miwis gamosyidvisa da kompensaciis saxelmzrvanelo · sasoflo-sameurneo danisnulebis miwa, saxnavi,...

18
yarsi-axalqalaqis sarkinigzo magistralis, marabdidan karwaxis mimarTulebiT TurqeTis sazRvramde, samSeneblo derefanSi arsebuli miwis gamosyidvisa da kompensaciis saxelmZRvanelo saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministro saqarTvelo, 2009 w.

Upload: others

Post on 30-Oct-2019

16 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

yarsi-axalqalaqis sarkinigzo magistralis, marabdidan karwaxis mimarTulebiT TurqeTis sazRvramde, samSeneblo derefanSi

arsebuli

miwis gamosyidvisa

da

kompensaciis saxelmZRvanelo

saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministro

saqarTvelo, 2009 w.

1

AHsarCevi

Sesavali ......................................................................................................................... 2

proeqtis mokle aRweriloba ............................................................................ 2

miwis inventarizacia da monacemTa bazis Seqmna................................. 4

miwis fasis gansazRvris meTodi da procedura ..................................... 6

miwaze mosavlianobis dadgenis meTodi da procedura ..................... 9

mosavlis kompensaciis dadgenis meTodi da procedura .................. 11

uZravi qonebisa da infrastruqturis Sefaseba da kompensacia .. 12

araekonomikuri (oboli) nakveTebis gansazRvra da Sefaseba ...... 13

miwis gamosyidvisa da kompensaciis procedura ................................... 13 1.1 sakompensacio SeTavazebebis momzadeba da darigeba ............. 14 1.2 mesakuTreTa informireba da molaparakebis procesi............ 14 1.3 miwis nasyidobis xelSekrulebis gaformeba................................. 14 1.3.1 miwis gamosyidvisTvis saWiro sabuTebis momzadeba/mopoveba................ 15 1.3.2 problematuri nakveTebi ............................................................................ 16 1.3.3 nasyidobis xelSekrulebis gaformeba da kompensaciis gadaxda........ 16

1.4 sakuTrebis uflebis registracia axal mesakuTreze............... 17

mSeneblobasTan dakavSirebuli saCivrebi................................................ 17

2

Sesavali miwis gamosyidvisa da kompensaciis saxelmZRvanelos mizania detaluri informacia miawodos dainteresebul mxareebs yarsi axalqalaqis sarkinigzo magistralis, marabdidan karwaxis mimarTulebiT TurqeTis sazRvramde, samSeneblo derefanSi arsebuli kerZo miwis nakveTebis gamosyidvasTan dakavSireuli procesis Sesaxeb. aRniSnuli saxelmZRvanelo moicavs mokle informacias proeqtis Sesaxeb da detalurad aRwers miwis gamosyidvisa da kompensaciis meTodebsa da procedurebs. miwis gamosyidvisa da kompensaciis saxelmZRvanelo warmoadgens saqarTvelos mTavrobis (ekonomikis saministros saxiT) mier SemuSavebul meTodebsa da procedurebs, romlis mixedviTac ganxorcieldeba miwis nakveTebis gamosyidvis da kompensaciis procesi.

