim jan'un% $!"!r'i yan% di$!bu' di a'a$+ "ada $!jumlah ka$u$

ma$ih m!mbua' dia%no$i$ yan% 'idak j!la$/-!nd!ri'a ma$uk &S ?Dawa' darura' d!n%an

ny!ri dada kadan% $udah di$!r'ai d!n%an kom"lika$i+ $!hin%%a awal k!ru$akan

miokardium 'idak dik!'ahui/Dabun%an "!'anda )A mi$alnya CK dan Tro"onin T

adalah yan% "alin% !!k'i bila awal k!ru$akan miokardium 'idak dik!'ahui/

39


40/63

3! 'enis7'enis Biom"rker P"" '"ntun)

i ma$a lalu+ ak'ivi'a$ !nzim di%unakan $!ba%ai mark!rV walau ba%aimana"un

k!d!"annya+ ukuran "ro'!in+ b!b!ra"a dian'aranya m!ru"akan !nzim yan% akan m!njadi

$'andar/ -!n%ama'an '!rhada" "!nin%ka'an dan "!nurunan "!nanda biokimia i$o!nzim3r!a'in! kina$! ?CK '!lah m!njdi #gold standart# un'uk dia%no$i$/

Troponin

Tro"onin adalah $ua'u "ro'!in r!%ula'or yan% '!rda"a' "ada ilam!n 'i"i$

a"ara'u$kon'rak'il o'o' b!r%ari$/Tro"onin '!rdiri dari . $ubuni'+ yai'u 'ro"onin T ?.9

ka+ 'ro"onin ) ?26ka+ dan 'ro"onin C ?18 ka/ Tro"onin C b!rika'an d!n%an ion

Ca2@ dan b!r"!ran dalam "ro$!$ "!n%a'uran ak'ia$i ilam!n 'i"i$ $!lama kon'rak$i o'o'

jan'un%/ !ra'mol!kulnya adalah 18/000 al'on/Tro"onin ) yan% b!rika'an d!n%anak'in+ b!r"!ranm!n%hamba' in'!rak$i ak'in mio$in/!ra' mol!kulnya adalah 24/000

al'on/Tro"onin T yan% b!rika'an d!n%an 'ro"omio$in dan m!ma$ili'a$i kon'rak$i+

b!k!rja m!r!%ula$i kon'rak$i o'o'/!ra' mol!kulnya adalah .#/000 al'on/S'ruk'ur a$am

amino 'ro"onin T dan ) yan% di'!mukan "ada o'o' jan'un% b!rb!da d!n%an $'ruk'ur

'ro"onin "ada o'o' $k!l!'al dalam hal kom"o$i$iimunolo%i$+ $!dan%kan $'ruk'ur 'ro"onin

C "ada o'o' jan'un% dan $k!l!'al id!n'ik/ 0"ri"3 troponin

T ?3TnT b!rada dalam mio$i' d!n%an kon$!n'ra$i yan% 'in%%i "ada$i'o$ol dan $!3ara$'ruk'ur b!rika'an d!n%an "ro'!in/ Si'o$ol+ yan% m!ru"akan "r!kur$or

'!m"a' "!mb!n'ukan mioibril+ m!miliki 6H dari 'o'al ma$$a 'ro"onin dalam b!n'uk

b!ba$/ Si$anya?94H+ 3TnT b!rika'an dalam mioibril/ alam k!adaan normal+ kadar

3TnT 'idak '!rd!'!k$idalam darah/ K!b!radaan 3TnT dalam darah diawali d!n%an

k!luarnya 3TnT b!ba$ b!r$amaan d!n%an $i'o$ol yan% k!luar dari $!l yan% ru$ak/

S!lanju'nya 3TnT yan% b!rika'an d!n%an mioibril '!rl!"a$+ namun hal ini m!mbu'ukan

wak'u l!bih lama/Kar!na "!l!"a$an 3TnT '!rjadi dalam 2 'aha"+ maka "!rubahan

kadar3TnT "ada inark miokard m!miliki 2 "un3ak ?bia$ik/ -un3ak "!r'ama

di$!babkan ol!h k!luarnya 3TnT b!ba$dari $i'o$ol/-un3ak k!dua '!rjadi kar!na

"!l!"a$an 3TnT yan% '!rika' "ada mioibril/

40


41/63

l!h $!babi'u+ "!l!"a$an 3TnT $!3ara $!m"urna b!rlan%$un% l!bih lama+

$!hin%%a j!nd!la dia%no$'iknyal!bih b!$ar dibandin% "!r'anda jan'un% lainnya/!ra' dan

lamanya i$k!mia miokard m!n!n'ukan "!rubahan miokard yan% r!v!r$ibl! a'au

irr!v!r$ibl!/

-ada i$k!mia miokard+ %likoli$i$ ana!rob da"a' m!n3uku"i k!bu'uhan

o$a' !n!r%y 'in%%i dalam wak'u r!la'i $in%ka'/ -!n%hamba'an "ro$!$ 'ran$"or'a$i yan%

di"!n%aruhi AT- dalam m!mbran $!l m!nimbulkan "!r%!$!ran !l!k'roli'+ !d!ma $!l dan

hilan%nya in'!%ri'a$m!mbran $!l/ alam hal k!ru$akan $!l ini+ mulamula akan '!rjadi

"!l!"a$an "ro'!in yan% '!rurai b!ba$ dalam $i'o$ol m!lalui 'ran$"or v!$ikular/ S!'!lah

i'u '!rjadi diu$i b!ba$ dari i$i $!l k!dalam in'!r$'i$ium yan% mun%kin di$!babkanru$aknya $!luruh m!mbran $!l/ -!nin%ka'an kadar lak'a' in'ra$!l di$!babkan "ro$!$

