6. penuntun praktikum imunologi 2009 (undana).docx
TRANSCRIPT
8/15/2019 6. Penuntun Praktikum Imunologi 2009 (UNDANA).Docx
http://slidepdf.com/reader/full/6-penuntun-praktikum-imunologi-2009-undanadocx 1/17
PENUNTUN PRAKTIKUM
MIKROBIOLOGI
Prof. Dr. MOCHAMMAD HATTA, Ph.D., SpMKdr. Efrisca M. Br. Daa!i"
dr. Da!i#$ %o&ia
%AKULTAS KEDOKTERAN
UNI'ERSITAS NUSA CENDANA
KUPANG
APRIL ())*
8/15/2019 6. Penuntun Praktikum Imunologi 2009 (UNDANA).Docx
http://slidepdf.com/reader/full/6-penuntun-praktikum-imunologi-2009-undanadocx 2/17
KARTU KONTROL
SISTIM IMUNOLOGI
Nama : …………………………….. Foto
No. Pokok : …………………………….
Kelompok : …………………………….
R e g u : …………………………….
TANGGAL PRAKTIKUM JENIS KEGIATAN PARAF
DOSENASISTEN
P!akt"kum I
P!akt"kum II
8/15/2019 6. Penuntun Praktikum Imunologi 2009 (UNDANA).Docx
http://slidepdf.com/reader/full/6-penuntun-praktikum-imunologi-2009-undanadocx 3/17
PERATURAN PRAKTIKUM +++
#. PIPET $ kelompok ma%a&"&'a aka( memaka" &e)ua% p"pet )e!&ama*
&ama. Set"ap kal" aka( p!akt"kum+ p"pet ,a(g &u-a% -"&e-"aka( -" mea
ma&"(g*ma&"(g -"pe!"k&a -a%ulu le(gkap t"-ak(,a. /"la t"-ak le(gkap+
&ege!a melapo! kepa-a "(&t!uktu!.
0. D"&e-"aka( ole% ma%a&"&'a :
a. /au p!akt"kum ,a(g %a!u& -"paka" &elama )eke!a
). Pe(&"l )e!'a!(a
1. Maka(Me!okok : &elama p!akt"kum t"-ak -"pe!ke(a(ka( me!okok+ maka(
atau mema&ukka( a!" atau )e(-a*)e(-a la"( ke -alam mulut.
2. Ke3elakaa( : /"la te!a-" ke3elakaa( )aga"ma(apu( uga ke3"l(,a+
m"&al(,a me(-apat luka*luka atau te!ko(tam"(a&" -e(ga( -a!a% -a(
&e!um+ &ege!a melapo! kepa-a "(&t!uktu!. /"la tete&a( -a!a% -a( &e!um
atu% -"mea atau kul"t+ &ege!a -")e!&"%ka( -e(ga( la!uta( l"&ol atau
alko%ol -a( )ag"a( mea ,a(g te!ke(a tete&a( 3a"!a( te!&e)ut.
8/15/2019 6. Penuntun Praktikum Imunologi 2009 (UNDANA).Docx
http://slidepdf.com/reader/full/6-penuntun-praktikum-imunologi-2009-undanadocx 4/17
4. Alat*alat ,a(g tela% te!paka" : T"p p"pet+ ta)u(g*ta)u(g+ -a( alat la"((,a
,a(g tela% -"paka" -"ma&ukka( ke -alam la!uta( l"&ol ,a(g tela% te!&e-"a.
