tugas ilmu bahan bangunan
TRANSCRIPT
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
1/31
TEKNIK SIPIL DAN PERENCANAANMAKALAH ILMU BAHAN BANGUNAN I
\
DISUSUN OLEH :
NAMA : ADITYA PRASETIO BENTHA YUDA DEDY HERMANTO
PRODI : TEKNIK SIPIL DIII
POLITEKNIK NEGERI PONTIANAK TAHUN AJARAN 2013/2014
KATA PENGANTAR“Bata Ringan Foam” 1
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
2/31
Puji Syukur penuli p!nj!"k!n kep!#! All!$ S%T y!n& "el!$
'eli'p!$k!n r!$'!"( $i#!y!$ e"! k!runi!)Ny! e$in&&! k!'i #!p!"
'enyele!ik!n '!k!l!$ ini* Penyuun!n '!k!l!$ ini +er"uju!n un"uk'en&e"!$ui +e"!p! pen"in&ny! B!"! ,-!' +!&i '!y!r!k!"*
k!'i 'eny!#!ri +!$.! #!l!' penyuun!n '!k!l!$ ini "i#!k lep!
#!ri !#!ny! kerj!!'! #!n +!n"u!n #!ri +er+!&!i pi$!k* Ole$ k!ren! i"u(
p!#! kee'p!"!n ini perken!nk!nl!$ k!'i 'en&u/!pk!n "eri'! k!i$
kep!#! All!$ S%T y!n& "el!$ 'e'+erik!n r!$'!" #!n k!runi! ny! un"uk
'en&i0ink!n k!'i 'enyele!ik!n '!k!l!$ ini er"! !n&&-"! "i' y!n&
k-'p!k #!l!' "erele!ik!nny! '!k!l!$ ini*
Pontiana! 13 No"#$%#& 2013
“Bata Ringan Foam”
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
3/31
MOTTO
- Pen&!l!'!n !#!l!$ &uru y!n& "er+!ik "e"!pi +u!n&l!$ pen&!l!'!n
+uruk y!n& $!ny! 'eru&ik!n
- C!r! "er+!ik un"uk kelu!r #!ri u!"u per-!l!n !#!l!$
'e'e/!$k!nny!*
-
K !l!u $!ri ini ki"! 'enj!#i pen-n"-n +er!+!rl!$ 'enj!#i pe'!in
e-k $!ri
“Bata Ringan Foam” 2
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
4/31
ABSTRAK
B!$!n penyuun k-n"ruki #in#in& p!#! u'u'ny! "er#iri #!ri +!"!
+erkel! y!n& 'u"uny! #ieu!ik!n 'enuru" ke+u"u$!n #!l!'
peren/!n!!n* Pen&&un!!n k-nruki #in#in& $!rul!$ #iper$i"un&k!n
#en&!n +ij!k!n!* D!l!' "uli!n ini k-n"ruki #in#in& !n&!" pen"in&
+!&i e"i!p ru'!$ y!n& i!p #i$uni * +!"!ny! en#iri pun $!rul!$ #!ri
"!n!$ y!n& +erku!li"!
Pen&&un!!n K-n"ruki #in#in& en#iri $!rul!$ e3ien #!n !'!n
k!ren! !k!n #i$uni* D!l!' e+u!$ k-n"ruki #in#in& $!ru ju&!
'e'per$!"ik!n &!y! "ek!n p!#! e"i!p +!"! k!ren! !n&!" pen"in& #!n
+er"uju!n un"uk 'e'perku!" e+u!$ k-n"ruki #in#in& y!n& !'!n*
“Bata Ringan Foam” 4
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
5/31
DA'TAR ISI
J()(*++++++++++++++++++++++++++++++,2Kata P#n-anta&++++++++++++++++++++++++++3Motto++++++++++++++++++++++++++++++,4
A%.t&a+++++++++++++++++++++++++++++,BAB I PENDAHULUANA* L!"!r Bel!k!n&5555555555555555555555**6B* Ru'u!n M!!l!$555555555555555555555*78* Tuju!n5555555555555555555555555***7D* Me"-#e5555555555555555555555555**7
BAB II BATA 'OAMA* B!"! Mer!$ #!n B!"! Rin&!n ,-!'55555555555555*9B* B!"! Rin&!n ,-!' A88555555555555555555**148* B!"! Rin&!n ,-!' 8L8555555555555555555**16
D* B!"! Rin&!n ,-!' A88 #!n B!"! Rin&!n ,-!'8L8555555***17
E* B!"! Rin&!n +!&i Pen&!'!"55555555555555555*,* Me"-#e Kerj! Pr-#uki B!"!
Rin&!n5555555555555***2
BAB III KESIMPULAN DAN SARANA* Kei'pul!n555555555555555555555554B* S!r!n5555555555555555555555555**;
P&o.#. P#$%(atan Bata Rin-an AAC+++++++++++++++++2Data& P(.taa++++++++++++++++++++++++++,,2
“Bata Ringan Foam” ;
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
6/31
BAB IPENDAHULUAN
A, Lata& B#*aan-
Seirin& perke'+!n&!n 0!'!n y!n& '-#ern* Kepr!k"i!n #!l!'
'e'+u!" k-n"ruki pe'+!n&un!n pun e'!kin +erke'+!n& pe!"*
Pr-#uen)pr-#uen pe'+u!"!n +!$!n k-n"ruki e'!kin +er3kir ker!
un"uk +er!in& #!l!' 'e'+u!" +!$!n pen&&!n"i
B!"! Rin&!n ,-!' !#!l!$ +!$!n pen&&!n"i y!n& pr!k"i #!n 'u#!$
#i&un!k!n -le$ p!r! pekerj!* Sel!in +en"ukny! y& "ipi( #!n "en"u
kele+i$!n l!inny! eu!i #en&!n n!'!ny!( +!$!n ini ju&! p!"iny!
rin&!n* >ik! +e&i"u "en"u p!r! pekerj! 'er!! "er+!n"u k!rn! "i#!k perlu
'e'!k!i "en!&! ek"r! un"uk 'e'+!.! +!$!n "ere+u"* Buk!n $!ny!
p!r! pekerj! y& 'er!! "er+!n"u( ki"! e+!&!i pe'ilik +!n&un!n ju&!
"er+!n"u k!ren! pr-e pe'+u!"!n +!n&un!n 'enj!#i le+i$ /ep!" #!n ju&! +i!y! y!n& ki"! p!k!i un"uk 'e'+!y!r p!r! pekerj! +!n&un!n
'enj!#i +erkur!n&*
D!ri $!r&! +!"! rin&!n =-!' i"u en#iri 'e'!n& e#iki" le+i$ '!$!l
#i+!n#in&k!n #en&!n $!r&! +!"! +i!! p!#! u'u'ny!* N!'un jik!
