makalah referat kedokteran tumor

Upload: eliya-luster

Post on 07-Jul-2018

235 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    1/23

    Makalah Referat Kedokteran

     ▼

    SABTU, 14 AGUSTUS 2010KARSINOMA COOR!CTA

    BAGIAN IMU B!"A#

    $AKUTAS K!"OKT!RANBAN"UNG

    2010

    BAB I%!N"A#UUAN

    "&a 'en() t&*or +an -al(n )er(n d(te*&kan -ada .olore.tal adalah adeno*a ata&

    adeno*ato&) -ol(- dan adeno.ar.(no*a/ Car.(no*a .olore.tal *er&-akan keana)an

    +an -al(n )er(n -ada trakt&) a)tro(nte)t(nal/In)(den)( .ar.(no*a .olore.tal d( Indone)(a .&k&- t(n(, de*(k(an '&a anka

    ke*at(ann+a/ "( Indone)(a, (n)(den)( -ada an(ta )eand(n denan -r(a/ Sek(tar 3

    d(te*&kan d( re.to)(*o(d/ "( Neara arat, -erand(nan (n)(den)( lak(5lak(6 -ere*-&an

    adalah 761, k&ran dar( 30 d(te*&kan d( rekto)(*o(d/ %en+ak(t (n( erh&&nandenan &)(a dan ter'ad( le(h )er(n -ada &)(a d(ata) 30 tah&n/ "etek)( d(n( denan

     -enananan *ed(.al dan o-erat(f +an ter&) erke*an da-at *en&r&nkan *ortal(ta).ar.(no*a .olore.tal/1,2

    BAB II

    TIN8AUAN %USTAKA

    2/1 Anato*( Colore.tal2/1/1 Str&kt&r

    Colon d(*&la( dar( -erata)an (le&* ter*(nal5.ae.&*, )e-an'an 905130 .*, )a*-a( -erata)an )(*o(d5re.t&*/ Terd(r( dar( .ae.&*, .olon a).enden), .olon tran):er)&*,.olon de).enden), dan .olon )(*o(de&*/ Cae.&* *er&-akan a(an terlear ;,3 < =,3

    .*>, dan .olon )(*o(de&* *er&-akan a(an ter)e*-(t ;2,3 .*>/ %ada ka)&) o)tr&k)(

    d( d()tal, .ae.&* *er&-akan a(an +an -al(n )er(n r&-t&r/ a-()an d(nd(n .olonadalah *&.o)a, )&*&.o)a, otot )(rk&lar, otot lon(t&d(nal +an era&n denan taen(a

    .ol(, dan )ero)a/ Kek&atan *ekan() dar( d(nd(n .olon era)al dar( la-()an )&*&.o)a,

    +an *e*(l(k( kand&nan kolaen tert(n(/ Colon a).enden) dan .olon de).enden)

    terf(k)a)( -ada retro-er(toneal, )edankan .ae.&*, .olon tran):er)&*, dan .olon)(*o(de&* erada (ntra-er(toneal dan *o(l/ O*ent&* *ene*-el -ada .olon

    tran):er)&*/

    Re.t&* *e*(l(k( -an'an 12513 .*, *&la( dar( -erata)an )(*o(d5re.t&* )a*-a( -erata)an re.t&*5an&)/ Taen(a .ol( erakh(r -ada d()tal .olon )(*o(de&*, dan la-()an

    otot lon(t&d(nal dar( re.t&* ter&) erlan'&t/ %ada a(an ata) re.t&* *a)(h d(t&t&-(

    denan -er(tone&* d( a(an anter(or, )edankan a(an aahn+a e?tra-er(toneal/Re.t&* d(kel(l(n( oleh fa).(a -el:()/1

     Ga*ar 1/ Anato*( .olore.tal

    2/1/2 $()(olo(

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    2/23

    @ %ert&karan a(r dan elektrol(t

    Colon *en+era- a(r, natr(&*, klor(da, dan a)a* le*ak ranta( -endek, )erta

    *en)ekre)(kan kal(&* dan (karonat/ #al (n( *e*ant& *e*-ertahankan ke)e(*anan.a(ran dan *en.eah deh(dra)(/ Ke*a*-&an (n( h(lan -ada -a)(en denan (leo)to*a,

    )eh(na le(h *&dah ter'ad( deh(dra)(/ $&n)( &ta*a re.t&* adalah )eaa( re)e:o(r dan

    *enahan 1200.. .a(ran/@ Mot(l(ta) .olon

    %ola kontrak)( .olon adalah -ererakan retrorad, kontrak)( )e*ental, dan -ererakan

    *a))a/ %ererakan *a))a akan *en+eakan -er-(ndahan ()( .olon ke arah an&)/Mot(l(ta) .olon d(-enar&h( oleh e*o)(, hor*on, dan d(et/

    @ $lora .olon

    Bakter( +an -al(n an+ak -ada .olon adalah akter( anaero Ba.tero(de)/ !).her(.h(a

    .ol( dan enteroa.ter(a la(nn+a adalah akter( aero/ Bakter( .olon er-eran -ent(ndala* -rod&k)( :(ta*(n K/ S&-re)( flora nor*al denan ant((ot(k road5)-e.tr&* da-at

    *en+eakan -ert&*&han erle(h dar( -atoen, kh&)&)n+a Clo)tr(d(&* d(ff(.(le/

    @ Ga) .olon

    99 a) d( .olon adalah n(troen, ok)(en, .aron d(ok)(da, h(droen, dan *etana/ Ga)dala* &)&) era)al dar( &dara +an tertelan, fer*enta)( karoh(drat dan -rote(n oleh

     akter( dala* l&*en &)&), dan d(f&)( ke l&*en &)&) dar( darah/ "ala* )ehar(, :ol&*eflat&) )ek(tar 00../1

    2/2 !t(olo( faktor r()(ko

    !t(olo( t&*or .olore.tal el&* d(ketah&( )e.ara -a)t(, na*&n d(ketah&( aha -rol(fera)( neo-la)t(k -ada *&ko)a .olore.tal erh&&nan denan -er&ahan kode

    enet(k, -ada er* l(ne ata& *&ta)( )o*at(k +an d(da-at/

    @ $aktor hered(ter 

    $aktor hered(ter *er&-akan )alah )at& faktor r()(ko/ "(-erk(rakan aha 10513.ar.(no*a .olore.tal *er&-akan ka)&) fa*(l(al, )e-ert( -ada $a*(l(al adeno*ato&)

    %ol+-o)() ;$A%> dan )(ndro*a +n.h/

    @ U)(aU)(a *er&-akan faktor r()(ko do*(nan &nt&k .ar.(no*a .olore.tal/ In)(den)( *en(nkat

    d(ata) 30 tah&n/ Na*&n (nd(:(d& -ada &)(a era-a-&n teta- )a'a da-at *ender(ta

    .ar.(no*a .olore.tal, )eh(na (la d(te*&kan e'ala5e'ala keana)an har&) teta-d(e:al&a)(/

    @ "(et dan l(nk&nan

    %enel(t(an *en&n'&kkan aha .ar.(no*a .olore.tal le(h )er(n ter'ad( -ada -o-&la)(

    +an *enkon)&*)( d(et t(n( le*ak hean( dan rendah )erat/ "(et le*ak 'en&h dant(dak 'en&h +an t(n( *en(nkatkan r()(ko .ar.(no*a .olore.tal, )edankan d(et a)a*

    oleat +an t(n( ;*(n+ak (kan, *(n+ak kela-a, *(n+ak a(t&n> t(dak *en(nkatkan

    r()(ko/ e*ak da-at )e.ara lan)&n *era.&n( *&ko)a .olore.tal dan *en(nd&k)( -er&ahan ke arah keana)an/ Seal(kn+a, d(et t(n( )erat da-at *en&r&nkan r()(ko/

    "(d&a adan+a h&&nan antara kon)&*( alkohol denan (n)(den)( .ar.(no*a .olore.tal/

    Kon)&*)( .al.(&*, )elen(&*, :(ta*(n A, C, dan !, .aroteno(d, fenol t&*&han da-at*en&r&nkan r()(ko .ar.(no*a .olore.tal/ Oe)(ta) dan a+a h(d&- )edenter da-at

    *en(nkatkan *ortal(ta) -a)(en .ar.(no*a .olore.tal/ %enat&ran d(et dan a+a h(d&-

    +an a(k akan *en.eah ter'ad(n+a .ar.(no*a .olore.tal/

    @ Infla**aror+ oel d()ea)e

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    3/23

    %a)(en denan Infla**ator+ oel d()ea)e, kh&)&)n+a .ol(t() &l.erat(f kron(),

     erh&&nan denan *en(nkatn+a r()(ko .ar.(no*a .olore.tal/ #al (n( d(d&a aha

    (nfla*a)( kron() *er&-akan -red()-o)()( -er&ahan *&ko)a ke arah keaana)an/ R()(kot(n( ter'ad( keana)an (la on)et -ada &)(a *&da, *enena( )el&r&h .olon, dan

    *ender(ta le(h dar( 10 tah&n/ Oleh karena (t& -erl& d(lak&kan )kr(n(n .olono).o-+

    denan (o-)( *&ko)a *&lt(-el )e.ara a.ak )et(a- tah&nn+a -ada -a)(en )etelah 510tah&n *ender(ta -an.ol(t()/

