safitrijawa.files.wordpress.com€¦ · web viewujian sekolah berstandar nasional (usbn) sekolah...
TRANSCRIPT
UJIAN SEKOLAH BERSTANDAR NASIONAL (USBN)SEKOLAH MENENGAH KEJURUAN
SMK PERDANA SEMARANG TAHUN PELAJARAN 2018/2019
LEMBAR SOAL
Mata pelajaran : BAHASA JAWAKelas/ Program : XIIHari/Tanggal : Jumat / 05 April 2019Dimulai Pukul : 09.30 WIBDiakhiri pukul : 11.30 WIB
Petunjuk Umum:1. Tulislah lebih dahulu nomor peserta dan identitas anda pada lembar jawaban yang
disediakan sesuai petunjuk yang diberikan pengawas menggunakan pena/ballpoint.2. Untuk menjawab soal pilihan ganda, gunakan pena/ballpoint untuk menyilang huruf A,
B, C, D atau E pada lembar jawaban yang disediakan.3. Selama pelaksanaan USBN tidak diperkenankan bertanya atau meminta penjelasan
mengenai soal yang diujikan kepada siapapun termasuk kepada pengawas.4. Dilarang menggunakan kalkulator, HP, kamus, dan alat bantu lainnya dalam menjawab
soal USBN.5. Periksa dan bacalah soal-soal dengan teliti sebelum anda menjawabnya.6. Laporkan kepada pengawas bila terdapat tulisan yang kurang jelas, rusak atau jumlah
soal kurang.7. Jumlah soal sebanyak 40 butir berupa pilihan ganda, dan 5 butir berupa essay.8. Dahulukan mengerjakan soal-soal yang anda anggap mudah.9. Periksa pekerjaan anda sebelum diserahkan kepada pengawas dan keluar ruangan.
Petunjuk khusus:Soal Pilihan Ganda:
1. Pilihlah salah satu jawaban yang paling tepat dengan memberikan tanda silang (x) pada salah satu pilihan jawaban A, B, C, D, E pada lembar jawaban yang disediakan!
2. Apabila ada jawaban yang anda anggap salah, dan anda ingin memperbaikinya, tidak diperbolehkan menggunakan correction pen (tipe-x) atau penghapus, melainkan dengan cara seperti dibawah ini:
Semula : A B C D EDibetulkan : A B C D E
Soal Uraian1. Jawablah dengan singkat dan jelas2. Untuk perbaikan menjawab soal uraian (esai) dengan cara mencoret jawaban yang salah
dengan dua garis dan menuliskan di atas jawaban yang diperbaiki.
SELAMAT BEKERJA
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 1
DOKUMEN NEGARASANGAT RAHASIA
KURIKULUM 20 13 SOAL UTAMA
A. Pilihan Ganda
Wangsulana pitakon-pitakon ing ngisor iki kanthi menehi tandha ping (X) ing salah
sawijining aksara A, B, C, D utawa E ing lembar jawab kang wis sumadya!
Gatekna tembang ing ngisor iki!
Sinom
Nuladha laku utama
Tumrape wong tanah Jawi
Wong agung ing ngeksi ganda
Panembahan senapati
Kapati amarsudi
Sudane hawa lan nepsu
Pinesu tapa brata
Tanapi siyang ratri
Amemangun karyenak tyas ing sasama
1. Pitutur luhur kang ana ing tembang kasebut yaiku ….
A. Nuladhana laku utama kaya wong Jawa, yaiku seneng tapa brata guna mangun endahing
sasama
B. Nuladhana laku utama yaiku seneng laku prihatin
C. Prihatina urip iku awan lan wengi
D. Prihatina urip iku guna mangun endahing sasama
E. Suda hawa lan nepsu
Gatekna tembang ing ngisor iki, soal angka 2-3
Dhandhanggula
Yogyanira kang para prajurit
Lamun bisa sira anuladha
Duk ing nguni caritane
Andelira sang prabu
Sasra bau ing Maespati
Aran patih Suwanda
Lelabuhanipun
Kang ginelung tri prakara
Guna kaya purune kang den antepi
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 2
Nuhoni trah utama
2. Guna, kaya, purun kang dikarepake tembang ing dhuwur yaiku ….
A. Guna; dadia kang migunani tumrap sasama, kaya; manungsa kudu anduweni watak
seneng weweh/paweh, purun; wong urip kudu gelem rekasa
B. Guna; berguna, kaya; dadi wong sugih (fisik), purun; gelem rekasa
C. Guna; maringi manfaat, kaya; gelem berbagi; purun; gelem rekasa
D. Guna; maringi manfaat kangge sasama, kaya; gelem berbagi, purun; gelem
E. Guna; maringi manfaat, kaya; sugih, purun; gelem
3. Miturut Tembang Dhandhanggula kasebut, dicritakake yen Patih Suwanda iku dadi
patuladan jalaran ….
