Eksperimen 1

Tujuan : Untuk menentukan haba peneutralan

(i) asid hidroklorik dan natrium hidroksida

(ii) asid sulfurik dan natrium hidroksida

(iii) asid nitrik dan kalium hidroksida

Teori :

Termokimia merupakan kajian tentang perubahan haba dalam tindak

balas kimia. Bahan kimia mempunyai ikatan-ikatan di antara atom-atom

atau molekul-molekul, dan ini memerlukan tenaga untuk bercantum dan

berpecah antara satu sama lain. Perubahan haba akan wujud apabila

suhu bahan kimia berubah hasil daripada tindak balas. Salah satu tindak

balas dalam termokimia adalah haba peneutralan.

Haba peneutralan merupakan perubahan haba yang berlaku apabila 1

mol ion H+ daripada asid meneutralkan 1 mol ion OH- daripada alkali bagi

menghasilkan air pada keadaan piawai.

Apabila asid dan alkali bertindak balas, ia akan membentuk air dan

garam. Sebagai contoh, HCl (aq) + NaOH (aq) à NaCl (aq) + H20 (l).

Hasil tindak balas atau proses ini adalah dikenali sebagai tindak balas

peneutralan. Tenaga haba yang dibebaskan adalah dipanggil sebagai

peneutralan. Sewaktu peneutralan, air akan dihasilkan. Ini kerana ion

hidrogen, H+ daripada asid akan bergabung dengan ion hidroksida, OH-

daripada alkali untuk membentuk H20. Ion-ion lain adalah tidak terganggu.

Tenaga haba yang dihasilkan adalah apabila 1 mol ion OH- bergabung

dengan 1 mol ion H+ untuk menghasilkan 1 mol air, H20. Semua haba

peneutralan adalah sentiasa bersamaan dengan - 57.0 kJmol-1. Ianya

terhasil apabila 1 mol ion OH- bergabung dengan 1 mol ion H+ untuk

menghasilkan 1 mol air.

Semua tindak balas haba peneutralan merupakan tindak balas

eksotermik. Jumlah haba yang dibebaskan semasa tindak balas

peneutralan bergantung kepada :

(i) Kepekatan asid dan alkali

(ii) Kuantiti asid dan alkali yang digunakan

(iii) Kebesan asid

Bahan :

EC1 ialah 1.0 mol dm-3 asid hidroklorik, EC2 ialah 1.0 mol dm-3 larutan

asid sulfurik, EC3 ialah 1.0 mol dm-3 natrium hidroksida akueus, EC4 ialah

1.0 mol dm-3 asid nitric dan EC5 ialah 1.0 mol dm-3 kalium hidroksida

akueus

Radas :

pipet 25 cm3, termometer 0oC –110oC (± 0.2oC), silinder penyukat 100

cm3, cawan plastik dan botol basuhan berisi dengan air suling

Prosedur :

1. Dengan menggunakan pipet, masukkan 25.0 cm3 EC1 ke dalam

cawan plastik. Rekod suhu EC1 sebagai suhu awal campuran R dalam

jadual di bawah.

2. Dengan menggunakan silinder penyukat, tambah 60 cm3 larutan EC3

ke dalam cawan plastik yang mengandungi EC1.

3. Kacau campuran R dengan teliti menggunakan termometer dan

merekodkan suhu tertinggi dicapai dalam jadual di bawah.

4. Tuangkan R campuran daripada cawan plastik. Kemudian bersih dan

bilas cawan dengan air suling.

5. Ulangi prosedur di atas menggunakan (i) 25.0 cm3 EC2 menggantikan

EC1 untuk mendapatkan campuran S, dan (ii) 25.0 cm3 EC4 dan 60

cm3 EC5 menggantikan EC1 dan EC3 masing-masing untuk

mendapatkan campuran T.