%likoli$i$/ ": in'ra$!l m!nurun dan k!mudian diiku'i ol!h "!l!"a$an dan ak'ia$i !nzim

!nzim "ro'!oli'ik li$o$om/ -!rubahan ": dan ak'ia$i !nzim "ro'!oli'ik m!ny!babkan

di$in'!%ra$i $'ruk'ur in'ra$!lul!r dan d!%rada$i "ro'!in '!rika'/ani!$'a$inya adalah jika

'!rjadi k!ru$akan miokard akiba' i$k!mia+ 3TnT dari $i'o"la$madil!"a$kan k! dalam

aliran darah/K!adaaan ini b!rlan%$un% '!ru$ m!n!ru$ $!lama .0 jam $am"ai "!r$!diaan

3TnT $i'o"la$ma habi$/ila '!rjadi i$k!mia yan% "!r$i$'!n+ maka $!l m!n%alamia$ido$i$

in'ra$!lul!r dan '!rjadilah "ro'!oli$i$ yan% m!l!"a$kan $!jumlah b!$ar 3TnT '!rika'

k!dalam darah/ a$a "!l!"a$an 3TnT ini b!rlan%$un% .090 jam+ lalu "!rlahanlahan

kadarnya'urun/-!nin%ka'an kadar 3TnT '!rd!'!k$i .4 jam $!'!lah j!ja$ miokard/ Kadar

3TnT m!n3a"ai "un3ak 1224 jam $!'!lah j!ja$/-!nin%ka'an '!ru$ '!rjadi $!lama #14

hari/3TnT '!'a" m!nin%ka' kirakira 4( kali l!bih lama dari"ada CK/

41


42/63

3TnTm!mbu'uhkan wak'u (1( hari un'uk k!mbali normal/ ia%no$i$ inark miokard

di'!%akkan bila di'!mukan kadar 3TnT dalam 12 jam $!b!$ar X0/0. %5+ d!n%an a'au

'an"a di$!r'ai %ambaran i$k!mi a'au inark "ada l!mbaran EKD dan ny!ri dada/

0K7#B :

CK m!njadi $ua'u ala' ala' yan% "!n'in% dalam m!n%!valua$i $ua'u

$indroma koron!r aku'/ CK adalah 1 dari . i$o!nzim dim!rik yan% '!rdiri dari

ak'ivi'a$ 'o'al CK/ S!luruh $i'o"la$mik CK di$u$un ol!h $ub uni' dana'au yan%

$alin% b!rhubun%an m!mb!n'uk i$o!nzim CK+ CK+ dan CK/ CK

$!ba%ian b!$ar b!rada di o'o' lurik+ k!duanya yai'u "ada o'o' $k!l!' dan miokard/

-ada "a$i!n yan% m!miiiki "!nyaki' jan'un%+ $!ba%ai 3on'oh* $'!ro$i$ aor'a+

"!nyaki' "!mbuluh darah koron!r ?CA+ a'au k!duanya+ i$o!nzim CK $!ki'ar 20H

l!bih dari 'o'al CK di dalam jarin%an+ dimana kandun%an CK hanya 0.H dari 'o'al

CK di o'o' $k!l!'al/ :al ini "a'u' di"!rha'ikan bahwa "ada individu normal m!miliki

"r!$!n'a$! CK yan% l!bih r!ndah $!ki'ar 1+1 H/ #Total $%# m!n%!nai ak'ivi'a$

kumula'i "ada i$o!nzim + + dan "ada $am"!l "a$i!n/

Saa' ini+ CK haru$ dian%%a" "!nanda biokimia yan% un%%ul "ada 'rauma

miokard+ $!ba%ai 3on'oh '!lah m!njadi da$ar "!rbandin%an "!nanda lainnya/ !$ki"un

CK m!miliki nilai dia%no$'ik yan% $"!$iik un'uk 'rauma miokard+ o'o' $k!l!'al

m!miliki k!duanya yai'u ak'ivi'a$ 'o'al CK yan% 'in%%i "!r %ramnya dan mun%kin

m!miliki l!bih dari . H CK/ -o'!n$ial yan% non $"!$iik ini+ '!rjadi "ada $!ba%ian

"a$i!n d!n%an 'rauma o'o' $k!l!'al dan o'o' miokard $!3ara b!r$amaan/ 7n'uk

m!mb!rikan $"!$ii'a$ jan'un% yan% '!rbaik "ada "!n%ukuran CK+ )nd!k$ r!la'iv!

CK $!rin% dihi'un% b!rda$arkan "!r$amaan di bawah ini V

$%&'B (ndex M )**+ ,$%&'B-Total $%

!b!ra"a m!mb!ri k!$an bahwa ilai )nd!; CK m!l!bihi 2+(H yan%

dihubun%kan d!n%an $umb!r di miokard "ada i$o!nzim / Balau ba%aimana"un ju%a+42


43/63

"!ma"aran $aa' ini m!nunjukkan bahwa hubun%an CK dan miokad di'!'a"kan

d!n%an nilai '!r!ndahnya 2H dan 'in%%inya (H b!r%an'un% "ada variabili'a$ k!duanya+

dalam '!rminolo%i $!ba%ai num!ra'or dan d!nomina'or "ada ind!;

r!la'iv!/Karak'!ri$'ik "!nin%ka'an dan "!nurunan CK "ada "!n%ukuran $!3ara

$!rial m!ru"akan "a'o%nomoni$ un'uk m!ndia%no$i$ l/ -!nin%ka'an "!r'ama CK

$!'!lah ) m!mbu'uhkan 46 jam $!'!lah on$!' %!jala/ 7n'uk dia%no$i$ d!n%an

$!n$i'ivi'a$ dan $"!$ii'a$ yan% 'in%%i+ $am"!l $!rial dibu'uhkan $!lama "!riod! 812