proeqtis mokle aRweriloba

baqo-Tbilisi-yarsis sarkinigzo magistrali

3

baqo-Tbilisi-yarsis sarkinigzo magistrali, mSeneblobis dasrulebis Semdeg, iqneba aziisa da xmelTaSuazRvispireTis, centraluri da aRmosavleT evropis bazrebis damakavSirebeli umoklesi gza. magistralis saqarTvelos monakveTis saerTo sigrZe iqneba 180 km-ze meti. igi moicavs 153 km-an marabda-axalqalaqis monakveTs, sadac ganxorcieldeba infrastruqturuli da socialuri daniSnulebis obieqtebis sareabilitacio, sarekonstruqcio da samSeneblo samuSaoebi, agreTve 27 km-an axalqalaqi-karwaxis monakveTs sadac aSenebul iqneba axali sarkinigzo xazi saWiro infrastruqturiT. yarsi-axalqalaqis sarkinigzo magistralis, marabdidan karwaxis mimarTulebiT TurqeTis sazRvramde, samSeneblo monakveTSi moxvedrili miwis nakveTebis mTliani farTobi Seadgens daaxloebiT 285 heqtars, saidanac TiTqmis 70% amJamad saxelmwifo sakuTrebaSia, xolo danarCeni 30% kerZo mflobelobaSia. samSeneblo derefnis sigane saSualod 46 metri iqneba. magistralis teqnikuri SesaZlebloba gaangariSebulia weliwadSi 15 mln. tona tvirTis gadazidvisaTvis, maT Soris pirvel etapze 5 mln. tona infrastruqturis obieqtebi aRWurvili iqneba sarkinigzo, sakomunikacio, marTvisa da sxva Tanamedrove teqnikuri saSualebebiT. mSeneblobis ganxorcielebisaTvis saWiro miwebis gamoyofas, monawile mxareebs Soris saerTaSoriso SeTanxmebebis safuZvelze, uzrunvelyofs saqarTvelos mxare, risTvisac saqarTvelos biujetSi gaTvaliswinebulia Sesabamisi Tanxebi kerZo sakuTrebaSi myofi miwis nakveTebis gamosasyidad, romlebsac kveTs sarkinigzo xazi. amJamad, saproeqto organizaciis mier dasrulebulia sareabilitacio marabda-axalqalaqis monakveTis proeqti da rig monakveTebSi dawyebulia samSeneblo samuSaoebi. Seswavlilia garemoze zemoqmedebis faqtorebi da SemuSavebulia Sesabamisi RonisZiebebi maTi minimumamde dayvanisaTvis. gaTvaliswinebulia mSeneblobis warmoebisaTvis aucileblobidan gamomdinare moWrili tye-nargavebis sakompensacio RonisZiebebi. kerZod, TeTriwyaros, axalqalaqis raionebsa da garemosa da bunebrivi resursebis dacvis saministros mier gansazRvrul adgilebSi, ganxorcieldeba 100 aTasamde Ziri sxvadasxva jiSis nargavebis dargva. marabda-axalqalaqi-TurqeTis sazRvris (karwaxi)-s monakveTze samSeneblo samuSaoebis warmoebis procesSi CarTulni iqnebian saqarTvelos moqalaqeebi, romelTa raodenoba iqneba mSeneblobaSi monawile personalis aranakleb 70%. Seiqmneba axali samuSao adgilebi. samSeneblo samuSaoebis dasrulebis Semdeg rkinigzis funqcionirebis uzrunvelyofisa da sarkinigzo infrastruqturis movla-Senaxvas uzrunvelyofs 1200-1400 adamiani, maT Soris axalqalaqis sarkinigzo sadgurSi, sadac ganTavsebuli iqneba saliandago, eleqtromomaragebis, sakomunikacio, salokomotivo da savagono meurneobebis sawarmoo obieqtebi, vagonebis urikebis Sesacvleli punqti, sabaJo da sasazRvro punqtebi da sxva.

4

aRniSnuli proeqtis ganxorcieleba xels Seuwyobs regionSi axali samuSao adgilebis Seqmnas, infrastruqturis ganviTarebasa da adgilobrivi mosaxleobis socialur-ekonomikuri pirobebis gaumjobesebas.

miwis inventarizacia da monacemTa bazis Seqmna proeqtis farglebSi ganxorcielda yarsi-axalqalaqis sarkinigzo magistralis, marabdidan karwaxis mimarTulebiT TurqeTis sazRvramde, samSeneblo derefanSi moxvedrili miwis nakveTebis aRwera/inventarizacia.

aRniSnuli samuSaoebis mizani iyo samSeneblo derefanSi arsebuli konkretuli miwis nakveTebisa da maTi mesakuTreebis Sesaxeb informaciis moZieba, nakveTebze arsebuli situaciis Seswavla, imis dadgena Tu ra tipis sasoflo-sameurneo kulturebia darguli konkretul nakveTebze. garda amisa, miwis aRweris procedura moicavda yvela im Senoba-nagebobis droebiTi (mag. Robe) Tu mudmivi (mag. ferma) obieqtebis Sesaxeb informaciis Segrovebas, romelic aRmoCnda sarkinigzo magistralis samSeneblo derefanSi. miwis nakveTebis aRwerebis dros xdeboba miwis sakuTrebis damadasturebeli dokumentaciis gadamowmeba sajaro reestris erovnuli saagentos adgilobriv samsaxurebSi (TeTiwyaro, axalqalaqi da ninowminda). aRniSnuli samuSaoebis Sedegad dgindeboda sarkinigzo magistralis samSeneblo derefanSi arsebuli miwis nakveTebis Sesaxeb informaciis sizuste.

5

miwis aRwerebis dros aseve gamovlinda iseTi nakveTebi, romelTa mesakuTreebic gardaicvalen, xolo memkvidreebs ar aqvT iuridiulad gadaformebuli aRniSnuli nakveTebi da registracia gavlili sajaro reestrSi. iyo SemTxvevebi roca miwis nakveTebi gayidulia, Tumca isev Zvel mesakuTreebzea registrirebuli. aseve gamovlinda, rom ramdenime aTeuli nakveTis mesakuTre wasulia saqarTvelodan. agreTve dadginda araerTi miwis nakveTis araformaluri sargeblobis faqti, anu SemTxveva roca erTi mesakuTris kuTvnil miwis nakveTs amuSavebs sxva pirovneba zepiri SeTanxmebis safuZvelze da a.S. zemoT CamoTvlili da sxva msgavsi faqtebis Sesaxeb informaciis Segroveba warmoebda adgilobriv mosaxleobasTan, sajaro reestris samsaxurebTan da sakrebuloebTan urTierTobis safuZvelze. miwis nakveTebis aRwerebis Sedegad mopovebuli infrmaciisTvis momzadda specialuri kompiuteruli monacemTa bazis programa, sadac Sevida miwis inventarizaciis Sesaxeb miRebuli informacia. aRniSnuli informacia moicavs miwis aRweris Sedegad miRebul monacemebs rogorc miwis nakveTze, aseve mis mesakuTreze.