Soalan-soalan :

1. Tulis satu persamaan ion bagi tindak balas yang berlaku dalam

campuran R, S dan T. (2 m)

2. Bandingkan nilai haba peneutralan yang diperolehi bagi

(i) Campuran R dan S;

(ii) Campuran R dan T;

(iii) Campuran S dan T.

Terangkan mengapa terdapat perbezaan atau persamaan antara

kedua-dua nilai yang anda bandingkan. (6 m)

3. Haba peneutralan antara asid kuat dan bes kuat ialah – 57.3 kJ mol -1.

Cadangkan dua cara untuk meningkatkan prosedur yang diberikan

supaya nilai hampir kepada – 57.3 kJ mol-1 boleh diperolehi. (4 m)

4. Adakah haba peneutralan antara asid kuat dan asid lemah melebihi

atau kurang daripada – 57.3 kJ mol-1? Terangkan. (3 m)

Rujukan :

Buku

Ahmad Kamal Ariffin Abdul Jamil, Siti Asiah Ahmad Junan, Seng Chye Eng, Lim Boon

Tik, Lau Kah Pew. (2008). Chemistry for Matriculation 2 Revised Third Edition.

Kuala Lumpur: Oriental Academic Publication.

Chow Kok Yew. (2007). Quick Revision SPM Chemistry. Selangor: Penerbitan Pelangi

Sdn. Bhd.

Eng Nguan Hong, Lim Eng Wah, Lim Yeah Ching. (2003). Fokus Ungu Masteri SPM

Kimia. Johor Bahru: Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

Hamilaton, Hanim, Mohd Nazlan. (2001). Kimia asas Sains dan Kejuruteraan. Johor

Bahru: Muapakat Jaya Percetakan Sdn. Bhd.

Jess Tan. (2007). Integrated Curriculum for Secondary Schools Complete Text & Guide

SPM Chemistry. Selangor: Arah Pendidikan Sdn. Bhd.

Norbani Abdullah. (2009). College Matriculation Chemistry. Selangor: SAP Publication

Sdn. Bhd.

Ooi Theng Theng, Yoong Yook Yam, C.Y. Looi. (1997). Sukses Lengkap Terkini SPM

Kimia Tingkatan 4 & 5. Selangor: Pustaka Delta Pelajaran Sdn. Bhd.

Tan Yin Toon. (1999). Kimia Fizik Edisi Kedua. Selangor: Penerbit Fajar Bakti Sdn.

Bhd.

Tan Yin Toon. (2000). Kuasai Peperiksaan Kimia STPM Edisi Kedua. Selangor:

Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd.

Tan Yin Toon, Loh Wai Leng, Tan On Tin. (2003). Siri Revisi Lengkap Fajar Bakti

Sukses Kimia SPM. Selangor: Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd.

Theodore L.Brown, Bruce E. Bursten, Julia R. Burdge. (2003). Chemistry the Cenral

Science. USA: Pearson Education Inc.

Laman Sesawang

Wikipedia. (8 Mac 2013). Termokimia. Retrieved on Januari 2013 from

http://ms.wikipedia.org/

Rozinawati. (Unknown). Tenaga dalam Kimia. Retrieved on Januari 2013 from

http://rozinawati.tripod.com/

Zainida. (8 Julai 2011). Haba Peneutralan. Retrieved on Januari 2013 from

http://cikguzainida.blogspot.com/

LAMPIRAN

EC 1 telah dimasukkan dengan menggunakan pipet ke dalam

cawan.

60 cm3 larutan EC 3 telah dimasukkan ke dalam cawan

yang mengandungi EC 1 dengan menggunakan silinder

penyukat.

EC 1 (kiri) dan EC 2 (kanan) yang telah

dimasukkan dengan menggunakan pipet ke

dalam cawan telah direkodkan suhu awal

campuran.

Larutan yang dicampur telah dikacau dengan menggunakan thermometer dan suhu tertinggi

larutan telah direkodkan.

Campuran R, Campuran S dan Campuran T