rppix.2 baru

30
RENCANA PEMBELAJARAN 1 Satuan Pendidikan : SMP PLUS AL-MA’ARIF Mata pelajaran : Bahasa Sunda Kelas / Semester : IX / 2 Alokasi Waktu :180 menit ( 2 x pertemuan) STANDAR KOMPETENSI Mampu memahami dan menanggapi berbagai bentuk dan jenis wacana tulis deng artikel, bahasan dan puisi karangan sendiri, serta cerita drama I. KOMPETENSI DASAR Membaca artikel INDIKATOR Siswa membaca teks artikel dalam hati (ngilo) dengan baik Siswa menyebutkan/menyimpulkan bidang ilmu isi artikel Siswa memahami isi dan bahasa artikel Siswa menyimpulkan tema artikel Siswa menanggapi berbagai aspek (isi, bahasa, mekanisme penulisan) II. MATERI POKOK Artikel III.KEGIATAN PEMBELAJARAN A.PERSIAPAN Memeriksa kesiapan siswa Apersepsi Motivasi B.KEGIATAN INTI Salah seorang siswa membacakan wacana jenis artikel Bersama-sama menyimak wacana artikel yang dibacakan/diperdengarkan Bertanya jawab tentang artikel Bertanya jawab tentang isi artikel Bertanya jawab tentang teknik penulisan artikel C. PENUTUP Bersama guru, siswa menyimpulkan materi yang dipelajari Siswa ditugaskan untuk mencari sebuah artikel dan ditempel p HVS disertai dengan ringkasan isinya. IV. MEDIA DAN SUMBER BELAJAR Buku pegangan Majalah Surat kabar V. PENILAIAN A. Jenis tes : Lisan, tertulis B. Bentuk Tes : Esai C. Soal Tes : 1. Sebutkeun nu dimaksud artikel ! 2. Sebutkeun poko-poko tina eusi artikel ! 3. Tuliskeun struktus dina nulis artikel ! Buntet Pesantren, Juli 2011 Mengetahui Guru Bahasa Sunda Kepala Sekolah

Upload: elham

Post on 22-Jul-2015

1.031 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

RENCANA PEMBELAJARAN 1Satuan Pendidikan Mata pelajaran Kelas / Semester Alokasi Waktu : SMP PLUS AL-MAARIF : Bahasa Sunda : IX / 2 :180 menit ( 2 x pertemuan)

STANDAR KOMPETENSI Mampu memahami dan menanggapi berbagai bentuk dan jenis wacana tulis dengan membaca artikel, bahasan dan puisi karangan sendiri, serta cerita drama I. KOMPETENSI DASAR Membaca artikel INDIKATOR Siswa membaca teks artikel dalam hati (ngilo) dengan baik Siswa menyebutkan/menyimpulkan bidang ilmu isi artikel Siswa memahami isi dan bahasa artikel Siswa menyimpulkan tema artikel Siswa menanggapi berbagai aspek (isi, bahasa, mekanisme penulisan) II. MATERI POKOK Artikel III. KEGIATAN PEMBELAJARAN A. PERSIAPAN Memeriksa kesiapan siswa Apersepsi Motivasi B. KEGIATAN INTI Salah seorang siswa membacakan wacana jenis artikel Bersama-sama menyimak wacana artikel yang dibacakan/diperdengarkan Bertanya jawab tentang artikel Bertanya jawab tentang isi artikel Bertanya jawab tentang teknik penulisan artikel C. PENUTUP Bersama guru, siswa menyimpulkan materi yang dipelajari Siswa ditugaskan untuk mencari sebuah artikel dan ditempel pada kertas HVS disertai dengan ringkasan isinya. IV. MEDIA DAN SUMBER BELAJAR Buku pegangan Majalah Surat kabar V. PENILAIAN A. Jenis tes : Lisan, tertulis B. Bentuk Tes : Esai C. Soal Tes : 1. Sebutkeun nu dimaksud artikel ! 2. Sebutkeun poko-poko tina eusi artikel ! 3. Tuliskeun struktus dina nulis artikel ! Buntet Pesantren, Guru Bahasa Sunda Juli 2011

Mengetahui Kepala Sekolah JAJA JAWAHIR, S.HI

SRI RAHAYU, S.Ag

URAIAN MATERI PEMBELAJARANBaca wacana ieu di handap! MEMENIRAN Nagara urang nagara nu subur mamur. Loba tutuwuhan anu bisa dijadikeun ubar. Ngagunakeun ubar tradisional, bisa disebut leuwih aman tina efek sampingna. Salahsahiji tutuwuhan obat tradisional Indonesia diantarana memeniran. Kaasup tutuwuhan anu mujarab pikeun nyageurkeun kasakit maag. Tangkal memeniran sering kapanggih lamun urang ulin ka tegalan, sisi kebon atawa pakarangan kosong teu kaurus. Jangkung tangkalna teu leuwih ti dua jeungkal ramo panangan dwasa. Wangunna siga tangkal asem anu dibonsay. Rupa daunna hjo aya titik-titik di bagan handapna, watangna leutik sagd cinggir anu rupana hjo ngora. Biasana tumuwuhna di antara jukut anu ngajejembrung. Nurutkeun panalungtikan paraahli, ti taun 2000, memeniran resmi jadi ubar urang India. Sababaraha jenis tumuwuh subur di nagara-nagara Asia saperti Indonesia, China jeung Filiphina. Dina basa Inggris memeniran th disebut Child Pick a Back, sedengkeun dina basa India disebut Pitirishi, Budhatri. Kabh bagian tina tangkal memeniran ieu, ti mimiti akar, watang jeung daun bisa dipak ubar. Salian ti maag kasakit anu bisa diubaranana rupa-rupa kayaning infeksi liver, hpatitis, ngalancarkeun kahampangan, malaria jeung batu ginjel. Dina nyageurkeun panyakit maag, carana gampil pisan. Petik 5 lambar daun memeniran, kumbah sing beresih. Terus godog ku cai lobana kurang leuwih 2 gelaseun. Cai godogan teras disaring, ditiiskeun. Dileueut sadinten 3 kali salila saminggu. Insya Alloh manjur! Pikeun ngubaran panyakit sjnna, memeniran kudu dicampuran ku tutuwuhan sjn kayaning Kumis Ucing, Keji Beling, Daun Seureuh, jeung sajabana. Tuh geuning, upama urang tenget kanu aya disakurilingeun urang mah, nanaon og pasti aya mangpaatna. Tutuwuhan saliara teh katingalna mah ukur ngaganggu pamandangan di pakarangan wungkul, tapi geuning ari ditalungtik mah teu burung aya padahna. Mungguhing Alloh, sagala rupi ciptaana-Na pasti aya mangpaatna. (dicutat tina: Mangle no. 2049 kaca 45)

LEMBAR PERBAIKAN / PENGAYAAN

Kabeungharan kecap Efek samping = akibat, balukarna tina hiji perkara Mujarab = manjur Maag = lambung, ngaran kasakit beuteung (salatri) Bonsay = tatangkalan anu dikabiri/dikerdilkeun (jadi hiasan) Ngajejembrung = bala, jukutna jarangkung teu kaurus Panalungtikan = penelitian (Ind.) Watang = gagang, dahan tutuwuhan saliara = tutuwuhan/jujukutan nu jadi di kebon atawa pakarangan(lain pelak)

PEDARANCik ku hidep titnan deui ta bacaan sing telik. Kumaha basana, kecap-kecap nu dipilihna jeung eusina? Tangtu bda jeung bacaan nu biasa dibaca nu mangrupa buku pangajaran. Basa nu digunakeun dina ta bacaan mah rada populer. Pon kitu kekecapanana og dipilih kalawan apik sangkan nu maca kataji tur panasaran. Bacaan saperti kitu sering kapanggih dina koran, tabloid atawa majalah. Dina kamus tulisan anu dipidangkeun (dimuat) dina koran, tabloid atawa majalah disebutna artikel. Eusi artikel lolobana ngbrhkeun pamadegan, pandangan atawa hasil pananglungtikan panulis kana hiji pasualan/masalah. Upamana ba masalah runtah, bajir, Kulawarga Berencana, kashatan, wajib belajar jeung sajabana.