6

miwis aRwerebis Sedegad Seqmnili kompiuteruli monacemTa baza gamoiyeneba miwis gamosyidvis proceduris dros, romlis Sesaxeb detaluri informacia SegiZliaT ixiloT am saxelmZRvanelos Semdeg TavebSi.

miwis fasis gansazRvris meTodi da procedura miwis nakveTebis gamosyidvis fasis gansazRvra damokidebulia konkretul raionSi miwis funqciis (sasoflo-sameurneo da arasasoflo-sameurneo), kategoriis (saxnavi, saTibi, saZovari), xarisxis (kargi da mwiri; gakulturebuli da gaukulturebeli) da sarwyavobis maCvenebelze (sarwyavi da urwyavi). miwis gamosyidvis samarTliani fasis gansazRvris mizniT sarkinigzo magistralis marSrutis farglebSi myofi raionebidan miwis sabazro fasebis Sesaxeb informaciis mopoveba sakmaod rTuli aRmoCnda, imis gamo rom miwis yidva-gayidvebi kerZo mesakuTreebs Soris aRniSnul raionebSi (gansakuTrebiT axalqalaqsa da ninowmindaSi) iSviaTia, rac ar iZleva myari sabazro fasis dadgenis saSualebas. amitomac SemuSavda miwis fasis gaangariSebis meTodi, romelic efuZneba raionebSi arsebuli miwaze qonebis gadasaxadis normatiul odenobebis sabaziso ganakveTebis gamravlebas konkretul koeficientze. SemuSavebuli meTodikis mizania miwis sakompensacio Rirebulebis dadgena miwis funqciis, kategoriis, xarisxisa da gasarwyavebis Sesabamisad. meTodikis Sesabamisad dgindeba TeTriwyaros, axalqalaqisa da ninowmindis municipalitetebis teritoriul sazRvrebSi moqceuli miwebis sakopensacio Rirebulebis odenoba yovel heqtar miwaze. unda aRiniSnos, rom saxelmZRvaneloSi mocemuli miwis gamosasyidi fasebi warmoadgens saqarTvelos mTavrobis survils, rom Sesabamisma mesakuTreebma miiRon maRali sargebeli miwis gayidvis Sedegad. aqedan gamomdinare miwis Rirebulebis gaangariSeba moxda xarisxisa da sarwyavobis yvelaze maRali maCveneblebis gamoyenebiT. magaliTad, saxnavi miwis gamosyidvis dros mesakuTre miiRebs kargi xarisxisa da sarwyavi saxnavis Sesabamis fass, miuxedavad mis sakuTrebaSi arsebuli saxnavi miwis xarisxisa da sarwyavobisa. qvemoT mocemuli cxrili asaxavs yarsi-axalqalaqis sarkinigzo magistralis samSeneblo derefanSi moxvedrili miwis nakveTebis gamosyidvis fasebs zemoT mocemuli miwis fasis gaangariSebis meTodis mixedviT: miwis fasis gamoangariSebis wesi 1. miwis Rirebuleba gamoiangariSeba saqarTvelos sagadasaxado kodeqsiT dadgenili sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwaze qonebis gadasaxadis normatiuli odenobis gamravlebiT municipalitetebis Sesabamisad dadgenil koeficientze. agreTve, arasasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis SemTxvevaSi Sesabamisi qonebis gadasaxadis normatiuli odenobis gamravlebiT municipalitetebis Sesabamisad dadgenil koeficientze. 2. koeficientis gamoiangariSeba xdeba miwis funqciis, kategoriis, xarisxisa da gasarwyavebis sakiTxebis gaTvaliswinebiT.

7

sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwaze qonebis gadasaxadis normatiuli odenobebi erT heqtar miwaze

saxnavi saTibi saZovari municipalitetis dasaxeleba

kargi sarwyavi gakulturebuli

gakulturebuli

miwaze qonebis gadasaxadis normatiuli odenoba (larSi) TeTriwyaro axalqalaqi ninowminda

38 34 33

8 8 8

4 4 4

koeficientebis cxrili sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwaze

saxnavi

saTibi

saZovari

municipalitetis dasaxeleba

kargi sarwyavi gakulturebuli

gakulturebuli

1. TeTriwyaro 275 1000 1500 2 axalqalaqi 300 1050 1600 3 ninowminda 300 1050 1600 erTi heqtari sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis sakompensacio Rirebuleba (mocemulia larebSi)

saxnavi saTibi saZovari # municipalitetis dasaxeleba

kargi sarwyavi gakulturebuli

gakulturebuli

1. TeTriwyaro

10,450 8,000 6,000

2 axalqalaqi

10,200 8,400

6,400

3 ninowminda

9,900 8,400

6,400

zemoT mocemuli cxrilebis mixedviT moxdeba miwis fasebis daangariSeba yoveli konkretuli SemTxvevisTvis, sadac gamoyenebuli iqneba Semdegi formula: (N x K)/10000 x A = miwis Sesasyidi fasi N – miwaze qonebis gadasaxadis normatiuli odenoba K – koeficientis maCvenebeli A – Sesasyidi miwis nakveTis farTobi