A. Lelabuhan kang gedhe kanggo Negara Maespati
B. Ora lali marang jasane kang wis ngangkat drajate
C. Jasane gedhe kanggo Negara Alengka
D. Duweni watak kang seneng tetulung
E. Wani mati bela negarane
Gatekna tembang ing ngisor iki!
Dhandhanggula pada 5 lan 6 (Serat Tripama)
Yogya malih kinarya palupi
Suryaputra Narpati Ngawangga
Lan Pandhawa tur kadange
Len yayah tunggil ibu
Suwita mring Sri Kurupati
Aneng nagri Ngastina
Kinarya gul-agul
Manggala golonganing prang
Bratayuda ingadegken senapati
Ngalaga ing Korawa
Minungsuhken kadange pribadi
Aprang tandhing lan sang Dananjaya
Sri Karna suka manahe
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 3
Dene sira pikantuk marga dennya arsa males-sih
Ira sang Duryudana
Marmanta kalangkung
Dennya ngetog kasudiran
Aprang rame Karna mati jinemparing
Sumbaga wirotama.
4. Sumbaga wirotama ateges ….
A. Diangkat menjadi senapati
B. Mashur sebagai perwira utama
C. Mencurahkan segala keberaniannya
D. Dihadapkan dengan saudaranya sendiri
E. Sri karna sesuka hatinya
Gatekna tembang ing ngisor iki!
Kinanthi
Mangka kanthining tumuwun
Salami mung awas eling
Eling lukitaning alam
Dadi wiryaning dumadi
Supadi nir ing sangsaya
Yeku pangreksaning urip
5. Pratelan ing ingisor iki kang jumbuh karo wos surasane tembang kasebut yaiku ….
A. Tansah eling marang tangga teparo
B. Supaya dicedhakke marang Gustine
C. Manungsa kudu tansah njaga alam donya
D. Wong urip iku kudu sregep nyambut gawe
E. Sangune urip yaiku tansah waspada lan eling
6. Adhedhasar tembang Kinanthi, paugeran tembang kasebut yaiku ….
A. Guru gatra; 6 gatra, guru wilangan lan guru lagu; 7u, 8i, 8a, 7i, 8a, 8i
B. Guru gatra; 6 gatra, guru wilangan lan guru lagu; 8u, 7i, 8a, 8i, 7a, 8i
C. Guru gatra; 6 gatra, guru wilangan lan guru lagu; 8u, 8i, 8a, 8i, 8a, 8i
D. Guru gatra; 6 gatra, guru wilangan lan guru lagu; 7u, 8i, 7a, 8i, 8a, 7i
E. Guru gatra; 6 gatra, guru wilangan lan guru lagu; 8u, 7i, 8a, 8i, 8a, 7i
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 4
Tembang Pangkur, soal angka 7!
Pangkur
Mingkar mingkur ing angkara
Akarana karenan mardi siwi
Sinawung resmining kidung
Sinuba sinukarta
Mrih kertarta pakartining ngelmu luhung
Kang tumrap ing tanah Jawa
Agama ageming aji
7. Pitutur luhur kang ana ing tembang dhuwur yaiku ….
A. Nalika ndhidhik anak kudu nyingkiri tumindak angkara
B. Manungsa kudu milih agama sing paling becik
C. Nalika mulang anak kudu nganggo kidung
D. Manungsa kudu sregep nyambut gawe
E. Manungsa kudu gelem sinau
8. Setitekna gambar gamelan ing ngisor iki!
Piranti gamelan ing dhuwur iku diarani ….
A. rebab
B. saron
C. kempul
D. kenong
E. gambang
Teks Eksposisi Gamelan, soal angka 9-10!
Kendhang yaiku salah sijining piranti gamelan kang digawe saka kayu lan kulit.
Kendhang ditabuh nganggo kombinasi dlapakan karo driji, dadi ora nganggo tabuh. Kendhang
diselehake ing wadhah panyangga saka kayu sing wujude memper huruf Y. Kendhang ing
musik gamelan fungsine kanggo mimpin lan ngarahake musik.
