selvi 1103015025 mol

16
1 UJI EFEKTIVITAS PUPUK ORGANIK CAIR ASAL MIKROORGANISME LOKAL (MOL) KULIT PISANG KEPOK DAN AKAR BAMBU SEBAGAI ALTERNATIF PUPUK ORGANIK PA DA TA NAMAN KEDELAI ( GLYCINE MAX L. MERRILL) Selvi Jaya Wardana, Y usrani, Palupi Fakultas Peta!"a! U!"#es"tas Mula$a%a! Sa%a"!&a ABSTRACT SELVI JA Y A WA RDA NA, Faul!y "# A$ri ul!u re, %ul a&ar'an (nivers i!y, )*+ - E##e!iveness Tes! "# L"al %ir""r$anis's .ri$in Li/uid .r$ani Fer!ili0er 1%.L2 "# 3ep"4 Banana Peel and Ba'5"" R""!s as an Al!erna!ive .r$ani Fer!ili0ers In S"y5ean Plan! 16lyine 'a7 L- %errill2, under !8e $uidane "# 1A&an$ Yusrani and Nurul Puspi!a Palupi2- L'al M"''a!"s%s (MOL) s'lut"'! "s a *e%e!tat"'! esult t+at '!ta"!"! !ut"e!ts a!& ,ate"a $"t+ %'e *' -la!ts. T+"s esea + a"%s t' &ete%"!e t+e e**e t"#e!ess '* a MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel a!& MOL s'lut"'! '%,"!at"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel a!& ,a%,'' ''ts '! -la!t +e"+t !u%,e '* -'&s a!& &/ see& $e"+t '* A!0as%'' #a"et"es s'/,ea!. T+"s esea+ $as '!&ute& *'% Ma+ 1234 t' Ju!e 1234 '! t+e A"ultue Fault/ '* Mula$a%a! U!"#es"t/. T+e e5-e"%e!ts &es"! use& '%-letel/ a!&'%"6e& &es"! (CRD) $"t+ !"!e teat%e!ts a!& *'u e-l"at"'!s $"t+ teat%e!ts ae P2 ('!t'l)7 8"t+'ut MOL P37 322 %l MOL s'lu t"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel -la!t 93 P17 122 %l MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a  -eel -la!t 93 P:7 :22 %l MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel -la!t 93 P;7 ;22 %l MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel -la!t 93 P47 42 %l MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a sk"! < 42 %l MOL s'lut"'! '* ,a%,' ' ''t -la!t 93 P=7 322 %l MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel < 322 %l MOL s'lut"'! '* ,a%,'' ''t -la!t 93 P>7 342 %l MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel < 342 %l MOL s'lut"'! '* ,a%,'' ''ts -la!t 93 P?7 122 %l MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel < 122 %l MOL s'lut"'! '* ,a%,'' ''t -la!t 93 . Data $as a!al/6e& ,/ a stat"st"al test. T+e esults '* la,'at'/ tests "t "s k!'$! t+at a MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel -@ (;.14) t'tal N (2.23?) P (2.2>4) K (2.14>) 'a!" C (3.;>) a!& at"' CN (?3.?3) a!& t+e ,a%,'' ''t MOL s'lut"'! +as a -@ (;.1:) N (2.21) P (2.2;1) K (2.3=) 'a!" C (2.;=) a!& CN at"' (34.>1). T+e esults s+'$e& t+at MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel a!& MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel a!& ,a%,'' ''ts '%,"!at"'! &"& !'t s"!"*"a!tl/ a**et *' -la!t +e"+t '! &a/ a*te -la!t"! ae 32:2 42 !u%,e '* -'&s a!& &/ $e"+t '* s'/,ea!. Kata Ku!" 7 MOL Kul"t P"sa! Ke-'k Aka Ba%,u

Upload: orchidae-ara

Post on 13-Apr-2018

225 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: SELVI 1103015025 MOL

7/23/2019 SELVI 1103015025 MOL

http://slidepdf.com/reader/full/selvi-1103015025-mol 1/16

1

UJI EFEKTIVITAS PUPUK ORGANIK CAIR ASAL MIKROORGANISME LOKAL (MOL)

KULIT PISANG KEPOK DAN AKAR BAMBU SEBAGAI ALTERNATIF PUPUK ORGANIK 

PADA TANAMAN KEDELAI (GLYCINE MAX L. MERRILL)

Selvi Jaya Wardana, Yusrani, PalupiFakultas Peta!"a! U!"#es"tas Mula$a%a! Sa%a"!&a

ABSTRACT

SELVI JAYA WARDANA, Faul!y "# A$riul!ure, %ula&ar'an (niversi!y, )*+-

E##e!iveness Tes! "# L"al %ir""r$anis's .ri$in Li/uid .r$ani Fer!ili0er 1%.L2 "# 

3ep"4 Banana Peel and Ba'5"" R""!s as an Al!erna!ive .r$ani Fer!ili0ers In S"y5ean

Plan! 16lyine 'a7 L- %errill2, under !8e $uidane "# 1A&an$ Yusrani and Nurul Puspi!a

Palupi2-

L'al M"''a!"s%s (MOL) s'lut"'! "s a *e%e!tat"'! esult t+at '!ta"!"! !ut"e!ts

a!& ,ate"a $"t+ %'e *' -la!ts. T+"s esea+ a"%s t' &ete%"!e t+e e**et"#e!ess '* a MOLs'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel a!& MOL s'lut"'! '%,"!at"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel a!& ,a%,''''ts '! -la!t +e"+t !u%,e '* -'&s a!& &/ see& $e"+t '* A!0as%'' #a"et"es s'/,ea!.

T+"s esea+ $as '!&ute& *'% Ma+ 1234 t' Ju!e 1234 '! t+e A"ultue Fault/ '* 

Mula$a%a! U!"#es"t/. T+e e5-e"%e!ts &es"! use& '%-letel/ a!&'%"6e& &es"! (CRD)

$"t+ !"!e teat%e!ts a!& *'u e-l"at"'!s $"t+ teat%e!ts ae P2 ('!t'l)7 8"t+'ut MOL P37322 %l MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel -la!t93 P17 122 %l MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a

 -eel -la!t93 P:7 :22 %l MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel -la!t 93 P;7 ;22 %l MOL s'lut"'! '* 

ke-'k ,a!a!a -eel -la!t93 P47 42 %l MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a sk"! < 42 %l MOL s'lut"'!'* ,a%,' ' ''t -la!t93 P=7 322 %l MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel < 322 %l MOL s'lut"'!

'* ,a%,'' ''t -la!t93 P>7 342 %l MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel < 342 %l MOL s'lut"'!

'* ,a%,'' ''ts -la!t93 P?7 122 %l MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel < 122 %l MOL s'lut"'!

'* ,a%,'' ''t -la!t93. Data $as a!al/6e& ,/ a stat"st"al test.T+e esults '* la,'at'/ tests "t "s k!'$! t+at a MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel -@

(;.14) t'tal N (2.23?) P (2.2>4) K (2.14>) 'a!" C (3.;>) a!& at"' CN (?3.?3) a!&

t+e ,a%,'' ''t MOL s'lut"'! +as a -@ (;.1:) N (2.21) P (2.2;1) K (2.3=) 'a!" C(2.;=) a!& CN at"' (34.>1). T+e esults s+'$e& t+at MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel a!&

MOL s'lut"'! '* ke-'k ,a!a!a -eel a!& ,a%,'' ''ts '%,"!at"'! &"& !'t s"!"*"a!tl/ a**et

*' -la!t +e"+t '! &a/ a*te -la!t"! ae 32:2 42 !u%,e '* -'&s a!& &/ $e"+t '* s'/,ea!.

Kata Ku!" 7 MOL Kul"t P"sa! Ke-'k Aka Ba%,u

Page 2: SELVI 1103015025 MOL

7/23/2019 SELVI 1103015025 MOL

http://slidepdf.com/reader/full/selvi-1103015025-mol 2/16

2

PENDA9(L(AN

Me!uut &ata stat"st"k ta+u! 123:

Kal"%a!ta! T"%u %e%"l"k" luas &aata!

