asam-karboksilat
DESCRIPTION
kimiaTRANSCRIPT
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 1/20
ASAM KARBOKSILAT
Deskripsi:
Struktur, tata nama, penggolongan
dan manfaat asam karboksilat
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 2/20
DEFINISI ASAM KARBOKSILAT
Senyawa yang mempunyai satugugus karbonil yang berikatandengan satu gugus hidroksil yangdisebut dengan “gugus karboksil”(karbonil + hidroksil).
R CO
OH
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 3/20
TATA NAMA IUPAC
Dimulai dengan asam + rantai karbon terpanangyang mengandung gugus karboksilat (!"#$) +akhiran oat.
!ontoh :
H C
O
OHCH3 C
O
OH
CH3 CH2 CH2 C
O
OH
CH3 CH CH2 C
O
OHCH3
C
CH3
H3C
CH3
C
O
OH
CH3 CH CH2 C
O
OHOH
asam metanoat asam etanoat asam butanoat
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 4/20
%ika mengandung rantai &abang, maka atom ! darigugus karboksilat dengan rantai terpanang diberinomor '
!ontoh :
CH3 CH2 CH CH2 COOH
CH3
CH3 CH CH2 CH COOH
OH CH3
asam 4 !"#$o%s"& 2 met"& 'entanoatasam 3 met"& 'entanoat
(234)
(234)
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 5/20
%ika terdapat lebih dari satu &abang atau gugus&abang maka penulisan rantai atau gugus &abangmenurut abad
%ika senyawa mempunyai # gugus karboksilat,penamaan rantai utama diberi akhiran dioat.
C CH2 C
O
HO
O
OH
C C OHHO
O O
C CH2 CH2 CH2 CH2 C OH
O
HO
O
asam '$o'an#"oat *asam ma&onat+
asam etan#"oat *asam o%sa&at+
asam !e%san#"oat *asam a#"'at+
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 6/20
TATA NAMA TRI,IAL
idak mempunyai sistematika
etak susbtituen dinyatakan dengan α, β, γ , δ danseterusnya
C
O
OH
H
CH3 CH2 CH2 C O
OH
asam -o$m"at
asam but"$at
α β γ δ
β α
CH3 CH2 CH2 CH2 C
O
OH(234)
CH3 CH COOH
C&
asam α %&o$o'$o'onoat
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 7/20
Formula/struktur IUPAC Trivial
HCO2H As. metanoat Asam -o$m"at
CH3CO
2H Asam etanoat Asam asetat
CH3*CH
2+
2CO
2H Asam butanoat Asam but"$at
CH3*CH
2+
2CO
2H As. 'entanoat Asam /a&e$at
CH3*CH
2+
4CO
2H As. !e%sanoat Asam %a'$oat
CH3*CH
2+
)CO
2H As. !e'tanoat Asam enantat
HO2CCO
2H As. etan#"oat Asam o%sa&at
HO2CCH
2CO
2H As.'$o'an#"oat As. ma&onat
HO2*CH
2+
2CO
2H As. butan#"oat As. su%s"nat
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 8/20
*lkil karboksilat
CH3 CH2 COOHCH
3CH COOH
CH3asam et"& %a$bo%s"&at
asam "so'$o'"& %a$bo%s"&at
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 9/20
Sifat-sifat Asam Karboksilat
*sam karboksilat mempunyai ikatan koalen polar→ senyawa polar
*sam karboksilat mampu membentuk ikatanhidrogen melalui gugus
δ
δ
δ δ C
O
H3C O H
0
0
δ δ
δ δ
0
C O #an O H
CH3 C C
O
O
H
H O
OC CH3
0
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 10/20
ikatan hidrogen yang terbentuk - ikatan hidrogenpada alkohol → titik didih asam karboksilat - titikdidih alkohol yang r sama
*sam karboksilat mampu membentuk ikatanhidrogen dengan air → mudah larut dalam air
CH3 CH2 CO
OHCH3 CH2 CH2 CH2 OH
t# t#
1