'eli$!" #!ri kele+i$!n)kele+i$!n y!n& #i'iliki -le$ +!"! =-!' 'un&kin
ki"! !k!n le+i$ "er"!rik 'e'+eli +!"! rin&!n =-!'* Ak!n "e"!pi e'u!ny!
"erer!$ p!#! !n#!* >ik! !n#! '!i$ +in&un&( !#! pe'+!$!!n
el!nju"ny! p!#! +!+ +eriku"ny! #!n k!'i !k!n 'e'+e+erk!n e#iki"
"en"!n& +!"! rin&!n =-!'*
“Bata Ringan Foam” 6
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
7/31
Pe'+!n&un!n y!n& +erkel!nju"!n +!ny!k 'e'+erik!n pelu!n&
+!&i +!ny!k -r!n&* Ap!l!&i #i"unj!n& pen#!p!"!n y!n& e'!kin
'enin&k!" e$in&&! 'e'+erik!n kee'p!"!n un"uk 'e'enu$i
ke+u"u$!n u"!'!( eper"i pr-per"i* D!ri $!l inil!$ e+u!$ pelu!n& 'un/ul
#!l!' pen&!#!!n '!"eri!l u"!'! pen#ukun& #!l!' pe'+!n&un!npr-per"i y!i"u +!"! =-!'* Pen&&un!!n +!"! =-!' +!ny!k #i&un!!n un"uk
!plik!i "eknik ipil eper"i #in#in& !l"ern!"i= p!#! +!n&un!n peru'!$!n(
+!n&un!n &e#un&( #!n p!&!r* B!"! =-!' u'u'ny! #!l!' k-n"ruki
+!n&un!n 'e'iliki =un&i e+!&!i +!$!n n-n)"ruk"ur!l( #i!'pin&
+er=un&i e+!&!i "ruk"ur!l* Se+!&!i =un&i "ruk"ur!l( +!"! =-!' #ip!k!i
e+!&!i peny!n&&! !"!u pe'ikul +e+!n y!n& !#! #i!"!ny! eper"i p!#!
k-n"ruki ru'!$ e#er$!n!* Se#!n&k!n p!#! +!n&un!n k-n"ruki
"in&k!" "in&&i
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
8/31
* A&!r '!y!r!k!" 'en&e"!$ui pe'+u!"!n k-n"ruki +!n&un!n
k$uuny! #in#in&( +i! le+i$ 'e'!k!n .!k"u y!n& in&k!" #!l!'
pen&erj!!n jik! 'en&&un!k!n +!$!n ini*
2* A&!r '!y!r!k!" 'en&e"!$ui +!$!n)+!$!n y!n& "erk!n#un& #!l!'
pe'+u!"!n +!"! =-!'
4* A&!r '!y!r!k!" 'en&e"!$ui ki!r!n $!r&! #!l!' pe'+eli!n +!"!
=-!' #!n +i! 'e'pre#iki +i!y! y!n& !k!n kelu!rk!n ke"ik! u!"u !!"
!k!n 'e'+eli*
;* A&!r '!y!r!k!" y!n& in&in 'e'+u!" u!$! +!"! rin&!n =-!' ini ju&!
+i!( k!ren! keun"un&!n #!l!' +i#!n& u!$! ini /ukup 'enj!njik!n
'en&in&!" #i K-"! P-n"i!n!k pen&u!$! y!n& 'en&&elu"i +i#!n& ini
!n&!" j!r!n& +!$k!n 'un&kin "i#!k !#!*
D, M#to)#
Me"-#e y!n& k!'i &un!k!n #!l!' penuli!n '!k!l!$ ini !#!l!$
'e"-#e pu"!k!
BAB II
BATA 'OAM
A,Bata M#&a )an Bata Rin-an 'oa$
“Bata Ringan Foam” 9
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
9/31
Dik-"! +e!r( +!"! rin&!n '!kin +!ny!k #ipili$ k!ren! le+i$ 'u#!$
#i#!p!"*
Seper"i r!n&k! !"!p +!j! rin&!n e+!&!i u+"i"ui k!yu( +!"! rin&!n
#i'!ku#k!n e+!&!i pen&&!n"i +!"! 'er!$* P!#! u'u' ny! !!" ini
ru'!$ +!ru k!l!n&!n 'enen&!$ ke !"! +!ny!k 'en&&un!k!n +!"!
rin&!n "erle+i$ l!&i ru'!$ re!l e"!"e* Ti#!k eper"i +!"! 'er!$ y!n&
"er+u!" #!ri "!n!$ li!" y!n& #i+!k!r( +!"! rin&!n #ipr-#uki #!ri !#-n!ne'en( p!ir( ilik!( k!pur( +!$!n pen&e'+!n& ? r!&i @ #i"!'+!$ +!$!n
!#i"i= l!in #!n !ir*
A#-n!n #i&ilin& $!lu( #i'!ukk!n ke#!l!' /e"!kk!n #!n #i=er'en"!i
'irip !#-n!n kue* Se"el!$ #i#i!'k!n #!n 'en&e'+!n& +!"! #ikelu!rk!n
#!n #ip-"-n& p-"-n&( l!lu #i'!ukk!n l!&i ke #!l!' 'ein "e!'
? !u"-/l!Ce @ #i#in&ink!n e+elu' !k$irny! #ikep!k*
K!ren! 'el!lui pr-e per!&i!n( ukur!n +!"! +i! j!u$ le+i$ +e!r "!pi
le+i$ rin&!n* M!k! #!ri i"u e+!&i!n pr-#uen 'enye+u" ny! Aer!"e#Li&$".ei&$" 8-n/re"e ? AL8 @ !"!u Au"-/l!Ce# Aer!"e# 8-n/re"e ? AA8 @
B!"! rin&!n $!#ir e+!&!i j!.!+!n !"! kele'!$!n +!"! 'er!$ y!n&
'!kin "i#!k "erj!'in kep!"i!n upl!i ny!( "i#!k 'e'iliki "!n#!r ku!li"!
#!n ukur!n( #!n ke+!ny!k!n '!i$ #ipr-#uki e/!r! '!nu!l <
"r!#ii-n!l* Se+!lik ny! +!"! rin&!n y!n& #ipr-#uki #ip!+rik !n&!"
"erukur k-'p-ii +!$!n #!n ku!li"! ny! #en&!n ukur!n preii le+i$
rin&!n #!n le+i$ "!$!n &e'p! #!n le+i$ p!"i upl!iny!*
“Bata Ringan Foam”
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
10/31
K!ren! +erukur!n le+i$ +e!r( $-'-&en #!n preii( pe'!!n&!n +!"!
rin&!n ju&! j!u$ le+i$ /ep!" #i+!n#in& +!"! 'er!$* Tek"ur +!"! rin&!n
le+i$ $!lu #en&!n p-ri !lin& 'enu"up ? ke#!p !ir @ y!n& !n&!" 'en&iri"
pen&&un!!n '-r"!r ? !#uk!n e'en @ +!ik un"uk p!!n&!n ? pei @
ple"er!n '!upun !/i!n* Teru"!'! +il! !plik!i ny! 'en&&un!k!n '-r"!r
in"!n* Den&!n pei "ipi !j! ? '' @ +!"! rin&!n u#!$ 'ene'pel ku!"