jam/

#o)lo8in

-ro'!in aem/ '!rl!'ak di $i'o"la$ma $!l o'o' jan'un% dan o'o' ran%ka mol!kul ini

b!run%$i dalam "!nyim"anan dan "!mindahan ok$i%!n dari h!mo%lobin dalm $irkula$i

k! !nzim!nzim r!$"ira$i di dalam $!l kon'rak'il/ Kon$!n'ra$i di o'o' jan'un% 2 kali l!bih

r!ndah dibandin%kan di o'o'ran%ka ?2/( Z 4/0 m%% b!ra' ba$ah jarin%an/ r!la'i

r!ndah 1#ka ol!h kar!na i'u myo%lobin m!ru"akn $alah $a'u "!nanda "ro'!in "!r'ama

yan% b!rdiu$i k!luar $!l o'o' yan% m!n%alami i$k!mia/Kon$!n'ra$i di "la$ma m!nin%ka' 2. jam $!'!lah j!ja$ miokardium+ "un3ak *6

12 jam+ k!mbali normal * 24 jam

a'a$ r!!r!n$i *

[ \ * 2.#2 %5[ ] * 19(1 %5

Br"in N"triuretik Peptie

rain a'riur!'i3 -!"'id! ?- di"roduk$i ol!h $!l o'o' jan'un% '!ru'ama

v!n'rik!l+ $!ba%ai r!$"on '!rhada" volum! dan '!kanan yan% b!rl!bihan/ -ro'!in ini

43


44/63

b!run%$i $!ba%ai hormon yan% b!k!rja di %injal un'uk m!nin%ka'kan diur!$i$ dan

na'riur!$i$+ $!r'a m!n%hamba' "!nin%ka'an ran%$an%an $im"a'i$+ $!hin%%a da"a'

m!n%uran%i volum! dan '!kanan b!rl!bih "ada dindin% v!n'rik!l/. - b!ra$al dari

"ro'!in "ro- yan% m!ru"akan ba%ian dari ujun% C+ $!dan%kan ujun% akan m!njadi

T"ro- ? T!rminal "ro-/ !rb!da d!n%an -+ T"ro- b!lum banyak

dik!'ahui un%$inya kar!na $umb!r "!n%!luarannya $"!$iik dari jan'un%+ maka -

dan T"ro- yan% b!r!dar di dalam $irkula$i darah da"a' m!n%%ambarkan 'in%ka'

b!ban $'r!$$ "ada jan'un%/ -!m!rik$aan - a'au T"ro- da"a' di"akai un'uk

m!mb!dakan $!$ak kardiak a'au non kardiak "ada $i'ua$i k!%awa'an/?! Prem"ture 0oron"r Dise"se

Premature $oronary Disease?-C m!ru"akan kondi$i "a'oli%i$ ar'!ri 3oron!r

yan% di'andai d!n%an "!nimbunaan abnormal li"id a'au bahan l!mak dan jarin%an ibro$a

di dindin% "!mbuluh darah yan% m!n%akiba'kan "!rubahan $'ruk'ur dan un%$i ar'!ri dan

"!nurunan aliran darah k! jan'un% yan% '!rjadi "ada wani'a kuran% dari (( 'ahun dan "ria

kuran% dari 4( 'ahun/'o' jan'un% dib!ri ok$i%!n dan nu'ri$i yan% dian%ku' ol!h darah m!lalui ar'!ri

ar'!ri koron!r u'ama yan% b!r3aban% m!njadi $!buah jarin%an "!mbuluh l!bih k!3il yan%

!i$i!n/Dan%%uan "ada ar'!ri m!ny!babkan '!rjadinya "!nyaki' jan'un% koron!r/-!nyaki'

ini b!rkai'an d!n%an %an%%uan du"lai darah o'o' jan'un% $!hin%%a jan'un% m!n%alami

k!kuran%an darah d!n%an $!%ala mani!$'a$inya/A'!ro$kl!ro$i$ adalah "!ny!bab "alin% $!rin% dari iscemic eart disease ?):

dan k!lainan $!r!brova$kul!r+ yan% m!ru"akan "!ny!bab u'ama k!ma'ian di

ma$yaraka'/Kon$!ku!n$i $!riu$ dan "o'!n$i m!ma'ikan dari a'!ro$kl!ro$i$ $!"!r'i

$indrom koron!r aku' ?unstable angina+ inark miokard aku' dan ka$u$ka$u$ k!ma'ian

m!ndadak dan $'rok! i$kh!mik+ bia$anya di$!babkan ol!h 'rombo$i$ aku' yan%

m!num"an%i "lak a'!ro$kl!ro'ik kroni$ d!n%an k!ru$akan a'au !ro$i "!rmukaannya+ yan%

dik!nal $!ba%ai a'!ro'rombo$i$/Timbulnya -=K walau"un 'am"ak m!ndadak+ $!b!narnya m!lalui "!ran%$an%an

lama ?kronik/T!rjadinya -=K b!rkai'an d!n%an $ua'u %an%%uan yan% m!n%!nai

"!mbuluh darah yan% di$!bu' ar'!rio$kl!ro$i$/ :al ini b!rar'i '!rjadi k!kakuan dan

