ilmu tajwid

18
~*~Ilmu Tajwid~*~ Disusun oleh : Argitya R. A. TANDA-TANDA WAQAF DAN WASHAL Waqaf artinya: sebaiknya berhenti. م) م لا ز ف ق و( : harus berhenti ( ه ق عا ن م) : berhenti di salah satu titik ط) ق ل مط ف ق و( : sebaiknya berhenti ) ى ل او ف ق و ل ا( ى ل ق: sebaiknya berhenti ) ف ق و ل ا( ف ق: sebaiknya berhenti # ج) % ز ئ ا) ج ف ق و( : boleh berhenti, juga boleh terus Washol artinya: sebaiknya terus. لا) وع ن م م ف ق و ل ا( : sebaiknya terus ى صل) ى ل ل او ص و ل ا( : sebaiknya terus

Upload: argitya-righo

Post on 08-Nov-2014

30 views

Category:

Documents


9 download

DESCRIPTION

good

TRANSCRIPT

Page 1: Ilmu tajwid

~*~Ilmu Tajwid~*~

Disusun oleh : Argitya R.

A. TANDA-TANDA WAQAF DAN WASHAL

Waqaf artinya: sebaiknya berhenti.

زم ) (  م وقفال : harus berhenti

نقه (  ) معا : berhenti di salah satu titik

وقفمطلق ) (  ط     : sebaiknya berhenti

الوقفاولى ) ( sebaiknya berhenti :قلى

الوقف ) (        قف : sebaiknya berhenti

ئز ) (  ج وقفجا     : boleh berhenti, juga boleh terus

Washol artinya: sebaiknya terus.

الوقفممنوع ) (      ال : sebaiknya terus

اولى ) (  صلى الوصل      : sebaiknya terus

الوقف) (        ز مجوز         : sebaiknya terus

خصالوقف ) (     ص مر     : sebaiknya terus

وقف ) (      ق هو قيل          : sebaiknya terus

B. GHUNNAH

Ghunnah artinya mendengung. Hal ini berarti bahwa setiap ada huruf Nun atau Mim

yang bertasydid maka hukum bacaannya dinamakan Ghunnah.

Page 2: Ilmu tajwid

Contoh:

ن� � �م�       ا �ما        ث ن � م�ا       ا فل

C. HUKUM NUN SUKUN/TANWIN

Perbedaan Nun sukun atau Tanwin adalah sama dalam lafadz tetapi lain dalam

tulisan. Adapun hukum Nun sukun atau Tanwin dibagi menjadi 6 macam, antara lain:

1. Idghom Bighunnah

Idghom     : memasukkan

Bighunnah : dengan mendengung

Artinya: apabila ada Nun sukun atau Tanwin bertemu dengan salah satu huruf

hijaiyyah yang berjumlah 4 huruf, antara lain: و  ي م ن atau biasa di singkat

dengan bunyi م�و�� ن ي

Contoh:

) - ي ) ن� ل� ق�و� ي - (          من� ن ) ن� �م� ك �د ��زي ن ن� فل

( �_ �ا �ن �ي م�ب ا ��ح ( فت - (          م – و ) ن� �ه�م� ائ و�ر م�ن�

2. Idghom Bilaghunnah

Idghom         : memasukkan

Bilaghunnah : dengan tanpa mendengung

Artinya: apabila ada Nun sukun atau Tanwin bertemu dengan salah satu huruf

hijaiyyah yang berjumlah 2 huruf, antara lain: ل dan ر

Page 3: Ilmu tajwid

Contoh:

) - ل ) ن� �ك ن د� ل (                  م�ن� ر ) – '_ �م' ي ح� ر غف�و�ر'

3. Idzhar

Idzhar berarti: jelas atau terang

Artinya: apabila ada Nun sukun atau Tanwin bertemu dengan salah satu huruf

hijaiyyah yang berjumlah 6 huruf, antara lain: غ  ه ع خ ح أ

Contoh:

) ا ) – �_ حد' ا �ف�و�ا ح ) – (             ك ن� �ث� حي خ ) – (          م�ن� ن� خف�ت� من�

ع ) – ( 5 �م عظ�ي (         خ�ل�ق5 غ ) - �_ �م� ك �ر غي م�ا ه ) – (       قو� ن� �ها ر ن �ال ا �م� ك ل

