artikel kimia fisik

7/24/2019 Artikel Kimia Fisik

1/10

ARTIKEL

PANAS NETRALISASI, PANAS PELARUTAN DAN

ENERGI KISI

Oleh :

Nama : Septina Nur Martanti

Nim : A1C11!1"

Kela# : Re$ulerAn$%atan : &!1

A#'(# : 1) Rama

&) Re#ti Utami

*) +ahu N(-al'i) R

PROGRAM STUDI PENDIDIKAN KIMIA REGULER

JURUSAN PENDIDIKAN MATEMATIKA DAN ILMU

PENGETAHUAN ALAM FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU

PENDIDIKAN

UNIVERSITAS JAMBI

2015


2/10

Kal(rimeter merupa%an alat an$ 'i$una%an untu% men$u%ur peru.ahan

pana#) /al ini %arena men$i#ap pana#, #ehin$$a ti'a% #emua pana# teru%ur)

Kal(rimeter an$ 'i$una%an 'alam %ea'aan #e'erhana a'alah %al(rimeter

a'ia.ati%) Di la.(rat(rium alat ini merupa%an alat u%ur an$ teliti, 'an #e0ara

#e'erhana %ita men$ata%an .aha .e2ana pana# men$alir %e 'alam atau %eluar

'ari #i#tem) Pa'a te%anan tetap hu%um pertama untu% #uatu tran#3(rma#i

%al(rimeter :

/ 4 5p 4 !

Peru.ahan pana# 'alam %ea'aan ini 'apat 'inata%an :

K 6T17 8 R 6T17 K 6T&7 8 R 6T&7, P 4 K(n#tan

Dimana :

K a'alah 0al(rimeter

R a'alah rea%tan, 'an

P a'alah pr('u% 6 ha#il rea%#i7

Karena #i#tem teri#(la#i, temperatur a%hir T&.er.e'a 'en$an T1 ) %e'ua

temperatur 'iu%ur #eteliti mun$%in 'en$an term(meter an$ pe%a)Peru.ahan 'alam %ea'aan 'inata%an 'alam 'ua #tep aitu :

1) R 6T17 P 6T17 /1

&) K 6T17 8 R 6T17 K 6T&7 8 R 6T&7 /&

/ 4 !, ma%a /1 8 /&4 ! atau /14 /&

Step %e'ua a'alah #e'erhana #uatu peru.ahan temperatur 'ari %al(rimeter'an ha#il rea%#i :

/&4 9Cp 6%7 8 Cp 6p7 Dt

Dan %ita per(leh pana# pa'a T1

/1 4 ; 9Cp 6%7 8 Cp 6p7 'T


3/10

Dalam %ea'aan en0er 'ari a#am %uat 'an .a#a %uat 'apat rei(ni#a#i

#empurna men2a'i i(n;i(nna) =e$itu 2u$a $aramna an$ .era#al 'ari a#am %uat

'an .a#a %uat a%an teri(ni#a#i #empurna men2a'i i(n;i(nna 'alam larutan) Rea%#i

a#am %uat 'en$an .a#a %uat 'i#e.ut rea%#i)

A) Pana# Netrali#a#i

Pana# netrali#a#i a'alah 2umlah pana# an$ 'ilepa#%an %eti%a 1 m(l air

ter.entu% a%i.at rea%#i netrali#a#i a#am (leh .a#a atau #e.ali%na) Kal(rimeter

merupa%an alat an$ 'i $una%an untu% men$u%ur peru.ahan pana#) /al ini %arena

0al(rimeter men$i#ap pana#, #ehin$$a ti'a% #emua pana# teru%ur) Kal(rimeter

an$ 'i $una%an 'alam %ea'aan #e'erhana a'alah 0al(rimeter a'ia.ati%) Di

la.(rat(rium alat ini merupa%an alat u%ur an$ teliti 'an #e0ara #e'erhana %ita

men$ata%an .aha .e2ana pana# men$alir %e 'alam atau %eluar 'ari #i#tem)