    @ $aktor r()(ko la(nn+a

    Merokok erh&&nan denan *en(nkatn+a r()(ko adeno*a .olon, kh&)&)n+a )etelah -en&naan le(h dar( 73 tah&n/ %a)(en denan &retero)(*o(do)to*+ *en(nkatkan

    r()(ko ter'ad(n+a adeno*a dan .ar.(no*a/ T(n(n+a kadar roth hor*on dan (n)&l(n

    l(ke roth fa.tor51 akan *en(nkatkan r()(ko/ Irrad(a)( -el:() da-at *en(nkatkan r()(ko

    .ar.(no*a re.t(/Ident(f(ka)( faktor r()(ko .ar.(no*a .olore.tal -ent(n &nt&k *enent&kan -rora*

    )kr(n(n dan )&r:e(llan.e/1

    2/7 %atoene)()

    "efek enet(k Sela*a le(h dar( 2 dekade, -enel(t(an *en'ela)kan *enena( defek enet(k dan

    anor*al(ta) *olek&lar +an erh&&nan denan -e*ent&kan dan -rore)(f(ta)adeno*a dan .ar.(no*a .olore.tal/ M&ta)( da-at *en+eakan akt(:a)( onkoen ;K5ra)>

    dan ata& (nakt(:a)( t&*or )&--re))or ene) ;A%C,"CC ;deleted (n .olore.tal .ar.(no*a>,

     -37>/ Car.(no*a .olore.tal d(d&a era)al dar( -ol(- adeno*a denan ak&*&la)( *&ta)(ter)e&t/

    "efek -ada en A%C -erta*a kal( d(de)kr(-)(kan -ada -a)(en $A% dan d(te*&kan *&ta)(

    en A%C/ #al ter)e&t d(te*&kan -ada =0 .ar.(no*a .olore.tal )-orad()/

    Gen A%C *er&-akan t&*or5)&--re))or ene/ M&ta)( -ada alel5alel d(-erl&kan &nt&k*e*&la( -e*ent&kan -ol(-/ Kean+akan *&ta)( adalah )to- .odon +an -re*at&r, +an

    *enha)(lkan -rote(n A%C +an ter-oton/ %ada $A%, loka)( *&ta)( erkorela)( denan

     eratn+a e'ala -en+ak(tAk&*&la)( *&ta)(5*&ta)( *en+eakan ak&*&la)( enet(k +an r&)ak +an

    *enha)(lkan keana)an/ K5ra) *er&-akan -roto5on.oen dan *en+eakan

     -e*elahan )el +an tak terkontrol/ "CC *er&-akan t&*or )&-re))or ene dankeh(lanan ke*a*-&ann+a dala* *endeenera)( keana)an/ T&*or )&-re))or ene -37

    *er&-akan -rote(n +an -ent(n &nt&k *en(n()(a)( a-o-to)() )el +an *e*-&n+a(

    ker&)akan enet(k +an t(dak da-at d(-era(k(/1,7

    Ske*a +an *en&n'&kkan -rore)( dar( e-(tel .olon

    +an nor*al *en'ad( kar)(no*a .olon1,3

    2/4 Ge'ala Kl(n(k 

    Ge'ala aal dar( kar)(no*a .olore.tal (a)an+a t(dak 'ela), )e-ert( keh(lanan erat adan

    dan kelelahan/ Ge'ala lokal -ada &)&) (a)an+a 'aran, dan ar& t(*&l ket(ka t&*or telah

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    4/23

    t&*&h *en'ad( er&k&ran e)ar/ B(a)an+a *ak(n dekat denan an&), *aka e'ala lokal

     -ada &)&) )e*ak(n )er(n *&n.&l7/

    Ge'ala kl(n(k d(a( *en'ad( e'ala lokal, e'ala kon)t(t&)(, dan e'ala *eta)ta)()7/

    @ Ge'ala lokal1,7,4 6

    D %er&ahan %ola BAB, da-at er&-a kon)t(-a)( *a&-&n d(are/

    D %era)aan BAB +an t(dak t&nta) ;tene)*&)> dan d(a*eter fe.e) *ene.(l )er(n

    d(te*&kan -ada kar)(no*a .olore.tal/

    D $e.e) +an er.a*-&r darah

    D $e.e) denan *&.&)

    D $e.e) erarna h(ta* )e-ert( tar ;*elena> da-at t(*&l, teta-( (a)an+a le(h erh&&nan denan kela(nan -ada trakt&) a)tro(nte)t(nal a(an ata) )e-ert( kela(nan

     -ada la*&n ata& d&oden&*/

    D O)tr&k)( &)&) *en+eakan n+er(, ke*&n, dan *&ntah +an )e-ert( fe.e)/

    D "a-at teraa *a))a d( ado*en/

    D Ge'ala +an erh&&nan denan (n:a)( kar)(no*a ke :e)(.a &r(nar(a *en+eakan

    he*at&r(a ata& -ne&*at&r(a, ata& (n:a)( ke :a(na *en+eakan -enel&aran )ekret

    :a(na +an era&/ In( ter'ad( -ada )tad(&* akh(r, *en&n'&kkan t&*or +an e)ar/

    @ Ge'ala kon)t(t&)( ;)()te*(k>1,7,4 6

    D Keh(lanan erat adan *&nk(n adalah e'ala +an -al(n &*&*, d()eakan karena

    h(lann+a naf)& *akan/

    D Ane*(a, *en+eakan -&)(n, *&al, kelelahan, dan -al-(ta)(/ Se.ara kl(n(k -a)(en akanterl(hat -&.at dan ha)(l te) darah *en&n'&kkan kadar hae*olo(n +an rendah/

    @ Ge'ala *eta)ta)()1,7,4

    D Meta)ta)() -ada hat( *en+eakan 6

    E Ikter&)

    E Ra)a n+er( d( ado*en, le(h )er(n -ada a(an ata) dar( e-(a)tr(&* ata& d(nd(n

    kanan ado*en/

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    5/23

    E %e*e)aran he-ar 

    D Bek&an darah -ada arter( dan :ena, )(ndro*a -araneo-la)t(k +an erh&&nan denan

    h(-erkoa&la(l(ta) dar( darah/

    2/3 T&*or ana)

    2/3/1 #ered(tar+ .olore.tal .ar.(no*aa/ $a*(l(al Adeno*ato&) %ol+-o)() ;$A%>

    Mer&-akan -ol(- adeno*a +an er-ro)e) *en&'& keana)an *en(k&t( r&nt&tan

    adeno*a5.ar.(no*a, d(*ana '(ka t(dak d(tera-(, *aka (n)(den)( -er&ahan keana)an

    adalah 100/ / #ered(tar+ Non-ol+-o)() Colore.tal Can.er ;+n.hF) S+ndro*e>

    S(ndro*a (n( d(krakter()t(kan oleh a&to)o*al do*(nan +an d(t&r&nkan, *an(fe)ta)(

    keana)an ter'ad( -ada &)(a *&da, le)( -redo*(nan -ada -ro?(*al .olon, dan adan+a

    tenden)( le)( )+n.hrono&) dan *eta.hrono&)/ %a)(en )ea(kn+a d(tera-( denan.ole.to*+ )&total/ Car.(no*a erke*an dar( -ol(- adeno*a *elel&( -rore)(f(ta)

    adeno*a5.ar.(no*a +an t(-(kal/ %ada :ar(an dar( )(ndro*a (n( terda-at -en(nkatan(n)(den)( keana)an endo*et(&*, a)ter, o:ar(&*, dan trakt&) &r(nar(&)/

    Kr(ter(a &nt&k )(ndro*a (n( adalah6

    %ada a*aran h()to-atolo(), )e'&ran5k&rann+a d(da-atkan a)dan+a 7 h&&nandenan .ar.(no*a .olore.tal, 2 dar( hal ter)e&t *er&-akan dera'at -erta*a/

    Han terl(at )ek&ran5k&rann+a 2 enera)(

    Sek&ran5k&rann+a 1 -a)(en d(d(ano)() d(aah &*&r 30 tah&n/ 1,7,4

    2/3/2 Car.(no*a .olore.talIn)(den)(

    Car.(no*a .olore.tal *er&-akan keana)an +an -al(n )er(n -ada trakt&)

    a)tro(nte)t(nal/ In)(den)( .ar.(no*a .olore.tal d( Indone)(a .&k&- t(n(, de*(k(an '&aanka ke*at(ann+a/ In)(den)( -r(a )eand(n denan an(ta/ Car.(no*a re.t( le(h )er(n

     -ada lak(5lak(, )edankan .ar.(no*a .olon le(h )er(n -ada an(ta/ %en+ak(t (n(

     erh&&nan denan &)(a dan ter'ad( le(h )er(n -ada &)(a d(ata) 30 tah&n/1,2%red(lek)(

    Sek(tar 3 .ar.(no*a .olore.tal d(te*&kan d( re.to)(*o(d/ 2

    Tael 1/ %red(lek)( .ar.(no*a .olore.tal2

    etak %er)enta)e

    Cae.&* dan .olon a).enden)

    10Colon tran):er)&*

    10

    Colon de).enden)3

    Re.to)(*o(d

    3

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    6/23

    Ga*ar / %red(lek)( .ar.(no*a .olore.tal2

    %atolo(

    Se.ara *akro)ko-() terda-at 7 t(-e .ar.(no*a .olore.tal/ T(-e -ol(-o(d ata& :eetat(ft&*&h *enon'ol ke dala* l&*en &)&)/, erent&k &na kol dan ter&ta*a d(te*&kan d(