3?.;;33> k%

1

  &a! %eu-aka! -'#"!s"teluas ke&ua setela+ Pa-ua !a%u! luas

&aata! "!" t"&ak &"&uku! &e!a! kual"tas

ta!a+ /a! su,u. Seaa u%u% 0e!"s ta!a+

/a! &"&'%"!as" &" Kal"%a!ta! T"%u 

a&ala+ 0e!"s ta!a+ Ult"s'l.

Usa+a %e!"!katka! kesu,ua! ta!a+

a&ala+ &e!a! %e!ea-ka! s"ste% -eta!"a!

'a!"k. Me!uut @e!"$at" &a! Na--u

(1233) dalam  @a!&a/a!" &kk. (1234

 -eta!"a! 'a!"k %eu-aka! s"ste%

 -eta!"a! /a! a%a+ l"!ku!a! /a!

 ,eusa+a %e!e%,al"ka! se%ua ,a+a!

'a!"k ke &ala% ta!a+ ,a"k &ala% ,e!tuk 

es"&u &a! l"%,a+ -eta!"a! /a! %a%-u

%e%-e,a"k" status kesu,ua! &a! stuktu 

ta!a+.

MOL %eu-aka! ku%-ula!

%"k''a!"s%e /a! &a-at &"ke%,a!ka!

/a! ,e*u!s" se,aa" state &ala%

 -e%,uata! ,'kas" atau k'%-'s.

Pe%a!*aata! l"%,a+ -eta!"a! se-et" ,ua+9

 ,ua+a! t"&ak la/ak k'!su%s" u!tuk &"'la+

%e!0a&" MOL &a-at %e!"!katka! !"la"

ta%,a+ l"%,a+ seta %e!ua!"

 -e!e%aa! l"!ku!a! (Jua!&a &kk.1233).

Pe%a!*aata! %'l -a&a -eta!"a! 'a!"k 

%as"+ ,elu% ,a!/ak &"lakuka! k+usus!/a

 -a&a ta!a%a! ke&ela".

Me!uut A&"sa$a!t' (122=) ke&ela"

%eu-aka! ,a+a! -a!a! /a! %e!a!&u!

ka&a -'te"! le,"+ &a" ;2 &a! le%ak 329

34 . Sa%-a" saat "!" ke&ela" %as"+

%eu-aka! ,a+a! -a!a! su%,e -'te"!

!a,at" /a! -al"! %ua+ se+"!a t"&ak 

%e!+ea!ka! ,"la t'tal ke,utu+a! ke&ela"

u!tuk -a!a! %e!a-a" 4 &a" t'tal

ke,utu+a! ke&ela" &" I!&'!es"a.

Bertitik tolak dari hal-hal di

atas, maka perlu dilakukan

penelitian untuk mengetahui

berbagai alternatif pupuk organik

cair yang mengandung unsur hara

dan mikrobia dengan

memanfaatkan limbah organik

sebagai alternatif pupuk Anorganikuntuk sistem pertanian yang ramah

lingkungan.

%ET.DE PENELITIAN

Wa4!u dan L"4asi Peneli!ian

Pe!el"t"a! "!" &"lakuka! sela%a kua!

le,"+ ; ,ula! &"%ula" -a&a ,ula! Maet

sa%-a" &e!a! Ju!" 1234 te+"tu! se0ak 

 -es"a-a! +"!a -e!a%,"la! &ata teak+".

L'kas" -e!el"t"a! teletak &" La,'at'"u%

Il%u Ta!a+ Fakultas Peta!"a! U!"#es"tas

Page 3: SELVI 1103015025 MOL

7/23/2019 SELVI 1103015025 MOL

http://slidepdf.com/reader/full/selvi-1103015025-mol 3/16

3

Mula$a%a! se&a!ka! u!tuk -e!a!a%a!

&"lakuka! &" sek"ta ka%-us Fakultas

Peta!"a! U!"#es"tas Mula$a%a!.

Ba8an dan Ala! Peneli!ian

Ba+a! /a! &"u!aka! &ala%

 -e!el"t"a! "!" a&ala+ kul"t -"sa! ke-'k aka 

 ,a%,u ula %ea+ a" kela-a a" u"a!

 ,eas a" ta!a+ ,e!"+ ke&ela" &a! ,a+a!9

 ,a+a! k"%"a u!tuk ke-elua! a!al"s"s ta!a+

&a! MOL &" la,'at'"u%. Se&a!ka! alat

/a! aka! &"u!aka! &ala% -e!el"t"a! "!"

a&ala+ -"sau a!kul te-al sek'-

t"%,a!a! tal" a*"a -'l/,a e%,e t'-les

ketas la,el ,le!&e e%,' alat tul"s

%e!ul"s &a! alat9alat la,'at'"u% u!tuk 

ke-elua! a!al"s"s.

Ranan$an Per"5aan

Ra!a!a! -e',aa! %e!u!aka!Ra!a!a! Aak Le!ka- (RAL) ; ula!a!

&a! -elakua! &e!a! &'s"s se,aa"

 ,e"kut 7

P2 7 2 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k 

ta!a%a!93  (k'!t'l) P3 7 322 %l lauta!

MOL kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a!93 P1 7 122

%l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a!9

3 P: 7 :22 %l lauta! MOL kul"t -"sa!

ke-'k ta!a%a!93 P; 7 ;22 %l lauta! MOL

kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a!93 P4 7 322 %l

lauta! MOL (42 %l kul"t -"sa! ke-'k < 42

%l aka ,a%,u ta!a%a!93) P= 7 122 %l

lauta!MOL (322 %l kul"t -"sa! ke-'k <

322 %l aka ,a%,u ta!a%a!93) P>7 :22 %l

lauta! MOL (342 %l kul"t -"sa! ke-'k <

342 %l aka ,a%,u ta!a%a!93) P? 7 ;22 %l

lauta! MOL (122 %l kul"t -"sa! ke-'k 

< 122 %l aka ,a%,u ta!a%a!93)

Pr"sedur Peneli!ian

3e$ia!an di La5"ra!"riu'

Pe%,uata! MOL Kul"t P"sa! Ke-'k Da!

Aka Ba%,u

Ba+a! MOL /a! aka! &"u!aka!

a&ala+ kul"t -"sa! ke-'k &a! aka ,a%,u.

4 k l"%,a+ kul"t -"sa! ke-'k &",es"+ka!

lalu &"-'t'! ke"l9ke"l ke%u&"a!

&",le!&e +"!a +alus &"%asukka!

ke&ala% t'-les ke%u&"a! +aluska! ula

%ea+ se,a!/ak 3 k &a! &"a%-uka!

ke&ala% t'-les &"ta%,a+ka! -ula a" kela-a

&a! a" u"a! ,eas %as"!9%as"! ,a+a!

se,a!/ak 4 L &"a&uk +"!a %eata

ke%u&"a! &"tutu- &e!a! k'a! &a! &""kat

a-at. *e%e!tas" sela%a 34 +a". P'ses

/a! sa%a 0ua &"lakuka! &ala% -e%,uata!

MOL aka ,a%,u.

A!al"s"s U!su @aa MOL Kul"t P"sa!

Ke-'k Da! Aka Ba%,u

A!al"s"s &"lakuka! &" La,'at'"u%

Il%u Ta!a+ Fakultas Peta!"a! U!"#es"tas

Mula$a%a! &e!a! -aa%ete /a! &"

a!al"s"s %el"-ut" -@ MOL C Oa!"k CN

as"' &a! u!su +aa %ak' (N P K).

Page 4: SELVI 1103015025 MOL

7/23/2019 SELVI 1103015025 MOL

http://slidepdf.com/reader/full/selvi-1103015025-mol 4/16

4

3e$ia!an di Lapan$an

Pes"a-a! Me&"a Ta!a% P'l/,a

Pes"a-a! %e&"a ta!a% &"%ula"

&e!a! %e!/"a-ka! ta!a+. Ta!a+ /a!

&"u!aka! a&ala+ ta!a+ la-"sa! atas &e!a!

ke&ala%a! 2912 %. Ta!a+ /a! su&a+

&"ku%-ulka! &",es"+ka! &a" ,atu aka 

ta!a%a! &a! &"e%,uka! ke%u&"a!

