osteologi 1 ppt

64
Human anatomy Human anatomy SKELETAL SYSTEM SKELETAL SYSTEM dr. Thontowi Djauhari dr. Thontowi Djauhari NS,Mkes NS,Mkes Fakultas Kedokteran Fakultas Kedokteran Universitas Muhammadiyah Universitas Muhammadiyah Malang Malang

Upload: ahmada-haji

Post on 03-Nov-2014

281 views

Category:

Documents


36 download

TRANSCRIPT

Page 1: osteologi 1 ppt

Human anatomyHuman anatomySKELETAL SYSTEMSKELETAL SYSTEM

dr. Thontowi Djauhari NS,Mkesdr. Thontowi Djauhari NS,MkesFakultas KedokteranFakultas Kedokteran

Universitas Muhammadiyah MalangUniversitas Muhammadiyah Malang

Page 2: osteologi 1 ppt

SKELETON (Kerangka Tulang)SKELETON (Kerangka Tulang)

Axial skeletonAxial skeleton : :Skull Skull 2222Auditory ossicles Auditory ossicles 66Hyoid boneHyoid bone 11Vertebral columnVertebral column 2626Ribs and sternumRibs and sternum 2525

--------8080

Appendicular skeleton :Appendicular skeleton :Upper extremityUpper extremity 6464Lower extremityLower extremity 6262

--------126126

TotaTotall 206206

Axial SkeletonAxial Skeleton – – merupakan tulang axis dari merupakan tulang axis dari tubuh :tubuh :

Contoh : cranium, vertebrae, Contoh : cranium, vertebrae, sacrum, costaesacrum, costae

Appendicular SkeletonAppendicular Skeleton – – berbungan dengan penyusun berbungan dengan penyusun tubuh : tubuh :

Contoh : extremitas atas bawah Contoh : extremitas atas bawah dan pelvisdan pelvis

Page 3: osteologi 1 ppt

The Axial & Appendicular SkeletonThe Axial & Appendicular Skeleton

Slide 5.20b

Figure 5.6

Page 4: osteologi 1 ppt

44/9/9

Fungsi Axial SkeletonFungsi Axial Skeleton

1.1. Rangka tubuh (framework), Rangka tubuh (framework), melindungi organ-organ pentingmelindungi organ-organ penting

2.2. Tempat sense organsTempat sense organs

3.3. Tempat bergantung otot-otot Tempat bergantung otot-otot skeletalskeletal

4.4. Bagian spongiosa berisi jaringan Bagian spongiosa berisi jaringan hemopoitik untuk pembentukan sel hemopoitik untuk pembentukan sel darah merahdarah merah

Page 5: osteologi 1 ppt

55/9/9

Cranium (Skull)Cranium (Skull)

Terdiri atas :Terdiri atas :

1.1. tulang-tulang cranial (cranial bones) tulang-tulang cranial (cranial bones) (neuro-cranium) yang melindungi (neuro-cranium) yang melindungi otakotak

2.2. Tulang-tulang wajah (facial bones) Tulang-tulang wajah (facial bones) atau (splanchno cranium) tulang-atau (splanchno cranium) tulang-tulang yang membentuk wajahtulang yang membentuk wajah

Page 6: osteologi 1 ppt

66/9/9

Page 7: osteologi 1 ppt

77/9/9

Cranium dilihat dari berbagai-bagai pandangan (view)Cranium dilihat dari berbagai-bagai pandangan (view)

1.1. Anterior ViewAnterior View

Page 8: osteologi 1 ppt

88/9/9

2. Posterior View2. Posterior View

Page 9: osteologi 1 ppt

99/9/9

3. Superior View3. Superior View

Page 10: osteologi 1 ppt

1010/9/9

4. Inferior (basal) View4. Inferior (basal) View

Page 11: osteologi 1 ppt

1111/9/9

5. Lateral View5. Lateral View

Page 12: osteologi 1 ppt

1212/9/9

6. Sagittal Sectional View6. Sagittal Sectional View

Page 13: osteologi 1 ppt

1313/9/9

77. Internal View (Basis . Internal View (Basis Cranial)Cranial)

Page 14: osteologi 1 ppt

1414/9/9

Lanmark yang terdapat di Lanmark yang terdapat di tengkoraktengkorak

1.1. GlabellaGlabella

terletak di bagian anterior cranium, terletak di bagian anterior cranium, superior dari os.nasal diantara superior dari os.nasal diantara orbitaorbita

