tapaleuk

39
Bakutikam Sabtu, 30 Januari 2010 | 09:59 WITA AMA Tobo bangun papagi pi cari parang karna baptua mo pi potong ame pohon yang su miring pi dong pung ruma. Abis itu, masi pegang parang, baptua pi dudu di rebis ruma sambil angka kas nae kaki. Baptua eki ame dia pung ana parampuan ko bawa kasi dia koran. Ama Tobo pung kegiatan partama tiap hari tu musti baca koran. Dia taku sonde bisa iko barita na, andia ko dia musti baca duluan. Nanti kalo dia pung bini yang baca koran duluan dia kana olok. Ko Ina Feok tu pung tukang olok orang minta ampon. Koran su ada di dia pung tangan. Ma ada yang lupa. Baptua taputar cari dia pung kacamata karna mata su puruk na. Tar bisa lia kalo tar pake kacamata. Baptua pung tahedek lai dapa lia barita tentang anggota polisi yang tikam ame dia pung kawan. "Awi..... ini dolo. Karmana ko anggota polisi saling bakutikam ko. Ko kalo polisi su bagini, kotong mau pi minta perlindungan di sapa o. Susa e ini orang sakarang ni, anggap orang pung nyawa sama ke ayam sa. Kapan dong mau tikam na dong tikam su. Ini dia tikam ame dia pung kawan sandiri. Awi... paya o," Ama Tobo langsung pee mata ko baca itu koran basar-basar. Ina Feok ju ada taputar cari koran dapa dengar dia pung laki pung baomong langsung pi ko rampas ame koran. Dong dua bakurampas koran ko mau baca tentang itu polisi yang kana tikam tu. "Eh, ko lu sabar dolo. Tau antri ko sonde. Nanti kalo beta su abis baca beta kasi di lu. Lu mau tidor tendes ju sonde apa-apa," Ama Tobo masparak deng dia pung bini. Ina Feok pung muka su tar batul. Dia su sonde mau baca lai, karna su kana masparak na. "Biar sa beta sonde baca lain. Ma beta kasian batul. Ada polisi yang sonde bisa kasi conto di kotong masarakat kici bagini ni.

Upload: gueste9ecfb

Post on 07-Jul-2015

440 views

Category:

Technology


3 download

TRANSCRIPT

Bakutikam Sabtu, 30 Januari 2010 | 09:59 WITA

AMA Tobo bangun papagi pi cari parang karna baptua mo pi potong

ame pohon yang su miring pi dong pung ruma. Abis itu, masi pegang

parang, baptua pi dudu di rebis ruma sambil angka kas nae kaki.

Baptua eki ame dia pung ana parampuan ko bawa kasi dia koran. Ama

Tobo pung kegiatan partama tiap hari tu musti baca koran. Dia taku

sonde bisa iko barita na, andia ko dia musti baca duluan. Nanti kalo dia

pung bini yang baca koran duluan dia kana olok. Ko Ina Feok tu pung

tukang olok orang minta ampon.

Koran su ada di dia pung tangan. Ma ada yang lupa. Baptua taputar cari

dia pung kacamata karna mata su puruk na. Tar bisa lia kalo tar pake

kacamata. Baptua pung tahedek lai dapa lia barita tentang anggota polisi

yang tikam ame dia pung kawan.

"Awi..... ini dolo. Karmana ko anggota polisi saling bakutikam ko. Ko

kalo polisi su bagini, kotong mau pi minta perlindungan di sapa o. Susa

e ini orang sakarang ni, anggap orang pung nyawa sama ke ayam sa.

Kapan dong mau tikam na dong tikam su. Ini dia tikam ame dia pung

kawan sandiri. Awi... paya o," Ama Tobo langsung pee mata ko baca itu

koran basar-basar.

Ina Feok ju ada taputar cari koran dapa dengar dia pung laki pung

baomong langsung pi ko rampas ame koran. Dong dua bakurampas

koran ko mau baca tentang itu polisi yang kana tikam tu.

"Eh, ko lu sabar dolo. Tau antri ko sonde. Nanti kalo beta su abis baca

beta kasi di lu. Lu mau tidor tendes ju sonde apa-apa," Ama Tobo

masparak deng dia pung bini.

Ina Feok pung muka su tar batul. Dia su sonde mau baca lai, karna su

kana masparak na. "Biar sa beta sonde baca lain. Ma beta kasian batul.

Ada polisi yang sonde bisa kasi conto di kotong masarakat kici bagini ni.

Ko kalo ada masala na baomong babae to, jang langsung maen tikam sa.

Ko dong yang mangarti hukum dong sandiri yang langgar hukum," Ina

Feok baomong ko sangaja ganggu dia pung laki pung konsentrasi tu.

Ama Tobo su abis baca langsung baomong deng dia pung bini. "Itu su,

kalo mo maso polisi na lebe ada dong musti tes pisikologis dolo babae.

Jang sampe ko ada masala na dong tar bisa tahan dong pung emosi, ju

maen tikam sa. Kotong mau lihat kalo orang biasa yang buat bagitu ada

dia pung hukuman maso panjara lai. Na kalo polisi yang bekin bagitu

jang hanya urus pi dalam sa." (hermina pello)

Jang Asal Omong Sa Jumat, 29 Januari 2010 | 11:25 WITA

AMA Tobo pegang deng kertas kardus. Ma hari ada bapanas baptua

jalan sonde barenti. Ma andia, baptua pung tangan kanan pegang kardus

kipas-kipas muka deng badan. Baptua pung baju kaos putih basa kana

karingat. Untung sa son pake calana panjang warna itam. Ini calana

baptua pung calana andalan untuk pi pasiar.

Baptua hanya pake kaen warna merah garis-garis. Ma karna panas pung

karja, kaen tua lipat sampe di paha. Baptua malas tau terus bajalan.

Tartau foe apa, tua pi iko itu ana muda yang bademo. Itu ana dong

bademo saratus hari karja Presiden SBY deng dia pung wakil Boediono.

Baptua iko tarus itu ana muda dong bajalan. Beta hanya mo dangar

basong batareak apa. Baptua iko tarus boto-boto sandiri. "Awii, basong

ana muda batareak sampe batang leher dong karing. Batareak sampe

suara dong amper son dapa dangar. Biar mathari nae sampe atas kapala

basong batareak tarus. Basong memang hebat. Ko ana muda na. Tanaga

mas bagus. Ini dolu namanya ana muda. Dong ana muda memang paling

kritis. Dong karitik tarus pamarenta."

Baptua pung kaki su cape bajalan, ko dudu talepo di bawah pohon duri.

Adu bet son sanggup bajalan lai. Son tau hal, pas baptua baomong ada

sat ana muda dapa dangar. Itu ana muda langsung sambung mulu.

"Kalo su tua kakaluk kanapa son mo dudu diam di rumah. Kanapa

manoso bajalan. Ini ana muda baomong ma dia pung muka pia lia tampa

laen. Maksodnya supaya Ama Tobo son dapa dangar dia pung baomong.

Ma son tau hal, baptua rasa tarsinggung langsung pange itu ana muda.

"Woe nyong, lu deka sini do," Ama Tobo pung cara pange su sama ke

ana geng dong. Tua pung muka karing mo mati.

Dangar Ama Tobo pange, ini ana muda son manyao ma dia jalan pi deka

Ama Tobo. Ini ana muda pung badan ju faeng mati. Otot tangan dong

baisi.

Ama tobo dalam hati pikir ini ana muda mo taku sang dia. Ini ana muda

pung muka karing. Su deka Ama Tobo ini ana muda batanya, kanapa

pange beta.

Ama Tobo langsung ilang gaya. Muka tadi karing langsung sanyum. Lia

tua pung muka sanyum, ini ana muda langsung baomong. Heeee.....ko

tadi muka karing, sakarang sanyum. Sapa yang sanyum sang Ama.

Padhal tadi baptua pange ini ana muda, maksudnya mo masparak. Ma

sond jadi lai. Ini ana muda bale gartak Ama Tobo langsung daun, ke

tikus kana siram aer dingin.

"Bagini bu. Tadi bet pange sang bu. Bet hanya mo tanya sa. Kanapa bu

son iko demo deng ana muda yang laen. Itu sa maksud pange bu,"

baptua pung otak memang capat baputar.

Ini ana muda dangar, Ama Tobo baomong langsong manyao. "Itu dong

pung urusan. Bet pung urusan laen. Bet hanya kastau sang ama sa, lebe

bae jalan pulang su. Jang dudu di jalan." Abis baomong, ini ana muda

langsong tahan bemo nae pi walikota.

Ama Tobo dangar ini ana muda baomong ke pikiran. Maksudnya apa itu

ana pung omong. Pangaruh taku pung karja. Ama Tobo ju langsung

tahan bemo nae ko pulang. Dalam bemo, baptua dudu diam sa. Biasanya

kalo baptua nae bemo dangar musik, dia pung kapala deng kaki

bagoyang. Ma bar ini kali tua dudu diam sa.

Tiba-tiba, tua batareak, kiri-kiri. Bemo langsung stop. Kas abis doi di

konjak, baptua langsung jalan pi rumah. Samtara bajalan, tua mas

pikiran itu ana muda pung omong.

"Ahhhh, parsetan deng lu pung omong. Sapa mo toe sang lu," Ama Tobo

baomong sandiri. Bet hanya mo kas inga itu ana muda pung omong

waktu demo. Sakarang basong batareak manganga sampe gargantang

karing. Basong baomong pamarenta pung sala samua. Ma bet kastau

sang basong. Jang sampe beso-beso basong jadi pajabat basong pung

parilaku lebe jahat lai. Inga ooo kalo baomong, jang hanya bua mulu

enak saa. Ma basong pung kata-kata yang kaluar dar mulu manganga,

basong asal omomg sa. Itu dia pung nama batarea mulu son jaga badan.

(reddy ngera)

Kantong Kresek Kamis, 28 Januari 2010 | 14:53 WITA

AMA Tobo deng dia pung bini Ina Feok pag-pagi buta su kaluar dar

rumah pi balanja di pasar. Lak-laki foe apakoh, bangon pag-pagi jam

empat langsung kas idop VCD putar lagu daerah. Baptua ju tar mau

kalah iko manyanyi.

Ama Tobo sangaja supaya dia pun bini Ina Feok bangon... lak-laki taku

kalo dia kas bangon, mamtua mangamok.

