osteologi 1 ppt
TRANSCRIPT
Human anatomyHuman anatomySKELETAL SYSTEMSKELETAL SYSTEM
dr. Thontowi Djauhari NS,Mkesdr. Thontowi Djauhari NS,MkesFakultas KedokteranFakultas Kedokteran
Universitas Muhammadiyah MalangUniversitas Muhammadiyah Malang
SKELETON (Kerangka Tulang)SKELETON (Kerangka Tulang)
Axial skeletonAxial skeleton : :Skull Skull 2222Auditory ossicles Auditory ossicles 66Hyoid boneHyoid bone 11Vertebral columnVertebral column 2626Ribs and sternumRibs and sternum 2525
--------8080
Appendicular skeleton :Appendicular skeleton :Upper extremityUpper extremity 6464Lower extremityLower extremity 6262
--------126126
TotaTotall 206206
Axial SkeletonAxial Skeleton – – merupakan tulang axis dari merupakan tulang axis dari tubuh :tubuh :
Contoh : cranium, vertebrae, Contoh : cranium, vertebrae, sacrum, costaesacrum, costae
Appendicular SkeletonAppendicular Skeleton – – berbungan dengan penyusun berbungan dengan penyusun tubuh : tubuh :
Contoh : extremitas atas bawah Contoh : extremitas atas bawah dan pelvisdan pelvis
The Axial & Appendicular SkeletonThe Axial & Appendicular Skeleton
Slide 5.20b
Figure 5.6
44/9/9
Fungsi Axial SkeletonFungsi Axial Skeleton
1.1. Rangka tubuh (framework), Rangka tubuh (framework), melindungi organ-organ pentingmelindungi organ-organ penting
2.2. Tempat sense organsTempat sense organs
3.3. Tempat bergantung otot-otot Tempat bergantung otot-otot skeletalskeletal
4.4. Bagian spongiosa berisi jaringan Bagian spongiosa berisi jaringan hemopoitik untuk pembentukan sel hemopoitik untuk pembentukan sel darah merahdarah merah
55/9/9
Cranium (Skull)Cranium (Skull)
Terdiri atas :Terdiri atas :
1.1. tulang-tulang cranial (cranial bones) tulang-tulang cranial (cranial bones) (neuro-cranium) yang melindungi (neuro-cranium) yang melindungi otakotak
2.2. Tulang-tulang wajah (facial bones) Tulang-tulang wajah (facial bones) atau (splanchno cranium) tulang-atau (splanchno cranium) tulang-tulang yang membentuk wajahtulang yang membentuk wajah
66/9/9
77/9/9
Cranium dilihat dari berbagai-bagai pandangan (view)Cranium dilihat dari berbagai-bagai pandangan (view)
1.1. Anterior ViewAnterior View
88/9/9
2. Posterior View2. Posterior View
99/9/9
3. Superior View3. Superior View
1010/9/9
4. Inferior (basal) View4. Inferior (basal) View
1111/9/9
5. Lateral View5. Lateral View
1212/9/9
6. Sagittal Sectional View6. Sagittal Sectional View
1313/9/9
77. Internal View (Basis . Internal View (Basis Cranial)Cranial)
1414/9/9
Lanmark yang terdapat di Lanmark yang terdapat di tengkoraktengkorak
1.1. GlabellaGlabella
terletak di bagian anterior cranium, terletak di bagian anterior cranium, superior dari os.nasal diantara superior dari os.nasal diantara orbitaorbita
2.2. PterionPterion
terletak di bagian lateral cranium terletak di bagian lateral cranium pertautan antara os.frontal, parietal pertautan antara os.frontal, parietal dan temporaldan temporal
1515/9/9
SuturaSutura
Merupakan sendi fibrosa diantara tulang-Merupakan sendi fibrosa diantara tulang-tulang cranium, yang tidak bisa bergeraktulang cranium, yang tidak bisa bergerak
Terdiri dari 4 yang besar :Terdiri dari 4 yang besar :
1.1. Sutura coronalSutura coronal
terletak diantara os.frontal dan terletak diantara os.frontal dan os.parietalos.parietal
2. 2. SSutura lambdoidutura lambdoid
terletak antara os.parietal dan terletak antara os.parietal dan os.occipitalos.occipital
1616/9/9
Sutura.........Sutura.........
