anatomi neuro psikiatri

14
RANGKUMAN BIOMEDIK NEUROPSIKIATRI ANATOMI Susunan saraf terdiri dari: o SUSUNAN SARAF PUSAT (SSP) o SUSUNAN SARAF PERIFER (Nn. Craniales + Nn. Spinales) SSP o Terletak dalam Cavum Cranii + Canalis Vertebralis o Terdiri ENCEPHALON + MEDULLA SPINALIS o Dalam SSP terdapat saluran à Sistema Ventriculi + Canalis Centralis o SSP dibungkus oleh lapisan / selubung MENINGES o Struktur Dasar / Utama SSP à SUBSTANTIA GRISEA + SUBSTANTIA ALBA Sel Saraf menyusun SSP yaitu o NEUROGLIA à - sebagai sel penunjang - terdiri Oligodendrosit, Astrosit, Microglia, Sel Ependym o NEURON - Adalah Unit Fungsional UTAMA Susunan Saraf - Bagian paling utama menyusun Susunan Saraf (90% pada SSP) - Mempunyai axon + dendrit à SERABUT SARAF - Axon dibungkus “myelin”

Upload: chr-z-umbu

Post on 22-Feb-2015

442 views

Category:

Documents


19 download

TRANSCRIPT

Page 1: ANATOMI NEURO PSIKIATRI

RANGKUMAN BIOMEDIK NEUROPSIKIATRI

ANATOMI

Susunan saraf terdiri dari:

o SUSUNAN SARAF PUSAT (SSP)

o SUSUNAN SARAF PERIFER (Nn. Craniales + Nn. Spinales)

SSP

o Terletak dalam Cavum Cranii + Canalis Vertebralis

o Terdiri ENCEPHALON + MEDULLA SPINALIS

o Dalam SSP terdapat saluran à Sistema Ventriculi + Canalis Centralis

o SSP dibungkus oleh lapisan / selubung MENINGES

o Struktur Dasar / Utama SSP à SUBSTANTIA GRISEA + SUBSTANTIA ALBA

Sel Saraf menyusun SSP yaitu

o NEUROGLIA à - sebagai sel penunjang

- terdiri Oligodendrosit, Astrosit, Microglia, Sel Ependym

o NEURON

- Adalah Unit Fungsional UTAMA Susunan Saraf

- Bagian paling utama menyusun Susunan Saraf (90% pada SSP)

- Mempunyai axon + dendrit à SERABUT SARAF

- Axon dibungkus “myelin”

(pada SSP à oleh Oligodendrosit, SS.Pfr à oleh Sel Schwann)

- Kumpulan Serabut Saraf

• dalam SSP à tractus / fasciculus / fibrae

• pada SS.Pfr à Nervus

- Panjang Neuron à bisa sampai dengan 1 m, tetap dalam ukuran Mikroskopis

Page 2: ANATOMI NEURO PSIKIATRI

o Axon + Dendrit à menyusun SUBSTANTIA ALBA

o Badan Sel à menyusun SUBSTANTIA GRISEA

o NUCLEUS à kumpulan Badan Sel dalam SSP

o SYNAPS à hubungan antara 1 Neuron (axon) terhadap Neuron berikutnya (Dendrit)

STIMULUS

o STIMULUS SENSORIS

- Exteroceptif

- Interoceptif

- Proprioceptif

o STIMULUS MOTORIS

MEDULLA SPINALIS (MS)

o terletak dalam canalis vertebralis

o hanya mengisi ± 2/3 bagian atas → ASCENSUS MEDULLAE

o ujung caudalnya pada level Vert. L1 – 2 / L2

o SEGMEN MEDULLA SPINALIS :

o Ada 31 segmen medulla spinalis (8 Cervicalis + 12 Thoracalis + 5 Lumbalis + 5 Sacralis + 1 Coccygeus)

o Segmen Cervicalis → level For.occ.Magnum s/d V.C7

o Segmen Thoracalis → level V.T1 - T10

o Segmen Lumbalis → level T10 – T12

o Segmen Sacralis + Coccygeus → level L1 – L2

STRUKTUR LUAR MS

Terdapat pelebaran pada segmen MS :

o C3 – T2 = INTUMESCENTIA CERVICALIS

o T9 – L2 = INTUMESCENTIA LUMBALIS

Intumescentia → sesuai dengan pertumbuhan EXTREMITAS

Page 3: ANATOMI NEURO PSIKIATRI

Ujung caudal → CONUS MEDULLARIS

Ventral terdapat :

o Fissura Mediana-Anterior (1)

o Sulcus Lateralis-Anterior (2)