Ina Feok...yang dar tadi tidor sonu, kaget bangun karna bunyi musik

deng lak-laki manyanyi... mamtua ke mimpi sa. Dia pikir ke ada pesta

dimana ko. Ina Feok bangon dudu di rebis tampa tidor sambil puku-puk

testa, mamtua coba bekin tenang dia pung diri karna dar tadi ke masi

mimpi sa.

Ina Feok tarek-tarek badan biar lebe sadar.... mamtua langsong pange

dia pung laki. "We.. lak-laki tua, ini masih gelap buta ju su baribut mo

mati. Kas mati su itu barang dong... nanti tatangga dong bilang apa lai."

Ama Tobo sonde hung-heng lai pi kas mati itu VCD. Lak-laki langsong

pi pelok dia pung bini ko minta ampon. "Papa minta ampon ma.... papa

sangaja sa ko taku kas bangon mama na," Ama Tobo mulai jurus.

Mamtua.. dengar begitu tambah bingung ada apa ne... ko lak-laki pi

pelok minta ampun. "Akurang lai ko pag-pagi su bapelok... tadi malam

belom puas ju ko," Ina Feok kas inga dia pung laki.

"Begini mama. Beta mo ajak mama, ketong pi beli ikan pag-pagi

langsong dar nelayan biar dapa murah. Kalo ketong pi agak siang sadiki

su di papalele na itu lebe mahal lai ma."

Ina Feok sond omong banyak lai langsong angka ame kantong kresek

ko jalan....Baptua badiri tanganga di depan pintu liat mamtua pegang itu

plastik hanya tanganga sa.

"Mama sakarang pemerentah dong ada himbau supaya ketong balanja

pake tas yang bisa pake ulang, na itu plastik kermana?," Ama Tobo kas

inga dia pung bini.

"Andia ni beta ju sonde mangarti himbauan itu. Tas yang mana yang

boleh di pake dan yang mana sonde boleh. Na ketong ini buta sa ko

pemerentah dong sond pernah kas tau na. Jang sampe itu papan

himbauan hanya mo bekin abis doi rakyat sa, ma sond ada manfaat

sadiki ju," Ina Feok mulai merajuk. (thomas duran)

Paksa Diri... Rabu, 27 Januari 2010 | 11:37 WITA

AMA Tobo su taputar pi datang son jalas. Mulut ju baputar kiri kanan,

son tau ada mangomel apa lai. Ma son lama, te baitua ju su katawa pica

sa. Ba'i Ndu yang ada bakupas itu jagong dong su tahedek sa lia dia

pung kawan. Ma Ba'i Ndu ju su iko katawa pica.

Ina Feok yang ada bajumur pakaian dong su gamatar ko makan gigi. Ais

maitua pung satres lai lia dia pung laki dengan dia pung kawan su

batingka sambarang sa.

"Neu, lam-lama basong dua pung mulut tanganga bagitu sa. Ais son ada

ujan son ada angin te basong katawa. Ko kanapa lai. Beta jang dengar

bilang ada mabok o...Ini matahari su babae ni, bangun ko pi piko itu ikan

dong ko bajual, dapa uang. Itu sabantar lai ito ana dong su mo ujian

akhir." Ina Mata mangomel son putus.

Dangar bagitu te, Ama Tobo su sambong mulut sa. "Na itu yang beta mo

omong tu. Lu tau ito di Ende sana ada sakola yang hanya sat guru sa. Lu

bayangkan su. Itu orang su ke gila sa. Mana bisa dia bisa mengajar dar

ujung pi ujung kalo dia sandiri sa. Balom tarima tamu, balom mo pi

balanja, lu tau to sakarang ito dana Bos tu basar na, maso di sakola dong.

Sapa mo larang sapa o."

Dangar bagitu Ba'i Ndu yang dar tadi katawa lia dia pung kawan ju su

tahedek ju. "Beta ni dar tadi katawa bukan karna itu kawan, beta katawa

ko lia lu katawa sandiri na. Padhal gara-gara yang bagitu dong, ko lu dar

tadi komat-kamit sambarang. Itu pamarenta dong dimana lobang. Itu

katauan to, kalo dong pung dudu tu hanya di kantor, di balakang meja

sa. Ma kalo mo pi Jakarta tu dong capat mati pung. Padhal mas banya

dong pung karja di kampong-kampong yang balom beres. Itu ana sakola

dong mo jadi apa tu. Jang heran kali ujian taon ini ada yang nol parsen

lai." Ba'i Ndu kas komentar sama ke dia paleng tau su.

"Beta rasa guru yang ke bagitu tu yang pantas jadi kas sertifikasi. Dar

pada kas guru yang di kota dong hanya pi dudu ko jam mangajar-

mangajar, kalo sonde dong dudu ena sa, akhir bulan dapa gaji. Tuntut

nae gaji lai. Lia su ito guru yang bisa-bisa mangajar sat sakola dia

sandiri. Parasaan, batong son parna dengar dong bakomat-kamit di koran

ko tuntut gaji," Ina Feok te su komentar dia pung.

"Batul ju mama, beta ju kalo jadi pamarenta beta kas dia panghargaan.

Ma, bukan ito yang katong mau. Lu tau pamarenta pung kawajiban

untuk ponuhi ito kakurangan guru dong."

"Beta ju heran, ini guru yang ponu-ponu di kota dong. Ini manusia dong

alasan dong baiko dong pung laki. Dong mo jadi guru tu barsadia ko

ditempatkan dimana saja. Na, kalo mo iko itu guru dong alasan laki

karja di kota bar dong iko di kota karmana o.

Sampe dunia kiamat ju ito guru di kampong sana akan kurang tarus. Ini

pamarenta dong mus tagas, kalo mo jadi guru ya pi kas ju di kampong

sana. Kalo son mau son usa angkat to. Ini calon guru yang manganggur

di luar sana banyak yang mo pi mangajar di kampong-kampong sana."

Ina Mata emosi. Ais dia paleng kakodok dengan dia pung tatangga yang

guru, ma dia pung tingka ke pagawe besar ko, pi mangajar suka-suka.

Padahal, profesi guru tu mulia. Son lama dong tiga su diam sa. Ais dong

ke son ais pikir, mo jadi apa itu ana murid dong. Tarus itu guru tu pasti

melek o. Ais satiap hari dia sandiri mangajar sat sakola. Jang paksa diri

o. (apolonia matilde dhiu)

Jalan Belobang Senin, 25 Januari 2010 | 22:56 WITA

INA Feok yang ada jemur pakaian di pagar duri su kas tutup talinga

deng tangan. Mamtua son tahan bunyi angin deng hujan dar tadi son tau

abis-abis. Tadi pagi, itu matahari ada datang kas panas itu teras rumah.

Skarang itu awan itam su kastutup itu panas, itu pakaian su bolak-nolak

sama ke strika.

Jemur pi datang becari itu panas matahari. Itu jarum jam di dinding su

angka satu, mendung son tau kas tenggal itu Amarasi. Sama ke kain

panas betutup badan tidur malam. Atap rumah su tetutup, sebentar lae

mata son bisa lia-lia itu jalan.

Ama Tobo ada kasi masok kambing dalam kandang su gemertak gigi.

Lutut su ponu deng lumpur, itu sandal jepit kastafi'i lumpur ka kena

betis. Ada besorong kaki kas kena aer hujan di teras seng, biar kas barsi

itu lumpur di kaki. Kambing dong su ngembek, takut hujan. Kalo

kastenggal telalu lama, itu hewan dong su tamat riwayat. Lebe bae, ko

kas nginap di kandang.

Biar son mati kena dingin lae. Su jadi parkara besar, mamtua su bemarah

mati pung. Kambing dong kas tenggal satu malam di hutan sana. Besok

pagi su mati kejang kena dingin.

Ina Feok ada betumis sayur di dapur tariak panggil dia pung laki. Kestau

deng kekasih hati, kalo pi antar kambing pi makan rumput son usa lewat

jalan besar. Itu jalan baru karja Desember taon lalu, su belubang sama ke

orang gali got. Mo son bekin baek pakai sese batu galing, itu oto deng

manusia pung kaki patah kalau jalan gelap buta.

"Andia ne, orang dong karja jalan son ada hati. Makan di ontong, biar ko

cepat rusak kas tambah doi karja tambah. Don kira, warga dong buta tuli

mangkali. Biar son sakolah karja jalan pakai hidung aspal den batu

kancing. Mo kalo besusun batu son pakai batu kancing lapis, itu sama

dengan bekin jalan tambah rusak," mamtua su basimpan sayur dalam

mangkok kas tenggal atas meja.

Ama Tobo ada tunduk masuk pintu dapur su pasang senyum deng dia

pung bini. Itu wangi sayur baru tumis su bekin itu kumis naik turun

sama ke lia ayam goreng. Mana kampung tengah son lapar, dar tadi son

minum kopi. Padhal, tiap pagi dia pung bini su eok kopi kas tenggal. Mo

son tau ini hari ada bemarah apa sampe son bekin minum.

Ama Tobo su badudu manis di atas bale-bale. Dia su bagi carita deng dia

pung mutiara hati. Dar tadi, dia pung talinga dengar maitua ada

bedongkol mati pung deng jalan belubang depan rumah. Padhal, baru

karja belum sampe satu tahun. Jalan dong pung aspal su takupas, pecah-

pecah sama ke orang gambar peta buta.

"Ina, kalo orang proyek tu karja musti cari ontong. Kalo aturan bilang,

pasang besi 12 dong kas pasang kurang dar itu. Harga sa beda tiap satu

batang. Mo be lia ini kontraktor su lari lewat karja son tanggung jawab.

Desember baru selesai karja, lapor pi pamarintah jalan dong aman

seratus persen. Giliran hujan angin bafiruk satu minggu, aspal dong ikut

terbang takikis sampe Apren. Son tahu, karja kermana," baptua su kas

sendok nasi dalam piring.

Mamtua ada angka mangkok sayur besorong kas dia pung laki su

bejawab dia pung bini. "Ama e e, ketong son usa campur itu orang besar

dong pung karja. Ini jalan karja karna janji dari tempo dolo. Biar su, lu

tanda bae-bae itu orang dong pung muka. Karja jalan, lapor pi atas bebae

semua. Dong son datang lia ini jalan baru tanda tangan laporan,"

mamtua su panas. (rosalina langan woso)

Jang Ngali Sabtu, 23 Januari 2010 | 11:00 WITA

INA Feok boto-boto karna harga beras su mahal, ma dia pung laki kasi

doi son tamba. Mamtua ada kakodok, ma tar bisa apa-apa. Ko dia pung

laki, Ama Tobo lebe suka beli tembako sek deng siri pinang dari pada

kasi doi ko beli baras.