4. Iqlab

Iqlab berarti:

Artinya: apabila ada Nun sukun atau Tanwin bertemu dengan satu huruf dari

huruf hijaiyyah yaitu: ب

Contoh:

ب ) – ( ن� خ�ل ب (                من� ب ) – '_ �ن ي ب ن' عوا

5. Ikhfa’

Ikhfa’ berarti: samar-samar

Artinya: apabila ada Nun sukun atau Tanwin bertemu dengan salah satu huruf

hijaiyyah yang berjumlah 15 huruf, antara lain:

ك زسشصضطظفق ذ د ج تث

Page 4: Ilmu tajwid

Contoh:

ت ) – ( ن� �ها ت ح� ت (            م�ن� ث ) – �_ ج�ا جا ث �ج ) – (           ماء ن� �م� ك ا �ن ي �ج ن ا

) د ) – '_ ة5 �ي دان �وان' (            ق�ن ذ ) – ن� ي� �ذ� ذال ز ) – (            من� ق�ا ر� ز� �ذ5 و�مئ ي

س ) – ( ن� ن ا �س ن � �ال ا �ن� (       ا ش ) – '_ �د' ي د� ش ب' (       عذا ص ) – �_ �ن ي �ح� ل صا م�ا قو�

) ض ) – '_ ة' ح�ك ضا ة' ف�ر (   م�س� ط ) – ن� �ط�ق� ن ي (            وما ظ ) – ن� ظ�ه�و�ر�ه�م� عن�

) ف ) – '_ فه�م� (              ع�م�ي' ق ) – �_ �و�ا ل قا ق�ا (         ر�ز� ك ) – ن� ج�و�ا ر� ي ن ا ك من�

D. HUKUM MIM SUKUN

Hukum Mim sukun dibagi menjadi 3 macam, antara lain:

1. Idghom Mitsli )Idghom Mimi(

Artinya: apabila ada Mim sukun bertemu dengan Mim

Contoh:

م ) – ( م� �ن �م�ي ل م�س� �م� �ت �ن ك

2. Ikhfa’ Syafawi

Artinya: apabila ada Mim sukun bertemu dengan Ba’

Contoh:

ب ) – ( م� ة5 ار �ح�ج ب �ه�م� م�ي ر� ت

3. Idzhar Syafawi

Artinya: apabila ada Mim sukun bertemu dengan salah satu huruf hijaiyyah selain

Mim dan Ba’

Page 5: Ilmu tajwid

Contoh:

ن ) – ( م� �م�و�ن ئ ا ن ت ) – (                  ه�م� م� ه�م� ر� �د� �ن ت م� ل م� ا

..…… الخ

E. HUKUM IDGHOM

Hukum Idghom dibagi menjadi 3 macam, antara lain:

1. Idghom Mutamatsilain

Artinya: jika ada huruf yang sama, yang pertama sukun dan yang kedua hidup.

Contoh:

ب� ) – ( ب� ك �عصا ب ب� �ض�ر� ا

2. Idghom Mutajanisain

Dinamakan Idghom Mutajanisain jika TA sukun bertemu THA, THA sukun

bertemu TA, TA sukun bertemu DAL, DAL sukun bertemu TA, LAM sukun

bertemu RA, DZAL sukun bertemu ZHA.

Contoh:

) ط- �فة   ) ت� ئ طا - (         قالت� ت) سط�ت  ط� ب �ن� ئ - (           ل د ) عوا  ت� د �قلت� ث ا

ت- ( �ن   ) د� ي ب ت - (               قد� ر ) بe  ل� ر - (                 ق�ل� ظ ) م�و�ا   ذ� ظل �ذ� ا

3. Idghom Mutaqorribain

Dinamakan Idghom Mutaqorribain jika TSA sukun bertemu DZAL, QAF sukun

bertemu KAF, BA sukun bertemu MIM.