    .ae.&* dan .olon a).enden)/ T(-e )k(r&) *enak(atkan -en+e*-(tan )eh(na ter'ad(

    )teno)() dan e'ala o)tr&k)(, ter&ta*a d(te*&kan d( .olon de).enden), )(*o(d danre.t&*/ Bent&k &l.erat(f ter'ad( karena nekro)() d( a(an )entral, terda-at d( re.t&*/

    %ada taha- le(h lan'&t, )ea(an e)ar .ar.(no*a .olon da-at *enala*( &l)era)( dan

    *en'ad( &l.&) *al(na/2Ge'ala kl(n()

    Ge'ala dan tanda d(n( .ar.(no*a .olore.tal t(dak ada/ U*&*n+a e'ala -erta*a t(*&l

    karena -en+&l(t, +a(t& an&an faal &)&), o)tr&k)(, -erdarahan ata& ak(at *eta)ta)()/

    2/3/2/1/Car.(no*a .olon kanan8aran ter'ad( )teno)() dan fae.e) *a)(h .a(r )eh(na t(dak ada faktor o)tr&k)(/

    Ga*aran kl(n() t&*or .ae.&* dan .olon a).enden) t(dah kha), e'ala &*&*n+a ner&-a

    d+)-e-)(a, kele*ahan &*&*, -en&r&nan erat adan, dan ane*(a/ Oleh karena (t& -a)(en

    )er(n datan dala* keadaan terla*at/ N+er( -ada .ar.(no*a .olon kanan er*&la d(e-(a)tr(&*/

    2/3/2/2 /Car.(no*a .olon k(r( dan re.t&*Ser(n er)(fat )k(rot(k )eh(na an+ak *en(*&lkan )teno)() dan o)tr&k)(, terle(h

    karena fae.e) )&dah -adat/ Men+eakan -er&ahan -ola defeka)(, )e-ert( kon)t(-a)( ata&

    defeka)( denan tene)*&)/ Mak(n ke d()tal letak t&*or, fae.e) *ak(n *en(-(), ata&)e-ert( kotoran ka*(n, ata& le(h .a(r d()erta( darah ata& lend(r/ Tene)*&) *er&-akan

    e'ala +an (a)a d(da-at -ada .ar.(no*a re.t&*/ N+er( -ada .olon k(r( er*&la d(

     aah &*(l(.&)

    %ada -e*er(ka)aan f()(k, (la t&*or ke.(l *aka t(dak teraa -ada -al-a)( ado*en, (la)&dah tera erart( )&dah *en&n'&kkan keadaan lan'&t/ Ma))a d( .olon )(*o(de&* le(h

     'ela) teraa dar(-ada *a))a d( a(an la(n .olon/ %e*er(k)aan .olok d&&r *er&-akan

    kehar&)an/ 2Tael 2/ $aktor +an *enent&kan tanda dan e'ala2

    Colon kanan

    Colon k(r(Re.t&*

    T(-e t&*or 

    eetat(:e &l)erat(f 

    Stenot(k Inf(ltrat(f 

    Ul)erat(f 

    eetat(f Kal(er :()k&)

    Be)ar 

    Ke.(lJ-(-(hBe)ar 

    I)( :()k&)

    Setenah .a(r 

    Setenah -adat

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    7/23

    %adat

    $&n)( &ta*a

    a)or)(%en+(*-anan

    "efeka)(

    Tael 7/ Ge'ala kl(n() 2Colon kanan

    Colon k(r(

    Re.t&*A)-ek kl(n()

    Col(t()

    O)tr&k)(

    %rokt(t() N+er(

    Karena -en+&)&-an

    Karena o)tr&k)(

    Tene)*&)"efeka)(

    "(are ata& d(are erkalakon)t(-a)( -rore)(f 

    Tene)*&) ter&) *ener&)

    O)tr&k)(8aran

    #a*-(r )elal&

    T(dak 'aran

    "arah -ada fae.e)Sa*ar 

    Sa*ar ata& *akro)ko-()

    Makro)ko-()$ae.e)

     Nor*al ;ata& d(are>

     Nor*al%er&ahan ent&k 

    "()-e-)(

    Ser(n

    8aran8aran

    Me*&r&kn+a keadaan &*&*

    #a*-(r )elal&a*at

    a*at

    Ane*(a#a*-(r )elal&

    a*at

    a*at

    2/ %e*er(k)aan -en&n'an

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    8/23

    Terda-at eera-a -e*er(k)aan +an ereda &nt&k t&'&an (n(7 6

    @ %e*er(k)aan re.tal )e.ara d((tal ;re.tal to&.her> 6 dokter *e*a)&kkan 'ar(n+a +antelah *e*aka( )ar&n tanan dan d(er( l&r(ka)( &nt&k *eraa daerah +an anor*al/

    T(ndakan (n( han+a da-at *endetek)( t&*or +an .&k&- e)ar -ada a(an d()tal dar(

    rekt&*, teta-( er&na )eaa( -e*er(k)aan )kr(n(n aal7/@ $e.al o..&lt lood te)t ;$OBT> 6 -e*er(k)aan terhada- darah dala* fe.e)/ Ada 2 t(-e

     -e*er(k)aan darah -ada fe.e) +a(t& &a(a. a)ed ;-e*er(k)aan k(*(a(> dan

    (**&no.he*(.al/ %e*er(k)aan denan .ara k(*(a( t(dak )-e)(f(k, )ea 90 -a)(endenan $OBT -o)(t(f t(dak *ender(ta kar)(n(*a .olon/ Sen)(t(:(ta) dar( -e*er(k)aan

    (**&no.he*(.al 'a&h le(h a(k dar(-ada -e*er(k)aan )e.ara k(*(a(1,7/

    @ !ndo)ko-(Re.to)(*o(do)ko-(

    Re.to)(*o(do)ko- +an kak& d(&nakan &nt&k *en(la( re.t&* dan .olon )(*o(de&*

     a(an d()tal/

    $lek)(el )(*o(do)ko-( dan .olono)ko-(S(*o(do)ko- dan .olono)ko- +an flek)(el denan :(deo ata& f(ero-t(k da-at

    *e*-erl(hatkan a*aran .olon dan re.t&* denan *&t& +an a(k/ S(*o(do)ko-( dan.olono)ko-( da-at d(&nakan &nt&k d(ano)t(k dan tera-et(k, *er&-akan *etode +an

     -al(n ak&rat &nt&k *en(la( .olon/ %ro)ed&r (n( )anat )en)(t(f &nt&k *endetek)( dan

    da-at &nt&k *elak&kan (o-)(/ Colono)ko- &nt&k d(ano)t(k *e*(l(k( )at& )al&ran &nt&kleatn+a alat5alat )e-ert( )nare, for.e- (o-)(, elektro.a&ter, dan )eaa( 'alan &nt&k

    *elak&kan -enh()a-an dan (r(a)(/ Colono)ko- &nt&k tera-et(k *e*-&n+a( 2 )al&ran

    +an da-at d(&nakan )e.ara )(*&ltan &nt&k (r(a)( J -enh()a-an dan &nt&k leatn+a

    alat5alat/

    Ga*ar / Colono)ko-( .ar.(no*a .olore.tal

    Ga*ar kar)(no*a .olon dan -ol(- .olon

    @ "o&le .ontra)t ar(&* ene*a ;"CB!>6 -erta*a5ta*a -er)(a-an &nt&k *e*er)(hkan.olon d(lak&kan )e'ak )e*ala* )eel&*n+a/ Bar(&* ene*a d(*a)&kkan, d((k&t( denan

     -e*a)&kan &dara &nt&k *ene*ankan .olon/ #a)(ln+a adalah la-()an t(-() dar( ar(&*

    akan *el(-&t( d(nd(n )eelah dala* dar( .olon +an akan terl(hat -ada ha)(l -e*er(k)aan

    )(nar / kar)(no*a ata& -ol(- -rekar)(no*a da-at d(detek)( denan .ara (n(/ Na*&ntekn(k (n( da-at aal *endetek)( -ol(- +an datar ;'aran d(te*&kan> ata& er&k&ran

    k&ran dar( 1 .*/

    @ (rt&al .olono).o-+ *enant(kan f(l* )(nar -ada -e*er(k)aan do&le .ontra)t

     ar(&* ene*a denan CT5S.an )eh(na ha)(ln+a le(h ak&rat1,7,

    @ %en.(traan

    5ra+ foto -olo) dan .olon (n loo-

    5ra+ foto -olo) dan .olon (n loo- *e*(l(k( -eranan -ent(n dala* *ene:al&a)( -a)(en

    +an d(d&a *ender(ta .ar.(no*a .olore.tal/ $oto -olo) ado*en ;)&-(ne, teak, dan

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    9/23

    "> er&na &nt&k *endetek)( -ola a) &)&) +an *en&n'&kkan adan+a o)tr&k)(/

    Colon (n loo- er&na &nt&k *ene:al&a)( e'ala o)tr&kt(f/ Colon (n loo- denan

    do&le .ontra)t )en)(t(f &nt&k *endetek)( *a))a +an erd(a*eter le(h e)ar dar( 1 .*/"etek)( *a))a +an ke.(l )anat )&l(t, )eh(na .olono).o-+ le(h d()&ka( &nt&k