Sutura sagittalisSutura sagittalis
terletak diantara kedua terletak diantara kedua os.parietalos.parietal
4.4. Sutura squamosalSutura squamosal
terletak diantara os.temporal dan terletak diantara os.temporal dan os.parietalos.parietal
TUGASTUGAS
Dilewati oleh apa saja lobang-lobang yang Dilewati oleh apa saja lobang-lobang yang ada di cranium, jelaskan.ada di cranium, jelaskan.
Misalkan : foramen magnum Misalkan : foramen magnum dilewati dilewati oleh medulla spinalisoleh medulla spinalis
1818/9/9
5. Mandibulla5. Mandibulla
Paranasal SinusesParanasal Sinuses
Slide 5.25a
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc. publishing as Benjamin Cummings
Hollow portions of bones surrounding the nasal cavity
Figure 5.10
Paranasal SinusesParanasal Sinuses
Slide 5.25b
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc. publishing as Benjamin Cummings
Functions of paranasal sinuses Lighten the skull
Give resonance and amplification to voice
Figure 5.10
Frontal bone
Zygomatic bone
Nasal bone
Maxilla
Mandible
Sphenoid bone
parietal bone
Temporal bone
Occipital bone
2222/9/9
Perkembangan TengkorakPerkembangan Tengkorak Bentuk dan struktur elemen cranium Bentuk dan struktur elemen cranium
berbeda pada bayi dan orang dewasaberbeda pada bayi dan orang dewasa Pertumbuhan tengkorak yang Pertumbuhan tengkorak yang
signifikan muncul sebelum umur 5 signifikan muncul sebelum umur 5 tahun, saat otak masih berkembang tahun, saat otak masih berkembang otak tumbuh sempurna 90-95% otak tumbuh sempurna 90-95% sebelum umur 5 tahun saat mana sebelum umur 5 tahun saat mana pertumbuhan tengkorak hampir pertumbuhan tengkorak hampir sempurna sehingga sutura sudah sempurna sehingga sutura sudah betul-betul terbentukbetul-betul terbentuk
2323/9/9
Pertumbuhan tengkorak lebih cepat Pertumbuhan tengkorak lebih cepat dari bagian tubuh yang lain, sehingga dari bagian tubuh yang lain, sehingga cranium bayi lebih besar dari orang cranium bayi lebih besar dari orang dewasadewasa
Pada bayi, diantara tulang-tulang Pada bayi, diantara tulang-tulang tengkorak terdapat jaringan ikat, tengkorak terdapat jaringan ikat, karena tengkorak tidak cukup meliputi karena tengkorak tidak cukup meliputi otakotak
Jaringan ikat yang keras yang belum Jaringan ikat yang keras yang belum mengalami ossifikasi dan terasa mengalami ossifikasi dan terasa lembek, ini disebut fontanellembek, ini disebut fontanel
2424/9/9
2525/9/9
Fontanel posterior tertutup sekitar Fontanel posterior tertutup sekitar umur 9 bulanumur 9 bulan
Fontanel anterior tertutup sekitar Fontanel anterior tertutup sekitar umur 15 bulanumur 15 bulan
Sutura akhirnya berfusi dan Sutura akhirnya berfusi dan mengalami ossifikasimengalami ossifikasi
Sinus maxillaris mulai menonjol Sinus maxillaris mulai menonjol mulai umur 5 tahunmulai umur 5 tahun
Sinus frontalis betul-betul terbentuk Sinus frontalis betul-betul terbentuk sebelumumur 10 tahunsebelumumur 10 tahun
2626/9/9
Columna VertebralisColumna VertebralisTerdiri atas 26 tulangTerdiri atas 26 tulangMasing-masing bersendi dengan Masing-masing bersendi dengan
tulang diatas dan dibawahnyatulang diatas dan dibawahnyaFungsi :Fungsi :
- - mensupport untuk menegakkan mensupport untuk menegakkan tubuhtubuh- - menahan beban kepalamenahan beban kepala- - membantu mentransfer berat membantu mentransfer berat tulang axial tulang axial ke extremitas inferiorke extremitas inferior- - melindungi medulla spinalismelindungi medulla spinalis
2727/9/9
Regio Columna VertebralisRegio Columna Vertebralis
