topicos y temas

38
[Escribir texto] 1 Amor Cortés temAs y tópiCos mArgAritA gArCíA JuliA rodríguez luCiAno sáez ángel VegA

Upload: seniorudc

Post on 24-Jun-2015

1.962 views

Category:

Documents


2 download

TRANSCRIPT

Page 1: Topicos y Temas

[Escribir texto]

1

Amor Cortés temAs y tópiCos

mArgAritA gArCíA

JuliA rodríguez luCiAno sáez

ángel VegA

Page 2: Topicos y Temas

[Escribir texto]

2

Lírica Medieval Composiciones líricas cantadas y transmitidas oralmente.

Popular (Poemas breves, arte menor, repetición de palabras o ideas)

JARCHAS - composiciones en hebreo o árabe vulgares o en mozárabe - Tema amoroso CANTIGAS DE AMIGO - origen galaico-portugués - tema amoroso - la enamorada se dirige a elementos naturales - uso habitual del paralelismo VILLANCICOS - similares en el tema a las jarchas y a las cantigas de amigo - desarrollan además otros asuntos: trabajo, alborada, boda, fiesta... ROMANCES LÍRICOS - Se comienzan a recoger a finales del s. XIV

Page 3: Topicos y Temas

[Escribir texto]

3

Lírica culta (Obras de poetas concretos)

MOAXAJAS - s. X en árabe o hebreo clásicos - cinco o siete estrofas con una jarcha al final - tema amoroso no siempre relacionado con el de la jarcha POESÍA TROVADORESCA CATALANA - s. XII en Provenza - escritas en provenzal o lengua de Oc - s. XIII pasa a los poetas catalanes - cançó: amor cortes - el trovador vive entregado a la dama por su amor a ella. - él es un vasallo y la dama es su señor feudal.

CANTIGAS DE AMOR - s.XIII y XIV - gallego - portugués - tema amoroso - el caballero se lamenta del desdén de la dama. CANTIGAS DE ESCARNIO Y MALDECIR - gallego - critica política o social - ataques a individuos concretos - se integran en el cancionero de burlas gallego- Portugués

Page 4: Topicos y Temas

[Escribir texto]

4

LÍRICA CULTA CASTELLANA s. XV - basada en la poesía provenzal - aborda el tema amoroso siguiendo los postulados del amor cortés. * EL MARQUÉS DE SANTILLANA - Iñigo López de Mendoza - noble dedicado a la cultura (serranillas: pastoril) * JUAN DE MENA - Secretario de Juan II e influido por Dante - Laberinto de Fortuna (dodecasílabos, dedicado al futuro de Castilla.) * JORGE MANRIQUE - Hombre de armas y letras - Coplas a la muerte de su padre - 40 coplas, 2 estrofas de pie quebrado cada una - temas de las coplas: elogio del padre muerto, fugacidad de la vida, desprecio de los bienes terrenales, muerte igualadora, muerte vencida porla fama (honor).

Page 5: Topicos y Temas

[Escribir texto]

5

Narrativa Épica Mester de Juglaría

Difusión oral de la literatura: (oficio de los juglares: recitado y /o cantado de poemas)

Romancero viejo o tradicional Conjunto de romances anónimos de transmisión oral

CANTARES DE GESTA • -Poemas Épicos que narran hazañas

protagonizadas por caballeros medievales elevados a la categoría de héroes. Características:

♦ Métrica: métrica irregular, rima asonante (tiradas)

♦ Fórmulas: Fórmulas apelativas Epítetos Épicos

♦ Estilo directo ♦ Realismo

CANTAR DEL MIO CID

• -Narra las hazañas de Don Rodrigo Díaz de Vivar

• -Rasgos del Mio Cid Gran guerrero Querido por el Pueblo Fuerte Religiosidad Leal amigo, padre y esposo ejemplar, fiel

vasallo Moderado en palabras, gestos y conducta

• -Estructura Cantar del Destierro Cantar de las Bodas Cantar de la afrenta de Corpes

• -Tema: Recuperación de la honra perdida.

Page 6: Topicos y Temas

[Escribir texto]

6

TEMAS:

• Romances épicos (protagonizados por caballeros de los cantares de gesta)

• Romances históricos (protagonizados por personajes histórico reales y hechos históricos.