Salah #atu apli%a#i hu%um pertama Term('inami%a 'i 'alam .i'an$ %imia

a'alah term(%imia , aitu ilmu an$ mempela2ari %al(r an$ menertai peru.ahan

3i#i% atau rea%#i %imia) Untu% menata%an .ia#ana 'en$an %ata;%ata %al(r

'itam.ah 'en$an pr(#e# an$ menertaina) Mi#alna %al(r pelarutan , aitu

%al(r an$ menertai pr(#e# peru.ahan 3i#i% >at terlarut %e 'alam pelarutna

6.ia#ana an$ 'i.aha# .erupa pelarut 0air7, %al(r pem.a%aran #uatu >at , 'an

#e.a$aina)

Penerapan atau pelepa#an %al(r an$ menertai #uatu rea%#i 'apat 'iu%ur

#e0ara e%#perimen)Di%enal .e.erapa ma0am %al(r rea%#i .er$antun$ pa'a tipe

rea%#ina) Diantarana a'alah %al(r netrali#a#i, %al(r pem.entu%an, %al(r

pen$uraian, 'an %al(r pem.a%aran) Pa'a -(lume tetap, %al(r an$ menertai

pr(#e# ter#e.ut merupa%an peru.ahan ener$i 'alam, #e'an$%an pa'a te%anan tetap

a'alah peru.ahan entalpi)e%#perimen 'ila.(rat(rium le.ih .ana% 'ila%u%an pa'a

te%anan tetap, #ehin$$a %al(r an$ 'iha#il%anna merupa%an peru.ahan

entalpi) Pa'a te%anan tetap hu%um pertama untu% #uatu tran#3(rma#i 0al(rimeter :

/45 P4O

Peru.ahan pana# 'alam %ea'aan ini 'apat 'inata%an :


4/10

K6T17 8 R6T17 K6T&7 8 R6T&7, P4 %(n#tan

Dimana :

K 4 Kal(rimeter

R 4 Rea%tan

P 4 Pr('u% 6ha#il rea%#i7

Karena #i#tem teri#(la#i , temperature a%hir T& .er.e'a 'en$an temperatur

T1) Ke'ua temperatur 'iu%ur #eteliti mun$%in 'en$an therm(meter an$ pe%a)

Peru.ahan %enataan 'i nata%an 'alam 'alam 'ua #tep, aitu :

1) R6T1 7 P6T17 /1

&) K 6T17 8 R6T17 K6T&7 8 R6T&7 /&

/ 4 !, ma%a /1 8 /& 4 ! /1 4 /&

Lan$%ah %e'ua a'alah #e'erhana #uatu peru.ah temperatur 'ari %al(rimeter 'an

ha#il rea%#i :

/&4 9Cp6K7 8 Cp6P7 'T

Dan %ita per(leh pa'a T1

/1 4 ;9Cp6K7 8Cp6P7 'T


5/10

Me%ani#mena .erlan$#un$ 'ua tin$%at rea%#i aitu :

C/*COO/ ? C/*OO; 8 /;

/; 8 O/; ? /&O

Pana# netrali#a#i pa'a rea%#i ini merupa%an pana# pen$$a.un$an i(n / ;

'an i(n O/;melepa#%an ener$i an$ haru# 'i$una%an pa'a 'i#(#ia#i m(le%ul

a#am a#etat an$ ti'a% teri(ni#a#i 'apat 'i tentu%an 'en$an %al(rimeter)

Term(%imia mem.aha# tentan$ peru.ahan ener$i an$ menertai #uatu

rea%#i %imia an$ 'imani3e#ta#i%an #e.a$ai %al(r rea%#i) Peru.ahan an$ ter2a'i

'apat .erupa pelepa#an enr$i 6rea%#i e%#(term7 atau penerapan %al(r 6en'(term7)

Kal(r rea%#i 'apat 'i$(l(n$%an 'alam %ate$(ri an$ le.ih %hu#u# 617 Kal(r

Pem.entu%an 6&7 Kal(r Pem.a%aran 6*7 Kal(r Pelarutan 67 'an Kal(r Netrali#ai)

