analisis psikologis tokoh dalam novel belenggu karya arnijn pane

Upload: andri-setyawan

Post on 06-Jul-2018

217 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 8/17/2019 Analisis Psikologis Tokoh Dalam Novel Belenggu Karya Arnijn Pane

    1/13

    ANALISIS PSIKOLOGIS TOKOH DALAM NOVEL BELENGGU KARYA ARNIJN PANE

    ANALISIS PSIKOLOGIS TOKOH DALAM NOVEL BELENGGU

    KARYA ARNIJN PANE

    Mida Hidayatul Aisyiyah (!""#$% Sa&i' Hidayat (!"$%

    Eda) *idyastuty P&ati+i (!",$% Nu&ul Hidayati (!"-$%

    Su.&i Ha&tii (!!""/,$% Khusul Kh0ti1ah (!!"",#$

    K2las IV 3

    Ui42&sitas Muha11adiyah Pu&+0&250

    PENDAHULUAN

    A&1i5 Pa2 adalah s20&a) sast&a+a a)6ata Pu5a))a Ba&u7 Ia 5u)a 12&u.a6a

    salah satu t060h .2di&i 1a5alah Pu5a))a Ba&u (#88$7 A&1i5 dilahi&6a di Mua&a

    Si.0)i (Su1at2&a Uta&a$% - A)ustus #"- da 12i))al di Ja6a&ta% 9 :2;&ua&i

    #2d2&u) s2dih7 Dala1 042l B2l2))u% A&1i5 Pa2 s2di6it

    122>2&ita6a s0s06 di&iya dala1 t060h Su6a&t007

    K2l2;iha da&i 042l B2l2))u adalah 042l ya) 12)a6at .0t&2t 62hidu.a

    &u1ah ta))a ya) tida6 ha&10is7 T060h dala1 042l itu sa1a= sa1a

    12)2d2.a6a 2)0 s2hi))a ;aya6 .2&d2;ata ya) 1u>ul7 A&1i5 Pa2

    1a1.u 12))a1;a&6a 60disi da 62adaa 5i+a .a&a t060h ya) ;2)itu ya+al2+at d2s6&i.si da dial0) ? dial0) .a&a t060h di dala1 042l7

    B2&dasa&6a 62yataa di atas% .2ulis t2&ta&i6 utu6 12)aalisis s2;uah 042l

    ya) ;2&5udul B2l2))u 6a&ya A&1i5 Pa27 P21;ahasa t2&s2;ut .2ulis +u5ud6a

    dala1 s2;uah 1a6alah ya) ;2&5udul @Aalisis Psi60l0)is N042l B2l2))u 6a&ya

    A&1i5 Pa27

  • 8/17/2019 Analisis Psikologis Tokoh Dalam Novel Belenggu Karya Arnijn Pane

    2/13

     TEORI ANALISIS PSIKOLOGIS

    Psi60l0)i sast&a 12&u.a6a >a;a) il1u sast&a ya) 12d26ati sast&a da&i

    sudut .si60l0)i7 P2&hatiaaya da.at dia&ah6a .ada .2)a&a)% .21;a>a% atau

    62.ada t26s itu s2di&i7 P2d26ata .si60l0)i t2&hada. t26s ;2&la)su) s2>a&a

    d2s6&i.ti'7 Ahli .si60l0)i 12a'si&6a 625i+aa s2s20&a) 12lalui u>a.a ?

    u>a.aya da i1a5iasiya% d21i6ia 5u)a ahli sast&a 12a'si&6a u)6a.a

    ;ahasa ya) ada di dala1 t26s (Ha&t060 da Rah1at0% #-9 !9=!

  • 8/17/2019 Analisis Psikologis Tokoh Dalam Novel Belenggu Karya Arnijn Pane

    3/13

    (##/99$ ;ah+a 0&a) da.at 12)a1ati ti)6ah la6u .a&a t060h dala1 6a&ya

    sast&a d2)a 121a'aat6a .2&t0l0)a ilu .si60l0)i7 A5a&a :&u2d dala1 duia

    .si60l0)i lai1 dis2;ut s2;a)ai .si60aalisis ya) 1226a .ada .2y2lidi6aya

    .ada .&0s2s 625i+aa dala1 62tida6sada&a7 Psi60aalisis da.at dia&ti6a s2;a)ai

    .21aha1a t2ta) 62hidu.a .si6is ya) disada&i dala1 6aita ya) l2;ih ti))i

    dala1 62hidu.a .si6is ya) tida6 disada&i7

     T20&i .si60aalisis 12u&ut Si)1ud :&2ud t2&di&i da&i ti)a as.26% yaitu

    7 Das Es (th2 Id$

    Id atau as.26 ;i0l0)is da&i 62.&i;adia ii adalah as.26 ya) 0&isiil7 B2&'u)si

    d2)a ;2&.2)a) .ada .&isi. @62i61ata% yaitu 12>a&i 622a6a da

    12)hida&6a di&i da&i 62tida62a6a7 (Su&ya;&ata% ##,"/$

    Id da Es adalah R2s2&4i0& atau +adah dala1 5i+a s2s20&a) ya) ;2&isi6a

    d0&0)a ? d0&0)a .&i1iti' ya) dis2;a;6a .&i1iti42 d&i42s atau i2& '0&>2s

    atau i2& u&)2s7 D0&0)a ? d0&0)a .&i1iti' ii 12&u.a6a d0&0)a ? d0&0)a

    ya) 12)h2da6i a)a& s2)2&a di.2uhi atau dila6saa6a7 Kalau d0&0)a ii

    di.2uhi d2)a s2)2&a 1a6a t2&>a.ai .2&asaa s2a)% .uas7 Salah satu

    d0&0)a .&i1iti' dala1 Id adalah d0&0)a s26suil ya) di62al d2)a li;id0

    (Di&)a)ua&sa% #-8 98$7 Da&i .2da.at .a&a ahli di atas% da.at disi1.ul6a

    ;ah+a Id adalah as.26 ;i0l0)is 62.&i;adia ya) ;2&hu;u)a d2)a .&isi.

