saqartvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisia

14
1 saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisia maregulirebeli erovnuli komisia teqnologiuri danakargebi bunebrivi gazis ganawilebis da transportirebis sistemaSi dimitri namgalaZe 2008 w. 27 ivnisi -3 ivlisi

Upload: avent

Post on 19-Jan-2016

47 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisia. teqnologiuri danakargebi bunebrivi gazis ganawilebis da transportirebis sistemaSi. dimitri namgalaZe 2008 w. 27 ivnisi -3 ivlisi. teqnologiuri danakargebi bunebrivi gazis ganawilebis da transportirebis sistemaSi. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisia

1

saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisiamaregulirebeli erovnuli komisia

teqnologiuri danakargebi bunebrivi gazis ganawilebis da transportirebis

sistemaSi

dimitri namgalaZe2008 w. 27 ivnisi -3 ivlisi

Page 2: saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisia

2

`eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis (m. 5., p. 1) Tanaxmad komisia Tavis kompetenciis farglebSi iRebs dadgenilebas normatiuli danakargebis odenobisa da gaangariSebis wesis Sesaxeb.

teqnologiuri danakargebi bunebrivi gazis teqnologiuri danakargebi bunebrivi gazis ganawilebis da transportirebis sistemaSiganawilebis da transportirebis sistemaSi

Page 3: saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisia

3

bunebrivi gazis jamuri danakargi (sxvaoba wliuri miRebuli da realizebuli gazis moculobebs Soris) Sedgeba rogorc teqnologiuri, aseve komerciuli danakargebisagan.

komerciuli danakargebi Sedgeba samomxmareblo mricxvelis araswori Cvenebis, umricxvelod moxmarebis da sxva Semadgenlebisagan. es danakargebi tarifSi ar aisaxeba.

tarifSi aisaxeba mxolod teqnologiuri normatiuli danakargebi.

Page 4: saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisia

4

teqnologiuri danakargebis gamomwvevi mizezebi: saqarTvelos bunebrivi gazis gamanawilebel TiTqmis yvela meurneobaSi gazsadenebis teqnikuri

mdgomareoba aradamakmayofilebelia. ar muSaobs koroziisagan eleqtroqimiuri dacvis danadgarebi.

saamortizacio vada – 40 weli gauvida asobiT kilometr gazsadens; Tumca mcirdeba avariebis raodenoba, mainc ikargeba bunebrivi gazis garkveuli raodenoba da

gazsadenebis drouli aRdgena gazis meurneobebis mZime finansuri mdgomareobis gamo ar warmoebs; gazis meurneobebs ar gaaCniaT maragnawilebis (milebis, Camketi da maregulirebeli mowyobilobis, saizolacio da sxva masalebis) saavario maragi;

aradamakmayofilebelia gazis meurneobebis materialur-teqnikuri baza; mouwesrigebelia gazis aRricxva da abonentebTan angariSsworebis meqanizmi.

teqnologiuri danakargebiteqnologiuri danakargebi

Page 5: saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisia

5

saqarTveloSi, bunebrivi gazis moxmareba metad araTanabradaa ganawilebuli. kerZod @2006 wlis monacemebis mixedviT gvaqvs Semdegi suraTi:

komisiis mier bunebrivi gazis ganawilebis licenziatebisaTvis dadgenilia teqnologiuri danakargebis Semdegi zRvruli normebi: yvela gazgamanawilebeli kompaniisaTvis – 5% miRebuli bunebrivi gazis wliuri moculobidan; q. TbilisisaTvis – 9%. miRebuli cifrebi dadgenilia komisiis 2001 wlis 21 martis sxdomaze, romelic eyrdnoboda Tavmjdomaris brZanebiT Seqmnili eqspertTa jgufis daskvnas. eqspertTa jgufSi komisiis TanamSromlebTan erTad Sediodnen saqarTvelos teqnikuri universitetis da energetikis institutis mecnierebi, gazis seqtoris cnobili specialistebi.

