sdwijosusastro.files.wordpress.com · web viewora oleh nggugah cerita lawas kang diarani cerkak...

PEMERINTAH KABUPATEN GUNUNGKIDULDINAS PENDIDIKAN PEMUDA DAN OLAH RAGA

SMP NEGERI 2 PATUKAlamat : Jl. Yogya-Wonosari KM 24, Patuk, Gunungkidul 55862 Telp. 7478763

ULANGAN TENGAH SEMESTER GANJILTAHUN PELAJARAN 2012/2013

Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Kelas : VII Hari/Tanggal : Waktu : 90 menit ____________________________________

I. Wenehana tandha ping (X) ana ing aksara a, b, c, utawa d tumrap wangsulan kang kok anggep bener!

Wacan 1 Sengkut Gumregut

Langit wetan sumamburat abangTrontong-trontong sang bagaskara ucul saka gendhongane jagadEmbun esuk lir mutyara rinonceAngawe-awe manembrama tekane dina anyar

Nalika sang surya mancati tataraning langitKapyarsi dara muluk angaluk-alukceluk warga desa PunthukMurih padha mlumpuk ing bambinging gumuk

Selur andalidir lir sela blekithiLumampah datan ana pedhotePacul, arit, dhandhang, linggisWus samekta ing astaGya makarya saiyeg saekaprayaSengkut gumregut tumandang kardiNambak-nambal setu banda kang ambrol

Tangan-tangan prakosa kinanthen tekad wajaLinambaran sesanti Sepi ing pamtih rame ing gawe,Holobis kuntul barisPakaryan abot lan nglengkaraDadya nyataSetu banda wus kabanda pengkuh kukuh bakuh

1. Rumpakan ing ndhuwur kalebu …..a. geguritanb. tembang macapatc. tembang dolanand. tembang campursari

2. Apa sing katon ngawe-awe mangayubagya tekane dina anyar manut rumpakan ing ndhuwur?a. Langit abangb. Srengenge kang njedhulc. Embun esuk d. Swara dara muluk

3. Tembung : Bagaskara, tegese padha karo ….

a. rembulanb. suryac. angind. gunung

4. Dara muluk ngaluk-aluk celuk-celuk warga desa Punthuk.Sing dikarepake dara muluk yaiku ….a. Swara dara mbekurb. Swara sawangan manuk darac. Swara kenthongan d. Swara ngeploki dara

5. Nambak nambal setu banda kang ambrolAteges masarakat padha gotong royong ndandani …..a. Kretegb. Dalanc. Kalen irigasid. Bendungan

6. Selur andalidir lir sela blekithi. Tegese …a. Kaya wong nggiring bebekb. Kaya tentara barisc. Kaya wayang dijejer-jejerd. Kaya semut mlaku ing dhuwur watu

7. Tegese sesanti “Sepi ing pamrih rame ing gawe” yaiku …a. Mempeng nyambut gawe jalaran ana

opaheb. Mempeng nyambut gawe tanpa ngarep-

arep opahc. Nyambut gawe kanthi semangat lan

tekund. Mempeng nyambut gawe supaya

kecukupan uripe8. Maca geguritan kudu nggatekake wirama,

tegese ….a. Munggah mudhune swarab. Dawa cendhake tetembunganc. Gedhe cilice ukarad. Rasa pangrasane pocapan

9. Maca geguritan uga kudu nggatekake wiraga, tegese ….a. Tingkah laku nalika arep maca geguritanb. Patrap, sikap, obahing awak lan pasemon

sawise maca geguritan

1

c. Patrap, sikap, obahing awak lan pasemon nalika maca geguritan

d. Patrap, sikap, obahing awak lan pasemon sadurunge maca geguritan

10. Mengkono uga babagan wirasa aja dilalekake amarga wirasa iku ….a. Kanggo mbedakake apik lan orane

geguritanb. Kanggo nambahi greget anggone maca

geguritanc. Kanggo ngetokake pinter lan orane sing

maca d. Kanggo mbedakake isine geguritan iku

sedhih, seneng, semangat apa nesu

Wacan 2

Pocung1. Esuk iku para siswa padha ngumpul,

Aneng ngarep kelas, Dhawuh guru kang den anti, Guru dhawuh para siswa nambut karya.