8

magaliTi: axalqalaqSi erT-erTi miwis mesakuTris miwis nakveTidan 1,000 kv.m. sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwa, saxnavi, kargi xarisxis da sarwyavi maCvenebliT moxvda samSeneblo derefanSi da unda iqnes gamosyiduli. am SemTxvevaSi formulis mixedviT daangariSdeba Semdegi Tanxa, romelic Seadgens miwis gamosasyid fass: (34 l x 300) / 10000 x 1,000 kv.m. = 1,020 lari arasasoflo-sameurneo daniSnulebis miwaze qonebis gadasaxadis normatiuli odenobebi erT kvadratul metr miwaze (larebSi)

municipalitetis dasaxeleba

qalaqi sofeli

miwaze qonebis gadasaxadis normatiuli odenobebi (larSi) TeTriwyaro axalqalaqi ninowminda

0.0552

0.28

0.25

0.0259

0.12

0.25

koeficientebis cxrili arasasoflo-sameurneo daniSnulebis miwaze

municipalitetis dasaxeleba

qalaqi sofeli

TeTriwyaro axalqalaqi ninowminda

20 10 10

15 8 8

zemoT mocemuli cxrilebis mixedviT moxdeba arasasoflo-sameurneo miwis fasebis daangariSeba yoveli konkretuli SemTxvevisTvis, sadac gamoyenebuli iqneba Semdegi formula: (N x K) x A = miwis Sesasyidi fasi N – miwaze qonebis gadasaxadis normatiuli odenoba K – koeficientis maCvenebeli A – Sesasyidi miwis nakveTis farTobi

9

magaliTi: ninowmindaSi erT-erTi miwis mesakuTris miwis nakveTidan 1,000 kv.m. arasasoflo-sameurneo daniSnulebis miwa moxvda samSeneblo derefanSi da unda iqnes gamosyiduli. am SemTxvevaSi formulis mixedviT daangariSdeba Semdegi Tanxa, romelic Seadgens miwis gamosasyid fass: (0.25 l x 10) x 1,000 kv.m. = 2,500 lari SeniSvna: unda aRiniSnos, rom miwebis aRweris/inventarizaciis dros mopovebuli monacemebiT mxolod erTi SemTxveva dafiqsirda ninowmindis raionSi, sadac samSeneblo derefanSi xvdeba arasasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis nakveTi. miwis aRwerebis Semdeg miwis fasis daangariSeba da SeTavazeba xdeba sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwisTvis dadgenili tarifebiT im SemTxvevaSic Tu miwis mesakuTreebi Secvlian nakveTis funqcias da gadaiyvanen sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwas arasasoflo-sameurneo daniSnulebaSi, radgan gamoiricxos mesakuTreebis mier miwis gamosasyidi Tanxis xelovnurad gazrdis mcdelobebi.

miwaze mosavlianobis dadgenis meTodi da procedura saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministrom moipova informacia saqarTvelos soflis meurneobis saministrodan yarsi-axalqalaqis sarkinigzo magistralis marSrutis gzaze myof raionebSi sasoflo-sameurneo kulturebis mosavlianobis Sesaxeb, anu Tu ra mosavali modis saSualod erT heqtar sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwaze Sesabamisi sameurneo kulturis gaTvaliswinebiT. paralelurad, adgilze arsebuli situaciis Sesaswavlad Catarda kvleva, romlis drosac gamoikiTxa adgilobrivi mosaxleoba, raTa momxdariyo mopovebuli informaciis Sejereba soflis meurneobis saministrodan miRebul monacemebTan. aRsaniSnavia, rom soflis meurneobis saministrodan mopovebuli informacia moicavs saSualo mosavlianobis maCveneblebs sasoflo-sameurneo kulturebis mixedviT 2001-2005 wlebis monacemebiT erT heqtar miwaze, xolo adgilobrivi wyaroebis gamokiTxvis Sedegad miRebuli monacemebi efuZneba uaxles informacias da saubaria mwiri da kargi mosavlianobis Sedegad miRebuli mosavlis SemTxvevebze. aqedan gamomdinare, erT heqtar sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwaze sasoflo-sameurneo kulturebis mosavlianoba daangariSdeba saSualo da kargi mosavlianobis gaSualedebiT. qvemoT mocemulia cxrili saqarTvelos soflis meurneobis saministrodan mopovebuli informaciiT erT heqtar sasoflo-sameurneo miwaze sasoflo-sameurneo kulturebis mravalwliuri saSualo mosavlianobis Sesaxeb:

saSualo saheqtaro mosavlianoba tona/ha

sasoflo-sameurneo kulturaTa CamonaTvali ninowmindis

raioni axalqalaqis raioni

TeTriwyaros raioni

saSemodgomo xorbali 1.9 1.55 1.5 sagazafxulo xorbali - - - 2.1 2

10

qeri 1.56 1.8 1.26 Svria 1.47 1.2 0.93 kartofili 12.4 15.2 7.4 erTwliani balaxebi 3.8 3.17 - - - mravalwliani balaxebi 2.5 3.1 - - - niori - - - - - - - - - Warxali - - - - - - - - - stafilo - - - - - - - - - qvemoT mocemulia cxrili adgilobrivi mosaxleobis gamokiTxvebis Sedegad miRebuli informaciiT erT heqtar sasoflo-sameurneo miwaze sasoflo-sameurneo kulturebis mosavlianobis Sesaxeb:

saheqtaro mosavlianoba tona/ha

sasoflo-sameurneo kulturaTa CamonaTvali ninowmindis

raioni

axalqalaqis raioni

TeTriwyaros raioni

saSemodgomo xorbali 3.5 m. - 4 k. 3.5 m. - 4 k. 1.5 m. - 4 k. sagazafxulo xorbali 3.5 m. - 4 k. 3.5 m. - 4 k. 1.5 m. - 4 k. qeri 2 m. - 2.8 k. 2 m. - 2.8 k. 2 m. - 2.8 k. Svria 2 m. - 2.8 k. 2 m. - 2.8 k. 2 m. - 2.8 k. kartofili 15 m.* - 30 k.** 15 m. - 30 k. - - - erTwliani balaxebi (Tiva)

4 m. - 6 k. 4 m. - 6 k. 4 m. - 6 k.

mravalwliani balaxebi (esparceti/ionja)

4 m. - 6 k. 4 m. - 6 k. 4 m. - 6 k.

niori 10 10 - - - Warxali 150 150 - - - stafilo 200 200 - - - * m. – mwiri mosavali ** k. – kargi mosavali Sesabamisi raionebisa da sasoflo-sameurneo kulturebis gaTvaliswinebiT sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwaze mosavlianobis dasaangariSeblad gamoiyeneba Semdegi formula: (Q1+Q2) / 2 = mosavlianoba erT heqtar miwaze Q1 – mravalwliuri saSualo mosavlianoba 1 heqtar miwaze (soflis meurneobis saministros informaciiT) Q2 – kargi mosavlianoba 1 heqtar miwaze (uaxlesi gamokiTxvebiT) magaliTi: axalqalaqSi 1 heqtar sasoflo-sameurneo daniSnulebis saxnav miwaze, romlis gamosyidvac xdeba, aris daTesili kartofili. saqarTvelos soflis meurneobis saministros saSualo mosavlianobis maCveneblebiT axalqalaqSi kartofilis kulturaze aris 15.2 tona mosavlianoba, xolo kargi mosavlis SemTxvevaSi, rogorc amas uaxlesi gamokiTxva gviCvenebs,

11

kartofilis mosavlianoba 30 heqtars Seesabameba. Sesabamisad, unda gamoviyvnoT saSualo ariTmetikuli, anu (15.2 + 30) / 2 = 22.6 tonas. SeniSvna: im SemTxvevaSi Tu soflis meurneobis saministrodan mopovebul monacemebSi miwis nakveTze sasoflo-sameurneo kulturaze ar aris mocemuli Sesabamisi mosavlianoba gamoiyeneba mosaxleobis gamokiTxvebis Sedegad miRebuli monacemebi an maTi gaSualedebuli (mwiri da kargi mosavlianobis) koeficienti mosavlianobis gamosaTvlelad.

mosavlis kompensaciis dadgenis meTodi da procedura yarsi-axalqalaqis sarkinigzo magistralis samSeneblo derefanSi moqceul miwis nakveTebze mosavlianobis kompensaciis tarifebis dadgena moxda damoukidebeli kvlevis Sedegad. sxvadasxva sasoflo-sameurneo kulturebis mosavlis sabazro fasebze informacia mopovebulia adgilobrivi mosaxleobisa da sakrebuloebis warmomadgenelTa gamokiTxvebis Sedegad. mopovebuli informacia mocemulia qvemoT cxrilSi:

sameurneo kulturebis sabazro fasebi 1 kilogram mosavalze (larebSi)

sasoflo-sameurneo kulturaTa CamonaTvali

ninowmindis raioni

axalqalaqis raioni

TeTriwyaros raioni

saSemodgomo xorbali 0.45-0.50 0.45-0.50 0.50 sagazafxulo xorbali 0.45-0.50 0.45-0.50 0.50 qeri 0.25-0.35 0.25-0.35 0.30 Svria 0.25-0.35 0.25-0.35 0.30 kartofili 0.55 0.55 - - - erTwliani balaxebi (Tiva)

0.48 0.48 0.48

mravalwliani balaxebi (esparceti/ionja)