"Nanti kalo beta su sonde masa, dong kalaparan baru dong tau adat. Ko

dia pikir, salama ini barang dong pung harga turun ko, andia ko dia

sonde tamba doi ju. Salama ini beta su taputar ini otak, ator karmana ko,

itu doi bisa cukup, ma sakarang barang dong pung nae sampe di langit.

Kotong su tar bisa apa-apa lai," Ina Feok mangomek deng dia pung laki.

Ama Tobo dapa dengar dia pung maitua pung mangomek, bapatua

langsung manyao memang. "Itu su, jadi orang tu jang ngali. Ko tiap taon

su tau kalo musim bagini, barang dong pung harga nae, son mo simpan

banya-banya memang na, beli sadiki-sadiki. Ais itu baru mangomek

deng beta. Makanya, itu doi yang ada tu, pake babae, jang pake pi

tapaleuk abis beli barang tar jelas, baru sakarang mangomek, bilang doi

kurang. Kalo dia pi beli bajo ko pake basetel, na dia sonde mangomek

bilang doi kurang."

Ina Feok pung talinga langsung badiri, dapa dengar dia pung laki pung

manyao. "We, lu tu, baca koran sadiki. Tau ko sonde, skarang ni gula

pasir su nae sampai 12 ribu, baras ju yang paling mura su nae anam

setenga. Bolom lai yang laen. Andia ko skal-skali maso pasar, jang

hanya tau parenta sa."

Ama Tobo ju tar mo kala. Dia mulai parotes deng ini harga dong. "Beta

heran ni, su tau kotong ni daera kepuloan, samua musti angka pake kapal

laut. Ma dari taon pi taon, sama sa. Pamarenta ju tar ada kasi peringatan

deng pengusaha ko apa ko, biar dong stok memang. Jadi harga sonde

nae tinggi. Kasian kotong pung sodara yang ada di pulo kici dong sama

ke di Sabu. Sakarang ini, harga dong su nae, abis itu ju bensin, minya

tana deng solar ju su amper abis karna sonde ada kapal yang bisa

berangkat pi sana bawa itu bahan bakar minya dong."

Ina Feok lia dia pung laki su omong pi yang laen, mamtua pung mara ju

su barenti. "Batul tu papa. Tiap taon tarjadi bagini, tartau itu rancana

bekin jober di Sabu sampe di mana o. Harusnya juga, dong musti tamba

minya pi sana. Apalai, sakarang ni, sabu su jadi kabupaten, pasti dia

pung kebutuhan ju tamba nae o," Ina Feok mangomek tarus. Mamtua

sonde tau kalo dia pung laki diam-diam su kas tenga deng mamtua, jadi

mamtua baomong sandiri sa. (hermina pello)

Alam Pung Mau Jumat, 22 Januari 2010 | 15:42 WITA

MASIH amper siang, Ama Jola su ada di muka Ama Tobo pung rumah.

Baptua bungkus badan deng kaen, ko dudu di dadegu. Son tau, parkara

apa, Ama Jola su dudu kuku ru'u. Padahal ada ujan labat deng angin

kincang. Dia pung badan gamatar. Dadegu iko bagoyang sampe kana

dinding rumah.

Ama Tobo lagi tidor dapa rasa dinding bagoyang. Ama Tobo pikir

dinding rumah su mo robo kana angin. Baptua rasa son enak. Kalo

dinding robo artinya rumah ju iko roboh. Bapatua bangun ko maloi iko

lobang dinding, dapa lia ke ada orang dudu di dadegu. Tua pikiran mo

mati. Jang sampe ada orang mo pancuri.

Son pikir panjang lai baptua bangun langsung pi dapor, ambe kalewang

panjang. "Ini pasti pancuri, mo cari kasampatan ko na'ok. Ada ujan

angin bagini, pancuri bisan foe ko ambe kasampatan maso pancuri,"

Ama Tobo omong palan-palan.

Baptua jalan dari dapor pi pintu ruma, pagang deng kalewang panjang.

Buka pintu palan-palan, maloi sadiki, tarus batareak.

"Jang lari. Lu lari beta potong sang lu." Ama Jola dengar Ama Tobo

batareak, takuju dari atas dadegu. Ama Jola pung gamatar dingin son ada

lai. "Kawan ini beta. Lu pung konco," Ama Jola batareak.

Dangar dia pung konco pung suara, Ama Tobo takuju. "Adu.... kawan

ee. Kalo lu sonde balompat sa, nyawa malayang. Ko ente ju, dudu di

dadegu dari tadi sonde kas bangon beta na. Beta pikir ente pancuri,"

Ama Tobo kastau dia pung konco.

"Ente mari sini su. Ko kanapa badiri di ujan. Capat maso dalam rumah,"

Ama Tobo pangge dia pung konco.

Ama Jola mas batanya lai. "Ente sonde mata galap ko? Jang sampe beta

pas di muka pintu ente kabas beta deng kalewang. Kalo bagitu ente

buang itu kalewang, baru beta maso," Ama Jola mas ragu.

Ama Tobo kasian deng dia pung konco ko angka buang itu kalewang pi

atas atap rumah. Sampe di dalam rumah, Ama Tobo batanya dia pung

konco.

"Kanapa ko ente pag-pagi su dudu di beta pung dadegu. Ente kas jalas

beta do," Ama Tobo minta panjalasan.

"Bagini kawan, tadi sakitar jam satu malam ada angin kincang deng ujan

labat. Beta, maitua deng ana dong, ada tidor sono. Katong sonde tau hal

atap rumah, puting baliung su hiki ame kas tarbang di udara. Sampe

sakarang beta sonde tau itu atap ada dimana. Katong baru sadar, pas

badan basa kana ujan. Be pung maitua su pindah pi dia pung kaka pung

rumah. Di sana ju tampa tidor sonde ada, makanya beta datang ko dudu

di ente pung dadegu ni," Ama Jola omong panjang.

Ama Tobo dangar dia pung konco, bacarita anggo-anggo kapala.

"Bagini kawan, itu paristiwa tadi tu, alam pung mau. Sonde ada manusia

yang mampu tahan itu alam pung mau. Sakarang tinggal katong manusia

sa. Bisa bersahabat deng alam ka sonde. Salama ini, manusia talalu

masa bodoh deng alam. Katong hanya mo karuk samua. Tapi sonde mo

tanam kambali pohon. Makanya alam bamara sang katong to," Ama

Tobo kas jalas dia pung konco. (reddy ngera)

Aer Meluap Kamis, 21 Januari 2010 | 11:04 WITA

UJAN tarus su satu minggu, Ama Tobo deng dia pung bini Ina Feok son

bisa pi mana-mana. Baptua deng mamtua takurung, kukuru'u di rumah

sa.

Ama Tobo yang baru pinda karja pi Sabu Raijua lebe senang lai.... Ko

ada alasan son ada kapal pi Sabu na. "Ha.. ha.. haa... hujan bagini yang

beta suka.. lebe lama lebe baek ko beta ada alasan son pi Sabu. Ko son

ada kapal na," Ama Tobo baomong dalam hati.

Tiap hari Ama Tobo pung mata melotot pi tivi sa ko mo iko itu barita

pansus Bank Ciantury deng bencana... Lak-laki dudu mengada tivi dari

pagi sampe tengah malam baru naek tidor. Baptua hanya poda-edok dar

satu stasiun tivi pi stasiun laen. Dia harap ada barita bencana tentang

genangan deng luapan air ju di Kota Kupang karena sebagian besar jalan

yang ada sonde ada selokan.

"Air maluap di mana-mana... ma ketong pung pamarenta dong ke malas

tau sa... dong sonde ada niat untuk perbaiki ini selokan ko banjir bisa

mangalir," Ama Tobo mangomel besar-besar biar tatangga dong ju

dengar.

"Andia... papa.. dong mo dengar apa lai... samua pajabat su idop senang,

samua su pake mobil dinas na.. dong mo batasibu apa lai.... dong sond

toe lai deng masyarakat kici yang hanya jalan kaki deng pake sepeda

motor," Ina Feok basambung kata deng dia pung laki Ama Tobo.

Ama Tobo terus mangomel sonde barenti-barenti. Baptua jengkel karna

bangon pagi lak-laki buka pintu liat pi luar aer ponu di jalan muka

rumah. Baptua langsong banting pintu ko masok kembali.

Ina Feok hanya diam sa... Mamtua lia dia pung laki su emosi capat-capat

pi pasang kaset karaoke ko banyanyi hibur baptua. Mamtua bekin dia

pung gaya deng suara sama ke artis nasional.

Ama Tobo pung emosi langsong ilang. Baptua bangon pi pelok dia pung

bini. Dong dua manyanyi sambil badansa.

Ama Tobo pung sobat Ama Jola pulang dar kantor lewat muka rumah.

Lak-laki nekat pulang deng ujan besar karna dia pung bini telepon

selokan di depan rumah meluap masok dong rumah.

Begitu mo masok rumah Ama Jola kaget lia Ama Tobo deng dia pung

bini menyanyi deng bapelok di ruang tamu.

Ama Jola batareak dar luar ma dong dua laki bini sonde dengar karna

ujan lebat deng suara salon talalu besar. Ama Jola hanya loti dari

jendela. Baptua penasaran kenapa ko dong dua dua laki bini banyanyi

besar-besar. Lak-laki toki pintu keras-keras. Dong dua laki bini kaget

langsong menyanyi pelan-pelan. Ama Tobo lari pi buka pintu ko Ama

Jola masok.

"Akurang ko bu dong manyanyi besar-besar. Ama Tobo hanya senyum

sa. Ina Feok yang dar tadi su bakaringat angka bicara. Kitong hanya mo

kas ilang stares. Mo kaluar rumah sonde bisa aer terganang di muka

rumah.

"Pamarenta dong su malas tau sa deng ini luapan aer," Ina Feok

mangomel. (thomas duran)

Balompor... Rabu, 20 Januari 2010 | 12:06 WITA

INA Feok su makan gigi ko lia dia pung sandal tumit su ponu lompor.

Padhal mamtua sangat pake itu sandal ko supaya dia pung kaki son kana

itu lompor babau dong. Ma mamtua pung parkiraan tarnyata sala.

