psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

48
1 Psikofarmaka, Terapi Kejang Listrik & Psikoterapi Oleh :  Victor Eliezer Departemen Psikiatri FK-UNJA 

Upload: melly-chen

Post on 30-Oct-2015

31 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 1/48

1

Psikofarmaka, Terapi KejangListrik & Psikoterapi

Oleh : Victor Eliezer

Departemen Psikiatri FK-UNJA 

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 2/48

2

Pemakaian obat (= drug) digunakan dlmmengatasi

1. Kasus ansietas2. Kasus depresi

3. Kasus psikotik 

4. Kasus manik 5. Ggn. tidur

6. Disfungsi seksual

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 3/48

3

Obat anti ansietas Terdiri atas beberapa golongan :

1. Benzodiazepine

2. Hydroxyzine

3. Buspiron

4. Betablocker

5. Lain2, misal :- difenhidramin

- clonidine

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 4/48

4

Benzodiazepine Mulai dipergunakan pada thn 1960-an;

menggantikan meprobamate dan barbiturat.

Golongan benzodiazepine dinyatakan lebihaman daripada kedua preparat terdahulu(meprobamate dan barbiturat)

Salah satu preparat benzodiazepine adalah

diazepam. Kisaran dosis yg dipergunakan 2-60 mg/oral/hari dalam dosis terbagi. Dankebanyakan kasus ansietas sudah dapatdiatasi dengan dosis 6-40 mg/oral/hari

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 5/48

5

Sebaiknya dosis diazepam dimulai dengandosis rendah dan setelah 3-4 hari dinaikkan

menjadi dosis pengobatan penuh Pada kasus ansietas akut dapat diberikan

diazepam 10-20 mg IM atau IV. Padapemberian diazepam IV lakukan secara

perlahan-lahan; dianjurkan 1 cc/menit

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 6/48

6

Bila telah dicapai dosis pengobatanpenuh, biasanya diazepam dengan

dosis 0-15 mg/oral/hari, dosis inidipertahankan 5-8 minggu; dan laluditurunkan secara bertahap 10-15% per7-10 hari. Bila gejala ansietas muncul

kembali, berarti diperlukan jangkawaktu penurunan yg lebih lama (misal15-20 hari)

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 7/48

7

Pemakaian preparat benzodiazepinedlm dosis tinggi dan jangka waktu lama

dapat menimbulkan toleransi;ketergantungan dan efek sindromaputus zat. Terutama bila

mempergunakan benzodiazepinedengan waktu paruh yg singkat

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 8/48

8

Preparat benzodiazepine, antara lain

1. Diazepam

nama dagang : valium, stesolid, valisanbe,dll

Kemasan : 2 mg, 5 mg dan 10 mg

2. Bromazepamnama dagang : lexotan

kemasan : 1,5 mg; 3 mg; 6 mg; & 12 mg

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 9/48

9

3. Clobazamnama dagang : frisium

kemasan : 10 mg4. Lorazepamnama dagang : ativankemasan : 0,5 mg; 1 mg; & 2 mg

5. Alprazolamnama dagang : xanaxkemasan : 0,25 mg; 0,5 mg; & 1 mg

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 10/48

10

Diazepam memiliki beberapa efek :

- Efek anti ansietas

- Efek sedatif & hipnotik 

- Efek anti konvulsif 

- Efek relaksasi otot

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 11/48

11

Kebutuhan akan anti ansietas semakin besar,dan pemakaian benzodiazepine dlm dosis

besar dan jangka waktu yg panjangmenimbulkan toleransi, ketergantungan dansindroma putus zat; maka perhatiansemakin ditujukan pada preparat anti

ansietas yg tidak menimbulkan “habituasi”  (preparat non-benzodiazepine)