Di dorsal terdapat :

o Sulcus Medianus Posterior (1)

o Sulcus Lateralis Posterior (2)

o Sulcus Intermedius Posterior (2)

Karena adanya Sulcus tersebut terbentuk 3 kolom :

o Funiculus Anterior

o Funiculus Lateralis

o Funiculus Posterior

Pada Sulcus Lat-Ant → Radix Ant/Ventralis N. Spinalis (Motoris)

Pada Sulcus Lat-Post → Radix Post/Dorsalis N. Spinalis (Sensoris)

Radix Ant + Post :

o Terletak dalam Spatium Subarachnoidea

o Pada For. Intervertebrale → N.SPINALIS

Radix Ant + Post dari segmen MS L, S, Co → CAUDA EQUINA

N. SPINALIS

o Ganglion Spinalis

Terletak dalam For. Intervertebrale

St. kumpulan “Badan Sel” Neuron Sensoris/Radix Post

o Ada 31 Pasang N. Spinalis (=31 segmen MS)

o Dibtk oleh Radix Ant + Post

o Tiap N.Spinalis keluar → For. Intervertebrale

Fiksasi MS oleh :

o Meninges MS

Page 4: ANATOMI NEURO PSIKIATRI

o Filum Terminale Internum + Externum

o Perlekatan Duramater pada For. Intervertebralis

STRUKTUR DALAM MS

Struktur dalam MS terdiri dari :

o Canalis Centralis (pada bagian central)

Berisi LCS

Ke cranial bermuara/berhubungan dgn Ventriculus Quartus

Ke caudal → Buntu → Ventriculus Terminalis

o Massa jaringan syaraf (di perifer), td :

SUBSTANTIA ALBA (superficial)

SUBSTANTIA GRISEA (profunda)

SUBSTANTIA GRISEA MS

o Suatu kumpulan “Badan Sel” Neuron

o Terdapat :

Commissura Grisea Ant + Post pada segmen C,T,L,S

Cornu / columna Ant + Post pada segmen C,T, L, S

Cornu /col. Latpada segmen T,L,S

o Dari Cornu Post → Cornu Ant → 9 lamina (I-IX)

o Khusus Cornu Post → dikenal struktur :

SUBSTANTIA GELATINOSA ROLANDI

NUCLEUS PROPRIUS

NUCLEUS DORSALIS CLARKI

SUBSTANTIA ALBA MS

o Suatu kumpulan serabut saraf (Axon dan Dendrit) yang Ascendens dan Descendens → dalam Funiculus Ant, Lat, Post.

o Makin ke cranial → makin luas → serabut Ascendens > Descendens

Page 5: ANATOMI NEURO PSIKIATRI

TRACTUS/FASCICULUS UTAMA

o Tractus Spinothalamicus Anterior (raba + tekanan)

o Tractus Spinothalamicus Lateralis (nyeri + suhu)

o Tractus Spinocerebellaris Ant/Ventral (tonus otot + tendo,ligamentum,capsula art )

o Tractus Spinocerebellaris Post/Dorsal (tonus otot + tendo,ligamentum,capsula art )

o Tractus Corticospinalis Ant dan Lat (motoris)

o Fasciculus Cuneatus

o Fasciculus Gracilis

TRUNCUS CEREBRI

Terletak dalam Cavum Cranii

Terbaring pada Pars Basilaris Ossis Occ, pada Fossa Cranii Post

Diventral Cerebellum

Dicranial Medulla Spinalis

Dicaudal Diencephalon

Organisasi Struktur TC , terdapat:

o Tractus Asc, Desc, Asc + Desc (subs. Alba) ↔ seperti MS

o Nucleus (subs. Grisea)

- Nucleus motoris ↔ Cornu Ant MS

- Nucleus parasympathis ↔ Cornu Lat MS

- Nucleus sensoris ↔ Cornu Post MS

- Nuclei tambahan / INTRINSIC

o Formatio Reticularis (subs. grisea + alba)

o Canalis centralis MO + Ventr. Quartus + Aquaductus

Cerebri Sylvii ↔ Canalis Centralis MS

o Nn. Craniales ↔ Nn. Spinales

Page 6: ANATOMI NEURO PSIKIATRI

o Struktur TC dari Ventral ke Dorsal à dapat terdiri 3 bagian:

o Pars basilaris (ventral) à MO + Pons + Mesencephalon

o Tegmentum à MO + Pons + Mesencephalon

o Tectum (dorsal) à Mesencephalon

o Truncus Cerebri terdiri (caudal à cranial)

o MEDULLA OBLONGATA (MO)

o PONS

o MESENCEPHALON (MES)