&"lakuka! -e!ukua! -@ &" la,'at'"u%

a-a,"la -@ ta!a+ ,elu% %e!a-a" 44 %aka

 -elu &"ta%,a+ka! ka-u. Ke%u&"a!

&"%asukka! ke &ala% -'l/,a &e!a! ,eat

ta!a+ 3? k -'l/,a93.

Pe!a-ua!

Pe!a-ua! &"lakuka! u!tuk 

%e!a"kka! -@ ta!a+ aa sesua" &e!a!

s/aat tu%,u+ /a! &""!"!ka! ta!a%a!

ke&ela". Ka-u /a! &"u!aka! a&ala+

ka-u &'l'%"t -e%,e"a! ka-u ,e&asaka!

+as"l a!al"s"s -@ ta!a+ a$al aa %e!0a&"

!etal atau sesua" &e!a! s/aat tu%,u+

ta!a%a! ke&ela". Pe!a-ua! &"lakuka! 3

%"!u se,elu% ta!a% &'s"s /a!

&",e"ka! /a"tu ?3 -'l/,a93.

A-l"kas" Lauta! MOL Pa&a Ta!a%a!

Ke&ela"

Met'&e eks-e"%e! &"u!aka!

u!tuk -e!u0"a! e*ekt"#"tas lauta! MOL

se,aa" -u-uk 'a!"k a". Lauta! MOL

&"a-l"kas"ka! &e!a! k'!se!tas" 322 %l

lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k &ala% 3 L

a" -elakua! /a! sa%a &"lakuka! -a&a

lauta! MOL aka ,a%,u. A&a-u! &'s"s

 -elakua! /a"tu P37 322 %l lauta!

MOL kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a!93 P17 122

%l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a!9

3 P:7 :22 %l lauta! MOL kul"t -"sa!

ke-'k ta!a%a!93 P;7 ;22 %l lauta! MOL

kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a!93 P47 42 %l

lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k < 42 %l

lauta! MOL aka ,a%,u ta!a%a!93 P=7 322

%l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k < 322

%l lauta! MOL aka ,a%,u ta!a%a!93 P>7

342 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k <

342 %l lauta! MOL aka ,a%,u ta!a%a! 93

P?7 122 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k 

< 122 %l lauta! MOL aka ,a%,u ta!a%a!9

3. Pe%,e"a! lauta! MOL /a! su&a+

&"e!eka! &"lakuka! se,a!/ak 4 kal" /a"tu

2 +a" setela+ ta!a% 34 +a" setela+ ta!a%

(*ase #eetat"*) :2 +a" setela+ ta!a% (*ase

 ,e,u!a) ;4 +a" setela+ ta!a% &a! =2 +a"

setela+ ta!a% (*ase a$al -e!"s"a! ,"0")

sesua" &'s"s -elakua!. Pe!a%ata! /a!

&"lakuka! %el"-ut" t"!" ta!a%a! 0u%la+

 -'l'! -e ta!a%a! ,eat ke"! ,"0" -e 

ta!a%a!.

Pe!a!a%a!

Page 5: SELVI 1103015025 MOL

7/23/2019 SELVI 1103015025 MOL

http://slidepdf.com/reader/full/selvi-1103015025-mol 5/16

5

Pe!a!a%a! ke&ela" &"lakuka!

&e!a! %e%,uat lu,a! ta!a% &" -'l/,a

ke%u&"a! &"-asa! tuus se,elu% ,e!"+

&"ta!a% "!" &"lakuka! aa t"&ak 

%e!a!u -etu%,u+a! aka ta!a%a!

ke&ela". Ke%u&"a! ,e!"+ ke&ela" &"ta!a%

se,a!/ak : ,e!"+ -e lu,a! ta!a% &a!

&"tutu- %e!u!aka! ta!a+ /a! e%,u

 0aak a!ta -'l/,a /a"tu :2 % 5 :2 %.

Pe%el"+aaa!

Pe%el"+aaa! +aus &"lakuka!

kae!a sa!at %e!u!0a! &ala%ke,e+as"la! %elakuka! ,u&"&a/a ta!a%a!

 -e%el"+aa! ta!a%a! %el"-ut" 7

3. Pe!/"a%a! -a&a ta!a%a! ke&ela"

&"lakuka! -a" &a! s'e +a" set"a- +a"

!a%u! a-a,"la tuu! +u0a! t"&ak 

&"lakuka! -e!/"a%a!.1. Pe!0aa!a! &"lakuka! &e!a!

%e!/a,ut ta!a%a! ke&ela" /a! tu%,u+

le,"+ &a" 3 ta!a%a! -'l/,a93 "!"

&"lakuka! 3 %"!u setela+ ta!a% aa 

t"&ak %e!a!u -etu%,u+a! aka 

ta!a%a! ke&ela".

:. Pe!/ula%a! &"lakuka! a-a,"la a&a

ta!a%a! /a! %at" atau tesea! +a%a

 -e!/ak"t -e!/ula%a! &"lakuka! 3

%"!u setela+ ta!a% aa  

 -etu%,u+a! ,","t seaa% &a! ,a"k.

;. Pe!/"a!a! &"lakuka! u!tuk  

%e%,es"+ka! ta!a%a! &a" ul%a

&e!a! aa %e!a,ut ul%a /a!

tu%,u+ l"a &" sekel"l"! ta!a%a! atau

 -'l/,a aa ke%a%-ua! ke0a aka 

&ala% %e!/ea- u!su +aa &a-at

 ,e0ala! seaa '-t"%al. D"sa%-"! "tu

t"!&aka! -e!/"a!a! 0ua &"%aksu&ka!

u!tuk %e!ea+ &ata!!/a +a%a &a!

 -e!/ak"t /a! ,"asa %e!0a&"ka! ul%a

se,aa" "!a!!/a.

4. Pe!e!&al"a! +a%a &a! -e!/ak"t -a&a

ta!a%a! ke&ela" &"lakuka! &e!a! aa

%eka!"k &a! -e!u!aa! -est"s"&a

!a,at". Pe!e!&al"a! &e!a! aa

%eka!"k /a"tu &e!a! %e%,u!u+la!su! +a%a /a! %e!/ea!

ta!a%a! ke&ela" se&a!ka! -e!u!aa!

 -est"s"&a !a,at" %e!u!aka! sa" &au!

%"%,a &e!a! aa %e!/e%-'tka!

lauta! &au! %"%,a ke ,a"a! &au!

 -a&a ta!a%a! ke&ela". Caa %e%,uat

 -es!a, &au! %"%,a /a"tu &au! %"%,a

sea &" t"%,a! se,a!/ak 322 .

Ke%u&"a! &"+aluska! (&",le!&e) &a!

&"lautka! &ala% 3222 %l a" lalu

&"a&uk seaa %eata. Ca%-ua! lauta!

tese,ut &"&"a%ka! sela%a 1; 0a%

ke%u&"a! &"sa"! &e!a!

%e!u!aka! sa"!a!. Ca%-ua! +as"l

sa"!a! tese,ut /a! &"u!aka!

se,aa" ekstak &au! %"%,a. A&a-u!

k'!se!tas"!/a a&ala+ 322 %l

ekstak3L a". A-l"kas" -es!a, tese,ut

&"lakuka! se,a!/ak 1 kal" &ala%

Page 6: SELVI 1103015025 MOL

7/23/2019 SELVI 1103015025 MOL

http://slidepdf.com/reader/full/selvi-1103015025-mol 6/16

3 %"!u &e!a! &'s"s 122 %l u!tuk :=

ta!a%a!.Pa!e!

Pa!e! ke&ela" &"lakuka! a-a,"la

se,a"a! ,esa &au! su&a+ %e!u!"!teta-" ,uka! kae!a sea!a! +a%a atau

 -e!/ak"t &au! %ula" uu ,ua+ %ula"

 ,eu,a+ $a!a &a" +"0au %e!0a&" ku!"!

ke'klata! &a! etak9etak atau -'l'!

su&a+ kel"+ata! tua ,ata! ,e$a!a ku!"!

aak 'klat. U%u%!/a #a"etas A!0as%''

&a-at &"-a!e! -a&a u%u ?14 14 +a".