2.2. PterionPterion

terletak di bagian lateral cranium terletak di bagian lateral cranium pertautan antara os.frontal, parietal pertautan antara os.frontal, parietal dan temporaldan temporal

Page 15: osteologi 1 ppt

1515/9/9

SuturaSutura

Merupakan sendi fibrosa diantara tulang-Merupakan sendi fibrosa diantara tulang-tulang cranium, yang tidak bisa bergeraktulang cranium, yang tidak bisa bergerak

Terdiri dari 4 yang besar :Terdiri dari 4 yang besar :

1.1. Sutura coronalSutura coronal

terletak diantara os.frontal dan terletak diantara os.frontal dan os.parietalos.parietal

2. 2. SSutura lambdoidutura lambdoid

terletak antara os.parietal dan terletak antara os.parietal dan os.occipitalos.occipital

Page 16: osteologi 1 ppt

1616/9/9

Sutura.........Sutura.........

Sutura sagittalisSutura sagittalis

terletak diantara kedua terletak diantara kedua os.parietalos.parietal

4.4. Sutura squamosalSutura squamosal

terletak diantara os.temporal dan terletak diantara os.temporal dan os.parietalos.parietal

Page 17: osteologi 1 ppt

TUGASTUGAS

Dilewati oleh apa saja lobang-lobang yang Dilewati oleh apa saja lobang-lobang yang ada di cranium, jelaskan.ada di cranium, jelaskan.

Misalkan : foramen magnum Misalkan : foramen magnum dilewati dilewati oleh medulla spinalisoleh medulla spinalis

Page 18: osteologi 1 ppt

1818/9/9

5. Mandibulla5. Mandibulla

Page 19: osteologi 1 ppt

Paranasal SinusesParanasal Sinuses

Slide 5.25a

Copyright © 2003 Pearson Education, Inc. publishing as Benjamin Cummings

Hollow portions of bones surrounding the nasal cavity

Figure 5.10

Page 20: osteologi 1 ppt

Paranasal SinusesParanasal Sinuses

Slide 5.25b

Copyright © 2003 Pearson Education, Inc. publishing as Benjamin Cummings

Functions of paranasal sinuses Lighten the skull

Give resonance and amplification to voice

Figure 5.10

Page 21: osteologi 1 ppt

Frontal bone

Zygomatic bone

Nasal bone

Maxilla

Mandible

Sphenoid bone

parietal bone

Temporal bone

Occipital bone

Page 22: osteologi 1 ppt

2222/9/9

Perkembangan TengkorakPerkembangan Tengkorak Bentuk dan struktur elemen cranium Bentuk dan struktur elemen cranium

berbeda pada bayi dan orang dewasaberbeda pada bayi dan orang dewasa Pertumbuhan tengkorak yang Pertumbuhan tengkorak yang

signifikan muncul sebelum umur 5 signifikan muncul sebelum umur 5 tahun, saat otak masih berkembang tahun, saat otak masih berkembang otak tumbuh sempurna 90-95% otak tumbuh sempurna 90-95% sebelum umur 5 tahun saat mana sebelum umur 5 tahun saat mana pertumbuhan tengkorak hampir pertumbuhan tengkorak hampir sempurna sehingga sutura sudah sempurna sehingga sutura sudah betul-betul terbentukbetul-betul terbentuk

Page 23: osteologi 1 ppt

2323/9/9

Pertumbuhan tengkorak lebih cepat Pertumbuhan tengkorak lebih cepat dari bagian tubuh yang lain, sehingga dari bagian tubuh yang lain, sehingga cranium bayi lebih besar dari orang cranium bayi lebih besar dari orang dewasadewasa

Pada bayi, diantara tulang-tulang Pada bayi, diantara tulang-tulang tengkorak terdapat jaringan ikat, tengkorak terdapat jaringan ikat, karena tengkorak tidak cukup meliputi karena tengkorak tidak cukup meliputi otakotak

