Download - Kasus Komprehensif 1 Lp
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
1/22
KASUS KOMPREHENSIF 1
ASUHAN KEPERAWATAN PADA PASIEN DENGAN TETANUS DI RUANG/UNIT
GAWAT DARURAT RUMAH SAKIT BALUNG-JEMBER
Oleh
Eka Put! W!"#a$!$%t#a&
NIM 1'()1*1*1*'+
PROGRAM STUDI ILMU KEPERAWATAN
UNI,ERSITAS JEMBER
(*1
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
2/22
LEMBAR PENGESAHAN
La.a$ ka&u& k0.ehe$&! I #a$% "!2uat leh 3
Na0a 3 Eka Put! W!"#a$!$%t#a&
NIM 3 1'()1*1*1*'+
Ju"ul 3 ASUHAN KEPERAWATAN PADA PASIEN DENGAN TETANUS
DIRUANG/UNIT GAWAT DARURAT RUMAH SAKIT BALUNG-JEMBER
Telah "!.e!k&a "a$ "!&ahka$ leh .e02!02!$% .a"a 3
Ha! 3
Ta$%%al 3
Je02et4 (*1
TIM PEMBIMBING
Pe02!02!$% Aka"e0!k4 Pe02!02!$%
Kl!$!k4
NIP 3 NIP 3
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
3/22
DAFTAR ISI
HALAMAN JUDUL5555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
4/22
LAPORAN PENDAHULUAN
A. Definisi
Teta$u& a"alah .e$#ak!t !$ek&! akut #a$% 0e$u$6ukka$ "!! "e$%a$ %a$%%ua$$eu0u&kule akut 2eu.a t!&0u&4 kekaua$ "a$ ke6a$% tt "!&e2a2ka$ leh
ek&tk&!$ &.e&!!k 7teta$&.a&0!$8 "a! ku0a$ a$ae2 9l&t!"!u0 teta$!5 Te"a.at
2e2ea.a 2e$tuk kl!$!& teta$u& te0a&uk "! "ala0$#a teta$u& $e$atu04 teta$u&
%e$eal!&ata "a$ %a$%%ua$ $eul%!& lkal57 Ha!&$:& (**;5 J$%4 "e W!0(**e$ "a# D!&ea&e =5 Da$
.a"a tahu$ 1;?*4 "!kete0uka$ tk&!$ &e.et! &t!@h$!$e4 ke0u"!a$ "!ke$al "e$%a$
teta$&.a&0!$4 #a$% "!!&la&! "a! ta$ah a$ae2 #a$% 0e$%a$"u$% 2akte!5
L0u$!&a&! "e$%a$ 0e$%akt!>a&! "e!>at te&e2ut 0e$%ha&!lka$ .e$@e%aha$ "a!
teta$u&5 7N!@ala!e 1;;'4 Beh!$% "a$ K!ta&at 1;?* 85
Teta$u& a"alah .e$#ak!t "e$%a$ ta$"a uta0a kekakua$ tt 7&.a&0e8 ta$.a
"!&eta! %a$%%ua$ ke&a"aa$5 Ge6ala !$! 2uka$ "!&e2a2ka$ ku0a$ &e@aa la$%&u$%4teta.! &e2a%a! "a0.ak ek&tk&!$ 7teta$.la&0!$8 #a$% "!ha&!lka$ leh ku0a$ .a"a
&!$a.& %a$%l!$ &a02u$%a$ &u0&u0 tula$% 2elaka$%4 &a02u$%a$ $eu 0u&@ula
7$eu 0u&@ula 6u$%t!$8 "a$ &aa aut$05 7S0a0 (**(85
Ma&a !$ku2a&! teta$u& u0u0$#a a$taa )(1 ha!4 $a0u$ "a.at &!$%kat ha$#a
1( ha! "a$ ka"a$%ka"a$% le2!h "a! 1 2ula$5 Mak!$ .e$"ek 0a&a !$ku2a&! 0ak!$
6elek .%$&a$#a5 Te"a.at hu2u$%a$ a$taa 6aak te0.at !$>a&! 9l&t!"!u0 Teta$!
"e$%a$ &u&u$a$ &aa .u&at "a$ !$te>al a$taa luka "a$ .e0ulaa$ .e$#ak!t4 "!0a$a
0ak!$ 6auh te0.at !$>a&! 0aka !$ku2a&! 0ak!$ .a$6a$%5
Se@aa kl!$!& teta$u& a"a ) 0a@a0 3
15 Teta$u& u0u0
(5 Teta$u& lkal
)5 Teta$u& @e.hal!@5
Tetanus umum:
Be$tuk !$! 0eu.aka$ %a02aa$ teta$u& #a$% .al!$% &e!$% "!6u0.a!5
Te6a"!$#a 2e$tuk !$! 2ehu2u$%a$ "e$%a$ lua& "a$ "ala0$#a luka &e.et! luka 2aka
#a$% lua&4 luka tu&uk #a$% "ala04 uu$kul&!&4 ek&tak&! %!%!4 ulku& "eku2!tu& "a$
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
5/22
&u$t!ka$ h!."e0!&5B!a&a$#a teta$u& t!02ul &e@aa 0e$"a"ak 2eu.a kekakua$ tt
2a!k 2e&!at 0e$#eluuh atau.u$ ha$#a &ekel0.k tt5 Kekakua$ tt teuta0a
.a"a aha$% 7t!&0u&8 "a$ lehe 7ku"uk kaku85 L!0a .uluh .e&e$ .e$"e!ta teta$u&
u0u0 aka$ 0e$uu$6ukka$ t!&0u&5Dala0 (''; 6a0 "a! kekakua$ tt 0e$6a"!
