perancangan akademi sepak bola nasional di...

PERANCANGAN AKADEMI SEPAK BOLA NASIONAL

DI MALANG

TEMA : “ARCHITECTURE BIOMORPHIC”

TUGAS AKHIR

Oleh:

SYAIFUL RIZAL

NIM. 09660038

JURUSAN TEKNIK ARSITEKTUR

FAKULTAS SAINS DAN TEKNOLOGI

UNIVERSITAS ISLAM NEGERI (UIN)

MAULANA MALIK IBRAHIM MALANG

2014

i


DI MALANG

(TEMA: ARCHITECTURE BIOMORPHIC)

TUGAS AKHIR

Diajukan kepada:

Universitas Islam Negeri (UIN)

Maulana Malik Ibrahim Malang

Untuk Memenuhi Salah Satu Persyaratan Dalam

Memperoleh Gelar Sarjana Teknik

Oleh:

SYAIFUL RIZAL

NIM. 09660038



UNIVERSITAS ISLAM NEGERI MAULANA MALIK IBRAHIM MALANG

2014

ii


DI MALANG


TUGAS AKHIR

Oleh:

SYAIFUL RIZAL

NIM 09660038

Telah disetujui oleh:

Dosen Pembiming I

Aldrin Yusuf Firmansyah, M.T.

NIP. 19770818 200501 1 001

Dosen Pembimbing II

Agus Subaqin, M.T.

NIP. 19740825 200901 1 006

Malang, 11 Desember 2014

Mengetahui

Ketua Jurusan Teknik Arsitektur

Dr. Agung Sedayu, M.T.

NIP. 19781024 200501 1 003

iii

PERANCANGAN AKADEMI SEPAK BOLA NASIONAL DI MALANG


TUGAS AKHIR

Oleh:

SYAIFUL RIZAL

NIM 09660038

Telah Dipertahankan di Depan Dewan Penguji Tugas Akhir dan Dinyatakan

Diterima Sebagai Salah Satu Persyaratan

Untuk Memperoleh Gelar Sarjana Teknik (S.T)

Tanggal 11 Desember 2014

Menyetujui :

Tim Penguji

Susunan Dewan Penguji

Penguji Utama : Dr. Agung Sedayu, M.T. ( )

NIP. 19781024 200501 1 003

Ketua : Pudji Pratitis Wismantara, M.T. ( )

NIP. 19731209 200801 1 009

Sekertaris : Agus Subaqin, M.T. ( )

NIP. 19740825 200901 1 006

Anggota : Luluk Maslucha, M.Sc. ( )

NIP. 19800917 200501 2 003

Mengetahui

Ketua Jurusan Teknik Arsitektur

Dr. Agung Sedayu, M.T.

NIP. 19781024 200501 1 003

iv

DEPARTEMEN AGAMA

UNIVERSITAS ISLAM NEGERI (UIN)

MAULANA MALIK IBRAHIM MALANG



Jl. Gajayana No. 50 Malang 65114 Telp./Faks. (0341)

558933

PERNYATAAN ORISINALITAS KARYA

Dengan Hormat,

Saya yang bertanda tangan di bawah ini:

Nama : Syaiful Rizal

NIM : 09660038

Judul Tugas Akhir : Perancangan Akademi Sepak Bola Nasional

di Malang

Menyatakan dengan sebenar-benarnya bahwa saya bertanggung

jawab atas orisinalitas karya ini. Saya bersedia bertanggung jawab dan

sanggup menerima sanksi yang ditentukan apabila dikemudian hari

ditemukan berbagai bentuk kecurangan, tindakan plagiatisme dan

indikasi ketidak jujuran di dalam karya ini.


Yang membuat pernyataan,

Syaiful Rizal

NIM. 09660038

v

KATA PENGANTAR

Dengan menyebut nama Allah Yang Maha Pengasih dan

Maha Penyayang

Alhamdulillahirobbil’alamin, puji dan syukur ke hadirat Allah

SWT atas limpahan rahmat dan taufik-Nya yang tiada terputus.

Sholawat serta salam selalu tercurahkan kepada junjungan kita Nabi

Muhammad SAW yang diutus sebagai rasul terakhir yang telah

membimbing kita dari zaman jahiliyah menuju zaman islamiyah.

Syukur Alhamdulillah, Laporan Tugas Akhir ini yang berjudul

“Perancangan Akademi Sepak Bola Nasional di Malang” dapat

terselesaikan tepat pada waktunya. Penulis menyadari bahwa

laporan ini tidak mungkin terselesaikan tanpa bantuan dari berbagai

pihak. Maka, melalui tulisan ini penulis mengucapkan terima kasih

yang sebesar-besarnya kepada :

1. Allah SWT yang telah memberikan limpahan karunia,

memberikan kesabaran, ketabahan dan kemudahan pada

setiap kesulitan dalam perjalanan hidup.

