bab iv
DESCRIPTION
BAB IV. S K A L A. A.DASAR. PENGERTIAN Pengukuran adalah penempatan angka (atau bilangan) pada objek atau peristiwa menurut aturan. SKALA merupakan bagian dari aturan penempatan angka itu - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
1
BAB IVBAB IVS K A L AS K A L A
2
A.A. DASARDASAR
1.1. PENGERTIANPENGERTIAN
a.a. Pengukuran adalah penempatan angka (atau bilangan) pada Pengukuran adalah penempatan angka (atau bilangan) pada objek atau peristiwa menurut aturan.objek atau peristiwa menurut aturan.
SKALA merupakan bagian dari aturan penempatan angka ituSKALA merupakan bagian dari aturan penempatan angka itu
b.b. Rencana konsisten secara internal pada pengukuran untuk Rencana konsisten secara internal pada pengukuran untuk menempatkan bilangan dikenal sebagai menempatkan bilangan dikenal sebagai MODEL MODEL PENSKALAANPENSKALAAN dan ukuran yang dihasilkan oleh penerapan dan ukuran yang dihasilkan oleh penerapan rencana itu disebut rencana itu disebut SKALASKALA ( (skala adalah ukuran)skala adalah ukuran) NUNNALYNUNNALY
c.c. SKALASKALA adalah seperangkat lambang atau angka yang dibuat adalah seperangkat lambang atau angka yang dibuat sehingga, melalui aturan, lambang atau angka itu dapat sehingga, melalui aturan, lambang atau angka itu dapat ditempatkan pada individu (atau perilaku mereka) yang ditempatkan pada individu (atau perilaku mereka) yang menjadi sasaran penggunaan skala itu ….. (menjadi sasaran penggunaan skala itu ….. (KERLINGER)KERLINGER)
3
2.2. SKALA UKURSKALA UKURCara yang dipakai untuk menempatkan angka Cara yang dipakai untuk menempatkan angka atau bilangan pada hasil ukuratau bilangan pada hasil ukur
Alat ukur METERANAlat ukur METERANSkala ukur “METER”Skala ukur “METER”Hasil ukur: 25 meterHasil ukur: 25 meter
Alat ukur TIMBANGANAlat ukur TIMBANGANSkala ukur “KILOGRAM”Skala ukur “KILOGRAM”Hasil ukur : 9 kilogramHasil ukur : 9 kilogram
Alat ukur UJIANAlat ukur UJIANSkala ukur “ANGKA 1 SAMPAI 10”Skala ukur “ANGKA 1 SAMPAI 10”Hasil ukur : 7Hasil ukur : 7
Alat ukur KUESIONERAlat ukur KUESIONERSkala ukur “ANGKA 1 SAMPAI 5”Skala ukur “ANGKA 1 SAMPAI 5”Hasil ukur : 4Hasil ukur : 4
4
3.3. KATEGORI SKALAKATEGORI SKALAAda berbagai cara untuk melihat kategori Ada berbagai cara untuk melihat kategori skala, meliputiskala, meliputi
Level skalaLevel skala Tipe skalaTipe skala Sifat skalaSifat skala Nilai skalaNilai skala
Skala yang digunakan merupakan kombinasi di antara mereka, yakni
ADA LEVEL, ADA TIPE, ADA SIFAT, DAN ADA NILAI
5
B.B. LEVEL SKALALEVEL SKALA
1.1. HAKIKATHAKIKAT