    62s2a)a atau .21uasa d0&0)a s26sual7

    !7 Das I>h (th2 E)0$

    Atau as.26 .si60l0)is 62.&i;adia ii ti1;ul da&i 62;utuha 0&)aisasi utu6 da.at

    ;2&hu;u)a d2)a duia lua& s2>a&a &2alistis7 Tu5uaya 1asih dala1 )a&is

    62.2ti)a 0&)ais12 % yaitu 12da.at 622a6a da 12)hida&6a di&i& da&i

    62tida62a6a % t2ta.i dala1 ;2tu6 da s2suai 60disi ? 60disi du;ia &iil7 S2suai

    d2)a 62yataa ;ai6 itu 62yataa ;2da ? ;2da 1aua.u 62yataa ilai ?

    ilai s0sial7 (Su&ya;&ata % ##, "/$

    :i&daus 12)ata6a 2)0 adalah la.isa .si6is ya) t2&;2tu6 6a&2a hu;u)a id

    d2)a duia lua&7 E)0 ;iasaya 12)a+al da 1226a d0&0)a id ya) 6uat7

    S2;aia 2)0 ya) 1u>ul ;2&si'at sada& % s2.2&ti .2&s2.si lahi&iah% .2&s2.si

    ;atiiah da .&0s2s it2l26tual7 A6titas .&asada&ya da.at ;2&u.a 'u)si i)ata7

    E)0 s2lu&uhya di6uasai 0l2h .&isi. &2alitas % s2.2&ti ta1.a6 dala1 .21i6i&a ya)

    0;526ti'% ya) s2suai d2)a tututa s0sial da 12)u)6a.6a 12lalui ;ahasa7

    (#-9 /8$7

    Da.at disi1.ul6a ;ah+a 2)0 adalah as.26 .si6il0)is da&i 62.&i;adia ya)

    1u>ul s2t2lah adaya hu;u)a d2)a duia lua& atau li)6u)a7 E)0 ;2&si'at

    1226a id ya) 6uat dala1 ;2tu6 a6ti4itas sada& da .&asada& d2)a

    ;2&.2)a) .ada .&isi. 62yataa atau &2ality .&i>i.l27

  • 8/17/2019 Analisis Psikologis Tokoh Dalam Novel Belenggu Karya Arnijn Pane

    4/13

    87 Das U2;2& I>h (th2 su.2&2)0$

    Atau as.26 s0si0l0)is 62.&i;adia ii 12&u.a6a +a6il ilai ? ilai t&adisi0al s2&ta

    >ita ? >ita 1asya&a6at s2;a)ai1aa dita'si&6a 0&a)tua 62.ada aa6 ? aa6ya %

    ya) dia5a&a6 (di1asu66a$ d2)a ;2&;a)ai .2&itah da la&a)a7 Su.2&2)0

    l2;ih 12&u.a6a hal ya) @id2al da&i .ada hal ya) @&iil % l2;ih 12&u.a6a62s21.u&aa da&i.ada 62s2a)a7 Ol2h 6a&2a itu da.at dis2;ut 5u)a d2)a

    as.26 10&al da&i 62.&i;adia7

    B2&'u)siya Das U2;2& I>h (th2 su.2&2)0$ iti da.at dilihat dala1 hu;u)a d2)a

    62ti)a as.26 62.&i;adia % yaitu

    a7 M2&ita)i i1.lus ? i1.lus das Es % t2&uta1a i1.lus ? i1.lus s26sual a)&2si' 

    ya) .2&tayaaya sa)at dit2ta) 0l2h 1asya&a6at7

    ;7 M2d0&0) das I>h utu6 l2;ih 12)25a& hal ? hal ya) 10&alitas da&i .ada

    &2alitas7

    >7 M2)25a& 62s21.u&aa (Su&ya;&ata % ##, "/ ? ",$

    :i&daus (#-9 -/$ 12)ata6a Su.2&2)0 di;2tu6 da&i .2&itah da la&a)a ya)

    data) da&i lua& (0&1a% a5a&a% 0&a) tua $ ya) di0lah s2d21i6ia &u.a s2hi))a

    t2&.a>a& 621;ali da&i di&i s2s20&a)7 Su.2&2)0 12&u.a6a la.isa 120la6

    s2suatu ya) 12la))a& .&isi. 0&1a 7 Su.2&2)0lah ya) 12y2;a;6a

    s2s20&a) 12&asa 1alu atau 121u5i s2suatu ya) dia))a. ;ai67 A6ti4itasya

    12yata6a &asa ;2&salah da &asa 12y2sal7 Si6a. s2.2&ti 0;s2&4asi di&i da 6&iti6

    di&i ;2&asal da&i Su.2&2)07 Su.2&2)0 12&u.a6a dasa& hati u&ai ya)

    12ya)6ut 1asalah 10&al7

    Da&i .2da.at .a&a ahli di atas% da.at disi1.ul6a su.2&2)0 adalah as.26

    s0si0l0)is 62.&i;adia ya) 12&u.a6a hal ya) @id2al da&i.ada ya) @&ill l2;ih

    1226a6a 62s21.u&aa da&i.ada 62s2a)a7 Su.2&2)0 12&u.a6a la.isa

    ya) 120la6 s2suatu y2) 12la))a& 0&1a7 Su.2&2)0 da.at di6ata6a s2;a)ai

    dasa& hati u&ai ya) 2&at hu;u)aya d2)a 10&al7

    K2dati.u 62ti)a as.26 itu 1asi) ? 1asi) 121.uyai 'u)si% .&isi. 62&5a% si'at

    da dia1i6a s2di&i ? s2di&i a1u% 62ti)aya ;2&hu;u)a d2)a &a.at

    s2hi))a tida6 da.at 121isah ? 1isah6a .2)a&uhya t2&hada. ti)6ah la6u

    1ausia7

     T20&i ya) di621u6a6a 0l2h Si)1ud :&2ud t2ta) .si60aalisisya 121ili6i

    62l21aha yaitu tida6 121;i>a&a6a 1asalah 62i1aa t2ta.i haya t2&'06us

    .ada ta;i& 1i1.i7

     T20&i :&u2t tida6 haya s2;atas utu6 12)aalisis asal usul .&0s2s 6&2ati' s20&a)