0e$#eluuh &a0.a! ke ek&te0!ta&5 Kekakua$ tt aha$% teuta0a 0a&&ete
0e$#e2a2ka$ 0ulut &uka "!2uka4 &eh!$%%a .e$#ak!t !$! 6u%a "!&e2ut L@k JaC5
Sela!$ kekakua$ tt 0a&&ete4 .a"a 0uka 6u%a te6a"! kekakua$ tt 0uka &eh!$%%a
0uka 0e$#eu.a! 0uka 0e!$%!& ke&ak!ta$ #a$% "!&e2ut Rh!&u& Sa"$!@u& 7al!&
teta!k ke ata&4 &u"ut 0ulut teta!k ke lua "a$ ke 2aCah4 2!2! teteka$ kuat .a"a
%!%!84 ak!2at kekakua$ tttt lehe 2a%!a$ 2elaka$% 0e$#e2a2ka$ $#e! Caktu
0elakuka$ lek&! lehe "a$ tu2uh &eh!$%%a 0e02e!ka$ %e6ala ku"uk kaku &a0.a!
.!&tht$u&5 Sela!$ kekakua$ tt #a$% lua& 2!a&a$#a "!!kut! ke6a$% u0u0 t$!k
2a!k &e@aa &.$ta$ 0au.u$ ha$#a "e$%a$ a$%&a$%a$ 0!$!0al 7a2aa$4 &!$a "a$
2u$#!85 Ke6a$% 0e$#e2a2ka$ le$%a$ lek&! "a$ a""uk&! &eta ta$%a$ 0e$%e.al kuat
"a$ kak! "ala0 .&!&! ek&te$&!5 Ke&a"aa$ .e$"e!ta teta. 2a!k Calau.u$ $#e! #a$%
he2at &eta ketakuta$ #a$% 0e$$6l &eh!$%%a .e$"e!ta $a0.ak %el!&ah "a$ 0u"ah
tea$%&a$%5 S.a&0e tttt la!$% "a$ tt .e$a.a&a$ "a.at 0e$#e2a2ka$
%a$%%ua$ 0e$ela$4 a&!k&!a "a$ &!a$&!&5 Rete$&! u!$e &e!$% te6a"! kae$a &.a&0e
&.h!$@te ka$"u$% ke0!h5 Ke$a!ka$ te0.eatu 2a"a$ u0u0$#a t!"ak t!$%%! teta.!
"a.at "!&eta! .a$a& #a$% t!$%%! &eh!$%%a hau& hat!hat! teha"a. k0.l!ka&! atau
tk&!$ 0e$#e2a lua& "a$ 0e$%%a$%%u .u&at .e$%atu &uhu5 Pa"a ka&u& #a$% 2eat
0u"ah te6a"! >eakt!>!ta& &!0.at!& 2eu.a tak!ka"!4 h!.ete$&! #a$% la2!l4
2eke!$%at 2a$#ak4 .a$a& #a$% t!$%%! "a$ a!u$!a 6a$tu$%5
Me$uut 2eat !$%a$$#a teta$u& u0u0 "a.at "!2a%! ata&3
15 Teta$u& !$%a$3 t!&0u& le2!h "a! ) @04 t!"ak "!&eta! ke6a$% u0u0 Calau.u$
"!a$%&a$%5(5 Teta$u& &e"a$%3 t!&0u& kua$% "a! ) @0 "a$ "!&eta! ke6a$% u0u0 2!la
"!a$%&a$%5
)5 Teta$u& 2eat3 t!&0u& kua$% "a! 1 @0 "a$ "!&eta! ke6a$% u0u0 #a$%
&.$ta$5
9le "a$ u$%0a$ 71??8 0e02a%! teta$u& u0u0 ata&3
Grade 1: ringan
15 Ma&a !$ku2a&! le2!h "a! 1' ha!
(5 Pe!" $&et ha!
)5 T!&0u& .&!t! teta.! t!"ak 2eat
'5 Suka 0aka$ "a$ 0!$u0 teta.! "!&a%!a t!"ak a"a5
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
6/22
Lkal!&a&! kekakua$ "ekat "e$%a$ luka 2eu.a &.a&0e "!&ek!ta luka "a$ kekakua$
u0u0 te6a"! 2e2ea.a 6a0 atau ha!5
Grade II: sedang
15 Ma&a !$ku2a&! 1*1' ha!
(5 Pe!" $&et ) ha" atau kua$%
)5 T!&0u& a"a "a$ "!&a%!a a"a5
Kekakua$ u0u0 te6a"! "ala0 2e2ea.a ha! teta.! "!&.$e "a$ &!a$&!& t!"ak a"a5
Grade III: berat
15 Ma&a !$ku2a&! 1* ha!
(5 Pe!" $&et ) ha! atau kua$%
)5 T!&0u& 2eat
'5 D!&a%!a 2eat5
Kekakua$ u0u0 "a$ %a$%%ua$ .e$a.a&a$ a&!k&!a4 ketakuta$4 ke!$%at 2a$#ak "a$
tak!ka"!a5
Tetanus lokalBe$tuk !$! &e2e$a$#a 2a$#ak aka$ teta.! kua$% "!.et!02a$%ka$ kae$a %a02aa$
kl!$!& t!"ak kha&5Be$tuk teta$u& !$! 2eu.a $#e!4 kekakua$ tttt .a"a 2a%!a$
.k&!0al "a! te0.at luka5 Teta$u& lkal a"alah 2e$tuk !$%a$ "e$%a$ a$%ka
ke0at!a$ 14 ka"a$%ka"a$% 2e$tuk !$! "a.at 2eke02a$% 0e$6a"! teta$u& u0u05
Bentuk cephalic
Meu.aka$ &alah &atu >a!a$ teta$u& lkal5 Te6a"!$#a 2e$tuk !$! 2!la luka 0e$%e$a!
