m 3 keturunan dan variasi

Modul 3 Sains Tingkatan Empat GCBP

66

MODUL 3: KETURUNAN DAN VARIASI OBJEKTIF PEMBELAJARAN

3.1 Memahami pembahagian sel 3.2 Memahami prinsip dan mekanisme pewarisan sifat 3.3 Memahami penentuan seks dan kejadian kembar pada manusia 3.4 Memahami mutasi

3.1 PEMBAHAGIAN SEL 1. Nukleus mempunyai struktur bebenang yang disebut kromosom. 2. Kromosom terdiri daripada asid deoksiribonukleik (DNA) dan protein. 3. Kromosom juga mengandungi bahan baka yang disebut gen. 4. Kromosom wujud secara berpasangan. Contoh : Manusia mempunyai 23 pasang

kromosom atau 46 bilangan kromosom. 5. Semua sel soma(sel badan) organisma yang sama mempunyai bilangan kromosom

yang sama.

Organisma Bilangan kromosom dalam sel soma

Lalat buah 8

Kacang pea 14

Kucing 38

Seladang 56

Udang kara 200

Jadual 3.1 : Bilangan kromosom dalam organisma berlainan

Jenis-jenis Pembahagian Sel 1. Proses pembiakan dan pertumbuhan organisma melibatkan pembahagian sel. 2. Terdapat dua jenis pembahagian sel:

(i) mitosis (ii) meiosis

MITOSIS

1. Mitosis berlaku di semua sel soma kecuali sel pembiakan. 2. Menghasilkan 2 anak sel. 3. Bilangan kromosom dalam sel anak sama dengan bilangan kromosom dalam sel

induk. 4. Kandungan gen dalm sel anak juga sama dengan sel induk. 5. Sangat aktif berlaku di hujung akar dan hujung pucuk tumbuhan. 6. Peringkat-peringkat mitosis:

Sel Nukleus Kromosom DNA Gen


67

Kromatid-kromatid berpisah dan

bergerak ke hujung kutub yang

bertentangan. Pada masa yang sama

sel mula membahagi

Nukleus membran terbentuk.

Dua anak sel terhasil

Kromosom tersusun sebaris

disepanjang satah khatulistiwa

Replikasi kromosom berlaku setiap

bebenang kromosom disebut kromatid

Kromosom menjadi pendek, tebal dan

jelas kelihatan

Sel induk

Rajah 3.1 : Peringkat-peringkat mitosis

7. Kepentingan mitosis: (a) Membentuk sel baru untuk pertumbuhan . (b) Menggantikan sel-sel atau tisu-tisu yang rosak atau mati. (c) Memastikan bahan baka sel induk diturunkan kepada sel anak . Proses ini

memastikan bilangan kromosom pada sel anak sama dengan bilangan kromosom dalam sel induk.

(d) Membolehkan pembiakan aseks. MEIOSIS 1.Meiosis hanya berlaku di organ pembiakan iaitu testis dan ovari bagi haiwan serta

anter dan ovari bagi tumbuh-tumbuhan. 2.Menghasilkan sel anak iaitu gamet jantan dan betina. 3.Satu sel induk menghasilkan 4 anak sel. 3.Bilangan kromosom dalam setiap anak sel adalah separuh daripada bilangan kromosom dalam sel induk. 4.Menyebabkan berlakunya variasi iaitu pertukaran bahan genetik atau pindah

silang.

Rajah 3.2 : Pertukaran bahan baka berlaku semasa pindah silang meiosis


68

5. Peringkat-peringkat meiosis:

Rajah 3.3 : Peringkat-peringkat meiosis


69

KEPENTINGAN MEIOSIS

Rajah 3.4 : Kepentingan Meiosis

Kepentingan Meiosis

Persenyawaan Meiosis memastikan nombor kromosom zigot adalah diploid (2n) apabila nukleus sesuatu sperma bercantum dengan nukleus suatu ovum semasa persenyawaan.

Sel bapa (2n)

Sel ibu (2n)

Meiosis

Zigot

Gabungan kromosom-kromosom yang berbeza dan pindah silang belaku menyebabkan variasi dalam generasi berikutnya.