• Romances lírico novelescos (personajes inventados, tema amoroso)

CARACTERÍSTICAS:

• Número indeterminado de octosílabos • Rima asonante en los pares con los impares sueltos • Saltos en el tiempo, finales o principios incompletos • Presencia a un tiempo de narrador y estilo directo.

FINALIDAD:

• Entretener y transmitir noticias.

Page 7: Topicos y Temas

[Escribir texto]

7

Narrativa Didáctica Mester de Clerecía

• S. XIII- S. XIV; conjunto de obras compuestas por clérigos (hombres cultos). • Transmisión de conocimientos, valores cristianos y normas de conducta. • Escritos en castellano

CARACTERÍSTICAS:

• Contenido: religioso y ético (vidas de santos, milagros de la virgen)

• Finalidad: didáctica (enseñar al pueblo modelos de conducta cristiana)

• Métrica: cuaderna vía (versos alejandrinos de 14 sílabas monorrimos

• Transmisión oral: lectura o recitado públicos.

• GONZALO DE BERCEO (1195-1264) - Vidas de san Millán de la Cogolla y sto Domingo de Silos. - Milagros de Nuestra Señora (introducción + 25 milagros) estructura: Presentación (personaje devoto a la virgen) Dificultades para el devoto Aparición de la Virgen y Milagro Reflexión final

Prosa Castellana Los reyes y nobles también persiguieron un fin didáctico en la literatura pero utilizando la prosa; surge esta prosa castellana de la definición de una identidad nacional y de la necesidad de transmitir conocimientos

EL LIBRO DEL BUEN AMOR - Juan Ruíz arcipreste de Hita. - Reflexión sobre los males del amor terrenal frente a la bondad del amor divino, el buen amor.

Page 8: Topicos y Temas

[Escribir texto]

8

- Se hace a sí mismo protagonista de una serie de lances amorosos que acaban desastrosamente; escarmiento para los lectores. - Contenidos: - Narraciones amorosas facilitadas por la alcahueta Trotaconventos. - Planto: llora la muerte de la alcahueta. - Oraciones y cantos de alabanza a la Virgen. - Episodio Épico: presentación humorística de la batalla de Don Carnal y Doña Cuaresma. - Serranas: encuentros con mujeres de la Sierra. - Ejemplos: fábulas de contenido didáctico. - Interpretación: A pesar de la finalidad moralizante, la alegría vital del personaje hace que se cumpla también el objetivo de entretenimiento igualmente perseguido.

ALFONSO X EL SABIO - Fomenta el uso del castellano como lengua administrativa de los documentos legales para regular la convivencia de cristianos,musulmanes y judíos. - Obras legales: El Código de Las Siete Partidas. - Obras científicas y recreativas: Libro del saber de Astronomia;Lapidario, Tablas Alfonsíes y El Libro del Ajedrez, dados y tablas. - Obras históricas: General estoria y Estoria de España. CUENTOS - Colecciones de traducciones de cuentos orientales. - ejemplos de conducta para los nobles en las tareas de gobierno. - Calila e Dimna; Sendebar

Page 9: Topicos y Temas

[Escribir texto]

9

INFANTE DON JUAN MANUEL - El conde Lucanor: 50 cuentos (pretende enseñar a los nobles como administrar sus tierras. - estructura de los cuentos: 1) Planteamiento del problema (El Conde Lucanor) 2) Narración de un cuento de donde se puede extraer una enseñanza (Patronio) 3) Reflexión y consejo (Patronio) 4) Moraleja: Don Juan Manuel introduce una moraleja en forma de verso.

Page 10: Topicos y Temas

[Escribir texto]

10

TOPICOS DEFINICIÓN DE TÓPICO Es una expresión lexicalizada (palabra o conjunto de

palabras) de un contenido. Puede tener un significado distinto del lo que literalmente dice en función del contexto, en una determinada narración.

Se repite a lo largo de la historia de la literatura y se incorpora al lenguaje, a la música, publicidad, etc., por conocidos son verdaderas formas llenas de significado.