"!ny!m"i'an luban% "!mbuluh darah yan% akan m!ny!babkan %an%%uan a'au k!kuran%an

$u"lai darah un'uk o'o' jan'un%/ K!adaan ini akan m!nimbulkan a"a yan% di$!bu' i$k!mia

miokard/

44


45/63

Dambaran klinik adanya -=K da"a' b!ru"a an%ina "!k'ori$+ miokard inark+ "ayah

jan'un% a'au"un ma'i m!ndadak/-ada umumnya %an%%uan $u"lai darah ar'!ri 3oronaria

dian%%a" b!rbahaya bila '!rjadinya "!ny!m"i'an 10H+ a'au l!bih "ada "an%kal a'au

3aban% u'ama 3oronaria/-!ny!m"i'an yan% kuran% dari (0H k!mun%kinan b!lum

m!nandakan %an%%uan yan% b!rar'i/K!adaan ini '!r%an'un% "ada

b!ra'nya arterioskleorosis dan lua$nya %an%%uan jan'un% dan a"akah $!ran%an '!r$!bu'

ma$ih lama a'au baru/

5! *")"l '"ntun)

A/ !ini$iDa%al jan'un% kon%!$'i adalah k!'idakmam"uan jan'un% m!mom"a darah dalam

jumlah yan% 3uku" un'uk m!m!nuhi k!bu'uhan jarin%an '!rhada" ok$i%!n dan nu'ri!n/

Da%al jan'un% kon%!$'i adalah k!adaan "a'oi$iolo%i$ b!ru"a k!lainan un%$ijan'un%+ $!hin%%a jan'un% 'idak mam"u m!mom"a darah un'uk m!m!nuhi k!bu'uhan

m!'aboli$m! jarin%an a'au k!mam"uannya hanya ada kalau di$!r'ai "!nin%%ian volum!

dia$'olik $!3ara abnormal/ -!namaan %a%al jan'un% kon%!$'i yan% $!rin% di%unakan

kalau '!rjadi %a%al jan'un% $i$i kiri dan $i$i kanan// E'iolo%i

Da%al jan'un% kon%!$'i da"a' di$!babkan ol!h *1/ K!lainan o'o' jan'un%

Da%al jan'un% $!rin% '!rjadi "ada "!nd!ri'a k!lainan o'o' jan'un%+ di$!babkan

m!nurunnya kon'rak'ili'a$ jan'un%/ Kondi$i yan% m!nda$ari "!ny!bab k!lainan

un%$i o'o' m!n3aku" a'!rio$kl!ro$i$ koron!r+ hi"!r'!n$i ar'!rial+ dan "!nyaki'

d!%!n!ra'i a'au inlama$i/2/ A'!ro$kl!ro$i$ koron!r

!n%akiba'kan di$un%$i miokardium kar!na '!r%an%%unya aliran darah k! o'o'

jan'un%/T!rjadi hi"ok$ia dan a$ido$i$ ?akiba' "!num"ukan a$am lak'a'/)nark

miokardium ?k!ma'ian $!l jan'un% bia$anya m!ndahului '!rjadinya %a%al

jan'un%/-!radan%an dan "!nyaki' miokardium d!%!n!ra'i+ b!rhubun%an d!n%an

%a%al jan'un% kar!na kondi$i yan% $!3ara lan%$un% m!ru$ak $!rabu' jan'un%+

m!ny!babkan kon'rak'ili'a$ m!nurun/./ :i"!r'!n$i $i$'!mik a'au "ulmonal

!nin%ka'kan b!ban k!rja jan'un% dan "ada %ilirannya m!n%akiba'kan hi"!r'roi

$!rabu' o'o' jan'un%/4/ -!radan%an dan "!nyaki' miokardium d!%!n!ra'i

45


46/63

!rhubun%an d!n%an %a%al jan'un% kar!na kondi$i ini $!3ara lan%$un% m!ru$ak

$!rabu' jan'un% m!ny!babkan kon'rak'ili'a$ m!nurun/(/ -!nyaki' jan'un% lain

Da%al jan'un% da"a' '!rjadi $!ba%ai akiba' "!nyaki' jan'un% yan% $!b!narnya+ yan%

$!3ara lan%$un% m!m"!n%aruhi jan'un%/ !kani$m! bia$anya '!rliba' m!n3aku"%an%%uan aliran darah yan% ma$uk jan'un% ?$'!no$i$ ka'u" $!milun!r+

k!'idakmam"uan jan'un% un'uk m!n%i$i darah ?'am"onad!+ "!rikardium+ "!rikardi'i

kon$'rik'i+ a'au$'!no$i$ A>+ "!nin%ka'an m!ndadak a'!rload/6/ ,ak'or $i$'!mik

T!rda"a' $!jumlah b!$ar ak'or yan% b!r"!ran dalam "!rk!mban%an dan b!ra'nya

%a%al jan'un%/ !nin%ka'nya laju m!'aboli$m! ?mi$al* d!mam+ hi"ok$ia dan an!mia

di"!rlukan "!nin%ka'an 3urah jan'un% un'uk m!m!nuhi k!bu'uhan ok$i%!n $i$'!mik/

:i"ok$ia dan an!mia ju%a da"a' m!nurunkan $u"lai ok$i%!n k! jan'un%/A$ido$i$r!$"ira'orik a'au m!'abolik dan abnormali'a$ !l!k'ronik da"a' m!nurunkan

kon'rak'ili'a$ jan'un%/

C/ -a'oi$iolo%i Da%al =an'un% Kon%!$'iila jan'un% 'idak ad!kua' dalam m!m!nuhi k!bu'uhan m!'abolik 'ubuh+ maka

jan'un% %a%al un'uk m!lakukan 'u%a$nya $!ba%ai "om"a yan% m!n%akiba'kan '!rjadinya

%a%al jan'un%/ -ada k!banyakan "!nd!ri'a %a%al jan'un% di$un%$i $i$'olik dan di$un%$i

dia$'olik di'!mukan b!r$ama/-ada di$un%$i $i$'olik k!kua'an kon'rak$i v!n'rik!l kiri'!r%an%%u $!hin%%a !j!k$i darah b!rkuran%+ m!ny!babkan 3urah jan'un% b!rkuran%/