2. Sayyiduna Muhammad SAW sebagai penunjuk jalan yang

haq, dan yang selalu dinanti-nanti barokah dan syafa'atnya.

3. Ayahanda dan Ibunda tercinta (Bpk. Muhtadi dan Ibu Umi

Baroroh) yang telah memberikan segalanya dalam

penyelesaian Laporan Pra Tugas Akhir ini. Terima kasih atas

do’a-do’a yang setiap waktu dipanjatkan, semoga Allah swt.

vi

membalas segala kebaikan beliau.

4. Saudara-saudaraku, mbak Itta, Iqbal, Ulfa, dan Fida yang

telah memberikan dukungan moral, materi, doa dan

semangat dalam menyelesaikan Laporan Tugas Akhir ini.

5. Ni’matul Awalin, yang telah mendampingi dengan sabar

dalam menjalani proses ini.

6. Kepala Jurusan Teknik Arsitektur UIN Maliki Malang, Bapak

Dr. Agung Sedayu, beserta seluruh staff pengajar dan

administrasi Jurusan Teknik Arsitektur. Terima kasih atas

bimbingannya selama penulis menimba ilmu di UIN Maliki

Malang.

7. Ibu Aulia Fikriarini, MT. selaku dosen wali penulis, yang

memberikan bimbingan, pengarahan, pertimbangan dan

saran dalam menjalani masa perkuliahan di UIN Maliki

Malang.

8. Bapak Aldrin Yusuf F, MT. Bapak Agus Subaqin, MT. dan Ibu

Luluk Maslucha, M.Sc selaku pembimbing, yang dengan

sabar memberikan bimbingan, pengarahan, diskusi

pemikiran, kritik, dan saran, yang sangat membantu penulis

dalam menyelesaikan laporan pra tugas akhir ini.

9. Seluruh keluarga besar arsitektur UIN Maliki Malang,

khususnya para sahabat ARCHI 09 yang telah membantu

kelancaran dalam menyelesaikan laporan pra tugas akhir.

10. Semua pihak yang telah membantu dalam menyelesaikan

vii

tugas ini dan telah mendoakan suksesnya laporan pra tugas

akhir ini.

Penulis menyadari bahwa penulisan laporan Tugas Akhir ini masih

jauh dari sempurna. Oleh karena itu, dengan segala kerendahan hati penulis

sangat mengharapkan saran dan kritik demi perkembangan laporan tugas

akhir ini. Akhirnya semoga laporan tugas akhir ini dapat bermanfaat bagi

penulis serta menambah wawasan bagi pembaca. Amin ya robbal’alamin..


Syaiful Rizal

09660038

viii

DAFTAR ISI

HALAMAN JUDUL ...................................................................................... i

LEMBAR PERSETUJUAN .......................................................................... ii

HALAMAN PENGESAHAN ........................................................................ iii

HALAMAN PERNYATAAN ORISINALITAS KARYA .......................... iv

KATA PENGANTAR .................................................................................... v

DAFTAR ISI .................................................................................................. viii

DAFTAR GAMBAR ..................................................................................... xii

DAFTAR TABEL ......................................................................................... xvii

ABSTRAK ...................................................................................................... xx