0.48 0.48 0.48

niori 4 4 - - - Warxali 0.60 0.60 - - - stafilo 0.60 0.60 - - - cxrilSi mocemuli informaciis mixedviT moxdeba mosavlis kompensaciis daangariSeba da SeTavazeba miwis mesakuTreze miwis nasyidobis fasTan erTad, im SemTxvevaSi Tu gamosyidvis dros nakveTze daTesilia da/an ukve aris mosavali. Sesabamisi raionebisa da sasoflo-sameurneo kulturebis gaTvaliswinebiT sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwaze mosavlianobis kompensaciis dasaangariSeblad gamoiyeneba Semdegi formula: (Q/10000) x P x A = mosavlis kompensacis Tanxa Q – mosavlianoba 1 heqtar miwaze P – sabazro Rirebuleba 1 kilogram mosavalze

12

A – miwis nakveTis farTobi magaliTi: axalqalaqSi erT-erTi miwis mesakuTris 1,000 kv.m. sasoflo-sameurneo daniSnulebis saxnav miwaze, romlis Sesyidvac xdeba, aris daTesili kartofili. am SemTxvevaSi formulis mixedviT daangariSdeba Semdegi Tanxa, romelic Seadgens miwaze mosavlis kompensacias: (22.6 tona / 10000) x 0.55 lari x 1,000 kv.m. = 1,243 lari

uZravi qonebisa da infrastruqturis Sefaseba da kompensacia miwebis aRwerisa da inventarizaciis Sedegad gamovlinda SemTxvevebi, roca konkretul miwis nakveTebze, romlebic xvdebian yarsi-axalqalaqis sarkinigzo magistralis samSeneblo derefanSi, arsebobs garkveuli tipis Senoba-nageboba (magaliTad mecxoveleobis fermis Senoba) an raime sxva saxis konstruqcia (magaliTad rezervuari). aRniSnul SemTxvevebSi Senoba-nagebobisa da konstruqciebis sakompensacio Tanxebis daangariSeba moxdeba sruli sanacvlo Rirebulebis principiT, anu imis gaTvaliswinebiT Tu ra Rirebuleba aqvs konkretul konstruqcias (mag. mecxoveleobis fermis mSenebloba an uJangavi liTonis rezervuaris damzadeba). es midgoma uzrunvelyofs sabazro fasze ufro samarTliani sakompensacio Tanxis daangariSebasa da SeTavazebas. TiToeuli aseTi SemTxveva ganxiluli iqneba calke da mesakuTre miiRebs konkretul da samarTlian sakompensacio Tanxis SeTavazebas. amisaTvis procesSi CaerTvebian iusticiis saministros eqspertizis biuros uZravi qonebis sertificirebuli Semfaseblebi.

13

araekonomikuri (oboli) nakveTebis gansazRvra da Sefaseba yarsi-axalqalaqis sarkinigzo magistralis samSeneblo derefnis gareT darCenili kerZo miwis nakveTebis garkveuli nawili SesaZloa aRmoCndes imdenad mcire zomis, rom miwis damuSaveba mesakuTresTvis ar iyos ekonomikurad momgebiani. aseT SemTxvevaSi gaTvaliswinebulia miwis nakveTis araekonomikuri (e.w. oboli) nawilis gamosyidva da kompensaciis gadaxda mesakuTrisTvis igive principiT rogorc es mocemulia im SemTxvevaSi roca nakveTis nawili xvdeba samSeneblo derefnis SigniT. dayofis Sedegad warmoqmnili axali nakveTebidan 300 kvadratul metrze naklebi miwis nakveTebi CaiTvleba obol miwad da aseTi nakveTis mesakuTreebi miiReben Sesabamis kompensacias.

miwis gamosyidvisa da kompensaciis procedura

miwis aRwerebis dros mopovebuli informaciis gamoyenebiT daiangariSeba sakompensacio Tanxa, romelsac miiRebs kerZo mesakuTre miwis nakveTis im nawilisTvis, romelic xvdeba yarsi-axalqalaqis sarkinigzo magistralis samSeneblo derefanSi. kompensacia moicavs rogorc miwis fass aseve nakveTze arsebuli an daTesili sameurneo kulturebis kompensacias. ramdenime konkretul SemTxvevaSi kompensacia aseve gaicema Senoba-nagebobebisa da konstruqciebisTvis, romelic dReisTvis arseboben nakveTze da uSualod xvdebian samSeneblo derefanSi. miwis gamosyidvisa da kompensaciis gacemis procesi moicavs ramdenime etaps:

1) sakompensacio SeTavazebebis momzadeba da darigeba; 2) mesakuTreTa informireba da molaparakebis procesi; 3) miwis nasyidobis xelSekrulebis gaformeba; 4) sakuTrebis uflebis registracia axal mesakuTreze.

