uts b.sunda dwi
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Pembelajaran Bahasa Jeung Seni Sunda
Dosen Pengampu Ibu Lina Novita
Dwi P. Haryanti0371 11 435
PGSD 2 /H
BASA
FONOLOGI
GRAMATIKA
SEMANTIK
FONETIK
FONEMIK
BBM 1
FONOLOGI
Istilah fonologi asalna tina basa yunani phone =’sora’, logos=’elmu’. Fonologi teh bagian tina elmu basa nu maluruh sora, boh nu diucapkeun boh nu aya dina pikiran keneh.
Fonétik
Istilah Fonetik asalna
tina basa Inggris phonetics
hartina elmu anu nalungtik
sora-sora tanpa nitenan
fungsina pikeun
ngabedakeun harti .
Warna Fonetik
1.Fonetik OrganisFonetik anu alat ucapna dina awak manusa ngahasilkeun sora basa.
2. Fonetik Akustis Fonetik anu maluruh jeung medar sora basa dumasar kana geteran hawa.
3. Fonetik AuditorisCara mekanisme
panguping narima sora-sora basa salaku geteran hawa.
Ngalajengke
un
Cara Ngawangun Fonem Basa Sunda
Cara Ngawangun Vokal
2. Luhur-Handap Letah
Vokal Luhur
Vokal Tengah
Vokal Handap
3. Maju Mundurna Letah
Vokal Hareup, vokal puseur,
jeung
vokal tukang.
Cara Ngawangun Konsonan
Wewengkon Artikulasi
a. Konsonan Bilabial b. Konsonan Labiodéntalc. Konsonan
Déntal/Alvéolard. Konsonan Palatale. Konsonan Vélarf. Konsonan Glotalg. Konsonan Laringal
a. Konsonan Bilabial b. Konsonan Labiodéntalc. Konsonan
Déntal/Alvéolard. Konsonan Palatale. Konsonan Vélarf. Konsonan Glotalg. Konsonan Laringal
Cara Artikulasi
a. Konsonan mandeg ( stop ) [p, c, k, t, ?, b, d, j, g].b. Konsonan gésér ( frikatif ) [s, h, (f), (x), (v), (z)].c. Konsonan sisi ( lateral/likuida ) [l].d. Konsonan getar ( trill ) /r/.e. Konsonan nasal /m/, /n/, /n/, jeung /n/.f. Semi vokal hasilna sora /w/, jeung /y/.
Varian Sora Basa
Pangaruh Sora Basa
a. Proses Asimilasi, silih pangaruhan sora basa tanpa ngarobah identitas fonem.
b. Proses Disimilasi, silih pangaruhan sora-sora basa anu sarua jadi beda tanpa ngabedakeun identitas fonem.
c. Proses Artikulasi Panyarta, silihpangaruhan sora basa ku sora basa sejenna dina lingkungan anu sarua.
Sora Supraségmental
a.Tekenan, tarik alonna sora waktu nyarita.
b.Jangka panjang pondokna sora diucapkeun
c.Wirahma, luhur handapna sora omongan .
d.Randegan, ciri eureunna sora dina basa.
Transkripsi jeung Transliterasi
Transkripsi, nuliskeun ucapan atawa ngarobah téks geusan méré saran: ucapan sora, fonem, morfem, atawa tulisan luyu jeung ejahan anu dipake dina basa sasaran.
Transliterasi nyaeta ngaganti aksara tina abjad nu hiji kana abjad sejenna, tanpa nitenan ucapan sora kecapna.
Fonemik
Fonemik mangrupa elmu anu maluruh sora omongan dina fungsina pikeun ngabedakeun harti ( Keraf, 1980:29 ).
fonemisasi
a. Fonem, sora basa pangleutikna anu mibanda fungsi pikeun ngabedakeun harti antara kecap nu hiji jeung kecap anu lainna.
b. Pradika Maluruh Fonemc. Prinsip Komutasi
fonotaktik, kaedah anu ngatur cara ngaruntuykeun fonem anu aya dina hiji basa.
Distribusi Fonem, sakumna posisi anu dicicingan ku fonem dina engang atawa kecap, kabagi dua nyaeta:
a. Distribusi Vokalb. Distribusi Konsonan
Gundukan Fonem
•Gundukan Vokal, runtuyan datar dina dua vokal atawa leuwih bari teu kaselapan ku konsonan.
•Gundukan Konsonan, runtuyan datar tina dua konsonan atawa leuwih bari teu kaselapan ku vokal
Proses robahna fonem balukar tepungna dua morfem atawa leuwih sarta ayana dina wangun katatabasaan nu geus ngalaman proses morfologis.
Proses Morfonemi
k Basa Sunda
Papasingan Proses Morfonemik dina Basa
Sunda 1.Proses Gantina Fonem2.Proses Leungitna
Fonem3.Proses Tambahna
Fonem 4.Proses Pindahna
( Luncatna ) Fonem5.Proses Aworna Fonem
MORFOLOGI JEUNG SINTAKSIS
Istilah morfologi asalna tina basa yunani, morpho hartina ‘wangun’ jeung logos hartina ‘elmu’. Jadi morfologi nyaeta elmu ngeunaan wangun.
Morfologi teh medar morfem jeung kecap katut parobahanana.