Peru.ahan enr$i an$ ter2a'i .er#i3at %e%al, artina ti'a% a'a ener$i an$

hilan$ #elama rea%#i .erlan$#un$, melain%an .eru.ah .entu% 'ari .entu% ener$i

an$ #atu %e .entu% ener$i an$ lain) A'ana %e%e%alan ener$ ini 'itun2u%an

(leh #eli#ih penerapan 'an pelepa#an ener$, an$ 'i#e.ut #e.a$ai ener$

internal) Se.a$ai $am.aran, 2i%a pa'a #uatu ##tem enr$ai 'i.eri%an #e2mlah

ener$ 'alam .entu% %al(r 6@7, ma%a ##tem a%an mela%u%an %er2a 6+7 #e.e#ar

+4 p DB) #etelah mela%u%an %er2a ##tem ma#ih menimpan #e2umlah ener$i

an$ 'i#e.ut #e.a$ai ener$ internal)

=) Pana# Pelarutan

Peru.ahan entalpi an$ menertai pelarutan #uatu #enaa 'i#e.ut pana#

pelarutan) Pana# pelarutan ini 'apat meliputi pana# hi'ra#i an$ menertai

pen0emaran #e0ara %imia) Ener$i i(ni#a#i .ila #enaa an$ 'ilarut%an

men$alami peri#tia i(ni#a#i) Pa'a umumna pana# pelarut untu% $aram $aram

netral 'an ti'a% men$alami 'i#(#ia#i a'alah p(#iti3, #ehin$$a rea%#ina i#(termi#

atau larutan a%an men2a'i 'in$in 'an pr(#e# pelarutan .erlan$#un$ #e0ara

a'ai.ati#) Pana# hi'ra#i, %hu#u#na 'alam #i#tem .erair, .ia#ana ne$ati3 'an

relati3 .e#ar) Peru.ahan entalpi pa'a pelarutan #uatu #enaa ter$antun$ pa'a


6/10

2umlah, #i3at >at terlarut 'an pelarutna temperatur 'an %(n#entra#i aal 'an a%hir

'ari larutanna)

at terlarut 'ilarut%an 'alam n 1m(l pelarut

pa'a temperatur &"!C 'an te%anan atm(#3ir)

Kal(r pelarutan a'alah entalpi 'ari #uatu larutan an$ men$an'un$ 1 m(l

>at terlarut, relati3 terha'ap >at terlarut atau pelarutan murni pa'a #uhu 'an

te%anan #ama) Entalpi #uatu larutan pa'a #uhu T relati3 larutan 'an >at terlarut 'an

terlarutan murni pa'a #uhu T!'inata%an #e.a$ai :

/ 4 n1/18 n&/&8 n&/#&

Dimana :

/ 4 entalpi 'ari n18n&m(l pelarut 'ari %(mp(nen 1 'an & pa'a #uhu T relati3

terha'ap #uhu T!)

/1'an /& 4 entalpi m(lal 'ari %(mp(nen 1 'an & murni pa'a #uhu relati-e

terha'ap temperatur T!)

/S& 4 Pana# pelarutan inter$ral 'ari %(mp(nen & pa'a #uhu T)

Pa'a per0(.aan ini pelarut an$ 'i$una%an #an$at ter.ata#, 'an men0ari

pana# pelarutan 'ua #enaa aitu tem.a$a 6II7 #ul3at "/&O 'an tema.a$a 6II7

#ula3at anhi'rat) Den$an men$$una%an hu%um /e## 'apat 'ihitun$ pana# rea%#i :

CuSO 6#7 8 a@ ? CuSO)"/&O

Menurut hu%um /e## .aha peru.ahan entalpi #uatu rea%#i %imia ti'a%

ter$antun$ %epa'a 2alanna rea%#i tetapi hana ter$antun$ %epa'a %ea'aan aal

'an a%hir 'ari #uatu rea%#i)