Ovum

(n)


70

PERBANDINGAN ANTARA MITOSIS DAN MEIOSIS

MITOSIS

PERSAMAAN

MEIOSIS

- Berlakunya replikasi kromosom - Berlakunya pembahagia sel

- Sel-sel baru dihasilkan

Jadual 3.2 : Perbandingan antara mitosis dan meiosis

MITOSIS

PERBEZAAN MEIOSIS

pembentukan sel soma sel yang terbentuk

pembentukan gamet

sel soma tempat berlaku dalam haiwan

testis & ovari

hujung akar dan hujung pucuk

tempat berlaku dalam tumbuhan

anter & ovari

sekali bilangan pembahagian sel

dua kali

berlaku

proses replikasi

berlaku dalam pembahagian sel yang pertama

dua bilangan sel anak

empat

sama bilangan kromosom sel anak

separuh

sama kandungan gen sel anak

berbeza

tidak berlaku pindah silang

berlaku


71

LATIHAN 3.1 1.Isikan tempat kosong dengan perkataan yang sesuai.

(a) Dalam manusia, mitosis berlaku di dalam manakala meiosis

berlaku di dalam organ-organ pembiakan seperti dan

(b) Dalam tumbuhan mitosis berlaku di dan

manakala meiosis berlaku di dalam dan

(c) Mitosis menghasilkan sel anak manakala meiosis menghasilkan

sel anak.

(d) yang berlaku semasa meiosis menyebabkan variasi dalam kalangan spesies

yang sama.

2.Padankan pernyataan di bawah:

Kromosom

Struktur seperti benang yang terdapat dalam nukleus sel haiwan dan tumbuhan.

Proses pembahagian sel yang hanya berlaku dalam sel soma (sel badan)

Mitosis

Gen Proses pembahagian sel yang menghasilkan gamet di mana bilangan kromosomnya hanya separuh daripada bilangan kromosom sel induk.

Unit DNA yang menentukan ciri-ciri pewarisan.

Meiosis

Gamet Terlibat dalam proses persenyawaan


72

3.2 PRINSIP DAN MEKANISME PEWARISAN

1. Pewarisan adalah satu proses di mana maklumat genetik atau trait (sifat-sifat) yang diwaris diturunkan daripada ibu bapa kepada anak.

2. Terdapat dua jenis gen yang menentukan trait dalam seseorang sama ada dominan atau resesif.

3. Manusia mempunyai 46 kromosom. Ini bermakna kita mempunyai 23 pasang komosom homolog.

4. Kombinasi gen ini dipanggil genotip, manakala ciri-ciri trait yang boleh dilihat dipanggil fenotip.

5. Gen dominan ialah gen yang dapat menunjukkan trait yang dikawalnya apabila berpasangan dengan gen dominan atau resesif. 6. Gen resesif ialah gen yang hanya dapat menunjukkan trait yang dikawalnya apabila

gen berkenaan berpasangan dengan gen resesif.

CIRI-CIRI

TRAIT DOMINAN

TRAIT RESESIF

menggulung lidah boleh menggulung lidah tidak boleh menggulung lidah

cuping telinga cuping bebas cuping lekap

warna mata hitam biru

pigmen kulit normal albino

Jadual 3.3

MEKANISME PEWARISAN 1. Rajah skema digunakan untuk menggambarkan pewarisan trait oleh gen. 2. Gen dominan diwakili oleh huruf besar, gen resesif diwakili oleh huruf kecil. 3. Contoh mekanisma pewarisan:- (a)

Rajah 3.5: Gambar rajah skema menunjukkan penentuan sifat kidal pada manusia

Jika seorang lelaki yang normal (Kk) berkahwin dengan seseorang perempuan yang kidal (kk), tentukan kebarangkalian anak yang dilahirkan adalah kidal. [ K: gen dominan (normal); k: gen resesif (kidal) ] Lelaki Perempuan

X Induk Meiosis Gamet

Persenyawaan

Genotip anak Fenotip anak Normal Normal Kidal Kidal Kebarangkalian mendapat anak yang kidal ialah atau 50%