Istilah morfologi asalna tina basa yunani, morpho hartina ‘wangun’ jeung logos hartina ‘elmu’. Jadi morfologi nyaeta elmu ngeunaan wangun.
Morfologi teh medar morfem jeung kecap katut parobahanana.
BBM 2
Satuan-Satuan dina Morfologi
Beungkeutan Gramatikal Morfem Morf Alomorf Rarangken ( Afiks ) Cakal ( Akar, Prakatagorial ) Klitik
Proses Morfologis
Proses morfologis teh nimbulkeun wangun anyar nu disebut kecap rekaan atawa kecap jembar, nyaeta kecap anu geus diropea atawa hasil tina proses morfologis, mangrupa kombinasi tina sababaraha morfem.
Kecap Rundayan
Rarangken ba- Rarangken barang- Rarangken di- Rarangken ka- Rarangken N- (nasal) Rarangken pa- Rarangken pada-
a. Rarangken Hareup, kabagi:
Rarangken para/pra- Rarangken pi- Rarangken sa- Rarangken sang- Rarangken si- Rarangken silih Rarangken ti- Rarangken
ting-/pating-
Rarangken Tengah
Rarangken –ar-
Rarangken –in-
Rarangken –um-
Rarangken Tukang
Rarangken –an- Rarangken –eun Rarangken –keun Rarangken –ing Rarangken -na
Dwilingga Dwimurni Dwireka Dwilingga
binarung rarangkenDwipurwa
Kecap Rajekan Dwimadya Dwimadya
tanrarangkenDwimadya
binarung RarangkenTrilingga
Kecap Kantetan
Nyaeta proses ngarakitna dua morfem poko atawa leuwih salaku komponenna anu kabehanana ngawangun harti.
SINTAKSIS
Sintaksis ( tata kalimah ) nyaeta:1.Ulikan ngeunaan pola-pola nyusun kecap jadi kalimah.2.Pedaran ngeunaan tanda-tanda basa nu dipake pikeun ngebrehkeun tatali harti antarkecap dina kalimah.3.Bagiantina elmu basa nu medar frasa, klausa, kalimah, jeung wacana.
Sintaksis ( tata kalimah ) nyaeta:1.Ulikan ngeunaan pola-pola nyusun kecap jadi kalimah.2.Pedaran ngeunaan tanda-tanda basa nu dipake pikeun ngebrehkeun tatali harti antarkecap dina kalimah.3.Bagiantina elmu basa nu medar frasa, klausa, kalimah, jeung wacana.
Wanda Frasa
Frasa Endosentrik
Frasa Endosentrik Koordinatif
Frasa Endosentrik Apositif
Frasa Endosentrik Astributif
Frasa Endosentrik Objektif
Frasa Endosentrik Konektif
Frasa Eksosentrik
Frasa Eksosentrik Pangantet
Frasa Eksosentrik Panyambung
Frasa Eksosentrik Gaganti Panyambung
WARNA FRASA
Klausa teh nyaeta wangunan basa anu miboga ciri-ciri:a.Mangrupa wangunan gramatik anu ngeusian leunjeuran kalimah , klausa salawasna aya dina kalimahb.Mangrupa wangunan gramatik prediktif, nyaeta wangunan basa nau ngandung tatali jejer jeung caritaan.
c. Bisa ditambahan ku
unsur objek,
panglengkep atawa
katerangan.
d. Unsur inti anu
mangrupa jejer bisa
dileungitkeun tina
wangunan kalawan
henteu ngarobah harti
sagemblengna.
SEMANTIK JEUNG PRAGMATIK
Semantik (tata harti) nyaeta bagian tina elmu basa anu ngulik jeung medar harti dina hiji basa, asal-usul, selang surup, parobahan, tur kamekaran harti.
BBM 3
WARNA HARTI
Harti Leksikal
Harti Langsu
ng
Harti Injeuma
n
Harti Struktur
al
KonotatifAfektif
Idiomatik
Kolokatif
Stilistik
Harti Tematika
l
Harti Gramatik
al
Reflektif
Nurutkeun struktur Leksikalna, dina basa Sunda
aya sababaraha kecap, nyaeta:
a.Kecap Saharti (sinonim)
b.Kecap Sabalikna (antonim)
c.Kecap Sangaran (homonim)
d.Kecap Sawangun (homograf)
e. Kecap Sasora
(homofon)
f. Kecap Sawengku
(hiponim)
g. Kecap Anekaharti
(polisemi)
h. Kecap Wancahan
i. Kecap Sawanda (similasi)
PRAGMATIK
Anu disebut pragmatik teh nyaeta prak-prakan makena basa. Dina basa Sunda, ieu hal teh raket patalina jeung undak usuk basa. Undak usuk basa teh sistem ngagunakeun variasi basa Sunda lemes, sedeng, jeung kasar.
Tingkatan Undak Usuk Basa Sunda
Tingkatan undak usuk basa Sunda dumasar kana hasil Kongres Basa Sunda VII taun 2001, kabagi kana tilu rupa, nyaeta:
oRagam hormat keur ka batur
oRagam hormat keur ka diri sorangan
o Jeung ragam loma.
HATUR NUHUNKANGGO
PARHATOSANANA
HATUR NUHUNKANGGO
PARHATOSANANA
SE
KI
AN