-ada di$un%$i dia$'olik r!lak$a$i dindin% v!n'rik!l '!r%an%%u $!hin%%a "!n%i$ian

darah b!rkuran% m!ny!babkan 3urah jan'un% b!rkuran%/

Dan%%uan k!mam"uan jan'un% $!ba%ai "om"a '!r%an'un% "ada b!rma3am

ma3am ak'or yan% $alin% '!rkai'/ !nurunnya kon'rak'ili'a$ miokard m!m!%an% "!ran

u'ama "ada %a%al jan'un%/ila '!rjadi %an%%uan kon'rak'ili'a$ miokard a'au b!ban

h!modinamik b!rl!bih dib!rikan "ada v!n'rik!l normal+ maka jan'un% akan m!n%adakan$!jumlah m!kani$m! un'uk m!nin%ka'kan k!mam"uan k!rjannya $!hin%%a 3urah

jan'un% dan '!kanan darah da"a' di"!r'ahankan/Ada"un m!kani$m! kom"!n$a$i

jan'un% yai'u*

1/ -!nin%ka'an Ak'ivi'a$ Adr!n!r%ik Sim"a'i$

46


47/63

!nurunnya volum! $!kun3u" "ada %a%al jan'un% akan m!mban%ki'kan r!$"on

$im"a'i$ kom"!n$a'orik/ !nin%ka'nya ak'ivi'a$ adr!n!r%ik $im"a'i$ m!ran%$an%

"!n%!luaran ka'!kolamin dari $ara$ara adr!n!r%ik jan'un% dan m!dula adr!nal/

!nyu' jan'un% dan k!kua'an kon'rak$i akan m!nin%ka' $!3ara mak$imal un'uk

m!m"!r'ahankan 3urah jan'un%/1# S!lain i'u '!rjadi va$okon$'rik$i ar'!ri "!ri!r

un'uk m!n$'abilkan '!kanan ar'!ri dan r!di$'ribu$i volum! darah d!n%an m!n%uran%i

aliran darah k! or%anor%an yan% r!ndah m!'aboli$m!nya ?$!"!r'i kuli' dan %injal

a%ar "!ru$i k! jan'un% dan o'ak da"a' di"!r'ahankan/ =an'un% akan $!makin

b!r%an'un% "ada ka'!kolamin yan% b!r!dar dalam $irkula$i un'uk m!m"!r'ahankan

k!rja v!n'rik!l/2/ Ak'iva$i &!nninAn%io'!n$inAldo$'!ron

Ak'iva$i &!nninAn%io'!n$inAldo$'!ron ?&AA b!r'ujuan un'uk m!m"!r'ahankan

'!kanan darah+ k!$!imban%an 3airan dan !l!k'roli'/&!nin m!ru"akan $ua'u

!nzim yan% $!ba%ian b!$ar b!ra$al dari jarin%an %injal/ S!kr!$i r!nnin akan

m!n%ha$ilkan an%io'!n$in )) ?An% ))+ yan% mamiliki 2 !!k u'ama yai'u $!ba%ai

va$okon$'rik'or kua' dan $!ba%ai "!ran%$an% "roduk$i aldo$'!ron di kor'!k$

adr!nal/ E!k va$okon$'rik$i ol!h ak'ivi'a$ $im"a'i$ dan An% )) akan

m!nin%ka'kan b!ban awal ?"r!load dan b!ban akhir ?a'!rload jan'un%+ $!dan%kan

aldo$'!ron m!ny!babkan r!'!n$i air dan na'rium yan% akan m!nambah "!nin%ka'an

"r!load jan'un%/ T!kanan "!n%i$ian v!n'rik!l ?"r!load yan% m!nin%ka' akanm!nin%ka'kan 3urah jan'un%/

./ :i"!r'ro"i iokardium dan ila'a$i >!n'rik!l=ika v!n'rik!l 'idak mam"u m!mom"akan darah k!$!luruh 'ubuh maka darah yan%

'in%%al dalam v!n'rik!l kiri akan l!bih banyak "ada akhir dia$'ol!/ l!h kar!na i'u

k!kua'an un'uk m!mom"a darah "ada d!nyu' b!riku'nya akan l!bih b!$ar/ =an'un%

akan m!lakukan kom"!n$a$i un'uk m!nin%ka'kan 3urah jan'un% yan% b!rkuran%

b!ru"a hi"!r'ro"i miokardium yai'u "!mb!$aran o'o'o'o' jan'un% $!hin%%a

da"a' m!mbua' kon'rak$i l!bih kua' dan dila'a$i a'au "!nin%ka'an volum! v!n'rik!lun'uk m!nin%ka'kan '!kanan dindin% v!n'rik!l/=ika "!nyaki' jan'un% b!rlanju'+ maka

di"!rlukan "!nin%ka'an kom"!n$a$i un'uk m!n%ha$ilkan !n!r%i dalam

m!mom"a darah+ hin%%a "ada $ua'u $aa' kom"!n$a$i 'idak la%i !!k'i un'uk

47


48/63

m!n%ha$ilkan kon'rak$i yan% l!bih baik dan jan'un% akan %a%al m!lakukan

un%$inya/

/ ani!$'a$i Klini$

ani!$'a$i klini$ %a%al jan'un% b!rvaria$i+ '!r%an'un% dari umur "a$i!n+ b!ra'nya %a%aljan'un%+ !'iolo%i "!nyaki' jan'un%+ ruan%ruan% jan'un% yan% '!rliba'+ a"akah k!dua