Kk

K

kk

k K

kk kk Kk Kk

k


73

(b)

Rajah 3.6 : Gambar rajah skema menunjukkan penentuan sifat ketinggian pada

manusia

Amin dan Minah adalah tinggi (Tt). Tentukan kebarangkalian mereka untuk mendapat (a) anak yang tinggi (b) anak yang rendah [ T: gen dominan (tinggi); k: gen resesif (rendah) ] Amin Minah

X Induk Meiosis Gamet Persenyawaan Genotip anak

Fenotip anak Tinggi Tinggi Tinggi Rendah (a) Kebarangkalian untuk mendapat anak yang tinggi ialah atau 75% (b) Kebarangkalian untuk mendapat anak yang rendah ialah atau 25% Nota: Ibu bapa yang tinggi tidak semestinya melahirkan anak yang tinggi

Tt

T

Tt

t T

tt Tt Tt TT

t


74

4. Satu contoh eksperimen kacukan monohibrid oleh Gregor Mendel untuk meramalkan nisbah genotip dan fenotip generasi pertama (F1) dan generasi kedua (F2).

Kacukan Monohibrid

Y untuk trait dominan (biji kuning) y untuk trait resesif (biji warna kuning) Induk : YY X yy Fenotip: Kuning Hijau Gamet : F1 : Genotip :

Fenotip : Kuning Kuning Kuning Kuning

Rajah 3.7 : Kacukan monohibrid

Kacukan Dihibrid

Generasi F1 : Yy Yy Fenitop : Biji kuning Biji kuning Gamet : Generasi F2 : Genotip : Fenotip : Kuning Kuning Kuning Hijau

Rajah 3.8 : Kacukan dihibrid

Nisbah genotip : 1YY : 2Yy :1yy Nisbah fenotip : 3 kuning : 1 hijau

Yy

y Y

Yy

Y y

YY Yy Yy yy

YY

Y Y y y

yy

Yy Yy Yy Yy


75

LATIHAN 3.2 Isi tempat kosong dengan perkataan yang diberikan.

Mendel fenotip dominan genotip resesif monohibrid

(a) Gen ialah gen yang dapat menunjukkan trait yang dikawalnya

apabila berpasangan dengan gen (b) Pewarisan satu sifat sahaja yang dikaji disebut (c) merujuk pada kandungan gen dalam suatu organisma. (d) merujuk kepada sifat fizikal,seperti tinggi atau rendah, yang dapat

dilihat pada sesuatu organisma. (e) Eksperimen ialah eksperimen pertama yang dijalankan untuk mengkaji pewarisan sifat dalam organisma. 3.3 PENENTUAN SEKS DAN KEJADIAN KEMBAR DALAM MANUSIA

3.31: Penentuan seks

1. Sel soma manusia mempunyai 23 pasang kromosom atau 46 kromosom.

2. Daripada 23 pasang, 22 pasang adalah autosom dan sepasang ialah kromosom

seks.

3. Jenis kromosom seks ialah X dan Y dan ia menentukan seks seseorang.

4. Dalam meiosis, lelaki menghasilkan dua jenis gamet (sperma) iaitu 22 kromosom

autosom dan 1kromosom seks X (22+X) dan 22 kromosom autosom dan satu

kromosom seks Y(22+Y).

5. Dalam meiosis, perempuan menghasilkan satu jenis gamet sahaja(ovum) iaitu 22

kromosom autosom dan satu kromosom seks X (22+X).

6. Kromosom seks lelaki ialah XY atau sel somanya mengandungi 44+XY manakala

kromosom seks perempuan ialah XX atau sel somanya mengandungi 44+XX.

7. Seks seorang anak ditentukan oleh bapanya kerana bergantung pada sperma yang

mensenyawakan ovum.