    .2)a&a)7 Na1u% s2.2&ti halya .si60l0) 62ti6a 12)hada.i .asi2 utu6

    12)0;ati .2ya6itya% tida6 12)u&ai6a asal usul .2ya6itya% 12i6a d2)a

  • 8/17/2019 Analisis Psikologis Tokoh Dalam Novel Belenggu Karya Arnijn Pane

    5/13

    ;2&>a6a. ? >a6a. da ;2&dial0) s2hi))a t2&u)6a. s21ua d2.&2si 12talya%

    yaitu 12lalui .2&yataa 62tida6sada&a ;ahasaya7 Bahasa iilah ya) 621udia

    diaalisis s2hi))a 12)hasil6a 62si1.ula dala1 .2)0;ataya7 Hal ya) sa1a

     5u)a dila6u6a dala1 aalisis ;ahasa s2;uah 6a&ya sast&a (Rata% !""/9!$7

    Da4id0F (###$ 12)21u6a6a ;ah+a t20&i .si60aalisis adalah satu t20&i.22litia :&2ud 12)2ai 62.&i;adia% a;0&1alitas% da .2&a+ata .2d2&ita7

    L2;ih la5ut di52las6a ;ah+a :&u2d (dala1 Da4id0F% ##//$ 12dasa&6a t20&i

    62.&i;adiaya .ada dua id2 ya) sa)at 12dasa&

    7 Ti)6ah la6u 1ausia t2&uta1a tida6 di6uasai 0l2h a6al% t2ta.i 0l2h alu&i

    i&&asi0al% alu&i 12y2&a)% t2&uta1a alu&i s26s7

    !7 S2;a)ia 62>il da&i .i6i&a 62)iata 1ausia 1u>ul da&i .&0s2s 12tal ya)

    disada&i da ya) .ali) ;2sa& 121.2)a&uhi ti)6ah la6u 1ausia adalah

    62tida6sada&a (suatu t21.at .2yi1.aa 62i)ia ? 62i)ia da i)ata$

    ya) tida6 .2&ah ti1;ul 12>a.ai 62sada&a atau t2lah t2&t26a% yaitu t2&d0&0)

    62lua& 62sada&a s2;a; 12i1;ul6a &asa ta6ut da 121ali6a dala1 di&i7

    :&2ud (dala1 Ka&t00% ##"!#$ 121;a2da6a ;2;2&a.a da2&ah 62sada&a da

    62tida6sada&a7 P2&ta1a% 62sada&a yaitu 12lalui .2)a1ata% 1a6a 62hidu.a

    .si6is itu ;isa disada&i7 K2dua% .&a62sada&a atau ;a+ah sada&% yaitu ;2&u.a isi ? isi

    .si6is ya) lat2 da ta))a.a ? ta))a.a ya) t2))2la1 ya) s2+a6tu ?

    +a6tu ;isa disada&i d2)a ;atua i)ata% .2)a1ata atau &2.&0du6si7 K2ti)a%

    60t26s ? 601.l26s t2&dasa&% yaitu 601.l26s t2&dasa& disada&i% t2ta.i a6i;at ?

    a6i;atya tida6 yata7 K221.at% 62tida6sada&a yaitu 62tida6sada&a ya) tida6

    1u)6i disada&6a7

    Ada.u 'a6t0& ? 'a6t0& .2y2;a; t2&5adiya .2&>2&aia dala1 &u1ah ta))a

    7 K2s2tia da K2.2&>ayaa Didala1 hal ii ya) s2&i) 6ali 125adi .asa)a

    &u1ah ta))a;2&>2&ai% dala1 hal ii ;ai6 .&ia atau.u +aita s2&i)

    6ali12)a;ai6a .2&aa 62s2tiaa da 62.2&>ayaa ya) di;2&i6a .ada

    tia..asa)a% hi))a ti1;ul s2;uah .2&s2li)6uha7

    !7 S26s Didala1 12la6u6a hu;u)a s26s d2)a .asa)a 62&a. 6ali

    .asa)a 12)ala1i tida6 .uas dala1;2&s2tu;uh d2)a .asa)aya% s2hi))a

    12i1;ul6a 6252uha tia.12la6u6a hal t2&s2;ut% da t2tuya ada ha&us

    12siasati ;a)ai1aa.asa)a ada 12da.at6a 62.uasa s2tia. 12la6u6a

    hu;u)a s26s7

    87 E6001i Ti)6at 62;utuha 26001i di 5a1a s26a&a) ii 121a6sa

    62dua.asa)a ha&us ;262&5a utu6 1212uhi 62;utuha 26001i

    62lua&)a%s2hi))a s2&i)6ali .2&;2daa dala1 .2da.ata atau )a5i 121;uat

    tia..asa)a ;2&s2lisih% t2&l2;ih a.a;ila sa) sua1i ya) tida6 121ili6i.262&5aa7

  • 8/17/2019 Analisis Psikologis Tokoh Dalam Novel Belenggu Karya Arnijn Pane

    6/13

    /7 P2&i6aha Tida6 Diladasi &asa 3ita Utu6 6asus ya) satu ii ;iasaya

    t2&5adi 6a&a 'a6t0& tututa0&a) tua ya) 12)ha&us6a aa6ya 12i6ah

    d2)a .asa)a ya) sudahdit2tu6a% s2hi))a s2t2lah 125alai ;aht2&a

    &u1ah ta))a s2&i) 6ali.asa)a t2&s2;ut tida6 12)ala1i 62>0>06a7

    ANALISIS PSIKOLOGIS TOKOH DALAM NOVEL BELENGGU

    ARYA ARNIJN PANE

     T060h d&7 Su6a&t00 12&u.a6a t060h s2t&al >2&ita ii7 K0disi .si60l0)i Su6a&t00

    sa)at t2&lihahat da&i s2tia. alu& >2&ita di dala1 042l B2l2))u7 Di sa1.i) itu%

    t060h lai% Ny0ya Ei atau R0hayah da Tii 5u)a 121ili6i 60disi .si60l0)i ya)

    t2&)a1;a& sa)at yata7

    32&ita ii ;2&a+al da&i .2&i6aha d&7 Su6a&t00 da Su1a&tii ya) tida6 ha&10is7

    Di)i da .2uh d2)a 62t2)a)a7 T00 da Tii 12)2d2.a6a 2)0 1asi)=1asi) dala1 ;2&.2&ila6u7 Hal ii t2&lihat .ada 6uti.a >2&ita ;2&i6ut7