!"u !'! l!in* Se"el!$ i"u #in#in& "in&&!l #iple"er "ipi #!n #i/!"
De.!! ini +!$!n +!n&un!n e'!kin +er!&!'* Mul!i #!ri pen&&!n"i +!"!
#en&!n 'en&&un!k!n +!"! rin&!n !"!u pl!" l!n"!i #i&!n"i 'en&&un!k!n
penu"up y!n& +er+!$!n rin&!n er"! un"uk !"!p y!n& "i#!k l!&i
'en&&un!k!n k!yu e+!&!i ku#!)ku#! '!upun un"uk en& #!n ruukny!(
"e"!pi !!" ini '!y!r!k!" "ren# 'en&&un!k!n +!j! rin&!n e+!&!i
pen&&!n"i k!yu*
Un"uk #in#in&( #!$ulu -r!n& /en#erun& 'en&&un!k!n +!"!k- !"!upun+!"u +!"!* N!'un !!" ini -r!n& u#!$ 'en&en!l +!"! rin&!n*
Se+en!rny! +!"! rin&!n ini u#!$ #iper&un!k!n -le$ '!yr!k!" .e#i!
p!#! "!$un 12 e+!&!i !l"ern!"iCe '!"eri!l +!n&un!n un"uk
'en&ur!n&i pen&un#ul!n $u"!n*
Penggunaan bata ringan dalam Jenis jenis bata
ringan foamPembangunan
BATA MERAH
“Bata Ringan Foam” 1
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
11/31
B!$!n +!n&un!n ini "er+u!" #!ri "!n!$ li!" #!n 'iner!l)'iner!l l!in
y!n& #i+en"uk #!l!' ukur!n "er"en"u( +i!!ny! 416/'* #i/e"!k
#en&!n ukur!n "ere+u"( ke'u#i!n #ikerin&k!n #i +!.!$ in!r '!"!$!ri*Se"el!$ 'ele.!"i pr-e pen&erin&!n( +!"! 'er!$ i"u #i+!k!r #!l!'
"un&ku un"uk 'e'+u!"ny! ku!" #!n "!$!n l!'!* B!"! 'er!$ y!n& +!&u
!k!n ker!( "!$!n !pi( "!$!n "er$!#!p pel!puk!n( #!n /ukup 'ur!$
e$in&&! +erper!n pen"in& #!l!' 'e'+u!" #in#in& #!n l!n"!i*
S5#6a.i Bata M#&a
• Ber!" jeni kerin& ?p@ :1; k&u'l!$ per lu!!n per 1 ' : 7)7 +u!$ #en&!n /-n"ru/"i-n
.!"e
K#*#%ian Bata M#&a
1* Ti#!k 'e'erluk!n ke!$li!n k$uu un"uk 'e'!!n&F
* Ukur!nny! y!n& ke/il 'e'u#!$k!n pen&!n&ku"!nF2* Mu#!$ un"uk 'e'+en"uk +i#!n& ke/ilF4* Mur!$ H!r&!ny!F;* Mu#!$ 'en#!p!"k!ny!F6* Pereke"ny! "i#!k perlu k$uuF7* T!$!n p!n! e$in&&! #!p!" 'enj!#i perlin#un&!n "er$!#!p !pi*
K#(&an-an Bata M#&a
1* Suli" un"uk 'e'+u!" p!!n&!n +!"! y!n& r!pi*
“Bata Ringan Foam” 11
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
12/31
* Menyer!p p!n! p!#! 'ui' p!n! #!n 'enyer!p #in&in p!#!
'ui' #in&in e$in&&! u$u ru!n&!n "i#!k #!p!" "!+il*2* Si!rny! +e!r)+e!r /en#erun& +-r- #!l!' pen&&un!!n '!"eri!l
perek!"ny!*4* Ku!li"! y!n& kur!n& +er!&!' #!n ju&! ukur!n y!n& j!r!n& !'!
'e'+u!" .!"eny! #!p!" le+i$ +!ny!k;* K!ren! uli" 'en#!p!"k!n p!!n&!n y!n& /ukup r!pi( '!k!
#i+ur$k!n ple"er!n y!n& /ukup "e+!l un"uk 'en&$!ilk!n #in#in&
y!n& /ukup r!"!*6* %!k"u pe'!!n&!n le+i$ l!'! #i+!n#in&k!n +!$!n #in#in& l!inny!*7* Ber!" e$in&&! 'e'+e+!ni "ruk"ur y!n& 'en-p!n&ny!*9* B!"! 'er!$ 'eni'+ulk!n +e+!n y!n& /ukup +e!r p!#! "ruk"ur
+!n&un!n*
Bata Rin-an 'oa$
M!"eri!l y!n& 'enyerup!i +e"-n #!n 'e'ilikki i=!" ku!"( "!$!n !ir(
#!n !pi( !.e"?#ur!+le@ y!n& #i+u!" #i p!+rik 'en&&un!k!n 'ein* B!"!
ini /ukup rin&!n( $!lu #!n 'e'iliki "in&k!" ker!"!!n per'uk!!n yn& +!ik*
B!"! rin&!n #i/ip"!k!n #en&!n "uju!n 'e'perin&!n +e+!n "ruk"ur #!ri
e+u!$ +!n&un!n k-n"ruki( 'e'per/ep!" pel!k!n!!n( er"!
'e'ini'!li!i i! '!"eri!l y!n& "erj!#i p!#! !!" pr-e pe'!!n&!n
#in#in& +erl!n&un&*Me'iliki p!nj!n& 6 /'( "in&&i )4 /' #!n "e+!l 7;( 1( 1;( 1;(
17;( /'* !#-n!nny! "er#iri #!ri p!ir k.!r!( e'en k!pur( e#iki"
&ypu'( !ir #!n !lu'uniu' p!"! e+!&!i +!$!n pen&e'+!n& ?pen&iiu#!r! e/!r! ki'i!.i@* Se"el!$ !#-n!n "er/!'pur e'purn!( n!n"iny!
“Bata Ringan Foam” 1
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
13/31
!k!n 'en&e'+!n& el!'! 7)9j!'* Alu'uniu' p!"! y!n& #i&un!k!n
#!l!' !#-n!n "!#i( el!in +er=un&i e+!&!i pen&e'+!n& i! +erper!n
#!l!' 'e'pen&!ru$i keker!!n +e"-n* G-lu'e !lu'uniu' p!"! ini
+erki!r ;)9 peren #!ri !#-n!n y!n& #i+u!"( "er&!n"un& kep!#!"!n y!n&
#iin&ink!n* A#-n!n +e"-n !er!i ini l!n"! #ip-"-n& eu!i ukur!n*
S5#.i6a.i Bata Rin-an
• Ber!" jeni kerin& ?p@ :; k&u'l!$ per lu!!n per 1 '
: )6 +u!$ "!np! /-n"ru/"i-n.!"e
K#*#%ian Bata Rin-an 'oa$
1* Me'iliki ukur!n #!n ku!li"! y!n& er!&!' e$in&&! #!p!"