En la literatura occidental al menos la mayor parte de los tópicos provienen de la cultura clásica, bien sea esta la cultura griega o la latina. La Biblia también es una fuente de inspiración. Como ya hemos dicho estos tópicos se han mantenido a lo largo de la historia, lo único que cambia es el contexto histórico donde y cuando se desarrolla.

Page 11: Topicos y Temas

[Escribir texto]

11

CARACTERÍSTICAS

Debe cumplir tres requisitos:

• Un contenido semántico de concreción mediada (ni muy concreto ni muy genérico);

• Una forma literaria distinguible (en términos de estructura, imaginería y estilo) y que permita crear en el oyente, lector sentimientos (compasión, odio, confianza, etc.).

• Una recurrencia en la historia de la literatura occidental.

COMO NACEN LOS TÓPICOS

Si analizamos los tópicos en la tradición y en romancero, resulta imposible saber como y donde surgieron los tópicos que constituyen el léxico manejado por los autores y cantores en el tiempo y lugares sociales.

En los clásicos y en la Edad Media, hay autores que sostienen que nacen como textos descriptivos con fragmentos

brillantes que pasan de una obra a otra, con reglas propias y estas piezas, obras serán el origen de los tópicos.

Page 12: Topicos y Temas

[Escribir texto]

12

Un tópico evoluciona con el tiempo y también se puede perder, podemos asociarla a la forma metafórica de una «nave» asociada a el individuo, el estado o a cualquier otra colectividad, institución o actividad, pero lo que representa es la constatación de que se produce un viaje o proceso en el fluir del tiempo y que esa nave —símbolo siempre del ser humano, en suma— puede verse acechada por las fuerzas de naturaleza que se le oponen e ir a la deriva antes de llegar a puerto.

La evolución de tópicos-viejos también da origen a nuevos:

Edad Media: “INCOMUNICACION DEL PRISIONERO”

Hoy: “PRESO PA TODA LA VIDA”

Sigue siendo tarea pendiente la de realizar una identificación precisa de cada tópico y su definición de contenido semántico, así como establecer sus posibles niveles de relación con otros tópicos. Esto podría permitir una mejor comprensión de los textos literarios en que éstos aparecen. El lenguaje figurativo tradicional conserva su vitalidad y hoy siguen surgiendo nuevos tópicos. Ejemplo: “DE MADRID AL CIELO”, es por todos conocido.

Page 13: Topicos y Temas

[Escribir texto]

13

EL ESTUDIO DE LOS TÓPICOS

Ha de estudiarse la presencia del tópico en cada autor, dentro de cada obra particular y de ésta en su conjunto y también en su género. Debe acompañar una reflexión de carácter histórico, tendente a analizar, a través de los textos, cuál ha sido realmente la mentalidad de cada época.

Page 14: Topicos y Temas

[Escribir texto]

14

TOPICOS, TIPOS Y REFERENCIAS

Existen tópicos para cada faceta y situaciones de la vida que se adaptan a cada época. EJEMPLARIZANTES Muerte igualadora

Reflexión sobre la desigualdad de la fortuna entre los hombres cuando sabemos que al final la muerte nos igualará a todos. O piensas por ser mancebo valiente o niño de dias que a lueñe estare e fasta que liegues a viejo impotente la mi venida me detardare?

Avisate bien que yo llegare a ti a deshora, que non he cuydado que tu seas mancebo o viejo cansado, que qual te fallare, tal te levare.” Coplas a la muerte del Mestre de Santiago (J.Manrique)

“ son iguales los que vien por sua manos y los ricos.’’

La sangre de los godos, papas, emperadores, prelados y nobles

así los trata la muerte como a los pobres pastores de ganados.’’

Page 15: Topicos y Temas

[Escribir texto]

15

Vita flumen La vida como un río, se vive para morir.

Nuestra vidas son los ríos que van a dar en la mar, que es el morir; allí van los señoríos derechos a se acabar y consumir; allí los ríos caudales, allí los otros medianos y más chicos, allegados; son iguales, los que viven por sus manos y los ricos.