v!n'rik!l m!n%alami k!%a%alan $!r'a d!raja' %an%%uan "!nam"ilan jan'un%/-ada

"!nd!ri'a %a%al jan'un% kon%!$'i+ ham"ir $!lalu di'!mukan *1/ D!jala "aru b!ru"a dy$"n!a+ or'ho"n!a dan "aro;y$mal no3'urnal dy$"n!a/2/ D!jala $i$'!mik b!ru"a l!mah+ 3!"a' l!lah+ oli%uri+ nok'uri+ mual+ mun'ah+ a$i'!$+

h!"a'om!%ali+ dan !d!ma "!ri!r/./ D!jala $u$unan $ara "u$a' b!ru"a in$omnia+ $aki' k!"ala+ mim"i buruk $am"ai

d!lirium/E/ Kom"lika$i

1/ Trombo!mboli adalah ri$iko '!rjadinya b!kuan v!na ?'hrombo$i$ v!na dalam a'au

d!!" v!nou$ 'hrombo$i$ dan !mboli "aru a'au E- dan !mboli $i$'!mik 'in%%i+

'!ru'ama "ada C:, b!ra'/ i$a di'urunkan d!n%an "!mb!rian wararin/2/ Kom"lika$i ibrila$i a'rium $!rin% '!rjadi "ada C:, yan% bi$a m!ny!babkan

"!rburukan drama'i$/ :al '!r$!bu' indika$i "!man'auan d!nyu' jan'un% ?d!n%an

di%o;in a'au U blo3k!r dan "!mb!rian wararin/./ K!%a%alan "om"a "ro%r!$i bi$a '!rjadi kar!na "!n%%unaan diur!'ik d!n%an do$i$

di'in%%ikan/4/ Ari'mia v!n'rik!l $!rin% dijum"ai+ bi$a m!ny!babkan $inko" a'au $udd!n 3ardia3

d!a'h ?2((0H k!ma'ian C:,/ -ada "a$i!n yan% b!rha$il dir!$u$i'a$i+ amiodaron+

U blo3k!r+ dan v!brila'or yan% di'anam mun%kin 'uru' m!m"unyai "!ranan/

,/ -!na'alak$anaana$ar "!na'alak$anaan "a$i!n %a%al jan'un% adalah*1/ ukun% i$'iraha' un'uk m!n%uran%i b!ban k!rja jan'un%/2/ !nin%ka'kan k!kua'an dan !i$i!n$i kon'rak$i jan'un% d!n%an bahan bahan

armakolo%i$/./ !n%hilan%kan "!nimbunan 3airan 'ubuh b!rl!bihan d!n%an '!ra"i diur!'ik di!' dan

i$'iraha'/

T!ra"i ,armakolo%i1/ iur!'ik ?iur!'ik 'iazid dan loo" diur!'ik

48


49/63

!n%uran%i kon%!$'i "ulmonal dan !d!ma "!ri!r+ m!n%uran%i %!jala volum!

b!rl!bihan $!"!r'i or'o"n!a dan di$"n!a nok'ural "!rok$imal+ m!nurunkan volum!

"la$ma $!lanju'nya m!nurunkan "r!load un'uk m!n%uran%i b!ban k!rja jan'un% dan

k!bu'uhan ok$i%!n dan ju%a m!nurunkan a'!rload a%ar '!kanan darah m!nurun/

2/ An'a%oni$ aldo$'!ron!!nurunkan mor'ali'a$ "a$i!n d!n%an %a%al jan'un% $!dan% $am"ai b!ra'/

./ ba' ino'ro"i3!nin%ka'kan kon'rak$i o'o' jan'un% dan 3urah jan'un%/

4/ Dliko$ida di%i'ali$!nin%ka'kan k!kua'an kon'rak$i o'o' jan'un% m!ny!babkan "!nurunan volum!

di$'ribu$i/(/ >a$odila'or ?Ca"'o"ril+ i$o$orbi' dini'ra'

!n%uran%i "r!load dan a'!rload yan% b!rl!bihan+ dila'a$i "!mbuluh darah v!na

m!ny!babkan b!rkuran%nya "r!load jan'un% d!n%an m!nin%ka'kan ka"a$i'a$ v!na/

6/ )nhibi'or ACE!n%uran%i kadar an%io$'!n$in )) dalam $irkula$i dan m!n%uran%i $!kr!$i

aldo$'!ron $!hin%%a m!ny!babkan "!nurunan $!kr!$i na'rium dan air/ )nhibi'or ini

ju%a m!nurunkan r!'!n$i va$kul!r v!na dan '!kanan darah y% m!ny!babkan

"!nin%ka'an 3urah jan'un%/. T!ra"i non armakolo%i

-!nd!ri'a dianjurkan un'uk m!mba'a$i ak'ivi'a$ $!$uai b!ra'nya k!luhan $!"!r'i* di!'

r!ndah %aram+ m!n%uran%i b!ra' badan+ m!n%uran%i l!mak+ m!n%uran%i $'r!$$ "$iki$+

m!n%hindari rokok+ olahra%a '!ra'ur/@! Dislipiemi"

A! De/inisi

i$li"id!mia adalah k!lainan m!'aboli$m! li"idyan%di'andaid!n%an "!nin%ka'an

a'au "!nurunan rak$i li"id dalam"la$ma/K!lainanrak$i li"id yan% u'ama adalah

k!naikan kadar kol!$'!rol'o'al+kol!$'!rol55+ dan 'ri%li$!rida $!r'a "!nurunan kadar

kol!$'!rol :5?Suni'a+2004i$li"id!mia adalah k!adaan '!rjadinya

"!nin%ka'ankadar55kol!$'!rol dalam darah a'au 'ri%li$!rida dalam darah yan%da"a'di$!r'ai

