3.silabus b.indonesia.doc

7/23/2019 3.SILABUS B.Indonesia.doc

http://slidepdf.com/reader/full/3silabus-bindonesiadoc 1/40

SILABUS MATA PELAJARAN

SEKOLAH MENENGAH KEJURUAN

BAHASA INDONESIA

PROGRAM KEAHLIAN SiLABUS-BAHASA INDONESIA

SEMUA PROGRAM KEAHLIAN Halaman 0 dari 30

BADAN STANDAR

NASIONAL PENDIDIKANDEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL

DITJEN MANAJEMEN DIKDASMEN

DIREKTORAT PEMBINAAN SMK



SILABUS

NAMA SEKOLAH :MATA PELAJARAN : Bahasa IndonesiaKELAS/SEMESTER : X/1 & 2

STANDAR KOMPETENSI : Be!o"#ni!asi den$an Bahasa Indonesia se%aa %in$!a% Se"enanaKODE KOMPETENSI : 1ALOKASI 'AKT( : )1 X *+ "eni%





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN

PEMBELAJARANNILAI BUDAYA DAN

KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

1, 1 Men-i"a!#n%#!"e"aha"i

.aa.0 %e!anan0in%onasi0 dan

eda -an$

.ai"/a!#dan -an$%ida!

•

Ino"asi dan3on%oh .aa.

4 %e"as#!Ka"#s BesaBahasa

Indoensia50%e!anan0 in%onasi0dan eda -an$.ai"/a!# dan

-an$ %ida!

•

Ben%#! ea!si!ine%i! a%a#6ea. i.a

"enden$a 7e.aa.an0%e!anan0 in%onasi0a%a# eda -an$

.ai"/a!# dan-an$ %ida!

• Men-i"a! 8a3ana

"ono.o$/dia.o$ -an$ e%e"a!an sosia.

• Men#n#!!an ea!si

!ine%i! 4"en#n#!!ansi!a7"e"7eha%i!an0"en3a%a%5 %ehada7 .aa.0

%e!anan0 in%onasi dan eda -an$ .ai"/a!#dan -an$ %ida!

• Men$o"en%ai .aa.0

%e!anan0 in%onasi0 dan eda -an$ .ai"/a!#dan -an$ %ida!

• Re.i$i#s

• J##

• To.eansi

• Disi7.in• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#

• Se"an$a% Kean$saan

• 9in%a Tanah Ai

• Men$ha$ai Pes%asi

• Besahaa%/Ko"#ni!a%i

• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.

• Ped#.i Lin$!#n$an

• Beani

• Ki%is • Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is

• Pe3a-a dii Ho"a%

• Keasa"a

• A!%i

• 9in%a I."#

• San%#n

• Mandii

• Kea%i

• Beani "en$a"i.

isi!o• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

•

Ko"#ni!a%i • Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• Rea!si !ine%i!

4"en#n#!!ansi!a7

"e"7eha%i!an0"en3a%a%5 %ehada7.aa.0 %e!anan0

in%onasi dan eda-an$ .ai"/a!#dan -an$ %ida!

• Ko"en%a a%a#

#n$!a7an .isan%ehada7 .aa.0

%e!anan0 in%onasi0dan eda -an$.ai"/a!# dan

-an$ %ida!

• Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

• Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

; < < • e!a"an

• Naa< s#"e

• Mod#. Tin$!a%Se"en<ana

• KBBI





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

1, 2 Men-i"a!#n%#!"e"aha"i

ino"asi.isan da.a"!on%e!s

e"as-aa!a%

•

9ii<3ii s#"eino"asi dan

-an$ #!an

•

Pe"i.ihan s#"eino"asi -an$diden$a

•

Peedaan a!%a dan #!an a!%a0-an$ #"#" dan

-an$ s7esii!0 7e"eian dan-an$ #!an

•

Pe"#a%an 3a%a%an

-an$ esia%a!%#a.0 s7esii!0dan in3i

edasa!an

ino"asi -an$diden$a

•

Konse7 dan 3ii<3iia$a"/.aas

ahasa dise%ai3on%oh

•

Iden%ii!asia$a"/.aas

ahasa -an$%e7a%/%ida! %e7a%

•

9i%i a%a# 7enanda!a%a/!a.i"a%-an$

"en#n#!!an

• Me

n$iden%ii!asi s#"eino"asi ses#ai

den$an 8a3ana

• Me

n3a%a% isi 7o!o!ino"asi dan #aian.isan -an$ esia%

a!%#a.0 s7esii!0 danin3i

• Me

n$ena. a$a"/.aas

ahasa

• Me

"eda!an 7oses danhasi. den$an"e"e7eha%i!an 3ii

a%a# 7enanda!a%a/!a.i"a%

• Re.i$i#s

• J##

• To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

• Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• P

en$iden%ii!asians#"e ino"asi

ses#ai den$an8a3ana

• P

en3a%a%an isi 7o!o! ino"asi

dan #aian .isan-an$ esia%a!%#a.0 s7esii!0dan in3i

• P

en$ena.ana$a"/.aas ahasa

• P

e"edaan 7oses

dan hasi. den$an"e"7eha%i!an3ii a%a# 7enanda!a%a/!a.i"a%

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

1= < < • e!a"an

• Naa< s#"e

• Mod#. Tin$!a%Se"enana

• KBBI





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

1, > Me"a3a 3e7a%#n%#!"e"aha"i

ino"asi%e%#.is da.a"!on%e!s

e"as-aa!a%

•

9aa/%e!ni!"e"a3a 3e7a%

#n%#! 7e"aha"an

•

Konse7 %en%an$saana

!o"#ni!asi0!esadaan

eahasa0 dansi!a7 eahasa

-an$ 7osi%i

•

9aa/%e!ni!

"e"#a% 3a%a%an

•

9aa/%e!ni!"en-#s#n a$ian

a3aan4e!s7osisi5

•

Ino"asi %en%an$h##n$an seni

eahasa0 sas%adan a7esiasi

•

9aa/%e!ni!"enasi!an !a%a0

en%#! !a%a0 dan#n$!a7anidio"a%i! den$an%e7a%0 dan

7e"anaa%an!a"#s

• Me

"a3a 3e7a% 7e"#.aan 412=<1+=

!a%a5 7e "eni%

• Me

"a3a 3e7a% .an#%anden$an "enea7!an%e!ni! "e"indai

4s3annin$5 dan .a-a74s!i""in$5 sehin$$a"en3a7ai 2>=<2+=!a%a 7e "eni%

• Me

ne"#!an 7o!o!<7o!o! -an$ "enadi isi

a3aan

• Me

n-#s#n 7o!o!<7o!o!isi a3aan ses#aiden$an %e!ni!"e"#a% 3a%a%an -an$

ai!

• Me

ne.as!an a$ian

a3aan %e%en%# ses#aiden$an 7o!o!<7o!o!isi a3aan -an$ %e.ahdi%e"#!an den$an

ahasa sendii

• Re.i$i#s

• J##

• To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

• Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• M

e"a3a 3e7a% 7e"#.aan 412=<

1+= !a%a5 7e"eni%

• M

e"a3a 3e7a%.an#%an den$an

"enea7!an %e!ni! "e"inadai4s3annin$5 dan.a-a7 4s!i""in$5

sehin$$a "en3a7ai2>=<2+= !a%a 7e"eni%

• M

e"#a% 3a%a%an 7o!o!<7o!o! isi

a3aan ses#aiden$an 3aa/%e!ni! "e"#a% 3a%a%an

• M

ene.as!an a$ian a3aan %e%en%#

se3aa in3i

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

1= < < •

Bea$ai en%#!%e!s dai

ea$ai s#"e4Posa0P#isi/.ii! .a$#5

•

Mod#. Bahasa

IndonesiaTin$!a%Se"enana

•

KBBI dan Ka"#sIdio"/Ka"#sPeiahasa





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

1, * Me"aha"iino"asi%e%#.is da.a"

ea$ai en%#! %e!s

•

9aa/%e!ni!"e"a3a 3e7a%

#n%#! 7e"aha"an%e"as#! 3aa

"e"a3a $aisdan "a%i!s

•

9aa/%e!ni!"e"#a%3a%a%an/!onse7

%en%an$ saana!o"#ni!asi!esadaan

eahasa dansi!a7 eahasa-an$ 7osi%i

•

9ii 7enanda"asa.ah0 $a-a%#.isan0 a!%a0

o7ini0 7oses4 i"#han 7e<an50 dan hasi.4i"#han <an5

-an$ %eda7a%da.a" %e!s

•

Konse7 %en%an$saana

!o"#ni!asi0!esadaan

eahasa dan

si!a7 eahasa-an$ 7osi%i

•

Ino"asi dan %e!ni!

"e"#a% %e!s

• Me

n$#"7#.!an ino"asida.a" ea$ai en%#!

%e!s dai ea$ais#"e

• Me

n$iden%ii!asi s#"eino"asi den$an

"en$$#na!an3aa/%e!ni! "e"a3a3e7a% #n%#!

7e"aha"an

• Me

n3a%a% isi 7o!o!ino"asi den$an

"en$$#na!an3aa/%e!ni! "e"a#%3a%a%an -an$ ena

• Me

n$iden%ii!asi enis%e!s 4naasi0

des!i7si0dane!s7osisi5 den$an"en$$#na!an

3aa/%e!ni! "e"a3a3e7a% #n%#!

7e"aha"an

• Me

"i.ih a!%a dan o7iniden$an "en$$#na!an3aa/%e!ni! "e"#a%

3a%a%an

• Me

"i.ah 7oses dan hasi.den$an "en$$#na!an3aa/%e!ni! "e"a3a3e7a% dan 3aa/%e!ni!