SKALA mengenal level angka yang SKALA mengenal level angka yang menunjukkan banyaknya informasi yang menunjukkan banyaknya informasi yang terkandung di dalam skala ituterkandung di dalam skala itu
Level SKALA makin tinggi jika kandungan Level SKALA makin tinggi jika kandungan informasinya makin banyakinformasinya makin banyak
Dan demikian sebaliknyaDan demikian sebaliknya
6
2.2. URUTAN LEVEL SKALAURUTAN LEVEL SKALA
LEVEL RASIO
LEVEL INTERVAL
LEVEL ORDINAL
LEVEL NOMINAL
TINGGI
RENDAH
TINGGI : BANYAK MENGANDUNG INFORMASI
RENDAH : SEDIKIT MENGANDUNG INFORMASI
LEVEL LEBIH TINGGI DAPAT DIRINGKAS MENJADI LEBIH RENDAH, TIDAK BOLEH SEBALIKNYA
7
3.3. LEVEL NOMINALLEVEL NOMINALa)a) CIRICIRI
Hanya untuk membedakan satu dan lainnyaHanya untuk membedakan satu dan lainnya
b)b) Kandungan informasiKandungan informasi
Kandungan informai paling sedikitKandungan informai paling sedikit
c)c) Contoh 1Contoh 1PRIA : 1WANITA : 2
MANGGA : 1JERUK : 2DUKU : 3MANGGIS : 4
ANGKA HANYA SEBAGAI PEMBEDA
8
4.4. LEVEL ORDINALLEVEL ORDINAL
a)a) CIRI CIRIMembedakan satu dan lainnyaMembedakan satu dan lainnyaMenunjukkan peringkatMenunjukkan peringkat
Mis :Mis : TINGGI – RENDAHTINGGI – RENDAHBESAR – KECILBESAR – KECILdan sejenisnyadan sejenisnya
((tanpa memperhatikan jarak di antara skala)tanpa memperhatikan jarak di antara skala)
b)b) KANDUNGAN INFORMASI KANDUNGAN INFORMASIKandungan informasi lebih banyak dari level nominalKandungan informasi lebih banyak dari level nominal
c)c) PERINGKASAN PERINGKASANJika perlu, dapat diringkas, diturunkan, atau dianggap Jika perlu, dapat diringkas, diturunkan, atau dianggap sebagai skala nominalsebagai skala nominal
9
d)d) Contoh 2Contoh 2
LUAS BAK AIR = 1LUAS KOLAM IKAN = 2LUAS SAMUDRA PASIFIK = 3
PERINGKAT :BESAR-KECIL
TINGGI ALMARI = 1TINGGI RUMAH = 2TINGGI GNG. HIMALAYA = 3
PERINGKAT :TINGGI-RENDAH
KADAR KOPI ENCER = 1KADAR KOPI SEDANG = 2KADAR KOPI PEKAT = 3
PERINGKAT :BANYAK-SEDIKIT
1 2 3 4
10
5.5. LEVEL INTERVALLEVEL INTERVAL
a.a. CIRICIRIMembedakan satu dan lainnyaMembedakan satu dan lainnyaMenunjukkan peringkatMenunjukkan peringkatMemiliki jarak skala yang samaMemiliki jarak skala yang sama(tidak harus memiliki titik nol mutlak atau (tidak harus memiliki titik nol mutlak atau tulen)tulen)
b.b. KANDUNGAN INFORMASIKANDUNGAN INFORMASIKandungan informasi lebih banyak dari level Kandungan informasi lebih banyak dari level ordinalordinal
c.c. PERINGKASANPERINGKASANJika perlu, dapat diringkas, diturunkan, atau Jika perlu, dapat diringkas, diturunkan, atau dianggap sebagai level ordinaldianggap sebagai level ordinal
11
d)d) Contoh 3Contoh 3
360 C
370 C
380 C
390 C
- 2 VOLT
-1 VOLT
0 VOLT
1 VOLT
2 VOLT