'en&$!ilk!n #in#in& y!n& r!pi** Ti#!k 'e'erluk!n i!r y!n& "e+!l e$in&&! 'en&$e'!"
pen&&un!!n perek!"*2* Le+i$ rin&!n #!rip!#! +!"! +i!! e$in&&! 'e'perke/il +e+!n
"ruk"ur*4* Pen&!n&ku"!nny! le+i$ 'u#!$ #il!kuk!n*;* Pekl!k!n!!nny! le+i$ /ep!" #!rip!#! pe'!k!i!n +!"! +i!!6* Ti#!k #iperluk!n ple"er!n y!n& "e+!l( u'u'ny! #i"en"uk!n $!ny!
(; /' !j!*7* Ke#!p !ir e$in&&! ke/il ke'un&kin!n "erj!#iny! re'+e!n !ir*9* Me'puny!i keke#!p!n u!r! y!n& +!ik** Ku!" "ek!n y!n& "in&&i*1* Me'puny!i ke"!$!n!n y!n& +!ik "er$!#!p &e'p! +u'i*
“Bata Ringan Foam” 12
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
14/31
K#(&an-an Bata Rin-an 'oa$
1* K!ren! ukur!nny! y!n& +e!r un"uk ukur!n "!n&&un&( 'e'+u!n&
i! /ukup +!ny!k** Perek!"ny! k$uu u'u'ny! !#!l!$ e'en in"!n( y!n& !!" ini
u#!$ "ere#i! #i l!p!n&!n*2* Diperluk!n ke!$li!n k$uu un"uk 'e'!!n&ny!( k!ren! jik! "i#!k
#!'p!kny! !n&!" keli$!"!n*4* >ik! "erken! !ir( '!k! un"uk 'enj!#i +en!r +en!r kerin& #i+u"$k!n
.!k"u y!n& le+i$ l!'! #!ri +!"! +i!!*;* K!l!u "e"!p #ip!k!k!n #iple"er e+elu' kerin& '!k! !k!n "i'+ul
+er/!k kunin& p!#! ple"er!nny!*6* H!r&! rel!"i= le+i$ '!$!l #!rip!#! +!"! 'er!$*
7* A&!k u!$ 'en#!p!"k!nny!* H!ny! "-k- '!"eri!l +e!r y!n&'enju!l +!"! rin&!n ini #!n penju!l!nny! pun #!l!' C-lu'e +e!r*
B,Bata Rin-an 'oa$ AAC
Be"-n rin&!n ,-!' 'erup!k!n !l!$ !"u '!"eri!l un"uk 'e'+u!"
#in#in&* Meki +!ny!k kele+i$!nny! #i+!n#in& +!"!( +!ny!k -r!n&
en&&!n 'e'!k!iny!* P!#!$!l pe'!k!i!n +!"! !"!u +!"!k- +i!
#i&!n"ik!n #en&!n '!"eri!l !l"ern!"i= eper"i +e"-n rin&!n !er!i*
S!l!$ !"u kele+i$!n '!"eri!l ini !#!l!$ rin&!n +-+-"ny!* B-+-"ny!
“Bata Ringan Foam” 14
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
15/31
y!n& rin&!n 'e'+u!" !n&&!r!n +!n&un!n +i! #i"ek!n* Men&!p!
#e'iki!n
Rin&!nny! '!"eri!l #in#in& +er!ki+!" C-lu'e ele'en "ruk"ur
+!n&un!n +i! #ire#uki* Ini "eru"!'! jik! +e"-n rin&!n #i&un!k!nun"uk #in#in& #i l!n"!i ke !"!* G-lu'e ele'en "ruk"ur eper"i
k-l-'( +!l-k( pl!" l!n"!i #!n p-n#!i +i! #ikur!n&i k!ren! +e+!n y!n&
'enu'puny! rin&!n*
Rin&!nny! +e+!n ini #iy!r!"k!n un"uk 'en#!p!"k!n "ruk"ur
+!n&un!n "!$!n &e'p!* >ik! '!"eri!l pen#ukun& +!n&un!n +er!" #!n
"erj!#i kerun"u$!n !ki+!" &!y! &e'p!( +er!"ny! '!"eri!l "ere+u"
!k!n +er+!$!y! +!&i pen&$uniny!*
Den&!n p-ii In#-nei! +er!#! #i #!er!$ r!.!n &e'p!( ke/u!li Pul!u
K!li'!n"!n( +!n&un!n y!n& +er!#! #i In#-nei! $!ru 'e'liki
pery!r!"!n "ruk"ur +!n&un!n "!$!n &e'p!* Un"uk 'en#!p!"k!n
pery!r!"!n ini( +e"-n rin&!n !er!i +i! #i&un!k!n e+!&!i !l!$ !"u
'!"eri!l pe'+u!" #in#in&*
M#n-a5a Bi.a Rin-an7
Meki =un&iny! $!'pir !'! #en&!n +!"! n!'un y!n&
'e'+e#!k!nny! !#!l!$ +er!"ny!* M!"eri!l y!n& +er+!$!n +!ku p!irilik!( e'en( k!pur ( =-!' !&en" #!n !ir ini #i+u!" #en&!n "ek!n!n
u!p "in&&i* Pr-e pe'+u!"!n '!"eri!l ini #i!.!li #en&!n pr-e
pen/!'pur!n +!$!n +!ku* Se"el!$ i"u( !#-n!n +!$!n +!$!n +!ku
"ere+u" #i'!uk!n ke #!l!' !l!" y!n& +ern!'! !u"-/l!Ce#* Di #!l!'
!l!" ini( !#-n!n #i+eri "ek!n!n u!p !ir $in&&! u$u eki"!r #er!j!"
8el/iu* Ole$ k!ren! pr-eny! 'en&&un!k!n !u"-/l!Ce# '!k!
'!"eri!l ini #ie+u" e+!&!i Au"-/l!Ce# Aer!"e# 8-n/re"e ? A88 @
*
Den&!n "ek!n!n u!p ini( +!$!n +!ku k!pur #!n p!ir ilik! !k!n+ere!ki* H!il re!ki ini
'en&$!ilk!n p-ri)p-ri y!n& #i#!l!'ny! +erup! u#!r!* P-ri)p-ri inil!$
y!n& 'e'+u!" '!"eri!l ini 'enj!#i rin&!n* Menuru" per$i"un&!n(
+e"-n rin&!n 'e'liki +er!" jeni n-r'!l eki"!r 6; k&
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
16/31
p-ri y!n& l!in*
C#5at Dan Eono$i.