76

Rajah 3.9 : Pembentukan bayi perempuan dan lelaki Induk Meiosis Gamet Pesenyawaan Anak Perempuan Perempuan Lelaki Lelaki

Rajah 3.10 : Mekanisma penentuan seks anak

Bapa

44 + XY

Ibu

44 + XY

Ovum

22 + X

Ovum

22 + X

Sperma

22 + Y

Sperma

22 + X

44 + XY 44 + XY 44 + XX 44 + XX


77

3.32 Kejadian Anak Kembar

1. Terdapat dua jenis anak kembar iaitu kembar seiras dan kembar tak seiras

Jadual 3.4 : Perbandingan anatara kembar seiras dan kembar tak seiras

Kembar seiras

Perbezaan

Kembar tak seiras Persamaan

Dua anak dilahirkan dalam satu kelahiran

Pembentukan

Plasenta

Kandungan genetik

Jantina

Terbentuk daripada satu ovum yang telah disenyawakan oleh satu sperma membahagi dua untuk membentuk dua embrio yang sama.

1 ovum dan embrio 1 sperma

embrio membahagi dua Kedua-dua embrio yang terbentuk membesar dengan berkongsi satu plasenta dalam uterus ibu.

Kandungan genetiknya sama. Oleh sebab itu, kembar seiras mempunyai rupa paras yang sama dan jantina yang sama.

Jantina kembar seiras adalah sama, iaitu kedua-duanya lelaki atau perempuan

Terbentuk apabila dua ovum dibebaskan oleh ovari secara serentak dan disenyawakan oleh dua sperma secara berasinagn untuk membentuk dua embrio yang berlainan.

2 ovum dan dua embrio 2 sperma berbeza terbentuk

Kedua-dua embrio yang terbentuk membesar dalam plasenta yang berlainan dalam uterus ibu. Kandungan genetiknya adalah berbeza kerana berasal daripada dua ovum dan dua sperma yang berbeza. Oleh sebab itu, kembar tak seiras mempunyai rupa paras yang berlainan. Jantina kembar tak seiras mungkin sama atau berlainan. Kembar tak seiras mungkin kedua-duanya lelaki, kedua-duanya perempuan, atau seorang lelaki atau seorang perempuan.


78

Latihan 3.3 1. Bandingkan ciri-ciri yang diberikan dan lengkapkan jadual 1 yang berikut.

CIRI-CIRI LELAKI PEREMPUAN

Bilangan kromosom (a) (b)

Gamet yang terbentuk (c) (d)

Kandungan kromosom dalam sel soma

(d)

(e)

Kandungan kromosom seks dalam gamet

(f)

(g)

Jadual 1

2. Lengkapkan gambar rajah skematik di bawah: Induk Meiosis Gamet Persenyawaan Anak Perempuan Lelaki

Rajah 2

3. Lengkapkan ayat berikut dengan perkataan yang disediakan:

a) Anak terhasil apabila ovum 22+ X disenyawakan oleh sperma

22 + X.

b) Anak terhasil apabila sperma 22 + Y dengan

ovum 22 + X.

c) Kembar terjadi apabila satu ovum bersenyawa dengan

sperma lalu terhasil satu . Kemudian satu

zigot tadi akan berkembang menjadi dua anak.

d) Jantina anak-anak kembar seiras tetapi anak-anak kembar tak

seiras boleh atau

perempuan disenyawakan dua berbeza sama

lelaki zigot seiras satu sperma

Bapa

44 + XY

Ibu

44 + XX

Ovum

22 + X Sperma

22 + Y

Sperma

22 + X

44 + XY 44 + XX


79

3.4 MUTASI

1. Mutasi adalah perubahan spontan yang berlaku pada struktur gen atau bilangan kromosom sel.

2. Kebanyakkan mutasi menyebabkan kecacatan dan penyakit genetik 3. 2 jenis mutasi:

(i) Mutasi gen yang melibatkan perubahan dalam struktur gen Contoh: Albinisme, Anemia sel sabit, Buta warna dan Hemofilia (ii) Mutasi kromosom melibatkan perubahan dalam bilangan kromosom. Contoh: Sindrom Down (47 kromosom),Sindrom Klinefelter (kromosom seks

XXY) dan SindromTurner (kromosom seks XO) 4. Faktor penyebab:

(i) bahan makanan (ii) bahan kimia (iii) sinaran radioaktif dan sinar ultraungu (iv) suhu yang terlalu tinggi

5. Kebaikan mutasi: (i) menyebabkan variasi pada organisma (ii) menghasilkan spesies yang tahan terhadap penyakit, cuaca dan

persekitaran yang tercemar. 6. Keburukan mutasi:

(i) Sesetengah mutasi menyebabkan penyakit yang tidak boleh diubat dan boleh membawa maut.