5. Sele&a" P!akt"kum 6&e)elum me("(ggalka( !ua(ga(7 :
a. /e!&"%ka( P"pet -a( alat la"( -e(ga( kapa& ,a(g -")a&a%" &e-"k"t
alko%ol
). Mat"ka( k!a( a"!+ ga& -a( lampu
3. /e!&"%ka( mea tempat )eke!a -a( ma&ukka( )a(gku ke kolo(g
-. Alat*alat )e!upa p"pet+ ta)u(g !eak&" -a( plate -a( &e)aga"(,a
-"pe!"k&a 6umla% %a!u& le(gkap7 &e)elum -"&e!a%ka( kepa-a
"(&t!uktu!
e. 8a&"l p!akt"kum -"3atat -alam )uku p!akt"kum u(tuk kemu-"a(
-"pe!"k&a -a( -"pa!a9 ole% "(&t!uktu!
9. Sele&a" p!akt"kum %a!u& me(3u3" ta(ga( -e(ga( la!uta( alko%ol
kemu-"a( -e(ga( &a)u(. D"la!a(g mem)a'a pula(g %a&"l
peme!"k&aa( -a( &e!um atau -a!a%.
8/15/2019 6. Penuntun Praktikum Imunologi 2009 (UNDANA).Docx
http://slidepdf.com/reader/full/6-penuntun-praktikum-imunologi-2009-undanadocx 5/17
SELAMAT BEKERA
8/15/2019 6. Penuntun Praktikum Imunologi 2009 (UNDANA).Docx
http://slidepdf.com/reader/full/6-penuntun-praktikum-imunologi-2009-undanadocx 6/17
PRAKTIKUM I. TES AGLUTINASI
I. TES M-COBACTERIUM LEPRAE PARTICLE AGGLUTINATION MLPA/
TES KUALITATI%
T010a! 2
Me(e(tuka( a-a(,a aglut"(a&"pe(gumpala( ,a(g te!a-" ak")at !eak&" a(ta!a
a(tuge( ,a(g &pe&"9"k Mycobacterium leprae 6P%e(ol"3 Gl,3ol"p"-*#PGL*#7
-e(ga( "mu(oglo)ul"( M 6IgM7 -a!" &e!um pe(-e!"ta ,a(g me(-e!"ta ku&ta
lep!a.
Baha! da! a$a3 2
a. M"3!oplate le(gkap -e(ga( tutup(,a+ ,a(g &et"ap pelat(,a me(ga(-u(g 5
)ua% &umu! ke3"l )e!)e(tuk U 6p!o-uk&" Fu"!e)"o I(3. Japa( 7
). M"3!op"pet &e!ta mult"p"pet -e(ga( t"p& )e!)aga" uku!a(
3. ;olmet!"p p"pet
-. M"<e! atau =")!ato! otomat"&
e. Loupe u(tuk mem)a3a %a&"l te&
9. K"t MLPA le(gkap ,a(g te!-"!" ata& :
#. D!oppe! k%u&u&
0. Re3o(&t"tut"(g &olut"o(l">u"-
1. Se!um -"lue(t
2. Se(&"t"?e- pa!t"3le& 6l,op%"l"?e-7
8/15/2019 6. Penuntun Praktikum Imunologi 2009 (UNDANA).Docx
http://slidepdf.com/reader/full/6-penuntun-praktikum-imunologi-2009-undanadocx 7/17
4. @o(t!ol pa!t"3le& 6l,op%"ol"?e- 7
5. Po&"t"=e 3o(t!ol 6l,op%"l"?e-7
T#s "0a$i3a3if di$a"0"a! &#r30r03 s#&a4ai &#ri"03 2
Se)elum te& -"lakuka( te!le)"% -a%ulu -")uat !e&gea(&"a -a!" KIT MLPA ,a(g
tela% te!&e-"a+ -e(ga( mem)uat la!uta( %omoge( u(tuk t"ap ="al ,a(g )e!"&"
&e(&"t"?e- pa!t"3le+ 3o(t!ol pa!t"3le -a( po&"t"9 3o(t!ol -e(ga( !e3o(&t"tut"(g
&olut"o(. Reage(t"a -"-"amkam &elama 1 me("t &e)elum -"gu(aka(.