Uji Kompetensi 1Sabada nitnan conto artikel di luhur, cing eusian ieu pananya ! 1. Naon tma ta artikel ? __________________________________________________________________________ 2. Dititnan tina eusina, widang lmu naon nu ditepikeun ku panulis dina ta artikel ? __________________________________________________________________________ 3. Cing, tuliskeun bagian bubuka ta artikel ! ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 4. Naon ba nu dijntrkeun dina bagian eusi artikel ? ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ __________________________________________________________ 5. Hal naon nu ditulis dina bagian panutup ? ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ __________________________________________________________________ 6. Cing tina ta artikel tuliskeun rangkay tulisanana ! ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ __________________________________________________________ 7. Tuliskeun kecap-kecap nu dianggap populr dina ta artikel ! ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ __________________________________________________________________ 8. Jieun kalimah tina kecap-kecap ieu di handap! a. Tradisional __________________________________________________________________________

b. efek samping __________________________________________________________________________ c. mujarab __________________________________________________________________________ d. tegalan __________________________________________________________________________ e. bonsay __________________________________________________________________________ f. ngajejembrung __________________________________________________________________________ g. panalungtikan __________________________________________________________________________ h. watang __________________________________________________________________________ i. manjur __________________________________________________________________________ j. tutuwuhan saliara __________________________________________________________________________

Uji Kompetensi 21. Prak hidep nangan conto artikel dina koran, majalah, atawa tabloid. Eusina bisa nu medar masalah lingkungan, kashatan, tknologi atawa pangaweruh sjnna. Tuluy ku hidep gunting sing rapih sarta tempelkeun dina keretas HVS. Diskusikeun ku hidep ta artikel kucara ngajawab pananya di handap! a. Topik/tmana : _______________________________________________________ b. Judul : _______________________________________________________ c. Br tanda ceklis ( ) dina kolom jawaban, bener atawa salah! Jawaban No. Patalkan Bener Salah 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 3. Judul ditulis luyu jeung jahan. Judul ditulis kalawan singet. Judul nimbulkeun kapanasaran ka nu maca. Eusi artikel luyu jeung judul. Artikel ngawengku bubuka, eusi & panutup. Artikel dipungkas ku kacindekan. Naha ta kacindekan th ngagambarkeun eusi.

2.

Tepikeun ta hasil diskusi ku salasaurang anggota kelompok di hareupeun babaturan sakelas! Lamun aya nu nanyakeun, jawab ku hidep kalawan dipairan ku anggota kelompok.

Materi Panambah : 1. Kalimah langsung jeung kalimah teu langsung 2. Ngalarapkeun babasan

RENCANA PEMBELAJARAN 2

Satuan Pendidikan Mata pelajaran Kelas / Semester Alokasi Waktu

: SMP PLUS AL-MAARIF : Bahasa Sunda : IX / 2 : 180 menit ( 2 x pertemuan)

STANDAR KOMPETENSI Mampu mengungkapkan pikiran, perasaan, dan keinginan secara tertulis dalam bentuk surat, teks pidato, hasil wawancara, berita, dan karangan ilmiah VI. KOMPETENSI DASAR Menulis Berita INDIKATOR Siswa memilih berita yang paling penting Siswa menulis berita dengan singkat Siswa menulis berita dengan jelas, lengkap dan menarik Siswa mencatat berbagai hal penting dari berita yang disimak/dibaca VII. MATERI POKOK Berita VIII. KEGIATAN PEMBELAJARAN A. PERSIAPAN Memeriksa kesiapan siswa Apersepsi motivasi B. KEGIATAN INTI Secara seksama siswa meneliti contoh-contoh berita Bersama-sama menyimak penjelasan guru tentang berita yang perlu ditulis Bertanya jawab tentang topik yang dipelajari Bertanya jawab tentang teknik penulisan teknik menulis berita Berlatih menulis berita C. PENUTUP Bersama guru, siswa menyimpulkan materi Siswa ditugaskan untuk melanjutkan penulisan berita IX. MEDIA DAN SUMBER BELAJAR Contoh berita Buku pegangan Majalah Surat kabar X. PENILAIAN A. Jenis tes : Lisan, tertulis B. Bentuk Tes : Esai C. Soal Tes : 1. Sebutkeun hal-hal nu kudu ditulis dina berita ! 2. Tulis bubuka berita kalawan bener ! 3. Tulis panutup berita kalawan bener ! 4. Jieun hiji berita anu panganyarna nu ku hidep dipikanyaho! Buntet Pesantren, Guru Bahasa Sunda Juli 2011

Mengetahui Kepala Sekolah

JAJA JAWAHIR, S.HI

SRI RAHAYU, S.Ag

URAIAN MATERI PEMBELAJARANPedaranWawaran atawa warta (Ind. : berita) mangrupa bja nu ditepikeun ka nu lian. Warta nu ku urang katarima bisa mangrupa lisan atawa tinulis. Warta lisan bisa diregepkeun tina radio, televisi, atawa sacara langsung ti jalama nu nepikeun ta warta, upamana ba dina acara diskusi, seminar, lokakarya, jeung sajabana. Sedengkeun warta nu tinulis kapanggih ku urang dina koran, majalah, tabloid, papan pengumuman, buletin, pamplet jeung sajabana. Sering teu hidep ngaregepkeun warta? Naon mangpaatna tina ngaregepkeun warta? Kapaham teu eusi eta warta th? Sangkan bisa nyangkem eusina aya sababaraha hal nu kudu diperhatikeun, diantarana ba : 1. Kudu sayaga fisik jeung mental; 2. Konsntrasi kudu museur kana naon nu keur diregepkeun; 3. Tantukeun maksud tina ngaregepkeun warta th pikeun nambah lmu pangaweruh; 4. Regepkeun sagemblengna warta kalawan taliti; 5. Rangkum tur cangkem eusi warta sarta bisa nepikeun deui sabada tuntas ngaregepkeun ta warta boh sacara lisan boh tinulis.

Tengetan conto warta di handap !Conto 1. Senn tanggal 18 Oktober 2006 siswa kelas IX SMP Negeri 1 Cingambul ngayakeun studi banding ka SMP Negeri 13 Bandung. Tujuanana taya lian pikeun ningali tur nitnan cara diajarna siswa SMP Negeri 13 Bandung nu dianggap jadi sakola model KBK. Conto 2. Tacan og brs masalah kalebuhna kapal verri jeung maotna artis sintron Alda, Senn, 1 Januari 2007 kapal Adam Air anu lepas landas ti pangkalan udara Surabaya rk ngajugjug ka Manado leungit ilang tanpa laratan. Nepi ka po Ahad 6 Januari 2007 Tim SAR, Angkatan Darat, Angkatan Laut, Angkatan Udara, pararlawan jeung Masarakat can bisa manggihkeun laratan di mana ragragna ta kapal. Kulawarga paraawak kapal jeung kulawarga parapanumpang kacida sungkawa sarta ngadesek ka pamarntah sangkan terus maluruh nepi ka kapanggihna. Conto 3. FLU BURUNG

Flu Burung th salahsahiji panyakit anu dibalukarkeun ku virus H5N1 anu sumebarna ngaliwatan sato unggas saperti soang, hayam, manuk jeung sabangsana. Kiwari ieu wabah th pangdipikasieunna ku sakumna masarakat nu aya di dunya sabab geus nimbulkeun palastrana jalma nu katerap ku ta virus. Dumasar kana data ti Departemen Kasehatan, Indonesia kaasup nagara nu nyicingan rengking kahiji di dunya anu katerap ku flu burung. Propinsi Jawa Barat pisan nu panglobana katerap ieu panyakit. Korban flu burung nu pangheulana nyata warga Kacamatan Serpong Kabupaten Tanggerang Banten, Iwan Siswana Rafei (38 taun) jeung dua anakna Sabrina Nurul Aisah (8 taun) jeung Talita Nurul Azizah (sataun). Ti Sptmber 2005 sumebarna flu burung terus nrkel. Salila sabulan satengah kapanggih 19 kasus. Warga nu keuna flu burung tina ta kasus di antara ba saurang ti Subang, 4 urang ti Indramayu, nu sjnna sumebar di Jawa Barat jeung Banten. Pikeun narkahan sumebarna flu burung, di wewengkon anu loba miara sato unggas dipariksa ku tim kasehatan. Malah di sababaraha wewengkon saperti Bekasi jeung Kabupaten lebak, ingoningonna nu kabuktian ngandung virus H5N1 kudu dimusnahkeun.