JARAK SKALA DI ANTARA ANGKA ADALAH SAMA
36 37 38 39 40 41
12
6.6. LEVEL RASIOLEVEL RASIOa)a) CIRICIRI
Membedakannya satu dan lainnyaMembedakannya satu dan lainnya Menunjukkan peringkatMenunjukkan peringkat Memiliki jarak skala yang samaMemiliki jarak skala yang sama Memiliki titik nol mutlak (tulen)Memiliki titik nol mutlak (tulen)
b)b) KANDUNGAN INFORMASIKANDUNGAN INFORMASIKandungan informasi lebih banyak dari level Kandungan informasi lebih banyak dari level intervalinterval
c)c) PERINGKASANPERINGKASANJika perlu, dapat diringkas, diturunkan, atau Jika perlu, dapat diringkas, diturunkan, atau dianggap sebagai level interval atau ordinaldianggap sebagai level interval atau ordinal
13
d)d) Contoh 3Contoh 3
2 orang3 orang4 orang5 orang6 orang
Rp. 1000
Rp. 2000
Rp. 3000
Rp. 4000
4 ORANG :2 ORANG= 2 : 1
6 ORANG :2 ORANG= 3 : 1
Rp. 4000 : Rp. 1000 = 4 : 1
0 1 2 3 4 5
ADA TITIK NOL MUTLAK DAPAT DIBUAT RASIO
6
14
7. PENSKALAAN COOMBS (4 OBJEK)7. PENSKALAAN COOMBS (4 OBJEK)a)a) HAKIKATHAKIKAT
• Level skala terletak di antara skala Level skala terletak di antara skala ORDINAL ORDINAL dan dan INTERVALINTERVAL, dengan menunjukkan jarak , dengan menunjukkan jarak mana mana LEBIH DEKAT LEBIH DEKAT dan mana dan mana LEBIH JAUHLEBIH JAUH
• Menentukan urutan objek, mis. A, B, C, DMenentukan urutan objek, mis. A, B, C, D
A B C DAB > CD
A B C DAB < CD
JIKA SETUJU A, JUGA SETUJU BCDJIKA SETUJU B, JUGA SETUJU CDJIKA SETUJU C, JUGA SETUJU D
15
b)b) SKALA I (SKALA I (INDIVIDUAL SCALEINDIVIDUAL SCALE))
Terdiri atas banyak kombinasiTerdiri atas banyak kombinasiA B C DA B D CA C B DB A C DB A D C• • •
24 MACAM
Yang diperhatikan 7 macam :A B C D
B A C DB C A D
C B A D atau B C D AC B D AC D B AD C B A
16
c)c) SKALA J (SKALA J (JOINT SCALEJOINT SCALE))Terdiri atas wilayah di antara titik tengah AB, AC, Terdiri atas wilayah di antara titik tengah AB, AC, AD, BC, BD, CDAD, BC, BD, CD
A B C D
1 2 3 4 5 6 7
AB
AC
BC
AD BD CD
KOMBINASI JARAK
MACAM AB BD CD
a Kecil Sedang Besar
b Kecil Besar Sedang
c Sedang Kecil Besar
d Sedang Besar Kecil
e Besar Kecil Sedang
f Besar Sedang Kecil
AB < CD
AB > CD
17
A B C D
1 2 3 4 5 6 7
AB AC BC AD BD CD
A B C D
AB AC BCAD BD CD
A B C D
AB AC BCAD BD CD
A B C D
AB AC BCAD BD CD
d.
c.
b.
a.
18
A B C D
AB AC BCAD BD CD
A B C D
1 2 3 4 5 6 7
AB AC BC AD BD CD
e.
f.
19
CIRI KOMBINASI
a b c AB AC BC AD BD CD AB < CB
d e f AB AC AD BC BD CD AB > CB
SEBAGAI WAKIL ADALAH MACAM a DAN f
A B C D
1 2 3 4 5 6 7
AB
AC
BC
AD BD CD
Xa.
JIKA X DI (1)
JARAK AX TERDEKATJARAK BX BERIKUTNYAJARAK CX BERIKUTNYAJARAK DX TERJAUH
URUTAN DEKAT KE JAUH : ABCD
20
A B C D
1 2 3 4 5 6 7
AB
AC
BC
AD BD CD
Xa.