    @Ti;a=ti;a 62d2)a&a sua&a 10;il ;2&h2ti di .26a&a)a 1u6a7 B0l2h 5adi 0&a)

    121a))il 7777 Badaya sudah sia. a6a ;2&di&i% 1a6a 62d2)a&a la)6ah

    ist2&iya 12u5u .itu 1u6a7 Su6a&t00 121ada) 62.ada hala1a ;u6uya

    d2)a asyi6ya7 Ist2&iya sudah ha1.i& disa1.i)ya% s2;2ta& la)i t2tu a6a

    t2&d2)a& sua&aya 12a;i6% dudu6 di sada&a 62&0si 7777 ah% ;u6a% dia 121;2l06

    h2da6 12u5u 62 6a1a& tidu&% ti;a=ti;a .2&.ali)% lalu di;u6aya tasya% 621udia

    ti;a=ti;a 5autuh t2&l21.a& ;l0>=0t2 62 atas 125a di hada.a Su6a&t007

    @Su6a&t00 t2&625ut% 121ada) 62 a&ah ist&iya% t2ta.i ia sudah ;2&.ali) la)i%12u5u 62 6a1a& tidu&7 M2yala=yala dala1 hatiya% h2da6 t2&ha1;u& 6ata

    1a&ah da&i 1ulutya7 (B2l2))u#$

    Da&i 6uti.a di atas% t2&lihat 52las 62t2)a)a ata&a 62dua 5i+a t060h sua1i ist&i

    t2&s2;ut% ya) 125adi titi6 a+al 60Ci6 dala1 042l B2l2))u ii7

    B2&a)6at da&i 62tida6sada&a 12&26a ;2&dua atas s2;a; ya) 12i1;ul6a

    60Ci6 ;ati di ata&a 12&26a% 60Ci6=60Ci6 s2la5utya t2&us ti1;ul7 Su6a&t00

    12&asa tida6 ya1a d2)a 60disi &u1ah ya) di)i da si6a. ist&iya ya)

    tida6 12y2a)6a7 Hal ii 121;uat Su6a&t00 s2li)6u) d2)a salah satu

    .asi2ya (Ny0ya Ei ya) ;2la6a)a di62tahui s2;a)ai R0hayah% t21a la1aya$ya) da.at 122t&a16a hatiya7

    R0hayah 12&u.a6a .0t&2t +aita ida1aya7 T2&lihat da&i si6a. R0hayah ya)