Coplas a la muerte del Mestre de Santiago (J.Manrique)

Homo viator Nuestra vida es como un camino sobre el que nunca

hemos de volver. "A mitad del camino de la vida me encontré en una selva oscura por haberme apartado de la recta vía. ¡Ah!, cuán difícil me resultaría decir lo salvaje, áspera y espesa que era aquella selva, que sólo el recordarlo me produce pavor. Era a Dante, La Divina Comedia, Canto I

Este mundo es el camino para el otro, que es morada sin pesar; mas cumple tener buen tino para andar esta jornada

Page 16: Topicos y Temas

[Escribir texto]

16

sin errar. Partimos cuando nacemos, andamos mientras vivimos, y llegamos al tiempo que fenecemos; así que cuando morimos descansamos.

Coplas a la muerte del Mestre de Santiago (J.Manrique)

MUERTE Y DOLOR

Ubi sunt (¿Dónde están?). Carácter desconocido del más allá, de la otra orilla de la muerte, materializado en interrogaciones retóricas acerca del destino o paradero de grandes hombres que han muerto. (E.M) "¿Qué se hizieron las damas, sus tocados e vestidos sus olores? ¿Qué se hizieron las llamas de los fuegos encendidos

d'amadores? ¿Qué se hizo aquel trovar, las músicas acordadas que tañían? ¿Qué se hizo aquel dançar, aquellas ropas chapadas que traían."

Coplas a la muerte del Mestre de Santiago (J.Manrique)

Page 17: Topicos y Temas

[Escribir texto]

17

Memento mori Enumeración recordatoria de héroes y sabios ya desaparecidos

“los muy poderosos reçelan caer , temen sus bienes los ricos perder, han miedo los sabios de su peligrar . Por ende las vuestras querellas dexad, pensad en aquello que mas os conuiene”

Cantar lxar

Rendir el alma Para decir que ha muerto, pero como si estuviese ocurriendo en el momento.

‘’ Madre, de ti con tanto me quiero despedir, todo te lo he dicho lo que he de decir. Inclinó la cabeça como qui quier dormir, rendió a Dios la alma e desóse morir.’

Berceo

Pedir la propia muerte Más que afirmaciones, son golpes de efecto en el que escucha.

‘’ Pues mi vida morir veo, matat, pesares, matalde, matat conmigo al desseo que me vende tan de valde. Porque no viva penando, matat mi triste bivir, pues que más vale morir que bivir desesperando.’’ Juan de MENA (Composición amorosa)

Page 18: Topicos y Temas

[Escribir texto]

18

Somnis imago mortis Estar dormido es como estar muerto: ausencia de la

conciencia. "Ser o no ser: he ahí el dilema. ¿Qué es más noble: sufrir en el ánimo los golpes y flechazos de la insultante Fortuna, o alzarse en armas contra un mar de agitaciones, y, enfrentándose con ellas, acabarlas? Morir, dormir, nada más, y, con un sueño, decir que acabamos el

sufrimiento del corazón y los mil golpes naturales que son herencia de la carne. Esa es una consumación piadosamente deseable: morir, dormir; dormir, tal vez soñar: sí, ahí está el problema, pues tiene que preocuparnos qué sueños podrán llegar en ese sueño de muerte..." W. Shakespeare, Hamlet, III, 1.

ENLOQUECER

Alterarse los sentidos

Por poco Apolonio qu'el seso non perdió, passó bien vn gran rato qu'él non les recudió, que tan mala colpada él nunca recibió. Parósse endurido, la cabeça primió. Libro de Apolonio, est. 439

Page 19: Topicos y Temas

[Escribir texto]

19

Andar sin sentido

‘’Andaua sin sentido y á porfía, lajouencilla al cielo se quexaua’’ Libro de Apolonio ‘’Por poco Apolonio qu'el seso non perdió, passó bien vn gran rato qu'él non les recudió, que tan mala colpada él nunca recibió. Parósse endurido, la cabeça primió.’’ Códice General

MANIFESTACIONES DE LUTO

Hacer luto

‘’quedaba Maria en el alto castillo de manto muy negro su cuerpo cubierto.’’

Cancionero de Foulché-Delbosc

Llevar manto negro

vestidas con luto de rroto pedaço, (. ..) de xergas e sogas, tanbien de otra syssa, C. Baena, poema 37, vv.