BAB I PENDAHULUAN .............................................................................. 1

1.1 Latar Belakang ........................................................................................ 1

1.1.1 Latar Belakang Obyek Perancangan .............................................. 1

1.1.2 Latar Belakang Tema Perancangan ............................................... 8

1.2 Rumusan Masalah ................................................................................... 11

1.3 Tujuan ..................................................................................................... 11

1.4 Manfaat ................................................................................................... 11

1.4.1 Bagi Calon Pemain Sepak Bola ..................................................... 11

1.4.2 Bagi Masyarakat ............................................................................ 11

1.4.3 Bagi Pemerintah............................................................................. 12

1.5 Ruang Lingkup ...................................................................................... 12

1.5.1 Ruang Lingkup Wilayah dan Pelayanan........................................ 12

1.5.2 Ruang Lingkup Fasilitas ................................................................ 12

1.5.3 Ruang Lingkup Pengguna.............................................................. 12

1.5.4 Ruang Lingkup Tema .................................................................... 13

BAB II TINJAUAN PUSTAKA ................................................................... 14

2.1 Tinjauan Obyek Perancangan ................................................................. 14

2.1.1 Definisi Judul ................................................................................ 14

2.1.2 Kurikulum Sepak Bola Sesuai Umur ............................................ 16

2.1.3 Standar Lapangan Sepak Bola FIFA ............................................. 23

ix

2.1.4 Fasilitas Pendukung ....................................................................... 34

2.1.5 Standar Dimensi Ruang ................................................................. 40

2.2 Tinjauan Tema ........................................................................................ 46

2.2.1 Teori Dasar Arsitektur Biomorfik ................................................. 46

2.3 Kajian Integrasi ....................................................................................... 70

2.3.1 Integrasi Obyek Akademi Sepak Bola Nasional ........................... 70

2.3.2 Integrasi Tema Arsitektur Biomorfik ........................................... 72

2.3.3 Prisip Perancangan......................................................................... 74

2.4 Studi Banding Obyek .............................................................................. 74

2.4.1 Akademi Sepak Bola Milan ........................................................... 74

2.5 Studi Banding Tema ............................................................................... 81

2.5.1 il Palazzetto Dello Sport ................................................................ 81