(ii) Boleh menyebabkan kecacatan fizikal dan mental. Latihan 3.4 1. Nyatakan setiap jenis penyakit baka berdasarkan penerangan yang diberi. PENERANGAN RINGKAS JENIS PENYAKIT (a) Perubahan pada gen yang mengawal warna (b) Pesakit tidak dapat membezakan warna merah dan hijau (c) Darah pesakit membeku dengan perlahan (d) Perubahan pada gen yang menghasilkan hemoglobin (e) Sel soma pesakit mempunyai 47 kromosom (f) Sel soma pesakit mempunyai satu X kromosom tambahan (g) Sel soma pesakit kekurangan satu kromosom X


80

MODUL 3: KETURUNAN DAN VARIASI

OBJEKTIF PEMBELAJARAN 3.5 Menilai kesan penyelidikan genetik terhadap kehidupan manusia 3.6 Menganalisis variasi di kalangan benda hidup 3.7 Menyedari keperluan mengikut kod etika dalam penyelidikan genetik

3.5 KESAN PENYELIDIKAN GENETIK TERHADAP KEHIDUPAN MANUSIA

1. Penyelidikan genetik telah banyak memberi sumbangan kepada bidang perubatan dan pertanian.

2. Contoh-contoh sumbangan dalam bidang:

PERUBATAN PERTANIAN

Penghasilan insulin oleh bakteria untuk pesakit diabetik.

Baka sawit tenera(kacukan pisifera & dura) untuk penghasilan minyak sawit yang baik dari segi kualiti dan kuantiti.

Penghasilan susu kambing yang mengandungi protein boleh merawat pesakit hemofilia

Lembu Sahiwal-fresian menghasilkan lebih banyak susu.

Boleh mengesan penyakit-penyakit baka sejak bayi dalam kandungan ibu lagi

Penghasilan ayam daging dan ayam telur yang cepat matang dan dapat mengeluarkan daging dan telur dalam masa yang singkat.

Membolehkan pemindahan DNA dari satu organisma kepada organisma yang lain.

Padi MR 84, MR 159 & MR 167 mengeluarkan hasil yang banyak dan dapat menampung permintaan penduduk Malaysia.

Jadual 3.5 : Sumbangan penyelidikan genetik

Latihan 3.5

Tandakan () bagi pernyataan yang betul dan tandakan (X) bagi pernyataan yang salah.

1. Penyelidikan genetik hanya berguna dalam bidang pertanian. ( ) 2. Kelapa sawit tenera menghasilkan minyak yang lebih banyak daripada kelapa sawit pisifera. ( )

3. Gen yang menyebabkan pelbagai penyakit dapat dikenal pasti melalui Projek Genom Manusia. ( )

4. Teknik pengklonan menghasilkan organisma baru yang menyerupai induknya .( ) 5. Pemindahan embrio dapat dilakukan pada tumbuhan. ( )

3.6 VARIASI

1. Variasi ialah perbezaan ciri yang wujud antara individu dalam spesies yang sama. 2. Terdapat dua jenis variasi:

(i) Variasi selanjar- ciri yang tidak menunjukkan perbezaan ketara Contoh: Berat badan, ketinggian, kepintaran, warna kulit, lebar bahu dan panjang tapak kaki.