Kele+i$!n l!in y!n& #i'iliki '!"eri!l ini !#!l!$ /ep!" #!l!'
pe'!!n&!nny! e$in&&! keeluru$!n +i!y! pe'+u!"!n #i#n#in&
'enj!#i ek-n-'i* >!n&!n #ili$!" $!r&! e+elu'
pe'!!n&!nny!* Y!n& perlu #ili$!" -le$ k-nu'en !#!l!$
keek-n-'i!n #!ri ii +!$!n perek!"(-n&k- "uk!n& #!n $!il !k$ir
y!n& #i#!p!"k!n*
B!ny!k -r!n& 'eli$!" #!n 'enil!i +e"-n rin&!n e+!&!i '!"eri!l
'!$!l* Me'!uk!n +e"-n rin&!n =-!' e+!&!i '!"eri!l #in#in& #i
ren/!n! !n&&!r!n +!n&un!n "erk!#!n& 'e'+u!" '!$!l +i!y!
k-n"ruki y!n& ujun&)ujun&ny! el!lu #i"-l!k -le$ pe'ilik pr-yek*N!'un 'eki '!$!l( $!il !k$ir #in#in& y!n& #i+u!" #en&!n +e"-n
rin&!n 'enj!#i le+i$ +!ik k!ren! #in#in& 'enj!#i luru #!n "i#!k !#!
'!"eri!l y!n& "er+u!n&*
Bil! #i+!n#in&k!n #en&!n +!"!( $!r&! !"u +!l-k +e"-n rin&!n =-!' ini
e#iki" le+i$ '!$!l* N!'un( un"uk 'e'+u!" #in#in& #en&!n lu!!n 1
' '!"eri!l y!n& #i&un!k!n j!u$ le+i$ e#ki" #i+!n#in&k!n +!"!*
Se+!&!i per+!n#in&!n( 1 ' #in#in& y!n& #i+u!" #en&!n +e"-n rin&!n
=-!' $!ny! 'e'+u"u$k!n eki"!r 9) +u!$* Se#!n&k!n #en&!n'!"eri!l +!"!( 1 ' #in#in& 'e'+u"u$k!n eki"!r 7)7 +u!$* D!ri
ini +i! #ili$!" +!$.! C-lu'e '!"eri!l y!n& "erp!k!i !n&!"
ek-n-'i*
Se#!n&k!n #!ri ii .!k"u pen&erj!!n( pe'!!n&!n +e"-n rin&!n =-!'
ini j!u$ le+i$ /ep!"* Se+!&!i /-n"-$( #!l!' e$!ri C-lu'e pekerj!!n
#in#in& +e"-n rin&!n =-!' un"uk -r!n& "uk!n& 'en/!p!i 1)1; '*
8-+! +!n#in&k!n #en&!n pe'!!n&!n +!"! +i!!* Un"uk 'e'!!n&
+!"! #!l!' e$!ri $!ny! #i$!ilk!n #in#in& elu! eki"!r 6 '*Den&!n #e'iki!n( .!k"u pen&erj!!n y!n& /ep!" !k!n 'e'+u!"
-n&k- "uk!n& 'enj!#i 'ur!$*
Di!'pin& ii .!k"u #!n C-lu'e '!"eri!l( pe'!k!i!n +e"-n rin&!n
=-!' !k!n 'en&$e'!" pe'!k!i!n e'en #!n p!ir un"uk p!!n&!n
!"!u pei* Be"-n rin&!n =-!' $!ny! 'e'+u"u$k!n !#uk!n p!!n&!n
e"e+!l kur!n& le+i$ 2 ''* Se#!n&k!n pe'!!n&!n +!"! e"e+!l 1(;
/' $in&&! /'* N!$( /ukup $e'!" +uk!n pe'!k!i!n '!"eri!lny!
Kepr!k"i!n( ke/ep!"!n #!n keek-n-'i!n y!n& #i'ilikiny! 'e'+u!"
'!"eri!l ini l!y!k An#! &un!k!n e+!&!i '!"eri!l pen&&!n"i +!"!
“Bata Ringan Foam” 16
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
17/31
un"uk 'e'+u!" #in#in&*
K#*#%ian Lain B#ton Rin-an 'oa$
Sel!in #!ri ii kepr!k"i!n( ke/ep!"!n #!n keek-n-'i!n +e"-n rin&!n
=-!' ju&! 'e'iliki kele+i$!n l!in* M!"eri!l ini 'e'iliki k!r!k"eri"ike+!&!i '!"eri!l inul!i !"!u pen!$!n p!n!* >ik! "erj!#i ke+!k!r!n(
#in#in& +e"-n rin&!n !k!n !n&&up 'en!$!n !pi el!'! kur!n& le+i$
4 j!' e+elu' #in#in& "ere+u" run"u$* Den&!n #e'iki!n( #in#in&
"ere+u" +i! 'e'+erik!n perlin#un&!n kep!#! pen&$uni un"uk
'enyel!'!"k!n #iri*
Sel!in inul!i p!n!( '!"eri!l ini ju&! +er=un&i e+!&!i inul!i
u!r! * Un"uk 'en#!p!"k!n keke#!p!n "in&&i( el!in 'en&&un!k!n
+l-k ukur!n "e+!l( ju&! +i! 'en&&un!k!n ukur!n le+i$ ke/il !!lk!n
#ip!!n& &!n#! #en&!n /el!$ eki"!r ; ''* 8el!$ ini +er=un&i
un"uk 'ere#!' u!r! e$in&&! u!r! "i#!k 'er!'+!" ke ru!n&!n
e+el!$*
C,Bata Rin-an 'oa$ CLC
D!ri n!'!ny! +e"-n ini p!"i 'e'iliki +-+-" y!n& ke/il #!ri +e"-n p!#!u'u'ny!( +!$k!n +er!" jeniny! +i! #i+u!" le+i$ ren#!$ #!ri p!#!+er!" jeni !ir* Se$in&&! jik! #i'!ukk!n ke !ir +e"-n ini !k!n'en&!pun&*
“Bata Ringan Foam” 17
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
18/31
Be"-n #!p!" #i+u!" rin&!n #en&!n 'e'+u!" 'i/r- +u+le #!l!' !#uk!n+e"-n #en&!n 'e'!ukk!n +u! ?=-!'@ p!#! !#-n!n p!ir( e'en #!n!ir* Tekn-l-&i ini ju&! #iken!l #en&!n ,-!' 8-n/re"e*
Se'!kin +!ny!k +u! y!n& #i&un!k!n '!k! !k!n e'!kin rin&!n +e"-ny!n& #i$!ilk!n( n!'un keku!"!n !k!n e'!kin 'enurun* Se$in&&! +er!"#!n keku!"!n eu!"u y!n& $!ru #iken#!lik!n un"uk 'en#!p!"k!nper=-r'! +e"-n y!n& #in&ink!n*
S!l!$ !"u pr-#uk +e"-n rin&!n 8L8 !#!l!$ +!"! rin&!n 8L8 y!n& !!" iniu#!$ +!ny!k #iken!l #!n +uk!n l!&i $!l +!ru #i In#-nei! "erle+i$ #i >!k!r"!( Tekn-l-&i AA8 'erup!k!n "ekn-l-&i pe'+u!" +!"! rin&!n y!n&l!in*
A)a5(n #(n--(*an )a&i Bata Rin-an CLC a)a*a .#%a-ai %#&i(t :
• D!p!" #ipr-#uki #il!p!n&!n < pr-je/" l!n&un&
• Ti#!k 'e'erluk!n !u"-/l!Ce eper"i AA8 #!l!' pr-e pen&er!!n*
A"!u $!ny! #i#i!'k!n 'ini'!l 14 $!ri*
• Ben"uk #!n ukur!n "i#!k "er+!"!( "er&!n"un& +eki"in& y!n& #i+u!"*
• ,l-.!+le e$in&&! "i#!k perlu pe'!#!"!n #en&!n Ci+r!"-r
Siat $at#&ia* ini a)a*a
• Bi! #i+u!" le+i$ rin&!n #!ri +er!" jeni !ir
• D!p!" 'enj!#i inul!"-r y!n& +!ik
•
D!p!" #i+en"uk eu!i kein&in!n
D,Bata Rin-an AAC )an CLC
“Bata Ringan Foam” 19
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
19/31
Un"uk 'en&$in#!ri ke+in&un&!n ki"! !k!n 'enjel!k!n per+e#!!n !n"!r!
