design rumah tinggal & tahan gempa

26
Merancang Rumah Tinggal r. Ahmad Sarwadi, M.Eng. k Pelatihan di Desa Trimulyo, Bantul, 2 - 12 Oktober 2006

Upload: swirawan

Post on 19-Jun-2015

4.903 views

Category:

Documents


20 download

TRANSCRIPT

Page 1: Design rumah tinggal & tahan gempa

MerancangRumah Tinggal

Dr.Ir. Ahmad Sarwadi, M.Eng. Untuk Pelatihan di Desa Trimulyo, Bantul, 2 - 12 Oktober 2006

Page 2: Design rumah tinggal & tahan gempa

Pertimbangan

FUNGSI JUMLAH DAN JENIS RUANGMISAL: 1 BUAH KAMAR TIDUR UTAMA2 BUAH KAMAR TIDUR1 KAMAR TIDUR KARYAWAN1 RUANG TAMU1 RUANG KELUARGA1 RUANG MAKAN2 KAMAR MANDI1 DAPUR GARASI UTK 1 MOBIL

R TIDUR

Page 3: Design rumah tinggal & tahan gempa

KEDEKATANLETAK RUANG

- RUANG MAKAN DEKAT DAPUR

- RUANG KM/WC DEKAT KAMAR TIDUR

- RUANG TAMU ADA DI PALING DEPAN

- RUANG KELUARGA BIASANYA DI TENGAH AGAR MUDAH DICAPAI DARI BERBAGAI ARAH

- RUANG KELUARGA DEKATRUANG MAKAN

Page 4: Design rumah tinggal & tahan gempa

LIHAT KONDISI KEUANGAN (sesuai dana yang memadai)

Rumah Kecil Rumah Sedang Rumah Besar

Page 5: Design rumah tinggal & tahan gempa

RUMAH TUMBUH

TAHAP 1 TAHAP 2

TAHAP 3

Page 6: Design rumah tinggal & tahan gempa

KENYAMANAN RUANG

- BANGUNAN SEBAIKNYA MENGHADAP UTARA ATAU SELATAN

- PRIORITAS ARAH HADAP BANGUNAN

1. SELATAN2. UTARA3. TIMUR4. BARAT

PANASMATAHARI

SELATAN

UTARA

ARAH HADAP BANGUNAN

Page 7: Design rumah tinggal & tahan gempa

ARAH POLA JALAN DALAM LINGKUNGANLEBIH PANJANG YG MEMBUJUR BARAT -TIMUR

BARAT

TIMUR

PANAS MATAHARI

PANAS MATAHARI

RUMAH

Page 8: Design rumah tinggal & tahan gempa

LETAK RUANG TERHADAP RUANG LUAR

RUANG SEBAIKNYA DAPAT BERHUBUNGAN LANGSUNG DENGAN RUANG LUAR UNTUK MENDAPATKAN :- CAHAYA /PENERANGAN ALAMI- VENTILASI YANG BAIK

Page 9: Design rumah tinggal & tahan gempa

AKSES UDARA LUARDAN PENERANGAN ALAMI

Page 10: Design rumah tinggal & tahan gempa

- VENTILASI SEBAIKNYA TIDAK

LURUS ATAU LANGSUNG

- ALIRAN UDARA DIUSAHAKAN

MEMBELOK

TIDAK BAIK/ TIDAK DIANJURKAN

BAIK/ DIANJURKAN

PENGHAWAAN

Page 11: Design rumah tinggal & tahan gempa

PENGHALANG SINAR

BILA BANGUNAN TERPAKSA

MENGHADAP TIMUR ATAU

BARAT MAKA SEBAIKNYA

BIDANG BUKAAN YANG

MENGHADAP BARAT ATAU TIMUR DIBERI

SCREEN / BIDANG PENGHALANG

(Krei)

Page 12: Design rumah tinggal & tahan gempa

PENJAGAAN KUALITAS AIR

- LETAK SEPTIK TANK ATAU SUMUR PERESAPAN DISARANKAN CUKUP JAUH DARI LETAK SUMUR AIR BERSIH (MIN 10 M)

- DALAM MELAKUKAN PERLETAKAN SUMUR DAN SEPTIK TANK/SUMUR PERESAPAN SEBAIKNYA JUGA MELIHAT LETAK SUMUR/SEPTIK TANK MILIK TETANGGA SUMUR AIR BERSIH

SEPTIK TANK/SUMUR PERESAPAN

Page 13: Design rumah tinggal & tahan gempa

STRATEGI DESAIN DAN PEMBANGUNAN PASCA GEMPA

MEMANFAATKAN BAHAN RERUNTUHAN YANG MASIH BISA DIPAKAI seperti

KUSEN PINTU, JENDELA, KUDA-KUDA, BATU BATA, dsb.