"e"#a% 3a%a%an

• Me

• Re.i$i#s

• J##

• To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

• Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• M

en$iden%ii!asis#"e ino"asi

den$an"en$$#na!an3aa/%e!ni!

"e"a3a 3e7a%#n%#! 7e"aha"an

• M

en3a%a% isi 7o!o!ino"asi den$an"en$$#na!an

3aa/%e!ni!"e"a#% 3a%a%an-an$ ena

• M

en$iden%ii!asi enis %e!s 4naasi0

des!i7si0dane!s7osisi5 den$an"en$$#na!an3aa/%e!ni!

"e"a3a 3e7a%#n%#! 7e"aha"an

• M

e"i.ih a!%a dano7ini den$an"en$$#na!an

3aa/%e!ni!"e"#a% 3a%a%an

• M

e"i.ah 7oses danhasi. den$an

"en$$#na!an3aa/%e!ni!

"e"a3a 3e7a%dan 3aa/%e!ni!"e"#a% 3a%a%an

• M

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

) < < •

Mod#. T!%,Se"enana

•

Soedaso, 42==25,Me"a3a 9e7a%4S7eed Readin$5,

•

Kea0 ?, 41@@@5,Di!si dan ?a-aBahasa

•

Kea0?, 41@@5,

Naaasi danA$#<"en%asi

•

Kea0 ?, 41@@5,

E!s7osisi danDes!i7si,

•

Kea0?, 41@)5,Ko"7osisi

•

Lii! La$#

•

KBBI

•

Paea0J,D, Be.aaMen$e"#<!a!anPenda7a%,

•

Koan





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

• Me

n$#ah ino"asi6ea. !e da.a"

en%#! non6ea.

• Me

n-i"7#.!an ino"asi-an$ %e"as#!

7enda7a%/o7ini

• • • M

en-i"7#.!anino"asi -an$

%e"as#! 7enda7a%/o7ini


SEMUA PROGRAM KEAHLIAN Halaman dari 30



KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

1, + Me.aa.!an!a%a den$ana%i!#.asi

-an$ %e7a%

•

A%i!#.asi #n-i

•

Peedaan "a!na

sea$ai!esa.ahana%i!#.asi #n-i

•

Konse7 .aa. a!#Bahasa Indonesia

• Me

n$hadi!an naas#"e #n%#!

"en-a"7ai!anino"asi

• Me

n$iden%ii!asi 7e.aa.an !a%a -an$

%ida! %e7a%

• Me.

aa.!an !a%a -an$ %e.ah%eiden%ii!asi i%#

den$an s#aa -an$ e.as dan %e!anan 7adas#!# !a%a0 se%a

a%i!#.asi -an$%e7a%/.ai"

• Me

"7eai!i .aa. BahasaIndonesia -an$%e7en$a#h .aa.

ahasa daeah edasa!an !onse7 a!# Bahasa Indonesia

• Re.i$i#s

• J##

• To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

• Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• M

en$#3a7!an !a%aden$an s#aa -an$

e.as dan %e!anan 7ada s#!# !a%a0se%a a%i!#.asi

-an$ %e7a%/.ai"

• M

e.aa.!an BahasaIndonesia a!#0%e"as#! .aa.

ahasa daeah

-an$ dieda!an edasa!an!onse7 .aa. a!#

Bahasa Indonesia

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

> < < •

Naa<s#"e

•

Re!a"an

•

Mod#. B, Ind, T!%,Se"enana

•

KBBI


SEMUA PROGRAM KEAHLIAN Halaman ! dari 30



KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

1, ; Me"i.ih !a%a0 en%#! !a%a0dan #n$!a7an

-an$ %e7a%

•

9aa "e"anaa%!ansinoni" da.a"

!ai%ann-a den$an!on%e!s

•

Ma!na .e!si!a.0"a!na

!on%e!s%#a.4si%#asiona.50"a!na s%#!%#a.0"e%aois

•

Ka.i"a% ee!%i

• Me

nen%#!an %e"a 7e"i3aaan

• Me

n$$#na!an !a%a dan#n$!a7an -an$ ses#aiden$an %#n%#%an %e"a

7e"i3aaan se3aa

%e7a%0 "enai!0 dan!ea%i

•

Men$!.asii!asi!an

!on%e!s !a%a -an$%e"as#! !e da.a"sinoni" dan 7aaasa

dai !on%e!s %e"a%ese#%

• Me

n$$#na!an sinoni"dan 7aaasa se3aa%e7a%

• Me

"eda!an 7e"a!aian!a%a esinoni" -an$

"e"i.i!i n#ansa -an$ eeda edasa!an"a!na .es!i!a.0!on%e!s%#a.0

si%#asiona.0 "a!nas%#!%#a.0 "e%aois

• Me

n$$#na!an !a%a dan#n$!a7an -an$ ses#ai

den$an si%#asi!o"#ni!asi da.a" ha.a$a" dan .aas ahasa

• Re.i$i#s

• J##

• To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

• Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• M

en$$#na!an !a%adan #n$!a7an

-an$ ses#aiden$an %#n%#%si%a#si !o"#ni!asi

se3aa %e7a%0"enai!0 dan!ea%i

• M

e"anaa%!ansinoni"0 a%a#

7aaasa #n%#!"en$hindai

7en$#.an$an

"#ai !a%a -an$sa"a da.a" sa%#!a.i"a%/7aa$a

•M

e"eda!an 7e"a!aian !a%a esinoni" -an$

"e"i.i!i n#ansa-an$ eeda

edasa!an"a!na .es!i!a.0

!on%e!s%#a.0si%#asiona.0 "a!nas%#!%#a.0"e%aois

• M

en$$#na!an !a%adan #n$!a7an-an$ ses#ai

den$an si%#asi!o"#ni!asi da.a"ha. a$a" dan.aas ahasa

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

* < < •

Ka"#s ("#"

•

Ka"#s Kh#s#s

•

Lii! La$#0 I!.an0Te!s

•

Ad#. Raa!,41@@25, Ka.i"a%

Ee!%i,

•

Tai$an,

41@)5,Pen$aaan ?a-a Bahasa,

•

Ka"#s Idio"

•

Ad#. 9hae,

41@@5,Se"an%ik

Bahasa

Indonesia.


SEMUA PROGRAM KEAHLIAN Halaman " dari 30



KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

1, Men$$#na!an!a.i"a% -an$

ai!0 %e7a%0

dan san%#n

•

S-aa%<s-aa% -an$ha#s di7en#hi

da.a" se#ah!a.i"a%: !aidah

ahasa0 na.a0

!e%esa"7aian 7esan

•

9on%oh<3on%oh!a.i"a% ee!%i

• Me

n-i"a! 7e"i3aaandai s#a%# e!a"an

• Me

n$iden%ii!asi !a.i"a%-an$ !o"#ni!a%i%e%a7i %ida! 3e"a%di.iha% dai !aidah

ahasa0 na.a0 dan!e%esa"7aian 7esan

• Me

n$iden%ii!asi !a.i"a%

-an$ %ida!!o"#ni!a%i %e%a7i3e"a%

• Me

n-a"7aia!n ino"asi

den$an "en$$#na!an

!a.i"a% -an$!o"#ni!a%i0 3e"a%0dan san%#n

• Re.i$i#s

• J##

• To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

• Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• M

en$iden%ii!asi!a.i"a% -an$

!o"#ni!a%i %e%a7i%ida! 3e"a%di.iha% dai !aidah

ahasa0 na.a0 dan!e%esa"7aian

7esan

• M

en$iden%ii!asi!a.i"a% -an$ %ida!

!o"#ni!a%i %e%a7i3e"a%

• M

en$$#na!an!a.i"a% -an$!o"#ni!a%i0

3e"a%0 dan san%#nda.a" s#a%#

7e"i3aaan

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

; < < •

Re!a"an siaan daiadio/T

•

Mod#. B, Ind, %!%,Se"enan

•

An%o Moe.iono,

San%#nBeahasa.


SEMUA PROGRAM KEAHLIAN Halaman # dari 30



KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

1, ) Men$#3a7!an!a.i"a%den$an e.as0

.an3a0 ena.a0 dan8aa

•

Konse7 dan 7o.ain%onasi0 %e!anan0

nada0 ia"a0 dan eda

•

Te!ni! Me"a3aIndah

•

Te!ni! Me"a3aIn%ensi

• Me

n-i"a!siaan/e!a"an -an$

"e"7e%#n#!!an/"e"7eden$a!an3on%oh s#a%#

7e"i3aaan

• Me

"eda!an 7en$$#naan 7o.a %e!anan !a%a dan!a.i"a% dai hasi.e!a"an -an$

di7eden$a!an edasa!an !onse7dan 7o.a se%a in%onasi0

%e!anan0 nada0 ia"adan eda -an$ ena

• Me

"i.ih a3aan dai ea$ai en%#! 4.ii!.a$#0 %e!s0

7en$#"#"an5

• Me

"a3a .ii! .a$#0

nas!ah/ %e!s0 7en$#"#"an/7ida%odan seenisn-a den$an"en$$#na!an %e!anan0

dan in%onasi se3aa e.as dan %e7a%

• Re.i$i#s

• J##

• To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

• Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• M

e"eda!an 7en$$#naan 7o.a

%e!anan !a%a dan!a.i"a% da.a"

ei3aa den$an

"e"7eha%i!an!onse7 dan 7o.ase%a in%onasi0%e!anan0 nada0

ia"a0 dan eda

• M

e"a3a .ii! .a$#0nas!ah/%e!s0

7en$#"#"an/7ida

%o dan seenisn-aden$an"en$$#na!an%e!anan0 dan

in%onasi se3aa e.as dan %e7a%

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

; < < •

Siaan a%a# e!a"anT/adio0

3ea"ah0 7ida%o0!ho%0dan .ii! .a$#

•

Mod#. B, Ind, T!%,

Se"enana





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

1, @ Men#.isden$an"e"anaa%!a

n!a%e$oi/!e.as!a%a

•

Te!s -an$"en$and#n$

in3ian -an$ e#7a:

− K

e.as Ka%a

− B

en%#! !a%a

− C

asa

− K

a.i"a% ee!%i

• Me

"a3a %e!s

• Me

"#a% !.asii!asi !a%a

edasa!an !e.as !a%adan en%#! !a%a dai%e!s -an$ dia3an-a

• Me

nen%#!an 7en$$#naan!a%a 4eadsa!an!e.as dan en%#!n-a5-an$ %e7a% dai %e!s

%ese#%

• Me

n-#s#n in3ian -an$ee!%i dan eisisen

edasa!an

7e"anaa%an !a%e$oi

a%a# !e.as !a%a

• Re.i$i#s

• J##

• To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

• Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• M

en$$#na!an !a%aa%a# en%#! !a%a

-an$ sa"a da.a" 7ein3ian den$an"e"7eha%i!an

!eee!%ian dan!eeisienan in3ian

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

; < < •

Te!s

•

Ra".an, 41@)5,

Ke.as Ka%a

•






KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

1, 1= Me"#a% ea$ai %e!s%e%#.is da.a"

!on%e!s e"as-aa!a%den$an

"e"i.ih !a%a0 en%#! !a%a0dan #n$!a7an-an$ %e7a%

•

Peen3anaanKaan$an:

Penen%#an %e"a0 7e#"#san%o7i!/#d#.0

7e#"#san%##an/%esis/"a!s#d !aan$an

•

Lan$!ah<.an$!ahMen#.is 4Naasi0

Des!i7si0E!s7osisi5

•

Kia% "e"i.ih !a%a0 en%#! !a%a0 dan#n$!a7an da.a"

"en#.is ses#aiden$an %e"a!aan$an/enis!aan$an

• Me

"a3a 3on%oh %e!s%e%#.is dai se"e

%e%en%#• Me

ne"#!an !a.i"a%<!a.i"a% #%a"a -an$%eda7a% da.a" %e!s

%ese#%

• Me

n$ana.isis !eses#aian!a.i"a% #%a"a den$an

#d#. %e!s

• Me

nen%#!an #d#. a$i%#.isann-a ses#aiden$an %e"a -an$

di%en%#!an

• Me

n-#s#n !ean$!a

edasa!an #d#.

• Me

nen%#!an !a.i"a%#%a"a edasa!an!ean$!a -an$di%e%a7!an

• Me

n-#s#n !aan$anses#ai den$an 7i.ihan

enis !aan$an %e%en%#4naasi0 des!i7si0es!7osisi5 den$an

7e"i.ihan !a%a0 en%#! !a%a dan #n$!a7an-an$ %e7a%

• Re.i$i#s

• J##

• To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

• Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• M

ene%a7!an %o7i! edasa!an %e"a

%e%en%#• M

e"#a% !ean$!a!aan$an

• M

enen%#!an !a.i"a%#%a"a edasa!an!ean$!a -an$di%e%a7!an

• M

en-#s#n !aan$anses#ai den$an

7i.ihan enis!aan$an %e%en%#

4naasi0 des!i7si0

es!7osisi5 den$an 7e"i.ihan !a%a0 en%#! !a%a dan

#n$!a7an -an$%e7a%

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

1= < < •

Kea0 ?, 41@)5,Di!si dan ?a-a

Bahasa•

Mod#. B, IndoensiaT!%, Se"enana

•

9haeda A.8asi.ah,42==+5,Po!o!n-aMen#.is

•

A!hadiah0S,d!!,41@@5,





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

1, 11 Men$$#na!an!a.i"a% %an-ase3aa %e%#.is

ses#ai den$ansi%a#si!o"#ni!asi

•

Ka.i"a% Tan-a:Pen$e%ian0 3ii<

3ii0"a3a"<"a3a" !a%a%an-a0 enis

!a.i"a% %an-a

•

Ka.i"a% %an-a -an$ee!%i

•

Co"#.a +'1H

48ha%0 8ho0 8h-08hen0 8hee0ho85 da.a"

"en-a"7ai!an 7e%an-aan ses#aiden$an si%#asi

!o"#ni!asi

• Me

n-i"a! %o7i! 7e"i3aaan dai

e!a"an/"e"a3a%e!s

• "en

da%a!an 7o!o!< 7o!o! 7e"asa.ahan

dai ahan -an$disi"a!n-a/dia3an-a

• Me

n-a"7ai!an

7e%an-aan ses#aiden$an 7o!o!

7e"asa.ahan -an$

dihada7i se3aa %e%#.is

• Me

n-a"7ai!an

7e%an-aan -an$"e"e.#!an a8aan-a a%a# %ida! se3aa

%e%#.is den$an %##an#n%#! "e"an%a7!an!.aii!asi dan

!oni"asi

• Me

n-a"7ai!an 7e%an-aan e%oi!

4%ida! "e"e.#!an 8aan5 se3aa %e%#.isses#ai den$an %##an

dan si%#asi

• Me

n-a"7ai!an 7e%an-aan se3a%esa"a den$an!a.i"a% %an-a se3aa

%e%#.is den$an %##anse.ain e%an-a0 se7e%i

• Re.i$i#s

• J##

• To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

• Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• M

en-a"7ai!an 7e%an-aan -an$

e.e6an den$an%o7i! 7e"i3aaanse3aa %e%#.is

den$an san%#n

• M

en-a"7ai!an 7e%an-aan -an$"e"e.#!an

a8aan -a a%a#

%ida! se3aa%e%#.is den$an%##an #n%#!

"e"an%a7!an!.aii!asi dan!oni"asi

•

Men-a"7ai!an

7e%an-aan e%oi!4%ida! "e"e.#!an

8aan5 se3aa%e%#.is ses#aiden$an %##an dansi%#asi

• M

en-a"7ai!an

7e%an-aan se3a%esa"a den$an!a.i"a% %an-a

se3aa %e%#.isden$an %##anse.ain e%an-a0

se7e%i "e"ohon0"e"in%a0"en-##h0"en$aa!0 "ea-#0"en-indi0

"e-a!in!an0

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

; < < •

Paea0 D, 41@)5,Be.aa

Men$e"#!a!anPenda7a%

•

Paea0J,D, 41@)5,Men#.is Te%i

dan Sis%e"a%i!

•

Te!s dai Media9e%a!

•

Re!a"an

•

Kea0?, 41@@15,Ta%aBahasa

Indonesia Ba#•

KBBI

•

Mod#. B, Ind, T!%

Se"enana





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

1, 12 Me"#a% 7aaasa dai%e!s %e%#.is

•

Te!s

•

9aa/Te!ni!

Men-#s#nPaaasa

• Me

"a3a %e!s 4ei%a0i!.an0 %a#! en3ana0

3ei%a naasi07#isi5• Me

ne"#!an !a%a !#n3idai %e!s -an$dia3an-a

• Me

"ahas %e"a -an$"enadi 7o!o!

7esoa.an da.a" %e!s

%ese#%

• Me

n-#s#n 7aaasa

• Re.i$i#s

• J##

• To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

• Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• M

en$#n$!a7!an!e"a.i den$an

!a.i"a% sendiise3aa %e%#.is %e!s-an$ %e.ah dia3a

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

; < < •

Rah"a% Do!oPado7o, 41@@5,

Kaian P#isi•


•

La"#din Cinoa,42==25,Ko"7osisi

•

Media 9e%a!





NAMA SEKOLAH :MATA PELAJARAN : Bahasa IndonesiaKELAS/SEMESTER : XI / > & *

STANDAR KOMPETENSI : Be!o"#ni!asi den$an Bahasa Indonesia se%aa %in$!a% MadiaKODE KOMPETENSI : 2

ALOKASI 'AKT( : 1 X *+ "eni%





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

2$ 1 Men-i"a! #n%#!"en-i"7#.!an

ino"asi -an$%ida! esia% 7ein%ah da.a"!on%e!s e!ea

• Te

!ni! "e"#a% 3a%a%an6ea.0 dan non<

6ea. sea$ai dasa#n%#! "e"#a%si"7#.an4.isan/%e%#.is5

• Te

!ni! "en-i"7#.!anse3aa ind#!%i danded#!%i

• Te

!ni!"en-a"7ai!ansi"7#.an dan 7enda7a%

• Te

!ni! "e"#a%si"7#.an .isan

"a#7#n %#.isan da.a"Bahasa Indonesia-an$ ai! dan ena0%e"as#! di da.a"n-a

!esadaan eahasa/si!a7 eahasa -an$ 7osi%i

• Men-i

"a! ea$ai ino"asi-an$ disa"7ai!an se3aa

.isan %en%an$ ahasasea$ai saana

e!o"#ni!asi dan a.a% e7i!i0 ahasa sea$ai#ns# dan 7en$e"an$

!e#da-aan0 se%a!ed#d#!an dan #n$si

ahasa Indoensia0 ahasa

daeah0 dan ahasa asin$di Indonesia

• Men3a

%a% ide<ide 7o!o! daiino"asi -an$disi"a!n-a

• Men$

#ah ino"asi !e da.a"

en%#! non<6ea.