"Puka ra'a, tau bagitu tadi beta pake sandal jepit sa. Darpada su pake

tumit tinggi ju sama sa maso lompor. Karmana ni, satiap taon katong

pung soal sama sa, kalo maso pi pasar dong." Balanja ais ju mamtua su

pulang pi ruma. Ma sampe di ruma ju maitua son barenti mengomel. Ais

maitua sayang mati deng itu sandal na, maitua beli mahal-mahal lai.

"Ko lu ni, kanapa? Pulang pasar lia laki togor ke apa ke. Ma lu pasang lu

pung muka asam. Kanapa lai di pasar sana ko, lu batawar son batul ko?"

Ama Tobo bacari tau dia pung bini pung masala. Baptua paleng stres na

kalo lia maitua bagitu.

"Ini katong pung pangalola di pasar sana tu. Beta son mangarti, dong tu

bekin apa sa ko, andia satiap taon musim ujan angin bagini pasti katong

mandi lompor na di sana. Beta pung nae dara lai," Ama Tobo su katawa

pica sa lia maitua pung sandal tumit ko su balompor samua. Mamtua

pung kuku kaki yang ponu itu kutes ju su balompor samua.

"Mama....lu ni bar kana lompor sa su mo mati mampos bagini. Na,

karmana kalo itu orang dong di Haiti sana yang kana gampa bumi ko

banyak yang maninggal. Lu tau to namanya ju musim ujan. Jadi bagitu

su katong pung daera. Lu tau ini hari, ito kapal veri dong ju son jalan

taku itu galombag nae, balom lai katong pung pasawat dong taku mo

jalan gara-gara ini angin kincang dong. Na lu, bar kana lompor sa

mangomel minta ampon," Ama Tobo kas parbandingan dia pung bini.

B'ai Ndu yang ada kas makan bebek di sabla ruma ju su manyaot sa.

"Beta ju satuju deng beta pung susi. Katong bukan sonde kasian deng ini

kaadaan dong, ma ini omong balompor ni, beta rasa dar manajemen sa.

Karmana ito ama-ama yang baurus ito pasar dong bisa kalola ito barang

deng bae. Tata itu panjual dong jang bajual sambarang, jaga barisi kalo

su bajual ais. Jang dong son parhatikan ito barang dong, tau to katong

pung orang, kalo son jaga dong bajual ais, dong sese sa pi di bawa got

ko apa ko. Na lu tau to, kalo ujan datang pasti ito sampa dong kaluar ais.

Jang heran kalo balompor."

Ama Tobo dangar bagitu ju su sanyum-sanyum sa. Baitua ke son

parcaya kalo dia pung kawan bisa baomong tinggi bagitu. Ina Feoh ju su

sanyum sa, ais ada yang bela na.

"Itu su Ama. Beta pung laki ni tingka su ke perasaan tinggi sa. Son tau

kanapa ko su baruba bagini. Biasanya dia yang paleng bakipas ito ama-

ama di kantor sana. Ma ini hari dia pung bae lai," Ina Mata su kas

panjang bibir ko cibir. Ma omong-omong bagitu ju dong tiga su pinda

topik lai. Dong su baomong ini ujan angin yang son tau barenti ko.

Andia ada yang su putus pata di jalan-jalan, bolom lai itu bangunan yang

su kana kipas dar angin.

"Aue..., ini taon ju apa kabar ini ujan angin dong. Lu lia su ito gadung

dong banya yang rubu, balom lai jalan dong putus pata. Katong bardoa

sa samoga katong pung kampong aman-aman so ko?," Ba'i Ndu su mo

bardoa sa. (apolonia matilde dhiu)

Galap Selasa, 19 Januari 2010 | 19:11 WITA

AMA Tobo deng dia pung bini, Ina Feok pasiar taputar kota malam-

malam. Abis itu dong dua dudu ceke jagong bakar di Jalan El Tari. Dong

dua makan capat-capat ko mo jalan karna su mau ujan. Mau jalan, dong

dua taputar cari kunci motor karna tartau itu kunci taro di mana. Dong

loti ame itu tampat, ma tar dapa lia. Abis itu dong dua minta lampu tioek

ko dong pake cari itu kunci.

Ina Feok langsung mangomel. "Ko kanapa ini lampu di sini tar manyala

ni? Tiap bulan kotong bayar pajak na, kanapa ko sonde manyala ni? Itu

doi tu dong laleke di mana sa, ko bagini macam," Mamtua su barenti

cari, karna mamtua musti pake kacamata dolo baru bisa liat, tamba lai

deng galap.

Tarlama ada babunyi blek jato. Ina Feok tahedek, mamtua pung mulu

langsung kas kaluar kata-kata 'mutiara' dong.

"Ini su, su galap lai, tamba deng ini barang pembatas jalan dong.

Karmana ko orang dong sonde tabanting. Ini pembatas jalan jato, na dia

pung isi parut dong kaluar samua. Pasir dong tahambur di badan jalan.

Beta heran, e, kalo mo bekin pembatas jalan tu na, yang bae sadiki. Ini,

baru tabanting sadiki, langsung pica, pasir dong ponu," Mamtua

mangomel tamba panjang lai.

Ama Tobo langsung korek ame dia pung bini pung tangan, ko biar diam.

Te itu mamtua tu, kalo su baomong, jagong bunga yang ada goreng pung

bunyi ju kala na. Nanti mamtua baomong tar barenti. "Suda lai, jang

baribut di sini. Nanti orang dong lia kotong. Bekin malu-malu sa. Lebe

bae, lu bantu beta cari itu kunci, daripada mangomel tar jalas dia pung

maksud," Ama Tobo togor ame dia pung bini. Ina Feok langsung diam,

karna kana masparak dari dia pung laki. Dong dua sonde lia itu kunci

motor ada di motor. Mamtua angka mata, ju dapa lia itu kunci. Mamtua

langsung pi tarek ame itu kunci ko sorong kasi dia pung laki.

Ma karna bolom ujan, Ina Feok tarek ame dia pung laki pung tangan ko

dudu lai. "Kotong sante sadiki do. Di Kupang ni, sonde ada tampa yang

sante tapi yang bae. Jadi kotong dudu di sini sa, biar galap ju sonde apa-

apa. Biar jadi ana muda sadiki do. Ma karmana, lu satuju ko sonde, ini

jalan di di jalan basar, kanapa ko lampu model bagini ni. Hanya tarang

di muka ruma jabatan sa, di tampa yang laen, galap. Kanapa bisa bagitu.

Pamarenta pili kasi o. Padahal samua pelanggan listrik tu su bayar pajak

penerangan jalan. Ma tapi yang dapat terang hanya tampa tampa tertentu

sa," Ina Feok baomong sambil ame itu kurus ko ceke deng jagong.

Tarlama dong pung tatangga lewat, Ama Tobo langsung eki ame dia

pung tatangga, ko dudu sama-sama deng dong makan jagung. "We, ama

pung mata masi bae ko. Ko galap ju ama bisa tanda beta tu," dong pung

tatangga puji ame Ama Tobo.

Ina Feok langsung tamba. "Ko su biasa pi lur-lur di tampa galap, andia

ko dia bisa dapa lia orang lewat, biar galap ju." (hermina pello)

Kastenggal Karja Senin, 18 Januari 2010 | 13:24 WITA

INA Feok su angka dia pung kain sarung kas naek sampe lutut. Sarung

pung ujung jato sampe mata kaki, untung cepat kas tafi'i naek sampe

lutut. Kalo sonde, mamtua su pili gigi sedu-sedu. Penumpang dong

berebut turun dar belo Silo-Oemofa. Mo itu bemo pung kaki son rem

kuat. Penumpang pung badan sama ke kena terantuk pi tembok.

Konjak oto ada kasi payung taru kapala su miring pi kiri. Angin pung

besar lai, sampe itu salendang di leher talilit macam ke pake kalung

besar. Ma ini oto son bisa-bisa lewat pi sabla jalan. Itu deker karja son

habis. Karja bukan kas tamba bae tapi kas rusak parah. Lebe bae tetap

jalan tana sa. Sampe ini deker oto pung kaki su taka'e son bisa lewat.

Bekin ketong tambah susah sa, ganti oto duakali. Rugi doi, rugi tambah

waktu baover bemo.

Baptua ada pikul dia pung ayam jantan dalam gardus, balombat pi sabla

got. Kasi tenggal mamtua ada mulut bengkok, bamerah. Muka su sama

deng mulut bakunya siri pinang. "Lutut su goyang, mas balompat sama

ke anak kici maen tali merdeka. Mo son lompat, itu bemo di sabla got su

ponu deng penumpang. Sopir su kas injak gas ulang-ulang. Bekin bunyi

sama ke motor parut kelapa. Pi meloi tambah dar kaca spion, besein laki

bini cepat naek oto.

Oto su ponu deng penumpang. Mamtua ada duduk manis, su belap muka

deng selendang. Di luar sana ada gerimis, mamtua pung hati sama ke

bara api. Kalo ini oto pake beofer tarus, dong untung besar. Mana itu

kaki oto son tekae pi deker yang karja setengah-setengah, bensin dong

so kaluar banyak. Tapi panumpang pung doi su laut samua. Bawa

sapuluh ribu mo beli minya tanah, sampe Oesao doi su abis bayar oto.

Mo pulang Oemofa, bajual ayam sampe laku baru pulang bawa mina

tanah kas terang mata mo tidur malam.

Baptua su talepo dudu deng alas karung di Pasar Oesao. Itu ayam satu

ekor su laku, mas ada satu ekor. Ada kas tako'i di akar pohon, biar jang

lari pi hutan. Kalo itu ayam lari, sama dengan son bisa pulang pi

Aemofa. Doi oto son ada.

"Andia ni Ama. Orang dong bekin susah ketong sa. Waktu mo tawar

proyek, pasang gigi silomen sama ke iklan pasta gigi di teve. Senyum

manis tambah deng surat bukti lelang asli samua. Giliran mo bekin ini

jalan, su hitung. Kali bagi, kurang tambah. Suruh pake besi beton dua

belas, dong kas pasang itu deker besi sepuluh sa. Mo cari ontong besar

memang, biar langsung beli hutan satu gunung," mamtua su curhat

panjang lebar.