2. Para murid wis nyawiske arit sapu, Gathul pacul seblak Kinarya aresik-resik, Kanggo mahargya pengetan kamardikan

11. Tembang Pocung iku kalebu golongane ….a. Tembang macapat b. Tembang dolananc. Tembang campursari d. Geguritan gagrag lawas

12. Tembang Pocung ing ndhuwur ana 2 (rong) ….a. Gatra b. Tembungc. Pada d. Paragraf

13. Tujuane para murid padha resik-resik manut tembang ing ndhuwur yaiku ….a. Kanggo mengeti dina kamardikanb. Kanggo ngramekake dina kamardikanc. Kanggo mahargya dina kamardikand. Kanggo memetri dina kamardikan

14. Tembang ing ndhuwur kang nduweni guru wilangan 12 mapan ing larik ….a. Larik 1 lan 2 b. Larik 3 lan 4c. Larik 2 lan 4 d. Larik 1 lan 4

15. Tibaning swara vocal : a, i, u, e , o ana ing pungkasan larik tembang diarani ….a. Guru gatra b. Guru laguc. Guru wilangan d. Guru swara

16. Nata meja lawan kursi Jubin resik kelas kinclong gilar-gilar.Tembung gilar-gilar, nduweni teges .......

a. Padhang jingglangb. Katon resik lan padhangc. Resik bangetd. Resik lan sehat

17. Ana keyong, digawe sate. Rumpakan ing ndhuwur kalebu ….

a. Geguritan gagrag lawas b. Tembang Pocungc. Parikan d. Cangkriman

18. “Aku ering karo kono”. Supaya dadi parikan, sampiran sing pas kanggo ukara mau yaiku ….a. Piring beling cacah pitub. Piring beling regane sewuc. Piring beling isi gulad. Piring beling pecah loro

19. Terusna parikan iki: Kupat janure tuwa, ….a. Bocah papat wis tuwa-tuwa b. Mangan kupat entek limac. Menawi lepat nyuwun pangapurad. Ana kawat kanggo pencokan ula

20. Ing ngisor iki endi parikan sing isine pitutur?a. Dara mangan pari, durung bada wis

nganyarib. Manuk emprit nucuk pari, dadi murid

sing taberic. Good morning selamat pagi, klambi

kuning jenenge sitid. Jaran kore, tumpakane ki demang,

marga kowe dheweke dadi gemang21. Bakul sate nggawa dara, kowe mrene

karo sapa?

Dideleng saka isine parikan mau awujud ….

a. Pitakonanb. Pituturc. Pangolok-olok (ngisin-isin)d. Ngandhani

22. Karukunan iku bakal nambahi kekuwatan, dene yen padudon njalari karusakan, kaya unine paribasan …..a. Tuna satak bathi sanakb. Obah ngarep kobet buric. Rukun agawe santosa, crah agawe bubrahd. Saiyeg saeka kapti

23. Kabeh gegayuhan iku mbutuhake ragad, kaya unine paribasan …..a. Jer basuki mawa beyab. Tangan kumrembyah suku jumangkahc. Sepi ing pamrih rame ing gawed. Rumangsa handarbeni wajib melu

hanggondheli24. Sesawangan iku yen sinawang saka

kadohan nengsemake, bareng dicedhaki njuwarehi. Sesawangan kang mangkono iku bebasane …….a. Gugur gunungb. Gunung sepikulc. Sri gunungd. Gunungan

25. Gugur gunung, menawa ditulis nganggo aksara Jawa …..

2

a. gugur\gunuz\b gugu/gunu=c, gugurGunuz\d. gu[go/gun=

26. Gotong royong, menawa ditulis aksara Jawa …a. [go[to=[ro[yo=b. gt=ry=c. [go[toz\[ro[yoz\d. [go[toz[ro[yo=

27. Nemoni kabegjan utawa nampa kanugrahan saka Gusti Allah, bebasane.....a. Ngontragake gunungb. Karubuhan gunungc. Kajugrugan gunung menyand. Katepang ngrangsang gunung

28. Ing Tanah Jawa isih akeh …… sing isih aktifa. Watu gunungb. Sri gunungc. Tunggang gunungd. Gunung geni

29. Lho kok njanur gunung kadingaren esuk-esuk kok wis tekan kene!Tembung njanur gunung, kadingaren karepe ......a. Kadingarenb. Aren c. Blarak d. Degan