#. Tete&ka( B4 ul 6t"ga tete&7 ?at pela!ut &e!um 6&e!um -"lue(t7 pa-a &umu!
pe!tama -a( ma&"(g*ma&"(g 04 ul 6&atu tete&7 pa-a &umu! ke-ua -a( ket"ga.
0. Tam)a%ka( 04 ul &e!um pe(-e!"ta pa-a &umu! pe!tama -a( -"3ampu! &a"
la!uta( me!ata &e%"(gga &umu! pe!tama me(galam" pe(ge(3e!a( me(a-" # :
2
1. Kemu-"a( am)"lla% 04 ul la!uta( -a!" &umu! pe!tama -a( 3ampu!ka( ke
&umu! ke-ua &a" me!ata+ &ela(ut(,a am)"l lag" 04 ul -a!" la!uta( &umu!
ke-ua lalu tam)a%ka( ke &umu! ket"ga -a( 3ampu!la% &a" me!ata.
Pe(ge(3e!a( "(" me(g%a&"lka( la!uta( &e!um -" &umu! ke-ua me(a-" # : C
-a( -"&umu! ket"ga me(a-" # : #5.
2. Kemu-"a( ke -alam &umu! ke-ua -"tam)a%ka( 04 ul pa!t"kel ko(t!ol
6u(&e(&"t"?e- pa!t"3le 3o(t!ol 7 &e-a(gka( ke -alam &umu! ket"ga
-"tam)a%ka( 04 ul &e(&"t"?e- pa!t"3le ,a(g me(g%a&"lka( la!uta( &e!um # : #5
-" &umu! ke-ua -a( la!uta( &e!um # : 10 -" &umu! ket"ga.
8/15/2019 6. Penuntun Praktikum Imunologi 2009 (UNDANA).Docx
http://slidepdf.com/reader/full/6-penuntun-praktikum-imunologi-2009-undanadocx 8/17
4. Kemu-"a( la!uta( pa-a &umu! pe!tama+ ke-ua+ -a( ket"ga -"a-uk me!ata
-e(ga( me(ggu(aka( m"<e! &elama 1 me("t.
5. Setela% p!o&e& te!&e)ut &ele&a"+ maka pelat -"tutup -a( -"-"amka( pa-a &u%u
kama! atau -alam lema!" "(ku)ato! &elama 0 am.
B. Setela% 0 am %a&"l te& -")a3a -a( %a&"l ,a(g po&"t"9 pa-a &umu! ket"ga
Hasi$ p#!4aa3a!
Gam)a!ka(
8/15/2019 6. Penuntun Praktikum Imunologi 2009 (UNDANA).Docx
http://slidepdf.com/reader/full/6-penuntun-praktikum-imunologi-2009-undanadocx 9/17
T0$is"a! pri!sip "#r1a MLPA 3#s da! &a4aia!a hasi$ p#!4aa3a! sdr 2
T0$is"a! "#sip0$a! dari hasi$ 5a!4 3#$ah "a0 dapa3"a! di a3as2
#.
0.
1.
8/15/2019 6. Penuntun Praktikum Imunologi 2009 (UNDANA).Docx
http://slidepdf.com/reader/full/6-penuntun-praktikum-imunologi-2009-undanadocx 10/17
T04as6r#spo!si 2
#. Jela&ka( -a&a! -a!" peme!"k&aa( MLPA "("
0. Jela&ka( a(t"ge( ,a(g -"paka" -alam peme!"k&aa( MLPA "("
1. Jela&ka( pe!)e-aa( a(ta!a peme!"k&aa( -e(ga( 3a!a ELISA -a( MLPA
a7a& 2
#.
0.
1.
8/15/2019 6. Penuntun Praktikum Imunologi 2009 (UNDANA).Docx
http://slidepdf.com/reader/full/6-penuntun-praktikum-imunologi-2009-undanadocx 11/17
PRAKTIKUM II.
