anatomi dinding abdomen

58
dr.Ardhiyanti Puspita Ratna Fakultas Kedokteran Universitas islam Al Azhar Mataram 2014

Upload: opimadridista

Post on 20-Dec-2015

623 views

Category:

Documents


65 download

DESCRIPTION

jf

TRANSCRIPT

dr.Ardhiyanti Puspita Ratna

Fakultas KedokteranUniversitas islam Al Azhar Mataram

2014

Abdomen : bagian dari truncus yang terletak di antara thorax & pelvis

Cavum abdominopelvicus : rongga abdomen + pelvis

Batas cavum abdominis :- Dg cavum thoracis : diaphragma- Dg cavum pelvis : bidang datar yg

meliputi apertura pelvis superior (aditus pelvis) & pelvis sendiri

2

Isi cavum abdominis :- Alat-alat tractus digestivus- Sebagian alat-alat tractus urogenitalis

- Lien- Glandula suprarenalis- Plexus nervosus sistem otonom

Struktur pada dinding abdomen :- Arcus costarum- Umbilicus- Striae albicantes- Lig.inguinale

3

Peritoneum parietale : melapisi dinding dalam cavum abdomen

Peritoneum viscerale : melapisi permukaan luar organ viscera

}Diantaranya :

cavum abdominis peritonei

Dinding abdomen tdd :1. Dinding Ventral Abdomen2. Dinding Lateral Abdomen3. Dinding dorsal abdomen

- Diaphragma

4

- Untuk proyeksi viscera ke dinding ventrolateral abdomen untuk proses diagnosa

- Regio berdasarkan 4 bidang imajiner : Horizontal :

1. Planum transpylorum 2. Planum transtuberculare

Vertical :3. Mid inguinal/mid clavicular dextra 4. Mid inguinal/mid clavicular sinistra

5

Hypochondrica D

Epigastrica Hypochondrica S

Lumbalis D Umbilicalis Lumbalis S

Iliaca D HypogastricaIliaca S

6

Susunan dinding ventrolateral abdomen (superfisial-profundus) :- Kulit/ cutis- Fascia subcutan

a. Fascia superficial (fascia dari Camper)

b. Fascia profundus (fascia dari Scarpa)

7

- Musculature :1. Lateral :

a.M.obliquus externus abdominis

b.M.obliquus internus abdominis

c.M.transversus abdominis

2. Ventral/anterior :a.M.rectus abdominisb.M.pyramidalis

- Fascia transversa abdominis

- Peritoneum parietale

8

Otot bagian ventrolateral :- M. Obliquus Externus Abdominis (1 pasang)- M. Obliquus Internus Abdominis (1 pasang)- M. Rectus Abdominis (1 pasang)- M. Transversus Abdominis (1 pasang)- M. Pyramidalis (1 pasang)

9

Origo : Tepi external 8 costae terakhir, (selang seling dg origo m.serratus anterior & m.latissimus dorsi)

Insertio :- labium ext.crista iliaca- Line alba- Lig.inguinalis

Serat berjalan Serong: craniolateral-caudomedial

Ke bawah labium externa crista iliaca . Ke medial menjadi aponeurotik, berhubungan dg aponeurosis kontralateral ke linea alba.Menjadi lig.inguinalis (Poupart) dari SIAS-tuberculum pubicum.

10

11

12

Pd lig.inguinalis melekat fascia lata, fascia iliaca & arcus/lig.iliopectinea melekat pd eminentia iliopectinea. Di ujung medial terdapat lanjutan lig.inguinalis yg melengkung ke superior & posterior lig.lacunare (Gimbernant) ke lateral sp eminentia iliopectinea sebagai lig.pectineum

13

Mendekati tuberculum pubicum,aponeurosis m.obliquus ext.abdominis pecah jadi 2 :

crura lateralis (inferior)

crura medialis (superior)

Di ujung2 medial crura terdapat serat2 kolagen lig.reflexum (Colles). Crus lateral menyatu dg lig.inguinalis bag.medial.

14

15

Fascia & aponeurosis m.obliquus ext.abdominis melanjutkan diri sbg tunica vaginalis communis/fascia spermatica ext pd funiculus spermaticus

16

Tepi posterior overlapping (jadi 1) dg tepi lateral m.latissimus dorsi.