30. Gugur gunung pinangka salah sawijining tradisi leluhur ing sajroning urip bebrayan.Tembung tradisi nduweni teges .....a. Kuna b. Lawas

c. Turun temurund. Tinggalan

II. Wangsulana pitakonan ing ngisor iki!

1. Tulisna sing kalebu tembang macapat 5 wae!

2. Temtokna guru gatra, guru wilangan lan guru lagune tembang Pocung ing ngisor iki!

Esuk iku para siswa padha ngumpul,Aneng ngarep kelas,

Dhawuh guru kang den anti, Guru dhawuh para siswa nambut karya.

3. Maca geguritan iku kudu ngelingi 4W. sebutna

4W iku!

4. Parikan ing ngisor iki rampungna!a. Manuk emprit, nucuk pari.

Dadi ……., sing …

b. Jemek-jemek, gulane Jawa.

Aja ……., karo …..

c. Manuk tuhu, mencok pager.

Yen ……, mesthi …

5. Tulisen nganggo aksara Jawa!Jer basuki mawa beya.

3




Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Kelas : VIII Hari/Tanggal : Waktu : ____________________________________


4

Wacan 1

Jirak pindha munggweng wana,Sayeng kaga we rekta kang muroni,Nyenyambi kalane nganggur,Wastra kang tumrap mustaka,Pangikete wangsalan kang sekar Pangkur,Baon sabin ing nawala,Kinarya langen pribadi.

1. Tembang ing ndhuwur ana 7 …..a. Gatrab. Padac. Bait d. Wanda

2. Tembang ing ndhuwur jenenge tembang ……a. Sinomb. Pangkurc. Asmaradanad. Mijil

3. We rekta kang muroni, bedhekane ….a. Kesambib. Kalac. Iketd. Anggur

4. Tembung kang padha tegese karo tembung we yaiku ….a. Gunungb. Manukc. Toya d. Alas

5. Wastra tumrap mustaka, badhekane …..a. Iket b. Pecisc. Blangkon d. Surban

6. Tembang ing ndhuwur kang guru wilangane 12 ana ing larik …..a. 1b. 2c. 4d. 5

7. Tembang ing ndhuwur isi ….a. Cangkrimanb. Parikanc. Purwakanthid. Wangsalan

8. Tembung we rekta , menawa ditulis Jawa ….a. werekT b. [wxkTc. [w[rkTd. wexkt\

9. Wohing kasusastran Jawa kang nyaritakake lakune paraga ing saperangan urip kang nabet (berkesan) lan biasane ora luwih saka 10.000 tembung diarani …..a. Novel b. Roman c. Cerkak d. Cerbung

10. Tokoh ing carita kang watak wantune ala, tansah gawe reridhu marang paraga liya diarani tokoh …..a. Protagonist b. Tritagonisc. Antagonisd. Utama

Wacan 2 Saka kadohan krungu swara sepur, tansaya cedhak swara wesi sing gathuk karo rel kuwi tansaya seru lan saka wetan katon jumedhule sepur Arga Lawu sing banjur mandheg (Cerkak Katresnan, Djaka Lodhang 2003)

12. Kadadean sing digambarake ing cerkak mau mapan ing…a. terminal b. stasiunc. dalan gedhe d. bandhara

Wacan 3“Punika ngaten. Kala wau piyambakipun dipunwastani nyopet arta. Dening tiyang-tiyang kathah lajeng dipungebugi ngantos kados ngaten. Keleresan kula sumerep, lajeng kula bekta mriki kaliyan ngrantos ambulans”, ngendikane sawijining bapak polisi njlentrehake (Cerkak Jakarta, Astuti Wulandari 1975)

13. Wong sing digebugi mau jalarane ….a. nyopet dhuwit b. kecopetan dhuwitc. didakwa nyopet dhuwit d. arep nyopet dhuwi

14. Amanat kang kinandhut ing cerkak kena kanggo …a. tontonan lan tuntunanc. nambahi sesanggane (beban) uripb. kaca benggala(tuntunan) uripe manungsad. mangerteni jati dhiri manungsa