STRUKTUR LUAR MEDULLA OBLONGATA

Aspectus Ventralis

o PYRAMIS à tractus corticospinalis

o DECUSSATIO PYRAMIDUM à batas MO–Pons

o OLIVA à nucleus olivarius inferior

o SULCUS LAT-ANT à N. XII

o FISSURA MEDIANA ANT

Aspectus Lateralis

o TUBER CINEREUM à nucleus spinalis N.V

o CORPUS RESTIFORME à hbgan MO dgn Cerebellum

Aspectus Dorsalis

MO Pars Caudalis (closed part)

o TUBERCULUM CUNEATUM à nucleus cuneatum

o TUBERCULUM GRACILIS (= CLAVA) à nucleus gracilis

o SULCUS LAT-POST à N. IX, N. X, N. XI

o FISSURA MEDIANA POST

o SULCUS INTERMEDIUS POST

MO Pars Cranialis (open part) (= fossa rhomboidea pars inf)

Page 7: ANATOMI NEURO PSIKIATRI

o ALA CINEREA (= Trigonum N. Vagi) à nucleus dorsalis N. X

o TRIGONUM N. HYPOGLOSSI à nucleus motoris N. XII

o SULCUS MEDIANUS

o SULCUS LIMITANS

o AREA VESTIBULARIS / ACUSTICA à nuclei vestibulares + nucleus cochlearis

STRUKTUR LUAR PONS

Aspectus Ventralis

o SULCUS BASILARIS à a. basilaris

o FORAMEN CAECUM à batas Pons-MO

o N. V à pada pangkal Brachium Pontis

o N. VI, N. Intermedius, N. VII, N. VIII à batas Pons-MO

Aspectus Dorsalis (= fossa rhomboidea pars superior)

o LOCUS CAERULEUS

o COLLICULUS FACIALIS à nucleus motoris N. VI + genu internum N. VII

o SULCUS LIMITANS

o SULCUS MEDIANUS

o BRACHIUM PONTIS à hubungan Pons dengan Cerebellum

Batas PONS-MO di dorsal à STRIA MEDULLARIS

STRUKTUR LUAR MESENCEPHALON

Aspectus Ventralis

o PEDUNCULUS CEREBRI (= CRUS CEREBRI) à tractus Corticospinalis + C. Bulbaris + tractus Fronto / temporoparieto occipito pontines

o FOSSA INTERPEDUNCULARIS à N. III dan SUBSTANTIA PERFORATA ANTERIOR

Aspectus Dorsales

Page 8: ANATOMI NEURO PSIKIATRI

o LAMINA QUADRIGEMINA

o COLLICULUS SUPERIOR à nucleus coll. sup

o COLLICULUS INFERIOR à nucleus coll. inf

o N. IV

o BRACHIUM CONJUNCTIVUM à hubungan MES dengan Cerebellum

o BRACHIUM COLLICULI / QUADRIGEMINUM LATERALE

o BRACHIUM COLLICULI / QUADRIGEMINUM MEDIALE

STRUKTUR DALAM TRUNCUS CEREBRI

Struktur dalam TC tidak persis s ama teraturnya (hanya mirip) seperti pada MS

Harus paham PRINSIP ORGANISASI STRUKTUR TC

Prinsip UMUM Organisasi Struktur TC, terkait:

o TC terletak pada pertemuan Struktur SSP lainnya:

- Cerebrum + Diencephalon à dicranial

- Cerebellum à didorsal

- Medulla Spinalis à dicaudal

o Seluruh hubungan struktur HARUS melalui TC

o Sehingga struktur TC terkait dengan bagian SSP lain tsb

o Sama struktur SSP lainnya à tersusun dari SUBSTANTIA ALBA + GRISEA

o Struktur Dalam TC à membuat BENTUK LUAR TC

Organisasi Struktur Dalam TC

Struktur Dalam terdiri dari:

1. SALURAN

o Canalis Centralis MO à pada closed part MO

o Ventriculus Quartus à pada Pons + Open part MO

Page 9: ANATOMI NEURO PSIKIATRI

o Aquaductus Cerebri Sylvii à pada Mesencephalon

Saluran à sebagai lanjutan cranial CANALIS CENTRALIS MS

2. FORMATIO RETICULARIS

o Dibentuk substantia alba + grisea (terutama)

o Suatu struktur yang sangat multisynaptic

o Terletak paramedian, diventral / medial kelompok nuclei motoris, sensoris, parasympathis