JIKA X DI (2)
X DI KANAN AB, JARAK BX TERDEKATX DI KIRI AC, JARAK AX BERIKUTNYA
JARAK CX BERIKUTNYAJARAK DX TERJAUH
URUTAN DEKAT KE JAUH : BACD
JIKA X DI (3)
A B C D
1 2 3 4 5 6 7
AB
AC
BC
AD BD CD
X
D
A
C
B
TEKNIKPEMEKARAN
21
UNTUK LETAK DI SEMUA WILAYAH, URUTANMODEL a
WILAYAH URUTAN
(1) ABCD
(2) BACD
(3) BCAD
(4) CBAD
(5) CBDA
(6) CDBA
(7) DCBA
MODEL f
WILAYAH URUTAN
(1) ABCD
(2) BACD
(3) BCAD
(4) BCDA
(5) CBDA
(6) CDBA
(7) DCBA
d)d) ContohContohBagaimana urutan persyaratan untuk menjadi anggota pemerhati pendidikan
SEMUA ORANGPARA PROFESIONALPARA PENDIDIKPARA GURU
Bagaimana jarak skala
22
HASIL ANGKET POLA RESPONSI FREKUENSI
1. SEMUA – PROFESIONAL – PENDIDIK – GURU 53
2. PROFESIONAL – PENDIDIK – SEMUA – GURU 44
3. PENDIDIK – PROFESIONAL – GURU – SEMUA 40
4. PENDIDIK – GURU – PROFESIONAL – SEMUA 37
5. PROFESIONAL – SEMUA – PENDIDIK – GURU 32
6. GURU – PENDIDIK – PROFESIONAL – SEMUA 26
7. PROFESIONAL – PENDIDIK – GURU – SEMUA 23
8. PROFESIONAL – GURU – SEMUA – PENDIDIK 2
9. PENDIDIK – GURU – SEMUA – PROFESIONAL 1
10. PROFESIONAL – SEMUA – GURU - PENDIDIK 1
1. DAN 7. BERKEBALIKAN MENJADI ABCD DAN
CDBASEHINGGA :
A = SEMUA ORANG C = PENDIDIKB = PROFESIONAL D = GURU
23
URUTAN MENJADI
1. ABCD2. BCAD3. CBDA4. CDBA5. BACD6. DCBA7. BCDA
COCOK DENGAN MODEL f
JARAK AB > CD
SEMUA ORANG – PROFESIONAL > PENDIDIK - GURU
24
C. TIPE SKALAC. TIPE SKALA
1.1. SKALA KATEGORISSKALA KATEGORISa)a) Skala ini hanya menunjukkan Skala ini hanya menunjukkan
KATEGORI OBJEK UKURKATEGORI OBJEK UKUR
b)b) Contoh 7Contoh 7
• MAKANAN ASIN = 1
MAKANAN MANIS =2
MAKANAN ASAM =3
MAKANAN PEDAS =4
• ORANG DESA = 1
ORANG KOTA = 2
25
2.2. SKALA KUALITATIF BERPERINGKATSKALA KUALITATIF BERPERINGKATa)a) Skala ini menunjukkan peringkat pada Skala ini menunjukkan peringkat pada
objek ukurobjek ukur
b)b) Contoh 8Contoh 8 Tingkat status sosial ekonomiTingkat status sosial ekonomi
TINGGITINGGI == 11SEDANGSEDANG == 22RENDAHRENDAH == 33
Ragam Tutur BahasaRagam Tutur BahasaHALUSHALUS = = 11MENENGAHMENENGAH== 22KASARKASAR = = 33
26
Kepekatan kopiKepekatan kopi
TIADA KOPITIADA KOPI == 11
KOPI ENCERKOPI ENCER == 22
KOPI AGAK ENCERKOPI AGAK ENCER == 33
KOPI SEDANGKOPI SEDANG == 44
KOPI AGAK PEKATKOPI AGAK PEKAT== 55
KOPI PEKATKOPI PEKAT == 66
FREKUENSIFREKUENSI
TIDAK PERNAHTIDAK PERNAH == 11
KADANG-KADANGKADANG-KADANG ==22
AGAK SERINGAGAK SERING == 33
SERINGSERING == 44
SELALUSELALU == 55
STATUS PENDIDIKANSTATUS PENDIDIKAN
TIDAK PERNAH BERSEKOLAHTIDAK PERNAH BERSEKOLAH == 00
TIDAK LULUS SDTIDAK LULUS SD == 11
LULUS SDLULUS SD == 22
LULUS SLTPLULUS SLTP == 33
LULUS SLTALULUS SLTA == 44
LULUS S1 PERGURUAN TINGGILULUS S1 PERGURUAN TINGGI ==55
LULUS S2 PERGURUAN TINGGILULUS S2 PERGURUAN TINGGI ==66