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 5
9. Cara mainke kendhang manut wacan dhuwur yaiku ….
A. Ditabuh nganggo kombinasi dlapakan karo driji, dadi ora nganggo tabuh (penuthuk),
kendhang mau diselehake ing wadhah panyangga memper huruf Y saka wesi
B. Ditabuh nganggo kombinasi dlapakan karo driji, dadi ora nganggo tabuh (penuthuk),
kendhang mau diselehake ing pangkon sing arep ngendhang
C. Ditabuh nganggo dlapakan driji, dadi ora nganggo tabuh (penuthuk), kendhang mau
diselehake ing wadhah panyangga memper huruf Y saka kayu
D. Ditabuh nganggo kombinasi dlapakan karo driji, dadi ora nganggo tabuh (penuthuk),
kendhang mau diselehake ing wadhah panyangga memper huruf Y saka kayu
E. Ditabuh nganggo kombinasi dlapakan karo driji, dadi kendhang mau diselehake ing
wadhah panyangga memper huruf Y saka wesi
10. Teks ing dhuwur iku kalebu teks eksposisi ….
A. analisis
B. ilustrasi
C. definisi
D. klasifikasi
E. kosok balen
11. Aja mangan karo ngadeg mundhak ususe dawa. Tuladha wewaler kasebut tegese …..
A. yen mangan karo ngadeg bisa ndadekake slamet
B. yen mangan karo ngadeg bisa ndadekake wareg
C. yen mangan karo ngadeg bisa ndadekake keselek
D. yen mangan karo ngadeg bisa ndadekake kuat
E. yen mangan karo ngadeg bisa ndadekake apik
12. Aja gawa klambi warna ijo utawa biru yen ning segara, mundhak diseret lelembut. Wewaler
kasebut menehi teges, yen gawa klambi warna ijo lan biru yen njegur ning segara, ora ketara
yen keseret ombak amarga warnane nyamari.
Adhedhasar tuladha wewaler kasebut, piwulang luhur kang diajarake nenek moyang kangge
generasi Jawa saiki yaiku ….
A. Supaya bisa menehi patuladan ajaran bab sopan santun tata krama dhateng liyan
B. Supaya suku Jawa dipandhang luwih
C. Supaya bisa menehi tata krama dhateng liyan
D. Supaya bisa menehi pangeling-eling ajaran dhateng liyan
E. Supaya bisa menehi pangeling-eling/ nasehat ajaran bab sopan santun tata krama dhateng
liyan
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 6
13. Aja sok tumbak cucukan, mundhak dadi wong kafir. Tumbak cucukan tegese ….
A. Seneng tetulung
B. Seneng crito
C. Seneng ngrungoke
D. Seneng dolan
E. Seneng adu-adu
Geguritan, pitakon nomor 14 !
Lintang Wengi
Dening : Wiwiek Panca Widyaningsih
Ludira kadya kandheg, kapireng kekidunganmu endah rinasa
Agawe pangungun sadawane gili
Wasana....
Den semu
Geneya....?
Panjeriting lintang wengi
Dicelathu sajroning kalbu
Smara jati kang kasiput mendhung
...miris...jebul datan anyandhang
14. Tegese tembung kang digaris ngisor geguritan ing dhuwur, yaiku ....
A. getih
B. awan
C. surup
D. angin
E. kringet
Wacanen geguritan ing ngisor iki!
Tresna WurungDening: Chris Papa Jaya
Nadyan angin wengi wiwit njiwit kulitNanging mripat iki panggah akedhep tesmakWewayanganmu kang tansah liwat nggujiwat Nggodha ati suwung, tumlawung Tresna wurung
Dhuh, uwong ayu gantilaning ati Kamitegan, kowe cidra ing janji Oncat datan pepoyan Katut priya tumpakan sedhan
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 7
Lan aku muhung tetep lumaku Atut saparaning suku Sangu ati kang saya wuru
15. Geguritan kanthi irah-irahan Tresna Wurung kasebut iku nyritakake ….
A. Wong lanang kang katut wong wadon.
B. Wong lanang kang ditinggal sisihane merga bandhane entek.
C. Wong wadon sing kepencut marang wong lanang sing bagus rupane.
D. Wong lanang sing nyidrani janji wong wadon merga kepincut bandhane liyan.
E. Wong wadon sing nyidrani janji wong lanang merga kepencut bandhane liyan.
Tlatah Jawa iku ora bisa uwal saka upacara sakral adat Jawa. Salah sijine yaiku babagan
upacara temanten adat Jawa. Upacara temanten Jawa iku duweni rantaman upacara lan tata
cara sing wis pakem. Upacara temanten iki nglambangake sapatemonan ing antarane
penganten putri lan penganten kakung ing kahanan sing mligi kaya dene raja lan ratu.
Rantaman adicara temanten adat Jawa ing saben laladan iku beda miturut kahanan ekonomi
saben kulawarga. Salah sijine upacara temanten Jawa yaiku upacara paningset. Upacara
paningset yaiku peranganing upacara temanten kang tegese naleni lan duweni ancas yen calon
penganten wanita wis nampa paningset saka calon penganten kakung.