Vertebra CervicalisVertebra Cervicalis
Vertebra thoracalisVertebra thoracalis
Vertebra lumbalisVertebra lumbalis
Vertebra sacralis (sacrum)Vertebra sacralis (sacrum)
coxigeumcoxigeum
Principles of Human Anatomy and Physiology, 11ePrinciples of Human Anatomy and Physiology, 11e 2929
Discus intervertebralisDiscus intervertebralis
•Cervical = 7•Thoracic = 12•Lumbar = 5•Sacrum = 5•Coccyx = 1
Structure of a Typical VertebraeStructure of a Typical Vertebrae
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc. publishing as Benjamin Cummings
Vertebra cervicalis Vertebra thoracalis
Vertebra lumbalis Vertebra sacralis
Permukaan atas
Permukaan bawah
V. CERVICALIS IV. CERVICALIS I(atlas)(atlas)
1. Tuberculum posterius1. Tuberculum posterius
2. Arcus posterior2. Arcus posterior
3. Sulcus arteria vertebralis3. Sulcus arteria vertebralis
4. Fovea articularis superior4. Fovea articularis superior
5. Fovea articularis inferior5. Fovea articularis inferior
6. Foramen transversarium6. Foramen transversarium
7. Procesus transversus7. Procesus transversus
8. Massa lateralis8. Massa lateralis
9. Arcus anterior9. Arcus anterior
10. Fovea dentis10. Fovea dentis
11. Tuberculum anterius11. Tuberculum anterius
1
2
3
6
7
4
10 11 9 8
10 11 9 8
1
2
6
7
5
V. CERVICALIS IIV. CERVICALIS II(axis/epistropheus)(axis/epistropheus)
1. Dens epistropheus1. Dens epistropheus
2. Facies articularis anterior2. Facies articularis anterior
3. Facies articularis posterior3. Facies articularis posterior
4. Facies articularis superior4. Facies articularis superior
5. Processus articularis inferior5. Processus articularis inferior
6. Corpus6. Corpus
7. Foramen transversarium7. Foramen transversarium
8. Processus transversus8. Processus transversus
9. Processus spinosus9. Processus spinosus
1
3
4
7
8
6
9
1
2
4
6
5
8
VERTEBRA VERTEBRA CERVICALISCERVICALIS
1. Processus articularis 1. Processus articularis superiorsuperior
2. Processus articularis 2. Processus articularis inferiorinferior
3. Corpus vertebrae3. Corpus vertebrae
4. Foramen transversarium4. Foramen transversarium
5. Processus transversus5. Processus transversus
6. Processus spinosus6. Processus spinosus
7. Tuberculum posterius7. Tuberculum posterius
8. Tuberculum anterius8. Tuberculum anterius
9. Sulcus nervi spinalis9. Sulcus nervi spinalis
10. Lamina arcus vertebrae10. Lamina arcus vertebrae
11. Incisura vertebralis 11. Incisura vertebralis superiorsuperior
1
2
6
6
10
1
11
7
9
8
3
4
5
VERTEBRA VERTEBRA THORACALISTHORACALIS
1. Processus spinosus1. Processus spinosus
2. Processus transversus2. Processus transversus
3. Fovea costalis transversalis3. Fovea costalis transversalis
4. Pediculus arcus vertebrae4. Pediculus arcus vertebrae
5. Lamina arcus vertebralis5. Lamina arcus vertebralis
6. Incisura vertebralis superior6. Incisura vertebralis superior
7. Incisura vertebralis inferior7. Incisura vertebralis inferior
8. Fovea costalis superior8. Fovea costalis superior
9. Fovea costalis inferior9. Fovea costalis inferior
10. Corpus vertebrae10. Corpus vertebrae
11. Processus articularis superior11. Processus articularis superior
12. Processus articularis inferior12. Processus articularis inferior
1
5
2
3
11
4 & 6
10
11
3
7
12
8 9
VERTEBRA VERTEBRA LUMBALISLUMBALIS
1. Processus spinosus1. Processus spinosus
2. Processus 2. Processus transversus/costariustransversus/costarius
3. Processus accecorius3. Processus accecorius
4. Pediculus arcus vertebrae4. Pediculus arcus vertebrae
5. Lamina arcus vertebralis5. Lamina arcus vertebralis
