bhn batuan beku 26-1-2012 (manfaat)

49
P E N A M A A N d a n N I L A I E K O N O M I B A T U A N B E K U Oleh : Tim Pengajar SMK Bukit Asam

Upload: kevins-sii-jockker

Post on 27-Dec-2015

42 views

Category:

Documents


6 download

TRANSCRIPT

Page 1: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

P E N A M A A Nd a n N I L A I E K O N O M I

B A T U A N B E K UOleh :

Tim Pengajar SMK Bukit Asam

Page 2: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

Mengapa Perlu Mengenal Batuan

BATUANAdalah Sumber

TEMPAT TERBENTUKNYADAN PENYIMPAN

BAHAN DASAR

TAMBANG :1. BIJIH (ORE)2. EMAS3. BATUBARA4. GALIAN C

(pasir, pasir besi,belerang dll)

MIGAS :1. MINYAK BUMI2. GAS MINYAK

SUMBERDAYA1. AIR TANAH2. PANAS BUMI

KONSTRUKSI1. JALAN2. JEMBATAN3. PELABUHAN4. DLL

INDUSTRI1. SEMEN2. GERABAH3. KERAMIK4. PROPERTI5. DLL

BATUAN SANGAT PENTING DALAM DUNIA GEOLOGI DAN PERTAMBANGAN

Page 3: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

BATUAN BEKUIGNEOUS ROCKS

BATUANBEKU

TAMBANG EMAS

TAMBANG BIJIH : TEMBAGA, PERAK, PLATINA DLL

TAMBANG URANIUM

TAMBANG INDUSTRI STRATEGIS / MILITER

RESERVOIR MINYAK

BAHAN BANGUNAN

MANFAAT MEMPELAJARI BATUAN BEKU

Page 4: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

Kegunaan batuan (menurut industri primer dan sekunder)

Logam - emas, perak, timah, besi, Pb, Cu, Zn Bukan logam – lempung, permata, mineral industri– pasir, batuan granit, batu pasir, garam, papan

slate, mika

Page 5: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

Penamaan Batuan Beku

PATOKAN SEDERHANA :

1. WARNACERAH ----- BATUAN BERSIFAT ASAM (FELSIK)AGAK GELAP ------------ BATUAN BERSIFAT ANTARA ASAM DAN BASAGELAP -------------------- BATUAN BERSIFAT BASA (MAFIK)

2. UKURAN KRISTALKASAR (FANERIK) ------------ BATUAN BEKU DALAM ------- KRISTALISASI LAMBAT CAMPURAN (PORFIRITK) ----- BATUAN BEKU SEDANG ----- KRISTALISASI SEDANGHALUS (AFANITIK) ----------- BATUAN BEKU DANGKAL ----- KRISTALISASI CEPAT

Page 6: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

B. Granularitas

FANERITIK PORFIRTIK AFANITIK

Page 7: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

S.A.

APHANITIS( HALUS )

PHANERIK( KASAR )

PORFIRIS

PENDINGINANCEPAT

PENDINGINANLAMBAT

PADA AWALNYALAMBAT,

KEMUDIAN CEPAT

( MENCAPAIPERMUKAAN/ DLM AIR )

DIDALAM KERAKDIBAWAH

PERMUKAAN

BASALT

DIORITGRANIT

Page 8: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

S.A.

PORFIRIS

PADA AWALNYALAMBAT,

KEMUDIAN CEPAT

PORFIRISFENOKRIS

MASADASAR(MATRIKS)

Page 9: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

PROSES PENDINGINAN / TEKSTUR

PendinginanLambat

PendinginanCepat

PendinginanSangat Cepat

WA

RN

A D

AN

KO

MP

OS

ISI

Cer

ahIn

term

edia

teG

elap

Page 10: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

PROSES PENGENDAPAN BAHAN PROSES PENGENDAPAN BAHAN GALIANGALIAN

ENDAPAN PRIMERENDAPAN PRIMER ENDAPAN SEKUNDERENDAPAN SEKUNDER ENDAPAN SEDIMENTERENDAPAN SEDIMENTER ENDAPAN METAMORFENDAPAN METAMORF