$anta" C non 'o&a$ uus 'o&a$
R CO
OH
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 11/20
Keasama Asam Karboksilat
*sam karboksilat terionisasi di dalam airmembentuk larutan yang bersifat sedikit asam
/easaman asam karboksilat ≠ asam0asam anorganikkarena asam karboksilat terionisasi sebagian didalam air → asam lemah
CH3 CH2 C
O
OHCH3 C O
O
0 H0
53 2
3 2
[ ] [ ]1.8 10
[ ]
CH CO H Ka x
CH CO H
− +
−
= =
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 12/20
o D"ban#"n #enan a&%o!o& Ka asam %a$bo%s"&at &eb"! besa$
%a$ena asam %a$bo%s"&at #a'at be$esonans"
*sam karboksilat dapat bereaksi dengan basa (1a"$)membentuk garam karboksilat
CH3 CH2 O t"#a% #a'at be$esonans"
a&%o!o&
CH3 C O
O
CH3 C O
O
asam %a$bo%s"&at
C OH 0 NaOH
O
C O
Na
0
0 H2O
O
asam benoat
(
2 CH3 C OH 0 Na2 CO3
O
CH3 C O Na
0 0 H2CO3
O
Na asetatasam asetatCO2 H2O
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 13/20
Beri ama !aram karboksilat "
* CH3CH2C O +
O
Ca20 C O 0 NH40
O
C&
CH3 CH COOH
CH3
2
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 14/20
Pembuata Asam Karboksilat
*sam karboksilat dapat disintesis atau dibuat melalui
beberapa &ara :
'. "ksidasi alkohol primer dan aldehida
CH3 CH2 CH2 OH 0 K2C$ 2O5 H
0
CH3 CH2 C
O
OH
CH3 CH2 CH2 CH2 OH 0 KMnO4
H0
CH3 CH2 CH2
COOHa&%o!o& o%s"#ato$ %uat
CH2
OH
CH C
OH
O
H
0 A *NH3+20 NH4OH
CH2
OH
CH C
OH
O
OH
a&#e!"#ao%s"#ato$ &ema!
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 15/20
2. O%s"#as" a&%ena RCH = HR #an R2C = CHR
CHC
H3C
H3CCH2 CH3
O%sC O
H3C
H3C
CHO
O
CH2 CH3
H2C
H2CCH2
CH
CH
H2C
H2C
H2CCH2
COOH
COOH
H2C
s"%&o!e%sena asam a#"'at
Oks
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 16/20
3. O%s"#as" uus a&%"& 'a#a 6"n6"n benena
seberapa panangpun gugus alkil, akan didegradasi
menadi gugus karboksilat ben2oat.
CH2
CH CH3
CH2
CH3
C&
CH3
+ KMnO4
OH-
COOH
COOH
C&
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 17/20
Bebera#a Reaksi Asam Karboksilat
'. 3eduksi
R C
O
OH0 2 H2
%ata&"s
asam %a$bo%s"&at
asam 3 %eto butanoat asam 3 !"#$o%s" butanoat
0 L"A&H4H2O
R C OH 0 H2OD
CH3 C
O
CH2 C
O
OH 0 H2Pt
2)O
6CH3 CH
OH
CH2 C
O
OH
CH3
C OH
O
CH3
H2C OH
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 18/20
2. De%a$bo%s"&as" asam β %eton #an β #"%a$bo%s"&at.
3eaksi dekarboksilasi ini khusus hanya teradi padaasam karboksilat yang mempunyai gugus β 0 keton
CH2C C
O
OH
CH3 C
O
CH3 0 CO2
asam 3 %etobutanoat aseton
H3C
O
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 19/20
Me%an"sme
C
O
H3C CH2
C
OH
Oα
β
C
O
H
H3C CH2
0 O C O
etano&
CH3 C
O
CH3
aseton
α, γ, ... %eto%a$bo%s"&at #e%a$bo%s"&as"
CH3 C C
OO
OH
CH2CH2
α
βγ
CH3 C
O
C
O
OHα
7/21/2019 asam-karboksilat
http://slidepdf.com/reader/full/asam-karboksilat-56db6250099c9 20/20
3. Asam Lema%7H"#$o&"s"s
emak4minyak dihidrolisismenghasilkan asam karboksilat
H2C
HC
H2C O C *CH2+(8CH3
O C *CH2+(8CH3
O C *CH2+(8CH3
O
O
O
T$"stea$"n*&"se$o& t$"stea$at+
+ 3 H2OH
+
H2C
HC
H2C OH
OH
OH
+ CH3(CH2)16CO2H
As. Stea$at*As. Lema%+
9&"se$o&