penilaian afektif

20
DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009 DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN 1/20

Upload: stephanie-hess

Post on 02-Jan-2016

101 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

Diklat/Bimtek. T. P. M. K. S. S. A. Kurikulum Tingkat Satuan Pendidikan. PENILAIAN AFEKTIF. *. *. HAKIKAT RANAH AFEKTIF. *. Ranah afektif mencakup watak perilaku seperti perasaan, minat, sikap, emosi, atau nilai. *. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN 1/20

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN 2/20

*HAKIKAT RANAH AFEKTIF

*

* Ranah afektif mencakup watak perilaku seperti perasaan, minat, sikap, emosi, atau nilai.

* Andersen (1981), karakteristik manusia meliputi cara yang tipikal dari berpikir, berbuat, dan perasaan

* Popham (1995), ranah afektif menentukan keberhasilan belajar seseorang. Orang yang tidak memiliki minat pada pelajaran tertentu sulit untuk mencapai kerhasilan studi secara optimal. Seseorang yang berminat dalam suatu mata pelajaran diharapkan akan mencapai hasil pembelajaran yang optimal.

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN 3/20

*TINGKATAN RANAH AFEKTIF

(Krathwohl, 1961)

*

A Tingkat Menerima / Receiving

B Tingkat Menanggapi / Responding

C Tingkat Menghargai / Valuing

D Tingkat Organisasi / Organization

E Tingkat Karakteristik / Characterization

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN 4/20

* KRITERIA RANAH AFEKTIF

*

*Intensitas - menyatakan derajat ataukekuatan dari perasaan

* Arah - berkaitan dengan orientasi positif atau negatif dari perasaan yang menunjukkan Apakah perasaan itu baik atau buruk.

*Target - mengacu pada objek, aktivitas, atau ide sebagai arah dari perasaan.

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN 5/20

Metode untuk mengukur ranah afektif ada dua macam, yaitu metode observasi dan metode laporan diri (Andersen,1980).

Penggunaan metode observasi berdasarkan pada asumsi bahwa karateristik afektif dapat dilihat dari perilaku atau perbuatan yang ditampilkan dan/atau reaksi psikologi.

Metode laporan diri berasumsi bahwa yang mengetahui keadaan afektif seseorang adalah dirinya sendiri. Namun hal ini menuntut kejujuran dalam mengungkap karakteristik afektif diri sendiri.

* PENGUKURAN RANAH AFEKTIF

*

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN 6/20

1 Menentukan spesifikasi instrumen

*LANGKAH

PENGEMBANGAN INSTRUMEN

*

Menulis instrumenMenentukan skala instrumenMenentukan sistem penskoranMenelaah instrumenMerakit instrumen.Melakukan ujicoba.Menganalisis hasil ujicobaMemperbaiki instrumenMelaksanakan pengukuranMenafsirkan hasil pengukuran

2

3

4

5

6

7

8

10

11

9

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN 7/20

*SPESIFIKASI INSTRUMEN

*

1 Instrumen Sikap

2 Instrumen Minat

3 Instrumen Konsep Diri

5 Instrumen Moral

4 Instrumen Nilai

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN 8/20

*HAL YANG PERLU

DIPERHATIKAN DALAM PENYUSUNAN INSTRUMEN

* Tujuan Pengukuran

* Kisi kisi Instrumen

* Bentuk dan format Instrumen

* Panjang Instrumen

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN 9/20

No. IndikatorJumlah

butir

Pertanyaan/

PernyataanSkala

1

2

3

4

5

*KISI-KISI INSTRUMEN AFEKTIF

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN

10/20

INDIKATOR PERNYATAAN

Mempelajari matematika

Saya senang belajar matematika

Berinteraksi dengan guru matematika

Saya jarang bertanya pada guru tentang pelajaran matematika

Mengerjakan tugas matematika

Saya benci pada tugas pelajaran matematika

Memiliki buku matematika

Semua peserta didik perlu memiliki buku matematika

*Contoh Indikator dan Pernyataan

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN

11/20

No Pernyataan 7 6 5 4 3 2 1

1Saya senang belajar Sejarah

2Pelajaran sejarah bermanfaat

3Saya berusaha hadir tiap pelajaran sejarah

4Saya berusaha memiliki buku mapel sejarah

5Pelajaran sejarah membosankan

*Contoh Skala Thurstone : Minat terhadap pelajaran

Sejarah

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN

12/20

No Pernyataan 4 3 2 1

1 Pelajaran matematika bermanfaat

2 Pelajaran matematika sulit

3Semua orang harus belajar matematika

4Pelajaran matematika harus dibuat mudah

5 Sekolah saya menyenangkan

*Contoh Modifikasi Skala Likert: Sikap terhadap pelajaran Matematika

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN

13/20

  a b c d e f g  

Menyenangkan               Membosankan

Sulit               Mudah

Bermanfaat               Sia-sia

Menantang               Menjemukan

Banyak               Sedikit

*Contoh Skala beda

Semantik Mata Pelajaran Ekonomi

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN

14/20

*TELAAH INSTRUMEN

* Penelaahan instrumen adalah meneliti, apakah:

1 butir pertanyaan atau pernyataan sesuai dengan indikator

2 bahasa yang digunakan komunikatif dan menggunakan tata bahasa yang benar

3 butir pertanyaan atau pernyataan tidak bias

4 format instrumen menarik untuk dibaca

5 pedoman menjawab atau mengisi instrumen jelas

6 jumlah butir sudah tepat, tidak menjemukan responden

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN

15/20

*MERAKIT INSTRUMEN

*Setelah instrumen ditelaah dan butir-butir pertanyaan/

pernyataan diperbaiki, selanjutnya instrumen dirakit,yaitu menentukan format tata letak instrumen dan urutan pertanyaan atau pernyataan

*Format instrumen harus dibuat menarik, sehingga responden tertarik untuk membaca dan mengisi instrrumen

* Format instrumen sebaiknya tidak terlalu padat

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN

16/20

*SISTEM PENSKORAN

* Sistem penskoran yang digunakan tergantung pada skala pengukuran.

a Skala Thurstone tertinggi 7 terendah 1

b Skala Beda Semantik, tertinggi 7 terendah 1

c Skala Likert (1 – 5), dimodifikasi tertinggi 4 terendah 1

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN

17/20

*ANALISIS HASIL UJI COBA

* Analisis hasil ujicoba meliputi variasi jawaban tiap butir pertanyaan atau pernyataan.

1 Daya beda minimal 0,30. Apabila daya beda butir instrumen lebih dari 0,30, maka butir instrumen tergolong baik.

2 Indeks reliabilitas minimal 0,70. Apabila indeks ini lebih kecil dari 0,70, kesalahan pengukuran akan melebihi batas. Oleh karena itu diusahakan agar indeks keandalan instrumen minimum 0,70.

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN

18/20

*PENAFSIRAN HASIL PENGUKURAN

* Kategori hasil pengukuran sikap atau minat.

1 Sangat baik atau Sangat Tinggi

2 Baik atau Tinggi

3 Kurang baik atau Rendah

4 Tidak baik atau Sangat Rendah

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN

19/20

No Skor peserta didik Kategori Minat

1. 33 sampai 40 Sangat tinggi

2. 25 sampai 32 Tinggi

3. 18 sampai 24 Rendah

4. 10 sampai 17 Sangat rendah

Contoh Pengkategorian minatSkala Likert dengan 10 butir

pertanyaan

DIKLAT/BIMTEK KTSP 2009DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL HALAMAN

20/20