TES PRESIPITASI DIPSTIK
TUUAN 2
Me(-etek&" a-a(,a p!e&"p"ta&" ,a(g te!a-" ak")at !eak&" a(t"ge( &pe&"9"k -a!"
Salmonella typhi 6L,popol,&a3%a!"-aLPS7 -e(ga( a(t")o-" IgM pe(-e!"ta
-a!" &e!um pe(-e!"ta -emam t"9o"-.
BAHAN 2
Reage( ,a(g -"gu(aka( -alam te& -"p&t"k "(" a-ala% $
#. Re3o(&t"tut"o( 9lu"- 6="al A7
0. L,op%ol"?e- -ete3t"o( !eage( 6="al /7
1. D"p&t"k 9lu"- 6="al @7
2. D"p&t"k te!-"!" -a!" : St!"p put"% ,a"tu p"ta a(t"ge( 6lo'e! )a(-7+ "(te!(al
ko(t!ol 6uppe! )a(-7.
4.
CARA KERA 2
- Pe!tama k"ta 3ampu! ="al / 6-ete3t"o( !eage(t7 -e(ga( 4 ml 3a"!a( -a!"
="al A 6!e3o(&t"tut"o( 9lu"-7 -a( k"ta ko3ok kemu-"a( -"-"amka( &elama 1
me("t aga! 3ampu!a((,a %omoge( .
- K"ta am)"l %a&"l 3ampu!a( ta-" 04 ul -e(ga( me(ggu(aka( m"k!op"pet
-a( -"3ampu!ka( -e(ga( &e!um &el &e)a(,ak 4 ul a-"
pe!)a(-"(ga((,a # : 4.
- /ata(g -"p&t"k -"3elupka( -alam ="al @ 6D"p&t"k 9lu"-7 &elama #4 -et"k
8/15/2019 6. Penuntun Praktikum Imunologi 2009 (UNDANA).Docx
http://slidepdf.com/reader/full/6-penuntun-praktikum-imunologi-2009-undanadocx 12/17
- Kemu-"a( )ata(g -"p&t"k te!&e)ut -"3elupka( -alam 3ampu!a( ="al / -a(
&el &e!um 6# : 47 ta-" &elama 1 am.
- Setela% 1 am -"p&t"k te!&e)ut -"a(gkat -a( -"3u3" -e(ga( a"! -a(
-")"a!ka( me(ge!"(g
- /"la te!a-" pe!u)a%a( 'a!(a pa-a p"ta )ag"a( )a'a% maka -"a(ggap
po&"t"p -a( t"(gkat kepo&"t"pa((,a 6# %"(gga 27 te!ga(tu(g pa-a t"(gkat
pe!u)a%a( "(te(&"ta& 'a!(a ,a(g te!a-"+ &emak"( pa-at atau te!a(g
'a!(a ,a(g te!a-" &emak"( me(uu kea!a% ("la" po&"t"p t"(gg".
Peme!"k&aa( "(" me(ggam)a!ka( # : 4 la!uta( &e!um -alam !eage( -etek&"
-a( -"p&t"k -alam la!uta(. Pe'a!(aa( p"ta a(t"ge( me(ggam)a!ka( IgM
a(t")o-"e& &pe&"9"k S. typhi -alam &e!um &el. P"ta %o!"&o(tal 3o(t!ol
u(tuk me(3ek "(teg!"ta& -a!" !eage( -etek&".