    *ene:al&a)( *a))a .olon +an nono)tr&k)(/

    Ga*ar =/ Colon (n loo- .ar.(no*a .olore.tal=CT ).an

    Co*-&ted To*ora-h+ ;CT> d(&nakan &nt&k )ta(n .ar.(no*a .olore.tal, karena

    ke)en)(t(:(ta)n+a dala* *endetek)( *eta)ta)()/CT Colonoraf( ;(rt&al .olono).o-+>

    (rt&al .olono).o-+ *en&nakan CT hel(.al dan rekon)tr&k)( 7 d(*en)( &nt&k

    *endetek)( le)( .olon (ntral&*en/ Unt&k *e*ak)(*alkan ke)en)(t(:(ta)an *aka

    d(lak&kan -er)(a-an &)&) -er oral, -e*er(an kontra) -er oral dan re.tal, -end()ten)(an.olon/ Alat (n( )en)(t(f &nt&k *el(hat .ar.(no*a .olore.tal +an er&k&ran le(h dar( 1

    .*/ .olono)ko-( teta- d(&t&hkan '(ka terda-at le)(/ Alat (n( er&na )eaa( -en.(traan

     -ada o)tr&k)( .olon -ro?(*al/ Keterata)ann+a adalah ter'ad(n+a fal)e -o)(t(f ak(at

    fae.e), -en+ak(t d(:ert(k&la, l(-atan ha&)trae, artefak, dan ket(dak*a*-&an *endetek)(adeno*a +an datar/

     (rt&al .olono).o-+ .ar.(no*a .olore.tal9

    MRI

    Manet(. Re)onan.e I*a(n ;MRI> le(h )en)(t(f dar(-ada CT ).an dala* *endetek)(keterl(atan t&lan ata& d(nd(n -el:() ak(at -erl&a)an .ar.(no*a .olore.tal/

    %en&naan endore.tal .o(l akan *ena*ah )en)(t(:(ta)/

    %!T

    %o)(tron !**()(on To*ora-h+ ;%!T> d(&nakan &nt&k -en.(traan 'ar(nan denankadar l(kol()() anaero +an t(n( )e-ert( -ada t&*or ana)/ %!T d(&nakan )eaa(

    ta*ahan -e*er(k)aan CT ).an dala* )ta(n .ar.(no*a .olore.tal dan da-at d(&nakan

    &nt&k *e*edakan kanker rek&ren denan f(ro)()/!ndore.tal &ltra)o&nd

    !ndore.tal &ltra)o&nd d(&nakan &nt&k *ene:al&a)( kedala*an (n:a)( .ar.(no*a re.t(/

    "(nd(n re.t&* +an nor*al terd(r( ata) 3 la-()an/ Ultra)o&nd da-at *e*edakan t&*or '(nak dar( t&*or (n:a)(f erda)arkan (nter(ta) la-(a)an )&*&ko)a/ Ultra)o&nd da-at

    *e*edakan t&*or )&-erf(.(al T15T2 denan t&*or +an le(h dala* T75T4/

    Keak&ra)(an &ltra)o&nd dala* *endetek)( kedala*a* (n:a)( t&*or (ntra*&ral erk()ar

    antara =1594/ Ultra)o&nd '&a da-at *endetek)( -e*e)aran nod&) l(*fat(k&) -er(re.tal, +an *en&n'&kkan *eta)ta)() ke nod&) l(*fat(k&), d(*ana keak&ra)(annn+a

    adalah 3=5=7/ Ultra)o&nd '&a da-at d(&nakan &nt&k *endetek)( rek&ren)( lokal

    )etelah -e*edahan/@ aorator(&*

    %e*er(k)aan darah )a*ar -ada fae.e)

    "(&nakan &nt&k te) )kr(n(n -ada t&*or .olore.tal +an a)(*-to*at(k, -ada (nd(:(d&denan r()(ko )edan/ !f(ka)( te) (n( erdea)arkan te) )er(al karena kean+akan

    .ar.(no*a .olore.tal erdarah )e.ara (nter*(ten/ Te) (n( *er&-akan te) non)-e)(f(k &nt&k 

     -ero?(da)e +an terkand&n dala* hae*olo(n/ %erdarahan trakt&) a)tro(nte)t(nal akan

    *e*er(kan ha)(l -o)(t(f/ Beera-a *akanan ;da(n, eera-a &ah dan )a+&ran, dan

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    10/23

    :(a*(n C> da-at *e*er(kan fal)e -o)(t(f, )eh(na -a)(en )ea(kn+a d(et )ela*a 257 har(

    )eel&* te)/ Te) (n( da-at d(t(nkatkan )-e)(f(k dan )en)(t(:(ta)n+a denan *en&nakan

    (**&no.he*(.al/ #a)(l -o)(t(f -ada te) (n( )ea(kn+a d(lan'&tkan denan -e*er(k)aan.olono)ko-(/

    %e*er(k)aan "NA fe.e)

    %e*er(k)aan "NA fe.e) adalah teknolo( ar& +an erke*an &nt&k )kr(n(nkar)(no*a .olore.tal/ Adeno*a -re*al(nan dan kar)(no*a *enha)(lkan *arker "NA

    +an t(dak terderada)( )ela*a -ro)e) -en.ernaan dan teta- )ta(l d( dala* fe.e)/ #a)(l

     -enel(t(an -e*er(k)aan (n( *e*(l(k( )en)(t(:(ta) 1591T&*or *arker 

    T&*or *arker )e-ert( C!A, CA 1959, dan CA530 d(&nakan &nt&k -a)(en .ar.(no*a

    .olore.tal/ Car.(noe*r(on(. ant(en ;C!A> +an -al(n &*&* d(&nakan, )edankan

    CA 1959 dan CA530 t(dak r&t(n d(&nakan/ C!A da-at *en(nkat -ada 0590 -a)(endenan .ar.(no*a .olore.tal/ Na*&n C!A &kan *er&-akan te) )kr(n(n +an efekt(f

    &nt&k keana)an/ C!A t(dak )-e)(f(k karena da-at *en(nkat '&a -ada -a)(en denan

    .ar.(no*a )ela(n .ar.(no*a .olore.tal/

    d/ Te) )er&*%e*er(k)aan f&n)( he-ar )e-ert( alkal( fo)fata)e, SG%T, SGOT, SGGT, dan "# da-at

    *e*-red(k)( ke*&nk(nan *eta)ta)() ke he-ar/@ B(o-)(

    B(o-)( d(lak&kan *elal&( endo)ko-(/ #a)(l -atolo( dar( (o-)( da-at *ende)kr(-)(kan

    t(-e )el dan rada)( t&*or/ T(-e )el +an -al(n )er(n d(da-at -ada .ar.(no*a .olore.taladalah adeno.ar.(no*a ;93>/

    #()to-atolo( .ar.(no*a .olore.tal

    @ B(o-)( nod&) l(*fat(k&) )ent(nelTekn(k (n( d(&nakan -ada eera-a keana)an, (a)an+a -ada .ar.(no*a *a**ae dan

    *elano*a/ T&'&an (o-)( (n( adalah &nt&k *en(dent(f(ka)( nod&) l(*fat(k&) -erta*a

    +an )er(n *en'ad( te*-at -erta*a *eta)ta)()/ %ada .olore.tal .ar.(no*a, tekn(k (n( ert&'&an &nt&k *en(nkatkan ha)(l )ta(n/ %e*er(k)aan +an (nten)(f denan -otonan

    h()to-atolo( +an *&lt(-el, (*&noh()tok(*(a, dan re:er)e tran).r(-ta)e -ol+*era)e .ha(n

    rea.t(on ;RT5%CR> da-at *endetek)( *(kro*eta)ta)() -ada -a)(en +an d(ketah&( N0 -ada tekn(k kon:en)(onal/1,4,

    2/ "(ano)()

    "(ano)() .ar.(no*a .olore.tal d(teakan erda)arkan ana*ne)(), -e*er(k)aan f()(k dan

     -e*er(k)aan -en&n'an/ Ke-a)t(an d(ano)() d(tent&kan erda)arkan -e*er(k)aan -atolo( anato*(/2

    2/=/ "(ano)() and(n

    Tael 4/ "(ano)() and(n 2Colon kanan

    Colon tenah

    Colon k(r(Re.t&*

    A-end(.&lar a).e))

    Ma))a -er(a--end(.&lar 

    A*&o*a

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    11/23

    !nter(t() re(onal()

    Ul.&) -e-t(.&*

    Car.(no*a a)ter A).e)) he-ar 

    #e-ato.ell&lar .ar.(no*a

    Chole.+)t(t()Kela(nan -an.rea)

    Kela(nan )al&ran e*-ed&

    Col(t() &l.erat(:e%ol(-

    "(:ert(.&l(t()

    !ndo*etr(o)()

    %ol(-%rok(t()

    $())&ra an(

    #ae*orrho(d

    Car.(no*a an(2/9/ Kla)(f(ka)(

    A*er(.an 8o(nt Co**(ttee on Can.er *e*aka( )()te* TNM/ S()te* (n( *e*()ahkan dan*en(dent(f(ka)( erda)arkan kedala*an dar( (n:a)( t&*or ;T>, )tat&) nod&) l(*fat(k&)

    re(onal ;N> dan ada t(dakn+a *eta)ta)e ;M>

    a/S()te* TNMTael 3/ Kla)(f(ka)( .ar.(no*a .olore.tal erda)arkan )()te* TNM7

    Stad(&* 0

    T()