Page 14: Design rumah tinggal & tahan gempa

Material2 yang bisa digunakan lagi untuk membangun bangunan tahan gempaMaterial2 yang bisa digunakan lagi untuk membangun bangunan tahan gempa

Page 15: Design rumah tinggal & tahan gempa

konsepbangunan tahan gempa

untuk rumah sederhana

Jogja-Jateng Archquick Response!

Belajar dari Gempa Jogja - Jateng

IKAPUTRA

Jurusan Teknik Arsitektur & Perencanaan, Jurusan T. Sipil, Fakultas TeknikUniversitas Gadjah Mada

[email protected]

Posyanis

NIZAM

Page 16: Design rumah tinggal & tahan gempa

I Mengapa banyak Korban?

Kartun: Kedaulatan Rakyat, 4 Juni 2006

Banyak Korban karena banyak rumah roboh

menimpa korban.

Mengapa tertimpa rumah roboh?

Rumah roboh alias “tidak tahan gempa” dan

penghuni tidak sempat keluar rumah

Page 17: Design rumah tinggal & tahan gempa

| Mengapa penghuni tidak sempat keluar?

Kartun: Kedaulatan Rakyat, 4 Juni 2006

1SATU LANGKAH

2

1

DUA LANGKAH 3

2

1

TIGA LANGKAH

Wijono, Djoko (2006) Workshop Rancang Bangun Responsif Gempa Bumi, 13 Juni 2006

Prinsip Lari keluar bangunan/ruang untuk menghindari bangunan roboh

– Struktur bangunan harus kuat– Terdapat ruang luar yang cukup

dan berjarak dengan bangunan– Layout ruang yang

memungkinkan untuk segera keluar dalam hitungan detik (5-10 detik).

– Layout furniture dan perabot yang tidak menghalangi sirkulasi

Page 18: Design rumah tinggal & tahan gempa

| Belajar dari Gempa Jogja-Jateng?

Wijono, Djoko (2006) Workshop Rancang Bangun Responsif Gempa Bumi, 13 Juni 2006

RUMAH SEDERHANA DI DESA

3

2

1

2

3

32

1

2

3

2

3

2

12

43

4

Page 19: Design rumah tinggal & tahan gempa

Fondasi

Struktur rangka atap

Penutup atap

Retak tanah

Sruktur utama

Dinding

Komponen Bangunan

Page 20: Design rumah tinggal & tahan gempa

Tingkat Kerusakan Bangunan

Masih Baik Kerusakan Ringan – Sedang Kerusakan Berat/Parah

Page 21: Design rumah tinggal & tahan gempa

Perencanaan Bangunan Tahan Gempa

Persyaratan Utama :– Melindungi penghuni ketika gempa, struktur tidak

mudah roboh– Bangunan dirancang untuk meredam energi gempa

dan gaya lateral tanpa runtuh

Dapat dicapai dengan perencanaan dan pelaksanaan yang benar

Page 22: Design rumah tinggal & tahan gempa

PRINSIP DASAR :Penempatan dinding-dinding penyekat dan lubang-lubang pintu serta

jendela, sedapat mungkin simetri terhadap sumbu-sumbu denah bangunan.

KURANG BAIK SEBAIKNYA

| Denah Rumah Sederhana

Page 23: Design rumah tinggal & tahan gempa

| Ruang, Dinding, & Perlubangan

Page 24: Design rumah tinggal & tahan gempa

Denah Tipe 21

Denah Tipe 36

Denah Tipe 45

Contoh Tipe Rumah

Page 25: Design rumah tinggal & tahan gempa
Page 26: Design rumah tinggal & tahan gempa

Matur NuwunAtas Perhatiannya

Bersama kita bangkit kembalibangun Jogja bersama-sama…