Page 20: Topicos y Temas

[Escribir texto]

20

MANIFESTACIONES DE EXCNTRICIDADES

Romper vestidos

“Fostes, filha, eno bailar

e rompestes i o brial;

poi-lo namorado i ven

esta fonte seguide-a ben,

poi-lo namorado i ven.”

Cantigas de Amigo de Pero Meogo

Usar jergas y sogas

“vestidas con luto de rroto pedaço, (. ..) de xergas e sogas, tanbien de otra syssa,”

Cancionero Baena

“ e andaua commo loca descabeñada, sin toca:”

Hermana Troyana

Page 21: Topicos y Temas

[Escribir texto]

21

PRIVACIONES Y SACRIFICIOS

Llevar estrecha vida

“En aquesta casa escura que hizo para penar, haze más estrecha vida que los frayles del Paular, que duerme sobre sarmientos y aquellos son su manjar: lo que llora es lo

que bebe, y aquellos torna á llorar, no más de una vez al dia, por más se debilitar .”

Cancionero general

Psicomaquia o "batalla del alma" . Combate de las virtudes contra los vicios. (E:M).

Page 22: Topicos y Temas

[Escribir texto]

22

AMOROSOS

Morir de amor Como una forma de acabar con el sufrimiento del

enamorado no correspondido, imposible. “Por mí habéis perdido la vida Yo obraré como verdadera amiga Por vos quiero igualmente morir.”

La rubia Iseo ante el cadáver de Tristán

Amor post mortem ("Amor más allá de la muerte").- Carácter presuntamente eterno del amor, que traspasa la frontera de la vida, perviviendo tras la muerte física.

Podrá nublarse el sol eternamente; Podrá secarse en un instante el mar; Podrá romperse el eje de la tierra como un débil cristal. ¡Todo sucederá!

Podrá la muerte cubrirme con su fúnebre crespón; pero jamás en mí podrá apagarse la llama de tu amor.

Gustavo Adolfo Becquer, Amor eterno

Page 23: Topicos y Temas

[Escribir texto]

23

El amor es ciego o El amor es ciego y la locura siempre lo acompaña . Compara el amor con la ceguera y la locura. A Cupido

se le representa cegado por una venda cuando dispara sus flechas. Significativamente. Desmayarse, atreverse, estar furioso, áspero, tierno, liberal, esquivo, alentado, mortal, difunto, vivo, leal, traidor, cobarde y animoso;

no hallar fuera del bien centro y reposo, mostrarse alegre, triste, humilde, altivo, enojado, valiente, fugitivo, satisfecho, ofendido, receloso; huir el rostro al claro desengaño, beber veneno por licor süave, olvidar el provecho, amar el daño; creer que un cielo en un infierno cabe, dar la vida y el alma a un desengaño; esto es amor, quien lo probó lo sabe.

Lope de Vega, Soneto

Amor como enfermedad Es cuando el amor "enferma" al escritor.

POEMA ANTIGUO Esse quid hoc dicam, quod tam mihi dura videntur trata, neque in lecto pallia nostra seden, et vacuus somno noctem, quam longa, peregi,lassaque versati corporis ossa dolent? Ovidio, Amores, I, 2, 1-4.

Page 24: Topicos y Temas

[Escribir texto]

24

TRADUCCIÓN: ¿Cuál diré que es la causa por la que mi lecho me parece tan duro?, ¿por qué mis mantas no se están quietas sobre la cama?, ¿por qué he pasado toda la noche, cuan larga era, sin poder dormir?, ¿por qué me duelen los huesos, cansados de dar vueltas?

Donna angelicata Reflejo de la bondad y belleza divina Venatus amoris (Caza de amor) La relación amorosa es presentada como cacería del ser amado.

LA VIDA

Fortuna imperatrix mundi La fortuna es la emperadora del mundo) o rueda de la fortuna. La fortuna todo lo trastoca: eleva al malvado y arroja a la miseria al virtuoso (E.M). Puer senex ( "niño viejo") Un joven pide consejo a un sabio anciano y experimentado y lo sigue con gran beneficio. Carpe diem ("Goza de este día") Carácter único e irrepetible de la juventud; invitación a gozar con intensidad los años jóvenes (simbolizados en el día), debido al paso fugaz del tiempo que nos conduce, irremediablemente, a la vejez y a la muerte.