2.6 Gambaran Umum Lokasi ........................................................................ 87

BAB III METODE PERANCANGAN ......................................................... 91

3.1 Ide Perancangan ...................................................................................... 91

3.2 Rumusan Masalah ................................................................................... 92

3.3 Tujuan Perancangan ............................................................................... 92

3.4 Pengumpulan Data .................................................................................. 93

3.5 Analisis ................................................................................................... 95

3.6 Konsep ................................................................................................... 96

3.5 Bagan Kerangka Berfikir ........................................................................ 97

BAB IV ANALISIS PERANCANGAN ........................................................ 98

4.1 Tema Perancangan sebagai Dasar Analisis ........................................... 98

4.1.1 Penjelasan Umum Tema Perancangan........................................... 98

4.2 Analisis Tapak ........................................................................................ 98

4.2.1 Analisis SWOT Pemilihan Lokasi ................................................. 99

4.2.2 Analisis Batas dan Zonasi .............................................................. 101

4.2.3 Analisis Entrance dan Sirkulasi ..................................................... 105

4.2.4 Analisis Kebisingan ....................................................................... 109

4.2.5 Analisis View................................................................................. 112

4.2.6 Analisis Iklim................................................................................. 116

x

4.2.6.1 Analisis Matahari .............................................................. 116

4.2.6.2 Analisis Angin ................................................................... 119

4.2.6.3 Analisis Hujan ................................................................... 123

4.2.7 Analisis Vegetasi ........................................................................... 125

4.3 Analisis Bentuk dan Struktur .................................................................. 128

4.4 Analisis Fungsi ....................................................................................... 131

4.5 Analisis Aktivitas dan Pengguna ............................................................ 135

4.6 Analisis Ruang ........................................................................................ 138

4.6.1 Diagram Matriks ............................................................................ 138

4.6.2 Analisis Persyaratan Ruang ........................................................... 139

4.6.3 Programatik Ruang ........................................................................ 143

4.6.3.1 Program Ruang Kantor Pengurus ...................................... 143

4.6.3.2 Program Ruang Kantor Pelatih ......................................... 144

4.6.3.3 Program Ruang Tim Medis ............................................... 144

4.6.3.4 Program Ruang Kantor Pengelola ..................................... 145

4.6.3.5 Program Ruang Fasilitas Pendidikan ................................ 145

4.6.3.6 Program Ruang Asrama .................................................... 146

4.6.3.7 Program Ruang Latihan .................................................... 146

4.6.3.8 Program Ruang Makro ...................................................... 147

4.6.4 Analisis Luasan Ruang .................................................................. 147

4.7 Analisis Utilitas ...................................................................................... 153

4.7.1 Sistem Elektrikal ............................................................................ 154

4.7.2 Sistem Plumbing ............................................................................ 156

4.7.3 Sistem Pembuangan Sampah ......................................................... 158

4.7.4 Tata Suara ...................................................................................... 158

4.7.5 Sistem Pencegah Kebakaran .......................................................... 158

4.7.6 Sistem Penangkal Petir .................................................................. 160

4.7.7 Sistem Instalasi CCTV .................................................................. 164

BAB V KONSEP PERANCANGAN ............................................................ 169

5.1 Konsep Dasar Perancangan .................................................................... 169

5.2 Konsep Tapak ......................................................................................... 171

xi

5.3 Konsep Bentuk dan Struktur .................................................................. 173

5.4 Konsep Ruang ......................................................................................... 176

5.5 Konsep Utilitas ....................................................................................... 177

5.5.1 Sistem Elektrikal ............................................................................ 178

5.5.2 Sistem Plumbing ............................................................................ 180

5.5.3 Sistem Pembuangan Sampah ......................................................... 181

5.5.4 Tata Suara ...................................................................................... 181

5.5.5 Sistem Pencegah Kebakaran .......................................................... 181

5.5.6 Sistem Penangkal Petir .................................................................. 182

5.5.7 Sistem Instalasi CCTV .................................................................. 183

BAB VI HASIL PERANCANGAN .............................................................. 185

6.1 Penataan Massa dan Tampilan................................................................ 185

6.1.1 Penataan Massa ....................................................................................... 185

6.1.2 Tampilan Bangunan ................................................................................ 188

6.2 Program dan Zonasi Ruang .................................................................... 193

6.3 Aspek Ekologi pada Perancangan .......................................................... 197

6.4 Aspek Keamanan pada Perancangan ...................................................... 201

6.5 Aspek Kelistrikan Kawasan .................................................................... 205

6.6 Aspek Sosial pada Perancangan ............................................................. 206

6.7 Perancangan Fasilitas Khusus................................................................. 208

BAB VII PENUTUP ....................................................................................... 211

7.1 Kesimpulan ............................................................................................. 211

7.2 Saran ....................................................................................................... 212

DAFTAR PUSTAKA ..................................................................................... 114

LAMPIRAN

xii

DAFTAR GAMBAR

Gambar 1.1 Grafik peringkat Indonesia menurut FIFA tahun 1993-2012 ... 3

Gambar 2.1 Pembagian Zona Lapangan ...................................................... 24

Gambar 2.2 Detail Ukuran Lapangan........................................................... 25

Gambar 2.3 Detail Ukuran Zona Lapangan ................................................. 25

Gambar 2.4 Dimensi Gawang ...................................................................... 26

Gambar 2.5 Detail Ukuran Penampang Gawang ......................................... 26

Gambar 2.6 Rumput Lapangan .................................................................... 27

Gambar 2.7 Teknologi Pemasangan Rumput ............................................... 27

Gambar 2.8 Sistem Drainase Lapangan ....................................................... 28

Gambar 2.9 Sudut Pemasangan Lampu ....................................................... 29

Gambar 2.10 Sudur Penyinaran...................................................................... 29

Gambar 2.11 Zona Pemain Pengganti ............................................................ 30

Gambar 2.12 Macam-Macam Tipe Bangku Pemain ...................................... 30

Gambar 2.13 Advertising Board ..................................................................... 31

Gambar 2.14 Tribun Penonton ....................................................................... 32

Gambar 2.15 Lapisan Drainase Lintasan Lari ................................................ 33

Gambar 2.16 Instalasi Pipa Kolektor ............................................................. 33

Gambar 2.17 Sketsa Pembebanan Air ............................................................ 33

Gambar 2.18 Lapisan Drainase Lapangan ..................................................... 34

Gambar 2.19 Susunan Standar Ruang Kebugaran ......................................... 35

Gambar 2.20 Dimensi/Sirkulasi Ruang Belajar ............................................. 38

Gambar 2.21 Dimensi/Sirkulasi Ruang Kantor .............................................. 39

Gambar 2.22 Dimensi/Sirkulasi Perpustakaan ............................................... 39

Gambar 2.23 Dimensi/Sirkulasi Ruang Tidur ................................................ 40

Gambar 2.24 Model Struktur Biomorfik ........................................................ 46

Gambar 2.25 Gedung Keong Mas TMII ........................................................ 49

Gambar 2.26 Pondasi Cakar Ayam ................................................................ 50

Gambar 2.27 Struktur Rangka Daun & Struktur Penopang Pohon ................ 51

xiii

Gambar 2.28 Kuwait Pavilion ........................................................................ 52

Gambar 2.29 Struktur Atap Olympyc Stadium Munich ................................. 53

Gambar 2.30 Struktur Plat Baja ..................................................................... 54

Gambar 2.31 Struktur Atap Daun................................................................... 56

Gambar 2.32 Palazetto dello Sport ................................................................. 57

Gambar 2.33 Milanello Training Camp ......................................................... 59

Gambar 2.34 Sayap Kumbang........................................................................ 61

Gambar 2.35 Eksoskeleton Kumbang ............................................................ 62

Gambar 2.36 Struktur Eksoskeleton Kumbang .............................................. 63

Gambar 2.37 Sistem Dalam Eksoskeleton ..................................................... 64

Gambar 2.38 Anatomi Kumbang ................................................................... 64

Gambar 2.39 Kepala Serangga ....................................................................... 65

Gambar 2.40 Thorax....................................................................................... 65

Gambar 2.41 Abdomen ................................................................................... 66

Gambar 2.42 Pengamatan Nano pada Kumbang ............................................ 67

Gambar 2.43 Skema berbagai metode fabrikasi melalui replika molding ..... 68

Gambar 2.44 Osmosis pada Eksoskeleton ..................................................... 68