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 12/48

12

Preparat non benzodiazepine1. Hydroxyzine

nama dagang : iterax

kemasan : 25 mg

dosis : 25 mg -200 mg/oral/hari dlmdosis terbagi

dapat dimulai dengan dosis rendah;tab iterax 25 mg 2x1/2 pagi & malam

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 13/48

13

2. Buspiron

nama dagang : buspar

kemasan : 10 mg

dosis : 10-60 mg/oral/hari

mulai dgn dosis rendah; dinaikkansecara bertahap (= titrasi)

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 14/48

14

3. Betablocker

ada yg menembus sawar otak (= blood brainbarrier) dan ada yg tidak menembus sawar

otak preparat yg menembus sawar otak 

misal : propranolol

yg tidak menembus sawar otak misal : atenolol

dosis prep. betablocker sebagai anti ansietassebesar dosis ¼-1/3 dosis sebagai obat anti

hipertensif 

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 15/48

15

4. Lain2

misal :

- difenhidramin- clonidine

kelebihan obat anti ansietas  “non 

benzodiazepine”  tidak menimbulkantoleransi dan sindroma putus zat

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 16/48

16

Obat anti depresan

Untuk mengatasi kasus depresif. Efektivitasdlm mengatasi depresi hampir samabaiknya; perbedaan terdapat pada efek 

samping yg ditimbulkan Dibedakan atas golongan :I. Heterocyclic anti depresana.  Amitriptilin

nama dagang : laroxylkemasan : 25 mgdosis : 25 mg-300 mg/oral/hari

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 17/48

17

b. Imipramine

nama dagang : tofranilkemasan : 25 mgdosis : 25 mg-300 mg/oral/hari

c. Mianserine

nama dagang : tolvonkemasan : 10 mg dan 30 mgdosis : 10mg-300 mg/oral/hari

d. Maprotilinenama dagang : ludiomilkemasan : 10 mg; 25 mg; 50 mg & 75 mgdosis : 25 mg-250 mg/oral/hari

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 18/48

18

II. Reversible Inhibitor Monoaminooxidase A (= RIMA)

a. Moclobemide

nama dagang : aurorix

kemasan : 150 mg

dosis : 150  – 600 mg/oral/hari

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 19/48

19

III. Selective Serotonin Re-uptake Inhibitor( = SSRI)

a. Fluoxetine

nama dagang : prozac, kalxetinkemasan : 20 mg

dosis : 10-80 mg/oral/hari

b. Fluvoxaminenama dagang : luvox

kemasan : 50 mg & 100 mg

dosis : 50 mg  – 400 mg/oral/hari

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 20/48

20

c. Paroxetine

nama dagang : seroxat

kemasan : 20 mg

dosis : 20-80 mg/oral/hari

d. Sertraline

nama dagang : zoloftkemasan : 50 mg

dosis : 50-300 mg/oral/hari

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 21/48

21

IV. Lainnya

a. Trazodonenama dagang : trazonekemasan : 50 mg & 100 mgdosis : 50-400 mg/oral/hari

b. Amoxapinenama dagang : asendinkemasan : 100 mgdosis : 50-600 mg/oral/hari

c. Tianeptinenama dagang : stablonkemasan : 12,5 mgdosis : 3x12,5 mg/oral/hari

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 22/48

22

Dosis yg umum digunakan, bilamemakai

-  Amitriptilin sebesar 25 mg-250mg/oral/hari dalam dosis terbagi

- Moclobemid dosis antara 300-600

mg/oral/hari dlm dosis terbagi- Fluoxetine dosis berkisar antara 20-60

mg/oral/hari

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 23/48

23

Diharapkan pasien telah bebas dari simtomdlm 16-20 minggu; dan pengobatandilanjutkan selama 4 bulan setelah bebas

simtom Penghentian obat anti depresan haruslah

secara bertahap; dosis diturunkan ¼-1/3perbulannya dan berlangsung dlm beberapa

bulan Lama pengobatan profilaksis dlm beberapa

bulan-3 tahun; dilakukan pada kasus depresiberulang

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 24/48

24

Obat anti psikotik 

Dipakai untuk mengatasi kasuspsikotik; misal : skizofrenia; psikosis

reaktif; episode manik berciri psikotik;dll

Dibagi atas 2 golongan besar :