Paraahli kasehatan Uni Eropa og ngayakeun riungan pikeun ngungkulan sumebarna flu burung. Tina 90 nu katerap flu burung, di tingkat dunya, nu jadi korban th satengahna urang Asia Timur kaasup Turki jeung Irak Timur. Hasil tina ta riungan, kaputusan anu mimiti kudu dipigaw th nyata ngamusnahkeun sato unggas. (ti sababaraha sumber)

LEMBAR PERBAIKAN / PENGAYAANSanggeus nitnan tilu conto wawaran atawa warta di luhur, eusian pananya ieu di handap! 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Sebutkeun naon ba nu tulis dina warta kahiji! _________________________________________________________________________ Hal naon ba nu ditataan dina conto warta kadua ? _________________________________________________________________________ Sebutkeun naon tma tina conto warta katilu ? _________________________________________________________________________ Virus naon nu ngabalukarkeun ayana flu burung ? _________________________________________________________________________ Sato naon nu jadi cukang lantaran sumebarna flu burung? _________________________________________________________________________ Nagara mana ba nu katerap flu burung ? _________________________________________________________________________ Saha jeung urang mana ba nu mimiti katerap flu burung ? _________________________________________________________________________ Kumaha tarkah pamarentah pikeun ngungkulan flu burung ? _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________ 9. Kumaha sikep paraahli kasehatan dunya dina nyanghareupan ieu wabah ? _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________ 10. Ceuk pamanggih hidep, naon nu kudu dipilampah pikeun ngungkulan flu burung ? _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________ Teangan harti istilah-istilah kasehatan ieu dina Kamus Besar Ilmu Pengetahuan nu aya di Perpustakaan sakola! No. 1 2 3 4 5 6 7 Istilah Virus Flu Bakteri Baksil Steril Anemia Hipertensi Harti/maksud

8 9 10 11 12 13 14

Stroke Laboratorium Infus Injeksi Kuman Influenza Ruang ICU

Eusian ku istilah nu aya dina tabel di luhur! 1. Lantaran kasakitna parna, zat makanan th diasupkeun ku cara . 2. Jalma nu katabrak motor diasupkeun ka. 3. Getih nu didonorkeun ku dokter dibawa ka . pikeun dipariksa. 4. Mang Ahad maotna lantaran .. buktina bahamna g bngo. 5. Ulah nyoo cai kalombran loba Jieun kalimah tina istilah kashatan nu aya dina tabel ! 1. 2. 3. 4. 5.

Ayeuna hidep diajar nulis wawaran (warta). Lngkah-lngkahna :1. 2. 3. 4. 5. Regepkeun warta dina televisi, radio atawa maca dina koran; Pilih berita nu pangpentingna; Tulis heula poko-poko tina ta warta; Sanggeus data-datana lengkep, tuluy jieun atawa mekarkeun mak basa hidep sorangan. Hal nu ulah poho kudu ditulis nyata po, tanggal, bulan jeung taun kajadian, kajadianana, akibat tina ta kajadian, kauntungan atawa karugian tina ta kajadian, jeung tarkah pikeun ngungkulanana.

Materi Panambah : 1. Kalimah sampurna 2. Kalimah teu sampurna

RENCANA PEMBELAJARAN 3Satuan Pendidikan Mata pelajaran : SMP PLUS AL-MAARIF : Bahasa Sunda

Kelas / Semester Alokasi Waktu I.

: IX / 2 : 270 menit ( 3 x pertemuan)

STANDAR KOMPETENSI Mampu memahami dan menanggapi berbagai bentuk dan jenis wacana tulis dengan membaca artikel, bahasan dan puisi karangan sendiri, serta cerita drama

XI. KOMPETENSI DASAR Membaca bahasan karangan sendiri INDIKATOR Siswa membacakan karangan bahasan karangan sendiri dengan lafal, volume suara, dan intonasi yang baik Siswa menampilkan pembacaan dengan tenang Siswa menjawab berbagai tanggapan Siswa menyempurnakan karangan dan pembacaannya XII. MATERI POKOK Bahasan XIII. KEGIATAN PEMBELAJARAN A. PERSIAPAN Memeriksa kesiapan siswa Apersepsi motivasi B. KEGIATAN INTI Secara bergantian siswa membacakan karangan bahasan karangan sendiri dengan lafal, volume suara, dan intonasi yang baik Dengan arahan guru, siswa menampilkan pembacaan dengan tenang Siswa menjawab berbagai tanggapan berkenaan dengan karangan yang dibacakannya Setelah mendapat masukan, siswa menyempurnakan karangan dan pembacaannya C. PENUTUP Bersama guru, siswa menyimpulkan materi pelajaran Siswa ditugaskan memperbaiki karangan bahasannya untuk dibacakan kembali. XIV. MEDIA DAN SUMBER BELAJAR Buku pegangan Majalah Koran XV. PENILAIAN A. Jenis tes : Lisan, tertulis B. Bentuk Tes : Esai C. Soal Tes : 1. Baca karangan bahasan hasil karangan hidep di hareup ! 2. Naon tema eta karangan teh ? 3. Tulis ringkesna eusi eta karanan ! Mengetahui Kepala Sekolah JAJA JAWAHIR, S.HI Buntet Pesantren, Guru Bahasa Sunda Juli 2011

SRI RAHAYU, S.Ag

URAIAN MATERI PEMBELAJARANDi kelas dalapan hidep kungsi maca karangan bahasan (ksposisi). Karangan ksposisi teh miboga maksud pikeun ntlakeun ngeunaan hiji perkara sangkan nu maca mikanyaho kana ta hal. Upamana ba ntlakeun harti atawa kajadian nepi ka jntr pisan, ngajntrkeun naon rupa nu geus ditulis atawa dicaritakeun ku hiji tokoh. Bisa og ngajntrkeun lumangsungna hiji kajadian boh nu ciknh lumangsung boh anu geus heubeul. Hasan Shadily ntlakeun dina Kamus Inggris-Indonesia yn karangan ksposisi nyata karangan anu ntlakeun hiji pross atawa ngajntrkeun gagasan hiji jalma. Pangajaran, eusi ceramah, laporan jeung tajukrencana og biasana ditulis mangrupa karangan bahasan (ksposisi). Dina karangan ksposisi, hal anu ditulis kudu jntr ulah aya hal nu matak ragu-ragu. Malah sangkan leuwih ngayakinkeun ka nu maca dina karangan bisa dilengkepan ku data anu jelas. Hidep kudu bisa nulis karangan ksposisi. Lngkah-lngkah nu kudu dipigaw diantarana: 1. Pilih jejer (topik) nu luyu; 2. Jieun heula rangkay karangan; 3. Robah rangkay karangan jadi karangan anu lengkep; 4. Gunakeun kecap-kecap anu jelas tur kalimah-kalimah anu fktif; Hal nu kudu ditulis nyata : 1. Bubuka; tulis bagian bubuka kalawan jelas; 2. Eusi; jntrkeun kalawan jelas eusi karangan, prosedurna, jeung lngkah-lngkah (prossna). 3. Panutup, tulis bagian panutup kalawan jelas. Karangan ksposisi eusina bisa ngagambarkeun ngeunaan lngkah-lngkah atawa pross produksi. Jejer nu rk ditulis upamana cara-cara nyieun kadaharan, pross nyieun hiji karya seni, lngkah-lngkah ngoperasikeun hiji alat, jeung sajabana.

LEMBAR PERBAIKAN / PENGAYAANTeangan sababaraha gambar /photo kagiatan! Jieun karangan bahasan dumasar kana eta gambar! Judul : ________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________

Uji Kompetensi 2Prak hidep nulis karangan bahasan, eusina bisa medar ngeunaan proses nyieun kaolahan tradisional nu sering dijieun di lembur hidep! Tuliskeun kalawan lengkep, gunakeun basa nu merenah sarta pilih kecap-kecapna kalawan apik sangkan nu maca kataji ku karangan hidep. Sanggeus rngs, bacakeun di hareupeun babaturan! Judul : ________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ Materi Panambah : Parobahan harti kecap Nyusun kalimah ngantet

1. 2.