Gambar 2.45 Milanello Training Camp ......................................................... 75

Gambar 2.46 Fasilitas Gym ............................................................................ 75

Gambar 2.47 Penataan Massa Milanello ........................................................ 79

Gambar 2.48 Palazetto dello sport ................................................................. 81

Gambar 2.49 Tampilan Palazetto dello sport ................................................. 81

Gambar 2.50 Rangka struktur cangkang ........................................................ 82

Gambar 2.51 Prilaku struktur Palazetto dello Sports ..................................... 83

Gambar 2.52 Struktur Palazetto dello Sports ................................................. 83

Gambar 2.53 Sirkulasi Palazetto dello Sports ................................................ 84

Gambar 2.54 Lokasi site perancangan ........................................................... 88

Gambar 2.55 Eksisting site ............................................................................. 89

Gambar 2.56 Eksisting site ............................................................................. 90

Gambar 2.57 Muka Kontur ............................................................................ 90

Gambar 3.1 Bagan Alur Perancangan .......................................................... 97

xiv

Gambar 4.1 Analisis SWOT Tapak .............................................................. 100

Gambar 4.2 Batas-Batas Tapak .................................................................... 101

Gambar 4.3 Alternatif 1 Analisis Zonasi...................................................... 102



Gambar 4.6 sintesis Analisis Zonasi ............................................................ 104

Gambar 4.7 Aksesibilitas Tapak .................................................................. 105

Gambar 4.8 Alternatif 1 Analisis Sirkulasi .................................................. 106



Gambar 4.11 Sumber Kebisingan Tapak ....................................................... 109

Gambar 4.12 Analisis 1 Kebisingan Tapak .................................................... 109

Gambar 4.13 Analisis 2 Kebisingan Tapak .................................................... 110

Gambar 4.14 Sintesis Kebisingan Tapak ....................................................... 111

Gambar 4.15 Potensi View Tapak .................................................................. 112

Gambar 4.16 Alternatif 1 Analisis View ........................................................ 113



Gambar 4.19 Pola Penyinaran Tapak ............................................................. 116

Gambar 4.20 Alternatif 1 Analisis Matahari .................................................. 117

Gambar 4.21 Alternatif 2 Analisis Matahari .................................................. 118

Gambar 4.22 Aliran Angin di Tapak .............................................................. 119

Gambar 4.23 Analisis 1 Angin di Tapak ........................................................ 120



Gambar 4.26 Aliran Air Hujan ....................................................................... 123

Gambar 4.27 Analisis 1 Air Hujan ................................................................. 124

Gambar 4.28 Analisis 2 Air Hujan ................................................................. 124

Gambar 4.29 Vegetasi Tapak ......................................................................... 125

Gambar 4.30 Vegetasi Tapak ......................................................................... 126

Gambar 4.31 Vegetasi Produktif .................................................................... 127

xv

Gambar 4.32 Analisis 1 Bentuk ..................................................................... 128



Gambar 4.36 Skema analisis fungsi Akademi Sepak Bola Nasional ............. 131

Gambar 4.37 Diagram Matriks Ruang Utama................................................ 138

Gambar 4.38 Diagram Matriks Ruang Pendukung ........................................ 139

Gambar 4.39 Program Ruang Kantor Pengurus ............................................. 143

Gambar 4.40 Program Ruang Kantor Pelatih ................................................. 144

Gambar 4.41 Program Ruang Tim Medis ...................................................... 144

Gambar 4.42 Program Ruang Kantor Pengelola ............................................ 145

Gambar 4.43 Program Ruang Faslitas Pendidikan ......................................... 145

Gambar 4.44 Program Ruang Asrama ........................................................... 146

Gambar 4.45 Program Ruang Latihan ............................................................ 146

Gambar 4.46 Programatik Ruang Makro ....................................................... 147

Gambar 4.47 SistemUtilitas Bangunan .......................................................... 153

Gambar 4.48 Sistem Jaringan Listrik ............................................................. 154

Gambar 4.49 Corner Lightning ...................................................................... 155

Gambar 4.50 Spread Lightning ...................................................................... 156

Gambar 4.51 Radius Penangkal Petir ............................................................. 161

Gambar 4.52 Spesifikasi Penangkal Petir ...................................................... 162

Gambar 4.53 Spesifikasi CCTV ..................................................................... 165

Gambar 4.54 Instalasi CCTV ......................................................................... 167

Gambar 5.1 Skema Konsep Dasar ................................................................ 169

Gambar 5.2 Prinsip Perancangan ................................................................. 170

Gambar 5.3 Penataan Lapangan ................................................................... 171

Gambar 5.4 Konsep Tapak ........................................................................... 172

Gambar 5.5 Permukaan Lapangan ............................................................... 173