6. Incisura vertebralis superior6. Incisura vertebralis superior
7. Incisura vertebralis inferior7. Incisura vertebralis inferior
8. Corpus vertebrae8. Corpus vertebrae
9. Processus articularis 9. Processus articularis superiorsuperior
10. Processus articularis 10. Processus articularis inferiorinferior
1
9
2
3
4 & 6
5
8
9
6
7
10
VERTEBRA VERTEBRA SACRALISSACRALIS
1. Processus articularis superior1. Processus articularis superior2. Processus mamillaris2. Processus mamillaris3. Pars lateralis3. Pars lateralis4. Tuberositas sacralis4. Tuberositas sacralis5. Facies auricularis5. Facies auricularis6. Crista sacralis lateralis6. Crista sacralis lateralis7. Crista sacralis intermedia7. Crista sacralis intermedia8. Crista sacralis mediana8. Crista sacralis mediana9. Foramen sacrale dorsale9. Foramen sacrale dorsale10. Hiatus sacralis10. Hiatus sacralis11. Cornu sacralis11. Cornu sacralis12. Apex sacralis12. Apex sacralis13. Basis sacralis13. Basis sacralis14. Incisura vertebralis superior14. Incisura vertebralis superior15. Foramina sacralia pelvina15. Foramina sacralia pelvina16. Lineae transversae16. Lineae transversae17. Canalis sacralis17. Canalis sacralis
1
2
6
7
8
9
12
4
5
10
1113
15 16 17
14
3
The Bony ThoraxThe Bony Thorax
General featuresGeneral features Ribs 1~7 called Ribs 1~7 called true true
ribsribs Ribs 8~10 called Ribs 8~10 called
false ribsfalse ribs Ribs 11~12 called Ribs 11~12 called
floating ribsfloating ribs
Dada (thorax) dibentuk oleh:Dada (thorax) dibentuk oleh:
- 12 pasang tlg iga (costae)- 12 pasang tlg iga (costae)
a. costa I-VII : costae verae/vertebrostera. costa I-VII : costae verae/vertebroster
nalisnalis
b. costa VIII-XII: costae spuriae, tdd:b. costa VIII-XII: costae spuriae, tdd:
b1. CS Affixae : VIII-Xb1. CS Affixae : VIII-X
b2. CS Fluctuantes : XI-XII b2. CS Fluctuantes : XI-XII
- 12 vertebra thoracales- 12 vertebra thoracales
- sternum- sternum Hubungan antara costa & vertebra:Hubungan antara costa & vertebra:
1. Diarthrosis 1. Diarthrosis Art. Costovertebralis Art. Costovertebralis
Art. CostotransversariaArt. Costotransversaria
2. Synarthrosis 2. Synarthrosis ligamentum yg ligamentum yg
melekat sekitar sendi melekat sekitar sendi (syndesmosis) (syndesmosis)
OS COSTAEOS COSTAE
1. Caput 1. Caput
2. Facies articularis capitis costae 2. Facies articularis capitis costae sup.sup.
3. Facies articularis capitis costae 3. Facies articularis capitis costae inf.inf.
4. Crista capitis costae4. Crista capitis costae
5. Collum costae5. Collum costae
6. Tuberculum costae6. Tuberculum costae
7. Facies articularis tuberculi costae7. Facies articularis tuberculi costae
8. Angulus costae8. Angulus costae
9. Sulcus costae9. Sulcus costae
10. Corpus costae10. Corpus costae
11. Crista coli costae11. Crista coli costae
12. Sulcus arteria subclavia12. Sulcus arteria subclavia
13. Tuberculum m. scaleni anterior13. Tuberculum m. scaleni anterior
14. Tuberositas m. serrati anterioris14. Tuberositas m. serrati anterioris
12 13 14
15611
7
8
10
9
2
4
3
STERNUMSTERNUM
1. Incisura jugularis1. Incisura jugularis
2. Incisura clavicularis2. Incisura clavicularis
3. Incisura costalis I3. Incisura costalis I
4. Incisura costalis II4. Incisura costalis II
5. Manubrium sterni5. Manubrium sterni
6.Corpus sterni6.Corpus sterni
7 processus xiphoideus7 processus xiphoideus
8. Angulus sterni8. Angulus sterni
125384
6
7
4444/9/9
Curvatura SpinalisCurvatura Spinalis Columna vertebralis tidak lurus Columna vertebralis tidak lurus