"aeah 0ata4 kul!t ke.ala4 0uka4 tel!$%a4 le.e4 t!t!& 0e"!a k$!& "a$ 6aa$% ak!2at
t$&!le@t0!5 Ge6ala 2eu.a "!&u$%&! &aa la$!al a$taa la!$3 $5 III4 I,4 ,II4 I4 4
I4 "a.at 2eu.a %a$%%ua$ &e$"!!&e$"!! 0au.u$ k02!$a&! "a$ 0e$eta. "ala0
2e2ea.a ha! 2ahka$ 2e2ula$2ula$5Teta$u& @e.hal!@ "a.at 2eke02a$% 0e$6a"!
teta$u& u0u05 Pa"a u0u0$#a .%$&a 2e$tuk teta$u& @e.hal!@ 6elek5
B. Epidemiologi
Teta$u& te6a"! &e@aa &.a"!& "a$ ha0.! &elalu 0e$!0.a !$"!>!"u $$ !0u$4
!$"!>!"u "e$%a$ !0u$!ta& .e$uh "a$ ke0u"!a$ %a%al 0e0.etaha$ka$ !0u$!ta&
&e@aa a"ekuat "e$%a$ >ak&!$a&! ula$%a$5 Walau.u$ teta$u& "a.at "!@e%ah "e$%a$
!0u$!&a&!4 teta$u& 0a&!h 0eu.aka$ .e$#ak!t #a$% 0e02e2a$! "! &eluuh "u$!a5 Pa"a
tahu$ (**(4 6u0lah e&t!0a&! #a$% 2ehu2u$%a$ "e$%a$ ke0at!a$ .a"a &e0ua
kel0.k a"alah (1)5***4 #a$% te"!! "a! teta$u& $e$atu0 &e2a$#ak 1;*5***
7;
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
7/22
tahu$4 )* kel0.k 1-' tahu$4 1; kel0.k 1* tahu$4 "a$ &!&a$#a .a"a 2a#! D!
A0e!ka Se!kat &e2a%!a$ 2e&a ka&u& teta$u& te6a"! ak!2at tau0a akut4 &e.et! luka
tu&uk4 la&ea&! atau a2a&!5 Teta$u& "!"a.atka$ ak!2at tau0a "! "aka0 u0ah atau
&ela0a 2eta$!4 2eke2u$ "a$ akt!>!ta& lua ua$%a$ #a$% la!$5 Tau0a #a$%
0e$#e2a2ka$ teta$u& 2!&a 2eu.a luka 2e&a teta.! "a.at 6u%a 2eu.a luka ke@!l4
&eh!$%%a .a&!e$ t!"ak 0e$@a! .etl$%a$ 0e"!&4 2ahka$ .a"a 2e2ea.a ka&u& .a&!e$
t!"ak "a.at "!!"e$t!!ka&! a"a$#a tau0a5 Teta$u& "a.at .ula 2eka!ta$ "e$%a$ luka
2aka4 !$ek&! tel!$% te$%ah4 .e02e"aha$4 a2&!4 "a$ .e&al!$a$5 Re&!k te6a"!$#a
teta$u& .al!$% t!$%%! .a"a ..ula&! u&!a tua5 Su>e# &el%!& &kala lua& teha"a.
a$t!2"! teta$u& "a$ "!te! #a$% "!lakuka$ a$taa tahu$ 1?;;1??' 0e$u$6ukka$
2ahCa &e@aa ke&eluuha$4 +( .e$"u"uk A0e!ka Se!kat "! ata& tahu$ tel!$"u$%!
teha"a. teta$u&5 Se"a$%ka$ .a"a a$ak a$taa -11 tahu$ &e2e&a ?14 .e&e$ta&e !$!
0e$uu$ "e$%a$ 2eta02ah$#a u&!a ha$#a )* !$"!>!"u 2eu&!a "! ata& +* tahu$
7.!a '
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
8/22
Pe!"e !$ku2a&! 7e$ta$% Caktu a$taa tau0a "e$%a$ %e6ala .eta0a8 ata-ata +-1*
ha! "e$%a$ e$ta$% 1-* ha!5 O$&et 7e$ta$% Caktu a$taa %e6ala .eta0a "e$%a$
&.a&0e .eta0a8 2e>a!a&! a$taa 1-+ ha!5 M!$%%u .eta0a3 e%!"!ta&4 &.a&0e tt5
Ga$%%ua$ tt$0!k 2!a&a$#a "!0ula! 2e2ea.a ha! &etelah &.a&0e "a$ 2etaha$
&a0.a! 1-( 0!$%%u teta.! kekakua$ teta. 2etaha$ le2!h la0a5 Pe0ul!ha$ 2!&a
0e0eluka$ Caktu ' 0!$%%u5 7Su"#4 Au (**?85
Pe0e!k&aa$ !&!& 7Su0a04 (**(8
15 T!&0u& a"alah kekakua$ tt 0e$%u$#ah &eh!$%%a &uka 0e02uka 0ulut5
(5 R!&u& &a"$!@u&4 te6a"! &e2a%a! kekakua$ tt 0!0!@4 &eh!$%%a ta0.ak "ah!
0e$%keut4 0ata a%ak tetutu.4 "a$ &u"ut 0ulut teta!k kelua ke2aCah5
)5 O.!&tt$u& a"alah kekakua$ tt #a$% 0e$u$6a$% tu2uh &e.et!3 tt
.u$%%u$%4 tt lehe4 tt 2a"a$4 "a$ tu$k 0u&@le5 Kekakua$ #a$% &a$%at
2eat "a.at 0e$#e2a2ka$ tu2uh 0ele$%ku$% &e.et! 2u&u5'5 Ott "!$"!$% .eut kaku &eh!$%%a "!$"!$% .eut &e.et! .a.a$
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
9/22
E. !atofisiologi dan Clinical !ath"a#
Teta$u& "!&e2a2ka$ $eutk&!$ 7teta$&.a&0!$8 "a! 2akte! Ga0 .&!t! a$ae24
9l&t!"!u0 teta$!4 "e$%a$ 0ula-0ula 1 h!$%%a ( 0!$%%u &etelah !$kula&! 2e$tuk
&.ake "ala0 tu2uh #a$% 0e$%ala0! @e"ea/luka 70a&a !$ku2a&!85 Pe$#ak!t !$!