Wacan 4Dokter lan perawate kluyur-kluyur lunga. Aku dheleg-ndheleg ana ruangan mau. Eba kagetku, dakrungu ibune bocah-bocah nggugah aku, “Mas, tangi. Wis esuk.”.15. Saka pethikan cerkak ing ndhuwur, unsur

intrinsik sing dominan yaiku . . . .a. Penokohanb. Alurc. Settingd. tema

16. Tembung dheleg-ndheleg tegese…a. Mikirb. Ngalamunc. Ngalamun sinambi mikird. Judheg

Wacan 5Sawise garapan kabeh dakrampungke, gage daktinggal ing meja kerjane pimpinanku, saperlu entuk acc lan parape. 17. Tembung acc tegese . . .

a. Tapak asma

b. Pengesahanc. Pengarahand. Bimbingan

Wacan 6“Kerdhus-kerdhus niku pun pundhut menapa pun paringaken Pak?” pitakone lik Min lugu.Pak Mus, kepala sekolah mung gemujeng.“Pun paringaken… Kangge hadhiah Mugiman kemawon. Sekolah dereng saget maringi hadhiah ingkang pantes kangge Mugiman. Menika kangge bonus.,” Pak Mus ngajak guyon. Lik Min klecam-klecem. Batine, hadhiah kerdhus iki yen diregani dhuwit isa kepetung luwih seketan ewu. Petengan jumlah sing isa ngurangi rekasane bapake”.

18. Tembung Klecam-Klecem, tegese padha karo tembung…a. Nangisb. Mrengutc. Mesam-mesemd. Lirak-lirik

19. Saka cuplikan cerkak ing dhuwur, bisa dijupuk amanat, yaiku…a. Kudu bisa mumpangatake barang

bekasb. Seneng paring hadiah marang sapa

waec. Sing padha seneng guyond. Senenga tetulung marang sapadha-

padha

Wacan 7………Bangsa kang dibangun saka eluh lan getihTan kena ambyar saka tumindak nisthaLembah manah manembah mring Gusti dadi kunciMuga donga gek ndang diijabahi,Donya Indonesia bisa resik saka rereged,Rereged kang wus mondhok rumaket.

20. Pethikan geguritan ing larik 3 lan 4 ing ndhuwur ngemu teges ….a. Nerangke isinng atib. Pangrasa sedhihc. Pepinginan muga dikabuld. Ora seneng marang kahanan

21. Tan kena ambyar saka tumindak nisthaTembung ‘nistha’ saka pethikan geguritan ing ndhuwur tegese ….a. Benerb. Alac. Sakarepe dhewed. Ora mikirke wong liya

22. Geguritan kuwi kalebu puisi Jawa modern, dadi kang diutamakake yaiku...a. Cacahe gatrab. Guru wilanganec. Tembung kunad. Kaendahane lan mentes isine

23. Sajrone gawe geguritan supaya katon indah diwenehi......

a. Salokab. Pepindhan(majas) lan purwakanthic. Tetembungan kang angel dipahamid. Parikan

24. Ora mikir duweke sapaOra nyawang dunungeIlang . . . . tanpa tilas,reged kang gumebyar dadi sipate,

tembung kang trep kanggo ngisi cecek-cecek ing larik 3 supaya ganep lan dadi geguritan kang migunakake purwakanthi swara menawa kaisi . . . .a. Kabeh c. musnab. Angslup d. amblas

25. Tokoh wayang kang nduweni pusaka kuku

pancanaka katuduhake ing gambar nomer ….a. 1 b. 2 c. 3d. 4 & 5

26. Tokoh wayang kang kasatriyane mapan ing

Jodipati katuduhake ing gambar nomer ….a. 1 c. 3b. 2 d. 4

lan 527. Tokoh wayang kang madeg ratu ing

Amarta katuduhake ing gambar nomer ….a. 1 c. 3b. 2 d. 4

lan 528. Tokoh wayang gambar nomer 2 nduweni

pusaka ….a. Gada Rujak Polo c. Jamus

Kalimasadab. Panah Pasopati d. Antrakusuma

29. Tokoh wayang nomer 3 duwe anak jenenge ….a. Abimanyu c. Kumbakarnab. Kresna d. Gathutkaca

30. Sapa ibune tokoh wayang nomer 1, 2 lan 3?a. Kunthi c. Sembadrab. Sinta d. Durga

II. Wangsulana pitakonan iki!

1. Temtokna guru gatra, guru wilangan, lan guru lagune tembang ing wacan 1 !

2. Sebutna jeneng-jenenge gambar wayang Pandhawa lima ing ndhuwur kanthi urut lan bener!

3. Jlentrehna apa sing diarani: tokoh protagonist , setting, lan amanat ana ing cerkak iku!

4. Tulisen aksara Jawa !Raden Gathutkaca ngambah dirgantara.

5. Gantinen aksara Latin!?slhsijike[bomauansijisi=

w/n[nbu[l.




Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Kelas : IX Hari/Tanggal : Waktu : ____________________________________

Wacan 1“Sabar Nit, sabarna atimu!” Galih ngarih-arih Nita “Mas Tama wis katimbalan Gusti, Mas” wangsulane Nita“Nit, kabeh wong urip iku yen wis tekan titi wancine, kabeh mesthi ngalami mati. Sebab mati kuwi wates pungkasaning urip. Klebu uga aku lan kowe, Dhik Tama sisihanmu lan kabeh titahing Gusti Allah, mesthi ngalami mati.”

1. Swasana kang diandharake nuduhake sedhih amarga ….a. Nita kepaten Galih, garwaneb. Galih kepaten Tama, garwanec. Nita kepaten Tama, garwaned. Tama kepaten Nita, sisihane

Wacan 2

Bu Marni : “Kepriye ndhuk, kowe gelem ora?” Dewi : “Kula jane boten radi cocog Bu, nanging kula ajrihmenawi bapak duka.” Bu Marni : “Ora cocog amarga apa ndhuk? Apa merga bocahe wis tuwa?” Dewi : “Boten Bu, amargi kula sampun gadhah pilihan.”

2. Pacelathon sing dirembug Bu Marni lan Dewi babagan ….a. Dewi ora cocog karo pilihane wong

tuwaneb. Bu Marni lan Dewi wedi karo bapakec. Bapake Dewi seneng nesud. Bu Marni pengin rabi

Wacan 3“Wis, Ndhuk rasah digetuni. Pancen wis garise awakmu ora bisa nerusake sekolah. Awake dhewe ora mung ndheweki, isih akeh bocah-bocah sing ora bisa sekolah merga ora nduwe ragad. Sekolah jaman saiki pancen larang. Ora mung ragad sekolah, kabeh rega-rega saiki padha mundhak nyekik wong-wong sing kesrakat kaya awake dhewe iki. Nanging, awake dhewe kudu tetep syukur isih bisa mangan, wong-wong sing padha manggon ana ngisor-ngisor kreteg, ana emper-emperan toko kae wis ora bisa sekolah uga anggone mangan kangelan.” Ngendikane ibu ngeyem-yemi aku.

3. Sing dudu wewatekane Ibu manut cerkak ing ndhuwur yaiku …a. Tetep syukur mring Gustib. Aja nggresulac. Nrima panduming Gustid. Nggetuni nasib sing dadi wong miskin

4. Ing ngisor iki titikane cerkak, kajaba ….a. Asipat naratifb. Nyritakake sawijining tokohc. Asipat fiktifd. Asipat argumentative

5. Urutaning crita saka wiwitan nganti pungkasan diarani …a. irah-irahan b. temac. alurd. konflik

6. Papan lan wektu dumadine crita ing cerkak diarani …a. amanatc. konflikb. settingd. paraga

7. Cerita fiksi kang nyritakake saka jaman biyen tumeka jaman saiki, nganti entek-entekan purnaning crita iku nggunakake alur …a. Majub. Mundurc. Campurand. Progresif

Wacan 4“Pak, bu kula mangkat rumiyin nggih”, ature Jarwo ing saben-saben arak mangkat sekolah.“Ya le ngati-ati ya, ibu urung isa menehi sangu merga wingi dagangane mung okeh sing dadi potangan. Ora papa ya le?”, ibune nyaut pamite Jarwo kanthi rasa rada sedhih genea ora bisa menehi sangu anake kang mung siji kuwi.“Boten menapa bu, sangu ingkang wingi taksih kok”, saurane Jarwo kanggo nggedhekake penggalihe ibu.

