_ .... _ .. _._-----_._--------- -_. __ . __ ._-_._ ..... _. __ .... _ ..... __ ._ ... _ ..... - ........ _-_ .. _--_ ... _-_._---_ ... _. __ ..... _- ...... __ .. _--_ .. __ ._-----_._-------_._----_ .... _-------_._----_ .. _ .... __ ... __ ... _-_._----_ .. _-----32 A

I Setempat

# sehatis'ejiwil

Oleh Ardyhansah Amat ardyhansah@hmetro.com.my Papar

"8 ahawasanya oleh kerana suatu Perjanjian

yang diperbuat pada 9 Julai 1963 antara Persekutuan Tanah Melayu, United Kingdom, Borneo Utara (Sabah) , Sarawak dan Si-ngapura, maka dipersetujui bahawa hendaklah diseku-tukan Negeri Sabah, Negeri Sarawak dan Negeri Singa-pura dengan Persekutuan Tanah Melayu yang me-ngandungi Negeri Pahang, Negeri Terengganu, Negeri Kedah, Negeri Johor, Negeri Sembilan, Negeri Kelantan, Negeri Selangor, Negeri Pe-rak, Negeri Perlis, Negeri Pulau Pinang dan Negeri Melaka dan bahawa Perse-kutuan itu hendaklah di-namakan Malaysia.

"Dan bahawasanya oleh . kerana pihak-pihak dalam • Perjanjian yang tersebut te-lah bersetuju bahawa mulai daripada penubuhan Ma-1aysia maka Negeri Sabah, Negeri Sarawak dan Negeri Singapura hendaklah tamat daripada menjadi jajahan takluk Duli Yang Maha Mu-lia Baginda Queen dan Duli Yang Maha Mulia Baginda Queen tiada lagi mempu-nyai kedaulatan dan kuasa dalam ketiga-tiga buah Ne-geri itu; .... "

ltu antara kandungan ke -ramat pemasyhuran Malay-sia yang dibacakan Perdana Menteri Pertatna, 1'!.mku Abdul Rahman Putra Al-Haj di Stadium Merdeka pada pagi 16 September 1963, 52 tahun lalu.

Termeterainya ungkapan berkenaan yang disambut dengan sorakan ribuan rak-yat yang hadir ketika itu menjadi bukti pembentu-kan kerajaan Raja b.erpe-lembagaan berasaskan de-mokrasi berparlimen.

Kejayaan pembentukan Malaysia pada 1963 bukan satu perkara yang mudah dan berjaya dilakukan da -lam sekelip mata apabila ia turut -mendapat pelbagai persepsi berbeza daripada rakyat berbilang kaum.

ltu antara rintangan yang dihadapi pemimpin masya-rakat tempatan seperti Da-tuk Pengiran Mohd Tahir Nasruddin, 96, ketika mu-la-mula memperkenalkan idea pembentukan Malaysia kepada penduduk di Bo-ngawan, Papar.

"Saya masih ingat ke-

;W:Dl;i,!l fH1j!l!JJP!l!.JJJ ll2!I:J!JfIJ!J 'l'' • " ,.. .~-" taf!ult U. ;,.~ijritla4 btrnnnutn .. ~. ~'>.... tal!lut 19 .JRilnnig:nIJ.

SIJIL yang diterima Mohd Tahir sebagoi penghargaan clalam pembentukan Malaysia.

dengan kemudahan Inter-net, teknologi dan sistem pengangkutan jalan, tetapi karni perlu menggunakan jalan darat dan air.yang me-ngambil masa berhari-hari untuk tiba di satu -satu ka-wasan," katanya.

Difaharnkan, Mohd Tahir bersama beberapa pemim-pin masyarakat lain pernah mengunjungi beberapa da-erah di negeri ini termasuk di Sipitang, Sandakan dan Labuan.

"lbarat berkempen dalam pilihan raya, saya bertemu rakan-rakan lain dalam menerangkan gagasan Ma-1aysia dalam usaha mem-bantu rakyat di negeri ini memaharni kemerdekaan yang diperjuangkan walau-pun penubuhan negara ke-tika itu mendapat bantahan dari negara jiran," katanya.

Berkat kecekalan Mohd Tahir bersama rakan seper-juangannya seperti Tun Datu Mustapha Datu Harun, Tun Sakaran Dandai, Tun Mo-hamed Said Keruak dan be -berapa pemirnpin masyara-kat serta ketua kampung, Sabah akhirnya berkembang menjadi negeri yang bebas daripada penjajah.

Berdasarkan laporan Su-

SELASA 1S SEPTEMBER 20lS

ruhanjaya Cobbold yang menemui lebih 4,000 orang dan menerima 2,200 me-

. morandum daripada pelba-gai pihak termasuk parti politik, ahli mesyuarat ke -rajaan dan undangan ne-geri, pembesar, wakil anak negeri, pemirnpin kaum, pemimpin agama dan ramai lagi di Sabah dan Sarawak, lebih 80 peratus daripada-nya menyokong rancangan pembentukan Malaysia.

Mohd Tahir menyifatkan keputusan itu bukan saja menggembirakan rakyat ketika itu, malah menjadi titik permulaan perubahan politik, ekonorni dan sosial di negeri ini ke arah ke -majuan.

"Memang sukar mem-percayai, apa yang karni perjuangkan lebih 50 tahun lalu kini membuahkan ha-sil, bukan saja kepada rak-yat Sabah terdahulu, tapi generasi pewaris kepemim-pinan negara .

"Saya berbangga rakyat di negeri ini mampu duduk sama rendah, berdiri sama tinggi dengan masyarakat di IUM .hasil kemerdekaan yang diperjuangkan dulu," katanya.

pengisy~ NegeriSc

..,. _ .. _--_._,---- -----_._-----_ .. _------_ .. _._----_ ... _ .. -. __ ..... _ .... _._._ .. _ ... _ .. - ----_ ... _ ..... _ .. _---_ .. __ .. _ ._--_._ .. __ ._._--_._ .... --_ .. _----_ .. _---_._---_._---_. __ ._._--------_._-SELASA lS SEPTEMBER 20lS Setempat I 33

A

M EKA DULU DULU __;: #inima'aysiakita

-" ~ ----------~\. Pengisytiharaan Pembentukan Malaysia

PELAJAR sekolah membentuk perkataan 'Hidup Malaysia' sempena sambutan Hari Malaysia eli Stadium Merdeka pada 17 September 1963.

WAKIL Persekutuan Tanah Melayu, Khir joIIari mengumumkan pengisytiharaan Pembentukan Malaysia yang tulUt disokslcan Gabenor

Negeri Sarawak, Tun Abang Haji Openq cf Padang Merdeka, Kuching, Sarawalc pada 16 September 1963.

+

TUNKU Abdul Rahman Putra AI-Haj melaunglcan 'Merdelca' sebanyalc 7 kali yang tu/1It citonton pu/uhan ribu orang awam selepas pengisytiharaan Hari Malaysia

pada 17 September 1963 dl Stacfum Negara.

DARI kiri Lord Chancelor darl England, Ketua Menteri Sabah, nm Mohamad Fuod Stephens, Yang Dipertua Negeri Sabah, nm Datu Mustapha Harun dan Tmbalan Perdana Menteri. Tun Abdul Rozak

Hussein pada majIis mengisytiharkan Sabah menyertai pembentuIuIn Malaysia bersama Sarawalc dan Singapura cf PadaiJg Merdeka KDta

Klnabalu pada 16 September J963.

KeringatPejuangBangsa_01KeringatPejuangBangsa_02