bunebrivi gazis wliuri

moxmareba gazis

meurneobebis mier (mln. m3)

milsadenebis saerTo sigrZe

(km)

abonentebis raodenoba

(aTasi abonenti)

sul saqarTveloSi 554,01 6158,7 462,236

maT Soris TbilisSi 436,344 (78%) 2353 (38%) 298,9 (64,7%)

Page 6: saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisia

6

faqtiuri danakargebifaqtiuri danakargebibunebrivi gazis seqtorSi regulirebis periodSi da komisiis

moTxovnebis Sedegad SeimCneva faqtiuri jamuri danakargebis (teqnologiuri da komerciuli) klebis tendencia:

bunebrivi gazis danakargebi (%)

ganawilebis licenziatebi 2003w. 2004w. 2005w. 2006w. 2007w.

xaSurigazi 23,7 33,4 31,6 24,4 24,1

zestafonigazi 56,0 35,5 27,5 23,5 38,6

kaspigazi 8,1 22,6 18,4 13,6 1,2

quTaisgazi 36,8 25,6 20,9 11,0 10,5

rusTavigazi 31,1 23,3 14,9 19,4 17,3

borjomigazi 28,7 26,2 16,0 13,3 10,5

samtrediagazi 36,7 27,1 17,3 15,7 12,0

Tbilgazi 69,9 63,4 57,1 42,0

yaztransgaz-Tbilisi 42,0 32,9

didi diRomi 6,1 9,7 5,4 1,8 3,6

varkeTilairi 27,7 17,9 12,5

energokavSiri 26,7 27,7 16,0

Page 7: saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisia

7

zogierTi ganawilebis licenziatis bunebrivi gazis faqtiuri zogierTi ganawilebis licenziatis bunebrivi gazis faqtiuri danakargebis dinamika (%) 2003-2007 wlebSidanakargebis dinamika (%) 2003-2007 wlebSi

2003 2004 2005 2006 2007

- Tbilgazi da yaztransgaz- Tbilisi - quTaisigazi - samtrediagazi

0

10

20

30

40

50

60

70

1 2 3 4 5

69.9%

63.4%

57.1%

42%

32.9%

36.8%

36.7%

25.6%

20.9%

11%10.5%

27.1%

17.3% 15.7

% 12%

Page 8: saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisia

8

saqarTvelos gazis transportirebis kompaniis bunebrivi saqarTvelos gazis transportirebis kompaniis bunebrivi gazis faqtiuri danakargebi (%) 2003-2007 wlebSigazis faqtiuri danakargebi (%) 2003-2007 wlebSi

0

1

2

3

4

5

6

1 2 3 4 5

Page 9: saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisia

9

amJamad saqarTveloSi ar arsebobs meTodologia, romlis saSualebiTac SesaZlebeli iqneba bunebrivi gazis gamanawilebel qselSi gazis normatiuli danakargebis gaangariSeba.

bunebrivi gazis departamentma daamuSava danakargebis meTodologiis proeqti Semdegi arsebuli meTodologiebis gamoyenebiT:

„gazis ganawilebis sistemebSi gazis meurneobis sawarmoebis teqnologiuri saWiroebis gazis xarjis da danakargebis dadgenis meTodika“ (ruseTi, 2001); „gazgamanawilebeli qselebiT bunebrivi gazis transportirebisas sawarmoo-teqnologiuri danakargebis gansazRvris meTodika“ (ukraina, 2003); „gazgamanawilebel qselebSi teqnologiuri saWiroebebisa da teqnikuri danakargebis bunebrivi gazis xarjis gaangariSebis meTodika“ (moldova, 2001).

Page 10: saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisia

10

licenziatebis moTxovnebilicenziatebis moTxovnebi

bunebrivi gazis ganawilebis licenziatebi ixoven normatuli teqnologiuri danakargebis sakmaod did mniSvnelobas, rasac asabuTeben gazgamanawilebeli qselebis aradamakmayofilebeli mdgomareobiT da mcire moxmarebiT.

am mosazrebas komisia ar iziarebs. normatul teqnologiur danakargebSi, gazgamanawilebeli qselis aradamakmayofilebeli mdgomareoba am etapze unda iyos gaTvaliswinebuli mxolod mcire doziT. normalur pirobebSi normatuli teqnologiuri danakargebi iTvaliswineben mxolod gardauval kargvebs gazsadenebis da mowyobilobebis pirobiTi normatuli hermetulobis pirobebSi, rasac saerTo ar unda gaaCndes qselis teqnikur mdgomareobasTan.

