i

KONSEP TUGAS AKHIR

PERANCANGAN BUKU CONCEPT ART CERITA RAKYAT ACEH “NAGA

SABANG DAN DUA RAKSASA SEULAWAH”

Diajukan Guna Mencapai Gelar Ahli Madya Diploma III

Program Studi Desain Komunikasi Visual

Oleh:

Dhika M Islah

C9513026

PROGRAM STUDI D III DESAIN KOMUNIKASI VISUAL

FAKULTAS SENI RUPA DAN DESAIN

UNIVERSITAS SEBELAS MARET

SURAKARTA

2015

iv

MOTTO

“Selemah-lemahnya manusia ialah orang yang tak mau mencari sahabat dan yang

lebih lemah dari itu ialah orang yang mensia-siakan sahabat yang telah dicari”

( Saidina Ali )

v

PERSEMBAHAN

Karya Tugas Akhir ini penulis persembahkan untuk :

1. Orang tua tercinta, dan Kakak penulis serta seluruh keluarga besar sebagai tanda

bakti, hormat dan rasa terima kasih atas segala dukungan terhadap apapun yang

penulis kerjakan.

2. Program Studi Diploma III Desain Komunikasi Visual, Fakultas Sastra dan Seni

Rupa, Universitas Sebelas Maret, Surakarta.

vi

KATA PENGANTAR

Segala puji dan syukur ke hadirat Allah SWT yang telah memberikan rahmat dan

hidayah-Nya, sehingga penulis dapat menyelesaikan Tugas Akhir ini yang berjudul

PERANCANGAN BUKU CONCEPT ART CERITA RAKYAT ACEH “NAGA

SABANG DAN DUA RAKSASA SEULAWAH”. Adapun Tugas Akhir ini Disusun

guna mencapai gelar Ahli Madya Diploma III Program Studi Desain Komunikasi

Visual.

Penulis menyadari hingga selesainya Tugas Akhir ini tidak lepas dari

bimbingan dan bantuan dari berbagai pihak, maka pada kesempatan ini penulis

mengucapkan terima kasih kepada :

1. Drs. Ahmad Adib, M.Hum, Ph.D., selaku Dekan Fakultas Seni Rupa dan

Desain, Universitas Sebelas Maret, Surakarta.

2. Hermansyah Muttaqin, S.Sn,M,Sn., selaku Ketua Program Studi D3 Desain

Komunikasi Visual, Fakultas Seni Rupa dan Desain, Universitas Sebelas,

Maret Surakarta, sekaligus Koordinator Tugas Akhir.

3. Hermansyah Muttaqin, S.Sn, M.Sn. Selaku Ketua Sidang Tugas Akhir

4. Suryo Adhi, S.Sn. Selaku Sekretaris Sidang Tugas AKhir

5. Yayan Suherlan S.Sn.,M.sn. Selaku Pembimbing I Tugas Akhir yang

senantiasa sabar dalam membimbing dan mengarahkan hingga

terselesaikannya konsep Tugas Akhir ini.

6. Drs. Agus Nur Setyawan M.Hum., selaku Pembimbing II Tugas Akhir yang

senantiasa sabar dalam membimbing dan mengarahkan hingga

terselesaikannya konsep Tugas Akhir ini.

7. Seluruh Dosen dan Staff TU. Program D3 Desain Komunikasi Visual Fakultas

Sastra dan Seni Rupa, Universitas Sebelas Maret Surakarta yang telah

memberikan pengetahuan kepada penulis selama belajar di kampus.

8. Kedua Orang tua dan yang senantiasa memberi dukungan moril maupun

materil dalam menyelesaikan Tugas Akhir ini.

9. Pihak Tiga Serangkai Media Pustaka sebagai Narasumber dalam

menyelesaikan Tugas Akhir ini.

vii

10. Teman-teman yang senantiasa memberi semangat dan motivasi dalam

menyelesaikan Tugas Akhir ini.

11. Semua pihak yang tidak dapat disebutkan satu persatu, yang telah membantu

demi tersusunnya Tugas Akhir ini.