Da!a dan %e!"de Analisis

Pen$a'5ilan Da!a

Data Kua!t"tat"* U!su @aa MOL Kul"t

P"sa! Ke-'k &a! Aka Ba%,u

Data /a! aka! &"a!al"s"s &a" u!su +aa

lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k &a! aka 

 ,a%,u %el"-ut" 7

3. Reaks" (-@) &"teta-ka! &e!a! %et'&e

ekstaks" &a! &"uku &e!a! alat -@

%ete elekt'&a.

1. C Oa!"k &"teta-ka! ,e&asaka!

%et'&e 8alkle/ &a! Blak &"uku 

&e!a! %e!u!aka!

S-ekt'*'t'%ete.

:. U!su N"t'e! t'tal &"teta-ka!

 ,e&asaka! %et'&e &est"las" K0el&a+

&e!a! t"tas" ta+a- ak+" %e!u!aka!

221 N @CL.;. U!su P &a! K tese&"a &"teta-ka!

 ,e&asaka! %et'&e M'a!.

Data Kua!t"tat"* Ta!a%a! Ke&ela"

Data kua!t"tat"* ta!a%a! ke&ela" /a!

&"a%at" %el"-ut" 7

3. T"!" ta!a%a! &"uku -a&a saat

ta!a%a! ,eu%u 32 :2 &a! 42 +a"

setela+ ta!a%. Pe!ukua! &"lakuka!

%ula" &a" -a!kal ,ata! atas

 -e%ukaa! ta!a+ +"!a t"t"k tu%,u+.

1. Ju%la+ -'l'! -e ta!a%a! -e!e!tua!

 0u%la+ -'l'! -eta!a%a! &e!a! aa

%e!+"tu! se%ua 0u%la+ -'l'! /a!

a&a -eta!a%a! ke&ela".:. Beat ke"! ,"0" -eta!a%a! -e!e!tua!

 ,eat ke"! ,"0" ke&ela" &e!a! aa

%e!"%,a! se%ua ,"0" ke"!

 -eta!a%a! ke&ela" setela+ &"'-e!

&e!a! su+u 44O sela%a 1; 0a%.

Analisis Da!a

Data /a! &"-e'le+ &" a!al"s"s &e!a!

%e!u!aka! s"&"k aa% a-a,"la te&a-at

 -e!au+ /a! !/ata %aka u!tuk 

%e%,a!&"!ka! a!ta -elakua! &"lakuka!

U0" Be&a N/ata Teke"l (BNT) -a&a taa* 

4.

Page 7: SELVI 1103015025 MOL

7/23/2019 SELVI 1103015025 MOL

http://slidepdf.com/reader/full/selvi-1103015025-mol 7/16

!

9ASIL PENELITIAN DAN

PE%BA9ASAN

Da!a 3uan!i!a!i# (nsur 9ara Laru!an

%.LBe&asaka! +as"l u0" La,'at'"u%

Il%u Ta!a+ Fakultas Peta!"a! U!"#es"tas

Mula$a%a! &"-e'le+ &ata u!su +aa

lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k &a! lauta!

MOL aka ,a%,u -a&a (Ta,el 3).

Ta,el 3. @as"l A!al"s"s U!su @aa MOL

Kul"t P"sa! Ke-'k Da! Aka Ba%,u

 N'. K'&e -@

Oa!"k  Sa%-le La,

3 Kul"t P"sa! 3 ;.14 3.;>

1 Aka Ba%,u 1 ;.1: 2.;=

Su%,e 7 Data P"%e @as"l A!al"s"s La,'at'"u% 1234

Da" +as"l -e!u0"a! la,'at'"u%

lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k &a! aka 

 ,a%,u setela+ *e%e!tas" 34 +a" -@

lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k le,"+ t"!"

&",a!&"!ka! &e!a! lauta! MOL aka 

 ,a%,u /a"tu -@ lauta! MOL kul"t -"sa!

ke-'k (;14) se&a!ka! -@ lauta! MOL

aka ,a%,u (;1:). Seaa u%u% ke&ua

lauta! MOL %e%"l"k" -@ (%asa% ,e!a)

(Sute&0' 1232). Me!uut D$"0'se-ut'

(1232) dalam  @a!&a/a!" &kk (1234)

akt"#"tas %"k',"a &ala% %e!&ek'%-'s"s"

 ,a+a! 'a!"k aka! %e!+as"lka! as CO1.

Gas CO1 "!" aka! %e%,e!tuk asa% ka,'!at

(@1CO:) /a! %u&a+ teua" %e!0a&" "'! @<

&a! @CO:9. I'! @< "!" aka! %e%-e!au+"

ke%asa%a! se+"!a -@ lauta! MOL

%e!uu! (ke%asa%a! %e!"!kat). U!tuk N

t'tal tet"!" te&a-at -a&a lauta! MOL

aka ,a%,u /a"tu se,esa 221

se&a!ka! -a&a lauta! MOL kul"t -"sa!

ke-'k N t'tal se,esa 223? "!" sesua"

&e!a! te'" /a! ,e-e!&a-at ,a+$a

se0u%la+ ,akte" -e!/e&"a +aa /a! +"&u-

 -a&a  Rhizosfir   aka ( Rhizobakteri) &"se,ut

se,aa" Rhizobakteri -e%au ta!a%a! Plant 

 growth romoting rhizoba!teria  (PGPR).

Kel'%-'k "!" %e%-u!/a" -ea!a! a!&a

/a"tu %e!a%,at N1 %e!+as"lka! +'%'!

tu%,u+ (se-et" IAA ",eel"! s"t'k"!"!

et"le! &a! la"!9la"!.  Plant growth

 romoting rhizoba!teria  (PGPR) /a"tu

 ,akte" /a! ,es"*at %e!u!tu!ka! ,a"

ta!a%a! (E*e!&" 1231) Se+"!a lauta!

MOL aka ,a%,u %e%"l"k" N t'tal le,"+

t"!" &",a!&"!ka! lauta! MOL kul"t

 -"sa! ke-'k.

Da" Ta,el 3 &a-at &"l"+at ,a+$a

ka!&u!a! C 'a!"k P &a! K tet"!"

te&a-at -a&a lauta! MOL kul"t -"sa!

ke-'k /a"tu C 'a!"k (3;> ) P (22>4

) &a! K (214> ) se&a!ka! -a&a aka 

 ,a%,u C 'a!"k (2;= ) P (22;1) &a!

K (23= ). Me!uut Tet/ (122=) dalam

Page 8: SELVI 1103015025 MOL

7/23/2019 SELVI 1103015025 MOL

http://slidepdf.com/reader/full/selvi-1103015025-mol 8/16

"

Set"a$at" &kk. (123:) kul"t -"sa! ke-'k 

%as"+ ,a!/ak %e!a!&u! u!su a" ,

ka,'+"&at, le%ak , kals"u%, -'te"!, *'s*' ,

 ,es", #"ta%"! B, #"ta%"! C se+"!a

ka!&u!a! C 'a!"k P &a! K -a&a lauta!

MOL kul"t -"sa! ke-'k le,"+ t"!"

&",a!&"!ka! &e!a! lauta! MOL aka 

 ,a%,u.

Ka!&u!a! CN as"' tet"!"

te&a-at -a&a lauta! MOL kul"t -"sa!

ke-'k /a"tu CN as"' (?3?3) se&a!ka!

 -a&a aka ,a%,u CN as"' (34>1) +al "!"

kae!a ,a+a! ,aku -e%,uata! lauta! MOL

kul"t -"sa! ke-'k le,"+ ,a!/ak 

%e!a!&u! seat &",a!&"!ka! &e!a!

aka ,a%,u se+"!a aka! %e%-e!au+"

CN as"'. Me!uut I!&"/a!" (1233) !"la"

CN %eu-aka! +as"l -e,a!&"!a! a!taa

ka,'+"&at &a! !"t'e! u%u%!/a ,a+a!

