cerkak
TRANSCRIPT
CERKAKDening : Sdwijosusastro
KOMPETENSI DASAR:4.3 MEMAHAMI CERITA PENDEK BERBAHASA JAWA
CERKAK?• Cerkak utawa carita cekak (short-short
story) mono mung isi andharan sakeplasan tumrap wong (paraga) sing dadi jejering crita. Caritane ora jero-jero, mung cekakan wae. Senajan cekak caritane wis rampung, lan cacahing tembung kira-kira mung 5000 – 10000 - nan tembung.
Ciri-ciri cerkak
1. Fiktif2. Naratif3. Nyaritakake sawijining paraga/tokoh4. Critane mung cekak5. Rampung diwaca mung salungguhan
Unsur Intrinsik Cerkak• Paraga (tokoh lan penokohan)• Watak• Latar, Setting • Alur, Plot • Sudut pandang / dhapukaning paraga• Tema• Amanat
PARAGA
1. Paragatama, tokoh sentral, tokoh utama yaiku paraga kang dadi lajer jutawa bakuning crita
2. Tokoh Protagonis, yaiku tokoh kang tansah mbiyantu utawa sejalan karo paragatama
3. Tokoh Antagonis, yaiku tokoh kang tansah dadi reridhe lan pepalang paragatama
4. Tokoh Tritagonis, yaiku tokoh kang bisa nengahi antarane tokoh paragatama lan tokoh antagonis
5. Tokoh bayangan, yaiku tokoh kang mung ana ing narasi crita, nanging ora ana aktifitas kang diandharake dening penulis carita.
WATAKGegambarane wewatekane tokoh, wateke becik (protagonist) apa wewatekane ala lan tansah ngreridhu paraga pokok (antagonis)CARANE NGERTENI WATAK TOKOH:1. Narasi 2. Deskripsi tokoh3. Dialog tokoh4. Gagasan tokoh
LATAR - SETTING
1. Latar papan, Nuduhake papan kadadeyan ing crita mau.2. Latar wektu, Nuduhake perkara kang ana sambung rapete karo wektu dumadine carita. Kayata: saiki, mau, biyen, mengko sore, sasi wingi, lsp.3. Latar sosial, Nuduhake perkara kang ana sambung rapete karo kahanane panguripan ing bebrayan (masarakat) kayata: agama, pagaweyan, politik, lsp.
Alur, Plot
• Unsur kang awujud rerangkèn lakuning kadadeyan sajroning crita , bisa alur maju utawa progresif , bisa alur mundur utawa flash back , utawa uga bisa alur campuran.
Sudut pandang / dhapukaning paraga
Sudut pandang orang pertama, yaiku crita kang paragatamane si pangripta utawa si pengarang crita dhewe, “aku”
Sudut pandang orang pertama pembantu, yaiku nalika paraga “aku” sajroning crita sipate mung mbantu kanggo nyaritakake paraga liya kang dianggep luwih utama
Sudut pandang orang ketiga serba tahu, yaiku carita kang pangriptane ana sajabane carita, lan ngerti kabeh kang lumaku, malah ana kalane pangripta bisa wawan gunem karo sing maca.
Sudut pandang orang ketiga terbatas, yaiku pangripta ana sajabaning carita mau mung winates ngertine, dheweke mung ngerti salah sawijining kadadeyan sakperangan paraga sajroning crita.
TEMA• Tema utawa sarining carita iku
akeh banget, gumantung penulis arep nganggo lan nyaritakake bab apa.
AMANAT
Amanat utawa wasita (naséhat) kang bakal diwenehake dening pengarang marang sing maca crita