Aponeurosis m.obliquus ext.abdominis ikut membentuk lamina anterior vagina m.recti abdominis

Tepi posterior bag.inferior ikut menjadi batas ‘trigonum lumbalis’

17

Batas anterior : m.obliquus ext.abdominis

Batas posterior : m.latissimus dorsi

Batas inferior : crista iliaca

Dasar : m.obliquus int.abdominis

18

Inervasi :

- n. Intercostalis V-XII (subcostalis)

- n. ilioinguinalis

- n. Iliohypogastricus (segmen Th.V - L.I)

19

2. M.obliquus internus abdominis Origo :

- Fascia lumbodorsalis

- Labium internus crista iliaca

- Lig.inguinale bag.lateral

- Fascia iliaca Insertio :

- Permukaan dalam 3 costae terbawah

- Rectus sheath- Os pubis

20

Serat :- superior 3 costae

terbawah bersatu dg m.intercostalis internus (3 terbawah)

- Medial (anterior) app. lamina ant. & post. Vagina m.recti (rectus sheath)

- Bawah : Melekat di tuberculum

pubicum & linea pectinea Terbawah membentuk

m.cremaster (+fasciafascia cremasterica) membungkus funiculus spermaticus & testis

21

Inervasi :

-n. Intercostalis X - XII

-n. ilioinguinalis

-n. Iliohypogastricus

-n. spermatica externa (r. genitalis n.genitofemoralis)

22

3. M.transversus abdominis

Origo : - Fascia iliaca- Lig.inguinale

bag.lateral - Crista iliaca (labium

internus)- Fascia lumbodorsalis- Facies interna cartilago

costae (6 terbawah) selang-seling dg diafragma

Insertio :- linea alba- Os pubis

23

Serat :

- ± Horizontal app. lamina post rectus sheath insertio : linea alba

- Terbawah ke inferior os pubis & linea pectinea

Inervasi :Nn. Intercostalis V - XII

24

4.M.Rectus abdominis

Origo :- Processus

xyphoideus- Cartilago costae V

- VII Insertio :

- Symphysis pubis- Pecten ossis pubis

25

Terdapat 3-5 buah inscriptiones tendinei arah transversal melekat pd lamina ant.vagina m.recti

Inervasi :Nn. Intercostalis V - XII

26

5.M. Pyramidalis

Bentuk segitiga Sering mengecil

atau tidak ada Letak :

antara lamina anterior rectus sheath & m.rectus abdominis

Origo : crista pubica Insertio : linea alba Inervasi :

Nn. Intercostalis XII

27

Fungsi otot dinding abdomen :- Menggerakkan truncus - Ekspirasi depresi costae- Melindungi viscera- Meningkatkan tekanan intra abdomen

u/ mictie, defecation, partus, vomitus, batuk

28

29

30

31

32

Struktur Khusus Dinding Abdomen

1. Vagina m.recti (Rectus Sheath) Adalah : selongsong/pembungkus m.rectus

abdominis Dibentuk oleh aponeurosis dari 3 otot

lateral abdomen Isi :

- m.rectus abdominis- Vasa epigastrica superior & inferior- M.pyramidalis

33

34

1. Lamina anterior :- 2/3 bag.atas :

aponeurosis m.obliquus ext.abdominis

aponeurosis m.obliquus int.abdominis

- 1/3 bag.bwh : aponeurosis m.obliquus

ext.abdominis

aponeurosis m.obliquus int.abdominis

aponeurosis m.transversus abdominis

2. Lamina posterior:a. 2/3 bag.atas :

aponeurosis m.obliquus int.abdominis

aponeurosis m.transversus abdominis

Fascia transversalis abdominis

b. 1/3 bag.bwh : fascia

transversalis abdominis 35

2. Linea semilunaris (Spigel) : tepi lateral m.rectus abdominis

3. Linea alba : persatuan lapisan anterior & posterior aponeurosis pd garis medioanterior, terdapat antara processus xyphoideus & symphysis pubis

4. Linea semicircularis (Douglasi) / linea arcuata : batas caudal lamina posterior rectus sheath

36

Celah memanjang pd dinding ventrolateral abdomen

Serong Letak di cranial

dr lig.inguinale Diantara anulus

inguinalis subcutaneus – anulus inguinalis preperitonealis

± 3-5 cm

37

38

Pria : dilalui o/ funiculus spermaticus & n.ilioinguinalis

Wanita : dilalui o/ lig.teres uteri & n.ilioinguinalis

Pria locus minoris resistentiae

Batas :- Anterior :

Aponeurosis m.obliquus ext.abdominis

Aponeurosis m.obliquus int.abdominis

- Posterior : Fascia transversa

abdominis Lig.reflexum Conjoint tendon

- Inferior : lig. Inguinale Lig.lacunare

- Cranial : busur otot m.obliquus int.abdominis M.transversus abdominis

39

Anulus inguinalis externa/subcutaneus :- Celah pd aponeurosis

m.obliquus ext.abdominis

- Letak : subcutan & cranial dr tuberculum pubicum

- Batas : Lateral : crus lat./inf.

aponeurosis m.obliquus ext.abdominis

Medial : crus med./sup. aponeurosis m.obliquus ext.abdominis

Superior : fibrae intercruralis

Inferior : bagian medial lig.inguinale

40

Anulus inguinalis.interna/ preperitonealis :- celah di pertengahan

lig.inguinale- Di lateral dr vasa

epigastrica inf.- Batas :

m.transversus abdominis

Lig.interfoveolare Hesselbach refleksi dr fascia transversa menjadi fascia spermatica int.