RENCANA PEMBELAJARAN 4

Satuan Pendidikan : SMP PLUS AL-MAARIF Mata pelajaran : Bahasa Sunda Kelas / Semester : IX / 2 Alokasi Waktu : 180 menit ( 2 x pertemuan) I. STANDAR KOMPETENSI Mampu mengungkapkan pikiran, perasaan, dan keinginan secara tertulis dalam bentuk surat, teks pidato, hasil wawancara, berita, dan karangan ilmiah XVI. KOMPETENSI DASAR Nulis Naskah Pidato I. INDIKATOR Siswa memilih topik pidato yang tepat Siswa membuat kerangka pidato dengan baik Siswa menulis bagian pembukaan dengan baik Siswa mengembangkan kerangka isi pidato dengan baik Siswa menulis bagian penutup dengan bahasa yang baik XVII. MATERI POKOK Pidato XVIII. KEGIATAN PEMBELAJARAN A. PERSIAPAN Memeriksa kesiapan siswa Apersepsi motivasi B. KEGIATAN INTI Dengan bimbingan guru, siswa membacakan contoh naskah biantara dengan baik Dengan cermat siswa menyimak penjelasan guru tentang teknik menulis naskah biantara Siswa berlatih memilih topik pidato yang tepat Siswa berlatih membuat kerangka pidato dengan baik Siswa berlatih menulis bagian pembukaan dengan baik Siswa berlatih mengembangkan kerangka isi pidato dengan baik C. PENUTUP Bersama guru, siswa menyimpulkan materi pelajaran Siswa ditugaskan untuk menyelesaikan kerangka pidato yang telah ditulis XIX. MEDIA DAN SUMBER BELAJAR Buku pegangan VCD XX. PENILAIAN A. Jenis tes : Lisan, tertulis B. Bentuk Tes : Esai C. Soal Tes : 1. Sebutkeun hal nu kudu diinget dina nulis naskah biantara ! 2. Sebutkeun tahapan nu kudu dipigawe dina nulis naskah biantara ! 3. Tulis rangkay naskah biantara ngeunaan paturay tineung ! 4. Lengkepan eta rangkay naskah nepi ka jadi sampurna ! Buntet Pesantren, Juli 2011 Mengetahui Guru Bahasa Sunda Kepala Sekolah

JAJA JAWAHIR, S.HI

SRI RAHAYU, S.Ag

URAIAN MATERI PEMBELAJARANBaca dina jero hat conto naskah biantara di handap ! A. BIANTARA WAWAKIL SISWA KELAS 3

Assalamualaikum wr.wb. Langkung tipayun sumangga urang sami-sami nyanggakeun puji sinareng syukur ka Alloh swt. Alhamdulillah dugi ka danget ieu mantenna masih ngalungsurkeun nikmatna ka urang. Malih ku kersa mantenna pisan urang tiasa riung mungpulung paamprok jonghok patepang raray dina raraga paturay tineung. Sholawat sinareng kasalametan mugia salamina ngocor ngagolontor ka jungjunan urang, Nabi Muhamad saw , ka kulawargina, ka sohabatna teu kakantun mugia leleberanana ginulur ka urang sareng sadaya umatna anu tumut kana pituturna. Amin ya Alloh ya robbal alamin. Bapa kepala sekolah anu ku sim kuring dipihormat, bapak ibu guru sareng staf TU anu sami kusimkuring dipihormat, paratamu anu kusimkuring dipihormat, og teu hilap ka rerencangan anu ku simkuring dipikadeudeuh. Hatur nuhun ka protokol anu parantos masihan waktos ka sim kuring anu sagamlang gamblangna. Najan weruh kanu dimaksud, waspada kanu seja geuning paturay tineung mah bet benten raraosan, ta panginten wirh urang kedah papisah. Bapa, ibu guru anu ku simkuring dipihormat. Ngadegna sim kuring di dieu teu aya sanes wawakil ti rrncangan kelas tilu hoyong ngadugikeun kereteg angen kedaling ati anu nyangkaruk dina kalbu sumarambah dina bayah, sakantenan namplokeun rasa kasono. Bapa miwah ibu guru nu dipihormat. Simkuring ngahaturkeun nuhun ka sadaya kasaan anu sakieu utamina. Estu kasuhun kalingga murda katampi ku asta kalih, beurat nyuhun beurat nanggung beurat narimakeunana. Bapa sareng ibu parantos masihan bimbingan atikan anu moal tiasa ku sim kuring dihilapkeunana. Og kadeudeuhna bapa sareng ibu teu aya tandinganana. Anu mmang simkuring sareng rrncangan moal tiasa ngabalesna. Anging pidua nu kasanggakeun mugia amal kasaan ibu miwah bapa di bales ku Alloh swt. Amin. Teu hilap sim kuring bad nyuhunkeun dihapunten ka bapa miwah ibu tina sadaya kalepatan kalepatan simkuring sareng sadaya rrncangan rumaos seueur kalapetan anu ngajngklkeun ka ibu miwah bapa, mudah mudahan ba bapa sareng ibu luntur kalbu wening galih lah manah tiasa ngahapunten. Bapaibu kalih sadaya keluarga besar SMP Cingambul, salami tilu taun, sim kuring sareng sadaya rrncangan dididik, diaping, dijaring, diwuruk lmu pangaweruh mugia ageung mangpaatna kanggo pibekeleun sim kuring dina mangsa mangkat dewasa.Bapa, ibu mugi mugi sadikantuna ku simkuring sareng sadaya rrncangan di SMP Cingambul ieu sing langkung majeng, sing aya tnjoeun deungeun, deuleueun batur boh bidang study, boh katerampilan kitu deui organisasi. Cindekna sadaya garapan tiasa digarap kalayan praktis, pragmatis, ralistis.

Cunduk waktuna ninggang mangsana urang paturay, ku kituna nya ayeuna mangsana kangge nembrakeun rasa, namplokeun deudeuh dina paturay tineung keur teundeun enteungeun, tunda alaeun, cangcang dina tulang tulang, dina cupu hulu laku, dina padaringan hat. Urang tang na ciciptan dina mangsa urang patebih.Sasawi jadi di leuwi, saladah dikumahakeun miang bari sumorang laleuwang loba kamelang, kareueung loba katineung, baluas loba kawaas, ngantun dulur nu sagulung, nilar baraya sagalang. Kanca mitra sadaya kapaksa ku jalan ieu urang paturay, paralun ageung panuhun muga jembar pangaksami, hapunten anu kasuhun, hampura anu di teda miwah doa jeung pidua tisadayana.

Papadaning kitu sanajan jirim patebih, sanajan jasad paanggang, kalbu keukeuh pagugulung, ati g pagiling gisik, sadaya nu kaalaman moal laas ku panjang mangsa moal kalis kapiati disambung ku ngalamun kedalna dina ciciptan. Peleuleuyanpileuleuyan sapu nyr pegat simpay paturay patepang deui. Angeun kacang jeung kelewih Diawuran daun jaat Dimana urang patebih Duduluran ulah pegat Panutup catur pamungkas carita, tutug laku pungkas kecap bobo sapanon carang sapakan, bilih aya saur ngalantur nu teu kaukur, carios banyol nu teu sapagodos mugi jembar hapuntenna. Ditutup ku :Wabillahi taufik wal hidayah, wassalamualaikum wr.wb.