'a!"k /a! sea %e%-u!/a" CN /a!

t"!". Da" +as"l -e!el"t"a! "!" &"keta+u"

 ,a+$a lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k &a!

lauta! MOL aka ,a%,u %as"+ ,elu%

%e%e!u+" sta!&a SNI -u-uk 'a!"k a"

!a%u! &a-at &" klas"*"kas"ka! se,aa" ,a+a!

 -e%,e!a+ ta!a+.

Me!uut Peatua! Me!te" ta+u!

(1233) te!ta! ,a+a! -e%,e!a+ ta!a+

a&ala+ &"%a!a ,a+a! -u-uk /a! ,ea&a &"

 ,a$a+ sta!&a SNI &a-at &"'l'!ka!

se,aa" ,a+a! -e%,e!a+ ta!a+. @al "!"

te,ukt" &e!a! a&a!/a -e%,e"a! lauta!

MOL se,elu% ta!a% &a-at %e!u,a+

stuktu ta!a+ &"%a!a ta!a+ /a! stuktu 

a$al!/a keas setela+ &",e" -elakua!

lauta! MOL stuktu!/a ,eu,a+ %e!0a&"

e%,u &a! e%a+ "!" %e%,ukt"ka!

$alau-u! ka!&u!a! u!su +aa -a&a

lauta! MOL %as"+ &",a$a+ SNI !a%u!

*u!s"!/a t"&ak +"la! %as"+ &a-at

&"u!aka! se,aa" ,a+a! -e%,e!a+ ta!a+

'a!"k.

Da!a 3uan!i!a!i# Tana'an 3edelai

Varie!as An:as'"r"

T"!" Ta!a%a! U%u 32 @a" Setela+

Ta!a% (@ST)

@as"l s"&"k aa% -a&a t"!"

ta!a%a! u%u 32 @ST %e!u!0ukka!

 -elakua! MOL kul"t -"sa! ke-'k &a!

MOL k'%,"!as" kul"t -"sa! ke-'k &a! aka 

 ,a%,u ,e,e&a t"&ak !/ata (La%-"a! ?).

Rata9ata t"!" ta!a%a! ke&ela" u%u 32

@ST -a&a ta,el 1.

Ta,el 1. Pe!au+ MOL kul"t -"sa! ke-'k &a! MOL k'%,"!as" kul"t -"sa! ke-'k &a! aka 

 ,a%,u te+a&a- ata9ata t"!" ta!a%a! u%u 32 @ST.

Pelakua! MOL Ula!a! Rata9ata

3 1 : ;

Page 9: SELVI 1103015025 MOL

7/23/2019 SELVI 1103015025 MOL

http://slidepdf.com/reader/full/selvi-1103015025-mol 9/16

#

T"!" Ta!a%a! (%)

P2 3> 3;= 3=1 3;; 3444

P3 3>1 12; 341 3= 3>1

P1 13= 3>4 324 3?4 3>2:

P: 3>4 34> 3>1 3: 3>;:

P; 31? 3;> 3; 34= 3;1?

P4 ? 3=4 3?4 344 342?

P= 344 3> 3?1 334 3444

P> 3;> 3>4 ?4 3> 3;;:P? 34 3=> 3: 3> 34;:

Rata9ata 34=? 3=>: 3;4 3=2

Su%,e 7 Data P"%e @as"l A!al"s"s 1234

Ketea!a! 7 P2 7 2 %l MOL ta!a%a!93 (k'!t'l) P37 322 %l MOL kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a! 93 P1 7 122 %l lauta! MOL

ta!a%a!93 P: 7 :22 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a! 93 P; 7 ;22 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a! 93 P4 7

(42 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k < 42 %l lauta! MOL aka ,a%,u) ta!a%a! 93 P= 7 (322 %l lauta! MOL kul"t -"sa!

ke-'k < 322 %l lauta! MOL aka ,a%,u) ta!a%a! 93 P> 7 (342 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k < 342 %l lauta! MOL aka 

 ,a%,u) ta!a%a!93 P? 7 (122 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k < 122 %l lauta! MOL aka ,a%,u) ta!a%a!93.

Be&asaka! +as"l s"&"k aa% -a&a

 -elakua! lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k 

&a! lauta! MOL k'%,"!as" kul"t -"sa!

ke-'k &a! aka ,a%,u u%u 32 @ST

%e!u!0ukka! -e!au+ -elakua! /a!

 ,e,e&a t"&ak !/ata a!taa P2 (k'!t'l)

&e!a! -elakua! P3 P1 P: P; P4 P= P>

&a! P?. @as"l s"&"k aa% %e!u!0ukka! F

+"tu! le,"+ ke"l &a" F ta,el -a&a taa* 4

&a! 3 (La%-"a! ?).

Pa&a u%u ta!a%a! 32 @ST (Ta,el 1)

tel"+at ,a+$a -elakua! P: %e!+as"lka!

eataa! tet"!" ta!a%a! ke&ela" /a"tu

(3>;: %) se&a!ka! eataa! tee!&a+

 -a&a -elakua! P; (3;1? %)  Pa&a

 -elakua! P3 &a! P1 %e%,e"ka! +as"l /a!

t"&ak 0au+ ,e,e&a &e!a! P: /a"tu P3 (3>1

%) P1 (3>2: %). U!tuk -elakua! P4

P= P> P? %e%,e"ka! es-'! +as"l /a!

t"&ak 0au+ ,e,e&a &e!a! P2 (k'!t'l)

/a"tu P2 (3444 %) P4 (342? %) P=

(3444 %) P> (3;;: %) &a! P? (34;:

%).

U!tuk +as"l t"!" ta!a%a! 32 @ST

le,"+ ,a"k %e!u!aka! lauta! MOL kul"t

 -"sa! ke-'k -a&a &'s"s :22 %l ta!a%a!93

(P:) &",a!&"!ka! &'s"s lauta! MOL ;22

%l kul"t -"sa! ke-'k &a! lauta! MOL

k'%,"!as" kul"t -"sa! ke-'k &a! aka 

 ,a%,u &"&ua k'!&"s" "!" &"se,a,ka! &'s"s

;22 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k 

sa!at ,ele,"+a! kae!a -@ -a&a lauta!

MOL aak %asa% -e!u!aa! /a!

 ,ele,"+a! aka! &a-at %e!uu!ka! -@ ta!a+

se+"!a -'ses -e!/ea-a! u!su +aa 'le+

ta!a%a! aka! te+a%,at se&a!ka! -a&a

lauta! MOL k'%,"!as" kul"t -"sa! ke-'k 

&a! aka ,a%,u %e%,e"ka! es-'! /a!

Page 10: SELVI 1103015025 MOL

7/23/2019 SELVI 1103015025 MOL

http://slidepdf.com/reader/full/selvi-1103015025-mol 10/16

1$

t"&ak 0au+ ,e,e&a &e!a! P2 (k'!t'l).

Pa&a lauta! MOL aka ,a%,u -@ lauta!

le,"+ %asa% se+"!a a-a,"la &"a%-uka!

&e!a! lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k 

aka! %e!a%,a+ ke%asa%a! ta!a+. @al "!"

&"-ekuat &e!a! +as"l a!al"s"s -@ lauta!

MOL /a"tu lauta! MOL aka ,a%,u le,"+

%asa% &",a!&"!ka! lauta! MOL

kul"t -"sa! ke-'k (La%-"a! 1).

Me!uut Buk%a! &a! Ba&/ (3?1)

dalam Muk+l"s &kk (1231) -@ ta!a+ &a-at

%e%-e!au+" ketese&"aa! u!su +aa

 -e%,e"a! MOL 0ua &a-at %e%-e!au+"

s"*at k"%"a ta!a+ /a"tu &a-at %e%-e!au+"

 -@ ta!a+ &a! s"*at ,"'l'" ta!a+ &e!a!

%e!u!0a! ke+"&u-a! %"k''a!"s%e

&ala% ta!a+. D"ta%,a+ka! 'le+ Su+ast/'

&kk. (123:) &ea0at ke%asa%a! -e!t"!