81

Variasi selanjar dapat ditunjukkan dengan graf garisan dan histogram

Height

Number of pupils Bilangan pelajar

Ketinggian badan

(a) Graf taburan normal

Bilangan

pelajar

ketinggian (cm)

0

2

10

8

6

4

140-144 145-149 160-164155-159150-154 165-169

(b) Histogram

Rajah 3.10 : Graf-graf yang menunjukkan variasi selanjar (ii) Variasi tak selanjar ciri yang menunjukkan perbezaan yang nyata dan jelas. Contoh: kumpulan darah, cap jari, kebolehan menggulung lidah,lekapan cuping telinga, kidal dan kehadiran lesung pipit. Variasi tak selanjar dapat ditunjukkan dengan carta bar.

Bilangan

pelajar

kumpulan darah0

2

10

8

6

4

A OABB

Rajah 3.11 : Graf yang menunjukkan variasi tak selanjar


82

3. Faktor-faktor yang menyebabkan variasi

Rajah 3.12: Faktor-faktor yang menyebabkan variasi 4. Perbandingan Antara Variasi Selanjar dengan Variasi Tak Selanjar

Jadual 3.6 : Perbandingan antara variasi selanjar dengan variasi tak selanjar

Faktor-faktor yang menyebabkan variasi

Faktor genetik Faktor persekitaran

Faktor ini menentukan variasi yang diwarisi daripada induk.

Variasi jenis ini wujud seumur hidup dan dapat diwariskan kepada generasi yang akan datang.

Contoh variasi yang disebabkan oleh faktor ini ialah kumpulan darah dan warna mata.

Faktor ini menghasilkan variasi yang disebabkan oleh pemakanan, pendedahan kepada cahaya matahari, iklim dan cuaca.

Variasi jenis ini boleh berubah.

Contoh variasi yang disebabkan oleh faktor ini ialah berat badan dan kebolehan bertutur dalam bahasa tertentu

Variasi selanjar

Perbezaan

Persamaan Variasi tak selanjar

Menunjukkan perbezaan ciri antara individu dalam spesies yang sama.

Perbezaan ciri

Contoh variasi

Bentuk graf

Faktor yang menyebabkan variasi

Perbezaannya adalah nyata dan jelas Kumpulan darah, jenis cap jari, kebolehan menggulung lidah Taburan diskrit Faktor genetik

Perbezaannya adalah tidak ketara Ketinggian, berat badan, warna kulit Taburan normal Faktor genetik dan persekitaran


83

5. Kepentingan variasi

Pembentukan varieti baru yang dapat menyesuaikan diri dengan perubahan perekitaran.

Membezakan antara individu dalam spesies yang sama

Varieti yang tahan serangan patogen seperti bakteria, fungi dan virus.

Menjalankan pembiakbakaan haiwan dan tumbuhan mengikut ciri yang dikehendaki. Latihan 3.6 1. Kelaskan sifat-sifat yang diberikan kepada variasi selanjar dan variasi tak selanjar.

Kemudian nyatakan kepentingan variasi. Berat badan panjang jari kepintaran otak

Warna kulit ketinggian kehadiran lesung pipit

Kidal lekapan cuping telinga jenis cap jari

Kumpulan darah panjang tapak kaki kebolehan menggulung lidah

3. Kepentingan Variasi

Jenis Variasi

1. Variasi selanjar 2. Variasi tak selanjar


84

2. Ketinggian pelajar di dalam satu kelas ditunjukkan dalam Jadual 2.1 di bawah:

154 160 145 147 153 168 152 156 158 156 166

155 160 163 158 155 164 165 156 157 162 165

154 162 159 168 163 156 152 157 159 161

Jadual 2.1

(a) Berdasarkan data yang diberi, lengkapkan Jadual 2.2

Ketinggian pelajar/cm

146-150

151-155

156-160

161-165

166-170

Bilangan pelajar

Jadual 2.2

(b) Lukis satu histogram pada kertas graf di bawah menggunakan data dari Jadual

2.2.

Bilangan

pelajar

ketinggian (cm)

0

2

10

8

6

4

146-150 151-155 166-170161-165156-160


85

3. Jawab soalan di bawah. (a) Nyatakan jenis variasi di sebelah

(b) Selain berat badan, sebutkan ciri lain pada menusia yang menunjukkan variasi yang sama.