14

1.1 sakompensacio SeTavazebebis momzadeba da darigeba

sakompensacio Tanxis daangariSebis Semdeg momzaddeba Sesabamisi SeTavazeba, romelic daurigdeba TiToeul mesakuTres. sakompensacio SeTavazebaSi mocemuli iqneba konkretuli miwis nakveTis Sesasyidi fasi da mosavlis kompensaciis gaangariSeba, Tu gamosasyid nakveTze daTesilia an ukve aris moyvanili sameurneo kultura (mag. kartofili da a.S.). kompensaciis gaangariSeba moxdeba im meTodebisa da cxrilebis safuZvelze, romlebic am saxelmZRvanelos wina TavebSia detalurad aRwerili da ganmartebuli. sakompensacio SeTavazebasTan erTad mesakuTreebs daurigdebaT miwis gamosyidvisa da kompensaciis saxelmZRvanelo, sadac detalurad aris mocemuli mesakuTreebisaTvis saintereso informacia yarsi-axalqalaqis sarkinigzo magistralis proeqtis Sesaxeb da miwis gamosyidvis procedurebTan dakavSirebiT.

1.2 mesakuTreTa informireba da molaparakebis procesi

sakompensacio SeTavazebisa da miwis gamosyidvisa da kompensaciis saxelmZRvanelos darigebis Semdeg mesakuTreebs eqnebaT mosafiqrebeli dro raTa gaecnon SeTavazebas da aseve saxelmZRvaneloSi mocemul informacias. daaxloebiT erTi kviris Semdeg mesakuTreebs daukavSirdebian da SeuTanxmdebian Sexvedris Sesaxeb, romlis drosac ganxiluli iqneba sakompensacio SeTavazeba da masTan dakavSirebuli sakiTxebi. aRsaniSnavia, rom mesakuTreebTan molaparakebas warmarTavs saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministros regionuli samsaxuris Sesabamisi warmomadgeneli, romelic warmoadgens saqarTvelos mTavrobas miwis gamosyidvebisa da kompensaciis gacemebis procesSi. molaparakebis dadebiTad dasrulebis SemTxvevaSi mesakuTreebma TavianTi Tanxmoba unda daadasturon sakompensacio SeTavazebis formis xelmoweriT. sakompensacio SeTavazebaze uaris SemTxvevaSi gakeTdeba mesakuTreTa nusxa, sadac Seitaneba is mesakuTreebi, romlebic uars ityvian SeTavazebuli kompensaciis Tanxaze. aRniSnul SemTxvevaSi ganixileba aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebisTvis sakuTrebis CamorTmevisa da kompensaciis kanonmdebeblobiT gaTvaliswinebuli moqmedebebi. aseT SemTxvevebSi gamoiyeneba Sesabamisi kanonmdebloba da kompensacia moxdeba sasamarTlos mier kompensaciis odenobaze miRebuli gadawyvetilebis safuZvelze.

1.3 miwis nasyidobis xelSekrulebis gaformeba

mas Semdeg rac miRweuli iqneba SeTanxmeba miwis gamosyidvasa da mosavlis kompensaciis gadaxdis Sesaxeb, miwis mesakuTreebma unda moipovon nasyidobis xelSekrulebisTvis saWiro Sesabamisi iuridiuli sabuTebi, raSic maT daexmarebaT miwis mesakuTreTa uflebebis dacvis asociaciis warmomadgenlebi.

15

1.3.1 miwis gamosyidvisTvis saWiro sabuTebis momzadeba/mopoveba nasyidobis xelSekrulebis gasaformeblad da Sesabamisi kompensaciis gasacemad saWiroa yarsi-axalqalaqis sarkinigzo magistralis samSeneblo derefanSi moxvedrili miwis nakveTebis iuridiuli sabuTebis mopoveba da momzadeba. miwis nasyidobis garigebisTvis aucilebelia amonaweri da sakadastro gegma sajaro reestridan, romelic moicavs mesakuTrisa da mis sakuTrebaSi arsebul miwis nakveTis Sesaxeb detalur informacias.

imdenad ramdenadac miwis nakveTebis umravlesoba nawilobriv xvdeba sarkinigzo magistralis samSeneblo derefanSi aucilebelia Sesabamisi nakveTebis dayofa derefnis konturebis mixedviT, anu imden nawilad ramdenadac maT derefani gayofs. amisaTvis saWiroa mTliani nakveTis arsebuli sakadastro naxazis dayofa derefnis Sesabamis nawilebad da amis Sedegad warmoqmnili axali nakveTebis registracia sajaro reestris Sesabamis raionul samsaxurebSi.

16

aRniSnul mosamzadebel teqnikur samuSaoebs mesakuTreebisaTvis usasyidlod ganaxorcielebs miwis mesakuTreTa uflebebis dacvis asociacia saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministros finansuri mxardaWeriT.