    da.at 12layai la6i=la6i s2suai 60d&atya7 Hal ii t2&lihat .ada 6uti.a >2&ita

    ;2&i6ut7

  • 8/17/2019 Analisis Psikologis Tokoh Dalam Novel Belenggu Karya Arnijn Pane

    7/13

    @D06t2&% tiada6ah .aas ha&i ii B0l2h6ah saya ta))al6a ;a5u tua d06t2& Dia

    tiada 12u))u 5a+a;a d06t2& Su6a&t00% d2)a s2)2&a dita))al6aya7

    S2sudah disa)6ut6aya ;a5u itu dia 621;ali% lalu ;2&lutut dihada.a su6a&t00%

    t2&us dita))al6aya s2.atuya% di.asa)6aya sadal ya) dia1;ilya da&i

    ;a+ah 62&0si Su6a&t007

    @Sudah s2dia% 6ataya d2)a s2yu1 si1.ul7

    Ka&t00 12&asa s20lah=0lah t2&>a.ai >ita=>itaya% 12&asa ;aha)ia di dala1 hatiya

    6a&2a di.2liha&a d21i6ia7 Ya) d21i6ia sudah la1a diati=atiya7 (B2l2))u

    88$

    S0s06 +aita s2.2&ti R0hayah lah ya) diida1=ida16a Su6a&t00 s2la1a ii utu6

    12)isi 6260s0)a 5i+aya s2;a)ai s20&a) la6i=la6i7 S2da)6a ist&iya% Tii%

    s20lah 12utut s2;uah 21asi.asi7 K2&as 62.ala da i)i hidu. ;2;as7 Hal ii

    t2&)a1;a& .ada .0t0)a >2&ita ;2&i6ut7

    @Dudu6lah I;u% 6ata6alah7 Nati saya d2)a&6a d2)a asyi67 Ditu&ut tida6ya

    lai .2&6a&a7

    @121a) Tii% 6ita ;2&laia .aha1777777777

    @S2.2&ti la)it da ;u1u% I;u

    @A6u ;u6a t2&lalu 60l0t7

     Tii t2&ta+a @Saya ya) t2&lalu 10d2&

    @M21a)% Tii K21udia disa1;u)ya d2)a su))uh=su))uh @6alau di

    1ata 6a1i% tiada ;ai6 6alau s20&a) ist2&i ;aya6=;aya6 62lua& 1ala1% tida6

    dit21ai sua1iya Mataya 121ada) 1u6a Tii d2)a ta5a17

     Tii 12l01.at ;2&di&i s2;a)ai di)i)it 6ala52)6i) @Bu6a6ah la6i6u 5u)a .2&)i

    s2di&ia M2)a.a a6u tiada ;0l2h A.a6ah ;2daya (B2l2))u,8$

    Padahal Tii ;2&si6a. d21i6ia s2;a)ai ;2tu6 .&0t2s% 6a&2a T00 dala1

    .ada)aya t2&lalu 1212ti)6a .262&5aa7 Ji+aya t2&si6sa d2)a si6a. da

    ti)6ah la6u sua1iya% T007

    @Ya% tutu.lah 1ulut7 Bia& ist&i1u t2&tu))u=tu))u7 Tida66ah da.at dituda satu

    .ati2t% ;uat 12521.ut ist2&i

    Dada Su6a&t00 12&asa l2)a7 Bu6a 6a&2a 62tahua 6a&2a di521.ut 1alah7

    @Bu6a 6au ;ila)% tiada usah di521.ut

    @Sia.a ;ila) Bu6a 6au ya) 12)ata6a h2da6 12521.ut a6u

  • 8/17/2019 Analisis Psikologis Tokoh Dalam Novel Belenggu Karya Arnijn Pane

    8/13

     Tii 121ada)ya d2)a 1a&ah7

    @Bu6a 6au dia1 sa5a 6ata d06t2& Su6a&t00 a6a 121.2&taha6a di&i7

    @P2&lulah la)i a6u ;u6a 1ulut M2sti6ah a6u 12y21;ah=y12;ah la)i M2sti

    ;2&lutut di1u6a1u

    Pati2t% .ati2t% s2la1aya .ati2t% ist&iya t2&lata&% tida6 1alu 2)6au ist&i1u

    s2di&ia .ula)

     Tii 1asu6 62 6a1at tidu&% .itu ditutu.ya 62&as=62&as% 62d2)a&a di6u>i da&i

    dala1% s2;2ta& la)i 62d2)a&a ;ada t2&21.as dala1 t21.at tidu&7

    Su6a&t00 t2&dudu67 Mala1 itu dia tidu& di s0'a7

    Da&i 6uti.a di atas 6ita da.at 12lihat ;2)itu 62talya 60Ci6 .si60l0)is ya)

    12i1;ul6a 60Ci6 yata di dala1 &u1ah ta))a 12&26a ;2&dua7

     T00 da Tii s2;2a&ya t2&;2l2))u d2)a 60disi 5i+a 12&26a 1asi)=1asi)7

    Na1u% 12&26a tida6 12yada&iya% 12&26a t2&lalu 12utut d2)a .2sa)a

    1asi)=1asi) utu6 12)2&ti 60disi 12&26a7

     Tii s2di&i t2&.2&a)6a. .ada dua 5i+a7 Ia i)i 125adi +aita 10d2& ya) ;2;as

    d2)a s2)ala 62lia&a daya .i6i&ya7 Na1u% di sisi lai ia 5u)a i)i 125adi ist&i

    s25ati ya) 12layai sua1i7

    @Ratu .2sta 6ata 0&a)7 Tii s2a) 12)i)at6a +a6tu itu7

    Ratu .2sta77777777 ai& 1u6aya 125adi 1u&a1% t2&i)at .ula a6a .2sta di &u1ah

    Ni)sih% s2ha;is ;2&dasa% 5auh 1ala1% i)i hatiya 1a6a a)i% 62i)ia itut2&;it dala1 hatiya di t2)ah 5ala h2da6 .ula)% dia di;a+a7777 ah dia 12l01.at

    da&i s0'a% .2&)i 12)a1;il ;u6u7 Lalu ;a&i) la)i% di>a&iya hala1a t21.at dia

    ;2&h2ti 121;a>a tadi .a)i7 Di.a6saya .2&hatiaya 62.ada ;a>aa itu

    sa5a7 777777777

    S25u&us 621udia hatiya l2)a7 Di1ulaiya da&i 121;a>a7 Ja)a di62tahuiya

    ati a6u 12u))u dia7777 .i6i&aya t2&h2ti s2;2ta& ;2&hada.=hada.a d2)a

    hati 62>ilya7 La1a ;2a& dia .2&)i7 Di +a6tu ;2la6a)a ii dia s20lah=0lah &usuh%

    s20lah=0lah ;i1;a)7 Tiada t2ta. hat s2.2&ti dulu777777 La1a ;2a& dia .2&)i7 Di

    dalah 1atiya 1ulai t2a)7 S2;2ta& la)i data)7 T2&)a1;a& dala1 hatiya

    6a&t00 1asu6% l2tih% 125i5i) 4ali2sya7 Dia ;2&di&i 12ya1;ut sua1iya%

    dia1;ilya 4ali2s itu% disu&uhya dudu6 Ka&t00 di 62&0si7 Disi1.aya 4ali2s itu7 Dia

    621;ali la)i a6a 121;u6a6a s2.atu sua1iya% sa1;il ;2&taya t2ta) 0&a)=

    0&a) sa6it ya) ;a&u di6u5u)iya7 (B2l2))u ,,=,9$

     Tii 1ulai &idu d2)a T00% 62ti6a 5i+aya t2lah disada&6a 0l2h Ny0ya Rusdi07

    Na1u% 62&as 62.alaya 1asih t2&us ;2&>060l di dala1 5i+aya7 Tida6 ada s25a&ah

    dala1 hidu.ya utu6 tudu6 62.ada s2s20&a)7

  • 8/17/2019 Analisis Psikologis Tokoh Dalam Novel Belenggu Karya Arnijn Pane

    9/13

    @Kada)=6ada) s2.ula)ya di &u1ah% t2&;it &asa 6asiha dala1 hati Tii 12lihat

    6a&t00 la)i 121;a>a% 12ati% 6alau=6alau ada la)i .ati2t data)7 Ada6ah di

    dala1 hatiya s2.i 5u)a s2.2&ti dala1 hati6u Rusuh )2lisah 6ada)=6ada)