16. Ubarampe kang utama utawa inti ana ing upacara paningset yaiku ….
A. Kalpika
B. Centhung
C. Cundhuk Mentul
D. Gelang Binggel
E. Kalung Sungsun
Nuwun para sesepuh, para pinisepuh ingkang dhahat kinurmatan. Para pangembating praja
ingkang tuhu sinudarsana. Bapa–bapa, Ibu-ibu, para rawuh kakung miwah putri ingkang
dahat kinurmatan.
17. Pethilan teks pranatacara ing dhuwur minangka perangan ….
A. Salam Pambuka
B. Ancasing gati
C. Surasa Basa
D. Purwaka Basa
E. Wasana Basa
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 8
Teks Pawarta, pitakonan nomer 18 !
Sawijining usaha jroning piranti musik, yaiku gawe lan adol drum. Manut
ngrembakane musik sing sangsaya rame ing ngendi-endi, kabutuhan marang piranti musik
drum uga sansaya akeh. Malah produksi drum pira wae cacahe, mesthi bakal payu. Genah
cetha, kuwi dadi peluang usaha sing njanjekake.
Priya sing jeneng jangkepe Arto Subiyanto iki wis usaha gawe drum awit taun 1990-
an. Sadurunge taun 1980-an, dheweke tau dadi karyawan home industri sing uga gawe drum.
Jalaran juragane nutup usaha kuwi, wekasane kanthi sangu pengalaman lan niat sing tenan,
dheweke nekad mbuka usaha produksi dhewe.(Kapethik saka Panjebar Semangat, 17 Februari 2018)
18. Manut wacan ing dhuwur Arto Subiyanto mbuka usaha gawe drum amarga ....
A. Ngrembakane musik sing sangsaya rame.
B. Kasengsem marang piranti musik drum.
C. Kabutuhan marang piranti musik drum sangsaya akeh.
D. Nggawe drum kuwi gampang lan adol drum bathine akeh.
E. Juragane nutup usaha home industri gawe drum.
Teks Pawarta, kanggo mangsuli pitakonan nomer 19 !
APLIKASI OJEKKOE DADI PESAING GOJEK
Wis sesasi diluncurke, aplikasi ojek online iki wis katampa kanthi antusias, becik saka driver
arepa pangguna. Bab kuwi amarga Ojekkoe menehake 100% asil sing dikasilke saka driver
marang driver, nuli saka ngendi Ojekkoe oleh untung?
Sejatine, Ojekkoe ora njupuk persen saka asile driver. Nanging sistem sing mayokake neng
Ojekkoe yaiku saka pembayaran sewa sing dilakoke saka driver kanggo nggunakne aplikasi
driver Ojekkoe wiwit saka 10 ewu tekan 15 ewu rupiah.
Minggu 14 Februari 2016, tim Ojekkoe bali nganakne pendaftaran driver sing dilakokake
neng taman langsat kebayoran Jakarta.
Kapethik saka (http://pawartabahasajawa.blogspot.co.id/2016/02/aplikasi-Ojekkoe-dadi-
pesaing-gojek.html)
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 9
19. Miturut wacan ing dhuwur, unsur-unsur pembangun pawarta kang ora ana ing pethilan
kasebut yaiku ....
A. What apa
B. When kapan
C. Why kenangapa
D. How kepriye
E. Where ing ngendi
20. Gatekna gambar ing ngisor!
Gambar ing dhuwur iku tuladha panganan tradisional Jawa sing padhatan akeh di temokake
ana ing tlatah Wonogiri sing bahan bakune saka pohung. Panganan tradisional iku jenenge….
A. sega jagung
B. gendar pecel
C. thiwul
D. urap
E. sega megana
21. Wayang wong menika salah satunggaling jinis pagelaran tradhisional Jawa. Wayang wong
menika gabungan saking seni drama ingkang ngrembaka ing negri Eropa kaliyan seni
pagelaran wayang ingkang ngrembaka ing tanah Jawa. Pagelaran wayang menika ngrembaka
ing Kraton kangge hiburan golongan priyayi utawa bangsawan.
Ana ing pethilan teks eksposisi ing dhuwur ana tembung ngrembaka kang nduweni teges
yaiku ....
A. tumbuh
B. berkembang
C. rintisan
D. bersemi
E. kelestarian
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 10
Nalika wonten adicara peresmian pabrik anyar, Pak Walikota sampun sagah maringi sesorah
utawa sambutan lan ngresmekake kanthi resmi pabrik kang mapan ing Kutha Surakarta.
Ananging ing dinten kasebut, Pak Walikota boten saged rawuh awit wonten dhawuh kedah
tindak Jakarta. Awit sampun titi wancinipun boten wonten gantosipun, kapeksa pak Kepala
Dinas Perindustrian ingkng rawuh ing adicara kasebut ingkang nyambut. Pak Kepala Dinas
sejatosipun boten siyap, awit dadakan lan boten wonten persiapan. Awit kedah nyambut, Pak
Kepala Dinas kapeksa maringi sambutan kanthi spontan kemawon.