Umumnya pd Batuan Beku

Timah, nikel. mangaan

Tambang galian C

Asbes, grafit

Page 11: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

BENTUK-BENTUKBATUAN BEKU

DALAM KERAK BUMI

INTRUSI(BATOLITH)

KOROK

DIKE

DIKE

Kenampakan Batuan Beku di Alam

Page 12: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)
Page 13: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)
Page 14: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

Kenampakan Batuan Beku di Alam

Page 15: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)
Page 16: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)
Page 17: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

Batuan kwarsa magnetite yang mengadungDeposit emas dan tembaga di tambang GrasbergFreeport, Puncak Jaya Papua

Page 18: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

Batuan Silicate

Silicate material,

Olivine, pyroxene

+ Ni

Page 19: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

Model Terbentuknya Endapan Bijih

Page 20: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

Model Terbentuknya Urat2 Kwarsa yang mengandung mineral bijih

Page 21: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

Zonasi Endapan Mineral Ekonomis

Page 22: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

2. Sulfida dan sulfosalt AgS argentit Cu2S kalkosit Cu5FeS4 bornit PbS galena ZnS sfalerit CuFeS4 kalkopirit NiS CuS

Page 23: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

Endapan Emas pada contohan Urat Kwarsa

Page 24: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

Endapan Emas berasosiasi dengan Galena dan Magnetit

Page 25: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)
Page 26: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

Lokasi penelitian mineralisasi perak (porphyry copper di Papua)

Page 27: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

Kenampakan lapangan Injeksi larutan sisa magma pada rekahan batuan

tempat mineralisasi emas dan perak di Papua Barat

Page 28: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

Batuan yang terimjeksi larutan sisa magma yang kaya akan mineralisasi

perak (porphyry copper di Papua

Page 29: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

TOURMALINE

Page 30: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)
Page 31: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

Kenampakan Fisik Mineral-mineral silikat

Page 32: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

Agate is a rock (and a gemstone) composed chiefly of chalcedony.

Agate is the same kind of rock as chert, but in a much purer, more transparent form.

It consists of amorphous or cryptocrystalline silica . It is commonly associated with the silica mineral opal.

Fossilization, soil formation, and alteration of existing rock can all create agate.

Hardness : 6.5 - 7.0. Occurrence : Worldwide. A member of the chalcedony family

(micro-crystalline quartz). Appearance : Agate is a banded colored stone found in

nodular masses associated with volcanic lavas. Agate, being porous, is often dyed or stained

Page 33: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

Almandine is one of the aluminum garnets Almandine is typically deep red to purplish, the essential

"garnet" color . Its composition is Fe2+3Al2(SiO4)3 . Hardness: 7 – 7.5 Occurrence : Also called almandine and is found world wide

Occur in contact metamorphic, serpentines . Spec. Grav.: 3.6 - 4.2 Garnets often form in hot metamorphic rocks under great

pressure.

       

Page 34: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

Peridot has been mined on St. John's Island (known in Arabic as Zibergit) for more than 3000 years.

Chemistry: Mg2SiO4-forsterite (Mg, Fe)2SiO4 - olivine (Peridot)Fe2SiO4 - fayalite .

Color: light green, dark green, olive green Hardness: 6.5- 7 Spec. Grav.: 3.27 - 3.37 Environment: a rock forming mineral and often present in basalt

and volcanic eject Association: basalt, gabbro and peridotite

Page 35: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

GRANIT GRANIT Mineral utama : kuarsa, alkali felspar(ortoklas,mikroklin), Mineral utama : kuarsa, alkali felspar(ortoklas,mikroklin),

plagioklas (albit-oligoklas), mika biotitplagioklas (albit-oligoklas), mika biotit

Mineral asesori : magnetit, ilmenit, apatit, zirkonMineral asesori : magnetit, ilmenit, apatit, zirkon