     N0M0

    Stad(&* I

    T1T2

     N0

     N0M0

    M0

    Stad(&* II

    T7T4

     N0

     N0M0

    M0

    Stad(&* IIISe*&a T

     N1

     N2,N7

    M0

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    12/23

    M0

    Stad(&* I

    Se*&a TSe*&a N

    M1

    T&*or %r(*er T6 T&*or -r(*er t(dak ()a d(te*&kan

    T06 T(dak ada &kt( t&*or -r(*er 

    T()6 Car.(no*a (n)(t&T16 T&*or *en(n:a)( )&*&ko)a

    T26 T&*or *en(n:a)( *&).&lar() -ro-r(a

    T76 T&*or *en(n:a)( *&).&lar() -ro-r(a )a*-a( )&)ero)a ata& kedala* non

     -er(toneal()a)( -er(.ol(. ata& -er(re.talT46 T&*or *en+eakan adan+a -erfora)( ke -er(tone&* :().eral ata& (n:a)( ke oran

    ata& )tr&kt&r la(n/

     Nod&) l(*fat(k&) re(onal

     N6 Nod&) l(*fat(k&) re(onal t(dak d(te*&kan N06 T(dak ada *eta)ta)e nod&) l(*fat(k&) re(onal

     N16 Meta)ta)e -ada 157 nod&) l(*fat(k&) -er(.ol(.a ata& -er(re.tal N26 Meta)ta)e -ada 4 ata& le(h nod&) l(*fat(k&) -er(.ol(.a ata& -er(re.tal

     N76 Meta)ta)e -ada )e*&a nod&) l(*fat(k&) )e-an'an .aan -e*&l&h darah

    Meta)ta)e 'a&hM6 Adan+a *eta)ta)e 'a&h t(dak da-at d(n(la(

    M16 T(dak ada *eta)ta)e

    M26 Meta)ta)e

    S()te* TNM (n( da-at d(kon:er)(kan ke )()te* "&ke +an le(h )ederhanaStad(&* I dar( TNM )a*a denan "&ke A

    Stad(&* II dar( TNM )a*a denan "&ke B

    Stad(&* III dar( TNM )a*a denan "&ke CStad(&* I dar( TNM )a*a denan "&ke " 7

     / S()te* "&ke)2

    Tael / Kla)(f(ka)( "&ke 2"&ke)

    "ala*n+a (nf(ltra)(

    %rono)() h(d&-

    )etelah 3 tah&nA

    Terata) d( d(nd(n &)&)

    9B

    Mene*&) la-()an *&)k&lar() *&ko)a

    =0C

    C1

    C2

    Meta)ta)() ke kelen'ar l(*fe

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    13/23

    Beera-a kelen'ar l(*fe dekat t&*or -r(*er 

    "ala* kelen'ar l(*fe 'a&h

    373

    "

    Meta)ta)() 'a&hL3

    Sta(n TNM .ar.(no*a .olore.tal3

    kla)(f(ka)( "&ke3

    ./A8CC )tae ro&-(n)1,3

    Stad(&* kar)(no*a (a)an+a d(t&l()kan )eaa( anka I,II,III,I, +an *er&-akan t&r&nan

    dar( )()te* TNM, erda)arkan -rono)()n+a/ Anka +an le(h e)ar *en&n'&kkan

    kar)(no*a +an le(h lan'&t dan ha)(l akh(r +an le(h &r&k/

    Stae 0 T(), N0, M0

    Stae I T1, N0, M0

    T2, N0, M0

    Stae IIA T7, N0, M0

    Stae IIB T4, N0, M0

    Stae IIIA T1, N1, M0

    T2, N1, M0

    Stae IIIB T7, N1, M0

    T4, N1, M0

    Stae IIIC An+ T, N2, M0

    Stae I An+ T, An+ N, M1

    Ga*ar -en+earan kar)(no*a

    2/10 #()to-atolo(

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    14/23

    #a)(l h()to-atolo( (a)an+a d(da-atkan dar( anal()() 'ar(nan +an d(a*(l dar( (o-)(

    ata&-&n -e*edahan/ T(-e +an -al(n &*&* adalah adeno.ar.(no*a, +an d(da-atkan -ada 93 ka)&)/ T(-e la(n +an le(h 'aran adalah l+*-ho*a dan )&a*o&) .ell

    .ar.(no*a/ Kar)(no*a -ada .olon kanan ;.olon a).enden) dan .ae.&*> (a)an+a

    e?o-h+t(., d( *ana t&*or t&*&h kel&ar dar( d(nd(n &)&), *aka 'en() (n( )anat 'aran*en+eakan o)tr&k)( &)&) dan (a)an+a *&n.&l denan e'ala aal ane*(a/

    Sedankan kar)(no*a -ada .olon k(r( )er(nn+a )(rk&*ferent(al, dan da-at *en+eakan

    o)tr&k)( &)&)7/

    Ga*ar 2/ Ga*aran h()tolo() dar( kar)(no*a .olon denan

     -earnaan #!7

    %ada -e*er(k)aan h()to-atolo( adeno.ar.(no*a adalah t&*or ana) e-(tel(al, era)al

    dar( kelen'ar e-(tel dar( *&ko)a .olore.tal/ T&*or (n( akan *en(n:a)( *&ko)a,*en(n:a)( *&).&lar() *&.o)a, )&*&.o)a, lal& ke *&).&lar() -ro-r(a/ Sel t&*or

    *e*(l(k( )tr&kt&r t&&lar +an (rre&lar, (nt( +an eraa*, erl&*en an+ak, dan )tro*a

    +an )ed(k(t/ Terkadan, )el t&*or *en(n:a)( 'ar(nan (nter)()t(al dan *enha)(lkan an+ak *&.&)/ %ada -e*er(k)aan *(kro)ko-() ta*-ak )eaa( daerah5daerah +an

    ko)on, (n( d()e&t *&.(no&) ;.ollo(d> adeno.ar.(no*a, dan *er&-akan 'en() +an

     erd(feren)(a)( &r&k/ 8(ka *&.&) tertahan d( dala* )el dan *endoron (nt(n+a ke te-(

    *aka akan *e*er(kan a*aran S(net r(n .ell/ Berda)arkan ar)(tekt&r kelen'arn+a, -leo*orf()*e )el&ler, dan -ola )ekre)( *&.&), adeno.ar.(no*a da-at d(edakan *en'ad(

     erd(feren)(a)( a(k, )edan, ata&-&n &r&k/ 8(ka -er&ahan h()tolo() *enarah -ada

    )&a*o&) .ell .ar.(no*a *aka le)( ter)e&t akan le(h re)-on)(f terhada- ke*otera-( danrad(otera-(7,=,9/

    Ga*ar kar)(no*a .olon (n:a)(f ; ent&k )e-ert( kaah,

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    15/23

    ke*erahan,ent&k (rre&lar>7

    2/11/ Meta)ta)()Car.(no*a .olore.tal *&la( erke*an -ada *&ko)a dan ert&*&h )a*(l *ene*&)

    d(nd(n dan *el&a) )e.ara )(rk&ler ke arah oral dan aoral ke 'ar(nan dan oran :().eral

    la(nn+a/ %en+earan -erkont(n&(tat&* *ene*&) 'ar(nan )ek(tar ata& oran )ek(tarn+a)e-ert( &reter, :e)(.a &r(nar(a, &ter&), :a(na, ata& -ro)tat/

    Keterka(tan nod&) l(*fat(k&) re(onal *er&-akan ent&k +an -al(n )er(n -ada

     -en+earan .ar.(no*a .olore.tal dan (a)an+a *endah&l&( *eta)ta)() 'a&h ata&*en+eakan .ar.(no*ato)()/ %en+earaan ke nod&) l(*fat(k&) *en(nkat denan

     -erta*ahan &k&ran t&*or, d(feren)(a)( h()tolo() +an &r&k, (n:a)( l(*fo:a)k&lar dan

    kedala*an (n:a)(/

    %ada .ar.(no*a .olon, -en+earan l(*fat(k (a)an+a *en(k&t( al(ran :ena e)ar dar()e*en .olon +an terka(t/ %en+earan l(*fat(k dar( re.t&* *en(k&t( 2 'al&r/ %ada

    re.t&* a(an ata), -enal(ran a).enden) )e-an'an -e*&l&h re.tal() )&-er(or ke

    kelen'ar *e)enter(.a (nfer(or/ %ada re.t&* a(an aah, -enal(ran l(*fat(k ter'ad(

    )e-an'an -e*&l&h re.tal() *ed(a/ %en+earan )e-an'an -e*&l&h re.tal() (nfer(or kekelen'ar (l(a.a (nterna ata& (n&(nal 'aran ter'ad( ke.&al( '(ka t&*or *enena( .anal()

    anal() ata& al(ran l(*fat(k -ro?(*al d(lok oleh t&*or/Te*-at +an -al(n )er(n terkena -ada *eta)ta)() 'a&h .ar.(no*a .olore.tal adalah

    he-ar/ Meta)ta)() (n( t(*&l dar( -en+earan he*atoen *elal&( )+)te* :ena -ortal/

    Se-ert( -ada -en+earan ke nod&) l(*fat(k&), r()(ko *eta)ta)() ke he-ar *en(nkatdenan -en(nkatan &k&ran t&*or dan rade t&*or, na*&n t&*or +an ke.(l -&n da-at