0eu.aka$ 1 "a! ' .e$#ak!t .e$t!$% #a$% 0a$!e&ta&! kl!$!& uta0a$#a a"alah ha&!l
"a! .e$%auh kekuata$ ek&tk&!$ 7teta$u&4 %a&%a$%%e$4 "!.te!4 2tul!&0e85 Te0.at
0a&uk$#a ku0a$ .e$#ak!t !$! 2!&a 2eu.a luka #a$% "ala0 #a$% 2ehu2u$%a$ "e$%a$
keu&aka$ 6a!$%a$ lkal4 teta$a0$#a 2e$"a a&!$% atau &e.&!& "e$%a$ k$ta0!$a&!
ta$ah4 le@et #a$% "a$%kal "a$ ke@!l atau luka %e&e #a$% tek$ta0!$a&! ta$ah4 tau0a
.a"a 6a! ta$%a$ atau 6a! kak! #a$% 2ehu2u$%a$ "e$%a$ .atah tula$% 6a! "a$ luka
.a"a .e02e"aha$ "a$ .e0t$%a$ tal! .u&at #a$% t!"ak &te!l5 Pa"a kea"aa$a$ae2!k 4 &.a 2akte! !$! aka$ 2e%e0!$a&! 0e$6a"! &el >e%etat! 2!la "ala0
l!$%ku$%a$ #a$% a$ae24 "e$%a$ teka$a$ k&!%e$ 6a!$%a$ #a$% e$"ah5
Sela$6ut$#a4tk&!$ aka$ "!."uk&! "a$ 0e$#e2a ke &eluuh 2a%!a$ tu2uh 0elalu!
.ee"aa$ "aah "a$ &te0 l!0.a5 Tk&!$ te&e2ut aka$ 2eakt!>!ta& .a"a te0.at-
te0.at tete$tu &e.et! .u&at &!&te0 &aa te0a&uk tak5 Ge6ala kl!$!& t!02ul &e2a%a!
"a0.ak ek&tk&!$ .a"a &!$a.& %a$%l!$ &.!$al "a$ $eu0u&@ula 6u$@t!$ &eta
aa aut$05 Tk&!$ "a! te0.at luka 0e$#e2a ke 0t e$".late "a$ &etelah
0a&uk leCat %a$%l!&!"e "!6alaka$ &e@aa !$taa$al ke "ala0 &el &aa te.!4
ke0u"!a$ ke k$u a$te! &u0&u0 tula$% 2elaka$%5 Akh!$#a 0e$#e2a ke SSP5
Ge6ala kl!$!& #a$% "!t!02ulka$ "a! ek&tk&!$ teha"a. &u&u$a$ &aa te.! "a$
.u&at te&e2ut a"alah "e$%a$ 0e02lk .ele.a&a$ "a! $euta$&0!te &eh!$%%a
te6a"! k$tak&! tt #a$% t!"ak tek$tl / ek&!ta&! teu& 0e$eu& "a$ &.a&0e5
Neu$ !$! 0e$6a"! t!"ak 0a0.u u$tuk 0ele.a&ka$ $euta$&0!tte5 Neu$ #a$%
0ele.a&ka$ %a00a a0!$2ut#!@ a@!" 7GABA8 "a$ %l!&!$4 $euta$&0!tte !$h!2!t
uta0a4 &a$%at &e$&!t! teha"a. teta$&.a&0!$4 0e$#e2a2ka$ ke%a%ala$
.e$%ha02ata$ elek& e&.$ 0t!k teha"a. a$%&a$%a$ &e$&!&5 Kekakua$ 0ula!
.a"a te0.at 0a&uk$#a ku0a$ atau .a"a tt 0a&&ete 7t!&0u&84 .a"a &aat t!$
0a&uk ke&u0&u0 tula$% 2elaka$% te6a"! kekakua$ #a$% 2eat4 .a"a ete0!ta&4 tt-
tt 2e%a! .a"a "a"a4 .eut "a$ 0ula! t!02ul ke6a$%5 B!la0a$a tk&!$ [email protected]
ktek& &ee2!4 0e$"e!ta aka$ 0ula! 0e$%ala0! ke6a$% u0u0 #a$% &.$ta$5
Kaakte!&t!k "a! &.a&0e teta$! !alah 0e$#e2a2ka$ k$tak&! u0u0 ke6a$% tt
a%$!& "a$ a$ta%$!&5 Ra@u$ atau $eutk&!$ !$!.eta0a kal! 0e$#ea$% &aa te.!