bersifat flexibel, tidak kakubersifat flexibel, tidak kaku Dilihat dari lateral mempunyai 4 Dilihat dari lateral mempunyai 4
cekungan (curvatura)cekungan (curvatura) Curvatura ini lebih menyokong berat Curvatura ini lebih menyokong berat
tubuh dari pada curvatura lurus bila tubuh dari pada curvatura lurus bila berdiriberdiri
Terdiri atas ;cekung anterior dan Terdiri atas ;cekung anterior dan cekung posteriorcekung posterior
Curvutura sudah ada sejak mulai fetus Curvutura sudah ada sejak mulai fetus dan berkembang sampai bayidan berkembang sampai bayi
4545/9/9
Curvutura yang pertama ada yaitu curvutura Curvutura yang pertama ada yaitu curvutura thoracal dan sacral yang muncul pada akhir thoracal dan sacral yang muncul pada akhir perkembangan fetus (accomodation curves)perkembangan fetus (accomodation curves)
Columna vertebralis berbentuk huruf C (c-Columna vertebralis berbentuk huruf C (c-shaped)shaped)
Curvutura yang kedua muncul sesudah bayi Curvutura yang kedua muncul sesudah bayi lahirlahir
Cekung ini mengarah ke anterior Cekung ini mengarah ke anterior (compensation curves)(compensation curves)
Curvutura cervicalis muncul umur 3-4 bulan Curvutura cervicalis muncul umur 3-4 bulan (mulai mengangkat kepala)(mulai mengangkat kepala)
Curvutura lumbalis muncul umur 1 tahun Curvutura lumbalis muncul umur 1 tahun (mulai berdiri)(mulai berdiri)
4646/9/9
Distorsi curvatura spinalis Distorsi curvatura spinalis disebabkandisebabkan
Postur yang tidak sesuaiPostur yang tidak sesuaiPenyakitPenyakitKelainan kongenital vertebraKelainan kongenital vertebraKelemahan dan paralisa otot-otot Kelemahan dan paralisa otot-otot
punggungpunggungContoh : kyphosis, lordosis, scoliosisContoh : kyphosis, lordosis, scoliosis
4747/9/9
SCOLIOSISSCOLIOSIS
4949/9/9
Disamping itu terdapat pula vertebra Disamping itu terdapat pula vertebra yang memiliki keistimewaanyang memiliki keistimewaan
1. C1. C11 (atlas) (atlas)
5050/9/9
Disamping itu terdapat pula vertebra Disamping itu terdapat pula vertebra yang memiliki keistimewaanyang memiliki keistimewaan
2. 2. CC22 (axis) (axis)
5151/9/9
TUGASTUGAS Bedakan os cervical 1, 2, 3 dengan :Bedakan os cervical 1, 2, 3 dengan :
os thoracalos thoracal
os lumbalos lumbal
VERTEBRA VERTEBRA SACRALISSACRALIS
1. Processus articularis superior1. Processus articularis superior2. Processus mamillaris2. Processus mamillaris3. Pars lateralis3. Pars lateralis4. Tuberositas sacralis4. Tuberositas sacralis5. Facies auricularis5. Facies auricularis6. Crista sacralis lateralis6. Crista sacralis lateralis7. Crista sacralis intermedia7. Crista sacralis intermedia8. Crista sacralis mediana8. Crista sacralis mediana9. Foramen sacrale dorsale9. Foramen sacrale dorsale10. Hiatus sacralis10. Hiatus sacralis11. Cornu sacralis11. Cornu sacralis12. Apex sacralis12. Apex sacralis13. Basis sacralis13. Basis sacralis14. Incisura vertebralis superior14. Incisura vertebralis superior15. Foramina sacralia pelvina15. Foramina sacralia pelvina16. Lineae transversae16. Lineae transversae17. Canalis sacralis17. Canalis sacralis
1
2
6
7
8
9
12
4
5
10
1113
15 16 17
14
3
Transsacral (epidural) anasthesia
Cornua
palpation
Sacral hiatus
PUSING ….. ??PUSING ….. ??
PRE TEST ANATOMI PRE TEST ANATOMI Columna Vertebralis, Os Sacrum, CostaeColumna Vertebralis, Os Sacrum, Costae
craniumcranium
Laboratorium AnatomiLaboratorium Anatomi
Fakultas KedokteranFakultas Kedokteran
Universitas Muhammadiyah MalangUniversitas Muhammadiyah Malang
26. Os?26. Os?
GESER GESER JAWABAN JAWABAN KE MEDIALKE MEDIAL