22. Miturut crita kasebut, Pak Kepala Dinas anggone maringi sesorah kanthi metodhe ….
A. Ekstemporan
B. mawi cathetan
C. maos naskah
D. Impromptu
E. apalan
23. Katrangan kang ora kalebu ciri-cirine cerkak yaiku ….
A. paraga kang diceritakake owah nasibe
B. perkara kang diceritakake mung siji
C. bisa ngenani biografi
D. fakta, opini, bisa uga interpretasi
E. cacahe paraga akeh
24. Ing sawijining dina nalika Rudi lan Rukidi lagi ngrembug bab kanggo siap-siap menyang
industri, nalika kuwi kanca-kancane uga takon “kepiye, persiapan neng industri wis siap
durung, Rud?” pitakone kancane marang Rudi.
“Wis siap kabeh, muga-muga ora ana alangan apa-apa”. Wektu sansaya sore wis wayahe bali
neng omahe dhewe-dhewe, Rudi, Rukidi lan kancane kuwi kang lagi kumpul neng warung
kopi Mak Cor.
Latar panggonan pethilan novel ing dhuwur yaiku ….
A. sekolahan
B. warung kopi
C. dalan
D. omah
E. warung Tegal
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 11
Pethilan teks cerkak, pitakonan nomor 25 !
………………………………………………Esuk iku, swasana ing kantor katon ora kaya
biasane. Kabeh pawongan katon padha sibuk mergane pancen dina iki kudu nggawe laporan
bab penjualan montor neng showroom. Pak Karto sing duwe showroom ya padha melu sibuk
amarga kudu ngecek laporan saka karyawane.
“ Ton, iki laporanmu wis dak tampa, pancen akeh montor kang wis kokdol luwih saka
liyane.” Swarane Pak Karto ngendikan karo Anton. Anoton mung mesem lan ora sombong.
Awit dheweke ya njaga perasaan kanca liyane sing isih akeh durung mlebu target.
“Ya cetha wae akeh, lha wong piyayine wae alus, sopan yen ngendikan enak
dirungokake, dadine para pelanggan kepincut. Apamaneh ditambah nggantheng sisan.” Ayu
melu nggodha Anton ……………………………………………………………………….
25. Manut pethilan crita cekak kasebut, watak wantune saka paraga utama yaiku ….
A. gampang kepncut
B. wibawa lan males
C. ora sombong lan nggantheng
D. ora sombong lan gampang kepincut
E. seneng nggodha lan ora gampang kepincut
26. Pitutur luhur kang kamot ana ing pethilan teks cerkak ing dhuwur yaiku …
A. Dadi wong iku kudu sabar lan narima.
B. Dadi wong iku kudu sregep sinau.
C. Dadi wong iku kudu seneng tulung tinulung.
D. Dadi wong iku kudu kurmat marang liyan.
E. Dadi wong iku kudu kurmat marang guru.
Gatekna pethilan cerkak ing ngisor iki!
Esuk-esuk Joko wis tekan ana ing kantor. Amarga udan deres Amat mangkat kerja rada
gasik. Lagi wae tekan kantor Joko wis ditimbali marang pimpinane.
“Jok, mreneya!”
“ Inggih, Pak. Wonten menapa Pak?”
“ Tulung jupukna berkas kang ana ing dhuwur lemari.”
“ Sik, Pak. Aku njupuk ngombe sik.”
“ Aja kesuwen ya
“ Inggih, Pak. Menika sampun kula pendhetaken.”
27. Ukara kang kacithak kandel ing dhuwur, miturut unggah-ungguh kang bener owahe ….
A. Sekedhap Pak, kula mendhet ngombe sik
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 12
B. Sekedhap Pak, dalem mendhet unjukan rumiyin
C. Sekedhap Pak, dalem mendhet ngombe rumiyin
D. Sekedhap Pak, kula mendhet ngombe rumiyin
E. Sekedhap Pak, kula mendhet unjukan rumiyin
28. Pendhapa dumunung ing ngarep dhewe, perangan iki tansah dibuka tanpa ana wates
ruwangan. Wujud ruwangan iki ora tanpa ngemu teges, iki aweh pralambang luruhe pribadi
Jawa kang tansah tinarbuka lan mentingake karukunan.
Salah siji piguna pendhapa yaiku kanggo ….
A. nyimpen pari
B. nggelar wayang
C. ngumpul kulawarga
D. nampa tamu
E. nyimpen pusaka
29. Selop utawa canela mujudaken lambaran samparan. Canela punika kadidene sepatu naming
kemawon krowok ing perangan wingking. Padhatan canela dipun agem piyantun kakung ing
adicara tartamtu.