te.e$"ek #a$% 2ea&al "a! &te0 &aa ka$!al4 "e$%a$ %e6ala aCal "!&t&! Ca6ah
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
10/22
"a$ .u$%%u$% &eta kekakua$ "a! tt lehe5 Teta$&.a&0!$ .a"a &te0 &aa
t$0 6u%a 2e.e$%auh4 &eh!$%%a te6a"! %a$%%ua$ .e$a.a&a$4 0eta2l!&0e4
he0"!$a0!ka4 h0$al4 &alua$ @e$a4 &alua$ ke0!h4 "a$ $eu0u&@ula5
S.a&0e la#$4 h!.ete$&!4 %a$%%ua$ !a0a 6a$tu$%4 h!.ele!4 h#.eh!"&!&
0eu.aka$ .e$#ul!t ak!2at %a$%%ua$ &aa tt$04 #a$% "ulu 6aa$% kae$a
.e$"e!ta &u"ah 0e$!$%%al &e2elu0 %e6ala t!02ul5 De$%a$ .e$%%u$aa$ "!ae.a0
"&!& t!$%%! "a$ .e$a.a&a$ 0eka$!k4 ke6a$% "a.at "!ata&! $a0u$ %a$%%ua$ &aa
t$0 hau& "!ke$al! "a$ "! kella "e$%a$ tel!t!5
Teta$&.a&0!$ a"alah tk&!$ #a$% 0e$#e2a2ka$ &.a&0e42eke6a .a"a 2e2ea.a
le>el "a! &u&u$a$ aa .u&at4 "e$%a$ @aa 3
15 Tk&!$ 0e$%hala$%! $eu0u&@ula ta$&0!&&!$ "e$%a$ @aa 0e$%ha02at
.ele.a&a$a@eth#l-@hl!$e "a! te0!$al $e>e "! tt5(5 Kaakte!&t! &.a&0e "a! teta$u& te6a"! kae$a tk&!$ 0e$%%a$%%u u$%&! "a!
elek&$a.t!k "! &.!$al @"5
)5 Ke6a$% .a"a teta$u&4 0u$%k!$ "!&e2a2ka$ .e$%!kata$ "a! tk&!$ leh
@ee2al %a$%l!&!"e5 Be2ea.a .e$"e!ta 0e$%ala0! %a$%%ua$ "a!
Aut$0!k Ne>u& S#&te0 7ANS 8 "e$%a$ %e6ala 3 2eke!$%at4 h!.ete$&!
#a$% luktua&!4.e!"!&!t! tak!kha"!a4 a!t0!a 6a$tu$%4 .e$!$%%!a$
@athe@hla0!$e "ala0 u!$e5
T!02ul$#a ke%a%ala$ 0eka$!&0e !$h!2!&! #a$% $0al4#a$% 0e$#e2a2ka$
0e$!$%kat$#a akt!!ta& "a! $eu$ #a$% 0e$&aa! tt 0a&ette &eh!$%%a te6a"!
t!&0u&5 Oleh kae$a tt 0a&ette a"alah tt #a$% .al!$% &e$&!t! teha"a. tk&!$
teta$u& te&e2ut5 St!0ul! teha"a. aee$ t!"ak ha$#a 0e$!02ulka$ k$tak&!
#a$% kuat4 teta.! 6u%a "!h!la$%ka$$#a k$tak&! a%$!& "a$ a$ta%$!& &eh!$%%a
t!02ul &.a&0e tt #a$% kha&5 A"a "ua h!.te&!& te$ta$% @aa 2eke6a$#a tk&!$4
#a!tu 3
15 Tk&!$ "!a2&2&! .a"a u6u$% aa 0t!k "a! 0elalu! &u02u &!l!$"!k
"!2aCa kek$ua$te! &u&u$a$ aa .u&at
(5 Tk&!$ "!a2&2&! leh &u&u$a$ l!0at!k4 0a&uk ke"ala0 &!kula&! "aah
ate! ke0u"!a$ 0a&uk ke"ala0 &u&u$a$ aa .u&at5 Ak!2at "a! teta$u&
a"alah!%!" .aal#&!&7keh!la$%a$ ke0a0.ua$ u$tuk 2e%eak8 .a"a
>lu$ta# 0u&@le& 7tt #a$% %eak$#a "a.at "!k$tl84 &e!$% "!&e2ut
l@k6aC kae$a 2!a&a$#a .eta0a kal! 0u$@ul .a"a tt aha$% "a$ Ca6ah5
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
11/22
Ke0at!a$ 2!a&a$#a "!&e2a2ka$ leh ke%a%ala$.e$aa&a$ "a$ a&!
ke0at!a$ &a$%atlah t!$%%!5
$. !enatalaksanaan medis
A"a t!%a &a&aa$ .e$atalak&a$aa$ teta$u&4 #ak$!3
15 0e02ua$% &u02e teta$&.a&0!$
(5 0e$etal!&a&! tk&!$ #a$% t!"ak te!kat
)5 .eaCata$ .e$u$6a$% 7&u.t!8 &a0.a! teta$&.a&0!$ #a$% 2e!kata$ "e$%a$
6a!$%a$ telah ha2!& "!0eta2l!&0e5
%embuang &umber Tetanospasmin
Luka hau& "!2e&!hka$ &e@aa 0e$#eluuh "a$ "!"e2!"e0e$t u$tuk 0e$%ua$%!
0uata$ 2akte! "a$ 0e$@e%ah .ele.a&a$ tk&!$ le2!h la$6ut5 A$t!2!t!ka "!2e!ka$
u$tuk 0e$%ea"!ka&! 2akte!4 &e"a$%ka$ eek u$tuk tu6ua$ .e$@e%aha$ teta$u& &e@aa
kl!$!& a"alah 0!$!0al5 Pa"a .e$el!t!a$ "! I$"$e&!a4 0et$!"ale telah 0e$6a"!