Paroyek tiap tahon ju ada. Kalo karja bekin bae, orang dong tetap

percaya. Ontong paroyek biar sadiki, asal tiap tahun rejeki ada. Jang

keburu makan besar, besok son dapa apa-apa lai. Karja son tau hitung na

begitu su. Kalo orang son parcaya, mo pasang senyum dimana lai. Sapa

mau pasang dada deng karja son betul. Maso bui skarang ni bukan

karena makan doi, tidak kas tegor pimpro karja salah proyek ju maso itu

hotel perdeo sedu-sedu. Kas bekakaen deng karja paroyek ju su maso

tarsangka.

"Jang bekin beta jadi janda su mofak bagini. Kalo karja na ingat deng

anak bini. Biar ontong kici sa asal itu jalan deng deker jadi bae. Orang

kici di Kampung Oemofa sana bisa naek bemo pi Oelmasi lebe cepat. Itu

sayur deng ubi laku pagi buta, cepat pulang tofa rumput di kebun

jagung," Ina Feok ajak dia pung laki pulang rumah. (rosalina langa

woso)

Betola Hela Kamis, 14 Januari 2010 | 10:23 WITA

AMA Tobo baru habis kas makan dia pung ayam kampung di belakang

rumah. Ada mengeluh, jagung deng dedak su habis dar kemarin sore.

Son tau lae, mau kas makan pake apa itu ayam dong di kandang. Mo son

kas makan, kasian ju. Tiap pagi su kekoreok kas bangun, kas ingat beiris

batang pisang kas makan babi. Mana lae, kalo son ada doi di saku. Hela

ambil tiga ekor, pi kas tenggal di pasar. Su laku, kasi anak pung uang

bemo.

Babtua ada bapinjam kawan dong pung koran mo baca bekin otak jalan

sadiki. Biar kas terang itu mata pagi buta, darpada pi meloi tarus di

ayam. Lebe bae, baca satu ayat kas tambah ilmu di kepala. Itu laki-laki

pung mata su takuju sama ke lia itu sabung ayam. Son percaya, kalo itu

A Pe Be De dong son jadi-jadi. Itu De Pe eR, su betunggu dokumen biar

cepat pukul palu bekin jalan raya dong. Sampe sekarang son tau kasi-

kasi di wakil rakyat mo dudu baomong.

Kalo son cepat kas itu barang, sapa yang mo duduk beomong lae. Nanti

itu pamarenta dong yang rugi. Dong kasian itu babtua Ayub, su taputar

pi deng itu masalah perkara tambah lae itu dokumen son tau jadi-jadi.

Behitung apa lae, itu doi belanja gaji, son tambah telalu banyak.

Pegawai baru ada empat ratus lebe, tambah lae ada yang pindah iko laki

dong tugas. Mo kas masok tambah apa, DAU dong su turun angka

puluhan miliar.

Babtua su kas topang itu dagu macam ke orang kala judi. Itu rambut

putih olah itu dana kasi itu EsKaPeDe berapa. Kalo itu doi ongkos gaji

pegawe lebe banyak, doi bangun jalan deng jembatan pi Oebola Fatuleu

dong dar mana lae. Mo potong itu dana Kesra pegawai? Sama dengan

mo cari hal. Kesra baru dapa sa, dong su pi kas naek pi bank mo utang

tambah doi. Biar ko tutup pake dana Kesra.

Mamtua Feok ada beulik lu'at pi dudu bedeka dia pung laki. "Ama e e,

ketong son tau itu isi perut di babtua Titu Eki pun kantor sana. Babtua

pung mata hanya satu pasang sa, tiap hari hanya dengar itu kata hati.

Biar kerja lurus, jang pi kiri dan kanan. Kalo sampe ada yang bekin aneh

deng karja, biar sa. Tete manis yang balas. Be hanya simpan itu majelis

yang bagi firman minggu lalu. Kalo itu satu jari tunjuk ke orang laen,

ada tiga jari pi tunjuk diri sendiri," mamtua Feok, kas naek rambut di

atas kepala.

Babtua ada besandar di mamtua pung bahu son mo kalah besambung

mulut deng dia pung bini.

"Andia ne, jang bekin aneh-aneh. Kalo mo karja, karja bae-bae. Biar itu

orang Oebola pung fer oto son cepat patah, gara-gara telalu berege di

jalan balobang son ada aspal. Apa lae hujan begini, pi bejual sayur ayam

berkokok. Pulang lia anak pung mata kas terang pake lampu. Mana dong

mau peduli, son pernah injak kaki di hutan. Jadi, son tau kalo jalan dong

su rusak, lubang deng belumpur," babtua su baomong panjang lebar.

(rosalina langa woso)

Kalola Bae-Bae... Rabu, 13 Januari 2010 | 11:19 WITA

AMA Tobo tahedek mati pung dangar itu dana yang kas bantu pi sakola

kaboak mati pung. Baptua su bayang te kalo pi batamu dia pung kawan

kapala sakola su pasti to, makan enak, tarus minom kopi susu. Sapa tau

ada bagian kapala sakola sadiki ko.

"Aue...,bae su.. Beta mo pi batamu di Metu pung ruma do. Sakarang

pasti Metu su bagaya minta ampon o. Tau to kalola ini dana bagini

banya ni, sampe miliaran dong ni." Ba'i Ndu yang ada mama siri di sabla

su tahedek ju.

"Ko lu mimpi apa ko mo pi batamu di dia pung ruma. Lu sambarang sa.

Lu pikir ito doi dong tu, lu mo pake sambarang na. Lu mo kana fi'i bae-

bae dar itu ama polisi dong ko? Sakarang tu son ke dolo lai, sakarang lu

pake bekin apa tu su ada dia pung atoran samua. Bukan ko lu asal tabu

sa?" Ama Tobo ju su sanyum-sanyum anggo kapala. Ais dia pung kawan

yang satu ni biar te karja hanya mama siri deng minom laru, ma dia pung

pangatauan ju luas na.

"Bagitu ko kawan, beta kira katong bisa ame satu dua persen ko. Lu tau

to orang yang karja itu barang tu satanga mati, na jadi dia bole dapa

sadiki."

"Neu, itu su lu pikir karja tu. Lu balom karja te su mo pikir ito doi dong.

Lu mo tau lu tu palayan, bekin bae itu sakola, bekin apa supaya itu ana

dong tu bisa sakola deng bae. Itu dana tu pamarenta kasi mo bantu

katong ini masrakat yang son mampu ni. Bukan lu mo pi foya-foya kas

kincang lu pung parut. Lu cari karja sa." Bolom ais baomong ito dana

bos te, baitua su pi pinda baomong ito sakola dong yang mo ujian.

"Lu lia su sakarang tu ana dong ni su mo ujian nasional, te guru dong

tiap hari su ke tidor bangun di sakola sa kas palajaran kas ana dong.

Katong orangtua ni mus dukung. Katong jang hanya tau mo pi baomong

banya sampe mulu babusa, ma di ruma lapas sa katong pung ana dong pi

maen itu Pe-S yang son ada guna-gana. Bolom lai ana dong bukan pi

sakola te, ma pi tapaleuk di pasar sana." Ama Tobo ini hari su son bisa

omong banya. Tau mangkali tadi malam ada mimpi bae ko, ini hari dia

pung kawan bisa baomong yang bae-bae samua.

"Basong dua bagitu su. Jang memang bakatumu. Kalo su bakatumu tu

basong dua pung omong su son tau diri lai." Ina Feok su tareak dia pung

laki. Te tau to dar tadi kira su pi hela ame ito aer ko maitua mo bacuci

pakean. Ma, te tau-tau baitua pi dudu ko bacarita.

"Lu son pi hela ame ito aer, lu tau to. Ini balok su ada di rebis ni. Beta

angka ame sabantar lu pung kapala botak tu su modok karmana ko." Ina

Feok pung mangomel son ais. Ama Tobo deng Ba'i Ndu su kalang kabut

sa. Dong dua te su bangun ko pi karja. Darpada kana firuk dar mamtua.

Tau to maitua pung otak kapala kalo su gila.

"Beta hanya harap sa, dong bisa karja bae-bae, kalola bae-bae. Supaya

katong pung ana bisa sakola, sakola ju bisa maju. Katong pung kampong

ni son dianggap balakang pung pi tarus." Ama Tobo deng Ba'i Ndu su

bapisa ko mo pi angka ame aer. (apolonia matilde dhiu)

Antre Tarus Naa Selasa, 12 Januari 2010 | 08:38 WITA

AMA Tobo ada dudu pung sarius. Dia pikir kalo su banya yang daftar

pasti pelayanan dari PeDeAEm jadi lebe bae. Dia itong-itong kalo beli

aer dari oto tangki deng jadi pelanggan PeDeAeM sa. Apalai di Kota

Kupang su ada PeDeAeM. Sapa tau dia pung pelayanan lebe bae o. Aer

tar macet-macet lai. Tausa mete sampe malam-malam.

Ko salama ini, dia pi lia di tatangga dong yang pelanggan PeDeAeM ma

sama sa, dong ju beli aer. Andia ko waktu dia pung bini noki-noki ko dia

pi daftar, dia sonde toe. Dari pada satenga mati musti mete sampe tenga

malam, lebe bae beli aer. Pesan sa, dudu-dudu langsung datang, bak su

ponu. Apalai dia su ada oto langganan, jadi SMS sa su bisa dapa.

Tar tahan, baptua maale sadiki siri pinang ko jalan pi dong pung

tatangga. Sampe di tatangga pung ruma dia dapa lia dia pung bini Ina

Feok ada dudu bagosip deng tatangga.

"Awi, lu ni mas papagi su datang dudu bagosip. Bukan pi bamasa ko

bekin ame kopi kasi beta, ma dudu bagosip di sini," Ama Tobo langsung

togor ame dia pung bini. Biar bini pasang muka asam, ju baptua sonde

toe, abis itu jalan tarus pi cari dia pung kawan baomong.

Tarlama Ina Feok su kambali. Mamtua pi cari ame dia pung laki, ko

supaya pesan aer karna aer su abis. Sambil jalan, mamtua pung mulu

sama ke ember bocor sa, ko baomong tarus.

"Andia ko beta su suru dia pi pasang aer di PeDeAeM na, dia sonde

mau. Bagini su, tiap minggu kotong musti pasan aer dar oto tangki. Coba

kalo su jadi pelanggan sama ke kotong pung tatangga, tar parlu kasi

kaluar doi lebe banya karna aer lebe mura," mamtua mangomel panjang

lebar. Waktu katumu dia pung laki, Ina Feok langsung pasang muka

pung faruju lai. "We, lu pi pesan aer do. Kotong pung aer so barisi ni."