Jaringan ikat yang keras yang belum Jaringan ikat yang keras yang belum mengalami ossifikasi dan terasa mengalami ossifikasi dan terasa lembek, ini disebut fontanellembek, ini disebut fontanel

Page 24: osteologi 1 ppt

2424/9/9

Page 25: osteologi 1 ppt

2525/9/9

Fontanel posterior tertutup sekitar Fontanel posterior tertutup sekitar umur 9 bulanumur 9 bulan

Fontanel anterior tertutup sekitar Fontanel anterior tertutup sekitar umur 15 bulanumur 15 bulan

Sutura akhirnya berfusi dan Sutura akhirnya berfusi dan mengalami ossifikasimengalami ossifikasi

Sinus maxillaris mulai menonjol Sinus maxillaris mulai menonjol mulai umur 5 tahunmulai umur 5 tahun

Sinus frontalis betul-betul terbentuk Sinus frontalis betul-betul terbentuk sebelumumur 10 tahunsebelumumur 10 tahun

Page 26: osteologi 1 ppt

2626/9/9

Columna VertebralisColumna VertebralisTerdiri atas 26 tulangTerdiri atas 26 tulangMasing-masing bersendi dengan Masing-masing bersendi dengan

tulang diatas dan dibawahnyatulang diatas dan dibawahnyaFungsi :Fungsi :

- - mensupport untuk menegakkan mensupport untuk menegakkan tubuhtubuh- - menahan beban kepalamenahan beban kepala- - membantu mentransfer berat membantu mentransfer berat tulang axial tulang axial ke extremitas inferiorke extremitas inferior- - melindungi medulla spinalismelindungi medulla spinalis

Page 27: osteologi 1 ppt

2727/9/9

Regio Columna VertebralisRegio Columna Vertebralis

Page 28: osteologi 1 ppt

Vertebra CervicalisVertebra Cervicalis

Vertebra thoracalisVertebra thoracalis

Vertebra lumbalisVertebra lumbalis

Vertebra sacralis (sacrum)Vertebra sacralis (sacrum)

coxigeumcoxigeum

Page 29: osteologi 1 ppt

Principles of Human Anatomy and Physiology, 11ePrinciples of Human Anatomy and Physiology, 11e 2929