3. SUBSTANTIA ALBA

o Bentuk Tractus Asc, Desc, Asc + Desc

o Tractus tersebut ke / dari MS, Cerebellum, Diencephalon, Cerebrum

o Terdapat tractus intrinsik pada TC

o Tractus Asc dan Desc

1. Selalu pada posisi pinggir TC

2. Yang motoris (Desc) diventral

3. Yang sensoris (Asc) di dorsolat pada area Tegmentum TC

o Tractus Asc + Desc

- Biasanya terletak central - paramediana

4. SUBSTANTIA GRISEA

o Bentuk NUCLEUS dalam TC

o Ada 4 kelompok Nucleus pada TC

- Nucleus Motoris à homolog Cornu Post MS

- Nucleus Sensoris à homolog Cornu Ant MS

- Nucleus Parasympathis à homolog Cornu Lat MS, motoris

- Nucleus Intrinsik TC à Nucleus, hanya pada TC / tidak ada homolog dengan nucleus pada struktur SSP lainnya

Page 10: ANATOMI NEURO PSIKIATRI

Letak Nucleus pada TC

- Nucl. Motoris à di dorsal, pada area paramediana

- Nucl. Parasympathis à di dorsal, pada area dilateral area Nucl. Motoris

- Nucl. Sensoris à di dorsolat, pada area dilateral area Nucl. Parasympathis

- Nucleus Intrinsik à tersebar / menyebar (tidak ada letak khusus)

* Nucleus motoris, sensoris, parasympathis à adalah NUCLEI Nn. CRANIALES shg Nn. Cranialis terdapat dan keluar dari TC (kecuali N. I + II)

TRACTUS UTAMA PADA TC

ASCENDENS

o Lemniscus Medialis

o Lemniscus Trigeminus

o Lemniscus Lateralis

o Tractus Spinothalamicus (Ant + Lat)

o Tractus Spinocerebellaris (Ant + Post)

DESCENDENS

o Tractus Corticospinalis

o Tractus Corticonuclearis (=Corticobulbaris)

o Tractus Rubrospinalis

o Tractus Vestibulospinalis

o Tractus Tectospinalis

o Tractus Corticopontines

o Tractus Reticulospinalis

o ASCENDENS + DESCENDENS

o Fasciculus Longitudinalis Medialis (FLM)

NUCLEI Nn. CRANIALES PADA TC

Page 11: ANATOMI NEURO PSIKIATRI

Nucleus MOTORIS

o Nucleus motoris N. III à Mesencephalon

o Nucleus motoris N. IV à Mesencephalon

o Nucleus motoris N. V à Pons

o Nucleus motoris N. VI à Pons

o Nucleus motoris N. VIIà Pons

o Nucleus Ambiguus (N. IX + X + XI) à MO

o Nucleus motoris N. XII à MO

NUCLEUS SENSORIS

o Nucleus Spinalis N. V à MO + Pons

o Nucleus Mesencephalicus N. V à Mesencephalon

o Nucleus Tractus Solitarius (N. VII, IX, X) à MO

o Nuclei Cochleares (N. VIII) à MO

o Nuclei Vestibulares (N. VIII) à batas Pons - MO

NUCLEUS PARASYMPATHIS (MOTORIS)

o Nucleus Edinger – Westhpal (N. III) à Mesencephalon

o Nucleus dorsalis N. Vagi à MO

o Nucleus Salivarius Sup (N. VII) à batas Pons-MO

o Nucleus Salivarius Inf (N. IX) à batas Pons-MO

NUCLEUS INTRINSIK

o Nucleus Gracilis à MO

o Nucleus Cuneatus à MO

o Nucleus Olivarius Inferior à MO

o Nucleus Olivarius Superior à Pons

o Nucleus Ruber à Mesencephalon

o Nucleus Colliculi Sup à Mesencephalon

o Nucleus Colliculi Inf à Mesencephalon

Page 12: ANATOMI NEURO PSIKIATRI

o Substantia Nigra à Mesencephalon

o Formatio Reticularis à MES, Pons, MO

Lebih jelasnya struktur yang disebut diatas dan struktur internal lainnya dalam TC dapat dipelajari dari gambar potongan level tertentu pada masing-masing bagian TC.