PEDARAN Nyusun Naskah BiantaraNurutkeun Kamus Umum Basa Sunda, biantara nyata pidato, cumarita atawa cacarita di hareupeun jalma ra dina acara nu tangtu pikeun medar atawa nepikeun hiji masalah, informasi atawa maksud. Eusi biantara rupa-rupa gumantung kana maksud jalma anu cumarita. Mangsa hidep biantara, cing naon nu kudu disadiakeun? Tangtu ba salasahijina nyata naskah biantara. Mun dititnan mah naskah biantara teu bda jeung karangan anu tinulis. Pikeun nu kakara biantara, kacida perluna nyusun naskah leuwih ti heula sangkan enggoning biantara teu ngawagu, pinuh ku percaya diri, jeung teu sieun poho kana maksud. Bagian penting nu kudu diperhatikeun dina nyusun naskah biantara nu had nyata : 1. 2. 3. Nangtukeun topik anu rk ditepikeun; Nyusun rangkay naskah biantara Ngamekarkeun ta rangkay biantara jadi naskah anu lengkep. Topik biantara bisa ditangtukeun dumasar kana warna kagiatan nu keur dilaksanakeun. Upamana ba, dina kagiatan paturay tineung tangtu eusi biantara patali jeung paturay tineung. Pon kitu dina acara Miling Maulid Nabi, tangtu eusi biantara th hikmah tina miling Maulid Nabi, jeung sajabana ti ta. Rangkay biantara ngawengku : bubuka, eusi, jeung panutup. Sabada nitnan conto biantara paturay tineung, ku hidep bisa katitnanan rangkayna saperti di handap! 1. Bubuka, ngawengku : - salam, - muji syukur, sholawat - panghaturan/panghormat 2. Eusi biantara, ngawengku : - kasangtukang - maksud (nganuhunkeun, menta dihampura, pangharepan) 3. Panutup, ngawengku : - kacindekan - sanduk-sanduk papalaku - salam panutup Sanggeus nangtukeun rangkay naskah biantara, pancn th nyaeta ngamekarkeunana nepi ka jadi naskah anu lengkep.

LEMBAR PERBAIKAN / PENGAYAANSanggeus maca conto biantara, cing eusian ku hidep soal ieu di handap ! Tuliskeun bubuka biantara dina conto ! _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________ Tuliskeun hal naon ba nu ditepikeun dina bagian eusi biantara ! _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _________________________________________________________

Tuliskeun bagian panutup dina conto biantara! _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________ Sabada nitnan conto biantara, cing ayeuna prak hidep nyusun rarancang biantara Miling Hari Besar Islam. Upamana ba Miling Maulid Nabi Muhamad SAW., Mieling Isro Miraj, jeung sajabana. Tuluy ta rarancang dilengkepan nepi ka jadi naskah biantara anu sampurna!

RENCANA PEMBELAJARAN 5Satuan Pendidikan Mata pelajaran Kelas / Semester Alokasi Waktu I. : SMP PLUS AL-MAARIF : Bahasa Sunda : IX / 2 : 270 menit ( 3 x pertemuan)

STANDAR KOMPETENSI Mampu mengungkapkan pikiran, perasaan, dan keinginan secara lisan dalam bentuk mengemukakan kritik, berpidato, berdiskusi, bermain peran, berceritera tentang cerita pendek, dan musikalisasi puisi

XXI. KOMPETENSI DASAR Berpidato INDIKATOR Siswa berpidato dengan lafal, volume suara, intonasi yang baik, jelas dan sistematis Siswa menyampaikan pidato dengan bahasa yang santun serta dengan kecepatan yang memadai Siswa berpidato dengan penampilan dan invripisasi yang baik Siswa menyempurnakan atau memperbaiki pidatonya XXII. MATERI POKOK Pidato XXIII. KEGIATAN PEMBELAJARAN B. PERSIAPAN Memeriksa kesiapan siswa Apersepsi Motivasi A. KEGIATAN INTI Siswa menyimak penjelasan guru tentang teknik berpidato yang baik Siswa menyimak penjelasan guru tentang syarat-syarat seorang orator yang baik Siswa memperhatikan beberapa contoh pidato yang ditampilkan pada VCD. Secara bergantian siswa berlatih berpidato di depan kelas. B. PENUTUP Bersama guru, siswa menyimpulkan materi pelajaran Siswa ditugaskan untuk membuat naskah pidato untuk disampaikan pada pertemuan selanjutnya. XXIV. MEDIA DAN SUMBER BELAJAR Contoh naskah pidato Buku pegangan VCD Kaset XXV. PENILAIAN A. Jenis tes : Lisan, tertulis B. Bentuk Tes : Esai C. Soal Tes : 1. Sebutkeun 3 teknik berpidato ! 2. Sebutkeun bagian-bagian nu ditepikeun dina biantara ? 3. Prak hidep biantara make lentong anu merenah ! Buntet Pesantren, Juli 2011 Mengetahui Guru Bahasa Sunda Kepala Sekolah JAJA JAWAHIR, S.HI SRI RAHAYU, S.Ag

URAIAN MATERI PEMBELAJARANConto : Biantara Wajar Dikdas 9 Taun NYUKSESKEUN WAJAR DIKDAS 9 TAUN Assalamualaikum warohmatullohi wabarokatuh. Alhamdulillahi robbil alamiin. Wassholatu wassalamu ala Muhammadin. Waala alihi washohbihi azmain. Amma badu Bapa-bapa, ibu-ibu anu dipihormat tur dipiajrih ku sim kuring. Teu kakantun hadirin anu dimulyakeun ku Alloh SWT. Langkung tipayun sim kuring muji syukur ka Alloh ku ngedalkeun Alhamdulillahi robbil alamin wirh dina ieu waktos tiasa ngadeg di payuneun parabapa, paraibu miwah hadirin kanggo ngadugikeun biantara. Sholawat sinareng salam mugia salamina dilungsurkeun ka panutan alam, nabi anu pinuji nyata Nabi Muhammad SAW. Ka kulawargina ka parasohabat sareng ka umatna anu taat kana pituturna. Amiin ya robbal alamin. Bapa-bapa, ibu-ibu, hadirin anu dimulyakeun ku Alloh SWT. Neda widi ka sadayana, dina ieu waktos sim kuring seja ngadugikeun perkawis program wajib belajar salapan taun anu ayeuna nuju dilaksanakeun. Tujuan pamarentah ngedahkeun sadaya warga nagara ngalaksanakeun wajar dikdas 9 taun teh taya sans kanggo ngahontal cita-cita bangsa Indonesia anu kaunggel dina Tujuan Pendidikan Nasional nyata ngahontal masyarakat anu sampurna. Dina babasan urang mah manusa anu cageur, bageur, bener, pinter, tur singer. Kanggo umat Islam program belajar th diwajibkeun tur teu diwatesanan 9 taun tapi wajib ti kawit dibabarkeun dugi ka maot. Sakumaha pidawuh Rosululloh SAW Tolabul ilmi faridotun ala kullil muslimin walmuslimat minal mahdi ilalahdi. Nanging nu dimaksad program wajar dikdas 9 taun mah nyata program diajar di pendidikan formal. Murangkalih anu yuswana 7 dugi ka 15 taun kedah diajar di sakola ti SD dugi ka SMP. Bapa-bapa, ibu-ibu, hadirin anu dimulyakeun ku Alloh SWT. Ieu program pamarentah moal tiasa kalaksanakeun upami teu aya gaw bareng ti sadaya lapisan masarakat, utamina ti parasepuh nu kagungan murangkalih ti yuswa 7 dugi ka 15 taun. Mugi-mugi ku cara rempug jukung sauyunan, gaw rancag sadaya lapisan masyarakat ti kawit pejabat dugi ka rahayat ieu program tiasa dilaksanakeun kalayan hasil nu nyugemakeun. Pamungkas, sadaya pamaksadan moal tinekanan upami teu aya ridlo Alloh SWT. Ku kituna urang sami neneda ka Mantenna mugia sadaya paneja urang diijabah. Amiin Ya Alloh Ya Robbal alamin. Rupina sakitu nu kapihatur, bilih aya catur nu ngalantur, aya basa nu teu luyu sareng tatakrama, mugia sadayana jembar manah ngahapuntenna. Wassalamualaikum warohmatullohi wabarokatuh. Sakumaha pedaran sammhna, yn biantara th cumarita di hareupeun jalma ra pikeun nepikeun hiji maksud dina acara anu tangtu. Dina prakna biantara teu gampang saperti nu disawang ku urang. Aya sababaraha sarat nu kudu nyampak dina diri jalma nu rk biantara.