    *en+eakan *eta)ta)() 'a&h/ %ar&5-ar& '&a *er&-akan te*-at -en+earan he*atoen

    .ar.(no*a .olore.tal, na*&n 'aran ter'ad(/ %en+earan ke -er(toneal *enak(atkan

    .ar.(no*ato)() ;*eta)ta)() -er(toneal d(f&)> denan ata& tan-a a).(te)/1,22/12/ %enatalak)anaan

    A/ %e*edahan7

    %e*edahan da-at d(kateor(kan *en'ad( .&rat(:e, -all(at(:e, +-a)), fe.al d(:er)(on,ata&

    o-en5and5.lo)e/

    E C&rat(:e, t(ndakan (n( da-at d(lak&kan (la t&*or terlokal()(r/ Kar)(no*a +an )anat

    d(n( )e-ert( -ol(- (a)an+a da-at d()e*&hkan denan -ol+-e.to*+ -ada )aat

    .olono).o-+/ T&*or +an le(h lan'&t *e*&t&hkan )ea(an .olon +an *enand&n

    t&*or d(&an h(na ata) tertent& ;.ontohn+a .ole.to*+> dan re)ek)( rad(kal en5lo.dar( *e)enter(&* dan l+*-h node &nt&k *en&ran( re)(ko rek&ren)(/ 8(ka *&nk(n

     a(an +an ter)()a dar( .olon d(lak&kan ana)to*o)(), '(ka t(dak *e*&nk(nkan an&)

     &atan ;)to*a> har&) d(&at/ %e*edahan terhada- *eta)ta)e ke he-ar +an ter()ola)(da-at *en+e*&hkan -ada -a)(en tertent&/ "enan )e*ak(n *a'&n+a ke*otera-(, *aka

    )e*ak(n an+ak -a)(en +an d(taarkan -e*edahan terhada- *eta)ta)() ke he-ar +an

    ter()ola)(/

    E %all(at(:e, d(lak&kan '(ka terda-at *eta)ta)() +an *&lt(-el/ Re)ek)( dar( t&*or -r(*er

    *a)(h d(an'&rkan &nt&k *enh(ndar( ke*at(an ak(at -erdarahan, (n:a)(, ata&-&n efek

    kataol(k/ "(lak&kan (la t&*or t(dak da-at d(re)ek)( &nt&k *en.eah dan *enata)(

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    16/23

    o)tr&k)( ata& *enhent(kan -erdarahan )&-a+a k&al(ta) h(d&- -ender(ta a(k/ 8(ka t&*or 

    t(dak da-at d(ankat *aka da-at d(lak&kan edah -(nta) ata& an&) -retenat&ral()/ %ada

    *eta)ta)() ke he-ar +an t(dak le(h dar( 2 ata& 7 nod&l da-at d(-ert(*ankan ek)()(*eta)ta)(/ %e*er(an )(to)tat(ka *elal&( arter( he-at(.a, +a(t& -erf&)( )e.ara )elekt(f,

    kadan d()erta( tera-( e*ol()a)(2

    E 8(ka t&*or *en(n:a)( )tr&kt&r d()ek(tarn+a )eh(na ek)()( )&l(t d(lak&kan, *aka ahl(

     edah le(h *en+&ka( *elak&kan +-a)) dar( t&*or ;(leotran):er)e +-a))> ata&

    *elak&kan fe.al d(:er)(on denan -e*&atan )to*a -ada te*-at +an le(h -ro?(*al/

    E %ada ka)&) ter&r&k da-at d(lak&kan -e*edahan o-en5and5.lo)e/ #al (n( d(lak&kan

     '(ka ahl( edah *ene*&kan t&*or t(dak da-at d(re)ek)( dan &)&) ke.(l )&dah ter(n:a)(,

    dan t(ndakan le(h lan'&t akan le(h *e*aha+akan -a)(en/ "enan *a'&n+a tekn(k -en.(traan hal (n( )&dah 'aran ter'ad(/

    E a-aro).o-(.5a))()ted .ole.to*+ adalah tekn(k +an k&ran (n:a)(f +an da-at

    *en&ran( &k&ran )a+atan dan n+er( -a).a o-era)(/

    Ko*-l(ka)( dar( -e*edahan antara la(n7,9 6

    E Infek)( l&ka

    E I*-oten)(

    E "eh().en.e ata& hern(a

    E ana)to*o)() o.or ata& terle-a), *en+eakan -e*ent&kan a).e)) ata& f()t&la, dan

    ata& -er(ton(t()/

    E %erdarahan denan ata& tan-a -e*ent&kan he*ato*

    E Adhe)( *en+eakan o)tr&k)( &)&)

    E Cedera oran d( )ek(tarn+a ;)er(nn+a &)&) ke.(l, &reter, l(*-a, dan :e)(.a &r(nar(a>

    E Ko*-l(ka)( Card(o-&l*onal )e-ert( (nfark *(o.ard, -ne&*on(a, ar(t*(a .ord(), e*ol( -ar& dan )eaa(n+a/

    T&'&an &ta*a t(ndakan edah adalah *e*-erlan.ar )al&ran .erna, a(k er)(fat k&rat(f*a&-&n nonk&rat(f/ Ke*otera-( dan rad(a)( er)(fat -al(at(f dan t(dak *e*er(kan

    *anfaat k&rat(f/ Bedah k&rat(f d(lak&kan (la t(dak d(te*&kan e'ala -en+earan lokal

    *a&-&n 'a&h/T(ndakan edah terd(r( ata) re)ek)( l&a) .ar.(no*a -r(*er dan kelen'ar l(*fe re(onal/

    B(la )&dah ada *eta)ta)() 'a&h, t&*or -r(*er akan d(re)ek)( '&a denan *ak)&d

    *en.eah o)tr&k)(, -erdarahan, ane*(a, (nkont(nen)(a, f()tel dan n+er(/

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    17/23

    %ada .ar.(no*a .ae.&* ata& .olon a).enden) d(lak&kan he*(.ole.to*+ kanan/

    %e*&l&h darah (leo.ol(.a, .ol(.a de?tra, dan .aan kanan dar( .ol(.a *ed(a d(l(a)( dan

    d(-()ahkan/ Ile&* ter*(nal )ek(tar 10 .* (k&t d(re)ek)(, ke*&d(an d(&at ana)to*o)()(le&* denan .olon tran):er)&*/

    %ada .ar.(no*a d( fle?&ra he-at(.a ata& d( -ro?(*al .olon tran):er)&* d(lak&kan

    he*(.ole.to*+ kanan +an d(-erl&a)/ Caran+a )a*a denan he*(.ole.to*+ kananna*&n d(lak&kan l(a)( -e*&l&h darah .ol(.a *ed(a -ada -ankaln+a/ Colon kanan dan

     -ro?(*al .olon tran):er)&* d(re)ek)( dan d(lak&kan ana)to*o)() (le&* denan .olon

    tran):er)&* d()tal/ 8(ka al(ran darah d(ra&kan, *aka re)ek)( da-at d(-erl&a) )a*-a(fle?&ra l(enal() dan d(lak&kan ana)to*o)() (le&* denan .olon de).enden)/

    %ada .ar.(no*a .olon tran):er)&* tenah dan d()tal d(lak&kan .ole.to*+ tran):er)&*/

    "(lak&kan l(a)( -e*&l&h darah .ol(.a *ed(a/ Ke*&d(an d(lak&kan ana)to*o)()

    .olo.olon(k/%ada .ar.(no*a .olon tran):er)&* d()tal, fle?&ra l(enal(), dan .olon de).enden)

    d(lak&kan he*(.ole.to*+ k(r(/ Caan k(r( -e*&l&h darah .ol(.a *ed(a, .ol(.a k(r(, dan

    .aan -erta*a -e*&l&h darah )(*o(d d(l(a)(/ Ke*&d(an d(&at ana)to*o)()

    .olo.olon(k/%ada .ar.(no*a .olon tran):er)&* d()tal da-at d(lak&kan he*(.ole.to*+ k(r( +an

    d(-erl&a)/ Caran+a )a*a denan he*(.ole.to*+ k(r(, na*&n d(lak&kan l(a)( -ada.aan kanan -e*&l&h darah .ol(.a *ed(a/

    %ada .ar.(no*a .olon )(*o(de&* d(lak&kan .ole.to*+ )(*o(de&*/ "(lak&kan l(a)(

    dan -e*()ahan .aan )(*o( dar( arter( *e)enter(.a (nfer(or/ Colon )(*o(de&*d(re)ek)( )a*-a( ata) reflek)( -er(tone&* dan d(&at ana)to*o)() .olon de).enden)

    denan re.t&* a(an ata)/

    Cole.to*+ total dan )&total d(lak&kan -ada -a)(en denan fa*(l(al adeno*ato&)

     -ol(-o)()/ %ada -ro)ed&r (n(, -e*&l&h darah (leo.ol(.a, .ol(.a de?tra, .ol(.a *ed(a, dan.ol(.a )(n()tra d(l(a)( dan d(-()ahkan/ %e*&l&h darah re.tal() )&-er(or d(-ertahankan/

    8(ka d(-erl&kan &nt&k *e*-ertahankan .olon )(*o(de&*, *aka -e*&l&h darah

    )(*o(d d()tal d(-ertahankan dan ana)to*o)() d(&at antara (le&* dan .olon )(*o(de&*d()tal ;)&total .ole.to*+ denan ana)to*o)() (leo)(*o(d>/ 8(ka .olon )(*o(de&*

    d(re)ek)(, -e*&l&h darah )(*o(df d(l(a)( dan d(-()ahkan, dan d(&at ana)to*o)()