LULUS S3 PERGURUAN TINGGILULUS S3 PERGURUAN TINGGI ==77
JUMLAH MAHASISWAJUMLAH MAHASISWA
KURANG DARI 1000KURANG DARI 1000 == 11
1001 - 50001001 - 5000 == 22
50001 – 10.00050001 – 10.000 == 33
10.001 – 15.00010.001 – 15.000 == 44
15.001 – 20.00015.001 – 20.000 == 55
LEBIH DARI 20.000LEBIH DARI 20.000 == 66
27
3.3. SKALA (KIRAAN) SKALA (KIRAAN) LIKERTLIKERT
a)a) PILIHAN PERTANYAANPILIHAN PERTANYAANSkala ini dibuat oleh Skala ini dibuat oleh R. LIKERT R. LIKERT untuk untuk pengukuran sikap,pengukuran sikap,dengan lima jawaban :dengan lima jawaban :
SANGAT SETUJUSANGAT SETUJUSETUJUSETUJURAGURAGUTIDAK SETUJUTIDAK SETUJUSANGAT TIDAK SETUJUSANGAT TIDAK SETUJU
Diterapkan pada setiap butir pertanyaanDiterapkan pada setiap butir pertanyaan
28
b)b) BENTUK PERTANYAANBENTUK PERTANYAAN
Ada dua macam pertanyaanAda dua macam pertanyaanPOSITIF POSITIF dan dan NEGATIFNEGATIF
Pertanyaan Pertanyaan POSITIFPOSITIF mengharapkan mengharapkan responden setuju, seperti :responden setuju, seperti :
______ Pendidikan adalah penting bagiPendidikan adalah penting bagibangsa dan negarabangsa dan negara
Pertanyaan Pertanyaan NEGATIFNEGATIF mengharapkan mengharapkan responden tidak setuju, seperti :responden tidak setuju, seperti :
______ Bersekolah hanya membuang Bersekolah hanya membuang waktu sajawaktu saja
Di dalam kuesioner, terdapat campuran Di dalam kuesioner, terdapat campuran pertanyaan positif dan pertanyaan negatifpertanyaan positif dan pertanyaan negatif
29
c)c) PEMBERIAN NILAIPEMBERIAN NILAI
Pada pertanyaan positif dan negatifPada pertanyaan positif dan negatif
PERTANYAAN PILIHAN JAWABAN
POSITIF NEGATIF
SANGAT SETUJU 5 1
SETUJU 4 2
RAGU 3 3
TIDAK SETUJU 2 4
SANGAT TIDAK SETUJU 1 5
30
d)d) LEVEL SKALALEVEL SKALA Pada umumnya Pada umumnya setiap setiap butir pada skala butir pada skala
Likert dianggap memiliki level ordinalLikert dianggap memiliki level ordinal
Jumlah Jumlah skor dari banyak (semua) butir skor dari banyak (semua) butir sering dianggap memiliki level intervalsering dianggap memiliki level interval
SANGAT SETUJUSETUJURAGUTIDAK SETUJUSANGAT TIDAK SETUJU
LEVEL ORDINAL
31
4.4. SKALA KIRAAN LAINNYASKALA KIRAAN LAINNYAa)a) Biasanya berbentuk pertanyaan Biasanya berbentuk pertanyaan
dengan pilihan jawaban pada dengan pilihan jawaban pada rentangan angka tertentu, misal :rentangan angka tertentu, misal :
1 2 3 4 5
TERBURUK
TERENDAH
PALING TIDAKDIKEHENDAKI
PALING TIDAK MEMADAI
TERBAIK
TERTINGGI
PALINGDIKEHENDAKI
PALING MEMADAI
MENGGUNAKAN ANGKA PADA SKALA ATAU MEMBERI ANGKA PERINGKAT
32