Darpada baribut deng dia pung bini. Ama Tobo langsung kambali pi

ruma, angka motor ko jalan pi PeDeAeM Kota Kupang. Baptua pung

tahedek lai, itu kantor su bagus. Su ada dia pung tulisan di muka kantor

yang besar, jadi tar susa cari itu kantor.

Baptua nere-nere pi daftar. Su bagaya, bawa memang doi. Dia pikir, kalo

pi daftar langsung dong layani. Eh, baptua pung kaget lai, waktu katumu

deng petugas, petugas kasi penjelasan, kalo mau jadi pelanggan musti

antre dolo.

"Su ada anam ribu calon pelanggan yang antre. Jadi beta pelanggan yang

ke 6001 ni ko. Awi, kapan o baru kotong dilayani. Ko bilang di Kota

Kupang ni su ada banya sumur bor. Na karmana ko, itu antri pung banya

lai," Baptua langsung bale balakang, angka motor pulang ruma.

Sampe di ruma, Ama Tobo sonde baomong lai. Dia pung kakodok lai.

Dia pikir sonde pake antre bagitu. Ina Feok tanya darmana ma baptua

sonde jawab ju. Karna jengkel, Ina Feok langsung pee gargantang di

baptua pung talinga ko tanya darmana.

Ama Tobo sonde heran deng dia pung bini pung karuan. "Lu ni, orang

pulang cape-cape bukan kasi minum ko apa, langsung bekin beta pung

talinga jadi oek. Tadi beta dari PeDeAeM Kota. Bet mau pi daftar jadi

pelanggan. Beta su bawa memang deng doi. Beta kira dong pung

pelayanan su capat, e...tarnyata ada 6.000 pelanggan yang su daftar tapi

blom bisa dilayani. Jadi kotong musti tunggu. Tartau sampe kapan.

Mana lai bolom samua kalurahan su ada dia pung jaringan. Jadi lu mau

tunggu ko, ko mau beli aer sa di oto tangki," Ama Tobo masparak bale

deng dia pung bini, sambil pasan

Babae Su... Senin, 11 Januari 2010 | 10:41 WITA

KETONG idop basodara jang suka ba'iri deng bacari musu. Su taon baru

ni, ketong masok kehidupan baru deng damai. Damai di hati, damai di

bumi. Ama Tobo kas hotba pada acara Natal kaluarga di lak-laki pung

rumah.

Ina Feok deng basodara yang laen dudu diam deng tunduk kapala dengar

baptua pung hotba. Ama Tobo su makan puji. Baptua liat basodara

duduk diam deng tondok kapala, lak-laki batamba omong banyak. Dia

sonde pusing dong lapar ko sonde.

Ina Feok mulai jengkel deng dia pung laki Ama Tobo karna baomong

talalu banyak, sond ada dia pung manfaat apa ju. "Papa ni, ketong su

lapar mo mati ju masih baomong banyak," Ina Feok mangomel dalam

hati.

Mamtua angka kapala lia pi dia pung laki, langsong pe'e mata ko sein

baptua barenti baomong ko samua su lapar mo makan. Baptua tua

tahedek langsong barenti baomong.

"Basodara dong beta hanya mo kas inga sa kalo taon lalu ada yang

baribut deng bapuku na sakarang ketong badame su. Ko di taon 2010 ni

ketong idop deng damai-damai sa," Ama Tobo tutup dia pung khotba

deng itu kata-kata.

Ina Feok su sonde tahan lai, badiri ko pi dapor ator makan. Basodara

yang laen ju iko badiri saling bapegang tangan deng bacium satu-satu.

Dong samua rame-rame iko Ina Feok pi dapor ko bacium ame sang dia.

Mamtua su diam sa, dong samua minta ampon pi mamtua. Ama Tobo

dar balakang langsong batareak,

"Mama, beta minta apon..... kalo salama ini beta ada buat tasala deng

mama..." Ina Feok ju langsong balas. "Beta ju minta ampon papa...

salama ini beta suka marah-marah sang papa."

Dong dua laki bini bapelok ko bacium ke di dalam felem - felem sa.

Dong pung basodara samua tapuk tangan liat mamtua deng baptua

basayang.

Ais bapelok Ina Feok, langsong suruh dong samua ame nasi ko makan.

"Besong ame nasi su ko makan su tenga malam bagini," Ina Feok kas

inga basodara dong.

Ama Tobo yang dar tadi baomong banyak su pegang-pegang dia pung

parut, baptua lapar ko mo makan. Dong samua ada makan. Ina Feok

bango badiri ko baomong bekin lucu biar lebe akrab.

"Basodara dong, beta mo omong sadiki. Bagini, ketong baribut terus

sonde bae ju. Lebe bae ketong idop berdamai pasti lebe bae."

Ama Tobo langsong menyao. "Ho mama, coba ketong liat di Kabupaten

Kupang, De Pe Er deng pamarenta dong itu hari ada baribut ma,

sakarang dong su bae-bae. Dong su kuburkan dong pung masa lalu deng

dong bajanji, taon 2010 ni dong idop berdamai untuk membangun

Kabupaten Kupang yang lebe baek. (thomas duran)

Satu Atap Sabtu, 9 Januari 2010 | 10:05 WITA

INA Feok noki-noki ame dia pung laki, Ama Tobo ko pi urus dong pung

perpanjang surat izin untuk kios. Mamtua paling taku kalo tanggal su

lewat, nanti kana denda lai, ko ada yang datang kasi surat peringatan lai.

Ma tapi Ama Tobo dudu sante-sante sa, sama ke tar ada masala. Padhal

Ina Feok su pasang muka babangka. Ko mamtua su minta dari tiga har

lalu ma dia pung laki sonde toe. Ama Tobo pikir masi lama, jadi tausa

buru-buru.

Karna tar tahan, Ina Feok pi mandi ko siap mo pi urus sa. Ma mamtua

masi cari ame itu surat-surat dong, biar ko abis itu tausa bakaringat

karna taputar cari berkas dong. Abis itu, mamtua nere-nere pi tunggu oto

bemo, karna mo pi kantor walikota ko urus ame surat dong.

Ama Tobo sanyum-sanyum sa waktu lia dia pung bini su jalan. Ama

Tobo sonde kas tau kalo urus itu surat dong sonde di kantor walikota lai.

Karna su ada kantor pelayanan satu atap. "Biar ko dia pi sampe sana

baru dia tahedek. Jalan sonde pake tanya-tanya na. Su rasa."

Tarlama mamtua pulang deng muka tar batul lai. Mamtua langsung eki

dia pung laki.

"We, ama e. Tadi beta pi kantor walikota ko mau urus kasi panjang

kotong pung surat izin buat kios. Ma sampe di sana sepi-sepi sa. Beta

tanya di pegawe dong, dong bilang kalo skarang tu, dong sonde urus lai.

Su ada kantor yang baru. Dia pung nama kantor apa ko. Tadi dong ada

sebut dia pung singkatan," Ina Feok langsung duduk pasang muka

tarbatul.

Ama Tobo langsung pica katawa. "Andia, kalo jalan tu na tanya-tanya

do, jang sok tau. Su cape-cape baru sonde katumu tu. Beta su curiga tu

pasti lu sala pi kantor. Makanya, dengar informasi. Itu talinga tu jang

hanya pake dengar gosip sa. Pake dengar barita, biar ko tau

perkembangan."

Ama Tobo kas jalas deng dia pung bini. Itu kantor pung nama badan

pelayanan perizinan terpadu. Orang biasa bilang BPPT atau kantor satu

atap. Kamarin Walikota Kupang baru kasi resmi itu kantor. Ada undang

banya orang dari Jakarta, juga tampa laen. Ko walikota sanang kalo Kota

Kupang jadi tampat conto untuk pelayanan satu atap. Apalai walikota

mau kasi ilang citra kalo persepsi Kota Kupang ini jadi kota yang paling

korupsi. Itu hasil surve dari TII na.

Ama Tobo carita tarus deng dia pung bini. "Lu tau ko sonde, itu pegawe

yang tugas di itu kantor tu, same ke pegawe bank sa. Dong pung pakaian

beda deng PeEnEs yang lain. Maso itu kantor sa sama ke maso di bank.

Kantor pung barisi minta ampon."

Ama Tobo masi carita tarus, ma dia pung bini su sonde toe lai. Mamtua

langsung manyao deng dia pung laki.

"Yang batul sa. Ko itu kantor tu laen ko deng yang laen. Beta hanya

harap sa, dong jaga tarus dia pung citra. Jang sampe hanya awal-awal sa

dong bae, abis itu pelayanan su tar batul. Yang paling panting, dong jang

neko-neko. Ju musti parhatikan itu waktu pelayanan. Kalo lewat waktu

na karmana o," Ina Feok sonde toe deng dia pung laki. Mamtua angka

tas ko jalan lai, mo pi liat itu kantor, dia pung laki carita batul ko omong

kosong. (hermina pello)

Tapoa Jumat, 8 Januari 2010 | 10:15 WITA

BA'I Ndu talepo babae di rebis rumah. Mulut tabuka, air liur malele. Su

sama ke orang sakarat mo mati. Baptua ada mabok berat. Tadi malam

tap sopi deng AO talalu banya di Demus deng Orpa pung rumah. Demus

deng Orpa ada buat syukuran karna dong pung ana Metu su lulus jadi

PNS.

"Tua satu ni beta su omong ulang-ulang ma son mo dengar. Kodo ame

sopi tu kalo su rasa mabok na barenti ko pulang su to. Ini sonde, duduk

tarus sampe muntah darah. Sabantar beta ame kayu kudung mot dia

pung kandok biar ko gem. Beta jadi janda na kanapa".

Ba'i Ndu pung bini, Sulabei mangomel panjang pendek, ma Ba'i Ndu

son nodek. Baptua su parah babae. Dudu bengko sandar balakang di

tembok rumah. Mulai dari tadi malam, dia muntah kas kaluar smua isi

parut dong.

"Bangun ko pi ra'u lu pung muntah. Bet sonde urus memang. Mo

bamasa ko, ame air ko, blom basapu, kas makan babi, ayam.... aue.. mati

su beta". Sulabei tarek napas babae. Maitua ada pegang sapu ko mau

basapu halaman, ma masih kakodok deng dia pung laki, Ba'i Ndu.