tea.! .!l!ha$ "! 2e2ea.a .ela#a$a$ ke&ehata$5 Met$!"ale "!2e!ka$ &e@aa !>
"e$%a$ "&!& !$!&!al 1< 0%/k%BB "!la$6utka$ "&!& )* 0%/k%BB/ha! &et!a. 6a0
&ela0a +-1* ha!5 Met$!"ale eekt! 0e$%ua$%! 6u0lah ku0a$ 95 teta$! 2e$tuk
>e%etat!5 Se2a%a! l!$! ke"ua "a.at "!2e!ka$ .e$!@!ll!$ .@a!$ e%etat! 95 teta$!5 Sa0.a! &aat !$!4 .e02e!a$ .e$!@!ll!$ G
1**5*** U/k%BB/ha! !>4 &et!a. 6a0 &ela0a 1* ha! "!ek0e$"a&!ka$ .a"a &e0ua
ka&u& teta$u&5 Se2uah .e$el!t!a$ 0e$#ataka$ 2ahCa .e$!@!ll!$ 0u$%k!$ 2e.ea$
&e2a%a! a%$!& teha"a. teta$&.a&0!$ "e$%a$ 0e$%ha02at .ele.a&a$ a&a0
a0!$2ut!at %a0a 7GABA85
'etralisasi toksin #ang tidak terikat
A$t!tk&!$ hau& "!2e!ka$ u$tuk 0e$etalka$ tk&!$-tk&!$ #a$% 2elu0 2e!kata$5
Setelah e>alua&! aCal4 hu0a$ teta$u& !00u$%l2ul!$ 7HTIG8 &e%ea "!!$6ek&!ka$
!$ta0u&kule "e$%a$ "&!& ttal )5***1*5*** u$!t4 "!2a%! t!%a "&!& #a$% &a0a "a$
"!!$6ek&!ka$ "! t!%a te0.at 2e2e"a5 T!"ak a"a k$&e$&u& "&!& te.at HTIG5
Rek0e$"a&! B!t!&h Nat!$al F0ula# a"alah e$a5 U$tuk
2a#!4 "&!&$#a a"alah
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
12/22
Caktu .auh$#a (e$a hau&
"!2e!ka$4 .e0e!k&aa$ elektl!t &eta a$al!&!& %a& "aah .e$t!$% &e2a%a! .e$u$tu$
tea.!5
Pe$a$%a$a$ 6ala$ $a.a& 0eu.aka$ .!!ta&5 S.a&0e tt4 &.a&0e la!$%4
a&.!a&!4 atau "&!& 2e&a &e"at! &e0ua$#a "a.at 0e$%%a$%%u e&.!a&!5 Seke&!
2$ku& #a$% 2ele2!ha$ 0e0eluka$ t!$"aka$ &u@t!$!$% #a$% &e!$%5 Take&t0!
"!tu6uka$ u$tuk 0e$6a%a 6ala$ $aa& teuta0a 6!ka a"a .!&tt$u& "a$ ketel!2ata$
tt-tt .u$%%u$%4 "a"a4 atau "!&te& .e$a.a&a$5Ke0at!a$ ak!2at &.a&0e la!$%
0e$"a"ak4 .aal!&!& "!aa%0a4 "a$ k$tak&! tt e&.!a&! t!"ak a"ekuat &e!$%
te6a"! 6!ka t!"ak te&e"!a ak&e& >e$t!lat5
S.a&0e tt "a$ !%!"!ta& "!ata&! &e@aa eekt! "e$%a$ &e"a&!5 Pa&!e$ te&e"a&!
le2!h &e"!k!t "!.e$%auh! leh &t!0ulu& .e!e "a$ ke@!l ke0u$%k!$a$$#a 0e$%ala0!
&.a&0e tt5 D!ae.a0 eekt! 0e$%ata&! &.a&0e "a$ h!.et$!&!ta& ta$.a 0e$eka$
.u&at kt!kal5 D&!& "!ae.a0 #a$% "!ek0e$"a&!ka$ a"alah *41-*4) 0%/k%BB/ kal!
"e$%a$ !$te>al (-' 6a0 &e&ua! %e6ala kl!$!&4 "&!& #a$% "!ek0e$"a&!ka$ u$tuk u&!a
( tahu$ a"alah ; 0%/k%BB/ha! al "ala0 "&!& (-) 0% &et!a. ) 6a05 S.a&0e hau&
&e%ea "!he$t!ka$ "e$%a$ "!ae.a0 < 0% .e ektal u$tuk 2eat 2a"a$ 1* k% "a$ 1*
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
13/22
0% .e ektal u$tuk a$ak "e$%a$ 2eat 2a"a$ 1* k%4 atau "!ae.a0 !$ta>e$a u$tuk
a$ak *4) 0%/k%BB/kal!5 Setelah &.a&0e 2ehe$t!4 .e02e!a$ "!ae.a0 "!la$6utka$
"e$%a$ "&!& u0ata$ &e&ua! kea"aa$ kl!$!&5 Alte$at! la!$4 u$tuk 2a#! 7teta$u&
$e$atu08 "!2e!ka$ "&!& aC!ta$ *41-*4( 0%/k%BB !> u$tuk 0e$%h!la$%ka$
&.a&0e akut4 "!!kut! !$u& tete&a$ teta. 1e$a4 "a$ "!ae.a0 "a.at "!ta02ahka$ te.!&ah
"e$%a$ "&!& &a0.a! 1(* 0%/ha!5 9hl.0a!$e "!2e!ka$ &et!a. '-; 6a0 "e$%a$
"&!& "a! '-1( 0% 2a%! 2a#! &a0.a! e-.e&&ue >e$t!lat!$ 7IPP,85 T!"ak a"a
"ata .e2a$"!$%a$ 2at-2at .elu0.uh tt .a"a teta$u&4 ek0e$"a&! "!"a.atka$
"a! la.a$ ka&u&5 Pa$@u$!u0 hau& "!h!$"a! kae$a eek &a0.!$%
&!0.at0!0et!k5 Ata@u!u0 "a.at &e2a%a! .!l!ha$5 ,e@u$!u0 6u%a telah "!%u$aka$
kae$a &ta2!l .a"a 6a$tu$%5 Pa&!e$ teta$u& 2eat &e!$% kal! 0e02utuhka$ IPP,
&ela0a ( h!$%%a ) 0!$%%u &a0.a! &.a&0e 0ee"a5 I$&!"e$ >e$t!lat-a&&@!ate"
.$eu0$!a .a"a .a&!e$-.a&!e$ teta$u& &e2e&a a&!