     T2&;itlah 62i)iaya h2da6 ;2&>u1;u=>u1;u d2)a dia% h2da6 12&ia)6a

    12lalai6a hatiya% t2ta.i s2lalu t2&taha 0l2h .2&asaa s2)a7 T2&;itlah

    .i6i&aya @M2)a.a6ah 12sti a6u ya) dahulu 12)ha1.i&iya M2)a.a ;u6adia Ma6a t2&asa .ula .2&asaa s2.2&ti 1ala1 itu% s20lah=0lah 62hila)a t21.at

    .2)a)a ;a)i 5i+aya7 T00 tiada 121;2&i sada&a la)i7 Ma6a di>0;aya

    121;2&ai6a% 122)a66a 5i+aya7 (B2l2))u 9,$

     Tii t2&lihat s2di6it ;2&u;ah% 121;uat 62h2&aa .ada di&i T007 T00 1ulai

    12y2lidi6i a.a s2;2a&ya ya) t2&s2;uya dala1 5i+a Tii ya) 121ili6i s2;uah

    .a)a& 6060h ya) ;2)itu t2&lihadat dala1 6asat 1ata7

    @Tii 12u))u% ;2&ha&a.6a dia ha1.i&% t2ta.i ti))al t2&tu))u=tu))u7

    Dili&i6ya% T00 la)i 121;a>a% 62tia dia h2dal lalu% h2da6 62lua&% ta1.a6 da&i

    si6a. ta)a T00 1212)a) ;u6u% da&i 62adaa ;u6u itu 12ladai% T00 s2da)

    121.2&hati6aya7 Hatiya t2&tu))u=tu))u% 12ati6a ta;i6 T00% 12ati

    sa.aya @K21aa Tii Ma&i 6uata&6a7 T2ta.i tiada ia ;2&6ata% dia dia1 sa5a7 Di

    dala1 hati Tii s20lah=0alh 12&2ta6% ah la6i=la6i% 6alau sudah da.at% tiada .2duli

    la)i% 6alau ;2lu1% la)6ah 1aisya ;udiya% 1ais sa.aya% 1au dia

    12i))al6a .2la5a&aya7 (B2l2))u 9-$

     Tida6 da.at di.u)6i&i% T00 s2li)6uh d2)a R0hayah 6a&2a Tii ya) tida6

    da.at 121uas6a 5i+aya7 Ji+aya 1alah t2&.uas6a 62ti6a ;2&ada di sisi

    R0hayah7 Na1u% t2&;2&sit s2;uah 62)alaua ya) t2&a1at sa)at ya) di&asa6a

    0l2h Su6a&t007 Ia ;i)u)% dis0&i2tasi di dala1 hidu.ya7 Ii sa)at t2&lihat .ada

    .2))ala >2&ita .ada halala1 #=#87 Ada s2;uah 6utia. 6ali1at ya) ;2a&=;2a&

    12))a1;a&6a 60disi 625i+aa Su6a&t00 .ada saat itu7

    @Ma6sud6u7777% Ma6sud6u% tahu6ah 6ita dasa& hati 6ita s2di&i% a.a ya) 12)alu%

    ;2&sua&a% 12a)is dala1 hati 5i+a 6ita (B2l2))u #8$

    S2;uah ;a)6ai dis21;uyi6a s2&a.at a.a .u .asti t2&;0)6a&7 B2)itu .ula

    d2)a .2&s2li)6uha Su6a&t00 d2)a R0hayah7 Tii a6hi&ya tahu% 6a&2a

    ;2&ita itu t2&us 12y2;a& hi))a sa1.ai 62 t2li)aya 62ti6a ada a>a&a di S0l07

    @Tii t2&ta+a 62>il% 6ataya d2)a 1asa1 @M2)a.a tida6 Bu6a6ah 6a1i sudah

    la1a ;u6a sua1i ist2&i K21udia 6ataya d2)a t2&12u) @A2h% saya

  • 8/17/2019 Analisis Psikologis Tokoh Dalam Novel Belenggu Karya Arnijn Pane

    10/13

    s2di&i tiada tahu% s2da) 0&a) di s0l0 sudah 1a6lu17 Pa1a6u% ;i;i6u ada

    ;2&taya7 Ru.aya 0&a) lai di 60ta ii suudah tahu .ula% a6u sa5a ya) ;2lu17

    Lalu 6ataya .ula d2)a 62&as @A6u 12sti 12a)% Tii tida6 1au 6alah7 Nati

    6u>a&i dia% 1adu6u itu7 (B2l2))u 8$

     Tii ;2a& adaya% ia 12data)i R0hayah disuatu ha&i7 Ia i)i 12>a>i 1a6i+aita 5ala) itu7 Na1u% +aita s2.2&ti a.a ya) ia t21u6a R0hayah

    dihada.aya adalah +aita l21;ut ya) .adai 12)h0&1ati 0&a) lai7 Hatiya

    >iut% yaliya su&ut7

    A6hi&ya Tii 12)i)i6a s2;uah .2&.isaha7 *alau.u ;2&at dala1 hatiya% ta.i

    1u)6i itu ya) t2&;ai6 utu6 &u1ah ta))aya7 Ia i)i 12)a;di dis2;uah

    l21;a)a s0sial di Su&a;aya7

    @Tida6 T00% 5a)a ;i>a&a6a .2&6a&a ya) sudah=sudah7 A6u tida6 h2da6

    12)ula)i >2&ita7 Ma&i 6ita 121ada) 62hada.a7 Tii ;2&h2ti s25u&us%

    621udia 6ataya @Tida66ah ;ai6 6alau777777% 6alau a6u .2&)i sa5a7 (B2l2))u 8itai Tii7 T2&lihat d2)a 62ha+ati&a