+!"! rin&!n AA8 ?Au"-/l!Ce# Aer!"e# 8-n/re"e@ #!n 8L8 ?8ellul!rLi&$".ei&$" 8-n/re"e@*
Bata &in-an AAC !#!l!$ +e"-n elul!r #i'!n! &ele'+un& u#!r! y!n&
!#! #ie+!+k!n -le$ a.i i$ia( y!i"u ke"ik! +u+uk !lu'iniu' !"!u
!lu'iniu' p!"! 'en&e'+!n& eper"i p!#! pr-e pe'+u!"!n r-"i !!"
pen!'+!$!n r!&i un"uk 'en&e'+!n&k!n !#-n!n* M!"eri!l pe'+u!"!n
+!"! rin&!n AA8 'e'!k!i p!ir k$uu y!i"u ilik! ? ;J SiO@ #!n
$!ru #i&ilin& !'p!i ukur!n 'ikr-*
S!'! $!lny! eper"i p!#! pe'+u!"!n r-"i p!#! AA8 "in&k!" ekp!ni
!#-n!n ju&! ti)a %i.a )i ont&o* .#8a&a t#5at e$in&&! +i!!ny!
!k!n 'en&e'+!n& kelu!r #!ri /e"!k!n* Ole$ k!ren! i"u $!ru #ip-"-n&
un"uk 'en#!p!"k!n #i'eni y!n& #i+u"u$k!n* ele'+un& u#!r! y!n&
rel!"i= +!ny!k 'e'un&kink!n #i$!ilk!nny! AA8 #en&!n ker!p!"!n y!n&
ren#!$ y!i"u eki"!r 7 9 k& < '*
P!#! AA8 uun!n &ele'+un& u#!r! y!n& "er+en"uk !lin& "er$u+un&
!n"!r! !"u !'! l!inny!( $!l ini 'en&!ki+!"k!n ai& $()a $#.a5 #
)a*a$ %#ton( -le$ k!ren! i"u p!#! pen&!plik!i!nny! $!ru #i+erik!n
perlin#un&!n ke#!p !ir eper"i pl!"er ke#!p !ir*
Un"uk 'en&$!ilk!n ku!" "ek!n y!n& /ukup pr-e pen&erin&!n ?/urin&@
p!#! AA8 a&(. $#n--(naan ta%(n- a(to*a +er"ek!n!n "in&&i*
N!'un !y!n&ny! pr-e /urin& "ere+u" 'en&$!n/urk!n pr-e $i#r!i
#!ri e'en y!n& e#!n& "erj!#i* Ole$ k!ren! !l!!n ini ju&! +!"! rin&!n
AA8 $!ru +en!r)+en!r "erlin#un&i #!ri kele'+!+!n*
“Bata Ringan Foam” 1
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
20/31
Deni"! y!n& ren#!$ #!n uu!n!n &ele'+un& u#!r! p!#! +!"! rin&!n
AA8 $#n-a&(.an 5#n--(naan 5#n/)o9#* un"uk pe'!!n&!n
+!u" #!n keku!"!n #!p!" ju&! #i/!p!i #!ri
eren#!$ 1! .a$5ai *#%i 30 N / $$ ?*
P!ir un&!i +erukur!n ( 4( 6 #!n 9'' #!p!" #i&un!k!n( "er&!n"un&
p!#! kep!#!"!n y!n& #iin&ink!n* Se'en p-r"l!n# 'en!.!rk!n kinerj!
p!lin& -p"i'!l "e"!pi ke+!ny!k!n jeni l!in e'en ju&! +i! #i&un!k!n*
kep!#!"!n +e"-n +i! #ieu!ik!n( +er+!&!i ukur!n #!n '!upun p!nel
pre=!+ #!p!" #ipr-#uki( #i !"! kep!#!"!n #!ri 1* k& < ' ?e"en&!$
#!ri +er!" +e"-n k-nCeni-n!l@ un"uk !plik!i "ruk"ur!l #!p!"
'en&un!k!n r!n&k! +!j!*
“Bata Ringan Foam”
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
21/31
P!#! 8L8 G#*#$%(n- ()a&a y!n& #i$!ilk!n +en!r)+en!r "erpi!$ !"u
!'! l!in( e$in&&! penyer!p!n !ir j!u$ le+i$ e#iki" #!n +!j! "i#!k perlu
#il!pii #en&!n l!pi!n !n"i k-r-i( +e"-n #en&!n kep!#!"!n #i!"! 1*
k&
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
22/31
#!l!' ren"!n& kep!#!"!n
4)19 K& < ' 2
7* P#n(aan
Keun"un&!n keku!"!n
#en&!n ui! e+!&!i +e"-n
+i!!
Ti#!k !#!
9*
Kon)(ti"ita
. t#&$a* Unit
;/$<
(9 un"uk 4 K& < ' 2
(1;1 un"uk 7 K& < ' 2
(29 un"uk 1 K& < ' 2
12)(1;1 un"uk 6;
K& < ' 2
* I.o*a.i S(a&a Un&&ul Un&&ul
1*M()a
%##&a
D!p!" #ip-"-n&( #ip!ku(
#i+-r e+!&!i k!yu
D!p!" #ip-"-n&( !n&!(
#ip!ku( #i+-r e+!&!i
k!yu
11* E8o:&a$aBe+! p-lui #en&!n
ke+u"u$!n Ener&i 'ini'!l
Be+! p-lui pr-e
#en&!n ke+u"u$!n
ener&i "in&&i
E, M#to)# K#&a P&o)(.i Bata Rin-an
Peralatan-peralatan minimum yang diperlukan:
1* H-ri0-n"!l $!=" 'ier
* ,-!' ener!"-r
2* 8e"!k!n pl!"ik #!n "eel $-ll-. pipe*
4* P!le" k!yu un"uk "-/k pr-#uki 1; $!ri kerj!*
;* H!n# p!lle"
6* Li="in& euip'en" ?$-i" !"!u T8@
7* Ti'+!n&!n #i&i"!l k&*
9* E'+er #!n per!l!"!n "!k!r!n l!inny!