    (le&* denan re.t&* a(an ata) ;total ado*(nal .ole.to*+ denan ana)to*o)()(leore.tal>/ 8(ka ana)to*o)() d(kontra(nd(ka)(kan, *aka d(&at end5(leo)to*+ dan re.t&*

    ata& .olon )(*o(de&* d(&nakan )eaa( f()t&la *&.&) ata& #art*ann -o&.h/

    re)ek)( .olon A/ .ar.(no*a .ae.&*, B/ .ar.(no*a fle?&ra he-at(.a, C/ .ar.(no*a .olontran):er)&*, "/ .ar.(no*a fle?&ra l(enal(), !/ .ar.(no*a .olon de).enden), $/ .ar.(no*a

    .olon )(*o(de&*1

    T(-e5t(-e ter*(nolo( re)ek)( .olore.tal6 AC (leo.e.e.to*+ APB" a).end(n

    .ole.to*+ APB$ he*(.ole.to*+ kanan APBG he*(.ole.to*+ kanan d(-erl&a)

    !P$GP# .ole.to*+ tran):er)&) GI he*(.ole.to*+ k(r( $I he*(.ole.to*+ k(r(d(-erl&a) 8PK .ole.to*+ )(*o(d APB8 .ole.to*+ )&total APBK .ole.to*+ total

    APB -ro.to.ole.to*+ total/1

    %ada .ar.(no*a re.t&*, tekn(k -e*edahan d(-(l(h terant&n dar( letakn+a, kh&)&)n+a

     'arak ata) aah .ar.(no*a dan an&)/ Seda-at *&nk(n an&) denan )-h(n.ter an(

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    18/23

    ek)tern&) dan )-h(n.ter an( (ntern&) akan d(-ertahankan &nt&k *enh(ndar( an&)

     -reternat&ral()/ %ada .ar.(no*a re.t( 1J7 -ro?(*al d(lak&kan re)ek)( anter(or/ %ada

    .ar.(no*a re.t( 1J7 tenah d(lak&kan re)ek)( denan *e*-ertahankan )-h(n.ter an&)/%ada .ar.(no*a re.t( 1J7 d()tal d(lak&kan a*-&ta)( re.t&* *elal&( re)ek)(

    ado*(no-er(neal Q&en&5M(le)/

    @ Re)ek)( anter(or "(lak&kan re)ek)( -ro?(*al re.t&* *elal&( (n.()( ado*(nal )a*-a( -el:() tan-a

    *elak&kan (n.()( -ada -er(neal, )a.ral dan daerah la(nn+a/ Terda-at 7 t(-e re)ek)( anter(or 

    +a(t&6#(h anter(or re)e.t(on

    Re)ek)( a(an d()tal .olon )(*o(de&* dan a(an ata) re.t&*/ B(a)an+a d(&nakan

    &nt&k t&*or '(nak -ada re.to)(*o(d '&n.t(on/ Re.t&* t(dak )el&r&hn+a d(ea)kan dar(

    kelenk&nan )a.r&*, a(an ata) re.t&* d(ea)kan na*&n -er(tone&* -el:() t(dakd(-()ahkan/ Arter( *e)enter(.a (nfer(or dan :ena *e)enter(.a (nfer(or d(l(a)( -ada

     -ankaln+a )e.ara ter-()ah/ "(&at ana)to*o)() antara .olon dan &'&n re.t&* ;(a)an+a

    &'&n ke &'&n>/

    o anter(or re)e.t(on"(&nakan &nt&k .ar.(no*a re.t( ata) dan tenah/ Re.to)(*o(d d(ea)kan, -er(tone&*

     -el:() d(&ka, dan arter( *e)enter(.a (nfer(or d(l(a)( dan d(-()ahkan/ Re.t&* d(-()ahkandar( )a.r&*/ "()ek)( d(lak&kan d()tal dar( ata) anore.tal, d(-erl&a) ke -o)ter(or *elal&(

    fa).(a re.to)a.ral )a*-a( .o..+? dan ke anter(or *elal&( fa).(a "enon:(l(er )a*-a(

    :a(na -ada an(ta ata& :e)(.&lar )e*(nal() dan -ro)tat -ada -r(a/ Re.t&* dan*e)ore.t&* d(-()ahkan/ Ana)to*o)() re.t&* letak rendah (a)an+a *e*erl&kan

     -e*ea)an fle?&ra l(enal() dan l(a)( )erta -e*()ahan :ena *e)enter(.a (nfer(or denan

     -an.rea)/ Alat )ta-ler )(rk&ler da-at d(&nakan &nt&k *e*&at ana)to*o)()/ %en+&l(t

    +an )er(n ter'ad( dalah an&an f&n)( )ek)/!?tended lo anter(or re)e.t(on

    !?tended lo anter(or re)e.t(on d(-erl&kan &nt&k *e*&an t&*or +an erada d( d()tal

    re.t&*, eera-a .ent(*eter d( ata) )-h(n.ter an(/ Re.t&* d(ea)kan )el&r&hn+a )a*-a( ata) *&).&l&) le:ator an(, d()ek)( ke anter(or d(-erl&a) )e-an'an )e-t&* re.to:a(nal

     -ada an(ta dan d()tal :e)(.&lar )e*(nal() dan -ro)tat -ada -r(a/ Setelah re)ek)(, d(&at

    ana)to*o)() .oloanal/ Karena adan+a r()(ko o.orn+a ana)to*o)() dan ter'ad(n+a )e-)()ket(ka ana)to*o)() d(&at -ada d()tal re.t&* ata& .anal() anal(), *aka da-at d(&at

    (leo)to*a )e*etara/

    @ %ro)ed&r #art*ann dan f()t&la *&k&)

    B(a)an+a d(lak&an -ada -a)(en denan .ar.(no*a re.t&* d(*ana ana)to*o)() -ada -el:()t(dak da-at d(&at/ %ro)ed&r #art*ann d(t&'&kan &nt&k re)ek)( .olon ata& re.t&* tan-a

    an)to*o)() d(*ana .olo)to*( ata& (leo)to*( d(&at dan d()tal .olon ata& re.t&*

    d(t(nalkan )eaa( kant&n tert&t&-/ Kond()( (n( (a)an+a d(&nakan ket(ka .olon k(r(ata& )(*o(de&* d(re)ek)( dan )()a re.t&* d(t&t&- dan d(t(nalkan d( -el:()/ 8(ka .olon

    d()tal .&k&- -an'an &nt&k *en.a-a( d(nd(n ado*(nal/ Maka da-at d(&at f()t&la

    *&.&) denan *e*&ka &)&) +an tak erf&n)( dan *en'ah(tn+a ke k&l(t/@ Re)ek)( ado*(no-er(neal *en&r&t Q&en&5M(le)

    Re)ek)( (n( *e*&an re.t&*, .anal() anal(), dan an&) denan -e*&atan -er*anen

    .olo)to*a dar( .olon de).enden) ata& )(*o(de&*/ %ro)ed&r -ada ado*en dan -el:()

    )a*a denan e?tended lo anter(or re)e.t(on/ Re.t&* dan )(*o(d denan *e)o)(*o(d

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    19/23

    d(le-a)kan, ter*a)&k kelen'ar l(*fe -arare.t&* dan retro-er(toneal )a*-a( kelen'ar l(*fe

    retro-er(toneal/ Ke*&d(an *elal&( (n.()( -er(neal an&) d(ek)()( dan d(kel&arkan

    )el&r&hn+a denan re.t&* *elal&( ado*en/ "()ek)( -er(neal d(&at denan ek)()(.anal() anal() denan ata) )(rk&*feren)(al +an lear/ "()ek)( -er(neal da-at da-at

    d(lak&kan denan -o)()( l(thhoto*+ ata& -o)()( -rone )etelah -en&t&-an ado*en dan

     -e*&atan .olo)to*a/ %en&t&-an l&ka *en(nalkan defek -er(neal +an e)ar,kh&)&)n+a (la telah d(&nakan rad(a)(, *aka d(-erl&kan -en&t&-an denan fla- -ada

     eera-a -a)(en/ %en+&l(t +an )er(n ter'ad( dalah an&an f&n)( )ek)/1,2,3

    Tera-( o-erat(f .ar.(no*a re.t(3

    B/ Ke*otera-(7

    Ke*otera-( er&na &nt&k *en&ran( ke*&nk(nan *eta)ta)(), *ene.(lkan &k&rant&*or, ata& *e*-erla*at -ert&*&han t&*or/ B(a)an+a d(er(kan )etelah -e*edahan

    ;ad'&:ant>, ata& )eel&* -e*edahan ;neo5ad'&:ant>, ata& )eaa( tera-( -r(*er

    ;-all(at(:e>/ Ke*otera-( )e)&dah -e*edahan (a)an+a d(er(kan )etelah kar)(no*a

    *en+ear ke l+*-h node ;)tad(&* III>/ Beera-a oat +an d()et&'&( oleh US $ood and"r& Ad*(n()trat(on adalah 6