8. Saka cuplikan cerkak ing dhuwur, kepiye watake Jarwo?a. Egoisb. Ngerti basac. Pangertend. Apik

9. Pitutur kang bisa dijupuk saka cuplikan cerkak ing dhuwur yaiku . . .a. kurmat marang wong tuwab. dadi bocah kang sregepc. bisa nyawang kahanane wong tuwad. bisa ngajeni marang wong tuwa

10. Tembung ‘potangan’ tegese . . . . a. Duwe utangb. Golek utanganc. Rugi amarga padha diutangd. Diutangke

11. Wosing cerkak ing ndhuwur yaiku…a. Ibu sedhih marang Jarwo amarga

dagangane ora payub. Jarwo kepingin disangoni ibunec. Jarwo pamit menyang sekolahd. Ibu ora bisa menehi sangu Jarwo

12. Sajrone praktek maca cerkak, ana bab kang kudu digatekake ing antarane wirasa, tegese ….a. Ngucapake tembung kanthi cethab. Solah bawa trep karo naskah cerkakc. Bisa mbedakake lan milahake siji-sijine

tokoh lan swasana ing cerkak

d. Bisa nyuwarakake saben tokoh kanthi becik

Wacan 5Mas Pramónó, (…) íng rumah sakít iki, mêsthiné panjênêngan pírså dhéwé, mênåwå iki dudu karêpku, nangíng (….) síng mêkså aku kudu kêtêmu panjênêngan íng papan iki. Aku njalúk pangapurå mênåwå têkaku ing rumah sakít iki bakal nggugah critå lawas síng ndadèkaké (…) panjênêngan gorèh. Kênå åpå panjênêngan kåyå nduwèni råså isín nalikå sapêngarêp karo aku…………..

13. Tetembungan kang trep kanggo ngisi titik-titik yaiku . . a. Tekaku, kahanan, atib. Tekamu, urip, jiwac. Teka, kahanan, jiwad. Tekaku, urip, Ati

14. Amanat kang bisa dijupuk saka cuplikan cerkak ing dhuwur, yaiku…a. Njaluk ngapura menawa duwe salahb. Teka ng rumah sakitc. Ora nuruti kekarepane dhewed. Ora oleh nggugah cerita lawas

15. Kang diarani cerkak yaiku ….a. Cerita kang ringkes bisa rampung

sepisan diwaca b. Cerita kang masalah pokoke okehc. Cerita kang nyritakake pengalamane

uwong saka cilik tekan diwasad. Cerita kang alure meshi maju

onakanku sing cilik dhewe lagi nangis. Tangise ora kaya biyasane. Iki gawe jengkele ibune sing lagi sibuk nyiapake

mulang.Bojone durung mulih saka nyambut gawe. Dene anak-anake liyane wis padha mlebu neng kamare dhewe-dhewe, njekut sinau nyiapake ujian komprehensif."Kang Letug, tulung ya, dijaga anakku iki.Dineng-nengi ben ora ngganggu. Aku jan lagi buneg tenan lho." Panjaluke adhiku wadon iki."Ya, dak neng-nengane." Aku banjur mlaku nyedhaki ponakanku sing umure durung ana limang taun."Udah yah...Mama sedang sibuk tuh. Kan kasihan kalau adik nangis terus.." Aku omong nganggo basa Indonesia.Pancen bocah jaman saiki basa Jawa sing alus ora padha ngerti. Mulane ing kulawargane adhiku, basa padinane campur. Malah luwih akeh padha nganggo basa Indonesia. Rasane lucu yen aku nyoba nganggo basa Jawa sing alus. Bocah-bocahe padha ora seneng. Banjur miwiti nganggo basa Indonesia.Bocah-bocah uga wis ora nyebut rama utawa ibu marang wong tuwane, nanging wis migunakake tembung Papa utawa Mama."Kenapa menangis terus Teta? Apa karena dinakali Mama?""We...weeee... Teta mau dibelikan baju baru...we...wee.."Teta jenenge ponakanku mau, kepengin ditukokake klambi anyar. Mbokmenawa bapak ibune mung durung sempat wae.