Page 6: Ilmu tajwid

Contoh:

ذ- ( �ك  ) ث� ل ذ �هث� ل - (            ي ك ) �م�  ق� �ق�ك ل خ� ن م� ل - (             ا ا ) معن ب� ك ار� ي� �ن يب م ب�

F. QALQALAH

Qalqalah artinya memantul. Huruf Qalqalah ada lima, antara lain:

د ج طب    biasa disingkat dengan bunyi ق gد ج قط�ب�

Contoh:

-� أ ق�ر ي -          ق ط�هر� ي -           ط �خل� ب ي -           ب ج�عل� ي -           ج خ�ل� د� ي د

Qalqalah dibagi dua:

a. Qalqalah Sughra

Adalah: huruf Qalqalah yang matinya asli, sebagaimana contoh diatas.

b. Qalqalah Kubra

Adalah: huruf Qalqalah yang matinya disebabkan waqaf.

Contoh:

ق ل    dibaca خ ق� ل د'               خ ح ا dibaca د� ح ا

G. LAFADZ ALLAH

Hukum lafadz Allah dibagi dua, yaitu:

1. Dibaca tafkhim, jika lafadz Allah didahului harakat fathah atau dhummah.

Contoh:

الله�           والله� ص�ر� ن

Page 7: Ilmu tajwid

2. Dibaca tarqiq, jika lafadz Allah didahului harakat kasroh.

Contoh:

� �م ي ح� لر� ا ح�من� الر� الله� � م �س� ب

F. HURUF SYAMSIYAH DAN QAMARIYAH

Huruf Syamsiyah dan huruf Qamariyah jumlahnya sama yaitu masing-masing ada 14

huruf.

1. Huruf Syamsiyah: jika ada bertemu dengan salah satu huruf hijaiyyah yang ال 

berjumlah 14, antara lain:

ن ل زسشصضطظ ر ذ د ث ت

Contoh:

�ن� eي ا         والت �ي ن iلد م�س�         ا eع�مة�           والش� الن

……الخ

2. Huruf Qamariyah: jika ada ال   bertemu dengan salah satu huruf hijaiyyah yang

berjumlah 14, antara lain:

ي ء ه و م ك فق غ ع خ ح ج ب

Contoh:

�ج�م�عة� ل �ر�           ا ي �خ ل �ل�           ا �ف�ي ل �ر�            ا �ي ب �ك ل ا

……الخ

Page 8: Ilmu tajwid

G. IDZHAR WAJIB

Dinamakan Idzhar Wajib, jika ada Nun sukun atau Tanwin bertemu huruf YA atau

WAWU dalam satu kalimat. Cara membacanya: terang atau jelas. Namun, didalam

Al-Qur’an bacaan Idzhar Wajib ini hanya ada 4, yaitu:

ا �ي ن iلد ان'              ا �ي �ن �وان'                 ب �وان'                    ص�ن ق�ن

H. HUKUM RA’

Hukum Ro’ ada dua:

a. Ro’ yang dibaca Tafkhim

Ciri-ciri:

1( Ro’ fathah, Ro’ fathah tanwin.

2( Ro’ dhummah, Ro’ dhummah tanwin.

3( Ro’ sukun didahului fathah atau dhummah.

4( Ro’ sukun didahului kasrah ada hamzah washal.

5( Ro’ sukun didahului kasrah bertemu huruf isti’la’.

Contoh:

a. ا- �ر ا        ر �ن ب ا                  ر ��ر ي خ

b. ر'- �د�ا         ر� وي �ر'                ر� �ي ب ك

c. _ ل      �_  �_ س ر� ن'              ا ا ق�ر�

d. _ � ر� �و�ا        ا ب ا ت م�ر� ا         ا ج�ع�و� ر� � ا

e. _ � ق – غ خصضطظ د'   ر� صا س'         م�ر� طا ق�ر�

Page 9: Ilmu tajwid

b. Ro’ yang dibaca Tarqiq

Ciri-ciri:

1( Ro’ kasrah, Ro’ kasrah tanwin.

2( Ro’ sukun didahului kasrah.

3( Ro’ hidup didahului Ya’ dibaca waqaf.

Contoh:

1( ر5- ر5            ر�ج�س'         ر� خ�س�

2( ن         ر�  �_ عو� eر�        ف�ر� ب فك

3( _ � 5  ي ر � �ر'     ي �ر5             خ ص�ي ب

J. HUKUM MAD

Hukum Mad dibagi dua:

1. Mad Thabii

Yang dinamakan dengan mad Thabi’i, adalah: jika fathah diikuti ALIF, kasrah

diikuti YA, dhummah diikuti WAWU. Panjang bacaannya: satu alif )dua harakat(

Contoh:

د'و& – – د*ي& ا        د+ا ي&ه+ ح* ن'و&

2. Mad Far’i

Mad Far’i dibagi menjadi 13, antara lain:

3. Mad wajib muttashil

Page 10: Ilmu tajwid

ialah: Mad Thabii bertemu hamzah dalam satu kalimat. panjang bacaannya: 2,5

alif )5 harakat(.