Page 25: Topicos y Temas

[Escribir texto]

25

Dum vivimos, vivamus ("Mientras vivimos, vivamos") Carácter pasajero e irrenunciable de la existencia humana: invitación al goce y disfrute de la vida hasta su interrupción por la muerte.

AUTORIDAD

Magister dixit, (“el maestro ha dicho" o argumento de autoridad (E.M)).

OTROS

Curia Romana non curat ovem sine lana ("La Curia romana no cuida las ovejas sin lana") Tópico anticlerical que aduce el carácter interesado de la Curia pontificia, resaltando su egoísmo, contrario a la religión que proclama.

Page 26: Topicos y Temas

[Escribir texto]

26

EN BUSCA DE TOPICOS EN LAS ‘CANTIGAS DE AMIGO” DE PERO MEOGO

PERO MEOGO, trovador identificado como clérigo o monje, datado aproximadamente en 1270 y ubicado en Braga y contemporáneo del

rey Don Dinís. Disponemos de nueve cantigas de amigo de este trovador. [I]

O meu amig', a que preito talhei, con vosso medo, madre, mentir-lh'-ei: e, se non for, assanhar-s'-á. Talhei-lh'eu preito de o ir veer ena fonte u os cervos van bever: e, se non for, assanhar-s'-á. E non hei eu de lhi mentir sabor, mais mentir-lh'-ei con vosso pavor: e, se non for, assanhar-s'-á. De lhi mentir nen un sabor non hei; con vosso med'a mentir-lh'haverei: e, se non for, assanhar-s'-a

A mi amigo(amado), a quien prometí lealtad por miedo a vos, madre, le he de mentir y si no fuera, se ha de ofender Prometí ir a verlo en la fuente donde los ciervos van a beber y si no fuera, se ha de ofender Y no tengo ningún placer en mentirle, pero le he de mentir por miedo a vos, y si no fuera, se ha de ofender De mentirle ningún placer he de sacar, Pero he de mentirle por miedo a vos, y si no fuera, se ha de ofender

Page 27: Topicos y Temas

[Escribir texto]

27

[II]

Por mui fremosa que sanhuda estou a meu amigo, que me demandou que o foss'eu veer a la font', u os cervos van bever. Non fac'eu torto de mi lh'assanhar, por s'atrever el de me demandar que o foss'eu veer a la font', u os cervos van bever. Afeito me ten ja por sandía, que el hoje non ven, mas envía que o foss'eu veer a la font', u os cervos van bever.

Por ser tan hermosa, ofendida estoy con mi amigo, que me pidió que lo fuera a ver a la fuente donde los ciervos van a beber. No hago ningún disparate (lh’assanhar???) por atreverse él a pedirme que lo fuera a ver a la fuente donde los ciervos van a beber. Esta acostumbrado a tomarme por tonta, Pues hoy no viene, pero encarga que lo fuera a ver a la fuente donde los ciervos van a beber.

Page 28: Topicos y Temas

[Escribir texto]

28

[III]

Tal vai o meu amigo, con amor que lh'eu dei, come cervo ferido de monteiro del-Rei. Tal vai o meu amigo, madre, con meu amor, come cervo ferido de monteiro maior. E, se el vai ferido, irá morrer al mar; si fará meu amigo, se eu del non pensar. -E guardade-vos, filha, ca ja m'eu atal vi que se fez mui coitado, por guaanhar de min. E guardade-vos filha, ca ja m'eu vi atal que se fez mui coitado, por de min guaanhar.

Así está mi amigo (enamorado), con el amor que le di, como ciervo herido (amigo apasionado) por un cazador del Rey. Así está mi amigo (enamorado), madre, con mi amor, como ciervo herido (amigo apasionado) por un cazador mayor. Y si el está herido, Irá a morir al mar, así hará mi amigo, si yo no le correspondo. Tened cuidado, hija, que yo ya otro tal conocí, que se hizo pasar por muy apasionado, para aprovecharse de mi. Tened cuidado, hija, que yo ya conocí otro así, que se hizo pasar por muy apasionado, para aprovecharse de mi.