P

"Besok Pak Dhe belikan ya...mau enggak?"Krungu jawabanku mau, dheweke banjur katon lega.Ngusap luh neng pipine, senajan ta isih mimblik-mimblik manja banget."Besok Pak Dhe belikan yang namanya celana kodhok ya?Tahu enggak kamu?"Jawabane ponakanku mung gedheg-gedheg. Ora ngerti apa kuwi sing jenenge kathok kodhok. Kamangka dhek jaman cilikanku, kathok kodhok kuwi istimewa banget. Saben bocah yen krungu tembung kathok kodhok bisa banjur senenge ora mekakat. Kathok kodhok dadi favorite bocah-bocah. Mergane yen dienggo anget tur ora mlotrak-mlotrok.Aku banjur crita marang ponakanku ngenani kathok kodhok kuwi. Sawatara crita bab kathok kodhok, pikiranku kelingan dhek jaman semana aku duwe kathok kodhok sing anyar. Aku dolanan ingkling karo kanca-kancaku neng ngomah. Nanging, blaik, ing tengah-tengahe dolanan ingkling, aku ngebrok (ngising neng kathok). Suara pret....preet....preeet.... banjur ambune wah...jan ora karuwan! Kanca-kancaku banjur padha bengok alok:"Oeeee, Letug ngebrok! Letug ngebrok!" Mboko siji kanca-kancaku padha mlayu nyingkiri aku karo nutup irunge.Aku mung bisa nangis nggugug ditinggal kanca-kancaku. Aku nangis merga kathok kodhokku sing anyar dadi reged kena abyuran saka wetengku.Ora let suwe ana sing nyedhaki aku, nanging, sing nyedhaki aku ora liya ya ibuku. Aku ora dinesoni. Ibuku malah mung gumujeng. Aku banjur dicandhak digawa menyang WCIbuku ora wegah ngresiki regedanku. Ibuku ora wegah nyedhaki ambune regedanku. Ibuku ora wegah nyandhak awakku lan nyawiki aku. Ibuku ora duka weruh kathok kodhok anyarku dadi reged. Lan aku banjur meneng anggonku nangis. Aku mandeng ibu sing isih gumujeng lan gawe tentreme atiku.Kelingan pengalaman mau, aku mung bisa ngguyu dhewe. Kathok kodhokku sing anyar wis reged lan mambu. Nanging aku bisa nemu gumuyune ibu sing ora ilang saka rasaku.Yen ing kulawarga isih ana ibu sing bisa gumuyu, ngresiki reregedaning anak, sepira begjane wong neng alam donya yen akeh sing isih padha bisa gumuyu uga ngresiki reregeding urip bebrayan.

www.cerkak-jawa.com/ceritacekak

II. Wangsulana pitakonan iki adhedhasar Cerkak ing ndhuwur!

1. Sebutna 5 paraga ing cerkak mau!2. Sebutna wewatekane para paraga mau3. Nggunakake alur kepriye?4. Tulisen 3 amanat cerkak mau!5. Kira-kira judhul apa sing paling cocok

kanggo cerkak ing ndhuwur?6. Tokoh wayang ing Serat Tripama ana 3

kaya gambar ing ngisor iki

http://www.cerkak-jawa.com/ceritacekak

1 2 3

a. Gambar 1 Ratu Awangga jenenge ….b. Gambar 2 Adhine Rahwana jenenge ….c. Gambar 3 Saka Maespati jenenge ….

7. Tulisen aksara Jawa!Sabeja-bejane kang lali, isih beja kang eling lan waspada.

8. Gantinen aksara Latin!a. ?rtu[nrtuautm.b. ?ptih[aptihlinuwih.

Contoh geguritan kegiatangotong royong di masyarakat

WayangkuIstilah PewayanganSisilah WayangWayang FlashGamelan FlashGamelan MécaniqueJenis ArtikelGallery WayangTokoh WayangAgenda Wayang (lain-lain)Cerita WayangWayang PurwaTokohPandawaKurawaSenjataCakraPasopatiSiasat PerangSumpit UrangWulan Tumanggal

Wayang RamayanaTokohRamaSintaRahwanaHanomanJenis WayangWayang KulitGaya SoloGaya YogyaWayang GolekWayang RumputWayang Kletik (dari kayu)Wayang WahyuWayang RevolusiWayang Sadat (Sahadat)

sdwijosusastro.files.wordpress.com · web viewora oleh nggugah cerita lawas kang diarani cerkak...

Documents