Gambar 5.6 Transformasi Bentuk ................................................................ 174

Gambar 5.7 Material Aplikatif ..................................................................... 175

Gambar 5.8 Konsep Ruang .......................................................................... 176

Gambar 5.9 Konsep Interior ......................................................................... 177

xvi

Gambar 5.10 Utilitas Kawasan ....................................................................... 177

Gambar 5.11 Sistem Jaringan Listrik ............................................................. 179

Gambar 5.12 Spread Lightning ...................................................................... 180

Gambar 5.13 Sistem Utilitas Air Kotor .......................................................... 181

Gambar 5.14 KURN R-150 ............................................................................ 183

Gambar 5.15 CCTV dome & box standard .................................................... 183

Gambar 6.1 Sumbu Penataan Massa ............................................................ 187

Gambar 6.2 Adaptasi Iklim .......................................................................... 188

Gambar 6.3 Konsep Sumbu Penataan Massa .............................................. 189

Gambar 6.4 Konsep Tampilan Kawasan ...................................................... 190

Gambar 6.5 Tampilan Kawasan ................................................................... 191

Gambar 6.6 Fasad Stadion............................................................................ 191

Gambar 6.7 Gambar Detail .......................................................................... 187

Gambar 6.8 Perspektif Mata Burung ............................................................ 192

Gambar 6.9 Program Ruang Kawasan ......................................................... 193

Gambar 6.10 Jembatan Layang ...................................................................... 194

Gambar 6.11 Konsep Sirkulasi Kawasan ....................................................... 195

Gambar 6.12 Lapangan Latihan dilengkapi dengan Paranet .......................... 199

Gambar 6.13 Tampak Depan Trainning Center ............................................. 200

Gambar 6.14 Rencana Penanganan Utilitas Kawasan .................................... 200

Gambar 6.15 Skema Keamanan Kawasan ..................................................... 201

Gambar 6.16 Desain Lapangan Indoor .......................................................... 204

Gambar 6.17 Skema Sirkulasi Stadion ........................................................... 204

Gambar 6.18 Skema Elektrikal Kawasan ....................................................... 206

Gambar 6.19 Taman Olahraga ....................................................................... 207

Gambar 6.20 Jalur Pertanian .......................................................................... 208

Gambar 6.21 Desain Interior .......................................................................... 209

Gambar 6.22 Fasilitas Laboratorium .............................................................. 210

xvii

DAFTAR TABEL

Tabel 1.1 Kategori Stadion Gajayana dan Kanjuruhan .............................. 7

Tabel 1.2 Klasifikasi Umum Stadion .......................................................... 7

Tabel 2.1 Struktur Program Latihan Tingkat Pemula ................................. 18

Tabel 2.2 Struktur Program Latihan Tingkat Dasar .................................... 19

Tabel 2.3 Tingkat Menengah (Formative Phase) – 13 sampai 14 Tahun .. 20

Tabel 2.4 Struktur Program Latihan Tingkat Mahir ................................... 21

Tabel 2.5 Kurikulum Sepak Bola Usia Dini dan Usia Muda ...................... 22

Tabel 2.6 Kurikulum Sepak Bola Tingkat Mahir ....................................... 23

Tabel 2.7 Keterangan Alat .......................................................................... 35

Tabel 2.8 Standar Dimensi Kantor Pengurus .............................................. 40

Tabel 2.9 Standar Dimensi Kantor Staff Pelatih ......................................... 41

Tabel 2.10 Standar Dimensi Fasilitas Ruang Medis ..................................... 42

Tabel 2.11 Standar Dimensi Fasilitas Keamanan ......................................... 42

Tabel 2.12 Standar Dimensi Kantor Pengelola ............................................. 43

Tabel 2.13 Standar Dimensi Fasilitas Pendidikan ........................................ 43

Tabel 2.14 Standar Dimensi Fasilitas Asrama .............................................. 44

Tabel 2.15 Standar Dimensi Fasilitas Pengunjung ....................................... 44

Tabel 2.16 Standar Dimensi Tempat Parkir .................................................. 45

Tabel 2.17 Standar Dimensi Fasilitas Latihan ............................................. 45

Tabel 2.18 Struktur-Struktur Alam (Biomorfik) ........................................... 58

Tabel 2.19 Taksonomi Kumbang .................................................................. 60

Tabel 2.20 Sintesis Arsitektural Morfologi Kumbang .................................. 69

Tabel 2.20 Fasilitas Latihan .......................................................................... 76

Tabel 2.21 Prinsip Perancangan Palazetto dello Sport ................................ 85

Tabel 4.1 Aternatif 1 Analisis Zonasi ......................................................... 102