4. Jadual 4.1 menunjukkkan jenis cuping telinga oleh 20 orang murid dalam satu kelas.

Pelajar

Jenis cuping telinga

Pelajar


1 Melekap 11 Bebas

2 Bebas 12 Melekap

3 Melekap 13 Melekap

4 Bebas 14 Melekap

5 Melekap 15 Bebas

6 Melekap 16 Bebas

7 Melekap 17 Melekap

8 Bebas 18 Melekap

9 Melekap 19 Bebas

10 Bebas 20 Melekap

Jadual 4.1

(a) Berdasarkan data pada Jadual 4.1, lengkapkan Jadual 4.2 dan jawab soalan

berikutnya.


Bilangan pelajar

Cuping telinga melekap

Cuping telinga bebas

Jadual 4.2


86

(b) Berdasarkan Jadual 4.2, lukiskan carta bar pada kertas graf di bawah.

Bilangan

pelajar

Jenis cuping telinga0

2

10

8

6

4

melekap bebas

(c) Daripada graf, apakah jenis variasi yang ditunjukkan? ________________________________________________________________

(d) Apakah faktor yang mempengaruhi variasi tersebut?

________________________________________________________________


87

5. Jadual 5.1 di bawah menunjukkan satu uji kaji yang telah dijalankan untuk mengkategorikan panjang ibu jari sekumpulan pelajar.

5.1 6.2 5.7 5.3 4.8

6.0 5.8 4.7 5.3 5.7

5.3 6.4 5.6 4.9 5.8

5.3 4.6 5.7 5.4 5.6

Jadual 5.1

(a) Lengkapkan jadual 5.2 di bawah merujuk data di atas

Panjang ibu jari (cm) Bilangan pelajar

4.5 4.9

5.0 5.4

5.5 5.9

6.0 6.4

Jadual 5.2

(b) Dengan menggunakan Jadual 5.2, plotkan histogram menunjukkan bilangan pelajar melawan ketinggian.

Bilangan pelajar

Panjang ibu jari (cm)

0

2

10

8

6

4

4.5 - 4.9 5.0 - 5.4 6.0 -6.45.5 - 5.9

(c) Apakah jenis variasi yang ditunjukkan oleh carta di atas?


88

6. Carta bar di bawah menunjukkan kebolehan menggulung lidah bagi sekumpulan pelajar.

Bilangan pelajar

80 60

40 20 Menggulung lidah Boleh Tidak boleh

(a) Hitungkan peratus pelajar yang boleh menggulung lidah.

________________________________________________________________

(b) Apakah jenis variasi yang ditunjukkan pada situasi ini?

________________________________________________________________

(c) i) Berikan satu contoh lain variasi yang dinyatakan di (b)

________________________________________________________________

(d) ii) Berikan alasan anda. ________________________________________________________________


89

Tiap-tiap soalan yang berikut diikuti oleh empat pilihan jawapan, A, B, C dan D. Pilih jawapan yang terbaik.

1 Antara bahagian tumbuhan yang berikut, yang manakah berlakunya meiosis? A Anter

B Stigma C Hujung akar D Hujung pucuk

2 Antara yang berikut, yang manakah menunjukkan dengan betul bilangan kromosom pada sel tertentu dalam manusia?

Sel dalam manusia Bilangan kromosom A Sel ginjal 44 B Sel ovum 23 C Sel sperma 22 D Sel kulit 27

3 Sperma manusia mengandungi

A 22 autosom dan satu kromosom seks X B 44 autosom dan satu kromosom seks Y C 44 autosom dan satu kromosom seks X D 22 autosom dan satu kromosom seks X dan Y

4 Rajah 2 menunjukkan penentuan seks dengan menggunakan gambar rajah skema.

Rajah 2

Kromosom yang manakah terdapat dalam gamet P dan anak Q?