    Ad'&:ant ;)etelah -e*edahan> ke*otera-( 6

    Ko*(na)( denan (nf&)an 35fl&oro&ra.(l, le&.o:or(n, dan o?al(-lat(n ;$O$O>

    35fl&oro&ra.(l ;35$U> ata& Ca-e.(ta(ne ;eloda>

    e&.o:or(n ;, $ol(n(. A.(d>

    O?al(-lat(n ;!lo?at(n>

    Ke*otera-( &nt&k +an )&dah *eta)ta)()7,10 6

    Oat -(l(han &ta*an+a adalah ko*(na)( 35fl&oro&ra.(l, le&.o:or(n, dan o?al(-lat(n;$O$O> denan e:a.(&*a ata& (nf&)an 35fl&oro&ra.(l, le&.o:or(n, and (r(note.an

    ;$O$IRI> denan e:a.(&*a

    35fl&oro&ra.(l ;35$U> ata& Ca-e.(ta(ne

    U$T ata& Teaf&r5&ra.(l

    e&.o:or(n ;, $ol(n(. A.(d>

    Ir(note.an ;Ca*-to)ar>

    O?al(-lat(n ;!lo?at(n>

    Be:a.(&*a ;A:a)t(n>

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    20/23

    Cet&?(*a ;!r(t&?>

    %an(t&*&*a ;e.t((?>

    Sedan dala* -er.oaan &nt&k +an kar)(no*a *eta)ta)() +an t(dak efekt(f denanke*otera-( d( ata) 6

    Borteo*( ;el.ade>

    Ol(*er)en ;Gena)en)e, G7179>

    Gef(t(n( dan !rlot(n( ;Tar.e:a>

    To-ote.an ;#+.a*t(n>

    C/ Rad(otera-(7

    Rad(otera-( t(dak d(&nakan )e.ara r&t(n -ada kar)(no*a .olon, karena da-at*en+eakan rad(at(on enter(t(), dan )&l(t &nt&k *e*(d(k daerah )-e)(f(k dar( .olon/

    B(a)an+a le(h )er(n d(er(kan rad(otera-( -ada kar)(no*a re.tal karena re.t&* t(dak

     ererak )ean+ak .olon *aka le(h *&dah &nt&k d((d(k/

    Ind(ka)( rad(otera-( adalah 6

    E Kar)(no*a .olon 6

    E Menh(lankan n+er( dan -all(at(:e, d(taretkan -ada de-o)(t t&*or '(ka *enekan

    )tr&kt&r :(tal ata& *en+eakan )ak(t/

    E Kar)(no*a re.tal

    E B(a)an+a d(er(kan )eelo* -e*edahan ;neoad'&:ant> -ada t&*or +an t&*&h

    kel&ar dar( re.t&* ata& telah *en+ear ke nod&) l(*fat(k&), denan t&'&an *en&r&nkan

    re)(ko rek&ren)(/

    E Ad'&:ant, '(ka t&*or *en+eakan -erfora)( dar( re.t&* ata& kar)(no*a )&dah

    *en+ear ke nod&) l(*fat(k&)/

    E %all(at(:e, &nt&k *en&ran( &k&ran t&*or &nt&k *er(nankan e'ala/

    "/ I**&notera-(7

    Ba.(ll&) Cal*ette5G&r(n ;BCG> )edan d(tel(t( )eaa( .a*-&ran ad'&:ant &nt&k tera-(

    .olore.tal7/

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    21/23

    !/ ak)(n7,4

    %ada No:e*er 200, :ak)(n ar&, Troa? eker'a denan *en(nkatkan (**&n(ta) -a)(en &nt&k *elaan -en+ak(t/

    Tael / Tera-( .ar.(no*a .olore.tal *en&r&t )tad(&*1Stad(&*

    Tera-(

    Stad(&* 0;T&*or In S(t&>

    !k)()( lokal )e.ara ko*-l(t *elal&( endo)ko-(

    Stad(&* 1

    ;Car.(no*a Colore.tal terlokal()a)(>Re)ek)( .olon ata& re.t&*

    "a-at d(ta*ah ad'&:ant ke*otera-( -ada -a)(en tertent& ;&)(a *&da, te*&an h()tolo(

    +an ere)(ko t(n(>

    Stad(&* 2;Car.(no*a Colore.tal terlokal()a)(>

    Re)ek)( .olon ata& re.t&*"a-at d(ta*ah ad'&:ant ke*otera-( -ada -a)(en tertent& ;&)(a *&da, te*&an h()tolo(

    +an ere)(ko t(n(>

    Stad(&* 7;Meta)ta)() ke nod&) l(*fat(k&)>

    Ad'&:ant ke*otera-(, rad(otera-( (*&notera-(/

    Re)ek)( rad(kal

    Stad(&* 4;Meta)ta)() 'a&h>

    Ad'&:ant ke*otera-(

    Re)ek)( he-ar (la terda-at *eta)ta)() ke he-ar Tera-( %al(at(f 

    2/17/ %rono)()

    %rono)() terant&n dar( ada t(dakn+a *eta)ta)() 'a&h, +a(t& kla)(f(ka)( -en+earan.ar.(no*a dan t(nkat keana)an )el t&*or/ B(la d()erta( d(feren)(a)( )el t&*or +an

     &r&k, *aka -rono)()n+a )anat &r&k/2 Anka hara-an h(d&- -ada )tad(&* aal

    adalah 3 kal( l(-at le(h e)ar dar( )tad(&* akh(r/ C!A '&a )e.ara lan)&n erh&&nan

    denan -rono)() dar( -en+ak(t2/14 $ollo5&-

    U/S/ Nat(onal Co*-rehen)(:e Can.er Netork dan A*er(.an So.(et+ of Cl(n(.alOn.olo+ *e*er(kan -and&an &nt&k follo5&- kar)(no*a .olon 6

    @ %e*er(k)aan f()(k )et(a- 7 )a*-a( &lan )ela*a 2 tah&n/, lal& )et(a- &lan )ela*a 3tah&n/

    @ CT5).an dada, ado*en, dan -el:() da-at d(-ert(*ankan &nt&k d(lak&kan )e.ara r&t(n

    )ela*a 7 tah&n -erta*a -ada -a)(en denan re)(ko t(n( ter'ad( rek&ren)(/

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    22/23

    @ Colono).o-+ da-at d(lak&kan 1 tah&n )etelahn+a, ke.&al( el&* d(lak&kan -ada

    )eel&* -e*edahan karena adan+a *a))a +an *enhalan(/ "ala* ka)&) ter)e&t)ea(kn+a d(lak&kan )etelah 7 Sa*-a( &lan/

    @ %!T or &ltra)o&nd ).ann(n, .he)t 5ra+), -e*er(k)aan darah lenka- ata& te) f&n)(hat( t(dak d()arankan7/

     "A$TAR %USTAKA

    1/ Br&n(.ard(, Ander)en, B(ll(ar, "&nn, #&nter, %ollo.k/ 2003/ Colon, re.t&*, and an&)/

    In S.hartF) %r(n.(-le) of S&rer+/ =th ed(t(on/ USA6 M.Gra5#(ll/ % 10350/

    2/ S'a*)&h(da'at, (* de 8on/ 2007/ U)&) hal&), a--end(k), kolon, dan anorekt&*/"ala* B&k& a'ar (l*& edeah/ !d()( 2/ 8akarta6 !GC/ #al 4537/

    7/ Ton)end, Bea&.ha*-, !:er), Matton/ 2004/ Colon and re.t&*/ In Sa()tonF)

    Te?took of S&rer+/ 1th ed(t(on/ 2004/ %h(ladel-h(a6 !l)e:(er Sa&nder)/ % 144753/

    4/ (nner, S.hart, !ll()/ 2001/ T&*or) of the .olon/ In Ma(not)F) Ado*(nalo-erat(on/ 10th ed(t(on/ 2001/ S(na-ore6 M.Gra5#(ll/ % 12=151700

    3/ (nner, S.hart, !ll()/ 2001/ Re.tal Can.er/ In Ma(not)F) Ado*(nal o-erat(on/ 10thed(t(on/ 2001/ S(na-ore6 M.Gra5#(ll/ %1433599

    / (k(-ed(a/ 200/ Can.er .olore.tal/ htt-6JJ/(k(-ed(a/or/

    / Ma+o.l(n(./ 200/ Colon .an.er/htt-6JJhealth/+ahoo/.o*Jto-(.JotherJotherJart(.leJ*a+o.l(n(.J

    =/ G!/200/ Car.(no*a .olore.tal htt-6JJ/*ed.+.lo-aed(a/.o*Jl(rar+Jto-(.)J

    9/ Bar()h ,M/A/ Ro.ha, T/C/ 200/ Role of :(rt&al .olono).o-+ (n ).reen(n for .olore.tal

    .an.er/ htt-6JJ/.an.erne)/.o*JdataJArt(.leJ2=4/a)-Makalah Referat Kedokteran d( 00/34

    Bera(

     7 ko*entar6

    Anon(*23 "e)e*er 2010 13/27******// ad k&*-&lan )oal lat(han lok d(e)t(: + tha?

    Bala)

    Anon(*2 A&)t&) 2011 02/07

    th? (nfon+a er*anfaat aned///

    Bala)

    Anon(*2 "e)e*er 2011 0=/77tr(*aka)(h///

    Bala)

  • 8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor

    23/23

    M&at +an la(n///

    V

    WBeranda

    (hat :er)( e

    M!NG!NAI SAHA$oto Sa+a

    Makalah Referat Kedokteran

    (hat -rof(l lenka-k&"(erda+akan oleh Bloer/