 ,a" -etu%,u+a! %"k',a se,a"a! ,esa 

%"k',a %e!/uka" -@ !etal (-@ >) u!tuk 

 -etu%,u+a!!/a. Pe%,e"a! lauta! MOL

 -a&a &'s"s /a! te-at aka! %e%,e"ka!

+as"l &a! es-'! ta!a%a! /a! ,a"k.

4.1.1. T"!" Ta!a%a! U%u :2 @ST

@as"l s"&"k aa% -a&a t"!" ta!a%a! u%u 

:2 @ST %e!u!0ukka! ,a+$a -elakua!

MOL kul"t -"sa! ke-'k &a! MOL

k'%,"!as" kul"t -"sa! ke-'k &a! aka 

 ,a%,u ,e,e&a t"&ak !/ata (La%-"a! ?).

Rata9ata t"!" ta!a%a! ke&ela" u%u :2

@ST -a&a ta,el :.

Ta,el :. Pe!au+ MOL kul"t -"sa! ke-'k &a! MOL k'%,"!as" kul"t -"sa! ke-'k &a! aka 

 ,a%,u te+a&a- ata9ata t"!" ta!a%a! u%u :2 @ST.

Pelakua! MOL

Ula!a!Rata9ata3 1 : ;

T"!" Ta!a%a! (%)

P2 1.4 1?.4 := :; :1

P3 1>.> :1 1.4 1;.4 1?.;:

P1 :3.4 :: 1;.: :1 :2.1

P: :3 1?.4 :2 :1.4 :2.4

P; 11.4 1?.4 :3 1:.4 1=.:?

P4 12.4 :1 1> 1? 1=.??

P= 1>.? :2 1 1?.: 1?.>?

P> 1>.4 :2 3.4 :: 1>.4

P? 14.4 :2 14 :; 1?.=:Rata9ata 1>.2= :2.1? 1>.1 1.?

Su%,e 7 Data P"%e @as"l A!al"s"s 1234

Ketea!a! 7 P2 7 2 %l MOL ta!a%a!93 (k'!t'l) P37 322 %l MOL kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a! 93 P1 7 122 %l lauta! MOL

ta!a%a!93 P: 7 :22 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a! 93 P; 7 ;22 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a! 93 P4 7

(42 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k < 42 %l lauta! MOL aka ,a%,u) ta!a%a! 93 P= 7 (322 %l lauta! MOL kul"t -"sa!ke-'k < 322 %l lauta! MOL aka ,a%,u) ta!a%a! 93 P> 7 (342 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k < 342 %l lauta! MOL aka 

 ,a%,u) ta!a%a!93 P? 7 (122 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k < 122 %l lauta! MOL aka ,a%,u) ta!a%a!93

Page 11: SELVI 1103015025 MOL

7/23/2019 SELVI 1103015025 MOL

http://slidepdf.com/reader/full/selvi-1103015025-mol 11/16

11

Be&asaka! +as"l s"&"k aa% -a&a

 -elakua! -e%,e"a! lauta! MOL kul"t

 -"sa! ke-'k &a! lauta! MOL k'%,"!as"

kul"t -"sa! ke-'k &a! aka ,a%,u u%u 

 -a&a ta!a%a! ke&ela" u%u :2 @ST

%e!u!0ukka! -e!au+ -elakua! ,e,e&a

t"&ak !/ata a!taa P2 (k'!t'l) &e!a! P3

P1 P: P; P4 P= P> &a! P?. @as"l s"&"k 

aa% %e!u!0ukka! F +"tu! le,"+ ke"l

&a" F ta,el -a&a taa* 4 &a! 3 . @as"l

t"!" ta!a%a! u%u :2 @ST %e!u!0ukka!

 -e!au+ ,e,e&a t"&ak !/ata. Pelakua! P2

(k'!t'l) %e%,e"ka! es-'! ta!a%a!

tet"!" /a"tu :1 % se&a!ka! es-'!

ta!a%a! tee!&a+ /a"tu -a&a -elakua! P;

/a"tu 1=:? %. Pe%,e"a! lauta! MOL

 -a&a ta!a%a! ke&ela" t"&ak %e%,e"ka!

 -e!au+ te+a&a- -etu%,u+a! ta!a%a!

ke&ela" "!" &"se,a,ka! ,elu%

te&ek'%-'s"s"!/a ,a+a! 'a!"k lauta!

MOL se+"!a a-a,"la &"ta%,a+ka! lauta!

MOL -a&a ta!a%a! t"&ak seaa e-at &a-at

&" %a!*aatka! 'le+ ta!a%a!. @al "!" tel"+at

 -a&a t"!"!/a CN as"' /a! a&a -a&a

lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k /a!

%e!a-a" ?3?3 (Ta,el 3).

Me!uut I!&"/a!" (122=) !"la" CN

ta!a+ sek"ta 32931 a-a,"la ,a+a! 'a!"k 

%e%-u!/a" ka!&u!a! CN %e!&ekat" atau

sa%a &e!a! CN ta!a+ ,a+a! tese,ut &a-at

&"u!aka! atau &"sea- ta!a%a!.

 Na%u! a-a,"la CN &ala% ,a+a! tese,ut

elat"* t"!" atau t"&ak sa%a &e!a! CN

ta!a+ ,a+a! 'a!"k t"&ak &a-at la!su!

&"u!aka! atau &"%a!*aatka! 'le+ ta!a%a!.

8aktu /a! &"-eluka! u!tuk %e!uu!ka!

CN tese,ut ,e%aa%9%aa% &a" t"a

 ,ula! +"!a %e!a-a" ta+u!a!.

T"!" Ta!a%a! U%u 42 @ST

@as"l s"&"k aa% -a&a t"!"

ta!a%a! u%u 42 @ST %e!u!0ukka! ,a+$a

 -elakua! MOL kul"t -"sa! ke-'k &a!

MOL k'%,"!as" kul"t -"sa! ke-'k &a! aka 

 ,a%,u ,e,e&a t"&ak !/ata (La%-"a! ?).

Rata9ata t"!" ta!a%a! ke&ela" u%u 42

@ST -a&a ta,el ;.

Ta,el ;. Pe!au+ MOL kul"t -"sa! &a! MOL k'%,"!as" kul"t -"sa! ke-'k &a! aka ,a%,u

te+a&a- ata9ata t"!" ta!a%a! u%u 42 @ST.

Pelakua! MOL Ula!a! Rata9ata

3 1 : ;

Page 12: SELVI 1103015025 MOL

7/23/2019 SELVI 1103015025 MOL

http://slidepdf.com/reader/full/selvi-1103015025-mol 12/16

12

T"!" Ta!a%a! (%)

P2 42.> 42.4 4; 4>.4 4:.3?

P3 42 4: 4;.4 ;4 42.=:

P1 4; 43.4 42.4 4> 4:.14

P: ;.4 ;= 4:.4 44 43P; ;> ;4 44 ;2.4 ;=.??

P4 ;? 44 ;: 43.4 ;.:?

P= ;?.4 42 ;?.4 42 ;.14

P> ;1 43.? ;2.4 4: ;=.?:P? ;? ; ;:.? 44.4 ;.2?

Rata9ata ;?.=: 42.1 ;.1= 43.=>

Su%,e 7 Data P"%e @as"l A!al"s"s 1234

Ketea!a! 7 P2 7 2 %l MOL ta!a%a!93 (k'!t'l) P37 322 %l MOL kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a!93 P1 7 122 %l lauta! MOL

ta!a%a!93 P: 7 :22 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a! 93 P; 7 ;22 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a! 93 P4 7(42 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k < 42 %l lauta! MOL aka ,a%,u) ta!a%a! 93 P= 7 (322 %l lauta! MOL kul"t -"sa!

ke-'k < 322 %l lauta! MOL aka ,a%,u) ta!a%a! 93 P> 7 (342 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k < 342 %l lauta! MOL aka  ,a%,u) ta!a%a!93 P? 7 (122 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k < 122 %l lauta! MOL aka ,a%,u) ta!a%a!93

Be&asaka! +as"l s"&"k aa% -a&a

 -elakua! lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k 

&a! lauta! MOL k'%,"!as" kul"t -"sa!

ke-'k &a! aka ,a%,u u%u 42 @ST

%e!u!0ukka! -e!au+ -elakua! /a!