Discus intervertebralisDiscus intervertebralis

Page 30: osteologi 1 ppt

•Cervical = 7•Thoracic = 12•Lumbar = 5•Sacrum = 5•Coccyx = 1

Page 31: osteologi 1 ppt

Structure of a Typical VertebraeStructure of a Typical Vertebrae

Copyright © 2003 Pearson Education, Inc. publishing as Benjamin Cummings

Page 32: osteologi 1 ppt

Vertebra cervicalis Vertebra thoracalis

Vertebra lumbalis Vertebra sacralis

Page 33: osteologi 1 ppt

Permukaan atas

Permukaan bawah

Page 34: osteologi 1 ppt

V. CERVICALIS IV. CERVICALIS I(atlas)(atlas)

1. Tuberculum posterius1. Tuberculum posterius

2. Arcus posterior2. Arcus posterior

3. Sulcus arteria vertebralis3. Sulcus arteria vertebralis

4. Fovea articularis superior4. Fovea articularis superior

5. Fovea articularis inferior5. Fovea articularis inferior

6. Foramen transversarium6. Foramen transversarium

7. Procesus transversus7. Procesus transversus

8. Massa lateralis8. Massa lateralis

9. Arcus anterior9. Arcus anterior

10. Fovea dentis10. Fovea dentis

11. Tuberculum anterius11. Tuberculum anterius

1

2

3

6

7

4

10 11 9 8

10 11 9 8

1

2

6

7

5

Page 35: osteologi 1 ppt

V. CERVICALIS IIV. CERVICALIS II(axis/epistropheus)(axis/epistropheus)

1. Dens epistropheus1. Dens epistropheus

2. Facies articularis anterior2. Facies articularis anterior

3. Facies articularis posterior3. Facies articularis posterior

4. Facies articularis superior4. Facies articularis superior

5. Processus articularis inferior5. Processus articularis inferior

6. Corpus6. Corpus

7. Foramen transversarium7. Foramen transversarium

8. Processus transversus8. Processus transversus

9. Processus spinosus9. Processus spinosus

1

3

4

7

8

6

9

1

2

4

6

5

8

Page 36: osteologi 1 ppt

VERTEBRA VERTEBRA CERVICALISCERVICALIS

1. Processus articularis 1. Processus articularis superiorsuperior

2. Processus articularis 2. Processus articularis inferiorinferior

3. Corpus vertebrae3. Corpus vertebrae

4. Foramen transversarium4. Foramen transversarium

5. Processus transversus5. Processus transversus

6. Processus spinosus6. Processus spinosus

7. Tuberculum posterius7. Tuberculum posterius

8. Tuberculum anterius8. Tuberculum anterius

9. Sulcus nervi spinalis9. Sulcus nervi spinalis

10. Lamina arcus vertebrae10. Lamina arcus vertebrae

11. Incisura vertebralis 11. Incisura vertebralis superiorsuperior

1

2

6

6

10

1

11

7

9

8

3

4

5

Page 37: osteologi 1 ppt

VERTEBRA VERTEBRA THORACALISTHORACALIS

1. Processus spinosus1. Processus spinosus

2. Processus transversus2. Processus transversus

3. Fovea costalis transversalis3. Fovea costalis transversalis

4. Pediculus arcus vertebrae4. Pediculus arcus vertebrae

5. Lamina arcus vertebralis5. Lamina arcus vertebralis

6. Incisura vertebralis superior6. Incisura vertebralis superior

7. Incisura vertebralis inferior7. Incisura vertebralis inferior

8. Fovea costalis superior8. Fovea costalis superior

9. Fovea costalis inferior9. Fovea costalis inferior

10. Corpus vertebrae10. Corpus vertebrae

11. Processus articularis superior11. Processus articularis superior

12. Processus articularis inferior12. Processus articularis inferior

1

5

2

3

11

4 & 6

10

11

3

7

12

8 9

Page 38: osteologi 1 ppt

VERTEBRA VERTEBRA LUMBALISLUMBALIS

1. Processus spinosus1. Processus spinosus

2. Processus 2. Processus transversus/costariustransversus/costarius

3. Processus accecorius3. Processus accecorius

4. Pediculus arcus vertebrae4. Pediculus arcus vertebrae

5. Lamina arcus vertebralis5. Lamina arcus vertebralis

6. Incisura vertebralis superior6. Incisura vertebralis superior

7. Incisura vertebralis inferior7. Incisura vertebralis inferior

8. Corpus vertebrae8. Corpus vertebrae

9. Processus articularis 9. Processus articularis superiorsuperior

10. Processus articularis 10. Processus articularis inferiorinferior

1

9

2

3

4 & 6

5

8

9

6

7

10

Page 39: osteologi 1 ppt

VERTEBRA VERTEBRA SACRALISSACRALIS

1. Processus articularis superior1. Processus articularis superior2. Processus mamillaris2. Processus mamillaris3. Pars lateralis3. Pars lateralis4. Tuberositas sacralis4. Tuberositas sacralis5. Facies auricularis5. Facies auricularis6. Crista sacralis lateralis6. Crista sacralis lateralis7. Crista sacralis intermedia7. Crista sacralis intermedia8. Crista sacralis mediana8. Crista sacralis mediana9. Foramen sacrale dorsale9. Foramen sacrale dorsale10. Hiatus sacralis10. Hiatus sacralis11. Cornu sacralis11. Cornu sacralis12. Apex sacralis12. Apex sacralis13. Basis sacralis13. Basis sacralis14. Incisura vertebralis superior14. Incisura vertebralis superior15. Foramina sacralia pelvina15. Foramina sacralia pelvina16. Lineae transversae16. Lineae transversae17. Canalis sacralis17. Canalis sacralis