8/15/2019 6. Penuntun Praktikum Imunologi 2009 (UNDANA).Docx
http://slidepdf.com/reader/full/6-penuntun-praktikum-imunologi-2009-undanadocx 13/17
P!"(&"p te& a-ala% te!a-"(,a "kata( a(ta!a a(t")o-, IgM &pe&"9"k t"9o"-
-e(ga( a(t"ge( &pe&"9"k t"9o"-. Ikata( a(t")o-" IgM &pe&"9"k pa-a !eak&" (o(
e(?,mat"k -e(ga( a(t")o-" IgM ma(u&"a ,a(g )e!&"9at &ta)"l. Pa-a te& "("
-"lakuka( pe(3ampu!a( 4 l &e!um -e(ga( 04 l !eage( 6%a&"l pe(3ampu!a(
="al A -a( ;"al /7 -e(ga( me(3elupka( T,p%o"- D"p&t"3k ,a(g tela% -")a&a%"
-e(ga( A>ua-e&t 6;"al @7 ke -alam 3ampu!a( t&) &elama 1 am. Setela% -"3elup+
T,p%o"- D"p&t"3k -"t"!"&ka( -a( -"ke!"(gka(.
Reak&" po&"t"9 aka( te!l"%at 'a!(a me!a% pa-a p"ta a(t"ge( 6p"ta )a'a%7
"(te(&"ta& 'a!(a -apat mem)e!"ka( ("la" &em" kua(t"tat"9+ t"-ak )e!'a!(a )e!a!t"
(egat"=e 6*7 -a( me!a% ka)u! 6#7+ me!a% &e-a(g 60 17+ me!a% ela& 627
6l"%at gam)a! #7.
Negatif (1+) (2+) (3+) (4+)
Gam)a! #. 8a&"l peme!"k&aa( T,p%o"- D"p&t"3k
Pita Kontrol
Pita Hasil
8/15/2019 6. Penuntun Praktikum Imunologi 2009 (UNDANA).Docx
http://slidepdf.com/reader/full/6-penuntun-praktikum-imunologi-2009-undanadocx 14/17
#. Gam)a!ka(+ ela&ka( -a( "(te!p!eta&"ka( -a!" %a&"l pe!3o)aa( ,a(g
&au-a!a lakuka(
0. Jela&ka( )aga"ma(a p!o&e& te!a-"(,a !eak&" pa-a T,p%o"- D"p&t"3k
8/15/2019 6. Penuntun Praktikum Imunologi 2009 (UNDANA).Docx
http://slidepdf.com/reader/full/6-penuntun-praktikum-imunologi-2009-undanadocx 15/17
Soal :
#. Se)utka( ma(9aat -a!" te& T,p%o"- D"p&t"k
0. Jela&ka( pe!)e-aa( a(ta!a te& T,p%o"- D"p&t"k -e(ga( MLPA te&
Ja'a) :
#.
0.
8/15/2019 6. Penuntun Praktikum Imunologi 2009 (UNDANA).Docx
http://slidepdf.com/reader/full/6-penuntun-praktikum-imunologi-2009-undanadocx 16/17
K#p0s3a"aa!2
#. Mochaad Ha33a+ Ma!ga D.A Go!"&+ E=, 8ee!ke(&+ Geo!ge @
Gu&&e(%o=e(+ Ja"!o Goo&ke(+ 8e(k L Sm"t&. S"mple -"p&t"3k a&&a, 9o! t%e
-ete3t"o( o9 Salmonellla typhi *&pe3"9"3 "mmu(oglo)ul"( M a(t")o-"e& a(- t%e
e=olut"o( o9 t%e "mmu(e !e&po(&e "( pat"e(t& '"t% t,p%o"- 9e=e! American
J. Tropical Medicine and Hygiene. =ol 55+ (o+2+ %al 2#5*20# ())(/.
0. Mochaad Ha33a+ Mu)"( 8al"m+ T%e!e&"a A)-oel+ 8e(k L. Sm"t&.
A(t")o-, !e&po(&e "( t,p%o"- 9e=e! "( e(-em"3 I(-o(e&"a a(- !ele=a(3e o9
&e!olog, a(- 3ultu!e to -"ag(o&"&. Southeast Asian Journal of Tropical
Medicine and Public Health. =ol 11 (o+ 2+ %al #C0*## ())(/
1. Mochaad Ha33a+ S%"(?o I?um" a(- Paul R Klat&e!. E=aluat"o( o9 t%e
Mycobacterium leprae Pa!t"3le Agglut"(at"o( te&t a& tool "( t%e
ep"-em"olog, o9 lep!o&, "( %"g% p!e=ale(3e ="llage "( Sout% Sula'e&"+
I(-o(e&"a. South-east Asia J. Tropical Medicine and Hygiene+ =ol 05+
(o.2 %al 51#*514+ De&em)e! 8**9/.