Contoh:

اء+ ن+ا               ج+ اء+ ن*د+اء/             ل*ق+

4. Mad jaiz munfashil

ialah:   Mad Thabii bertemu hamzah )bentuknya huruf alif( di lain kalimat.

Panjang bacaannya: 2,5 alif )5 harakat(.

Contoh:

ا+ع&ط+ي&ن+ا *ن2ا ل&ن+ا                   ا ن&ز+ + ا *ن2ا ا

5. Mad ‘aridh lissukun

ialah:  Mad Thabii bertemu huruf hidup dibaca waqaf. Panjang bacaannya:  3 alif

)6 harakat(.

Contoh:

+ب'و&ك& = ا +ب'و&ك+ ب& =                ا ا ع*ق+ ب* ا ع*ق+

6. Mad ‘iwadh

ialah:  jika ada fathah tanwin yang dibaca waqaf, selain TA’ marbuthah. Panjang

bacaannya: 1 alif )2 harakat(.

Contoh:

ا = ع+ل*ي&م+ ا ع+ل*ي&م/

7. Mad shilah

Page 11: Ilmu tajwid

ialah: setiap dhomir HU dan HI apabila didahului huruf hidup. Mad shilah dibagi

dua, yaitu: Mad shilah qashirah dan Mad shilah thawilah. Yang dinamakan Mad

shilah thawilah, adalah Mad shilah qashirah bertemu huruf hamzah )bentuknya

alif(.

Panjang bacaan Mad shilah qashirah: 1 alif )2 harakat(.

Contoh:

ب*ه  ل+ه‘-

Panjang bacaan Mad shilah thawilah: 2,5 alif )5 harakat(.

Contoh:

ل+د+ه ا+خ& ل+ه ا م+ ا+ن2

8. Mad badal

ialah:   setiap Aa, Ii, Uu yang dibaca panjang. Panjang bacaannya: 1 alif )2

harakat(.

Contoh:

ا ن'و& ن*ي&              ام+ *ي&ت'و& ت*ي+                  ا ا'و&

9. Mad tamkin

ialah:  YA kasrah bertasydid bertemu YA sukun. Panjang bacaannya: 1 alif )2

harakat(.

Contoh:

ي=ي&ن+ ي=ي&ت'م&                   ا'م= ن+ب*ي=ن+                 ح'

Page 12: Ilmu tajwid

10. Mad lin

ialah:  fathah diikuti WAWU atau YA sukun bertemu huruf hidup dibaca waqaf.

Panjang bacaannya: 3 alif )6 harakat(.

Contoh:

و&ف& = خ+ Aف و& *ل+ي&ه& =                   خ+ ا *ل+ي&ه* ا

11. Mad lazim mutsaqqal kalimi

ialah: Mad Thabii bertemu tasydid. Panjang bacaannya: 3 alif )6 harakat(.

Contoh:

ل=ي&ن+ ا الض+ ال+ و+

12. Mad lazim mukhaffaf kalimi

ialah: Mad badal bertemu sukun. Panjang bacaannya: 3 alif )6 harakat(.

Contoh:

ال&ن+ ا

13. Mad lazim musyabba’ harfi

ialah:  huruf hijaiyyah yang dibaca panjangnya 3 alif )6 harakat(. Jumlah hurufnya

ada 8, yaitu:

م نقصعسلك

Contoh:

لمE    ص   ق   ن لمEص      ا ا

14. Mad lazim mukhaffaf harfi

Page 13: Ilmu tajwid

ialah:  huruf hijaiyyah yang dibaca panjangnya 1 alif )2 harakat(. Jumlah hurufnya

ada 5, yaitu:

ر ه يط ح

Contoh:

لمEر            كهيعص         عسق           يس          طه ا

15. Mad farq

ialah: Mad badal bertemu tasydid. Panjang bacaannya: 3 alif )6 harakat(.

Contoh:

لله' ا&ال ل& ق'