b)b) SKALA KIRAAN LAINNYA MELIPUTI:SKALA KIRAAN LAINNYA MELIPUTI:Skala Frekuensi VerbalSkala Frekuensi VerbalSkala OrdinalSkala OrdinalSkala KomparatifSkala KomparatifSkala NumerikSkala NumerikSkala Pilihan Kata SifatSkala Pilihan Kata SifatSkala StapelSkala StapelSkala Peringkat PaksaanSkala Peringkat PaksaanSkala Diferensial SemantikSkala Diferensial Semantik
(lihat BAB (lihat BAB III)III)
Setiap butir dianggap berlevel ordinalSetiap butir dianggap berlevel ordinal
Jumlah skor dari semua butir ada Jumlah skor dari semua butir ada kalanya dapat dianggap berlevel ordinalkalanya dapat dianggap berlevel ordinal
33
5.5. SKALA (KIRAAN) THURSTONESKALA (KIRAAN) THURSTONEa)a) Skala ini dibuat oleh Skala ini dibuat oleh L. L. THURSTONEL. L. THURSTONE
untuk mengukur sikap dengan :untuk mengukur sikap dengan :
BERSKALA INTERVALBERSKALA INTERVAL
BENTANGAN SKALA 0 - 11BENTANGAN SKALA 0 - 11
b)b) Penyusunan KuesionerPenyusunan KuesionerPenyusunan kuesioner dilakukan dengan memilih Penyusunan kuesioner dilakukan dengan memilih sejumlah butir dari kumpulan butir, sehingga nilai sejumlah butir dari kumpulan butir, sehingga nilai untuk semua butir membentuk urutan intervaluntuk semua butir membentuk urutan interval
Misal :Misal :
0,30,3 0,60,6 0,90,9 1,21,2 1,51,5 1,81,82,12,1
2,42,4 2,72,7 3,03,0 3,33,3 3,63,6 3,93,94,24,2
. . .. . .
34
c)c) PENENTUAN NILAI BUTIRPENENTUAN NILAI BUTIR1)1) Butir yang telah disusun diserahkan Butir yang telah disusun diserahkan
kepada para pakar untuk ditanggapikepada para pakar untuk ditanggapi
Rentangan nilai untuk tanggapan Rentangan nilai untuk tanggapan adalah A sampai K (11 kategori)adalah A sampai K (11 kategori)
A B C D E F G H I J K
SANGATTIDAKDIKEHENDAKI
SANGATDIKEHENDAK
I
PAKAR MEMILIH SALAH SATU DIANTARA A SAMPAI K
35
2)2) PERHITUNGANPERHITUNGAN
Pada A sampai K diberi nilai 1 Pada A sampai K diberi nilai 1 sampai 11sampai 11
dengan interval dengan interval ii = 1 = 1
misalnya :misalnya :
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
A B C D E F G H I J K
5 6 7
E F G
ii = 1 = 1BATASBAWAH
BATASATAS
5,5 6,5
36
3)3) NILAI DAN KUALITAS BUTIRNILAI DAN KUALITAS BUTIR
NILAI BUTIRNILAI BUTIR == MEDIAN MMEDIAN M
KUALITAS BUTIRKUALITAS BUTIR == JARAK INTERKUARTILJARAK INTERKUARTIL
MAKIN KECIL JARAK INTERKUARTIL,
MAKIN BESAR KECOCOKAN DI ANTARA PARA PAKAR,
MAKIN TINGGI KUALITAS BUTIR
37
d)d) C O N T O H 9C O N T O H 9
Butir 1 ditanggapi oleh 200 pakar Butir 1 ditanggapi oleh 200 pakar dengan hasil :dengan hasil :
A B C D E F G H I J K1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
FREK 2 2 6 2 6 62 64 26 18 8 4
BATAS BATAS KUMBAWAH ATAS PROP
A 1 0.5 1.5 2 0,01 0,01B 2 1.5 2.5 2 0,01 0,02C 3 2.5 3.5 6 0,03 0,05D 4 3.5 4.5 2 0,01 0,06E 5 4.5 5.5 6 0,03 0,09F 6 5.5 6.5 62 0,31 0,40G 7 6.5 7.5 64 0,32 0,72H 8 7.5 8.5 26 0,13 0,85I 9 8.5 9.5 18 0,09 0,94J 10 9.5 10.5 8 0,04 0,98K 11 10.5 11.5 4 0,02 1,00