P Q A 22 + Y 22 + X

B 22 + X 44 + XX

C 22 +Y 44 + XX

D 22 + X 44 + XY


90

5 Antara pernyataan-pernyataan yang berikut, yang manakah benar tentang mitosis? A Pindah silang berlaku B Empat sel anak terhasil

C Terlibat dalam pertumbuhan D Bilangan kromosom menjadi separuh

6 Antara yang berikut, yang manakah disebabkan oleh mutasi gen?

A Buta warna B Sindrom Down B Sindrom Turner D Sindrom Klinefelter

7 Rajah 3 menunjukkan sejenis pembahagian sel.

Rajah 3

Antara yang berikut, yang manakah menunjukkan kandungan kromosom dalam gamet K dan L?

K L A 44 + XX 44 + XX

B 22 + Y 22 + X

C 22 + X 22 + Y

D 22 + X 22 + X

8 Antara yang berikut, yang manakah contoh variasi selanjar?

A Ketinggian B Cap ibu jari

C Kumpulan darah D Jenis cuping telinga

9 Rajah 4 menunjukkan pewarisan sifat tinggi bagi manusia.


91

Rajah 4

Berapakah nisbah bilangan anak tinggi kepada bilangan anak rendah dalam generasi pertama?

A 0 : 4 B 1 : 3 C 1 : 1 D 3 : 1

10 Rajah 5 menunjukkan suatu proses mitosis.

Rajah 5

Urutan yang manakah betul dalam proses mitosis dalam Rajah 5? A K , L , N , M

B K , M , N , L

C M , N , L , K

D L , N , M , K

11 Seorang budak lelaki tidak dapat membezakan warna hijau dan merah. Apakah

yang dihidapi oleh budak lelaki itu?


92

A Hemofilia

B Buta warna

C Sindrom Down

D Anemia sel sabit

12 Pernyataan manakah yang betul mengenai proses meiosis?

A Berlaku pada sel soma

B Nukleus membahagi dua kali

C Bilangan kromosom dikekalkan

D Setiap sel induk menghasilkan dua sel anak

13 Maklumat berikut menunjukkan pokok tinggi dikacukkan dengan pokok kerdil baka tulen.

Apakah jangkaan nisbah bilangan pokok tinggi kepada bilangan pokok kerdil bagi anak-anak pokok itu?

A 1 : 1

B 2 : 1

C 3 : 1

D 1 : 3

14 Rajah 6 menunjukkan skema kewarisan pada manusia.


93

Rajah 6

Apakah kromosom bagi Q?

A 22 + XY

B 22 + XX

C 44 + XY

D 44 + XX

15 Maklumat berikut menunjukkan ciri yang terdapat pada seorang lelaki yang

menghidap penyakit akibat mutasi.

Apakah penyakit itu? A Albino

B Hemofilia

C Sindrom Down

D Sindrom Klinefelter

Lengkapkan silang kata berikut:

Mempunyai tiga kromosom seks, XXY

Mempunyai testis yang kecil

Mandul


94

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Menlintang

2 Mengandungi 22 + X atau 22 + Y kromosom

4

Proses pembahagian sel untuk membentuk gamet dengan bilangan kromosom induk diseparuhkan.

5

Penyakit sindrom ..... adalah disebabkan oleh kehadiran satu kromosom tambahan pada pasangan kromosom ke-21 dalam sel.

6 Perubahan yang berlaku secara spontan pada gen atau kromosom.

8 Gen yang hanya akan menonjolkan sifatnya apabila hadir secara berpasangan.

9

Contoh penyakit baka terangkai seks yang dikawal oleh gen resesif yang mengakibatkan masalah perdarahan yang serius apabila terluka.

11 Proses pembahagian sel yang menambahkan bilangan sel tetapi mengekalkan bilangan kromosom.

Ke bawah

1

Bebenang halus dalam nukleus yang membawa gen.

2

Anak kembar ..... terhasil apabila zigot yang terbentuk melalui persenyawaan satu ovum dengan satu sperma, mengalami mitosis lalu terbahagi dua dan membentuk dua embrio.

3 Suatu unit keturunan yang memindahkan maklumat baka dari generasi ke generasi.

5 Gen yang sentiasa menonjolkan sifat yang dikawal olehnya.

7 Jantina anak ditentukan oleh jenis kromosom ..... dalam sperma.

10 Mengandungi 22 + X kromosom sahaja.

m 3 keturunan dan variasi

Documents