Rantaman ukara-ukara ing inggil minangka paragraph deskripsi. Ing andhap punika ingkang
boten titikanipun wacana deskripsi inggih punika … .
A. Ngandharaken pokok pikiran kangge njembaraken kawruh
B. Nggambaraken sawijining kedadosan kanthi cetha
C. Maringi peprincen-peprincen saking sawijining barang
D. Ngajak pamaos supados kepranan
E. Ngandaraken pamrayoga marang bebrayan
30. Perangan pakaian adat Jawa kanggo nutup sirah sing digawe saka bahan batik. Lumrahe sing
nganggo wong lanang. Biasane ana mondholan ing burine.
Perangan pakaian adat apa sing dikarepake saka wacan ing dhuwur….
A. selop
B. jarik
C. keris
D. beskap
E. blangkon
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 13
Gatekna pariwara iki!
Mangga mirengaken adicara:
Cantrik gandem marem (gendhing + campursari) 12.00 - 14.00 WIB
Gendhewa (gendhing + campursari) 20.00 – 22.00 WIB
Gemplo/ gendhing manis pas longgar (gendhing + campursari) 13.00 – 15.00 WIB
(Minggu)
Pitonan (Macapatan) 20.00 – 22.00 WIB
Gara-gara (Berita basa Jawa) saben jam
Studio : Lasem
Telpon : 081 931 926 161
Email : [email protected]
Radio Lasem FM, Makin Berbudaya Sumber : commons.wikipedia.org
31. Jenis teks pariwara ing dhuwur yaiku ….
A. Pariwara TV
B. Pariwara niaga/ penawaran
C. Pariwara layanan masarakat
D. Pariwara radio
E. Pariwara luar ruangan
32. Ing tlatah Prambanan ngrembaka crita rakyat kadadeyane Candi Sewu. Crita sing
nyritakake Bandung Bandawasa sing kepincut karo Rara Jonggrang. Ananging Rara
Jonggrang ora gelem dadi sisihane Bandung Bandawasa tanpa menehi sarat sing mokal bisa
dilakoni. Bandung Bandawasa dikon nggawe candi cacahe sewu sakjrone sewengi.
Gandheng Bandung Bandawasa iku sekti mandraguna, dheweke bisa nglakoni sarat kuwi
mau, ing wayah tengah wengi wis entuk 999 candi. Ngerti kahanan mangkono, Rara
Jonggrang banjur gawe – gawe supaya ora kasil anggone Bandung Bandawasa tandhang
gawe. Mulane kabeh wong kon nutu lan ngobong damen ana ing sisih wetan supaya dikira
wis esuk. Ngerti Rara Jonggrang tumindak culika, Bandung Bandawasa nesu banjur Rara
Jonggrang di sabda dadi candi sing kaping 1000.
Miturut isine, pethilan crita rakyat ing dhuwur kalebu….
A. sage
B. mitos
C. legenda
D. fabel
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 14
E. dongeng
Bima Wungkus
Ing Ngastina, Dewi Kunthi nglairake bayi kang awujud bungkus. Dhawuhe Dewa,
bungkus kudu di buang ing alas Kredawahana. Ing pertapaan, Raden Permadi njelasake
kahanan Bima Bungkus marang Retawu Begawan Abiyasa. Amarga si bungkus nggegerake
donya, Batara Guru ngutus Gajah sena kanggo mecah si bungkus lan uga ngutus Dewi
Umayi kanggo ngajari babagan apik marang si bungkus. Sak sampunipun si bungkus pecah,
si bungkus mateni Gajah Sena. Banjur Batara Narada nerangake awake si bungkus lan
maringi asma Bratasena. Ratu Tasikmadu nyuwung tulung Bratasena kanggo mateni Raja
Raseksa lan patihipun. Sawise Raja Raseksa lan patihipun mati, kekiyatanipun mlebu ing
awake Bratasena.
33. Watak wantu Bima Bungkus miturut crita kasebut yaiku ....
A. Gampang nesu
B. Tansah ngati-ati
C. Bisa dipercaya
D. Nurut kandhane guru
E. Grusa-grusu
34. ?jenF]l\Sufi/mn\yaikuslhsijini=phlwnNsi[yonl\,Kesalahan kang ana ukara dhuwur kang nerapake Aksara Murdha yaiku … benere ….
A. jenF]l\Sufi/mn\ diganti jenF]l\$udi/mn\ B. jenF]l\Sufi/mn\ diganti jenF]l$ufi/mn\C. jenFlSufi/mn\ diganti jenDl$udi/mn\D. phlwnNsi[yonl\ diganti %hlwn\!si[yonl\E. phlwnNsi[aonl\ diganti %hlwnNsi[aonl\
35. ?Ani[sPzinBzet\mLebuai=Uni[lp+e/,fillhwiwitKels;10;apik\,mul[d[w[kKbisktutNlikfites\,Miturut ukara ing dhuwur, Anis pengin banget kerja ing ….