• Men-

#s#n si"7#.an se3aa

ded#!%i/ind#!%i daiino"asi -an$ %eda7a%da.a" %e!s non<6ea.-an$ di#a%n-a

• Men-

a"7ai!an si"7#.anino"asi %en%an$ isi %e!snon<6ea. -an$

di#a%n-a den$an"en$$#na!an ahasaIndoensia -an$ ai! dan

ena

• Re.i$i#s

• J##

•To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

•Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• Men$#

ah ino"asi dai en%#!.isan !e da.a" en%#!non<

6ea.4a$an/%ae./dia$a"/$ai!/ denah/"a%i!s5

• Men-a

"7ai!ann 7enda7a%/o7iniden$an "en$$#na!an%e!ni! 7en-a"7aiansi"7#.an dan 7enda7a%

-an$ a!#a% se3aa ded#!%i a%a# ind#!%i

• Men$$#

na!an ahasa Indoensia

-an$ ai! dan ena da.a""en-i"7#.!an ses#a%#ino"asi

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

; < < •

Bahan si"a!an:e!a"an0

!h#%ah0 dia.o$ds,

•

Mod#. B, Ind, %!%,

Madia

•

Kea,?,41@)5,A$#"en%asi dan Naasi,

•

Ba"an$ Kas8a%i P,41@@25,Te!ni!

Men#.is La7oan

•

Paea0J,D,

41@)5,Be.aaMen$e"#!akan

Pendapat.





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

2$ 2 Men-i"a! #n%#!"e"aha"i

7ein%ah -an$di#n$!a7!ana%a# -an$ %ida!da.a" !on%e!s

e!ea

• Ki

a% "en$ena.i 7ein%ah.isan0 se7e%i in%onasi

dan %e!anan• Ki

a% "e#"#s!an 7ein%ah a%a# en3ana

%inda! .an#% da.a" en%#! !ean$!a0 a%a# a$an

• Men-i

"a! 7ein%ah dai 7e"ei 7ein%ah/

naas#"e • Me#

"#s!an isi 7ein%ahse3aa e!e.o"7o!

• Menin

da!.an#%i isi 7ein%ahda.a" en%#! !ean$!aa%a# a$an

• Mene

.as!an isi 7ein%ah -an$%eda7a% da.a" !ean$!aa%a# a$an

• Men$

oni"asi!an !eenaanen3ana !e$ia%an -an$

a!an di.a!#!an !e7ada 7e"ei 7ein%ah

• Re.i$i#s

• J##

•To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

•Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• Me#"#

s!an !e"a.i isi 7ein%ah4se3aa .isan0 "a#7#n

%#.isan5• Men#.is

!an !e"a.i isi 7ein%ahda.a" en%#! !ean$!a

a%a# a$an

• Men-e

#%!an !e$ia%an -an$ a!andi.a!#!an edasa!an isi

7ein%ah se3aa

.isan/%e%#.is

• Men$on

i"asi!an !eenan

en3ana !e$ia%an -an$%e.ah dien3ana!an den$anen3ana 7e"ei 7ein%ah

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

* < < •

Naa s#"e

•

Mod#. BahsaIndonesia T!%,Madia

•

Reeensi -an$

Men#nan$


SEMUA PROGRAM KEAHLIAN Halaman 1! dari 30



KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

2$ 3 Me"aha"i

7ein%ah !ea

%e%#.is

• Te

!s Pein%ah KeaTe%#.is 4S#a%

Edaan0Pen$#"#"an0 Me"o0Dis7osisi0 B#!#Man#a. Kea5

• In

o"asi "en$enai!eiasaan 7ea%#ana%a# #da-a !ea

-an$ e.a!# di%e"7a% e!ea

• Ki

a% "en-i!a7i 7ein%ah

!ea -an$"a!s#dn-a sa"a%e%a7i di#"#s!anda.a" en%#! dan

eda!si -an$ eeda

• Me"

a3a 7ein%ah !ea %e%#.is

• Men$i

den%ii!asi 7o!o! 7ein%ah

• Meen

3ana!an %inda! .an#% 7ein%ah edasa!an

3a%a%an -an$ di#a% 7ada8a!%# "e"a3a 7ein%ah!ea %e%#.is

• Me"

#a% a$an/ 7osed# !ea edasa!an 7ein%ah!ea %e%#.is

• Men$

oni"asi!an en3ana!e$ia%an -an$ a!an

di.a!#!an 4se3a.isan/%#.isan5 !e7ada

7e"ei 7ein%ah

• Mee6

isi en3ana !e$ia%an

ses#ai aahan dai 7e"ei 7ein%ah

• Re.i$i#s

• J##

•To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

•Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• Men$en

a.i ino"asi -an$ e!ai%an den$an #da-a

!ea -an$ e.a!# di%e"7a% !ea

• Meen3

ana!an %inda! .an#%

7ein%ah edasa!an3a%a%an -an$ di#a% 7ada8a!%# "e"a3a ino"asidai 7ein%ah !ea %e%#.is

• Me"#

a% a$an/ 7osed# !ea edasa!an 7ein%ah !ea%e%#.is

• Men$on

i"asi!an en3ana!e$ia%an -an$ a!an

di.a!#!an 4se3a.isan/%#.isan5 !e7ada 7e"ei 7ein%ah

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

* < < •

Mod#. B, Ind, %!%,Madia

•

La"#din Cinoa,42==25, S#a%Men-#a% Res"i

Indonesia

•

B#!# Man#a. Kea

•

KBBI

•

Ti" De7di!nas,Eaan BahasaIndonesia -an$

Disempurnakan


SEMUA PROGRAM KEAHLIAN Halaman 1" dari 30



KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

2$ 4 Me"a3a #n%#!"e"aha"i"a!na !a%a0

en%#! !a%a0#n$!a7an0 dan!a.i"a% da.a"

!on%e!s e!ea

• In

o"asi "en$enaih##n$an an%aa

"a!na !a%a0 en%#!!a%a0 dan 7e"a!aian!a%a da.a" !on%e!s

e!ea

• Pe

an dan "anaa% !a"#sda." e.aa ahasadan da.a" !ehid#7an

eahasa dan ene$aa

• Po

ses 7e"en%#!an !a%a

a#

• Re.

asi "a!na 4sinoni"0

dan an%oni"50#n$!a7an idio"a%i!0dan en%#! !a%a

• Me"

a3a %e!s -an$ e%e"a!an .in$!#n$an

!ea• Men$

e.o"7o!!an !a%a0 en%#! !a%a0 #n$!a7an0 dan

!a.i"a% edasa!an!e.as !a%a dan "a!na!a%a

• Mend

a%a !a%a<!a%a -an$

e7o%ensi "e"i.i!isinoni" dan an%oni"da.a" %e!s a3aan

• Men$i

den%ii!asi !a%a4%e"as#! en%#! !a%a

a#50 asa0 !a.i"a% -an$di7esoa.!an !eenaan/!e%e7a%ann-a4di%ei"a/di%o.a!5

edasa!an 7aadi$"aa%a# ana.o$i

• Men$i

den%ii!asi !a%a0 asa0!a.i"a% a%a# en%#! !a%a

a# -an$ 7e.#di7esoa.!an!eenaann-a/!e%e7a%ann

-a 4di%ei"a/di%o.a!5 eadsa!an !aidah a%a#!e.ai"an

• Re.i$i#s

• J##

•To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

•Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• Men$e.

o"7o!!an !a%a0 en%#!!a%a0 #n$!a7an0 dan

!a.i"a% edasa!an !e.as!a%a dan "a!na !a%a

• Menda%

a !a%a<!a%a -an$

e7o%ensi "e"i.i!isinoni" dan an%oni"da.a" %e!s a3aan

• Men$id

en%ii!asi !a%a 4%e"as#!

en%#! !a%a a#50 asa0!a.i"a% -an$ di7esoa.!an!eenaan/ !e%e7a%ann-a

4di%ei"a/di%o.a!5 edasa!an 7aadi$"aa%a# ana.o$i

•

Men$iden%ii!asi !a%a0 asa0!a.i"a% a%a# en%#! !a%a

a# -an$ 7e.#

di7esoa.!an!eenaann-a/!e%e7a%ann-a 4di%ei"a/di%o.a!5

eadsa!an !aidah a%a#

!e.ai"an

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

* < < •

KBBI

•

Ka"#s Idio"0Ka"#s Sinoni"<An%oni"

•

Ka-a Sas%a da.a"

en%#! -an$ ea$a"

•

S#a%Kaa/Maa.ah

•

Lii! La$#

•

Tai$an0H,?,41@)+5,Pen$aaan

Se"antik.


SEMUA PROGRAM KEAHLIAN Halaman 1# dari 30



KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

2$ 5 Men$$#na!anse3aa .isan!a.i"a% %an-a/

7e%an-aanda.a" !on%e!s

e!ea

• Ko

nse7 !a.i"a% %an-a#"#"

• Konse7 dan 3ii !a.i"a%e%oi!

• Da

"7a! 7en$$#naan

!a.i"a% e%oi!!e7ada "i%a !ea

• Ko

nse7 dan "ode.!a.i"a% %esa"a

• Ka

.i"a% %an-a %esa"ada.a" !ehid#7an

sehai<hai

• A%

i!e. -an$

"en$and#n$ a$a"!a.i"a% %an-a

• Men3i

7%a!an s#a%# dia.o$da.a" !on%e!s e!ea

• Men$a#!an 7e%an-aan -an$ses#ai den$an %o7i!

7e"i3aaan #n%#!