1

2

6

7

8

9

12

4

5

10

1113

15 16 17

14

3

Page 40: osteologi 1 ppt

The Bony ThoraxThe Bony Thorax

General featuresGeneral features Ribs 1~7 called Ribs 1~7 called true true

ribsribs Ribs 8~10 called Ribs 8~10 called

false ribsfalse ribs Ribs 11~12 called Ribs 11~12 called

floating ribsfloating ribs

Page 41: osteologi 1 ppt

Dada (thorax) dibentuk oleh:Dada (thorax) dibentuk oleh:

- 12 pasang tlg iga (costae)- 12 pasang tlg iga (costae)

a. costa I-VII : costae verae/vertebrostera. costa I-VII : costae verae/vertebroster

nalisnalis

b. costa VIII-XII: costae spuriae, tdd:b. costa VIII-XII: costae spuriae, tdd:

b1. CS Affixae : VIII-Xb1. CS Affixae : VIII-X

b2. CS Fluctuantes : XI-XII b2. CS Fluctuantes : XI-XII

- 12 vertebra thoracales- 12 vertebra thoracales

- sternum- sternum Hubungan antara costa & vertebra:Hubungan antara costa & vertebra:

1. Diarthrosis 1. Diarthrosis Art. Costovertebralis Art. Costovertebralis

Art. CostotransversariaArt. Costotransversaria

2. Synarthrosis 2. Synarthrosis ligamentum yg ligamentum yg

melekat sekitar sendi melekat sekitar sendi (syndesmosis) (syndesmosis)

Page 42: osteologi 1 ppt

OS COSTAEOS COSTAE

1. Caput 1. Caput

2. Facies articularis capitis costae 2. Facies articularis capitis costae sup.sup.

3. Facies articularis capitis costae 3. Facies articularis capitis costae inf.inf.

4. Crista capitis costae4. Crista capitis costae

5. Collum costae5. Collum costae

6. Tuberculum costae6. Tuberculum costae

7. Facies articularis tuberculi costae7. Facies articularis tuberculi costae

8. Angulus costae8. Angulus costae

9. Sulcus costae9. Sulcus costae

10. Corpus costae10. Corpus costae

11. Crista coli costae11. Crista coli costae

12. Sulcus arteria subclavia12. Sulcus arteria subclavia

13. Tuberculum m. scaleni anterior13. Tuberculum m. scaleni anterior

14. Tuberositas m. serrati anterioris14. Tuberositas m. serrati anterioris

12 13 14

15611

7

8

10

9

2

4

3

Page 43: osteologi 1 ppt

STERNUMSTERNUM

1. Incisura jugularis1. Incisura jugularis

2. Incisura clavicularis2. Incisura clavicularis

3. Incisura costalis I3. Incisura costalis I

4. Incisura costalis II4. Incisura costalis II

5. Manubrium sterni5. Manubrium sterni

6.Corpus sterni6.Corpus sterni

7 processus xiphoideus7 processus xiphoideus

8. Angulus sterni8. Angulus sterni

125384

6

7

Page 44: osteologi 1 ppt

4444/9/9

Curvatura SpinalisCurvatura Spinalis Columna vertebralis tidak lurus Columna vertebralis tidak lurus

bersifat flexibel, tidak kakubersifat flexibel, tidak kaku Dilihat dari lateral mempunyai 4 Dilihat dari lateral mempunyai 4

cekungan (curvatura)cekungan (curvatura) Curvatura ini lebih menyokong berat Curvatura ini lebih menyokong berat

tubuh dari pada curvatura lurus bila tubuh dari pada curvatura lurus bila berdiriberdiri

Terdiri atas ;cekung anterior dan Terdiri atas ;cekung anterior dan cekung posteriorcekung posterior

Curvutura sudah ada sejak mulai fetus Curvutura sudah ada sejak mulai fetus dan berkembang sampai bayidan berkembang sampai bayi

Page 45: osteologi 1 ppt

4545/9/9

Curvutura yang pertama ada yaitu curvutura Curvutura yang pertama ada yaitu curvutura thoracal dan sacral yang muncul pada akhir thoracal dan sacral yang muncul pada akhir perkembangan fetus (accomodation curves)perkembangan fetus (accomodation curves)

Columna vertebralis berbentuk huruf C (c-Columna vertebralis berbentuk huruf C (c-shaped)shaped)