* er-+!k /-r
1* Men!r! !ir 1 li"er e+!ny!k ; +u!$ +eer"! pe'ip!!nny!*
Bahan-bahan dasar yang diperlukan:
1* P-r"l!n# 8-'p-i"e 8e'en" ?Se'en P88@
* P!ir !"!u 3ller pen&ii l!inny!
“Bata Ringan Foam”
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
23/31
2* Air +eri$
4* Del"!'i ,-!'in& A&en" ?D,A@
Formulasi alternatif mix design (per 1 m3:
1* P88 ; k& 7 l"*
* P!ir ; k& 199 l"*
2* Air 1; k& 1; l"*
4* ,-!' 1*7 l"* D,A 69 l"*
;* Su+ "-"!l 1 l"*
!asil sur"ey bahan setempat di kota Bandung (sebagai #ontoh:
1* Se'en P88 +i! 'e'!k!i 'erek !p! !j!*
* P!ir !lun&&un& y!n& u#!$ "er!rin&*
2* Air u'ur e"e'p!"*
4* Del"!'i =-!'in& A&en"*
$rutan pekerjaan produksi bata ringan sebanyak 1 m3:
1* Hi#upk!n $-ri0-n"!l $!=" 'ier ?'ier@*
* M!ukk!n !ir +eri$ e+!ny!k 1; li"er ke #!l!' 'ier #en&!n p-'p!k$uu*
2* M!ukk!n e'en e+!ny!k ; 0!k ; k&
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
24/31
7* Se"el!$ pen&!#uk!n +e+er!p! 'eni" ke'u#i!n( '!k! $!il !k$ir !#!l!$=-!' '-r"!r !"!u +e"-n rin&!n( #!n e&er! 'en&e/-r !"!u 'enu!n&k!nke #!l!' /e"!k!n pl!"ik y!n& "el!$ #ii!pk!n "erle+i$ #!$ulu*
%aktu pekerjaan produksi bata ringan:
Bil! C-lu'e pr-#uki Q '2< $!ri( #!n +er$u+un&!n .!k"u pr-#ukiy!n& !k!n +erul!n& p!#! .!k"u y!n& !'!( '!k! k!'i 'eny!r!nk!nkep!#! pr-#uen un"uk 'el!kuk!n pekerj!!n "ere+u" e/!r! "er!"ur++*:
1* Buk!< p!!n& pl!"i/ '-ul# #!n "-/kin& +!"! rin&!n j!#i #i !"! p!le" 9* 1*
* Pen&e/-r!n +!"! rin&!n #!n per!"!!n 12* 19*
Bil! C-lu'e pr-#uki le+i$ +e!r l!&i ?'i!lny! 4 '2
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
25/31
Pemasangan bata ringan:
Un"uk "er/!p!iny! $!il pe'!!n&!n y!n& -p"i'!l( '!k! e+!ikny! +!"!rin&!n ini #ip!!n& #en&!n +l-/k !#$eiCe ?le' +!"! rin&!n@ y!n& "ipi!&!r ku!" #!n pe'!!n&!n #!l!' .!k"u y!n& in&k!"*
!al-hal yang perlu diperhatikan pada plasti# mould:
Pl!"i/ '-ul# $!ru #ip!!n& #en&!n +!ik #!n #ijepi" #en&!n ku!" !&!r+e"-n rin&!n< =-!' '-r"!r "i#!k +-/-r ke lu!r #!ri pl!"i/ '-ul#*
!al-hal yang perlu diperhatikan pada bata ringan baru:
Se&!l! eu!"u +e"-n rin&!n y!n& 'en&&un!k!n +!$!n +!ku e'en+erl!ku prinip /urin& < per!.!"!n +e"-n +i!!( #i'!n! keku!"!n 1J"er/!p!i p!#! !!" u'ur +e"-n 'en/!p!i 9 $!ri*
Se&er! e"el!$ +!"! rin&!n ele!i #i/-r p!#! pl!"i/ '-ul#( '!k! e&er!'er!"!k!n per'uk!!nny!* 2)4 j!' e"el!$ pen&e/-r!n( '!k! eluru$per'uk!!n pl!"i/ '-ul# #i"u"upi #en&!n le'+!r!n pl!"i/ un"uk /urin&!.!l* Kee-k!n p!&iny!( '!k! pl!"i/ '-ul# #!p!" #i+uk!( ke'u#i!n +!"!rin&!n j!#i e&er! #iuun $in&&! ; "u'puk p!#! p!le" k!yu( ke'u#i!n
#ipin#!$k!n ke "e'p!" "-/kin& < penu'puk!n* Seluru$ per'uk!!n +!"!rin&!n "ere+u" #i"u"upi r!p!" #en&!n le'+!r!n pl!"ik( !&!r "erj!#i8urin& < Per!.!"!n y!n& "er+!ik y!i"u #en&!n /!r! Keep M-i"* P!lin&/ep!" e"el!$ 1; $!ri ej!k pen&e/-r!n( '!k! +!"! rin&!n "ere+u" #!p!"#iper&un!k!n !"!u #ip!!n& p!#! #in#in& y!n& #iren/!n!k!n*
', Bata Rin-an Ba-i P#n-a$at
Ari"ek #!n pen&!'!" pr-per"i( Ti'-"i/in K.!n#! 'en&!"!k!n(
pen&&un!!n +!"! rin&!n ek!r!n& ini u#!$ 'enj!#i "ren* Mel-nj!kny!
pen&&un!!n +!"! rin&!n #i+!n#in& +!$!n +!n&un!n l!in eper"i +!"!