Penulis menyadari bahwa dalam penyusunan Tugas Akhir ini masih terdapat

kekurangan dan masih jauh dari kesempurnaan karena keterbatasan ilmu dan

kemampuan penulis. Oleh karena itu penulis mengharapkan kritik dan saran dari

semua pihak yang bersifat membangun demi penyempurnaan penyusunan Tugas

Akhir ini.

Surakarta, 29 juli 2016

Penulis

viii

DAFTAR ISI

HALAMAN JUDUL ........................................................................................ i

LEMBAR PERSETUJUAN ............................................................................ ii

LEMBAR PENGESAHAN ............................................................................. iii

MOTTO ............................................................................................................ iv

HALAMAN PERSEMBAHAN ...................................................................... v

KATA PENGANTAR ...................................................................................... vi

DAFTAR ISI ..................................................................................................... viii

DAFTAR GAMBAR ........................................................................................ xi

BAB I PENDAHULUAN

A. Latar Belakang Masalah ................................................................................ 1

B. Rumusan Masalah ......................................................................................... 4

C. Tujuan Perancangan ...................................................................................... 4

BAB II IDENTIFIKASI DATA

A. Profil PT. Tiga Serangkai

1. Sejarah Perusahaan ................................................................................. 5

2. Profil Perusahaan ................................................................................... 7

3. Visi dan Misi Tiga Serangkai ........................................................... ..... 10

a. Visi ....................................................................................... 10

b. Misi ...................................................................................... 10

4. Struktur Organisasi ................................................................................. 11

5. Produk Umum dan Layanan ................................................................... 12

B. Khalayak Sasaran

1. Secara Geografis ....................................................................................... 14

2. Secara Demografis ................................................................................... 14

C. Aktivitas Yang Sudah di Lakukan dan Produk .............................................. 15

1. Lokasi ............................................................................................... 16

2. Produk .............................................................................................. 16

3. Penjualan Online ....................................................................... ..... 16

D. Kompetitor ..................................................................................................... 17

1. Profil PT. Elex Media Komputindo ................................................. 17

2. Profil PT. Mizan Pustaka ................................................................. 20

BAB III KONSEP PERANCANGAN

A. Konsep Karya ............................................................................................... 23

1. Menentukan Tema ................................................................................. 23

ix

2. Menentukan Target Penjualan ............................................................... 24

a. Target Market .................................................................................. 24

b. Khalayak Sasaran ............................................................................ 24

3. Menentukan Gambar Gaya Ilustrasi ....................................................... 25

4. Tata Letak .............................................................................................. 28

5. Menentukan Jumlah Halaman................................................................. 29

6. Menentukan Pembagian Kategori .......................................................... 30

a. Perancangan Tokoh Utama ............................................................. 30

b. Perancangan Pulau Andalas ............................................................ 30

c. Perancangan Akhir Yang Bahagia .................................................. 30

B. Konsep Perancangan ..................................................................................... 31

1. Sketsa ...................................................................................................... 31

2. Outlining ................................................................................................. 32

3. Pewarnaan dan Efek ................................................................................ 33

4. Sketsa Kasar ............................................................................................. 34

C. Teknik Pelaksanaan ........................................................................................ 35

1. Perancangan Karakter ............................................................................. 36

a. Sultan Alam ..................................................................................... 36

b. Sultan Daru ..................................................................................... 38

c. Naga Sabang .................................................................................... 40

d. Tuanku Gurka .................................................................................. 42

e. Raksasa Seulawah Agam ................................................................. 44

f. Raksasa Seulawah Inong .................................................................. 46

2. Perancangan Pulau Andalas .................................................................... 48

a. Pulau Andalas ................................................................................. 49

b. Pulau Barat ...................................................................................... 50

c. Pulau Timur ..................................................................................... 51

d. Istana Barat ..................................................................................... 52

e. Istana Timur ..................................................................................... 53

3. Perancangan Akhir Yang Bahagia ........................................................... 54

4. Perancangan Ilustrasi Tentang Cerita ....................................................... 55

5. Desain Logo Judul .................................................................................... 55

a. Warna ................................................................................................ 55

b. Visualisasi Logo ................................................................................. 56