Curvutura yang kedua muncul sesudah bayi Curvutura yang kedua muncul sesudah bayi lahirlahir

Cekung ini mengarah ke anterior Cekung ini mengarah ke anterior (compensation curves)(compensation curves)

Curvutura cervicalis muncul umur 3-4 bulan Curvutura cervicalis muncul umur 3-4 bulan (mulai mengangkat kepala)(mulai mengangkat kepala)

Curvutura lumbalis muncul umur 1 tahun Curvutura lumbalis muncul umur 1 tahun (mulai berdiri)(mulai berdiri)

Page 46: osteologi 1 ppt

4646/9/9

Distorsi curvatura spinalis Distorsi curvatura spinalis disebabkandisebabkan

Postur yang tidak sesuaiPostur yang tidak sesuaiPenyakitPenyakitKelainan kongenital vertebraKelainan kongenital vertebraKelemahan dan paralisa otot-otot Kelemahan dan paralisa otot-otot

punggungpunggungContoh : kyphosis, lordosis, scoliosisContoh : kyphosis, lordosis, scoliosis

Page 47: osteologi 1 ppt

4747/9/9

Page 48: osteologi 1 ppt

SCOLIOSISSCOLIOSIS

Page 49: osteologi 1 ppt

4949/9/9

Disamping itu terdapat pula vertebra Disamping itu terdapat pula vertebra yang memiliki keistimewaanyang memiliki keistimewaan

1. C1. C11 (atlas) (atlas)

Page 50: osteologi 1 ppt

5050/9/9

Disamping itu terdapat pula vertebra Disamping itu terdapat pula vertebra yang memiliki keistimewaanyang memiliki keistimewaan

2. 2. CC22 (axis) (axis)

Page 51: osteologi 1 ppt

5151/9/9

Page 52: osteologi 1 ppt

TUGASTUGAS Bedakan os cervical 1, 2, 3 dengan :Bedakan os cervical 1, 2, 3 dengan :

os thoracalos thoracal

os lumbalos lumbal

Page 53: osteologi 1 ppt

VERTEBRA VERTEBRA SACRALISSACRALIS

1. Processus articularis superior1. Processus articularis superior2. Processus mamillaris2. Processus mamillaris3. Pars lateralis3. Pars lateralis4. Tuberositas sacralis4. Tuberositas sacralis5. Facies auricularis5. Facies auricularis6. Crista sacralis lateralis6. Crista sacralis lateralis7. Crista sacralis intermedia7. Crista sacralis intermedia8. Crista sacralis mediana8. Crista sacralis mediana9. Foramen sacrale dorsale9. Foramen sacrale dorsale10. Hiatus sacralis10. Hiatus sacralis11. Cornu sacralis11. Cornu sacralis12. Apex sacralis12. Apex sacralis13. Basis sacralis13. Basis sacralis14. Incisura vertebralis superior14. Incisura vertebralis superior15. Foramina sacralia pelvina15. Foramina sacralia pelvina16. Lineae transversae16. Lineae transversae17. Canalis sacralis17. Canalis sacralis

1

2

6

7

8

9

12

4

5

10

1113

15 16 17

14

3

Page 54: osteologi 1 ppt

Transsacral (epidural) anasthesia

Cornua

palpation

Sacral hiatus

Page 55: osteologi 1 ppt

PUSING ….. ??PUSING ….. ??

Page 56: osteologi 1 ppt

PRE TEST ANATOMI PRE TEST ANATOMI Columna Vertebralis, Os Sacrum, CostaeColumna Vertebralis, Os Sacrum, Costae

craniumcranium

Laboratorium AnatomiLaboratorium Anatomi

Fakultas KedokteranFakultas Kedokteran

Universitas Muhammadiyah MalangUniversitas Muhammadiyah Malang

Page 57: osteologi 1 ppt
Page 58: osteologi 1 ppt
Page 59: osteologi 1 ppt
Page 60: osteologi 1 ppt
Page 61: osteologi 1 ppt
Page 62: osteologi 1 ppt

26. Os?26. Os?

Page 63: osteologi 1 ppt

GESER GESER JAWABAN JAWABAN KE MEDIALKE MEDIAL

Page 64: osteologi 1 ppt