1.3.2 problematuri nakveTebi miwis aRwerebis dros gamovlinda SemTxvevebi, roca miwis mesakuTreebis nawili gardacvlilia da maT memkvidreebs ar aqvT gadaformebuli miwis nakveTi da registracia gavlili sajaro reestrSi. mesakuTreTa nawils aqvs sakuTrebis damadasturebeli sabuTi xelze, magram ar aqvs registrirebuli sakuTrebis ufleba sajaro reestrSi, rac aucilebeli winapirobaa nasyidobis xelSekrulebis gasaformeblad da kompensaciis misaRebad. aseve aris SemTxvevebi, roca mesakuTreTa garkveulma nawilma araformalurad SeiZina miwis nakveTebi da ar an ver moaxdina SeZenili nakveTebis sajaro reestrSi registracia. zemoT mocemul SemTxvevebSi miwis mesakuTreTa uflebebis dacvis asociacia daexmareba aRniSnuli tipis mesakuTreebs Sesabamisi iuridiuli sabuTebis mowesrigebaSi usasyidlod. sxva SemTxvevebSi, roca mesakuTre sazRvargareT aris wasuli, an xelze aqvs vadagasuli piradobis damadasturebeli sabuTi an arsebobs raime sxva xelisSemSleli faqtori, miwis mesakuTreebs gaewevaT ufaso konsultacia problemis mosagvareblad.

1.3.3 nasyidobis xelSekrulebis gaformeba da kompensaciis gadaxda sajaro reestridan Sesabamisi sabuTebis mopovebis Semdeg momzaddeba nasyidobis xelSekrulebebi TiToeul miwis nakveTze, romelic xvdeba yarsi-axalqalaqis sarkinigzo magistralis, marabdidan karwaxis mimarTulebiT TurqeTis sazRvramde, samSeneblo derefanSi. nasyidobis xelSekrulebaSi mocemuli iqneba informacia miwis mesakuTris (gamyidvelis), saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministros warmomadgenlis (myidvelis), Sesasyidi miwis nakveTisa da Sesabamisi sakompensacio Tanxis Sesaxeb. nasyidobis xelSekrulebis gaformebamde moxdeba mesakuTris winaswari gafrTxileba garigebis adgilisa da drois Sesaxeb. nasyidobis xelSekrulebis gaformeba moxdeba bankis SenobaSi, ekonomikuri ganviTarebis saministrosa da sajaro reestris erovnuli saagentos warmomadgenlebis TandaswrebiT. sajaro reestris warmomadgeneli uzrunvelyofs nasyidobis xelSekrulebis formalurad damowmebas Semdgomi regsitraciisTvis sajaro reestrSi. garigebis gaformebis Semdeg miwis mesakuTres saSualeba eqneba miiRos sakompensacio Tanxa igive bankSi. banki uzrunvelyofs Sesabamisi standartuli salare angariSebis gaxsnas mesakuTreebis saxelze. aseve unda aRiniSnos, rom mesakuTreebi SeTavazebul

17

miwis kompensaciebTan erTad miiReben sabanko angariSis gaxsnisa da bankidan Tanxis gatanis sakomisio gadasaxadis asanazRaurebel Tanxebsac. gamosasyid miwis nakveTebSi SesaZloa iyos iseTi nakveTebi, romlebic 2 welze naklebia aris sakuTrebaSi. aseTi nakveTebis gayidvis dros gamyidveli valdebulia gadaixados saSemosavlo gadasaxadi. aRniSnul SemTxvevebSi saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministro uzrunvelyofs iseTi sakompensacio Tanxis SeTavazebas, sadac gaTvaliswinebuli iqneba saSemosavlo gadasaxadic, radgan mesakuTrem (gamyidvelma) xelze miiRos igive kompensacia, rasac igi miiRebda im SemTxvevaSi Tu mas ar eqneboda gadasaxdeli saSemosavlo gadasaxadi.

1.4 sakuTrebis uflebis registracia axal mesakuTreze

nasyidobis xelSekrulebis gaformeba da registracia sajaro reestrSi moxdeba paralelur reJimSi garigebaze sajaro reestris warmomadgenlis daswrebiTa da daxmarebiT. sakuTrebis uflebis registraciis Semdeg saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministro miiRebs Sesabamis amonawers sajaro reestridan, sadac miTiTebuli iqneba axali mesakuTrisa da miwis nakveTebis Sesaxeb Sesabamisi informacia. axal mesakuTreze (saxelmwifoze) sakuTrebis uflebis registraciiT dasruldeba miwis gamosyidvis procesi.

mSeneblobasTan dakavSirebuli saCivrebi SesaZlebelia rom sarkinigzo magistralis mSeneblobis procesSi moxdes miwis mesakuTreebis im miwis nakveTebis dazianeba an raime sxva tipis zaralis miyeneba, romlebic ar xvdeba samSeneblo derefanSi da ar iqneba gamosyiduli saqarTvelos mTavrobis mier. aseT SemTxvevebSi zaralis anazRaurebaze pasuxismgebeli iqneba samSeneblo kompania, romelic awarmoebs samSeneblo samuSaoebs da mesakuTreebma unda mimarTon aRniSnul mSenebl kompaniebs Sesabamisi saCivrebiT.