D. Detail Teknik Pelaksanaan ............................................................................. 56

1. Desain Sampul Buku ................................................................................ 56

2. Perancangan Visual Halaman Buku ......................................................... 57

E. Media Penunjang ............................................................................................ 58

1. X-Banner .................................................................................................. 59

2. Poster ........................................................................................................ 60

3. Kaos .......................................................................................................... 61

x

4. Tote Bag ................................................................................................... 62

5. Cangkir ..................................................................................................... 63

6. Kartu Pos .................................................................................................. 64

7. Stiker ........................................................................................................ 65

F. Visualisasi Karya ............................................................................................ 66

1. Sampul ........................................................................................................ 66

2. Halaman Isi ................................................................................................ 67

3. Poster .......................................................................................................... 68

4. X-Banner .................................................................................................... 69

5. Tote Bag ..................................................................................................... 70

6. Kaos ............................................................................................................ 71

7. Mug ............................................................................................................ 72

8. Kartu Pos .................................................................................................... 73

9. Stiker .......................................................................................................... 74

G. Estimasi Dana ................................................................................................ 75

BAB IV PENUTUP .......................................................................................... 80

DAFTAR PUSTAKA

LAMPIRAN

xi

DAFTAR GAMBAR

Gambar 1. Logo Tiga Serangkai .......................................................................... 6

Gambar 2. Buku Aku Berrani Begini Aku Berani Begitu ................................... 13

Gambar 3. Buku 40 Hadits Shahih ...................................................................... 10

Gambar 4. Komik One Piece ............................................................................... 19

Gambar 5. Buku Playboy’s Tale .......................................................................... 20

Gambar 6. Pesta Bunga ........................................................................................ 22

Gambar 7. Tiko dan Tidut .................................................................................... 23

Gambar 8. Referensi Gaya Ilustrasi ..................................................................... 26

Gambar 9. Referensi Gaya Ilustrasi ..................................................................... 26

Gambar 10. Referensi Gaya Ilustrasi ................................................................... 27

Gambar 11. Referensi Gaya Ilustrasi ................................................................... 27

Gambar 12. Contoh Axial Layout ........................................................................ 28

Gambar 13. Contoh Circus Layout ...................................................................... 29

Gambar 14. Sketsa Sultan Daru ........................................................................... 31

Gambar 15. Outlinig Sultan Daru ........................................................................ 32

Gambar 16. Pewarnaan dan Efek Sultan Daru..................................................... 33

Gambar 17. Sketsa Kasar Seulawah Agam .......................................................... 34

Gambar 18. Konsep Karakter Sultan Alam ......................................................... 36

Gambar 19. Konsep Karakter Sultan Daru .......................................................... 37

Gambar 20. Konsep Karakter Naga Sabang ........................................................ 40

Gambar 21. Konsep Karakter Tuanku Gurka ...................................................... 42

Gambar 22. Konsep Karakter Seulawah Agam ................................................... 44

Gambar 23. Konsep Karakter Seulawah Inong.................................................... 46

Gambar 24. Konsep Latar Pulau Andalas ............................................................ 49

Gambar 25. Konsep Latar Pulau Barat ............................................................... 50

xii

Gambar 26. Konsep Latar Pulau Timur ............................................................... 51

Gambar 27. Konsep Latar Istana Barat ................................................................ 52

Gambar 28. Konsep Latar Istana Timur .............................................................. 53

Gambar 29. Konsep Logo .................................................................................... 56

Gambar 30. Jenis Font Simplicity ....................................................................... 58

Gambar 31. Desain Sampul ................................................................................. 66

Gambar 32. Halaman Isi ...................................................................................... 67

Gambar 33. Poster ................................................................................................ 68

Gambar 34. X-Banner .......................................................................................... 69

Gambar 35. Tote Bag ........................................................................................... 70

Gambar 36. Kaos ................................................................................................. 71

Gambar 37. Cangkir ............................................................................................. 72

Gambar 38. Kartu Pos .......................................................................................... 73

Gambar 39. Stiker ................................................................................................ 74

Gambar 40. Biaya Kertas ..................................................................................... 76

Gambar 41. Biaya Plat ......................................................................................... 77

Gambar 42. Jumlah Biaya Produksi..................................................................... 78

Gambar 43. Jumlah Biaya Total .......................................................................... 79