A. Unilever
B. Asuransi
C. Tanjung mas
D. Kacang Dua Kelinci
E. Astra
36. ?ainbklKe/jai=asT,merg[n;p;k;l;wizibiji[napik\,Ukara ing dhuwur, penerapan Aksara Swara sing bener yaiku ….
A. ?Ami/bklKe/jai=asT],me/g[n;p;k;l;wizibiji[napik\,
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 15
B. ?Ami/bklKe/jai=AsT],me/g[n;p;k;l;wizibiji[napik\,C. ?ami/bklKe/jai=asT],me/g[n;p;k;l;wizibiji[nApik\,D. ?ami/bklKe/jai=AsT],me/g[n;p;k;l;wizibiji[napik\,E. ?Ami/pezinBzetKe/jai=asT],merg[n;p;k;l;wizibiji[n
Apik\,37. Sasi Januari Syifa lan Risa wiwit magang ing kantor Telkom Semarang.
Ukara kasebut menawa katulis mawa aksara Jawa kanthi nerapake Aksara Rekan yaiku ….
A. ?ssijnuari$-ip+lnRiswiwitMg=ai=k[nT/ote[lKomSemr=.B. ?ssijnuwris-ip+lnRiswiwitmg=ai=k[nT/ote[lKomSemr=.C. ?ssijnuwrisi-p+lnRiswiwitMg=ai=k[nT/ote[lKomSemr=.D. ?ssijnuwri$-ip+lnRiswiwitMg=ai=k[nT/ote[lKomSemr=/.E. ?ssiwizisip+lanRiswiwitMg=ai=k[nT/ote[lKomSemr=/.
38. Montor sing arep melu uji emisi ana 169 cacahe, dene montore tanggaku wis diuji emisi ping
4 iki nanging durung lulus.
Ukara kasebut menawa ditulis nganggo aksara Jawa yaiku ….
A. ?[mo[nT/osi=are[pMluaujiEmisian;169;cch[a,[f[n[mo[nT/o[rt=gkuwisFiaujiEmisipi=;4;aikinzi=furu=lulus\,
B. ?[mo[nT/osi=ax[pMluaujiEmisian;169;cch[a,[f[n[mo[nT/o[rt=gkuwisFiaujiEmisipi=;4;aikinzi=furu=lulus\,
C. ?[mo[nT/osi=ax[pMluauji[amisian;169;cch[a,[f[n[mo[nT/o[rt=gkuwisFiauji[amisipi=;4;aikinzi=furu=lulus\,
D. ?[mo[nT/osi=a[r[pMluauji[amisian;169;cch[a,[f[n[mo[nT/o[rt=gkuwisFiauji[amisipi=;4;aikinzi=furu=lulus\,
E. ?[mo[nT/osi=ax[pMluauji[amisian;169;cc[a,[f[n[mo[nT/o[rt=gkuwisFiauji[amisipi=;4;aikinzi=furu=lulus\,
39. ?put][mlu[rk]|tMenai=;p;t;AsT];18;AgusT|s;2018;.Miturut ukara ing dhuwur, Manawa katulis latin kanthi nerapake Aksara Swara lan Angka
Jawa kanthi leres yaiku ….
A. Pura melu rekrutmen ing PT Astra 8 Agustus 2018.
B. Putra melu rekrutmen ing PT Astra 8 Agustus 2018.
C. Putra melu rekrutmen ing PT Asuransi Raya 18 Agustus 2018.
D. Pura melu rekrutmen ing PT Astra 18 Agustus 2018.
E. Putra melu rekrutmen ing PT Astra 18 Agustus 2018.
40. Ghofal lunga ing dalan Jendral Sudirman 10 Oktober 2018 wingi.
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 16
Ukara kasebut yen ditulis Aksara Jawa kanthi nerapake Aksara Rekan, angka Jawa, lan
Aksara Murdha kang leres yaiku ….
A. ?[g+op+lluzai=fln\jenF]l$udi/m\;10;O[kTobe/;2018;wizi.B. ?[g+op+llLuzai=fln\jenF]l$udi/mn\;10;O[kTobe/;2018;wizi.C. ?[g+op+lL|zai=fln\jenF]l\$ufi/mn\;10;O[kTo[b/;2018;wizi.D. ?[g+op+lL|zai=fln\jenF]l\$udi/mn\;10;O[kTo[b/;2018;wizi.E. ?[g+op+lL|zai=fln\jenF]l\$ufi/mn\;10;O[kTobe/;2018;wizi.
B. Wangsulana pitakon-pitakon ing ngisor iki kanthi bener!
41. “Ngelmu iku bisa kalakon kanthi laku, lekase bisa lawan samubarang kang ala lan angkara.