8/15/2019 6. Penuntun Praktikum Imunologi 2009 (UNDANA).Docx
http://slidepdf.com/reader/full/6-penuntun-praktikum-imunologi-2009-undanadocx 17/17
PRESENTASI KASUSSISTIM IMUNOLOGI PEN-AKIT IN%EKSI
DOSEN 2 Prof. Dr. MOCHAMMAD HATTA, Ph.D., SpMK K/
N A M A : ..................................................... STAMBUK 2 .............................
KASUS PERTAMA
Seo!a(g pe!empua( 0C ta%u( -ata(g ke Pu&ke&ma& -e(ga( kelu%a( a-a(,a )e!3ak
put"% &epe!t" pa(u pa-a kul"t+ mat" !a&a 6a(ae&te&"7 &eak 4 ta%u( lalu. Pa-a pe!a)aa( (.
ul(a!"& -"temuka( a-a(,a pem)e&a!a( &,a!a9 -a( (,e!" teka(. A-a !"'a,at ko(tak ,a(g
lama -e(ga( pe(-e!"ta -e(ga( geala (o-ule mat" !a&a -a( a-a(,a ul3u& pa-a telapak
kak" ka(a(. /e!-a&a!ka( geala kl"("& -a( a(am(e&a maka pe(-e!"ta "(" -"-"3u!"ga"
me(-e!"ta pe(,ak"t $#pra K0s3a/
Dis"0si "#$opo"2
#7 Te!a(gka( &"&t"m "mu( ,a(g )eke!a pa-a pe(-e!"ta te!&e)ut 07 Sela"( -"ag(o&a la)o!a!"um &l"t &k"( &mea!"!"&a( kul"t 6m"k!o&kop"&7 maka
pe(-e!"ta te!&e)ut -apat -"lakuka( peme!"k&aa( "mu(olog"&e!olog" -e(ga( 3a!a a. .................................................). ................................................3. ...............................................
17 Se)utka( p!"(&"p ke!a -a&a! -a!" ket"ga 6a+) -a( 37 peme!"k&aa( "mu(olog"
&e!olog" -"ata&
KASUS KEDUA
Seo!a(g a(ak lak" lak" umu! ## ta%u( -ata(g ke Pu&ke&ma& -e(ga( kelu%a( -emamt"(gg" 61C.#o @7+ te!u& me(e!u& &eak 5 %a!" lalu. Pa-a peme!"k&aa( 9"&"& -"temuka(
a-a(,a l"-a% koto!+ ke&a-a!a( me(u!u( -a( mele(a. Pe(-e!"ta te!&e)ut -"-"ag(o&a
&e)aga" &u&pek d#a 3ifoid.
Dis"0si "#$opo"2
#7 Se)utka( te& "mu(olog"&e!olog" ,a(g -apat -"lakuka( u(tuk me(u(a(g -"ag(o&a
a. ..................................
). .................................
3.. ................................
07 Imu(oglo)ul"( 6Ig7 apa ,a(g pal"(g tepat u(tuk -"-etek&" pa-a pe(-e!"ta te!&e)ut
-a( ela&ka( ala&a(,a .17 Se)utka( e("& a(t"ge( &pe&"9"k ,a(g pa-a te& "mu(olog"&e!olog" pe(-e!"ta -"ata&.27 Jela&ka( !eak&" "mu(olog" ,a(g -apat te!a-" )a"k &e3a!a "(="=o maupu( "(="t!o pa-a
pe(-e!"ta te!&)ut .
SELAMAT DISKUSI