"!nurunan kadar :5 kol!$'!rol ?Andry :ar'ono+ 2000/

i$li"id!mia dalam "ro$!$ '!rjadinya a'!ro$kl!ro$i$ $!muanya m!miliki "!ran

yan% "!n'in% dan $an%a' b!rkai'an $a'u d!n%an yan% lain+ $!hin%%a 'idak mun%kin

dibaha$ $!ndiri$!ndiri/ K!'i%anya dik!nal $!ba%ai 'riad li"id+yai'u*49


50/63

a/ Kol!$'!rol'o'al

anyak "!n!li'ian m!nunjukkan bahwa hubun%an an'ara kadar kol!$'!rol 'o'al

darah d!n%an r!$iko "!nyaki' jan'un% koron!r ?-=K $an%a' kua'+ kon$i$'!n+ dan 'idak

b!r%an'un% "ada ak'or r!$iko lain/ -!n!li'ian %!n!'ik+ !k$"!rim!n'al+ !"id!miolo%i$+

dan klini$ m!nunjukkan d!n%an j!la$ bahwa "!nin%ka'an kadar kol!$'!rol 'o'al

m!m"unyai "!ran "!n'in% "ada "a'o%!n!$i$ "!nyaki' jan'un% koron!r ?-=K/

b/ Kol!$'!rol :5 dan kol!$'!rol 55

uk'i !"id!miolo%i$ dan klini$ m!nunjan% hubun%an n!%a'i an'ara kadar

kol!$'!rol :5 d!n%an "!nyaki' jan'un% koron!r/ )n'!rv!n$i oba' a'au di!' da"a'

m!naikan kadar kol!$'!rol :5 dan da"a' m!n%uran%i "!nyaki' jan'un% koron!r/

3/ Tri%li$!rida

Kadar 'ri%li$!rida dian'ara 2(0(00 m%dl dian%%a" b!rhubun%an d!n%an "!nyaki'

jan'un% koron!r a"abila di$!r'ai adanya "!nurunan kadar kol!$'!rol:5/

B! Kl"si/ik"siDislipiemi"

Kla$iika$i di$li"id!mia b!rda$arkan "a'o%!n!$i$ "!nyaki' adalah $!ba%aib!riku'*

a/ i$li"id!mia-rim!rYai'u k!lainan "!nyaki' %!n!'ik dan bawaan yan% da"a' m!ny!babkan k!lainan

kadar li"id dalam darah/

b/ i$li"id!miaS!kund!r

Yai'u di$!babkan ol!h $ua'u k!adaan $!"!r'i hi"!rkol!$'!rol!mia yan% diakiba'kan

50


51/63

ol!h hi"o'iroidi$m!+ n!ro'ik $yndroma+ k!hamilan+ anor!k$ia n!rvo$a+ dan "!nyaki' ha'i

ob$'ruk'i/:i"!r'ri%li$!rida di$!b!bkan ol!h + kon$um$i alkohol+ %ahal %injal kronik+

miokard inark+ dan k!hamilan/an di$li"id!mia da"a' di$!babkan ol!h hi"o'iroidi$m!+

n!ro'ik $indroma+ %a%al %injal aku'+ "!nyaki' ha'i+ dan akrom!%ali/

0! Epiemiolo)i

A$u"an a$am l!mak j!nuh yan% dianjurkan un'uk m!m!nuhi k!bu'uhan dalam

'ubuh adalah 10H dari !n!r%i 'o'al "!rhari dan kol!$'!rol

G.00m% hari/ Kon$um$i a$am l!mak da"a' m!nin%ka'kan kadar kol!$'!rol 55/ 55

b!r'u%a$ m!mbawa kol!$'!rol dari ha'i k! jarin%an "!ri!r yan% didalamnya '!rda"a'

r!$!"'orr!$!"'or yan% akan m!nan%ka"nya ?'!rma$uk "!mbuluh darah koron!r un'uk

k!"!rluan m!'abolik jarin%an/ Kol!$'!rol yan% b!rl!bihan akan dian%ku' la%i k!ha'i ol!h

:5 un'uk m!njadi d!"o$i'/ =ika kol!$'!rol 55 m!nin%ka' $!r'a :5 m!nurun+

maka akan '!rjadi "!nimbunan kol!$'!rol di jarin%an "!ri!r '!rma$uk "!mbuluh darah

?&onald/:/$i'oru$+2006

D!Pen"n)"n"n KonisiDislipiemi"

1/ -!r!n3anaan '!ra"idi!'

-ada "a$i!n di$li"id!mia haru$ di'!ra"kan di!' $!imban% yan% m!n%andun% $!mua

nu'ri!n' dalam jumlah yan% m!madai/

a/ Tujuan di!' yan% dib!rikan un'uk "a$i!n d!n%an kondi$i di$li"id!mia*

1 !nurunkan b!ra' badan bila '!rjadi k!%!mukan/

2 !n%ubah j!ni$ dan a$u"an l!mak makanan/

. !nurunkan a$u"an kol!$'!rol makanan/

4 !nin%ka'kan a$u"an karbohidra' kom"l!k$ dan m!nurunkan a$u"an

karboidra'$!d!rhana/

b/ Syara' di!' yan%dib!rikan*1 En!r%i yan% dibu'uhkan di$!$uaikan m!nuru' b!ra' badan dan ak'ivi'a$i$ik/