1. Obat anti psikotik konvensional

2. Obat anti psikotik atipikal

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 25/48

25

Obat anti psikotik atipikal dinyatakan :

a. Lebih sedikit memiliki efek samping

neurologik 

b. Dapat menanggulangi kasus psikotik yang refrakter (= bandel) atau yg

intolerance

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 26/48

26

I. Obat anti psikotik konvensional(= tipikal = tradisional)

1. Golongan fenotiazin

a. Chlorpromazinenama dagang : largactil, promactil, dllkemasan : 25 mg dan 100 mgdosis : 300-1000 mg/oral/hari

b. Flufenazinnama dagang : anatensolkemasan : 5 mgdosis : 5-20 mg/oral/hari

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 27/48

27

c. Tioridazinnama dagang : mellerilkemasan : 10mg, 50 mg dan 100 mgdosis : 100-600 mg/oral/hari

2. Golongan butirofenonHaloperidol

nama dagang : haldol, serenacekemasan : 0,5 mg; 1,5 mg/2 mg & 5 mgdosis : 5-20 mg/oral/hari

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 28/48

28

3. Golongan laina. Sulpirid

nama dagang : dogmatilkemasan : 50 mg dan 200 mgdosis : 300 mg-1200 mg/oral/hari

b. Pimozid

nama dagang : orapkemasan : 1 mg dan 4 mgdosis : 1 mg-12 mg/oral/hari

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 29/48

29

Dalam mempergunakan obat anti psikotik tipikal/konvensional : dosis dimulai rendah,

misal chlorpromazine, 300 mg/oral/hari, dlmdosis terbagi; dan dinaikkan selama 2-5 hari,bila tidak dijumpai adanya kemajuan. Dosisdinaikkan sebesar 30-50% dari dosis

sebelumnya; dosis dinaikkan secara bertahapsampai dicapai dosis yg sesuai. Umumnyadosis berkisar antara 400-800 mg/oral/hari.

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 30/48

30

Dosis yang sesuai ini dipertahankanselama 6 bulan; dan kemudian secara

bertahap diturunkan, sebesar 10-20%per bulan. Pada kasus skizofrenia  pada serangan pertama, dianjurkanpemakaian anti psikotik selama 1 tahun.

Pada serangan ke-2 selama 2-3 tahun;pada serangan ke-3 selama 5 tahun;dan pada serangan ke-4 seumur hidup

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 31/48

31

II. Golongan anti psikotik atipikala. Clozapine

nama dagang : clozarilkemasan : 25 mg & 100 mgdosis : 200-900 mg/oral/hari

b. Risperidone

nama dagang : risperdal; neriproskemasan : 1 mg; 2 mg dan 3 mgdosis : 2-16 mg/oral/hari

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 32/48

32

c. Olanzapine

nama dagang : zyprexa

kemasan : 5 mg dan 10 mgdosis : 5-20mg/oral/hari

d. Quetiapine

nama dagang : seroquelkemasan : 25 mg; 100 mg & 200 mg

dosis : 200-800 mg/oral/hari

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 33/48

33

E. Aripiprazole

Nama dagang : Abilify

Kemasan : 5, 10, 15 mg

Dosis : 10-30 mg/oral/hr

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 34/48

34

Pada masa dekat ini; obat anti psikotik atipikal, bakal menjadi pilihan utama

untuk mengatasi kasus2 skizofrenik 

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 35/48

35

Electro Convulsive Therapy(ECT) = Terapi Kejang Listrik 

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 36/48

36

Thn 1937 diperkenalkan oleh Carletti & Bini :

- dengan menimbulkan kejang melaluialiran listrik utk menyembuhkanpenderita skizofrenik 

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 37/48

37

Indikasi pemakaian ECT :

1. Depresi

tu pd psikosis depresif & involutional melancholia

2. Skizofrenia

tu :