 ,e,e&a t"&ak !/ata a!taa P2 (k'!t'l)

&e!a! P3 P1 P: P; P4 P= P> &a! P?

(La%-"a!. ?). Pa&a -elakua! lauta! MOL

42 @ST t"!" eataa! ta!a%a! tet"!"

/a"tu -a&a -elakua! P1 4:14 % &a!

t"!" ta!a%a! tee!&a+ -a&a -elakua! P>

/a"tu ;=?: %. Se&a!ka! P2 P3 &a! P:

t"!" ata9ata ta!a%a! ke&ela" t"&ak 0au+

 ,e,e&a /a"tu P2 4:3? % P3 42=: %

&a! P: 43 %. Se&a!ka! -a&a -elakua!

P; (;22 %l lauta! MOL kul"t -"sa!

ta!a%a!93) &a! -elakua! P4 P= P> &a! P?

(lauta! MOL k'%,"!as" kul"t -"sa! ke-'k 

&a! aka ,a%,u) 0au+ le,"+ e!&a+ /a"tu P;

;=?? % P4 ;:? % P= ;14 % P>

;=?: % P? ;2? %. K'!&"s" "!"

&"&ua kae!a -e!a%,a+a! lauta! MOL

aka! %e!a%,a+ k'!&"s" ta!a+ %e!0a&"

%asa% kae!a -@ -a&a MOL kul"t -"sa!

ke-'k &a! aka ,a%,u %as"+ te'l'!

%asa% (La%-"a! 1).

D"ta%,a+ka! 'le+ Su+ast/' &kk.

(123:) &ea0at ke%asa%a! -e!t"! ,a"

 -etu%,u+a! %"k',a se,a"a! ,esa 

%"k',a %e!/uka" -@ !etal (-@ >) u!tuk 

 -etu%,u+a!!/a. Me!uut R"t+"e (3?=)

dalam  @as'!' (122?) -@ e!&a+ elat"* 

kua! ''k u!tuk ke&ela" kae!a -a&a -@

e!&a+ aka ke&ela" kua! ,eke%,a! &a!

 ,"!t"l aka t"&ak te,e!tuk &e!a! ,a"k

se+"!a sea-a! +aa &a! -e!a%,ata!

Page 13: SELVI 1103015025 MOL

7/23/2019 SELVI 1103015025 MOL

http://slidepdf.com/reader/full/selvi-1103015025-mol 13/16

13

!"t'e! 'le+ ,akte"  Rhizobi"m  t"&ak 

'-t"%al se+"!a -a&a u%u 42 @ST

ta!a%a! ke&ela" ta!-a -elakua! lauta!

MOL aka! 0au+ le,"+ ,eke%,a!

&",a!&"!ka! &e!a! ta!a%a! ke&ela" /a!

&",e" lauta! MOL.

Pen$aru8 %.L Ter8adap Ju'la8 P"l"n$

3edelai

@as"l s"&"k aa% -a&a 0u%la+

 -'l'! ke&ela" -e ta!a%a! %e!u!0ukka!

 ,a+$a -elakua! MOL kul"t -"sa! ke-'k 

&a! MOL k'%,"!as" kul"t -"sa! ke-'k &a!

aka ,a%,u ,e,e&a t"&ak !/ata (La%-"a!

?.). Rata9ata 0u%la+ -'l'! ta!a%a!

ke&ela" (ta,el 4).

Ta,el 4. Pe!au+ MOL kul"t -"sa! ke-'k &a! MOL k'%,"!as" kul"t -"sa! ke-'k &a! aka 

 ,a%,u te+a&a- ata9ata 0u%la+ -'l'! -eta!a%a!

Pelakua!

Ula!a!

3 1 : ;Ju%la+ P'l'! (Bua+)

P2 34 3= 3 ;3 3 1:

P3 1: ? 3= 3: =2 34

P1 3> 3; 12 33 =1 3=

P: 3: 3= 3 3= =; 3=

P; 3? 32 3> 3 =; 3=

P4 12 3: 3: 3; =2 34

P= 34 3? 1; 3> >; 3

P> > 34 34 34 41 3:

P? 3= 13 34 1: >4 3

T'tal 3;; 3:3 34? 3= =21

Su%,e 7 Data P"%e @as"l A!al"s"s 1234

Ketea!a! 7 P2 7 2 %l MOL ta!a%a!93 (k'!t'l) P37 322 %l MOL kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a! 93 P1 7 122 %l lauta! MOL

ta!a%a!93 P: 7 :22 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a! 93 P; 7 ;22 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a! 93 P4 7

(42 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k < 42 %l lauta! MOL aka ,a%,u) ta!a%a! 93 P= 7 (322 %l lauta! MOL kul"t -"sa!ke-'k < 322 %l lauta! MOL aka ,a%,u) ta!a%a! 93 P> 7 (342 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k < 342 %l lauta! MOL aka 

 ,a%,u) ta!a%a!93 P? 7 (122 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k < 122 %l lauta! MOL aka ,a%,u) ta!a%a!93.

Be&asaka! +as"l s"&"k aa% -a&a 0u%la+

 -'l'! ta!a%a! ke&ela" %e!u!0ukka!

 ,a+$a -elakua! &'s"s %'l ,e,e&a t"&ak !/ata a!taa P2 (k'!t'l) &e!a! P3 P1 P:

P; P4 P= P> &a! P?. Ju%la+ ata9ata

 -'l'! tet"!" /a"tu -a&a -elakua! P2

(k'!t'l) &e!a! ata9ata 0u%la+ -'l'!

1: ,ua+ 0u%la+ "!" le,"+ ,a!/ak 

&",a!&"!ka! &e!a! P3P1 P: P; P4 P=

P> &a! P? &"&ua -a&a lauta! MOL kul"t

 -"sa! ,a+a! 'a!"k sul"t teua" kae!a -@lauta! MOL /a! %asa% ,e&asaka! u0"

la,'at'"u% (La%-"a! 1.) se&a!ka! -a&a

saat -e!"s"a! -'l'! ta!a%a! ke&ela"

sa!at %e%,utu+ka! u!su +aa &ala%

 0u%la+ uku- se-et" u!su P. Me!uut

Page 14: SELVI 1103015025 MOL

7/23/2019 SELVI 1103015025 MOL

http://slidepdf.com/reader/full/selvi-1103015025-mol 14/16

14

Sute&0' (1232) u!su P &"-eluka!

ta!a%!a! u!tuk %e%-ee-at -e%,u!aa!

&a! %e!"!katka! -'&uks" ,"0"9,"0"a!.

Pen$aru8 %.L Ter8adap Bera! 3erin$

Bi:i

@as"l s"&"k aa% -a&a ,eat ke"!

 ,"0" -eta!a%a! %e!u!0ukka! ,a+$a

 -elakua! MOL kul"t -"sa! ke-'k &a!

MOL k'%,"!as" kul"t -"sa! ke-'k &a! aka 

 ,a%,u ,e,e&a t"&ak !/ata (La%-"a! ?).

Rata9ata ,eat ke"! ,"0" -eta!a%a!

(Ta,el 4).

Ta,el 4. Pe!au+ MOL kul"t -"sa! ke-'k &a! MOL k'%,"!as" kul"t -"sa! ke-'k &a! aka 

 ,a%,u te+a&a- ,eat ke"! ,"0" -e ta!a%a!.

Pelakua! MOL

Ula!a!

Rata9ata3 1 : ;

Beat Ke"! B"0" ()

P2 :1 4=: ;;3 33>= =14P3 ;1= 113 ;:4 :33 :;?

P1 ;4 :4 ;21 :2? ;

P: :1 :3 421 :?; :

P; ::? 1?: ;: ;1; :>3

P4 :: :=; 3:4 :?3 :3?