Anjing bleki yang maso datang deng kaki balompor, langsung kana

habok dari maitua. Kaing....kaing...kaing... Itu anjing batarea amper lari

nae Ba'i Ndu, ma baptua masih satengah sadar. "Aue... mama e... lu son

sayang beta ko...". Ba'i Ndu kas kaluar suara.

"Mati mampos deng lu pung anjing bleki tu, biar beta jang kapala

pusing". Sulabe titi tambah sang dia.

***

"Susi uuu....". Orpa su pange Sulabei dari rebis rumah. Maitua datang

deng dia pung laki, Demus.

"Mar sini ko lia be pung laki....basong pung kariang tadi malam hang?"

Sulabei langsung sambar.

"Oe susi, andia batong datang ni mau minta maaf. Biar ko bet pung laki

yang urus sang Ba'i Ndu. Tadi malam su kastau jang minum lai ma

baptua son dengar na". Orpa manyao sang Sulabei.

Demus langsung koko kas maso Ba'i Ndu dalam rumah. Sulabei su rasa

son enak. Mamtua bangun ame aer panas deng bubur kas Ba'i Ndu

makan. Baptua kas abis bubur sat piring ponu.

"Oe ... beta su rasa ada tenaga. Mulai beso, beta son minom lai. Mama,

beta tobat!" Ba'i Ndu janji deng dia pung bini. Sulabei langsung kas

bengko bibir.

"Omong tu lidah son ada tulang. Besok pi minum lai beta tunggu deng

balok di rumah na. Bagitu datang, beta langsung puku kas mati. Biar ko

situ maso kubur, beta

maso penjara to".

"Jang bagitu mama. Biar beta bagini ma pamarentah masih butuh sang

beta. Apa-apa dong tanya deng beta na...". Ba'i Ndu mulai foe.

"Pamarentah dong yang buta, ko pake lu yang tukang mabok. Ko son

ada orang lai na. Tenga lu sa...". Sulabei langsung skak.

"Susi e... jang bagitu... bagini-bagini ma dia pengaruh besar. Bet dengar

dong mau pange sang dia ko rapat lai. Bahas doi yang banya-banya

tapo'a dari pusat sana. Ais tu ada mau omong lai soal mutasi". Demus

bela dia pung kawan Ba'i Ndu.

"Neu, ator sa, ma jang pulang mabok o... Kalo sonde beta habok na.

Beta son mau tau". Ko Sulabei na, mo lawan sang dia? (dami ola)

Sonde Toe... Kamis, 7 Januari 2010 | 10:32 WITA

WAJAH Kota Kupang su batambah puruk. Jalan balubang di mana-mana. Salain itu ju aer

targanang amper di satiap sudut kota. Ama Tobo deng dia pung bini Ina

Feok kacewa dong dua mo pi bakunjung kelu di Perumnas, sampe di

depan Dealer Toyota Kupang ada aer targanang.

Ama Tobo belok kambali dia pung motor yang baru beli masok lewat

Jalan Atambua ko bisa masok di Perumnas. Tarnyata dong naek Jalan

Atambua ju rusak berat ...balubang.

"Aui mama... sama sa.. Ketong kaluar dar mulut buaya masok pi mulut

harimau. Coba liat ini jalan pung para lai.. mama pelok kuat-kuat ko

ketong jang jatoh," Ama Tobo kas inga dia pung bini.

Ama Tobo pung hati su dug dag taku, lak-laki konsentrasi penuh di jalan

mandaki tu. Ina Feok su tahan nafas sa.. lalu mamtua mulai boto-boto di

atas motor.

"Andia... ketong orang Kupang pung biasa, kalo mau jadi pamimpin

bajanji semua mo dibekin baek.. ma giliran su jadi bos dong son toe lai.

Mala dong bilang farek deng besong dolo," Ina Feok terus mangomel.

Ama Tobo tetap diam... baptua terus tancap gas ko cepat lewat itu jalan

puruk.

Ina Feok su bakaringat, dia tetap pelok dia pung laki, mamtua takut jato.

Bagitu sampe di kelu pung rumah, dong su kaluar, mamtua deng baptua

hanya puku testa sa.

"Kalo jalan sonde targanang aer deng rusak ketong sond tarlambat ke

bagini," Ama Tobo kacewa berat deng baomong dalam hati.

Dong dua laki bini sepakat pi jalan-jalan dolo baru balek lai, karna ada

urusan penting yang mo disampekan.

Baptua deng mamtua kembali naek motor... dong dua su lebe sante lai...

mamtua mulai nungging dar belakang ko pelok dia pung laki.

Ama Tobo su mulai makan puji. Lak-laki pake kaca mata mulai badobel

gas. Ina Feok senyum sa dar balakang, dong dua bataputar di dalam

kota. Ma, sampe di depan toko Glori Oepura, dong dua kaget kendaraan

baantri tarnyata ada genangan aer yang sama deng di depan Dealer

Toyota.

Ama Tobo su malas tau sa.. Lak-laki tatap tancap gas masuk itu kolam,

lak - laki basili deng oto deng motor.

"Ketong mo basa na basa su.. su cape deng basili terus.. Bae ko ketong

cari jalan laen sond rusak sama ke Jalan Atambua," Ama Tobo kas kuat

dia pung bini Ina Feok.

Dong dua laki bini kambali pi Perumnas ko bakatamu dong pung kelu.

Tarnyata dong pung kelu su tunggu dar tadi. Baptua dengn mamtua sond

tunggu lai langsong masuk rumah. Ina Feok sond tunggu lai, langsong

mengomel deng pamarenta yang karena jalan dong rusak deng targanang

aer.

"Bu ketong tadi tarlambat karna macet di depan Toyota ada aer

targanang. Tartau lai ini pamarenta dong su talalu sibuk apa ko sonde

parhatikan lai aer mo targanang, jalan rusak dong su sonde toe lai.

Ketong pung basodara tulis di koran sampe dong pung tinta abis ju...

pamarenta tetap diam sa." (thomas duran)

Pung Talat Lai Rabu, 6 Januari 2010 | 11:11 WITA

INA Feok ada itong ame dia pung doi yang masi sisa di mamtua pung

tangan. Ko bulan Desember, pengeluaran talalu besar, andia ko dia pake

utang-utang lai. Waktu dia pung laki kasi dia doi, mamtua langsung pi

bayar ame utang di tatangga dong. Ada utang daging, ada utang bahan

bekin kue, utang minuman.

Mamtua jalan pi bayar, pegang doi satu tumpuk, ma waktu kambali doi

su tipis. Andia ko mamtua ju karingat besar-besar karna doi su amper

abis. Kalo mau minta di dia pung laki, Ama Tobo pasti mamtua su kana

mangomel, kana marah karna bolom apa- apa doi su abis na.

"Coba ko beta sama ke orang kaya, dapa doi miliar dong pasti beta

sanang o. Coba ko beta sama ke pamarenta, tiap taon bisa dapat doi

banya, beta sonde parlu utang lai di tatangga dong," Ina Feok baomong

sandiri.

Tarlama dong pung tatangga datang, dudu di ruma, dudu bacarita deng

Ama Tobo. Ina Feok kasi maso doi di dia pung kantong, ko pi eo ame te

kasi dia pung tatangga deng laki. Dong pung tatangga tu talalu carewet.

Amper tiap hari pi dudu bacarita, mulai dari politik, sampe orang

salingku ju dia carita samua.

"We Ama, lu tau ko sonde, di kotong pung daera ni ada 17 kabupaten

yang bolom bahas itu ApeBeDe. Padhal itu paling panting. Tartau, talat

di mana e. Sapa pung pakariang sampe talat bagitu tu. Dari dewan ko

dari pamarenta e. E, kalo talat ada sangsi ko sonde, ama carita do. Ko

ama biasa baca koran na, jadi pasti ama tau banya o."

Ama Tobo langsung sanyum bangga, karna su dapa puji kalo dia tau

banya hal. "Batul tu, ada banya daerah yang bolom tetapkan ApeBeDe.

Padhal dia pung jangka waktu paling akir tu tanggal 31 Desember. Kalo

sonde na dana dari pamarenta pusat dong potong. Ini dia pung akibat.

Beta ju heran, su tiap taon harus bahas, ma tiap taon ju talat tarus. Tartau

dia pung sala di mana. Nanti baru dong batola hela."

Dapa dengar doi, Ina Feok pung talinga langsung badiri. Mamtua pasang

dia pung talinga babae ko dengar. Takuju, mamtua ju iko tamba

baomong. "Itu su, tartau ada barapa doi o yang sonde jadi maso di

kotong pung daera. Na kalo dong potong, na pasti kotong masarakat

dong yang rugi. Pasti dong pung anggaran untuk gaji sonde potong ma,

anggaran yang langsung untuk masarakat yang dong potong. Bararti

pembangunan di kotong pung daera sonde bisa dilaksanakan. Ko dapa

doi dari mana o," Ina Feok angka baomong.

Dapa dengar dia pung bini baomong, Ama Tobo langsung sanyum-

sanyum. "Batul tu ina. Kotong yang rugi. Jadi, masarakat dong musti pi

parotes di pamarenta deng dewan, kanapa ko bolom bahas itu anggaran.

Ma coba lia sa, ke di Kabupaten Kupang, di Sumba, dewan pung

kelengkapan baru terbentuk, jadi pasti sa dong talat bahas. Di Sumba lai,

bolom lantik, na sapa yang mau bahas o. Dong bole bekin alasan

macam-macam, ma tarakir ju kotong yang rugi. Ko dong tiap bulan dapa

doi, ko kalo masarakat kici, karmana mau ada doi kalo doi yang

harusnya beredar di ini daerah, sonde bisa maso karna kana potong.

Coba itong, ada barapa miliar yang sonde maso. Awi, pung rugi lai,"

Ina Feok baomong sambil puku ame dia pung testa karna mamtua pikir

kalo doi bagitu banya dia yang pegang, pasti su kaya mati pung tu.

(hermina pello)

Aer Taganang Selasa, 5 Januari 2010 | 09:24 WITA

AMA Tobo su kakodok minta ampon pas lewat di itu jalan. Ais salama

musim ujan ni baptua son aman na kaluar ruma. Mo son kakodok

karmana o, ini jalan dong ni su ponu sa deng aer. Su son ada dia pung

got, ni orang dong pi tutup ame lai deng tana puti dong di jalan. Bolom

lai yang got dong su tasumbat ko aer ujan mas maluap pi jalan.