Tabel 4.4 Aternatif 1 Analisis Sirkulasi ...................................................... 106


xviii


Tabel 4.7 Analisis Kebisingan 1 ................................................................. 110

Tabel 4.8 Analisis Kebisingan 2 ................................................................. 111

Tabel 4.9 Aternatif 1 Analisis View ........................................................... 113



Tabel 4.12 Aternatif 1 Analisis Matahari ..................................................... 117

Tabel 4.13 Aternatif 2 Analisis Matahari ..................................................... 118

Tabel 4.14 Analisis Angin 1 ......................................................................... 120



Tabel 4.17 Aternatif 1 Analisis Hujan .......................................................... 124

Tabel 4.18 Aternatif 2 Analisis Hujan .......................................................... 125

Tabel 4.19 Aternatif 1 Analisis Vegetasi ...................................................... 126

Tabel 4.20 Aternatif 2 Analisis Vegetasi ...................................................... 127

Tabel 4.21 Aternatif 1 Analisis Bentuk ........................................................ 128



Tabel 4.24 Analisis Fungsi ........................................................................... 132

Tabel 4.25 Analisis Aktivitas dan Pengguna ................................................ 135

Tabel 4.26 Analisis Persyaratan Ruang ........................................................ 139

Tabel 4.27 Fasilitas Pendidikan .................................................................... 147

Tabel 4.28 Fasilitas Latihan Olahraga .......................................................... 148

Tabel 4.29 Fasilitas Pelatih ........................................................................... 149

Tabel 4.30 Fasilitas Asrama .......................................................................... 149

Tabel 4.31 Fasilitas Medis ............................................................................ 150

Tabel 4.32 Fasilitas Pengunjung ................................................................... 150

Tabel 4.33 Fasilitas Pengelola ...................................................................... 151

Tabel 4.34 Fasilitas Parkir ............................................................................ 151

Tabel 4.35 Fasilitas Keamanan ..................................................................... 152

Tabel 4.36 Total Luas Bangunan .................................................................. 152

xix

Tabel 6.1 Kebutuhan Lapangan .................................................................. 185

Tabel 6.2 Perhitungan Daya Tampung Fasilitas Kawasan ......................... 196

Tabel 6.3 Perhitungan Konsumsi Air Lapangan ......................................... 198

xx

ABSTRAK

Rizal, Syaiful. 2014. Perancangan Akademi Sepak Bola Nasional di Malang. Dosen

Pembimbing Aldrin Yusuf F, MT. dan Agus Subaqin, MT.

Kata Kunci: Biomorphic Architecture, Perancangan Akademi Sepak Bola Nasional di

Malang, struktur dan bentuk kumbang.

Dalam sejarah perkembangan sepak bola di benua Asia, Indonesia dikenal

sebagai salah satu pioner sepak bola Asia sejak keikutsertaannya pada Piala Dunia 1938.

Reputasi tersebut nyaris terlupakan seiring merosotnya peringkat Indonesia pada tabel

peringkat FIFA. Banyak kalangan menilai hal ini merupakan indikasi dari regenerasi

pemain muda yang tersendat. Baik dalam hal sistem pembinaan maupun fasilitas

penunjang sepak bola modern. Perancangan Akademi Sepak Bola Nasional ini hadir

sebagai salah satu jawaban atas kritisi pecinta sepak bola Indonesia tersebut.

Perancangan Akademi Sepak Bola Nasional yang berlokasi di Kecamatan

Lowokwaru, Kota Malang merupakan perancangan sebuah fasilitas yang mewadahi

bakat-bakat pemain sepak bola usia dini dari seluruh pelosok negeri. Sebagai salah satu

negara dengan jumlah penduduk terbanyak di dunia, Indonesia memiliki banyak pemain

sepak bola usia dini yang berbakat. Namun, hal ini belum dibarengi dengan sistem

pembinaan pemain muda yang memadai.

Manfaat perancangan fasilitas ini tidak hanya ditujukan kepada pemain-pemain

muda. Perancangan Akademi Sepak Bola Nasional ini berpotensi mendorong timbulnya

implikasi positif di berbagai bidang. Implikasi positif pada masyarakat sekitar misalnya,

menghadirkan hiburan positif berupa pertandingan sepak bola yang menarik. Selain itu,

keberadaan fasilitas ini juga diharapkan mampu menggerakkan ekonomi masyarakat.