2 5!mak $!dan%+ O.0H dari k!bu'uhan !n!%i 'o'al/

. -ro'!in 3uku"+ yai'u 1020H dari k!bu'uhan 'o'al/

4 Karbohidra' $!dann%+ yai'u (060H dari k!bu'uhan 'o'al/

51


52/63

( S!ra' 'in%%i+ '!ru'ama yan% laru' air/

6 Cuku" vi'amin dan min!ral ?Suni'a+ 2004

2/ )n'!rv!n$i%izi

)n'!rv!n$i %izi bia$a dilakukan d!n%an m!mb!rikan !duka$i %izi yan% m!liba'kan

alih "!n%!'ahuan un'uk m!nin%ka'kan "!n%!'ahuan %izi "ada "a$i!n/-!n%!'ahuan %izi

m!ru"akan "!n3a"aian "ada S'a'u$ %izi yan% baik dan $an%a' "!n'in% ba%i k!$!ha'an

dan k!$!jah'!raan ba%i $!'ia" oran%/7n'uk m!m!nuhi k!bu'uhan %izinya+ $!'ia"

individu m!miliki "ola makanan yan% m!n%andun% za' %izi yan% da"a' di%unakan ol!h

'ubuh/

-!n%!'ahuan %izi da"a' m!m!%an% "!ranan "!n'in% '!rhada" 'a'a 3ara "!n%%unaan

"an%an d!n%an baik $!hin%%a akan m!n3a"ai k!bu'uhan %izi yan% $!imban%/ Tin%ka'"!n%!'ahuan %izi akan da"a' m!n!n'ukan "!rilaku $!$!oran% un'uk m!m"!rbaiki "ola

kon$um$i makanan yan% umumnya di"andan% l!bih baik dan da"a' dib!rikan $!dini

mun%kin ?Suharjo+ 1989/

&!ndahnya 'in%ka' "!n%!'ahuan %izi akan da"a' m!n%akiba'kan $ika" a3uh 'ak

a3uh '!rhada" "!n%%unaan bahan makanan '!r'!n'u+ walau"un bahan makanan '!r$!bu'

3uku" '!r$!dia dan m!n%andun% za' %izi/ -!n%!'ahuan %izi $!'ia" induvidu bia$anya

dida"a'kan dan $!'ia" "!n%alaman yan% b!ra$al dari b!rba%ai $umb!r+ 3on'oh m!diama$$a a'au m!dia 3!'ak+ m!dia !l!k'ronik+ buku+ "!'unjuk dari k!raba' d!ka'/

-!n%!'ahuan ini da"a' di'in%ka'kan d!n%an 3ara m!mb!n'uk k!yakinan "ada diri

$!ndiri $!hin%%a $!$!oran% da"a' b!r"!rilaku $!$uai d!n%an k!hidu"an $!harihari

?Yuwono+ 1999/

./ -!n%!lolaan "!nd!ri'adi$li"id!mia

a/ 7mum

-ilar u'ama "!n%!lolaan di$li"id!mia adalah u"aya non armakolo%i$ yan%

m!li"u'i modiika$i di!'+ la'ihan ja$mani+ $!r'a "!n%!lolaan b!ra' badan/Tujuan '!ra"i

di!' adalah m!nurunkan r!$iko "!nyaki' jan'un% koron!r d!n%an m!n%uran%i a$u"an

l!mak j!nuh dan kol!$'!rol $!r'a m!n%!mbalikan k!$!imban%an kalori+ $!kali%u$

m!m"!rbaiki nu'ri$i/ -!rbaikan k!$!imban%an kalori bia$anya m!m!rlukan "!nin%ka'an

"!n%%unaan !n!r%i m!lalui k!%ia'an ja$mani $!r'a "!mba'a$an a$u"an kalori ?Ba$"adji+

52


53/63

200#

b/ 7"aya nonarmakolo%i$

1/ T!ra"idi!'imulai d!n%an m!nilai "ola makan "a$i!n+ m!n%id!n'iika$i makanan yan%

m!n%andun% banyak l!mak j!nuh dan kol!$'!rol $!r'a $!b!ra"a $!rin% k!duanya

dikon$um$i/

2/ 5a'ihan ja$mani

ari b!b!ra"a "!n!li'ian dik!'ahui bahwa la'ihan i$ik da"a' m!nin%ka'kan kadar

:5+ m!nurunkan 'ri%li$!rida+ m!nurunkan 55 dan m!nurunkan b!ra' badan/

3/ ,armakolo%i$

A"abila '!ra"i non armakolo%i 'idak b!rha$il maka+ da"a' dib!rikan b!rma3am

ma3am oba'an ?Anwar bahri+ 2004

Tujuan dari "!n%!lolaan di$li"id!mia dalam jan%ka "!nd!k adalah un'uk

m!n%on'rol kadar 55 dan :5 dalam darah+ dan m!n%hilan%kan k!luhan mau"un

%!jala yan% '!rjadi "ada "!nd!ri'a di$li"id!mia/ Tujuan jan%ka "anjan% un'uk m!n3!%ah

'!rjadinya jan'un% koron!r/ Cara "!nan%anannya d!n%an m!normalkan kadar kol!$'!rol

55 dan :5 dalam darah/

B! Kep"tuh"n Diet Dislipiemi"

K!"a'uhan "!nd!ri'a '!rhada" di!' m!ru"akan $alah $a'u u$aha un'uk '!r3a"ainya

'ujuan "!n%oba'an/ -ada "a$i!n di$li"id!mia+ a"abila m!naa'i di!'nya maka "!nd!ri'a

da"a' m!n%on'rol kadar kol!$'!rol 55 dan kadar kol!$'!rol :5 dalam darah/ A"abila

"!nd!ri'a 'idak mam"u m!n%on'rol makanannya maka akan b!rdam"ak buruk yai'u

da"a' m!ny!babkan 'in%%inya kadar kol!$'!rol 55 yan% da"a' m!mi3u '!rjadinya

jan'un% koron!r ?&onald/:/Si'oru$+2006/

,ak'orak'or yan% m!m"!n%aruhi k!"a'uhan d

laporan skenario b blok 15

Documents