    ya) ia ta1.a66a7

     Tii da T00 a6hi&ya ;2a&=;2a& ;2&.isah7 M221.uh 5ala hidu. 1asi)=

    1asi)7 M2)0ya66a 5i+a=5i+a 12&26a% ya) s2;2a&ya tida6 12)i)i6aya7

    @M2&26a tiada tahu% s2da) 12la1;ai=la1;ai% sudah 5auh da&i .ada)a% ai& 1ata

     Tii 1ulai 12iti6% satu=satu% 621udia 12)ali&% 121;asahi .i.iya% ta)aya

    ;2&a)su&=a)su& .2&laha=laha 12la1;ai=la1;ai% lalu t2&h2ti7 Pada)aya

    1asuh 12u5u 62 stasi0% 621udia dia t2&dudu6 di t21.at dudu6% 12a)is

  • 8/17/2019 Analisis Psikologis Tokoh Dalam Novel Belenggu Karya Arnijn Pane

    11/13

    12&2u)7 Di dala1 hatiya% s20lah=0lah ada ya) 12)isa. ha+a 62&as=62&as%

    s20lah=0lah a)i .uyuh7

    Di dala1 hati T00 t2&asa s2dih% ;2&>a1.u& du6a% s20lah=0lah ;a&u 121;a>a ;u6u

    ya) s2dih .2)ha;isaya% 621udia ditutu.7 H2da6 di si1.a atau

    di621;ali6a% s2.2&ti ;a&u 12d2)a& la)u ya) s2dih=s2dih% 621udia 60.di.uta& la)i 62 stasi0 lai% 6a&2a stasi0 duluya sudah ;2&h2ti7 (B2l2))u /!=

    /8$

     Ji+a T00 t2&)u>a) d2)a .2&.isahaya7 Ia ;2&ha&a. ;isa 12da.at6a

    62t2a)a di &u1ah R0hayah7 Na1u% s2t2lah sa1.ai &u1ah R0hayah% &u1ah

    t2&s2;ut t2lah di60s0)6a7 R0ya) 121ilih utu6 .2&)i 5u)a7

    @K21aa

    @1aa Ny0ya tayaya d2)a >2.at7

    @Sudah .2&)i% Tua7 (B2l2))u //$

    Hati T00 ;2&62.i)7 Na1u% s2)ala ;2l2))u 5i+a itu s2a6a t2&l2.as 121;2&i6a

    62;2;asa 62.ada s21uaya utu6 125alai 62hidu.a 1asi)=1asi) s2su6a

    62h2da6 5i+aya7

    Nu&hayati (12lalui Su&ya;&ata !""8 !, !-$ 12dis6&i.si6a .&0s2s 625i+aa

    1ausia ya) dis2;ut id% 2)0% da su.2&2)07 Id 12)a&ah .ada sist21 ;i0l0)is

    ya) 12&u.a6a sist21 0&i)ial 62.&i;adia7 Id t2&l2ta6 dala1 62tida6sada&a da

    ;2&isi a'su ? a'su% isti)% da s2;a)ai1aa ya) tida6 disada&i ya) ;2&sa1aya

    12utut 62.uasa7 Id dala1 042l ii t2&lihat .ada 62i)ia d&7 Su6a&t00 utu6

    12da.at6a .2&la6ua ;ai6 da&i Tii% ist&iya7 Ia i)i ist&iya s2.2&ti ist&i=ist&i

    0&a) 62;aya6a7 B2&i6ut 6uti.aya

    @A.a 6ataya tadi T2ta) .2&21.ua s26a&a) P2&21.ua s26a&a) h2da6

    sa1a ha6ya d2)a 6au1 la6i=la6i7 a.a ya) h2da6 disa1a6a7 Hal .2&21.ua

    ialah 12)u&us aa6 sua1iya% 12)u&us &u1a ta))a7 .2&21.ua s26a&a)

    3u1a 121ita ha6 sa5a .adai7 Kalau su1aiya .ula) 62&5a% ;2a& dia su6a

    12ya1;utya% t2ta.i ia lu.a 12)a5a6 sua1iya dudu6% ;ia& dita))al6aya

    s2.atuya7 Ta6 tahu6ah .2&21.ua s26a&a)% 6alau dia ;2&si1.uh dihada.a

    sua1iya a6a 12a))al6a s2.atuya% ;u6a6ah itu tada 6asih% tada s2tia

    A.a la)i ha6 .2&21.ua% lai da&i 121;2&i hati la6i=la6i7

    D06t2& su6a&t00 121ada) s2.atuya7 Dia t2&s2yu1% lu>u &asaya

    121;aya)=;aya)6a Tii dudu6 ;2&si1.uh di hada.aya s2da) asyi6

    12a))al6a s2.atuya7 M2)u&us ;l0>=0t2 sa5a dia tiada h2da67 Tiada

  • 8/17/2019 Analisis Psikologis Tokoh Dalam Novel Belenggu Karya Arnijn Pane

    12/13

    h2da6 77777 B2tul6ah 6a&2a tida6 h2da6 Tii .2lalai di+a6tu ;2la6a)a ii%

    sa1.ai ;a&a) sula1aya dita&uhya di 125a itu7 Tii tahu% dia tiada su6a ada

    ;a&a) di saa% ;ia& ;l0>=0t2 itu 5a)a t2&s21;uyi7 dia tida6 su6a 121;ia&6a

    0&a) sa6it 12u))u tida6 .2&lu7 (B2l2))u 9$

    E)0 12&u.a6a as.26 s.i60l0)is da&i 62.&i;adia ya) ti1;ul 6a&2a 62;utuha

    0&)ais12 utu6 ;2&hu;u)a ;ai6 d2)a duia 62yataa da 125ala6a

    'u)siya ;2&dasa&6a .&isi. 62yataa7 Di duia ii 62yataa tida6 s2la1aya

    s2suai d2)a ha&a.a7 B2)itu 5u)a ya) diala1i 0l2h d&7 Su6a&t007 Ia ;2&ha&a.