FREK PROPINTERVAL
38
6.6. SKALA NILAISKALA NILAIBiasanya berbentuk nilai yang Biasanya berbentuk nilai yang ditunjukkan oleh alat ukurditunjukkan oleh alat ukur
misal :misal :TEKANAN DARAHTEKANAN DARAHNILAI UJIANNILAI UJIANNILAI POTENSI AKADEMIKNILAI POTENSI AKADEMIK
7.7. SKALA FREKUENSISKALA FREKUENSIBerbentuk hasil cacahan, seperti :Berbentuk hasil cacahan, seperti :
BANYAKNYA JAWABAN BENARBANYAKNYA JAWABAN BENARBANYAKNYA PENUTUR BAHASA ASINGBANYAKNYA PENUTUR BAHASA ASINGBANYAKNYA PENGGEMAR SEPAK BOLABANYAKNYA PENGGEMAR SEPAK BOLA
39
8.8. SKALA LAIN - LAINSKALA LAIN - LAINAda sejumlah skala lain-lain yang tidak Ada sejumlah skala lain-lain yang tidak banyak digunakan (banyak digunakan (dapat dicari di dalam bacaan)dapat dicari di dalam bacaan)
9.9. KAITAN DI ANTARA LEVEL DAN TIPE SKALAKAITAN DI ANTARA LEVEL DAN TIPE SKALA
RASIO ● ●
INTERVAL ● ● ●
ORDINAL ● ●
NOMINAL ●
KATE-GORIS KUALITATIF
BERPERINGKAT KIRAAN NILAI FREKUENSI
40
D. SIFAT SKALAD. SIFAT SKALA1.1. SKALA DISKRITSKALA DISKRIT
Jika diurutkan, terdapat lompatan di antara skala,Jika diurutkan, terdapat lompatan di antara skala,
Misal :Misal :1,1, 2,2, 3,3, 4,4, 5,5, ......5,5, 10,10, 15,15, 20,20, 25 ...25 ...100,100, 150,150, 200,200, 250,250, 300 ...300 ...
2.2. SKALA KONTINUSKALA KONTINUJika diurutkan, menjadi serba terus Jika diurutkan, menjadi serba terus berkesinambunganberkesinambungan
Misal :Misal :
XX11 XX22 XX33.. .. .. .. .. ..
1 2 3 4 5
1,25
1,5
41
3.3. DISKRIT SEMUDISKRIT SEMUSkala sesungguhnya adalah kontinu, tetapi Skala sesungguhnya adalah kontinu, tetapi diberi nilai secara diskrit, melalui aturan diberi nilai secara diskrit, melalui aturan tertentutertentu
KONTINU
DISKRIT SEMU
MISAL : 6 7 8 9
6,5
7,5
8,5
6 7 8 9
10 15 20
12,5 17,5 22,5
25
15 20 25
42
E. NILAI SKALAE. NILAI SKALA1.1. MACAM NILAI SKALAMACAM NILAI SKALA
Secara garis besar, dikenal dua nilai skalaSecara garis besar, dikenal dua nilai skala DIKOTOMIDIKOTOMI POLITOMIPOLITOMI
2.2. SKALA DIKOTOMISKALA DIKOTOMIa)a) Hanya ada dua macam nilai, biasanya Hanya ada dua macam nilai, biasanya
dinyatakan sebagai dinyatakan sebagai
00 dandan 11b)b) Contoh 5Contoh 5
JAWABAN BENAR = 1JAWABAN SALAH = 0
ADA = 1TIDAK ADA = 0SETUJU = 1TIDAK SETUJU = 0
43
3.3. SKALA POLITOMISKALA POLITOMIa)a) Memiliki bentangan nilai lebih dari dua Memiliki bentangan nilai lebih dari dua
macammacamb)b) Contoh 6Contoh 6
SALAH = 0SEBAGIAN BENAR =
1 … 9BENAR = 10
SALAH, SEBAGIAN BENAR, SALAH, SEBAGIAN BENAR, BENARBENAR
DARI RENDAH KE TINGGI1, 2, 3, 4, 5
PERINGKATPERINGKAT
DARI BURUK KE BAIK1, 2, 3, 4, 5, 6, 7
KIRAAN (RATING)KIRAAN (RATING)