Yen duwe ngelmu iku bisa nyantosani, gawe urip tentrem, ayem, ora kemrungsung.”
Saka narasi ing dhuwur tulisen tembang macapat kang ana sesambungane karo cerita
kasebut!
42. Dhandhanggula
Yogyanira kang para prajurit
Lamun bisa sira anuladha
Duk ing nguni caritane
Andelira sang prabu
Sasra bau ing Maespati
Aran Patih Suwanda
Lelabuhanipun
Kang ginelung tri prakara
Guna kaya purune kang den antepi
Nuhoni trah utama
Saka tembang ing dhuwur, golekana pokok-pokok isi kang ana ing tembang Dhandhanggula!
43.
1) Aja nganggo klambi ijo utawa biru yen ning segara, mundhak diseret lelembut.
2) Aja nganggo kathok abang ing wayah purnama.
3) Aja dolanan beras, orak ilok mundhak tangane kithing.
4) Yen madhang ora usah karo ngombe, mundhak kekarepane ora kagayuh.
5) Aja sok lungguh ing bantal, mundhak lara wudunen.
Ukara – ukara ing dhuwur kang kalebu tuladha wewaler yaiku ….
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 17
44. Tata cara iki penganten sakloron lungguh neng pangkonane Bapake penganten putri,
minangka perlambang bakal tumindak adil marang anak mantu lan besan, sarta rasa sih
katresnane wong tuwa marang anak lan mantu saha besan.
Miturut pethilan wacana eksposisi ing dhuwur, kalebu upacara Panggih perangan … filosofi
kang kamot ing adat tradisi mantu kasebut yaiku ….
45. Ir. Sukarno lair ing Blitar 6 Juni 1901.
Manawa katulis aksara Jawa kanthi nerapake Aksara Murdha yaiku ….
***Sugeng Makarya***
KUNCI JAWABAN
USBN BAHASA JAWA “UTAMA”
SMK PERDANA SEMARANG
KURIKULUM : 2013
TAHUN AJARAN 2018/ 2019
A. PILIHAN GANDA
1 D 11 C 21 B 31 D
2 C 12 E 22 A 32 C
3 A 13 E 23 B 33 B
4 B 14 A 24 B 34 A
5 E 15 B 25 C 35 A
6 C 16 C 26 C 36 B
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 18
7 A 17 D 27 D 37 C
8 D 18 E 28 D 38 A
9 D 19 D 29 E 39 E
10 B 20 C 30 E 40 E
B. URAIAN
41. Pocung
Ngelmu iku kalakone kanthi laku
Lekase lawan kas
Tegese kas nyantosani
Setya budya pangekese
Dur angkara
42. Pokok-pokok isi dhandhanggula “Yogyanira” :
Serat Tripama ngandharake bab Patuladhan, Kepahlawanan saka crita Ramayana ing
lakon “Sumantri Ngenger,” “Kumbakarna Gugur,” lan ing Mahabarata “Adipati Karna
Gugur.”
Serat Tripama ngajarake wong kang ngabdi kudu duwe sarat, guna, kaya, purun.
Guna = menjadi orang yang berguna
Kaya = berjiwa memberi
Purun = gelem rekasa, mau bertindak
Ngajarake supaya duwe sikep nasionalisme kang wani ngetohke jiwa raga kanggo
mbelani nagarane.
Ora mbelani sedulure, nanging mbelani nagara (Ngastina) kang wis nggedhekake lan
ngabdi. (Serat Tripama, crita mahabarata ing perang Baratayuda kanthi lakon “Adipati
Karna.”
43. 1, 3, dan 5
44. Kalebu perangan panggih ; Bobot Timbang.
Filosofi bobot timbang yaiku, antarane anake dhewe lan anak mantu iku mau ora dibedak-
bedakake, kabeh padha.
45. ?;I;r;$uk/[nolai/ai=*Lit/;6;juni;1901;.
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 19
PEDOMAN PENILAIAN
UJIAN SEKOLAH BERSTANDAR NASIONAL
BAHASA JAWA UTAMA KUR. 2013
SMK PERDANA SEMARANG
TAHUN AJARAN 2018/ 2019
No Bentuk soal Jumlah soal Skor soal Skor pencapaian 1 Pilihan Ganda 40 2 802 Uraian 5 4 20
Jumlah perolehan nilai maksimal
100
Ket:
Kriteria penilaian soal Uraian
Kegiatan Skor Siswa menjawab dengan sangat baik 4
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 20
Siswa menjawab dengan baik 3Siswa menjawab dengan cukup baik 2Siswa menjawab tetapi masih kurang baik 1Siswa tidak menjawab 0
USBN SMK PERDANA UTAMA KUR.2013 2018/2019 Page 21