41

42

Funiculus Spermaticus

Berasal dr jar.ikat preperitoneal & extraperitoneal

Masuk melalui anulus preperitonealis ke cranialis testis

43

Pembungkus 3 lapis :- Fascia spermatica

interna (dr.fascia transversa abdominis)

- Fascia cremasterica / m.cremaster (dr.apponeurose m.obliquus int. abdominis)

- Fascia spermatica externa (dr.apponeurose m.obliquus ext.abdominis)

44

Isi :1.ductus defferens2. a. spermatica

interna & externa3. a.ductus defferens4. Plexus

pampiniformis5. Pembuluh limfe6. Plexus nervosus

45

Conjoint tendon Di dorsal dr

anulus inguinalis externa

Dibentuk o/ penggabungan :- Aponeurosis

m.obliquus int.abdominis bagian medial/inferior

- Aponeurosis m.transversus abdominis bagian medial/inferior

46

Otot tipis Derivat dr.m.obliquus

int.abdominis bag.inferolateral

Membungkus funiculus spermaticus sp ke testis makin tipis

Fungsi : mengangkat testis ke superior mendekati tubuh & menggantung testis

Inervasi : r.genitalis n.genitofemoralis

47

: benjolan abnormal yg terdapat pd dinding ventrolateral abdomen, berisi viscera, yg dibungkus oleh membrana serosa (peritoneum)

(prolapsus : tanpa peritoneum)

- Terjadi pd locus minoris resistentiae :• Umbilicus (H.umbilicalis)• Linea alba (H.linea alba)• Trigonum lumbalis (H.trigonum lumbalis)• Inguinal (H.inguinalis)• Anulus femoralis (H.femoralis)

- Faktor penyebab : • Gangguan pembentukan dinding ventrolateral abdomen• Kelemahan dinding abdomen

48

Terbagi :- Indirect (Congenital) ok. penutupan dinding

ventral abdomen yg kurang sempurna patent processus vaginalis peritonei

- Direct (Acquisita) ok. kelemahan dinding abdomen (misalnya pd usia lanjut) + adanya faktor2 yg mempermudah.

49

Hernia inguinalis indirecta (congenital)- Processus vaginalis peritonei terisi oleh

viscera/intestinum- Indirect melalui anulus inguinalis lat.- Kantong hernia melalui canalis inguinalis,

dapat sampai ke scrotum- Jika obliterasi hanya pd bagian

proximal/distal processus vaginalis peritonei terjadi hydrocele bisa hydrocele funiculi,testis, atau kombinasi dg hernia indirecta

- Sering pd pria

50

Hernia inguinalis directa (acquisita)- Terjadi krn kelemahan dinding abdomen

(terutama dinding dorsal canalis inguinalis) pd fovea inguinalis medialis

- Kantong hernia langsung menonjol melalui anulus inguinalis subcutaneus (tanpa melalui canalis inguinalis)

51

Jarang lebih >> pd wanita mungkin krn anulus femoralis lebih luas

Kantong hernia melalui anulus femoralis Hernia dapat melalui fossa ovalis (di

pangkal paha sebelah dalam) bahkan sp fossa poplitea (H.poplitea)

52

Arteri- a.circumflexa ilium superficialis (cabang subcutan

a.femoralis)- a.epigastrica sup.- a.epigastrica inf.- a.musculophrenica- a.intercostalis- a.lumbalis- a.circumflexa ilium profundus

53

54

Vena1. Daerah di bawah umbilicus : v.epigastrica inf. v.saphena

magna v.femoralis

2. Daerah di atas umbilicus : v.thoracoepigastrica v.thoracica lat. v.axillaris

3. Sekitar umbilicus : v.paraumbilicalis v.porta

55

56

Lymphe :- Daerah di bawah umbilicus : lnn.subinguinalis

superficialis tractus horizontalis- Daerah di atas umbilicus : lnn.axillaris superficialis

Inervasi :- Nn.intercostales VI-XII (berjalan

inferoanteromedial diantara m.transversus abdominis & m.o.i.a

- n.iliohypogastricus- N.ilioinguinalis (segmen L-I)

57

SELAMAT BELAJAR

58