JEMBAR PANGAWERUH, sangkan eusi biantara luyu jeung acara nu keur dilaksanakeun sarta teu bakeun bahan picaritaeun; Jalmi nu kurang pangaweruh biasana enggoning biantara sok teu puguh entep seureuh basana, eusi carita loba nu dibalikan deui, jeung sajabana. SUMANGET JEUNG KAIKHLASAN, sangkan dina nepikeunana teger tur taya bangbaluh; KAAYAAN BADAN & DANGDANAN, sangkan tumuwuh rasa percaya diri; KAAYAAN SORA JEUNG PANEMPO, sangkan maksud bisa kacangkem ku nu ngadangukeun tur aya komunikasi dua arah sakurang-kurang komunikasi mata; GEDE WAWANEN, sangkan teu nerveus atawa turun mntal. Pikeun numuwuhkeun wawann carana kudu sering latihan boh sorangan boh dibingbing ku nu geus biasa biantara. Biantara dipake dina acara-acara : Rapat upacara (bendera, husus) seminar, simposium, loka karya kongres, konperda, konpercab diskusi, konperensi munas, musda, muscab, musran panataran, pelatihan, jeung sajabana

LEMBAR PERBAIKAN / PENGAYAANJieun conto biantara, baca sing nepi ka kaharti, tuluy apalkeun! Dina uji kompetensi prak galantangkeun ku hidep kalawan hade!

Materi Panambah : Ngarobah kalimah teu langsung jadi kalimah langsung atawa sabalikna

RENCANA PEMBELAJARAN 6Satuan Pendidikan Mata pelajaran Kelas / Semester Alokasi Waktu : SMP PLUS AL-MAARIF : Bahasa Sunda : IX/ 2 : 270 menit ( 3 x pertemuan)

STANDAR KOMPETENSI Mampu mengungkapkan pikiran, perasaan, dan keinginan secara tertulis dalam bentuk surat, teks pidato, hasil wawancara, berita, dan karangan ilmiah XXVI. KOMPETENSI DASAR Menulis karangan ilmiah INDIKATOR Siswa memilih/menetapkan topic karangan ilmiah Siswa menghimpun bahan karangan Siswa menyusun pembukaan karangan ilmiah Siswa menyusun isi dengan tepat Siswa menyusun bagian penutup dengan tepat Siswa menyusun karangan ilmiah dengan bahasa / kalimat yang efektif Siswa memper-baiki atau menyempurnakan karangan ilmiah XXVII. MATERI POKOK Karangan ilmiah XXVIII. KEGIATAN PEMBELAJARAN A. PERSIAPAN Memeriksa kesiapan siswa Apersepsi motivasi B. KEGIATAN INTI Dengan bimbingan guru, siswa membacakan contoh karangan ilmiah Dengan cermat siswa menyimak penjelasan guru tentang teknik menulis karangan ilmiah Siswa berlatih memilih topik karangan yang tepat Siswa berlatih membuat kerangka karangan ilmiah dengan baik Siswa berlatih menulis bagian isi karangan dengan baik Siswa berlatih menulis bagian penutup karangan dengan baik Siswa berlatih mengembangkan kerangka karangan ilmiah dengan lengkap dan baik C. PENUTUP Bersama guru, siswa menyimpulkan materi pelajaran Siswa ditugaskan untuk menyelesaikan karangan ilmiahnya dengan baik. XXIX. MEDIA DAN SUMBER BELAJAR Karangan ilmiah Buku pegangan XXX. PENILAIAN A. Jenis tes : Lisan, tertulis B. Bentuk Tes : Esai C. Soal Tes : 1. Sebutkeun naon nu dimaksud karangan ilmiah ! 2. Tulis cirri karangan ilmiah ! 3. Tataan bagian-bagian nu kudu ditulis dina karangan ilmiah ! 4. Tulis rangkay karangan ilmiah ! Buntet Pesantren, Juli 2011 Mengetahui Guru Bahasa Sunda Kepala Sekolah

JAJA JAWAHIR, S.HI

SRI RAHAYU, S.Ag

URAIAN MATERI PEMBELAJARANKARYA ILMIAH Karya ilmiah nyata karya tinulis anu didadasaran ku lmu. Ieu karya lain hasil pikiran urang anu sakarepna tapi kudu dilengkepan ku data jeung fakta anu bener. Umumna mah dina karya ilmiah nu basajan dibagi jadi sababaraha bagian, diantara ba : Bubuka, Pedaran jeung Panutup. Bagian bubuka ngawengku : kasang tukang masalah, rumusan masalah. Bagian eusi medar ngeunaan poko masalah atawa lengkah-lengkah ngungkulan eta masalah. Bagian panutup mangrupa kacindekan tina pedaran samemehna. Malah leuwih alus lamun dilengkepan ku saran-saran. Titenan conto sistematika karya tulis ilmiah di handap! Bagian Judul (dina jilid luar) Panganteur ti panyusun Daftar eusi karya tulis Bab I Bubuka A. Kasang Tukang Masalah B. Masalah C. Tujuan panalungtikan D. Metode Panalungtikan E. Sistematika panalungtikan Bab II Pedaran A. Faktor-faktor nu nyababkeun banjir B. Akibat tina bahaya banjir C. Tarekah pikeun ngungkulan banjir D. Sikep pamarentah dina nyanghareupan bahaya banjir Bab II Panutup A. Kacindekan B. Saran Daftar Pustaka Nyusun karya ilmiah kudu nuliskeun daftar pustaka (daftar buku, makalah, artikel, internet atawa sumber sjnna nu dipak dadasar dina nyusun ta karya). Dina nuliskeun daftar pustaka kudu luyu jeung aturan nu baku. 1. Tuliskeun ngaran pangarangna (ditulis ngaruntuy ti ngaran pangtukangna, ngaran mimiti, ngaran tengah kalawan teu mak gelar akademik). Contona : - Muhamad Yusuf Syaefudin ditulis Syafudin, Muhamad Yusuf - Rahmi Rahmawati ditulis Rahmawati, Rahmi 2. Taun terbit ditulis sabada ngaran pangarang dipungkas ku tanda baca titik (.) 3. Judul jeung sub judul, ditulis condong atawa digurat handap sarta unggal kecap ditulis ku aksara ged, iwal kecap panyambung atawa kecap pangantt ku aksara leutik sagemblengna. Contona : - Mangpaat Vitamin pikeun Kasehatan - Karuksakan Akibat Limbah Industri 4. Tempat penerbit jeung ngaran penerbit, dipisahkeun ku tanda titik dua ( : ) Contona : - Bandung : Geger Sunten - Jakarta : PT. Mega Nusantara 5. Lamun daftar pustaka leuwih ti sabaris, baris kadua jeung saterusna ditulis sabada dibr spasi lobana 6 aksara. Contona : Mulyadansyah, Dadan. 1992. Korelasi antara Kamampuh Maca Pamahaman jeung Prestasi Siswa. Bandung : IKIP. 6. Anggang antara baris dina hiji pustaka sa-spasi, sedengkeun anggangna antara pustaka dua spasi.

Contona :

- Mulyadansyah, Dadan. 1992. Korelasi antara Kamampuh Maca Pamahaman jeung Prestasi Siswa. Bandung : IKIP. - Juhana, Nana. 2003. Rinengga Basa. Bandung : Geger Sunten.

Uji KompetensiSabada paham kana materi nu ditepikeun tur dijntrkeun ku guru, laksanakeun lngkah-lngkah ieu di handap ! 1. Jieun kelompok lobana 5 urang siswa. 2. Pilih salasahiji tma ieu di handap ! a. Runtah Mawa Barokah b. Bahayana Limbah Industri c. Ngamangpaatkeun Limbah Industri Kiripik d. Mangpaat Cai dina Kahirupan 3. Tangan buku, majalah, koran, atawa sumber sjnna nu aya patalina jeung tma! Baca kalawan taliti ! 4. Susun rangkay karanganana kalawan babarengan dina diskusi kelompok ! 5. Susun atawa mekarkeun ta rangkay karangan sing nepi ka jadi karya tulis ilmiah anu lengkep. Lobana kecap dina ta karya tulis kurang leuwih 500 kecap. 6. Tulis ta karya kucara diketik dina kertas kuarto 70 gram (bisa mak mesin tik atawa ku komputer) 7. Pidangkeun di hareupeun kelompok sjn. Eusian bagan ieu di handap ku cara mr tanda ceklis ( ) dina kolom jawaban pikeun ngorksi karya tulis ilmiah! No. 1. Rangkay karya tulis a. Judul b. Daftar eusi c. Panganteur d. Bubuka e. Pedaran f. Panutup g. Daftar pustaka Bubuka a. Kasang Tukang Masalah b. Tujuan c. Sistematika Pedaran Panutup a. Kacindekan b. Saran Unsur / bagian Aya Henteu

2.