     Tii ist&iya ;isa ;2&.2&ila6u s2.2&ti 0&a) 62;aya6a% 12)h0&1atiya%

    12layaiya7 Na1u% a.a ya) t25adi K2yataa ya) t2&5adi% Tii ;2&.2&ila6u

    s2;ali6ya7 Tii ;2&si6a. di)i t2&hada. sua1iya (T00$% 62&as 62.ala% tida6

    12layai sua1i% 5u)a tida6 12)h0&1atiya7

    @Ti;a=ti;a 62d2)a&a sua&a 10;il ;2&h2ti di .26a&a)a 1u6a7 B0l2h 5adi 0&a)

    121a))il 7777 Badaya sudah sia. a6a ;2&di&i% 1a6a 62d2)a&a la)6ah

    ist2&iya 12u5u .itu 1u6a7 Su6a&t00 121ada) 62.ada hala1a ;u6uya

    d2)a asyi6ya7 Ist2&iya sudah ha1.i& disa1.i)ya% s2;2ta& la)i t2tu a6a

    t2&d2)a& sua&aya 12a;i6% dudu6 di sada&a 62&0si 7777 ah% ;u6a% dia 121;2l06

    h2da6 12u5u 62 6a1a& tidu&% ti;a=ti;a .2&.ali)% lalu di;u6aya tasya% 621udia

    ti;a=ti;a 5autuh t2&l21.a& ;l0>=0t2 62 atas 125a di hada.a Su6a&t007

    Su6a&t00 t2&625ut% 121ada) 62 a&ah ist&iya% t2ta.i ia sudah ;2&.ali) la)i%

    12u5u 62 6a1a& tidu&7 M2yala=yala dala1 hatiya% h2da6 t2&ha1;u& 6ata

    1a&ah da&i 1ulutya7 (B2l2))u #$

    Su.2&2)0 12&u.a6a sist21 62.&i;adia ya) ;2&isi6a ilai=ilai da atu&a=

    atu&a ya) ;2&si'at 24aluati (12ya)6ut ;ai6=;u&u6$7 S2tia. t060h s2;2a&ya

    121ili6i su.2&2)0 di dala1 di&i 12&26a 1asi)=1asi)7 Na1u% s20lah 5i+a 12&26a

    i)i 121ai.ulasi 12)2ai su.2&2)0 ya) ada di dala1 dasa& hati 12&26a

    1asi) 1asi)7 Di dasa& hatiya s2;2a&ya Tii 12yada&i ;ah+a .2&ila6u6a

    tida6 +a5a& s2;a)ai s20&a) ist&i7 Ia i)i 5u)a 125adi ist&i s2;a)ai 0&a)

    62;aya6a7 Na1u% )2)suya t2&lalu ti))i% s2hi))a ia ;2&si6a. s2;ali6ya7

     Ju)a d2)a Su6a&t00% ia tahu ;ah+a .2&;uata s2li)6uhya salah7 Na1u% ia

    12>0;a 121ai.ulasi hatiya% ;ah+a tida6aya ;2a& 6a&2a ia tida612da.at6a a.a ya) ia i)i6a da&i ist&iya7 B2)itu 5u)a d2)a R0hayah% di

    dasa& hatiya ya) .ali) dasa& ia tahu ;ah+a 125adi s2li)6uha 0&a) itu salah%

    ta.i hatiya t2&us 121ai.ulasi utu6 12da.at6a 62s2a)a=62s2a)a

    duia+i7

  • 8/17/2019 Analisis Psikologis Tokoh Dalam Novel Belenggu Karya Arnijn Pane

    13/13

    PENUTUP

    Usu& 62tida6 sada&a t060h ? t060h dala1 042l B2l2))u 6a&ya A&1i5 P22%

    12u5u66a ;ah+a 12&26a 12)ala1i s25u1lah 60Ci6% ;ai6 60Ci6 ;ati

    1au.u 60Ci6 ata& t060h7 Misalya 60Ci6 ya) diala1i 0l2h t060h uta1a dala1

    042l t2&s2;ut yaitu T007 60Ci6 1u>ul 6a&2a 2)0 1asi) ? 1asi) ata&a T00d2)a ist&iya Tii7 E)0 62dua t060h t2&s2;ut 12y2;a;6a .2&t2)6a&a dalah

    &u1ah ta))a 12&26a7 Si Ka&tii ya) di)i t2&hada. Su6a&t00% 121;uat

    Su6a&t00 52uh da ;2&s2li)6uh d2)a .ati2ya yaitu R06hayah ya) tida6 lai

    adalah t21a la1aya7

    Ma6a 62tida6 sada&a ya) 1u>ul dala1 042l B2l2))u ;2&su1;2& .ada 60Ci6

    .&i;adi7 K22)0sia ya) 1u>ul dala1 di&i 1asi) ? 1asi) t2&yata 12i1;ul6a

    62s2)sa&aa .ada .iha6 lai7 s2hi))a 12i1;ul6a .2&s2li)6uha da

    62&2ta6a &u1ah ta))a ya) t2lah 12&26a ;ia7

    Dala1 042l t2&s2;ut t2&lihat 52las ;a+a t060h T00 121ili6i si6a. di)i da

    sa)at t2&tidas d2)a si6a. Tii ya) sa)at 2)0is7 Hal itulah ya)

    12)y2;a;6a ia 12la6u6a .2&s2li)6uha7

    DA:TAR PUSTAKA

    Gia5a&% Nu&hayati d667 !"!7 P2)6a5ia P&0sa :i6si T20&i da P&a6ti67 Su&a6a&ta7

    Pa2% A1&i57 !""-7 B2l2))u7 Ja6a&ta Dia Ka&ya7

    *i5aya% H2&u da S&i Ha&ti)tyas7 !""#7 P2)6a5ia P&0sa :i6si7 Pu&+0&250 P&0diP2didi6a ;ahasa da Sast&a Id02sia :KIP Ui42&sitas Muha11adiayah

    Pu&+0&250

    htt.+++7i'0s.2sial72t,"""/='a6t0&=u1u1=.2y2;a;=.2&>2&aia

    (diuduh .ada ha&i Ju1at% !9 A.&il !"8 .u6ul 87""$

    htt..&0l712&d26a7>01id02siaaa&1i5=.a2

    (diuduh .ada ha&i Sa;tu% !< A.&il !"8 .u6ul "#7""$