"en$$a.i ino"asise3aa san%#n

• Men$

a#!an 7e%an-aan -an$"e"e.#!an a8aan -a

a%a# %ida! 0"isa.n-a#n%#! "e"an%a7!an

7e"aha"an 4!.aii!asi50

"e"in%a !e7as%ian4!oni"asi5

• Men$

$#na!an 7e%an-aane%oi! den$an"enea7!an !onse7 dan3ii !a.i"a% e%oi!

• Men$

a#!an 7e%an-aan se3aa%esa"a den$an !a.i"a%%an-a #n%#! %##an se.ain

e%an-a0 se7e%i:

"e"ohon0 "e"in%a0"en-##h0 "en$aa!0"ea-#0 "en-indi0

"e-a!in!an0 "en-e%##i0a%a# "en-an$$ah

• Re.i$i#s

• J##

•

To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

•

Beani "en$a"i.isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• Men$a

#!an 7e%an-aan -an$ses#ai den$an %o7i!

7e"i3aaan #n%#!"en$$a.i ino"asi se3aasan%#n

• Men$a

#!an 7e%an-aan -an$"e"e.#!an a8aan -aa%a# %ida! 0"isa.n-a #n%#!"e"an%a7!an 7e"aha"an

4!.aii!asi50 "e"in%a!e7as%ian 4!oni"asi5

• Men$$#

na!an 7e%an-aan e%oi!

den$an "enea7!an!onse7 dan 3ii !a.i"a%e%oi!

•

Men$a#!an 7e%an-aan se3aa%esa"a den$an !a.i"a%%an-a #n%#! %##an se.ain

e%an-a0 se7e%i:"e"ohon0 "e"in%a0"en-##h0 "en$aa!0"ea-#0 "en-indi0

"e-a!in!an0 "en-e%##i0a%a# "en-an$$ah

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

* < < •

Naa S#"e

•

Mod#. B, Ind, T!%,Madia

•

Kea0?, 41@)5,Ta%a Bahasa

Indoensia Baru Bahasa Indonesia





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

2$ Me"#a%

7aaasa .isanda.a" !on%e!s

e!ea

•

Pen$e%ian 7aaasa

• Te

!ni! "en-#s#n 7aaasa:"enen%#!an !a%a!#n3iF "ene"#!an

ide 7o!o!F"ene.as!an sinoni"!a%a !#n3iF"ene.as!an "a!na

!a%a"e%aois/#n$!a7an.ain den$an !a%a .ain

-an$ se"a!naF"en$$#na!an#n$!a7an .ain #n%#!"a!s#d -an$ sa"a

dai ino"asi -an$

diden$aF "en-#s#n!a.i"a% den$an

#n$!a7an sendii

• Po.

a 7en-aian ide: 7o.a##%an/!ono.o$isF

7o.a sea a!ia%F

7o.a 3on%ohF 7o.a 7oses

• Men-i

"a! e!a"an ei%a/a%i!e. 7ende!

-an$ dia3a!an den$an3e"a%

• Men3e

"a%i ino"asi dai

s#d#% !a%a !#n3i0 ide 7o!o!0 !a%a<!a%a"e%aois/#n$!a7an

• Mene

.as!an !a%a<!a%a !#n3i0

ide 7o!o!0#n$!a7an/!a%a<!a%a -an$

e"a!na "e%aois

se3aa !on%e!s%#a.

• Men-

#s#n 7aaase

edasa!an ha.<ha. dia%as

• Men-

a"7ai!an 7aaasese3aa .isan den$an si!a7

-an$ san%#n di de7an!e.as

• Re.i$i#s

• J##

•

To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

•

Beani "en$a"i.isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• Me"7a

aasa!an ino"asi se3aa.isan dai ha. -an$ %e.ah

dia3a den$an"en$$#na!an ahasasendii

• Me"7a

aasa!an ino"asi se3aa.isan dai ha. -an$ s#dahdiden$a den$an"en$$#na!an ahasa

sendii

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

* < < •


•

Re!a"an ei%a

•

A%i!e. dai S#a%Kaa

•

Naa S#"e

•

A!hadiah0 S,

41@@*5,Pe"inaanKe"a"7#anMen#.is Bahasa

Indonesia,





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

2$ ! Menea7!an 7o.a$i.i da.a"

e!o"#ni!asi

• Ci.

"/nas!ahda"a/sine%on:(ns#

in%insi!F7ean dia.o$• Dis

!#si !e.o"7o!:sis%e"dan %e!ni! dis!#siF

enis dis!#siF!o"7onen4"odea%o0 no%#.is0

7ese%a0 dan

7#.i!5F7o.a $i.i4%aha7<%aha7

7e"i3aaan da.a"

dis!#si5

• Me"

a$i !e.as !e da.a"!e.o"7o!<!e.o"7o!

!e3i.• Masin

$<"asin$ !e.o"7o!%ea$i !e da.a"

!e.o"7o! dis!#si dan 7e"eanan da"a sa%# aa!

• Masin

$<"asin$ !e.o"7o!

"e"#a% o"a% 7eni.aian 7o.a $i.i%ehada7 "asin$<"asin$

%a"7i.an !e.o"7o!dis!#si dan 7e"eananda.a" da"a

• Masin

$<"asin$ !e.o"7o!"ena"7i.!an !on%e!s

7o.a $i.i -an$ "ee!a

7aha"i

• Men-i

"7#.!an dan "e"ei 7en$#a%an %ehada7 hasi.!e.o"7o! "enea7!an

7o.a $i.i da.a" e!o"#ni!asi da.a" en%#! !o"#ni!asi -n$

eeda 4da"a dandis!#si !e.o"7o!5

• Re.i$i#s

• J##

•

To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

•

Beani "en$a"i.isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• Be!o"

#ni!asi den$an"en$$#na!an !a%a0 en%#!

!a%a0 dan #n$!a7an den$ansan%#n

• Me"aa

%!an 7o.a $i.i da.a"

e!o"#ni!asi se3aaee!%i

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

* < < •

Kase%/9D da"a

•

Paea0J,D,41@))5,Be.aaMen$e"#!a!anPenda7at





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

2$ " Be 3a!a7<3a!a7se3aa so7anden$an "i%a

i3aa da.a"!on%e!s e!ea

• E%i

!a dan no"a!on6esasi

• Mode. #n$!a7an -an$ee!%i

• Ka

%a/#n$!a7an -an$

en#ansa !on.i!

• Me"

a$i !e.as a%as !e.o"7o!<!e.o"7o! !e3i.

• Meen3ana!an desain

7e3a!a7an den$an!on%e!s .in$!#n$an !ea

• Maisn

$<"asin$ !e.o"7o!"en#n#!!an !on%e!s

7e3a!a7ann-a den$an"enea7!an 7o.a $i.i

da.a" e!o"#ni!asiden$an "e"anaa%!an!a%a0 en%#! !a%a0 dan

#n$!a7an -an$ %e7a%sehin$$a %ea"in!e.an$s#n$an dan!en-a"anan !o"#ni!asi

• Men$

#n$!a7!an $a$asan0%an$$a7an0 7enda7a%0 dan

7en$ha$aan

• Men$

a.ih!an %o7i! 7e"i3aaan se3aa ha.#sden$an "en$$#na!an

#n$!a7an -an$ %e7a%

• Men$

#n$!a7!an $a$asan0

7enda7a% dan 7andan$an-an$ eeda den$an%e%a7 "ena$a!ee.an$s#n$an dan

!en-a"anan e!o"#ni!asi

• Re.i$i#s

• J##

•

To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

•

Beani "en$a"i.isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• Men$$#

na!an !a%a a%a# #n$!a7anda.a" "e"#.ai a%a#

"en$a!hii s#a%# 7e"i3aaan ai! o"a."a#7#n non<o"a. se3aa%e7a% dan ee!%i

• Menea

7!an 7o.a $i.i 7e3a!a7anse3aa a!%i #n%#!!e7e.#an "en$a#!an

7e%an-aan0 %an$$a7an0 7enda7a%0 a%a# "en-a%a!an 7en$ha$aan

• Men$a.i

h!an %o7i! 7e"i3aaan4%o7i3 s8i%3hin$5 se3aaha.#s den$an"en$$#na!an #n$!a7an

-an$ %e7a%

• Men-a%

a!an 7enda7a% -an$

eeda %an7a"eni"#.!an !on.i!se3aa ha.#s dan san%#n

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

; < < •

Re!a"an -an$ eisi "ode.

7e3a!a7anda.a" !on%e!s e!ea

•

Mod#. B, Ind, %!%,Madia

•

Paea0J,D, 41@))5,Be.aa

Men$e"#kakan Pendapat





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

2$ # Be dis!#si -an$

e"a!nada.a" !on%e!s

e!ea

• Te

!ni! a%a# 3aa"en-a"7ai!an

$a$asan -n$ e.e6an• (n

$!a7an -an$"end#!#n$ $a$asan

• Te

!ni! a%a# 3aa"en-a"7ai!an$a$asan -an$ eedaa%a# "en-an$$ah

7enda7a% oan$ .ain

• Ko

nse7 dan %e!ni!

ea$#"en%asi

• Ko

nse7 dan %e!ni!

"en-a"7ai!ansi"7#.an

• Ke.as

dia$i a%as d#a !e.o"7o! 47en-an$$ah dan

7ed#!#n$5• Se%ia7

!e.o"7o! diei!an 7e"asa.ahan -an$ sa"a

• Ke.o"

7o! -an$ sa%#"en-a"7!an $a$asan-an$ e.e6an den$an"en$$#na!an #n$!a7an

-an$ %e7a%

• Ke.o"

7o! -an$ .ain

"en-a"7ai!an a.asan0 #!%i -an$ e%en%an$anden$an 7enda7a%

!e.o"7o! see.#"n-a• Men$

o"#ni!asi!ana$#"en%asi dan

7en-a%aan 7en$ha$aan

se3aa "e-a!in!an dansi"7a%i!