3. 4.

Tengetan conto karya tulis ilmiah ieu di handap! A. Conto Bagian JilidBABANDINGAN ANTARA BABASAN BASA JAWA JEUNG BASA SUNDA Makalah

B. Conto PanganteurPANGANTEUR

Ieu makalah mangrupa hiji tulisan nu eusina maluruh dua basa nyaeta basa Sunda jeung basa Jawa. Hususna medar ngeunaan babandingan antara babasan basa Jawa jeung basa Sunda.Disusun ku KELOMPOK 2 1. 2. 3. 4. Ery Eriyanti Iskandar Siti Kulsum Setiawan Maksud jeung tujuan nyusun ieu makalah nyaeta pikeun ngabandingkeun babasan basa Jawa jeung basa Sunda, naon bedana jeung naon sasaruanana. Naha babasan anu sarua dina basa jawa boga maksud atawa harti nu sarua dina babasan basa Sunda. Teu hilap panyusun ngahaturkeun nuhun ka sadaya pihak anu parantos ngarojong kana proses ngarengsekeun ieu makalah. Utamina ka Bapa Drs. M. Yusuf Syaefudin salaku Guru Basa Sunda di SMP Negeri 1 Cingambul. Panyusun sacara sadar ngaraoskeun yen ieu makalah teh kirang sampurna. Ku kituna dipiharep saran sareng kritik nu sipatna

KELAS 3 B SMP NEGERI 1 CINGAMBULKABUPATEN MAJALENGKA

B.

Conto Daftar EusiDAFTAR EUSI PANGJAJAP DAFTAR EUSI BAB I BUBUKA A. Kasang Tukang Masalah B. Tujuan C. Rumusan jeung Watesan Masalah BAB II PEDARAN A. Babasan dina Basa Sunda B. Babasan dina Basa Jawa C. Babandingan antara Babasan Basa Jawa jeung Basa Sunda BAB III PANUTUP A. Kacindekan B. Saran DAFTAR PUSTAKA

C. Conto Bab I BubukaBAB I BUBUKA A. Kasang Tukang Masalah Basa mangrupa salah sahiji alat pikeun komunikasi manusa. Ngaliwatan basa, urang bisa nepikeun maksud nu geus dirarancang samemehna. Cara ngagunakeun basa salaku alat komunikasi aya dua cara, bisa sacara lisan bisa oge sacara tulisan. Di Indonesia salian basa Sunda teh aya deui basa sejen diantarana bae nyaeta basa Jawa. Basa Sunda jeung basa Jawa teh masih sarungkun, ku kituna bakal aya basa nu sarua disagigireun bedana teh. Ieu makalah medar ngeunaan babandingan antara babasan basa Sunda jeung basa Jawa ditilik tina mana atawa maksudna. B. Tujuan Tujuan nyusun ieu makalah nyaeta : 1. Ngabandingkeun babasan antara dua basa nyaeta basa Jawa jeung basa Sunda.

D. Conto BAB II PEDARAN2. Manggihan babasan nu sarua 3. Manggihkeun harti nu sarua 4. Nambahan pangaweruh ngeunaan basa daerah. Rumusan jeung Watesan Masalah Sababaraha masalah nu baris ditalungtik dina ieu makalah dirumuskeun saperti di handap. 1. Naha aya istilah dina babasan basa Jawa saperti nu aya dina basa Sunda ? 2. Naha aya sasaruaan antara babasan dina basa Sunda jeung basa Jawa dina unsur hartina ? Watesan masalah anu dipedar nyaeta ngabandingkeun 12 babasan basa Sunda jeung 12 babasan basa Jawa. BAB II PEDARAN A. Babasan dina Basa Sunda Dumasar kana teori netelakeun yen babasan teh nyaeta ungkara winangun kecap kantetan atawa frasa anu susunanana geus matok sarta miboga harti anu mandiri nu beda jeung harti kecap asalna. Ieu di handap diberendelkeun sababaraha babasan wangun frasa anu dicutat tina buku Peperenian kenging Drs. Ahmad Hadi, Spk. 1. adigung adiguna 2. harigu manukeun 3. ayem tengtrem 4. kurung batok 5. babalik pikir 6. getas harupateun 7. nyoo gado 8. balungbang timur 9. buntut kasiran 10. amis daging 11. hampang leungeun 12. panjang leungen

C. Babasan dina Basa Jawa Dina basa Jawa oge aya nu disebut babasan. Meh sarua jeung basa Sunda ngan beda aksara vokal anu kadua wungkul. Dina basa Jawa disebutna bebasan. Bebasan yaiku loro sing didadekane siji (digunakake dadi siji lan duweni teges sing ora samistine). Lamun diSundakeun maha, babasan nyaeta dua kecap anu dijadikeun hiji sarta mibanda harti nu teu sabenerna. Ieu di handap babasan basa Jawa nu bisa dikumpulkeun ku panyusun. 1. adigung adiguna 2. dhadha manuk 3. ayem tengtrem 4. kurung bathok 5. malik pikire 6. panas atine 7. lancip cangkeme 8. manis ulate 9. cukeng wrengkeng 10. manis daging 11. enteng tangane 12. dawa tengene

B. Babandingan antara Babasan Basa Jawa jeung Basa Sunda Sabada ngumpulkeun sababaraha conto babasan ti dua basa, kapanggih aya sababaraha siki babasan sarua pisan jeung aya oge nu meh sarua sarta aya nu teu sarua. Sarua di dieu maksudna dina wangunna. Hartina mah loba nu sarua. 1. Babasan nu sangaran jeung saharti a. adigung adiguna BJ: Upama wis dadi wong mengkone aja nganti duweni sipat adigung adiguna arang sapapada. BS: Upama geus gede ulah boga sipat adigung adiguna ka papada sasama. b. Ayem tengtrem BJ: Negara Indonesia iku negara kang ayem tengtrem. BS: Nagara Indonesia teh nagara anu ayem tengtrem. c. Kurung batok BJ: Bapa iki wong kang kurung bathok dadi nganti saiki ya durung weruh Jakarta. BS: Bapa jalmana kurung batok nepika ayeuna teu acan terang kota Jakarta.

13. Babasan nu ampir sangaran jeung saharti a. harigu manukeun jeung dhadha manuk Hartina : dadana nonjol ka hareup. BJ: Wong kang duwe dhadha manuk mesti bakal ora kuwat mlayu. BS: Jalma nu harigu manukeun biasana tara kuat lumpat. b. amis daging jeung manis daging Hartina: jalma nu gampang katerap panyakit. BJ: Bocah yen awit cilik kurang gizi mesti bakal manis daging. BS: Budak nu ti leuleutik kurang gizi bakal amis daging. c. hampang leungeun jeung enteng tangane Hartina: jalma nu sok tunggalteunggeul. BJ: Dadi wong tuwa iku aja entheng tangane marang anak.

d.

panjang leungeun jeung dawa tangane Hartina: jalma nu sok pulang paling BJ: Wong kang dawa tangane bakal ngrugekake wong liya. BS: Jalma nu panjang leungeun pasti ngarugikeun jalma sejen. 3. Aya oge babasan nu beda wangun tapi ampir sarua hartina.

Basa Sunda

Basa Jawa

1. 2. 3. 4. 5.

dug hulu pet nyawa adus kringet getas harupateun panas atine nyoo gado lancip cangkeme balungbang timur manis ulate buntut kasiran cukeng wrengkeng

E. Conto BAB III PANUTUPBAB III PANUTUP A. KACINDEKAN Sabada diayakeun analisis kana babasan basa Sunda jeung basa Jawa, dibantun kacindekan : 1. Lian ti dina basa Sunda, dina basa Jawa oge aya istilah babasan (bebasan). 2. Antara babasan dina basa Sunda jeung basa Jawa aya nu wangun jeung hartina sarua, aya nu wangunna beda hartina ampir sarua. Tina 12 conto babasan, 3 babasan nu sarua wangun jeung hartina; 4 babasan nu wangunna ampir sarua tapi hartina sarua; jeung 5 nu wangunna beda tapi hartina ampir sarua. B. SARAN Dumasar kana hasil panalungtikan, perlu ayana panalungtikan nu leuwih enya-enya sangkan hasilna nyugemakeun.