- pada kasus akut

- tipe katatonik 

- tipe skizoafektif 

pada kasus skizofrenia kronik responsnya buruk 

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 38/48

38

Kontra indikasi1. Tumor otak 2. Myocard infarct Komplikasi :1. Fraktur2.  Apnoe

3.  Aspirasi pneumoni4. Kematian yg tiba2 (ini sangat jarang).

Kalaupun terjadi oleh karena faktor kontraindikasi

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 39/48

39

Persiapan :1. Pemeriksaan fisik diagnostik 2. Pem. laboratorium rutin (darah & urin)3. Kalau perlu :

- EKG; EEG atau pem. radiologik (bila adaindikasi keraguan)

4. Gigi palsu ditanggal5. Kandung kemih dikosongkan6. Pasien puasa 4 jam sebelum ECT

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 40/48

40

Metode :

1. Metode bifrontal = bilateral

elektroda diletakkan pd daerahtemporo-frontalis kiri & kanan

2. Metode unilateral

elektroda pd daerah non-dominanhemisphere

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 41/48

41

Frekuensi :

- Blm ada patokan pasti. Bisa diberikan

12-30x dlm suatu paket pengobatan

- Frekuensi umumnya 2x/minggu

- Umumnya 1 paket pengobatan 10x

pemberian ECT; dengan frekuensi2x/minggu

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 42/48

psikoterapi

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 43/48

DEFINISI:

METODE PENGOBATAN THD GGN MENTALEMOSIONAL DGN CARA MEROBAH POLA 

BERPIKIR & POLA BERPERASAAN AGAR TERJADI KESEIMBANGAN DI DLM DIRIINDIVIDU TSB 

METODE PENGOBATAN THD KESULITAN YG

DIALAMI PASIEN YG BERSIFAT EMOSIONALDGN CARA PSIKOLOGI

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 44/48

WOLBERG

SEJENIS PENGOBATAN YG DIGUNAKAN OLEHSESEORANG YG TERLATIH KHUSUS YG DITUJUKANTHD ORG YG KESULITAN YG BERSIFAT EMOSIONAL

DGN JALAN MELETAKKAN HUBUNGAN YG BERSIFATPROFESIONAL DGN TUJUAN : MENGHILANGKAN,MENGUBAH, MEMPERLAMBAT GEJALA ATAUPERANTARA DLM BERBAGAI POLA KELAKUAN,

SERTA MENUNJANG PERTUMBUHAN & PERKEMBANGAN YG POSITIF THDKEPRIBADIANNYA.

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 45/48

TUJUAN PSIKOTERAPI

1. MEMBUAT ORG BAHAGIA & SEJAHTERA 

2. MEMBUAT ORG TAHU & MENGERTI

TENTANG DIRINYA 

3. AGAR BERTINDAK HARMONIS

DAN MEMUASKAN BAGI

LINGKUNGANNYA 

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 46/48

46

PEMBAGIAN MENURUT SYDNEY BLOCH:

1. INDIVIDUAL LONG TERM PSYCHOTHERAPY 

2. BRIEF PSYCHOTHERAPY 

3. GROUP PSYCHOTHERAPY 

4. CRISIS INTERVENTION

5. COGNITIVE BEHAVIORAL PSYCHOTHERAPY 

6. MARITAL THERAPY 

7. SEXUAL THERAPY 

8. CHILD PSYCHOTHERAPY 

9. SUPPORTIVE PSYCHOTHERAPY 

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 47/48

TATACARA SECARA UMUM 

1. TEHNIK  FLEKSIBEL

2. KONSISTEN

3. MENGURANGI STRES

4. PENGERTIAN

5. KESUNGGUHAN HATI

6. HINDARI KRITIK 

7. SAMA PERALATAN

7/16/2019 Psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbk.pptx

http://slidepdf.com/reader/full/psikofarmaka-ect-psikoterapi-kbkpptx 48/48