• Men-

a"7ai!an si"7#.anden$an %e7a% a%as dasaa!%a dan o7ini

• Re.i$i#s

• J##

•

To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

•Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

•

Beani "en$a"i.isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• Men-a

"7ai!an $a$asan -an$%e7a% den$an %o7i! dis!#si

•Men-an

$$ah 7enda7a% %an7a"eni"#.!an !on.i!da.a" s#a%# o#" dis!#si

den$an san%#n dane!s7esi

• Men-a

"7ai!an a$#"en%asi%ehada7 %o7i!dis!#si -an$

dii3aa!an

• Men$ha

$ai "i%a i3aa -an$

"en-a"7ai!an a$#"en%ehad7 %o7i! dis!#si

• Men-#s

#n si"7#.an edasa!ana!%a0 da%a0 dan o7ini

den$an %e7a%

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

; < < •

Tai$an0H,?,41@)*5,

Ke%ea"7i.anBei3aa

•

Paea0J,D, 41@))5,

Be.aaMen$e"#!a!anPenda7a%

•

Mod#. B, Indonesia

T!%, Madia





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

2$ 10 Be ne$osiasi -an$"en$hasi.!anda.a" !on%e!s

e!ea

• Po

$a" !e$ia%an daiOSIS

•B#

%i<#%i -an$ ha#sdi7eha%i!an da.a""e"ahas s#a%#

7o$a" !e$ia%an

• Ki

a% -an$ ee!%i #n%#!"en-an$$ah s#a%#

7o$a" !e$ia%an

• Ki

a% -an$ ee!%i #n%#!"e-a!in!an "i%a

i3aa

• Mene.

aah s#a%# 7o$a"!e$ia%an OSIS

•Me"

ahas %en%an$ isi !e$ia%anden$an 3aa"en-a"7ai!an 7enda7a%

da.a" !a.i"a% -an$san%#n

• Men-

an$$ah $a$asan a%a# 7enda7a% se3aa asiona.

dan !i%is da.a" !a.i"a%-an$ san%#n 7ada saa%"e"ahas 7o$a"

!e$ia%an

• Men$

e"#!a!an 7enda7a%

den$an !a.i"a% -an$ ai!

• Men-

a"7ai!an a$#"en%asiden$an da-a na.a -an$

"a"7# "e-a!in!an"i%a i3aa

• Re.i$i#s

• J##

•

To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

•Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

•

Beani "en$a"i.isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• Men$e

"#!a!an $a$asan0 7enda7a%0 a%a# !o"en%a

da.a" !a.i"a% -an$"enai! dan san%#n den$an"e"7eha%i!an #%i<#%i-an$ a!an diahas

• Men-an

$$ah 7enda7a% oan$ .ainda.a" !a.i"a% -an$ san%#nden$an %e%a7 "en$ha$ai

7enda7a% "i%a i3aa

• Me-a!i

n!an "i%a i3aa #n%#!"en-e%##i 7enda7a%

7e"i3aa den$an si!a7dan !a.i"a% -an$ 3e"a%0se%a a$#"en%asi -an$asiona.

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

* < < •

Kea,?, 41@)5, Arg #"en%asi dan

Naasi•

Paea0J,D, 41@))5,Be.aa

Men$e"#!a!anPenda7a%

•


•

M#s%a!i", 41@@*5,Me"ina

Ke"a"7#anBeahasa





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

2$ 11 Men-a"7ai!an.a7oan a%a#

7esen%asi .isan

da.a" !on%e!s e!ea

• Ha

.<ha. -an$ 7e.#di7eha%i!an da.a".a7oan .isan

• Pe

nanda ##%an 8a!%#!eadian 4!ono.o$is5

• Te

!ni! "e"#a%an$!#"an/si"7#.an

• Te

!s -an$ "e"#a%.a7oan %en%an$ses#a%# 7eis%i8a a%a#!eadaan

• Men$

a"a%i s#a%# 7eis%i8ada.a" !on%e!s e!ea

•Men$i

den%ii!asi !ono.o$is0dan a!%a -an$ e!enaanden$an 7eis%i8a -an$

%en$ah dia"a%i

• Me"

#a% !ean$!a .a7oan

• Men-

ai!an .a7oan .isanse3aa san%#n dan e.asda.a" en%#! %#%#ndes!i7%i/naa%i/e!s7i%o

is

• Men-

ai!an .a7oan .isan

se3aa !ono.o$is• Men-

a"7ai!an an$!#"ana%a# si"7#.an -an$a!#a% edasa!an hasi.

na.isis/sin%esis a%a#!a%e$oisasi

• Re.i$i#s

• J##

•

To.eansi• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

•Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

•

Beani "en$a"i.isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• Men-a

"7ai!an a!%a 4da.a"%#%#an des!i7%i0 na%i0e!s7osi%ois5 -an$

e!enaan den$an !eadaana%a# 7eis%i8a -an$di.a7o!an

• Men-a

"7ai!an !eadaan a%a# 7eis%i8a se3aa !ono.o$is4da.a" %#%#an

des!i7%i/naa%i/e!s7osi%ois5 ses#ai den$an %#n%#%an!eadaan a%a# 7eis%i8a

-an$ di.a7o!an se3aa.isan

• Men-a

"7ai!an an$!#"an4!a%e$oisasi5 a%a#

si"7#.an 4ana.isis/sin%esis5den$an ena

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

; < < •

Kea,0?, 41@)5,Des!i7si danE!s7osisi

•

Kea0?, 41@)5,A$#"en%asi dan

Naasi





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

2$ 12 Men#.is 8a3ana-an$ e3oa!naa%i0

des!i7%i0e!s7osi%ois0dan

a$#"en%a%i

• Na

asi:7en$e%ianF 3ii<3iiF #ns# in%insi!F%aha7 7en#.isanF enis

& sia%

• De

s!i7si:7en$e%ianF

3ii<3iiF #ns# 7en$indaanF %aha7 7en#.isan :enis &sia%

• E!

s7osisi: 7en$e%ianF3ii<3iiF #ns#F %aha7

7en#.isanF enis &

sia%

• A

$#"en%asi:

7en$e%ianF .o$i!a/na.a da.a"a$#"en%asiF 3ii<3iiF#ns#<#ns#F %aha7

7en#.isanF enis

• 9o

n%oh 7aa$a dai!ee"7a% enis!aana$n di a%as

• Me#

"#s!an #d#./%o7i! ahasan ses#ai den$an enis !aan$an -an$

di%en%#!an 4naasi0des!i7si0 e!s7osisi0 dana$#"en%asi5

• Men-

#s#n !ean$!a !aan$an

• Men$

e"an$!an !ean$!a !eda.a" 7aa$a -an$ #%#h

dan 7ad#

• Men-

#s#n 7aa$a !e da.a"

8a3ana -an$ #%#h ses#aiden$an a"#<a"#

enis !aan$an %ee%n%#

-an$ "enadi 7i.ihann-a

• Re.i$i#s

• J##

•


• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

•Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

•

Beani "en$a"i.isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• Men#.is

s#a%# !eadian da.a" en%#! naasi se%a "e"#a%#ns#<#ns# -an$

"e.in$!#7in-a se3aa!ono.o$is

• Me"#

a% des!i7si se3aa dai$a"a /a$an/%ae./$ai!/dia$a"/ "a%i!s-an$ di.iha% a%a# diden$a

se7anan$ 1+=<2== !aada.a" 8a!%# >= "eni%

• Me"#

a% e!s7osisi dai s#a%#

7eis%i8a

• Men-#s

#n a$#"en%asi den$an

%##an #n%#! "e-a!in!an 7e"a3a %en%an$ s#a%# 7eis%i8a !ea a$a"enei"a s#a%# si!a7 dan

o7ini se3aa .o$is

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

1= < < •

La"#ddin Cinoa,42==*<2==+5,Ko"7osisi

BahasaIndonesia

•

Kea0?, 41@)5,Des!i7si danE!s7osisi,

•

Kea0?, 41@)5,

A$#"en%asi dan Naasi

•

9on%oh %e!s naasi0des!i7si,e!s7osisi0 dan

a$#"en%asi





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

2$ 13 Me in$!as %e!s%e%#.is da.a"!on%e!s e!ea

• 9o

n%oh in$!asan -an$ e#7a a$an 4#%i< #%i saa5

• 9o

n%oh in$!asan da.a" en%#! %e!s

• Te

!ni! "e"#a% a$andan an$!#"an

• Be

n%#! a$an -an$di$#na!an #n%#!in$!asan

• Pa

nd#an/7oses

"e"#a% in$!asandai 3a%a%an #%i<

#%i !e da.a" a$ana%a# s!e"a sa"7ai

!e7ada 7en$e"an$anin$!asan -an$ #%#h

• Me

"#a% in$!asan -an$sin$!a% dan 7ada%

da.a" ahasa -an$.#$as dan e.as

edasa!an a$an-an$ %e.ah di#a%

• Me"

a3a den$an 3e"a%3on%oh in$!asan da.a"

en%#! a$an/s!e"a dan

%e!s

• Me"

eda!an !ed#a en%#! i%#

dai sisi en%#! dan#n$si

• Me"

#a% s#a%# deinisiin$!asan edasa!an

3on%oh -an$ dia"a%i

• Me"

a3a %e!s -an$ diei!an

• Men#.

is #%i<#%i ide 7o!o!!e da.a" en%#!

a$an/s!e"a• Me"

#a% in$!asan se3aa #%#hses#ai den$an

7es-aa%an -an$ "enadi

!e%en%#an

• Re.i$i#s

• J##

•


• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

•Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

•

Beani "en$a"i.isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• Men3a%a

% #%i<#%i ino"asi -an$a!an diin$!as da.a"

en%#! s!e"a a%a# a$an

da.a" ahasa -an$ .#$asdan e.as

• Men$hi%

#n$ #".ah !a.i"a% -an$"enadi isi in$!asanses#ai den$an #"#s"ein$!as -an$ a!#

• Men-#s

#n in$!asan %e!s se3aa e.as da.a" ahasa -an$ ai! dan ena

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

* < < •

Soedaso,42==25,Me"a3a 9e7a%

•

Paea0J,D, 41@)*5,Men#.is Te%idan Sis%e"a%i!