LEMBAR PERBAIKAN / PENGAYAANNGOREKSI KARYA TULISKarya tulis ilmiah nu disusun ku kelompok hidep, aya kamungkinan henteu lengkep atawa aya keneh kakuranganana. Upamana bae salah nuliskeun kecap-kecapna, salah/kaliru ngalarapkeun tanda bacana, susunan kalimahna jeung sajabana. Ku kituna pikeun nyampurnakeunnana eta karya tulis ilmiah perlu dikoreksi.

Pikeun ngagampangkeun dina ngoreksi, sadiakeun heula bagan saperti di handap ! BAGIAN ... - Kaca 1 baris 5 ti luhur - ... - ... SALAH - BABasan nyaeta ... BENER - Babasan nyaeta ... ...

Kasalahan dina hiji karya biasana bakal babari kapanggih lamun nu ngorksina nu lian. Ku kituna karya tulis hasil kelompok hidep usahakeun dikorksi ku kelompok nu sjn. Carana diberndlkeun saperti di handap : 1. 2. 3. 4. 5. 6. rapih; 7. Kumpulkeun atawa sanggakeun ka guru pikeun diajn sarta bisa og dijadikeun dokumn di perpustakaan. Unggal kelompok ngariung; Tukeurkeun karya kelompok hidep ka kelompok sjn; Korksi karya tulis kelompok sjn ku kelompok hidep; Tuliskeun kasalahanana dina kolom nu geus disadiakeun; Tuliskeun hasil korksi dina kolom kuduna; Benerkeun karya tulis hidep nu geus dikorksi ku kelompok sjn, tulis deui kalawan

RENCANA PEMBELAJARAN 7Satuan Pendidikan : SMP PLUS AL-MAARIF Mata pelajaran : Bahasa Sunda Kelas / Semester : IX / 2 Alokasi Waktu : 270 menit ( 3 x pertemuan) I. STANDAR KOMPETENSI Mampu mengungkapkan pikiran, perasaan, dan keinginan secara lisan dalam bentuk mengemukakan kritik, berpidato, berdiskusi, bermain peran, berceritera tentang cerita pendek, dan musikalisasi puisi XXXI. KOMPETENSI DASAR Dramatisasi/musikalisasi puisi INDIKATOR Siswa mengekspresikan pandalaman pembacaan atau penghayatan puisi Secara kelompok Siswa mengiringi pembacaan puisi dengan musik sederhana ciptaan sendiri XXXII. MATERI POKOK Puisi XXXIII. KEGIATAN PEMBELAJARAN A. PERSIAPAN Memeriksa kesiapan siswa Apersepsi motivasi B. KEGIATAN INTI Dengan cermat siswa menyimak penjelasan guru tentang dramatisasi/musikalisasi puisi Dengan cermat siswa menyimak penjelasan guru tentang teknik dramatisasi/musikalisasi puisi Bertanya jawab tentang dramatisasi/musikalisasi puisi Bertanya jawab tentang teknik dramatisasi/musikalisasi puisi Dengan bimbingan guru, siswa berlatih dramatisasi/musikalisasi puisi C. PENUTUP Bersama guru, siswa menyimpulkan materi yang telah dipelajari Siswa ditugaskan untuk memilih sebuah puisi untuk diperankan oleh sekelompok siswa. XXXIV. MEDIA DAN SUMBER BELAJAR Buku pegangan Karya seni II. PENILAIAN A. Jenis tes : Lisan, tertulis B. Bentuk Tes : Esai C. Soal Tes : Prak hidep nyieun kelompok 3 atawa 4 urang, tuluy titenan salahsahiji puisi/sajak. Tangtukeun saha nu rek maca sajak jeung saha bae anu rek merankeun/ngaragakeunana! Buntet Pesantren, Juli 2011 Mengetahui Guru Bahasa Sunda Kepala Sekolah

JAJA JAWAHIR, S.HI

SRI RAHAYU, S.Ag

URAIAN MATERI PEMBELAJARANHaleuangkeun kawih ieu di handap!PAJAR Jiga kalangkang, tuh keur waktu pajar Di beulah wtan deuh hurung gumebyar Nyebar mencar sinar puyar Gelar nyumponan takajar Rk nyuaykeun nu ngadingding Indung peuting lir pipinding Silir angin ngadalingding Bray beurang alam sinangling Pajar geus puyar, deuh ganti ku beurang Angin panggeuing lir nitah tatandang Ngangkat ajn jeung komara Harkat darajat ki Sunda Kasenian kabudayan Titilar rasa Kasundan Rasa lahir rasa batin Wawakil jisim sumalin Sabilulungan, deuh putra Pasundan Ngagarap seni jeung kabudayaan Rampak sekar sauyunan Ngawujud sekar gendingan Kawih sedih nu kasmaran Sorana ombak-ombakan Ngahaleuang lir panangtang Hayang diraksa diwejang

Sanggeus ngaregepkeun ta kawih, prak bacakeun ta naskah lir maca sajak. Sing had ngucapkeunana, lentongna, randeganana, jeung nada atawa iramana bari dibarengan ku rasa. Sanggeus kitu prak cobaan, sabagian ngahariringkeun ta kawih marengan ka nu keur maca atawa ngagalantangkeun eta rumpaka. Bakal karasa ndahna ta rumpaka wangun sajak anu diksprsikeun dibarengan ku hariring. Kagiatan saperti di luhur teh bisa disebut musikalisasi puisi. Musik nu dimaksud th lain ngan mangrupa sora waditra wungkul. Seni sora oge kaasup kana musik. Tangtu ba bakal leuwih had tur anteb lamun eta rumpaka nu disajakkeun th dipirig ku waditra, upamana kacapi jeung suling. Gunana musik lain ngan sakadar pamirig, pangiring, pangeuyeub-ngeuyeub wungkul, tapi miboga fungsi pikeun numuwuhkeun suasana anu bisa ngantebkeun maksud ta puisi. Ku kituna warna musikna oge kudu diluyukeun jeung karakter atawa eusi sajak. Sangkan leuwih paham, prak baca rumpaka ieu di handap ku salah saurang. Nu sjnna ngahariringkeun luyu jeung pituduh atawa conto ti guru. RUMASA Duh ema, naha ema tga mulang Atuh saha gaganti nu jadi indung Ema mulang lebeng moal datang deui Duh ema abdi mah lewang Duh ema, ieu dangding jeung hariring Ku rumasa abdi can mulang tarima Ema mulang abdi can nincak dewasa Hapunten sagala dosa Ya Alloh Gusti Maha Welas Maha Asih Mugi Gusti ngahapunten dosa pun biang Pamugi mulang ka tempat nu sajati Nyalindung ka agungan Gusti

LEMBAR PERBAIKAN / PENGAYAANSabada latihan musikalisasi puisi, prak laksanakeun pancn ieu di handap! 1. Wangun kelompok lobana anggota 10 urang, usahakeun 5 aww, 5 lalaki; 2. Tangan hiji sajak anu alus; 3. Ciptakeun irama musik anu luyu jeung karakter ta sajak. Upamana ku cara keprok, atawa mak alat sjnna; 4. Prak unggal kelompok latihan kalawan daria; 5. Pidangkeun di hareupeun kelompok sjnna kalawan bagilir. Kelompok nu sjn mr ajn dina lembar nu disadiakeun sammhna. 6. Sabada midang, kelompok nu ngajn bisa nepikeun hasilna diwuwuhan ku saran atawa pamanggihna sangkan kelompok nu midang bisa ngalusan deui pidanganana.

Lembar pangajn HAL NU DIAJEN 1. lentong/intonasi dina maca sajak 2. lafal / bnts henteuna dina ngucapkeun kecap-kecapna 3. kasaluyuan eusi/karakter puisi jeung musik 4. ksprsi, roman waktu maca sajak 5. gerak awak wajar/henteu, luyu atawa henteu jeung eusi sajak 6. jeung sajabana. AJEN

Katerangan : Ajn bisa ku mangrupa angka ( 60 100 ) Bisa ku: had pisan, had, sedeng, kurang