P= ;2; ;34 4=1 333 :>:

P> 24? :;3 1? 2;1 3?2

P? :1: ;== 1=4 =31 ;3>

Rata9ata :; :>; :?;= ;3>

Su%,e 7 Data P"%e @as"l A!al"s"s 1234

Ketea!a! 7 P2 7 2 %l MOL ta!a%a!93 (k'!t'l) P37 322 %l MOL kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a!93 P1 7 122 %l lauta! MOL

ta!a%a!93 P: 7 :22 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a!93 P; 7 ;22 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k ta!a%a!93 P4 7 (42 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k < 42 %l lauta! MOL aka ,a%,u) ta!a%a! 93 P= 7 (322 %l

lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k < 322 %l lauta! MOL aka ,a%,u) ta!a%a! 93 P> 7 (342 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k <

342 %l lauta! MOL aka ,a%,u) ta!a%a! 93 P? 7 (122 %l lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k < 122 %l lauta! MOL aka ,a%,u)ta!a%a!93

Be&asaka! +as"l s"&"k aa% ,eat

ke"! ,"0" -eta!a%a! %e!u!0ukka! ,a+$a

 -elakua! &'s"s %'l ,e,e&a t"&ak !/ata

a!taa P2 (k'!t'l) &e!a! P3 P1 P: P;

P4 P= P> &a! P?. @as"l s"&"k aa%

%e!u!0ukka! F +"tu! le,"+ ke"l &a" F

ta,el -a&a taa* 4 &a! 3 . Beat ,"0"

ke"! tet"!" te&a-at -a&a -elakua! P2

(k'!t'l) /a"tu se,esa =14 ta!a%a!93

se&a!ka! ,eat ke"! ,"0" tee!&a+

te&a-at -a&a -elakua! P> se,esa 3?2

ta!a%a!93. Ju%la+ -'&uks" ta!a%a!

ke&ela" #a"etas A!0as%'' &e!a! t"!kat

 -e%u-uka! NPK sesua" &'s"s %e!a-a"

+as"l 114 t'! +a93 atau 1214 ta!a%a!93.

Page 15: SELVI 1103015025 MOL

7/23/2019 SELVI 1103015025 MOL

http://slidepdf.com/reader/full/selvi-1103015025-mol 15/16

15

Pa&a +as"l -e!el"t"a! "!" ,eat ,"0"

ke"! -eta!a%a! ke&ela" %as"+ ,elu%

%e!a-a" +as"l sesua" &e!a! #a"etas

A!0as%'' +al "!" &"se,a,ka! u!tuk 

%e!&a-atka! +as"l %aks"%al ta!a%a!

%e%eluka! u!su +aa %ak' se-et" NPK 

&ala% ke,utu+a! /a! uku- se&a!ka!

 -a&a -e!el"t"a! "!" -e!u!aa! -u-uk k"%"a

t"&ak &"u!aka! se+"!a -'&uks"!/a

%as"+ &" ,a$a+ ata9ata t"!"!/a

ke-elua! u!su +aa /a! &",utu+ka!

ta!a%a! ke&ela" sa!at %e%-e!au+"

 -'ses %eta,'l"s%e ta!a%a!. Me!uut

Sute&0' (1232) U!tuk %e%e!u+"

ke,utu+a! ta!a%a! ke&ela" %e%eluka! 3=

!ut"s" u!tuk -etu%,u+a! &a! -'&uks"

 ,e!"+. T"!kat !ut"s" sa!at %e%,atas"

 -etu%,u+a! ta!a%a! &a! +as"l ,"0" /a!

'-t"%u%. Se,aa" ta!a%a! %us"%a!

ke&ela" %e!/ea- N P &a! K &ala% 0u%la+

/a! elat"* ,esa (Pasa",u &a! Su-a-t'

34). Sela"! %e%,utu+ka! N /a! t"!"

ta!a%a! ke&ela" 0ua %e%eluka! u!su P

&a! K &ala% -e%,e!tuka! ,u!a &a!

 -e!"s"a! -'l'!. D"ta%,a+ka! 'le+

Sute&0' (1232) ,a+$a ta!a%a! ke&ela"

%e%eluka! u!su +aa N se,esa 323 k

+a93 atau 1 k ,"0"93 u!tuk +as"l ,"0" /a!

'-t"%u% +aa P se,a!/ak :; k +a93

&ala% ,e!tuk P1O4  se&a!ka! K se,a!/ak 

;? k +a93  &ala% ,e!tuk K 1O4. Se&a!ka!

&a" +as"l a!al"s"s la,'at'"u% ka!&u!a!

 N P &a! K /a! teka!&u! -a&a lauta!

MOL kul"t -"sa! ke-'k &a! lauta! MOL

aka ,a%,u sa!at se&"k"t ,a+ka!

 0u%la+!/a sa!at ke"l (La%-"a! 1) "!"

sa!at t"&ak se,a!&"! &e!a! ke,utu+a!

u!su +aa ta!a%a! ke&ela" /a! sa!at

 ,esa.

3ESI%P(LAN DAN SARAN

3esi'pulan

Be&asaka! +as"l -e!el"t"a! -e!au+

lauta! MOL kul"t -"sa! ke-'k &a! lauta!

MOL k'%,"!as" kul"t -"sa! ke-'k &a! aka 

 ,a%,u te+a&a- t"!" ta!a%a! 0u%la+

 -'l'! &a! ,eat ke"! ,"0" -eta!a%a!

ke&ela" %aka &a-at &"s"%-ulka! ,a+$a 7

3. Pelakua! lauta! MOL kul"t -"sa!

ke-'k &a! lauta! MOL k'%,"!as"kul"t -"sa! ke-'k &a! Aka Ba%,u

 ,e-e!au+ t"&ak !/ata te+a&a-

t"!" ta!a%a! u%u 32 :2 &a! 42

@ST 0u%la+ -'l'! &a! ,eat ke"!

 ,"0".

1. T"&ak te&a-at &'s"s '-t"%al -a&a

 -e!u!aa! lauta! MOL kul"t -"sa!

ke-'k &a! lauta! MOL k'%,"!as"

kul"t -"sa! ke-'k &a! aka ,a%,u.

Saran

Page 16: SELVI 1103015025 MOL

7/23/2019 SELVI 1103015025 MOL

http://slidepdf.com/reader/full/selvi-1103015025-mol 16/16

1

Be&asaka! -e!el"t"a! /a! su&a+

&"laksa!aka! &a! +as"l /a! a&a %aka -elu

&"lakuka! -e!el"t"a! le,"+ la!0ut te!ta!

la%a $aktu *e%e!tas" lauta! MOL kul"t

 -"sa! ke-'k u!tuk %e!uu!ka! CN as"'

&a! k'!se!tas" lauta! MOL /a! ,e,e&a.

DAFTAR P(STA3A

A&"sa$a!t' T. 122=. Ke&ela". Pe!e,a 

S$a&a/a. Jakata.

@a!&a/a!" S. @ u!us A. Da! Sus"l'$at"A. #$%&' U0" Kual"tas Pu-uk Oa!"kCa" Da" Be,aa" Maa%

M"k''a!"s%e L'kal (M'l). U!s.

(ol')* No'%* +al &, - .$'

@as'!' A. 122?. State" Pe!a-a"a!S$ase%,a&a Ke&ela" Melalu"

Peluasa! Aeal Ta!a% D" La+a!

Ke"! Masa%. I-tek Ta!a%a! Pa!a!V'l. : N'. 1

I!&"a!"[email protected]. Me%,uat K'%-'sSeaa Ce-at. Pe!e,a S$a&a/a.

Jakata.

Jua!&a I*a! &a! Nu&"a!a. 1233. Peau+Met'&e Da! La%a Fe%e!tas"

Te+a&a- Mutu M'l (M"k''a!"s%e

L'kal). @al. 3;2 3;:

Set"a$at" D.R. A. R. S"!aa. T. K. De$".123:. P'ses Pe%,uata! B"'eta!'l

Da" Kul"t P"sa! Ke-'k. Ju!al

Tek!"k K"%"a N'. 3 V'l. 3.

Su+ast/' A.A. A!as I. Sa!t'sa D. A.

Lesta" . 123:. Stu&" M"k',"'l'"

Da! S"*at K"%"a M"k''a!"s%eL'kal (M'l) a! D"u!aka! Pa&a

Bu&"&a/a Pa&" Met'&e S" (/0stem 1f 

 Ri!e Intensifi!ation).