0e$@e%ah .>ka&! &.a&0e atau ket!"ak&ta2!la$ t$0 Teta$u& te2ukt! &e@aa
kl!$!& "a$ 2!k!0!a 0e$#e2a2ka$ akt!>!ta& &!0.at!& 2ele2!ha$ "a$ kata2l!&0e
.te!$ &eh!$%%a .e0el!haaa$ $ut!&! &a$%at "!.eluka$5 Nut!&! 2uuk "a$ .e$uu$a$
2eat 2a"a$ te6a"! @e.at kae$a "!&a%!a4 %a$%%ua$ u$%&! %a&t!$te&t!$al "a$
.e$!$%kata$ 0eta2l!&0e4 0e$uu$ka$ "a#a taha$ tu2uh &eh!$%%a 0e0.e2uuk
.%$&!&5 Nut!&! .ae$teal ttal 0e$%a$"u$% %luk&a h!.et$!& "a$ !$&ul!$ "ala0
6u0lah @uku. u$tuk 0e$%e$"al!ka$ ka"a %ula "aah4 "a.at 0e$eka$ kata2l!&0e
.te!$5 F0ula a&a0 a0!$ &a$%at 0e02a$tu 0e02ata&! kata2l!&0e .te!$5 Pa"a
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
14/22
ha! .eta0a .elu .e02e!a$ @a!a$ &e@aa !$ta>e$a &ekal!%u& .e02e!a$ 2at-
2ata$4 "a$ 2!la &a0.a! ha! ke-) !$u& 2elu0 "a.at "!le.a& &e2a!k$#a
"!.et!02a$%ka$ .e02e!a$ $ut!&! &e@aa .ae$teal5 Setelah &.a&0e 0ee"a "a.at
"!.a&a$% &$"e la02u$% u$tuk 0aka$a$ "a$ 2at-2ata$ "e$%a$ .ehat!a$ khu&u&
.a"a !&!k a&.!a&!5
G. !emenuhan (ebutuhan Dasar %anusia
1. !ola nutrisi ) metabolik
Teta$&.a&0!$ .a"a &te0 &aa t$0 6u%a 2e.e$%auh .a"a 0eta2l!&0e
#a$% 0e$#e2a2ka$ ket!"ak0a0.ua$ 0e$ela$4 kea"aa$ ke6a$% a2"0e$4 &eta
t!&0u&5
*. !emenuhan (ebutuhan Dasar +ksigenasi
Ok&!%e$a&! a"alah 0e0e$uh! ke2utuha$ k&!%e$ "ala0 tu2uh "e$%a$ @aa
0ela$@aka$ &alua$ 0a&uk$#a k&!%e$ atau 0e02e!ka$ al!a$ %a& k&!%e$ 7O(8
&eh!$%%a k$&e$ta&! k&!%e$ 0e$!$%kat "ala0 tu2uh5 Pa"a .a&!e$ "e$%a$ teta$u&
6ala$ $aa& te%a$%%u ak!2at a"a$#a &.a&0e tt-tt .e$aa&a$ &eta .e$!$%kata$
."uk&! &e@et/0u@u& ak!2at a"a$#a &.a&0e tt la!$%5 Seh!$%%a .a"a .e$"e!ta
teta$u& .e0e$uha$ ke2utuha$ "a&a #a$% uta0a a"alah .e0e$uha$ k&!%e$a&!5
,. !ola !ersepsi dan tata laksana kesehatan
Pa"a .a&!e$ "e$%a$ teta$u& te6a"! .eu2aha$ .e&e.&! "a$ tata lak&a$a h!"u.
&ehat kae$a kua$%$#a .e$%etahua$ te$ta$% .e$a$%a$a$ .e$#ak!t$#a"!kae$aka$ kua$%$#a !$0a&!4 #a$% 0e$6a"!ka$ kelua%a atau.u$ .a&!e$ t!"ak
"a.at 0e$a$%a$! "e$%a$ te.at5
-. (urangn#a pera"atan diri
Pa"a .a&!e$ teta$u& "ala0 .e0e$uha$ .eaCata$ "!!$#a 0a&!h kua$%4
"!kae$aka$ t!ah 2a!$% #a$% la0a &eta &e!$% 0e$%ala0! akt!>!ta& ke6a$%
0e$6a"!ka$ .a&!e$ te&e2ut kua$% "ala0 .eaCata$ "!!5
. !enatalaksanaan (epera"atan
'+
.
Diagnosa
(epera"atan
Tuuan dan
(riteria hasil
Inter/ensi 0asional
1. Ga$%%ua$
.e0e$uha$
ke2utuha$
$ut!&! kua$%
"a! ke2utuha$
tu2uh
Setelah "!lakuka$
t!$"aka$
ke.eaCata$ &ela0a
)(' 6a0 &tatu&
$ut!&! .a&!e$
$0al "e$%a$
15 Pa&a$% "a$
.etaha$ka$
NGT u$tuk
!$take 0aka$a$5
(5 Ka6! 2!&!$% u&u&
2!la .elu4 "a$
15 I$take $ut!&!
#a$% &e!02a$%
"a$ a"ekuat aka$
0e0.etaha$ka$
ke2utuha$ $ut!&!
tu2uh B!&!$% u&u&
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
15/22
2ehu2u$%a$
"e$%a$
ket!"ak0a0.ua
$ 0e$ela$4
kea"aa$ ke6a$%
a2"0e$4
t!&0u&
!$"!kat 3
15 I$take
@uku.4
0aka$5
(5 0!$u0a$
#a$% 0a&uk
leCat 0ulut
t!"ak
ke02al! la%!
0elalu!
h!"u$%4
)5 BB
0e$!$%kat
'5 .te!$ atau
al2u0!$
)4< 0%
hat!-hat! kae$a
&e$tuha$ "a.at
0ea$%&a$%
ke6a$%5
)5 Be!ka$ $ut!&!