Page 29: Topicos y Temas

[Escribir texto]

29

[IV] Ai, cervos do monte, vin-vos preguntar, foi-s'o meu amigu', e, se alá tardar, que farei, velidas! Ai, cervos do monte, vin-vo-lo dizer, foi-s'o meu amigu'e querría saber que farei, velidas!

Ay ciervas del monte, os vengo a preguntar se fue mi amigo y si tardará ¿qué haré, compañeras(amigas)? Ay ciervas del monte, vengo a deciros, se fue mi amigo y quería saber ¿qué haré, compañeras?

Page 30: Topicos y Temas

[Escribir texto]

30

[V]

Levou-s’ a louçana, levou-s’ a velida, vai lavar cabelos na fontana fria. Leda dos amores, dos amores leda. Levou-s’ a velida, levou-s’ a louçana, vai lavar cabelos na fria fontana. Leda dos amores, dos amores leda. Vai lavar cabelos na fontana fria; passa seu amigo, que lhi ben queria. Leda dos amores, dos amores leda. Vai lavar cabelos na fria fontana; passa seu amigo, que a muit’ ama. Leda dos amores, dos amores leda. Passa seu amigo, que lhi ben queria: o cervo do monte a augua volvia. Leda dos amores, dos amores leda. Passa seu amigo,

Se levantó la hermosa, se levantó la bella, va a lavarse los cabellos en la fuente fría. Loca con los amores, con los amores loca. Se levantó la bella, se levantó la hermosa, va a lavarse los cabellos en la fría fuente. Loca con los amores, con los amores loca. Va a lavarse los cabellos en la fuente fría, pasa su amigo, que bien la quería. Loca con los amores, con los amores loca. Va a lavarse los cabellos en la fría fuente, pasa su amigo, que mucho la ama. Loca con los amores, con los amores loca. Pasa su amigo, que bien la quería. El ciervo del monte el agua revolvía. Loca con los amores, con los amores loca. Pasa su amigo, que mucho la ama.

Page 31: Topicos y Temas

[Escribir texto]

31

que a muit’ ama: o cervo do monte volvia a augua. Leda dos amores, dos amores leda.

El ciervo del monte Revolvía el agua. Loca con los amores, con los amores loca.

Page 32: Topicos y Temas

[Escribir texto]

32

[VI]

E-nas verdes ervas vi anda-las cervas, meu amigo E-nos verdes prados vi os cervos bravos, meu amigo. E con sabor d’elas lavei mias garcetas, meu amigo. E con sabor d’elos lavei meus cabelos, meu amigo. Des que los lavei, d’ouro los liei, meu amigo. De que las lavara, d’ouro las liara, meu amigo. D’ouro los liei, e vos asperei, meu amigo. D’ouro las liara, e vos asperara, meu amigo.

En las verdes hierbas vi andar las ciervas, mi amigo En los verde prados vi los ciervos bravos, mi amigo. Y con el placer de ellas lavé mis garcetas (trenzas), mi amigo. Y con el placer de ellos lavé mis cabellos, mi amigo. Después que los lavé, con oro los até, mi amigo. Después que los lavara, con oro los atara, mi amigo. Con oro los até, y os esperé, mi amigo. Con oro los liara, y os esperara, mi amigo.

Page 33: Topicos y Temas

[Escribir texto]

33

[VII]

Preguntar-vos quer'eu, madre, que mi digades verdade, se ousará meu amigo ante vós falar comigo. Pois eu migu'hei seu mandado, querría saber de grado, se ousará meu amigo ante vós falar comigo. Irei, mia madre, a la fonte, u van os cervos do monte, se ousará meu amigo ante vós falar comigo

Preguntaros quiero, madre, que me digáis la verdad si se atreverá mi amigo ante vos hablar con migo. Pues yo su mandato(consejo), querría saber de buen grado si se atreverá mi amigo ante vos hablar con migo. ¿Iré, madre mía, a la fuente Donde van los ciervos del monte? si se atreverá mi amigo ante vos hablar con migo.