•

A!hadiah0S, 41@))5,Mod#. Men#.isII,Ja!a%a:(ni6esi%as

Te#!a,





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN

KEGIATAN


KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN/

EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI

WAKTU SUMBER

BELAJAR TM PS PI

2$ 14 Men-i"7#.!an isi%e!s %e%#.isda.a" !on%e!s

e!ea

• As

7e! na.a da.a""en-#s#n si"7#.an:ded#!%i<ind#!%i

• Men$

a"a%i da%a -an$disai!an0 -a!ni e#7ada%a ni.ai (AN 7e.aaan

Bahasa Indonesia -an$di7eo.eh sis8a SMK-an$ esna$!#%an

• Me#

"#s!an se3aa %e%#.issi"7#.an %ehada7 da%a%ese#% den$an 3aa

ind#!%i

• Me#

"#s!an se3aa %e%#.issi"7#.an %ehada7 da%a

%ese#% den$an 3aaded#!%i

• Men$

e6a.#asi 7eedaan dai!ed#a enis si"7#.an-an$ %e.ah dis#s#n

• Re.i$i#s

• J##

•


• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

•

Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

•

Beani "en$a"i.isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

• Men-i"

7#.!an s#a%# %e!s den$an"en$$#na!an !a.i"a% -an$%ida! a"i$#0 e.aas0 .#$as

dan ena.a ses#ai den$anino"asi -an$ di7eo.eh

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

+ < < •

A!hadiah0S, 41@@*5,Pe"inaanKe"a"7#an

Men#.is BahasIndonesia

•

A.8asi.ah0A,9h, &S#an0 S, 42==+5,Po!o!n-aMen#.is

•

Cinoa0L, 42==*<2==+5,Ko"7osisi

BahasaIndonesia,

•

Mod#. B, IndonesiaT!%, Madia





NAMA SEKOLAH :MATA PELAJARAN : Bahasa IndonesiaKELAS/SEMESTER : XII/+ & ;STANDAR KOMPETENSI : Be!o"#ni!asi den$an Bahasa Indonesia se%aa %in$!a% (n$$#.

KODE KOMPETENSI : >ALOKASI 'AKT( : *= X *+ "eni%





KOMPETENSI

DASAR

MATERI

PEMBELAJARAN KEGIATAN PEMBELAJAR AN

NILAI BUDAYA DAN

KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN

/ EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI WAKTUSUMBER

BELAJAR TM PS PI

3$ 1 Men-i"a! #n%#!"e"aha"i

se3aa !ea%i

%e!s seni eahasa dan

%e!s i."iahsedehana

• Ha!i

!a% a7esiasi

• Pos

es a7esiasi• Jeni

s A7esiasi: !ine%i! &6ea.

• Men-i"a!

%e!s -an$ e#7a 7#isi/7osai!si/7osa i."iah -an$ dia3a!an

• Mendis!#si!a

n !a%a0 en%#! !a%a0 is%i.ah -an$"enadi !a%a !#n3i 7enanda dai

%e"a %e!s -an$ dia3a!an se3aa!on%e!s%#a.

• Me"ei!an

ea!si a7esia%i ai! se3aa!ine%i! "a#7#n 6ea. %ehada7%e!s -an$ %e.ah dia3a!an

• Re.i$i#s

• J##

• To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

• Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

•

Me"7e.iha%!anea!si !ine%i!4"en#n#!!an

si!a7"e"7eha%i!an0"en3a%a%5%ehada7

7e"a3aan 7#isi/7osai!si/7osai."iah

sedehana -an$di7eden$a!an

•

Men#n#!!anea!si 6ea.

e#7a!o"en%a%ehada7

!on%e!s 7e"a3aan 7#isi/7osai!si/7osa

a!%#a./i."iahsedehana -an$diden$a

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

1= < < •

B#han N#<$i-an%oo,41@@+5,

Teeoi KaianPosa Ci!si

•

He"an 'a.#-o,41@@25, Teoidan A7esiasi

P#isi,

•

A%i!e. i."iah/

sas%a daiS#a% Kaa

•

Te.e6isi/Ta7ee3

ode/9D-an$ eisi

e!a"an 7e"a3aan

7#isi/!h#%ah0 da"a%isasi0ds,





KOMPETENSI

DASAR

MATERI


NILAI BUDAYA DAN

KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN

/ EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI WAKTUSUMBER

BELAJAR TM PS PI

• Pos

a i!si: 7en$e%ianF enis 43e7en0 no6e.5F#ns# in%insi! 4%o!oh0

7eno!ohan0 %e"a0 a.#0.a%a0 s#d#% 7andan$5

• Pos

a a!%#a./i."iah:a%i!e.0 i!.an0 7ida%o0!ho%ahF 3ii<3iiF

!o"7onen !eahasaan

• P#is

i: 7en$e%ianF ha%!i!a%

7#isi/#ns# a%in4 %e"a0 nada0 asa0

7esan/a"ana%5

• Ka

-a sas%a: 7#isi0 3e7en0a%a# no6e.

• Men$asosiasi!

an !a-a sas%a a%a# %e!s i."iah-an$ dia3a!an den$an !on%e!s!ehid#7an n-a%a

• Mene.as!an

#ns# ins%insi! dai "asin$<

"asin$ %e!s -an$ %e.ah dia3a!an

• Me"a3a!an

!e"a.i %e!s se3aa e$i.ian0

ai! se3aa indi6id#a.0 "a#7#n!e.o"7o!

• Men$e6a.#asi

isi %e!s -an$ %e.ah dia3a #.an$se3aa .o$is

• Me"7ea$a!a

n 7e8a%a!an %o!oh &7eno!ohan%e!s 7osa i!si/ "enda"a%isasi<

!an 7#isi -an$ %e.ah dia3a

•Men-#s#n

si"7#.an %en%an$ 7esan -an$%esia% dai %e!s -an$ dia3a

• Re.i$i#s

• J##

• To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

• Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a


• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

•

Mene.as!an"a!na !a%a!ono%a%i -an$

een%#!#n$!a7an0

7e7a%ah0 7eiahasa0 a%a#

"aas -an$%ees#a% da.a"

7#si/7osa i!si-an$ %e.ah

dia3a!an

•

Men$e"#!a!an 7esan -an$%esia% dai

7#isi/7osai!si/7osai."iah

sedehana -an$dia3a!an

•

Men$#n$!a7 #ns#in%insi! 7osai!si4%o!oh07eno!oh

an0 .a%a0 7.o%0%e"a5/7osaa!%#a. 4%##an0"asa.ah0

"e%ode 7e"e3ahan"asa.ah0

7en-i"7#.an50

dan a%a# ha!i!a% 7#isi 4%e"a0nada0 asa0

a"ana%5 se3aa!on%e!s%#a.





KOMPETENSI

DASAR

MATERI


NILAI BUDAYA DAN

KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN

/ EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI WAKTUSUMBER

BELAJAR TM PS PI

3$ 2 Men$a7esiasise3aa .isan

%e!s seni

eahasa dan%e!s i."iah

sedehana

• Te!s

sas%a 47#isi0 3e7en0no6e.5

• Te!s

i."iah sedehana 4%a#! en3ana0 a%i!e.5

• Di!s

i: #n$!a7an0 "aas0 7eiahasa

• Ma!

na idio"a%i!F "a!na!ono%a%iF "a!nadeno%a%i

• (ns

# in%insi! 7#isi: %e"a0nada0 asa0a"ana%/in%ension

• (ns

# in%insi! 7osa:%o!oh0 7eno!ohan0 7.o%0.a%a0 s#d#% 7andan$0%e"a0 a"ana%

• Men-i"a!

%e!s sas%a/%e!s i."iah sedehana-an$ dia3a!an/di7eden$a!an

• Mendis!#si!a

n is%i.ah -an$ %ida! di7aha"i dai%e!s %ese#%

• Men$o"en%ai

!e%ea3aan/!e%e7aha"an %e!s-an$ %e.ah dia3a!an

• Mene.as!an

"a!na idio"a%i! -an$%e!and#n$ da.a" %e!s sas%a43e7en0 7#isi0 no6e.5 se7e%i

7e7a%ah0 7eiahasa0 se%a "aas

• Mene.as!an

7esan -an$ %esia% dai %e!ssas%a %ese#%

• Men$#n$!a7!

an #ns# in%insi! dan e!s%insi!4iden%i%as 7en$aan$F na"aF!a-a<!aa- #%a"a0 d..5 dai!a-a sas%a -an$ %e.h dia3a!an

• Men3ei%a!an

!e"a.i isi 3ei%a -an$ %e.ahdiasa!an den$an !a.i"a% sendii

• Mea"a.!an

!e.an#%an 3ei%a -an$ %e.ahse.esai dia3a!an den$an ai!