Se.a$ai 0(nt(h pen$$unaan hu%um /e## :

CuSO 6#7 8 a@ ? CuSO 6a@7 /!4 a K2

CuSO)"/&O6#7 8 a@ ? CuSO 6a@78 "/&O6a@7 /!4 . K2

Sehin$$a :

CuSO)"/&O6#7 8 a@ ? CuSO 6a@78 "/&O6a@7 /!4

6a;.7 K2


7/10

C) Ener$i Ki#i

Ener$i Ki#i 6U7 merupa%an ener$i an$ 'ilepa#%an (leh i(n;i(n 'alam

%ea'aan $a# untu% .er$a.un$ men$ha#il%an #atu m(l #enaa i(ni% %ri#talin)

Mn+6$7 8 n6$7 F Mn6#7 U4 6;7

/ar$a Ener$i Ki#i 'apat 'iper%ira%an 'en$an men$$una%an :

Born-Haber Cycle.

Pa#ti u'ah pa'a %enal #i%lu# ini) Dulu a%tu SMA 2u$a 'ipela2ari 'i%itH 'i

therm(%imia)

9ph(t(

/(a 4 Entalphi at(mi#a#i l($am

D 4 Ener$i Di#(#ia#i

IE 4 Ener$i I(ni#a#i

/(EA 4 A3inita# Ele%tr(n

/(3 4 Entalphi pem.entu%an #tan'ar

U 4 Ener$i Ki#i

Ma%a:

/(3 6Mn,#74 /(a6M,#7 8 D6&,$7 8IE6M,$7 8 /(

EA6,$78U6Mn,#7

U6Mn,#7 J /(3 6Mn,#7 /(a6M,#7 D6&,$7 IE6M,$7

/(EA6,$7

Ep:

Tentu%an ener$i %i#i 'ari Ca&)


8/10

UJ /(3 6Ca&,#7 /(a 6Ca,#7 D 6&,$7 IE 6Ca,$7 &/

(EA6,$7

U J ;1&& 1 1" "! 11" 8 &6*&7

U J &Q* %< m(l;1

Persamaan Born-Lande

9ph(t(

Dimana:

U 4 Ener$i Ki#i

L 4 =ilan$an A-($a'r( 6Q)!&& 1!&*m(l;17

A 4 K(n#tanta Man'elun$

4 Muatan i(n

4 muatan ele%tr(n 61)Q!& 1!;1& C7

4 *)1&

( 4 permiti-ita# -a%um 6)" 1!;1& m;17

r( 42ara% antar inti pa'a i(n an$ .eri%atan 6m7

n 4 ep(nent =(hr,

an$ .aru %enal per#amaan 'iata#, pa#ti ra'a .in$un$) Itu rumu# apaan aVVV

/ehe) Saa 2u$a .in$un$ 'ulu, a%tu 'apet materi ini pertama %ali 'ari #e(ran$

#eni(r)

Untu% Ep(nent =(hr 'an K(n#tanta Man'elun$, #ilah%an liat ta.le 'i.aah ini:

a) Ep(nent =(hr


9/10

.) K(n#tanta Man'elun$

K(n#tanta ini a'a hu.un$anna 'en$an #tru%tur %i#i %ri#tal an$ puna 0iri

%ha# #en'iri %e'e%atan i(n an$ a'a 'alam %i#i %ri#talna)

C(nt(h S(al : Per%ira%anlah Ener$i Ki#i 'ari Na an$ %i#i;na menerupai

NaClW,

'i%etahui:

L 4 Q)!&& 1!&*m(l;1

A 41)Q,

e 41)Q!& 1!;1C,

(4 )" 1!;1&m;1,

r 4 &*1 pm 4 &*1) 1!;1&m

DATAR PUSTAKA

At%in#, 617. Kimia Fisika Jilid 2) Erlan$$a)


10/10

=ir', 61*7)Kimia Fisik. Erlan$$a)

artikel kimia fisik

Documents