Page 11: saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisia

11

bunebrivi gazis departamentis daskvna:bunebrivi gazis departamentis daskvna:

1. radganac saqarTvelos gazgamanawilebeli qselebi xangrZlivi drois (4÷8 wlis) ganmavlobaSi ar muSaobda, mwyobridan iyo gamosuli eleqtroqimiuri dacvis danadgarebi da ar xdeboda qselebis SekeTeba da reabilitacia, amitom gazgamanawilebeli qselebi uares mdgomareobaSia dsT-s qveynebisa da aRmosavleT evropis qveynebis gazgamanawilebel qselebTan SedarebiT.

2. saqarTvelos gazgamanawilebeli qselebisaTvis normatiuli teqnologiuri danakargis meTodologiis, romelic analogiuria dsT-s qveynebis meTodologiebisa, am etapze gamoyeneba mizanSeuwonelia, radganac es meTodologiebi samarTliania mxolod didi simZlavris mqone, maqsimalurad datvirTuli gazgamanawilebeli qselebisaTvis.

3. ganawilebis licenziatebi bunebriv gazs Rebuloben koreqtoriani mricxvelebiT, xolo rogorc wesi, anawileben ukoreqtorTi. amis Sedegad xdeba bunebrivi gazis garkveuli raodenobis aRuricxaoba da meurneobebi ganicdian zarals. amis gamo meurneobebi aricxaven mosaxleobas zedmet moculobas, mricxvelis pasportSi moyvanili formulis Sesabamisad. problematuria, aris Tu ara es sakiTxi komisiis kompetenciaSi?

Page 12: saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisia

12

amJamad bunebrivi gazis departamentis muSaobs meTodologiis axal variantze, romlis idea SemdegSi mdgomareobs:

1. Tu bunebrivi gazis ganawilebis licenziatis mier warmodgenili realuri, faqtiuri teqnologiuri danakargi bolo saangariSo wlisaTvis naklebia gazgamanawilebeli qselis maqsimaluri saproeqto mwarmoeblurobaze, an am cifris ararsebobisas qselis eqspluataciis periodSi realurad arsebuli maqsimalur mwarmoeblurobis sididis 5%-ze, maSin normatiuli danakargis odenoba tolia procentebSi warmodgenili danakargis odenobisa.

2. Tu bunebrivi gazis ganawilebis licenziatis mier warmodgenili realuri, faqtiuri teqnologiuri danakargi bolo saangariSo wlisaTvis metia gazgamanawilebeli qselis maqsimaluri saproeqto mwarmoebluroba, an am cifris ararsebobisas qselis eqspluataciis periodSi realurad arsebuli maqsimaluri mwarmoeblurobis sididis 5%-ze, gazgamanawilebeli qseli arasrulad datvirTulia, xolo eqspluataciis vada metia samSeneblo wesebiTa da normebiT dadgenil eqspluataciis vadaze – maSin normatiuli danakargis odenoba tolia miRebuli bunebrivi gazis wliuri odenobis 5 %-is.

3. normatiuli danakargis odenobis dadgenis Semdeg, bunebrivi gazis ganawilebis licenziatma unda warmoadginos wlebis mixedviT danakargebis Semcirebis grafiki.

Page 13: saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisia

13

teqnologiuri danakargebi transportirebis teqnologiuri danakargebi transportirebis sistemisaTvissistemisaTvis

arsebobs saqarTvelos energetikis saministros mier 1998 wels damtkicebuli meTodologia transportirebis sistemaSi teqnologiuri danakargebis gasaangariSeblad, romliTac xelmZRvanelobs komisia.

am meTodologiis safuZvelze „saqarTvelos

transportirebis kompaniam“ warudgina komisias gaangariSeba, romelic iqna damtkicebuli. Tumca, komisiis azriT meTodologias sWirdeba koreqtireba da dazusteba.

Page 14: saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisia

14

gmadlobT yuradRebisaTvis