MegaskopisMegaskopis Mikroskopis Mikroskopis

Page 36: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

GABBROGABBROMineral utama : plagioklas (labradorit-anortit), olivin, klino-Mineral utama : plagioklas (labradorit-anortit), olivin, klino-

piroksenpiroksen

Mineral asesori : kromit, magnetit, ilmenit, apatit, titanit, rutilMineral asesori : kromit, magnetit, ilmenit, apatit, titanit, rutil

Megaskopis Mikroskopis

Page 37: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

RIOLITRIOLITMineral utama : kuarsa, alakali felspar (sanidin)Mineral utama : kuarsa, alakali felspar (sanidin)

Mineral asesori : gelas, biotit, albit, magnetit, ilmenitMineral asesori : gelas, biotit, albit, magnetit, ilmenit

MMeegaskopisgaskopis MikroskopisMikroskopis

Page 38: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

BASALTBASALTMineral utama : plagioklas (labradorit-bitownit), piroksenMineral utama : plagioklas (labradorit-bitownit), piroksen

Mineral asesori : magnetit, hematit, ilmenit, apatit, kuarsa, olivin, Mineral asesori : magnetit, hematit, ilmenit, apatit, kuarsa, olivin,

gelasgelas

Page 39: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

DIORITDIORITMineral utama : plagioklas (bitownit-andesin), hornblendeMineral utama : plagioklas (bitownit-andesin), hornblende

Mineral asesori : magnetit, ilmenit, titanit, kuarsaMineral asesori : magnetit, ilmenit, titanit, kuarsa

Megaskopis Mikroskopis

Page 40: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

ANDESITANDESITMineral utama : plagioklas (labradorit-andesin), biotitMineral utama : plagioklas (labradorit-andesin), biotitMineral asesori : magnetit, ilmenit, kuarsa, hornblende, Mineral asesori : magnetit, ilmenit, kuarsa, hornblende, piroksen, gelaspiroksen, gelas

Megaskopis Mikroskopis

Page 41: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

PIROKSENITPIROKSENITMineral utama : piroksen (klino atau orto-piroksen)Mineral utama : piroksen (klino atau orto-piroksen)Mineral asesori : olivin, hornblende, kromit, Mineral asesori : olivin, hornblende, kromit, magnetit, biotit,magnetit, biotit, garnet, apatit garnet, apatit

Magaskopis Mikroskopis

Page 42: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

HORNBLENDITHORNBLENDITMineral utama : hornblendeMineral utama : hornblendeMineral asesori : olivin, orto Mineral asesori : olivin, orto dan klino-piroksen, dan klino-piroksen, magnetit,magnetit,lmenit kromit, sulfidalmenit kromit, sulfida

Megaskopis Megaskopis

PERIDOTITPERIDOTITMineral utama : olivin, klino Mineral utama : olivin, klino dan orto-piroksendan orto-piroksenMineral asesori : kromitMineral asesori : kromit

Page 43: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

DIABASDIABASMineral utama : plagioklas (labradorit-bitownit), klino-Mineral utama : plagioklas (labradorit-bitownit), klino-piroksenpiroksenMineral asesori : orto-piroksen, olivin, hornblende, Mineral asesori : orto-piroksen, olivin, hornblende, magnetit,magnetit, ilmenit, apatit, kalsit, pirhotit, kalkopirit, ilmenit, apatit, kalsit, pirhotit, kalkopirit, gelasgelas

Page 44: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)
Page 45: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

DIORITE

ANDESITE

Page 46: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)
Page 47: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

Urat kwarsa mengandung emas di Tambang Emas Pongkor , Bogor

Page 48: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)

CONTOH DISKRIPSI BATUAN BEKU

No. : 01No. Batuan : 90Jenis batuan : Batuan beku asamWarna : Putih kecoklatanStruktur : masifTekstur : - holokristalin - Fanerik kasar - subheral - Hipidiomorfic granularKomposisi : Orthoklas 40 % Kwarsa 35 % Plagioklas 10 % Hornblende 6 % Lain-lain : mineral lain 2 %Nama batuan : Granit

Page 49: Bhn Batuan Beku 26-1-2012 (Manfaat)