"Puka ra'a. Setan alas ni. Ini kampung ni dar dolo pi dolo bagini su.

Sampe kapan katong masrakat ni mo enak sadiki bajalan di jalan. Kalo

son aer maluap bagini, pasti it polisi tidor dong yang talalu tinggi ko

mangganggu orang bajalan." Ama Tobo mangomel son tau putus. Ais

mo karmana lai, gar-gara itu aer taganang talalu tinggi te baitua pung

busi motor su mati sa kana aer. Tarpaksa te baitu mus tolak ko pulang pi

ruma. Ba'i Ndu yang lia dia pung kawan napas satu-satu maso ruma ju

su geleng-geleng kapala sa. Baptua ju kasian dia pung kawan yang su

basa kuyup kana ujan pagi-pagi buta.

"Ko lu kanapa lai kawan, ni hari bar hari ke barapa o taon baru. Lu pung

muka idong su son jalas bagitu. Lu ada kana tilang ko kanapa ni." Ama

Tobo yang duluan kakodok su pamalas sa jawab dia pung kawan. Ais

Ba'i Ndu ju son tau baca soal na. Ma son lama te baitua su kaluar ko

dudu di sabla Ba'i Ndu. Baitua su bawa deng dia pung galas kopi ko mo

rokok.

"Lu son lia beta ko basa kuyub bagini, lu paksa tanya lai. Lu ni memang

son ada rasa simpati sa." Dangar itu kata te Ba'i Ndu su sambar sa itu

bemo yang tadi maso got ko gara-gara rem tasala pas ujan.

"Neu kanapa lai deng itu oto, ada yang mati ko. Beta dangar tadi ada

maso got na." Ama Tobo rasa-rasa ke mo masparak dia pung kawan sa.

Ma pangaro taon baru biar su. Sabar....sabar..."

"Sonde kawan, biar su beta son mo sambung mulut lu pung lai. Beta ni

ada badongko mati pung deng itu jalan dong yang salalu taganang aer

dong. Lu tau to ito satiap taon tu langganan di ito Timor Raya sana tu

dapan diler Toyota tu. Tarus itu di dapan Glory, SMAN 1. Lu tau dia

pung model karmana. Andia ko beta pung motor su mati sa ni. Mo bawa

pi bengkel mus doi lai. Na katong orang susa ni mus bajual dulu bar

dapa doi." Ina Feok yang dangar dia pung laki su mangomel ko kaluar

ju.

"Ito su ama e. Beta ni son ais pikir deng ini ama-ama yang di gedung

Dewan deng di pamarenta dong ni. Satiap taon kotong pung masala

sama sa. Ma dong diam-diam sa. Ini bilang pambahasan anggaran apa

sagala macam dong tu son pake perencanaan ko. Jang-jang dong hanya

dudu sa di kantor ais pulang ruma, tarus pi mana-mana yang dong suka.

Ma di dong pung kampong sandiri dong son tau ada masala. Ais

mangkali jalan pi dong pung ruma yang bae-bae na." Tau to kalo

mamtua mulai mangomel. Ini hari radiogram ju kurang na.

"Itu su susi e. Katong ni mo komentar sampe ni mulut babusa ju sapa o

yang mo dangar san katong. Son ada yang gubris. Lu tanda sa, taon

dapan ju bagini lai." Ba'i Ndu su ke tau-tau sa. Padhal baptua ju asal

baomong sa. Ma dong tiga ju su pamalas baomong tantang itu masala

dong. Dong su pinda topik lai pi ito baptua Frans Seda yang su

maninggal. Ais darpada bekin kapala saki. (apolonia matilde dhiu)

Jang Cari Calaka pk/eko

Reddy Ngera Senin, 4 Januari 2010 | 11:25 WITA

TAON 2009 su lewat. Katong sakarang su maso taon 2010. Samua

orang sanang mo mati mo tarima taon baru 2010. Banya orang buat

parsiapan mati pung. 0rang dong kas kaluar doi sond mo tau. Mo barapa

sa dong kas kaluar na. Yang panting dong sanang, bisa sambut ini taon

baru.

"Lu pung mulu badodol mo mati. Parampuan pung mulu ju kala deng lu.

Samua orang pung kagiatan apa sa, lu musti kas komentar. Sond parna

lu mulu diam. Wooe..., orang mo buat apa sa tarserah dong. Ko dong

pung doi yang kas kaluar na. Kanapa lu musti barepot deng dong," Ina

Feok mangomel Ama Tobo.

Mamtua kakodom mati pung deng dia pung laki, Ama Tobo. Soalnya

amper tiap hari Baptua tasibu kas komentar samua orang. Ke orang

sonde ada karja, mas tasibu deng orang laen.

"Bukan bagitu ma e, beta mangarti kalo ma bamara beta. Beta hanya mo

kastau. Kalo beta kas komentar orang laen, bukan bararti beta mo tasibu

deng orang pung urusan. Bet hanya mo kas inga sang dong sa. Kas inga

orang laen untuk buat yang bae, dapa pahala besar dari Tete Manis. Ma

kalo kas komentar hanya mo kas jato orang, itu dia pung nama munafik.

Orang bagini dia pung dosa talalu basar," Ama Tobo kas panjalasan pi

Ina Feok.

Baptua baomong tarus. Baptua bilang kalo mo mara na tanya dolo. Jang

harbabiruk langsong masparak. Baptua kasi nasehat dia pung bini, biar

ko laen kali sonde bekin bagitu lai.

Su dengar penjelasan, Ina Feok langsung minta ampon. "Adu papa e, bet

minta maaf. Bet mengaku salah. Papa jang masparak sang beta," Ina

Foek taku kana masparak andia ko buru-buru minta maaf. Dia su tau

kalo Ama Tobo pung otak korslet.

Lia dia pung bini minta maaf, baptua su noe sa. "Beta sond masparak.

Beta mangarti, sakarang katong su taon baru. Jadi bet pung hati mo kas

baru ju. Beta hanya mo carita sa. Amper tiap taon mo maso taon baru,

ana muda dong pung biasa kas balari motor. Ada yang minom mabok

bar kas balari motor. Ma dong sond parna bapikir deng dong pung

nyawa. Su bagitu lai, ada ana muda dong balari motor sond pake helm

deng sond pake baju. Dong bajingan mo mati. Padhal tiap taon ada yang

mati malenggang kea di jalan. Bet kira itu ana muda dong masti ambe

pangalaman. Jang hanya mo sambut taon baru. Dong ju tutup dong pung

idop," Ama Tobo baomong panjang lebar.

Ina Feok langsong sambong mulu. "Papa pung omong memang batul.

Untung sa katong pung ana, Ama Mae sond iko kas balari motor. In ana

sond kana pangaru dar dia pung kawan dong. Itu ana pung otak sakarang

bet rasa sond korslet lai," Ina Feok abis omong langsung pange ame dia

pung ana ko puji dia pung ana karna tar iko balari motor. (reddy nge

Jang Kacewa Sabtu, 2 Januari 2010 | 18:17 WITA

SATU minggu lebe Ama Tobo tidor sonde sonu. Dia pung kaponakan

dar kampung yang iko tes Ce Pe eN eS tiap malam sonde tidor ko hanya

duduk bardoa supaya bisa lulus.

Ama Tobo deng dia pung bini Ina Feok ju sonde tega liat dong pung

ponaan yang sond sabar tunggu pengumuman deng ingin jadi Pe eN eS

ke orang laen. Lak-laki kurung diri di kamar ko mulai pasang lilin

berdoa, minta Tuhan ko kas lulus sang dia, biar bisa bantu dia pung

adik-adik yang laen.

Pag-pagi buta Ama Tobo bangon tidor langsung meloi dia pung

keponakan yang tidor di kamar depan. Baptua kaget liat lak-laki su

bangun ko berdoa, baptua hanya tahan napas deng liat dar jauh. Ina Feok

yang dar tadi ada basapu deng cuci piring ju datang badiri di samping

dia pung laki deng babisik, papa beta su kasian dia. Kalo bagini terus,

baek ko dia lulus, kalo sonde beta sonde tau apa yang dia lakukan.

Ama Tobo hanya diam deng tunduk kepala, dong dua laki bini su mulai

bapikir ini anak pung nasib kalo tidak lulus. "Begini sa papa, dia abis

berdoa ketong ajak dia jalan - jalan kaliling kota baru pi makan di mall

biar dia jang stres di rumah terus," Ina Feok kas jalan kaluar.

Ama Tobo langsung angguk-angguk deng baomong dalam hati, beta

pung bini ternyata punya ide-ide yang cemerlang ju. "Baik mama,

setelah ketong pulang jalan-jalan langsong baomong deng dia, kastau

ketong su berusaha tapi kalo sond lulus jang kecewa, karna itu yang

Tuhan berikan. Biar ketong pintar sampe di langit ju, kalo baptua bilang

sond lulus-sonde lulus na," Ama Tobo kas inga dia pung bini.

Dong laki-bini sarius badiskusi, kaget Ama Tobo pung sobat Ama Jola

ketuk pintu. Ina Feok cepat-cepat buka pintu... Ama Jola langsong

malong deng memberi ucapan selamat pagi susi... bu ada ko ? Mamtua

persilakan masuk ko duduk di ruang tamu. "Papa ada Ama Jola datang,"

Ina Feok pangge dia pung laki yang lagi masuk kamar mandi.

Ama Jola sond tunggu lama-lama lai, langsung tanya Ina Feok, Susi....

itu anak- anak dong yang iko tes Pe eN eS su pengumuman ko, Beta liat

banyak anak-anak yang mulai bekin tingka aneh-aneh, jang-jang dong

sonde lulus. Ina Feok langsong jawab... ketong ju sonde tau bu...

ponakan yang iko ju sonde kastau kapan dengar dia pung hasil.

Ama Jola mulai pikir dalam hati lebe baik kastau Ama Tobo ko bisa

kastau dia pung ponakan, kalo sonde lulus na jangan kecewa deng bikin

tingka aneh-aneh. Tiba - Tiba Ama Tobo masok deng dia pung ponaan...

doang dua langsung duduk begabung baru... Ama Tobo deng Ina Feok

mulai baomong panjang lebar.. kas nasehat dong pung ponakan supaya

kalo pengumuman Ce Pe eN eS sonde lulus na jang kecewa, nanti su

pamalas cari kerja laen. (thomas duran)