• Men$iden%ii!

asi "a!na dan 7esan -an$ %esia%dai 7i.ihan !a%a da.a" %e!ssas%a -an$ %e.ah dia3!an

• Men$ai%!an

is%i.ah da.a" %e!s sas%a -an$dia3a!an den$an !ehid#7sehai<hai

• Re.i$i#s

• J##

• To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

• Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a


• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

•

Men$o"en%ai %e!ssas%a/i."iahsedehana -an$

%e.ah dia3a!an

•

Mene.as!an"a!naidio"a%i! -an$%e!and#n$

da.a" %e!ssas%a 43e7en0

7#isi0 no6e.5

se7e%i 7e7a%ah0 7eiahasa0 se%a"aas

•

Mene.as!an 7esan-an$ %esia%

dai %e!s sas%a%ese#%

•

Men$#n$!a7!an#ns# in%insi!dan e!s%insi!

4iden%i%as 7en$aan$Fna"aF !a-a<

!aa- #%a"a0d..5 dai !a-asas%a -an$ %e.hdia3a!an

•

Men3ei%a!an!e"a.i isi

3ei%a -an$ %e.ahdiasa!anden$an !a.i"a%sendii

•

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

1= < < •

B#han N#<$i-an%oo,41@@+5,

Teeoi KaianPosa Ci!si

•

He"an 'a.#-o,41@@25, Teoidan A7esiasi

P#isi,

•

A%i!e. i."iah/

sas%a daiS#a% Kaa

•

Te.e6isi/Ta7ee3

ode/9D-an$ eisi

e!a"an 7e"a3aan

7#isi/!h#%ah0 da"a%isasi0ds,

•

Ad#. 9hae,41@@25,Se"an%i! B,

Indonesia





KOMPETENSI

DASAR

MATERI


NILAI BUDAYA DAN

KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN

/ EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI WAKTUSUMBER

BELAJAR TM PS PI

• Men-a%a!an

%an$$a7an %ehada7 isi dan 3aa 7en-aian

• • •

Men-a%a!an%an$$a7an%ehada7 isi dan

3aa

•

7en-aian !a-a-an$ %e.ahdia3a





KOMPETENSI

DASAR

MATERI


NILAI BUDAYA DAN

KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN

/ EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI WAKTUSUMBER

BELAJAR TM PS PI

3$ 3 Men#.is 7o7osa.#n%#! !e$ia%an

i."iah

sedehana

• Pen

$e%ian

• Sis%e

"a%i!a 7o7osa.: .a%a e.a!an$ !e$ia%anF#"#san "asa.ah0

a%asan "asa.ah0%##an!e$ia%an07o$a" -an$di#s#.!an0 .o!asi0

8a!%# !e$ia%an0 ia-a

• Bah

asa 7o7osa.: esih0

a!#a%0 %ida! a"i$#0!a.i"a% ee!%i

• Me#"#s!an

#d#. !e$ia%an -an$ dia#!anda.a" 7o7osa.

• Men-#s#n

!ean$!a isi 7o7osa. ses#aiden$an sis%e"a%i!a

• Mendis!#si!a

n ahan ##!an/eeensi -an$di#%#h!an

• Men-#s#n

7o7osa. den$an ahasa -an$ ai! dan ena

• Re.i$i#s

• J##

• To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

• Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

•

Me"#a% !ean$!a 7o7osa. ses#aiden$an !on%e!s

-an$ di%en%#!an

•

Men-#s#nan3an$an

7o7osa. -an$ e!on%e!s

!e$ia%an!eah.ian"asin$<"asin$

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

; < < •

Paea0 J,D,41@))5,Men#.is

Te%i danSis%e"a%i!

•

A!hadiah0 S,41@))5,Modul

Menulis II





KOMPETENSI

DASAR

MATERI


NILAI BUDAYA DAN

KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN

/ EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI WAKTUSUMBER

BELAJAR TM PS PI

3$ 4 Men#.is s#a%den$an

"e"7eha%i!a

n enis s#a%

• Pen

$e%ian s#a%

• Co

"a% s#a%: Ben%#!.##s0 se%en$ah.##s0Indonesia Ba#0

Indonesia La"a

• Jeni

s<enis s#a%: Res"i0

Dinas0 Piadi

• 9ii

s#a%

• Bah

asa S#a%

• 9on%

oh<3on%oh s#a%: 7e"ei%ah#an0 edaan0#ndan$an0 .a"aan

!ea

• Men$a"a%i

ea$ai enis s#a% dai ea$aio"a% dan enis s#a%

• Men$!.asii!a

si!an %e!s s#a% !e da.a"!aa!%eis%i! %e%ens# sesa#i

den$an o"% dan enis s#a%

• Men$ana.isis

s#a% dai se$i 3ii dan ahasa

s#a%

• Me"#a%

s#a% 7e"ei%ah#an/edaan/#ndan$an/s#a% .a"aan

7e!eaan ses#ai den$an %e"a

-an$ di%#$as!an

• Re.i$i#s

• J##

• To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

• Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

•

Men#.is s#a% 7e"ei%ah#an/edaan ses#ai

den$an a%#andan %##an!o"#ni!asi

•

Men#.is s#a%#ndan$an ses#ai

den$an a%#andan %##an!o"#ni!asi

•

Men#.is s#a%.a"aan

7e!eaan ses#aiden$an a%#andan %##an

!o"#ni!asi

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

1= < < •

La"#din Cinoa,42==*<2==+5,S#a%<

Men-#a%Res"iIndonesia

•

A!hadiah0 S,41@)5,

Mod#.Men#.is I





KOMPETENSI

DASAR

MATERI


NILAI BUDAYA DAN

KARAKTER BANGSA

KEWIRAUSAHAAN

/ EKONOMI

KREATIF

INDIKATOR PENILAIAN

ALOKASI WAKTUSUMBER

BELAJAR TM PS PI

3$ 5 Men#.is .a7oani."iah

sedehana

• Pen

$e%ian Men#.isLa7oan i."iah

• Sis%e

"a%i!a 7en#.isan.a7oan i."iah

• Lan

$!ah<.an$!ah "en#.is.a7oan

• Te!

ni! 7en#.isan da%a 7#s%a!a

• Te!

ni! 7en$#%i7an

• Te!

ni! 7en#.isan 3a%a%an!a!i

• Te!

ni! 7en#.isan is%i.ah

• Co

"a% 7en#.isan: ha.a" #d#.0 7en#.isn

%a#!/#d#. a/ana! #d#.0 7eno"oan

• Cisi

! .a7oan: Jenis !e%as0#!#an !e%as0ds,

• Men$ana.isis

3on%oh .a7oan i."iah

• Men$iden%ii!

asi o"a% dan !on%e!s .a7oani."iah -an$ %e.ah diana.isis

• Meen3ana!an

%#.isan .a7oan i."iah ses#aiden$an !e$ia%an -an$ %e.ahdi.a!#!an 4"isa.n-a hasi.

!e$ia%an 7a!%i! !eaind#s%i/.a7an$an5

• Men-#s#n

!ean$!a .a7oan ses#ai den$an!e%en%#an

• Men#.is

.a7oan i."iah sedehana se3aa

.en$!a7 dan sesa#i den$an

!ean$!a -an$ %e.ahdi%e%a7!ann-a

• Re.i$i#s

• J##

• To.eansi

• Disi7.in

• Kea Keas

• Kea%i

• Mandii

• De"o!a%is

• Rasa In$in Tah#


• 9in%a Tanah Ai



• 9in%a Da"ai

• Ped#.i Sosia.


• Beani

• Ki%is

• Te#!a

• H#"o

• Ke"an#siaan

• Peha%ian

• Ana.i%is

• Lo$is


• Mandii

• Kea%i

• Beani "en$a"i.

isi!o

• Beoien%asi 7ada

%inda!an

• Ke7e"i"7inan

• Kea !eas

• J##

• Disi7.in

• Ino6a%i

• Tan$$#n$ a8a

Keasa"a

• Pan%an$ "en-eah

• Ko"i%"en

• Rea.is%is

• Rasa In$in %ah#

• Ko"#ni!a%i

• Mo%i6asi !#a% #n%#!

s#!ses

•

Me#"#s!an #d#.sea$ai %o7i!

ahasan

•

Men-#s#n

sis%e"a%i!a.a7oan

•

Meen3ana!anan3an$an isi.a7oan

•

Men-#s#n isi

.a7oan

•

Jenis %es:

− .isan

− %#.isan

− 7e#a%an

•

Ben%#! %es:

− oe!%i

− #aian

* < < •

La"#din Cinoa,42==*<2==+5,Ko"7osisi

BahasaIndonesia

•

Mod#. B,IndonesiaTin$!a%

(n$$#.

•

KBBI

•

9on%oh<3on%ohLa7oani."iah

•

Ba"an$Kas8an%iP#8o,

41@@25,Men#.isLa7oan

Te!ni!





Ke%ean$an:

TM : Ta%a7 "#!aPS : Pa!%i! di Se!o.ah 42 a" 7a!%I! di se!o.ah se%aa den$an 1 a" %a%a7 "#!a5

PI : Pa!%e! di Ind#s%i 4* a" 7a!%I! di D#/Di se%aa den$an 1 a" %a%a7 "#!a5

Kompetens i Ds! Mte!i A"!In#i$to!

Pen%pinKompetensiAW

J&'i A(&st&s Septem)e! O$to)e! Nopem)e! Desem)e!

* + , - . * + , - . * + , - . * + , - . * + , - . * + ,

U"i Kompetensi . JP

Pe!)i$n . JP

Pen(n . JP



3.silabus b.indonesia.doc

Documents