Page 34: Topicos y Temas

[Escribir texto]

34

[VIII]

Fostes, filha, eno bailar e rompestes i o brial: poi-lo cervo i ven, esta fonte seguide-a ben, pois o namorado i ven. Fostes, filha, eno loír e rompestes i o vestir: poi-lo cervo i ven, esta fonte seguide-a ben, pois o namorado i ven. E rompestes i o brial, que fezestes ao meu pesar: poi-lo cervo i ven, esta fonte seguide-a ben, pois o namorado i ven. E rompestes i o vestir, que fezestes a pesar de min: poi-lo cervo i ven, esta fonte seguide-a ben, pois o namorado i ven.

Fuiste, hija,y en el baile rompiste allí el vestido: pues el ciervo(enamorado) allí va, esta fuente vigilarla bien, pues el enamorado allí va. Fuiste, hija, y al ir Rompiste allí el vestido: pues el ciervo(enamorado) allí va, esta fuente vigilarla bien, pues el enamorado allí va. Y rompiste allí el vestido, lo que hiciste contra mi voluntar: pues el ciervo(enamorado) allí va, esta fuente vigilarla bien, pues el enamorado allí va. Y rompiste allí el vestido, lo que hiciste a pesar de mi: pues el ciervo(enamorado) allí va, esta fuente vigilarla bien, pues el enamorado allí va.

Page 35: Topicos y Temas

[Escribir texto]

35

[IX]

Digades, filha, mia filha velida, por que tardastes na fontana fria? Os amores ei. Digades, filha, mia filha velida, por que tardastes na fria fontana ? Os amores ei. Tardei, mia madre, na fria fontana: Cervos do monte a augua volvian. Os amores ei. Tardei, mia madre, na fria fontana: Cervos do monte volvian a áugua. Os amores ei. Mentir, mia filha, mentir por amigo: nunca vi cervo que volvess’o rio. Os amores ei. Mentir, mia filha, mentir por amado: nunca vi cervo que volvess’o alto. Os amores ei.

Dime, hija, mi hija hermosa ¿por qué tardaste en la fuente fría? Enamorada estoy (amores tengo). Dime, hija, mi hija lozana (bella), ¿por qué tardaste en la fría fuente? Enamorada estoy (amores tengo). Tarde, madre mía, en la fuente fría porque los ciervos del monte el agua revolvían. Enamorada estoy (amores tengo). Tarde, madre mía, en la fuente fría porque los ciervos del monte revolvían el agua Enamorada estoy (amores tengo). Mientes, hija mía, mientes por el amigo nunca he visto ciervo que revolviese el río. Enamorada estoy (amores tengo). Mientes, hija mía, mientes por el amado nunca he visto ciervo que revolviese la corriente. Enamorada estoy (amores tengo).

Page 36: Topicos y Temas

[Escribir texto]

36

Tópicos encontrados La lectura de estas Cantigas no puede hacerse literal, pues utiliza una serie de figuras simbólicas que convierten a Pero Meogo en un maestro de la ambigüedad. Encontramos: La Fuente. Lugar conductor de la acción

• Asociado a : o Lugar de reunión o Lugar de relaciones o Fecundidad, renovación

• En las costumbres paganas se rendía culto a las

fuentes, en los evangelios apócrifos, en la Bíblia • Tipos de fuentes

o Mágicas o De amor o De juventud o De vida

Código familiar o social

• Asociado a: o Cumplimiento de normas, por honor familiar,

estatus, etc.

• Personajes: o Madre, como confidente, consejera o Hija, asume el código en la relación con la

madre y lo incumple en su relación con el amigo.

Page 37: Topicos y Temas

[Escribir texto]

37

Ciervo.

• Asociado a : o El amado, querido o Sexualidad viril o Ciervo herido se identifica con mal de amores

• En las costumbres paganas, en la Biblia (Cantar de cantares), en el mundo celta. Llega a nuestros días con un sentido un poco cambiado.

Vestido(brial) roto, rasgado

• Asociado a : o tópico antiguo y universalmente se identifica

con la pérdida de la virginidad. Fuentes consultadas:

• Internet • Antología de poesía trovadoresca galego-portuguesa

(Alexandre PinheiroTorres). • As cantigas de Pero Meogo (Leodegário A. De

Azevedo Filho).

Page 38: Topicos y Temas

[Escribir texto]

38