Pendekatan tema “biomorphic architecture” sebagai acuan terhadap Perancangan

Akademi Sepak Bola Nasional ini merupakan hal yang tepat bila dikaitkan dengan

fasilitas olahraga dengan penerapan teknologi terbarukan. Perancangan ini menggunakan

pendekatan arsitektur biomorfik dengan mengambil bentukan dari biomorfologi struktur

dan bentuk kumbang. Perancangan dengan pendekatan biomorfik kumbang ini

diharapkan mampu mengakomodasi pemecahan permasalahan-permasalahan yang

tersebut di atas. Dengan pendekatan tersebut diharapkan selaras dengan hasil rancangan

yang dinamis, kuat dan ringan, refleksi dari karakter olahraga sepak bola yang identik

dengan gelanggang olahraga berteknologi tinggi.

xxi

ABSTRACT

Rizal, Syaiful. 2013. The Designing of the National Football Academy in Malang. The

Advisors Aldrin Yusuf F, MT. and Agus Subaqin, MT.

Keywords: Biomorphic Architecture, The Designing of the National Football Academy in

Malang, structure and shape of a beetle.

In history of football in the Asia, Indonesia is known as one of the pioneers of

Asian football since his participation in the World Cup in 1938. This reputation almost

forgotten over the decline of Indonesia's rank in FIFA ranking table. Many people judge

this case is indicative of the regeneration of young players who faltered. Both in terms of

system development and supporting facilities of modern football. The design of the

National Football Academy is present as one of the answers to the critics of the

Indonesian football lovers.

The design of the National Football Academy located in Lowokwaru District,

Malang is designing a facility that embodies talent early age football players from all over

the country. As one of the countries with the largest population in the world, Indonesia

has a lot of football players were gifted an early age. However, this has not been

accompanied by a system of adequate coaching young players.

The benefits of this facility design not only addressed to young players. The

design of the National Football Academy is potentially encourage positive implications in

various fields. Positive impact on the surrounding community for example, presents a

positive form of entertainment exciting football matches. In addition, the existence of this

facility is also expected to drive the local economy.

Approach of the designing theme "biomorphic architecture" as a reference to the

design of the National Football Academy is the right thing when associated with sports

facilities with the application of renewable technologies. This design approach biomorfik

architecture by taking formation of biomorfologi structure and form of a beetle. Design

with beetle biomorfik approach is expected to accommodate solving the problems

mentioned above. With this approach is expected in line with the results of dynamic

design, strong and light, a reflection of the character of the sport of soccer is synonymous

with high-tech gymnasium.

xxii

ستخيض اىبحث

. اىششف: اىتظ األماد ىنشة اىقذ اىؽت باالج، 1024شف اىشزه ،

أغس سباق اىاجستش. , اىذس سف اىاجست

: بسبل اىذست، اىتظ األماد ىنشة اىقذ اىؽت الكلمات الرئيسية

، اىتشمب، شنو خفاء.باالج

ف تاسخ تطش مشة اىقذ ف قاسة اسا، عشف أذسا سائذا ىنشة اىقذ

. مادث ز اىششة ا تس بسبب 2391االست ذ اشتشام ف مأس اىعاى

. ق بعغ أشخاص أ زا FIFAاخفاع ستبت إذسا ف جذه تشتب

العب أ سائو عاداألش إشاسة تجذذ العب مشة اىقذ. ظ تذسب ما

نشة اىقذ اىؽت إجابت ع قذ ىتظ األمادن اىمشة اىقذ اىعاطش. جاء

حب مشة اىقذ إذسا.

نشة اىقذ اىؽت اىز قع ف ىاماس باالج ىتظ األمادن اى

تظ سائو بت العب مشة اىقذ ف عش طغش احت إذسا.

ذسا العب مشة اىقذ بعش طغش اىب. ىن زا األش ال قتش بظ إل

تذسب العب مشة اىقذ.

فائذة تظ اىسائو ال تشش إى العب جذاد فقؾ. اىتظ األمادن

ىنشة اىقذ اىؽت ذافع شأة اثاس اإلجاب ف أ جاه ما. اثاس اإلجاب

ال، حؼش اىتسيت اإلجابت بتعشغ سابقت مشة اىقذ اىجزابت. ف اىجتع ث

س راىل، تشج ز اىسائو أ تحشك اقتظاد اىجتع.

اىذست" ىشجع اىتظ األمادن ىنشة ذخو عا "بسبل

اىقذ اىؽت اسب إرا شتبؾ بسائو اىشاػت بتطبق اىتنىجت اىتجذذت.

ستخذ اىذست بسبل بأخز اىشنو بسبىج زا اىتظ

اىتشمب شنو اىخسفاء. تشج اىتظ بذخو بسبل خفساء أ

ستعب حو اىشنالث اىزمسة. زا اىذخو شج أ طابق بتجت اىتظ

يل اىذان اىق اىخفف االعناس ؽبعت ساػت مشة اىقذ اىت ت

اىسذاث ساػت بتنىجت عاىت.

perancangan akademi sepak bola nasional di...

Documents