#a$% t!$%%!
kal! "a$
.te!$5
'5 T!02a$% 2eat
2a"a$ &e&ua!
.tkl
0e02a$tu "ala0
0e$e$tuka$
e&.$ u$tuk
0aka$ atau
0e$%etahu!
ke0u$%k!$a$
k0.l!ka&! "a$
0e$%etahu!
.e$uu$a$
2&2&! a!
(5 Su.la! kal! "a$
.te!$ #a$%
a"ekuat
0e0.etaha$ka$
0eta2l!&0e
tu2uh5
)5 Me$%e>alu&a!
keekt!a$ atau
ke2utuha$
0e$%u2ah
.e02e!a$ $ut!&!5
*. Ga$%%ua$ .la
$aa&
2ehu2u$%a$
"e$%a$ 6ala$
$aa& te%a$%%u
ak!2at &.a&0e
tt-tt
.e$aa&a$5
Setelah "!lakuka$
t!$"aka$
ke.eaCata$ &ela0a
)(' 6a0 Pla $aa&
teatu "a$ $0al
!$"!kat 315 RR 1- (*
/0e$!t4
etak&!
"!$"!$% "a"a
$e%at!5
(5 %eaka$
$a!k-tuu$
"!$"!$% "a"a
15 M$!t !a0a
.e$aa&a$ "a$ e&.!a&!
ate
(5 Atu .&!&! luu&ka$
6ala$ $aa&
)5 O2&e>a&! ta$"a "a$
%e6ala &!a$&!&4 "#&.$ea4
tak!ka"!4 9RT ( "tk
'5 O2&e>a&! ta$"a-ta$"a
>!tal t!a. ( 6a0
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
16/22
&!0et!&4
)5 .e$aa&a$
@u.!$%
h!"u$% 7-8
la$@a5
)5 D#&.$ea "a$
&!a$&!&
0eu.aka$ ta$"a
te6a"!$#a
%a$%%ua$ $aa&
"!&eta! "e$%a$
ke6a 6a$tu$% #a$%
0e$uu$ t!02ul
ta@!ka"! "a$
@a.!lla# e!l
t!0e #a$%
0e0a$6a$%/la0a
"a$ u$tuk
0e$%h!$"a!
te6a"!$#a he$t!
$aa&5
'5 TT, 0eu.aka$
e&.$ tu2uh #a$%
0u"ah u$tuk
"!a0at!5
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
17/22
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
18/22
-. 9e0a&
2ehu2u$%a$
"e$%a$ kua$%
.e$%etahua$
.a&!e$ te$ta$%
.e$a$%a$a$
.e$#ak!t$#a
"!kae$aka$
kua$%$#a
!$0a&!5
Setelah "!lakuka$
t!$"aka$
ke.eaCata$ &ela0a
)(' 6a0 .a&!e$
0e$u$6uka$ a&a
@e0a& 2ekua$%
atau h!la$%
!$"!kat 3
15 Takut 4
(5 te%a$% 7-84
)5 %el!&ah 7-84
'5 $a"! ;*-
1**/0e$!t4
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
19/22
.
2.
Kua$%$#a
.eaCata$ "!!
2ehu2u$%a$
"e$%a$ t!ah
2a!$% "a$
akt!!ta& ke6a$%5
Re&!k !$6u!
2ehu2u$%a$
"e$%a$ akt!!ta&
ke6a$%
Setelah "!lakuka$
t!$"aka$
ke.eaCata$ &ela0a
)(' 6a0
Ke2utuha$ akt!!ta&
&eha!-
ha!/.eaCata$ "!!
te.e$uh! "e$%a$
!$"!kat 3
15 Ke6a$% 7-84
(5 2e" e&t 7-84
)5 2au 2a"a$
7-84
'5 %!%! 2e&!h4
a&! .a&!e$
u$tuk 0elakuka$akt!>!ta&
ke2e&!ha$ "!!
A5 Pe K$>ul&!
15 Fakt e&!k
"a.at "!h!$"a!
&eh!$%%a ke6a"!a$
ke6a$% 2!&a
"!0!$!0alka$5
(5 Me$%h!$"a!
te6a"!$#a @e"ea
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
20/22
ke.eaCata$ &ela0a
)(' 6a0 9e"ea
t!"ak te6a"!4
I$"!kat 3
15 Pa&!e$ t!"ak
0ea&a kaku
(5 Ke6a$% 7-8
A5 Pe K$>ul&!
15 I"e$t!!ka&! akt
e&!k .e k$>ul&!
u$tuk .e$#ak!t ke6a$%
(5 S!$%k!ka$ 2e$"a
2e$"a #a$% 0eluka!5
)5 M$!t
@a"!.ul0$al &e@aa
teu& 0e$eu&
'5 Se"!aka$ "a$ "ekatka$
.ealata$ &u@t!$
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
21/22
&e2ea.a
.aah ke6a$%
#a$% te6a"!
&eh!$%%a
t!$"aka$ #a$%
0eferensi
Bab I Pendahuluan Se!al O$l!$e
htt.&3//!"5&@!2"5@0/"@/1*)*'(**/Teta$u& Ak&e& .a"a ; Me! (*1
https://id.scribd.com/doc/103604200/Tetanushttps://id.scribd.com/doc/103604200/Tetanus
-
8/17/2019 Kasus Komprehensif 1 Lp
22/22
Nanda NIC-NOC PSIK UMM Se!al O$l!$e
htt.3//&1ke.eaCata$5u005a@5!"/!le&/!le/NANDA(*NI9(*NO9(*PSIK
(*FIKES(*UMM5." Ak&e& .a"a ; Me! (*1
Asuhan Keperawatan Tetanus dengan Nanda NIC-NOC Se!al O$l!$e
htt.&3//!"5&@!2"5@0/"@/1)