'er!$ #!n +!"!k- le+i$ k!ren! =!k"-r e3ieni*
Pen&&un!!n +!"! rin&!n ju&! 'enj!#i ke/en#erun&!n k!ren! eu!i
#en&!n ke+u"u$!n +!n&un!n &e#un& +er"in&k!" y!n& kini 'enj!'ur*
Pen&&un!!n +!"! rin&!n "i#!k "erlep! #!ri +!ny!kny! +!n&un!n
“Bata Ringan Foam” ;
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
26/31
+er"in&k!" ek!r!n& ini* K!r!k"er +!"! rin&!n !n&!" /-/-k un"uk
ke+u"u$!n pe'+!n&un!n "-.er)"-.er( uj!r Ti'-"i/in*
D!ri ii =un&i l!in( +!"! rin&!n !'! #en&!n +!"! 'er!$ #!n +!"!k-*
H!ny! !j! +!"! 'er!$ #!n +!"!k- e/!r! per$i"un&!n le+i$ 'ur!$
jik! #i&un!k!n un"uk ke+u"u$!n +!n&un!n ke/il !"!u ru'!$ !"u #u!
l!n"!i* B!"!k- y!n& $!r&!ny! le+i$ 'ur!$ "i#!k /-/-k un"uk
+!n&un!n "in&&i k!ren! i=!"ny! y!n& +er!"*
D-en Ari"ek"ur UK Pe"r! i"u 'enjel!k!n( +!"! rin&!n +i! 'enj!#i
"ren k!ren! pen&&un! 'eli$!" keun&&ul!nny! #!ri ii e3ieni* B!"!
rin&!n le+i$ rin&!n( le+i$ /ep!" pen&erj!!nny! #!n ukur!nny! le+i$
preii*
Sel!in +!"! rin&!n( ke+u"u$!n +!&i pe'+!n&un!n &e#un&)&e#un&
pen/!k!r l!n&i" #e.!! ini ju&! 'ul!i 'e'+u!" -r!n& 'en&&un!k!n
+!$!n l!in +erup! +e"-n pr!/e"!k* Be"-n pr! /e"!k ini ju&! 'e'iliki
"ren per"u'+u$!n pen&&un!!n y!n& +!&u*
M!in&)'!in& 'e'iliki per$i"un&!nny! en#iri( !ri"ek !"!u
pen&e'+!n& +i! 'e'ili$ !l!$ !"u +!$!n* B!ny!k ju&! y!n&'e'!#uk!n pen&&un!!n +e+er!p! +!$!n #in#in& i"u( "!pi #!ri ii
e"e"ik!* B!$!n !p!pun y!n& #i&un!k!n !'!)!'! +i! #i-l!$
#en&!n 'u#!$ #!n #ip!#uk!n #en&!n #-u+le kin #i +!&i!n lu!r(
"er!n& Ti'-"i/in*
“Bata Ringan Foam” 6
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
27/31
BAB III
KESIMPULAN DAN SARAN
A, K#.i$5(*an
J!#i( +!"! rin&!n eper"iny! 'e'!n& +i! 'enj!#i pen&&!n"i+!$!n #in#in&* Den&!n kele+i$!n Me'iliki ukur!n #!n ku!li"! y!n&
!'! y!n& 'en&$!ilk!n #in#in& y!n& r!pi( $e'!" #!l!'
pen&&un!!n perek!"( le+i$ rin&!n #!n 'e'perke/il +e+!n "ruk"ur(
ke#!p !ir( ku!" "ek!n y!n& "in&&i( #!n 'e'puny!i ke"!$!n!n y!n&+!ik "er$!#!p &e'p! +u'i #!n l!in l!in* Me'!n& !#! ju&!
+e+er!p! kekur!n&!n)kekur!n&!n y!n& "er#!p!" #i #!l!' +!"!
rin&!n* Te"!pi #i+!lik kekur!n&!n "ere+u"( "i#!k e+!n#in& #en&!n
kele+i$!n)kele+i$!n y!n& u#!$ k!'i jel!k!n #i !"!* %!l!upun
$!r&!ny! 'e'!n& !&!k le+i$ '!$!l #!ri +!"! 'er!$( "e"!pi i"u
e'u! e+!n#in& #en&!n ku!li"! #!n e3ieni i +!"! rin&!n
"ere+u"*
&esin pembuat foam &esin bata
ringan
“Bata Ringan Foam” 7
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
28/31
B, Sa&an
Se+!ikny!( #!l!' 'e'ili$ +!$!n #in#in& eu!ik!n #en&!nk!n"-n& #!n ke+u"u$!n An#!* >ik! #e'i ku!li"! #!n kee3ieni!n
+!n&un!n( 'un&kin $!r&! y!n& e#iki" le+i$ '!$!l "i#!k 'enj!#i
'!!l!$ +!&i An#!* Te"!pi k!'i ju&! "i#!k 'el!r!n& !n#! 'e'!k!i
+!"! +i!!( +!$!n "ere+u" ju&! "i#!k '!!l!$* Sel!nju"ny!( !r!n
k!'i +!&i !n#! p!r! pen&&elu" #uni! +ini( y!n& in&in 'e'+uk!
u!$! #i +i#!n& ini( k!'i !r!nk!n j!n&!n e"en&!$)e"en&!$ #!n
'u#!$ 'enyer!$ k!ren! keun"un&!nny! !k!n !n&!" 'enj!njik!n*
Me'!n& !&!k uli" un"uk pe'!!r!nny! #i !.!l( #ik!ren!k!n
pr-#uk y!n& '!i$ !in& #i '!y!r!k!"* Te"!pi jik! !n#! '!u
e#iki" u!$! ek"r! #en&!n 'en&&!l!kk!n pr-'-i #!n
#e'-n"r!i pr-#uk ini* Menuru" perkir!!n k!'i( "i#!k +u"u$ .!k"u
l!'! !n#! u#!$ 'en#!p!"k!n pel!n&&!n "e"!p #!n u#!$ !n&!"
#iken!l #!n #iuk!i -le$ +!ny!k '!y!r!k!"( 'en&in&!" kele+i$!n
y!n& #i'iliki +!"! rin&!n ini* Ke"ik! !n#! 'enj!#i pr-#uen +e!r
n!n"iny! keun"un&!n y!n& #i#!p!" pun p!"i !k!n e'!kin +erlip!"
&!n#!* H!il i"u e'u! un"uk 'e'+!y!r kerj! ker! !n#! #i !.!l
u!$!*
>!#i( !k$irny! k!'i u#!$ 'e'+e+erk!n e'u! kele+i$!n #!n
kekur!n&!nny!( ek!r!n& kepu"u!n "er&!n"un& kep!#! !n#!( !r!n
k!'i pili$l!$ +!$!n y!n& "ep!" un"uk ke+u"u$!n +!n&un!n !n#!*
Proses pengerjaan bata ringan foam
“Bata Ringan Foam” 9
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
29/31
P&o.#. P#$%(atan Bata Rin-an AAC
“Bata Ringan Foam”
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
30/31
Data& P(.taa
• www.yahoo.com
•
www.google.co.i• www.!atahe!el.com
• www.mesin!ataringan.com
• www.teknologi!etonringan.!logs"ot.com
'ekian dan erima kasih
“Bata Ringan Foam” 2
http://www.yahoo.com/http://www.google.co.id/http://www.batahebel.com/http://www.mesinbataringan.com/http://www.teknologibetonringan.blogspot.com/http://www.google.co.id/http://www.batahebel.com/http://www.mesinbataringan.com/http://www.teknologibetonringan.blogspot.com/http://www.yahoo.com/
-
8/18/2019 Tugas Ilmu Bahan Bangunan
31/31