45 ··6· ···7 . @12'13 1.415 2.02122232425 26 ··.2'128...

3
45 ··6· ···7 . 89'10 @12'13 1.415 2.02122232425 26 ··.2'128 2930 31 Nu jadi andelan can jadi kaagulan. Kauias tatanen, can jadi lahan usaha nu nga- raharjakeun patani. Malah, kekecapan 'patani kari daki', masih keneh jadi cap kamiski- nan nu hes« dipupusna. *** wih ti dua ratus juta, heug panganna ngandelkeun impor, tangtu eta bangsa teh hese menyat! Nilik ka dinya, lir keuna kana paribasa, beurit paeh di gudang pare! Patani di urang ge kawas kitu, seuseut menyat padahal dumuk di lahan subur. Upama patani henteu mukti, di mana salahna? "Saleresna alam di urang mah sakitu suburna. Ayeuna mah gumantung geus nepi ka mana urang mampuh ngokolakeunana," eeuk Prof. Dr. Maman Haeruman Karmana, Ir.,M.Se.; Guru Besar Per- tanian Universitas Padjadjaran, Ban- dung. Maksud Prof. Maman mah, memang diaku cara-cara tatanen di urang kiwari can tuhu kana cara-cara ";·nu nyampak, nu" bukti '.. bisa ngamuktikeun patani. Kitu teh, lan- taran ka dieunakeun mah cara-cara ngolah lahan tatanen teh kaganggu ku cara-cara nujolna ti bangsa deungeun sareng aya kalemahan struktural. "Utamina dina ngokolakeun lahan, di urang seueur kalemahan struktural, nyaeta beuki heureutna lahan sareng kiatna sistem waris, nu nga- balukarkeun pakaya masing-masing henteu ngahiji deui," pokna basa ngo- . brol di bumi panganirekanana di Jalan Apel Rancakendal Bandung. Ngolah lahan keur tatanen, eeuk alumni doktor ti Ag-Econ State Uni- versity of Ghent, Belgium teh, sawad- ina ngingetkeun mangsa ka hareup. Lahan tatanen kudu langgeng. Lain ukur langgeng ayana, tapi deuih langgeng kasuburanana. "Pang- pangna, lahan ten kenging nga- heureutan. Sapertos diJepang sareng Taiwan, upami aya peralihan lahan, umpanana karana waris, apan pamarentahna sakitu ngaturna. Tah, ';:,suaI waris di urang oge, upama lahan- •i na tos..heureut m ,pangpangna ti .• Mtll-kedah wantun ngarumuskeun, teu_ kenging. direcah deui," pokna tandes. " Kumaha" ari a patani ngolah t tan S;,? .';,;-'\ ;~t. a e ... ~',; t:,t' 'Baheul~r'patf~t~;~~~noh pisan < kah~ eara. t tan~?~f~TiI IIl.imiti ., - "" 'i ", . ~ .. Kllplne Humas Unpad 2012

Upload: others

Post on 14-Dec-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 45 ··6· ···7 . @12'13 1.415 2.02122232425 26 ··.2'128 2930pustaka.unpad.ac.id/wp-content/uploads/2012/10/mangle...2012/10/11  · 45 ··6· ···7 .··89'10 @12'13 1.415

45 ··6· ···7 . ··89'10 @12'13 1.4152.02122232425 26 ··.2'128 2930 31

Nu jadi andelan can jadikaagulan. Kauias tatanen, canjadi lahan usaha nu nga-raharjakeun patani. Malah,kekecapan 'patani kari daki',masih keneh jadi cap kamiski-nan nu hes« dipupusna.

***

wih ti dua ratus juta, heug pangannangandelkeun impor, tangtu eta bangsateh hese menyat!

Nilik ka dinya, lir keuna kanaparibasa, beurit paeh di gudang pare!Patani di urang ge kawas kitu, seuseutmenyat padahal dumuk di lahansubur. Upama patani henteu mukti, dimana salahna? "Saleresna alam diurang mah sakitu suburna. Ayeunamah gumantung geus nepi ka manaurang mampuh ngokolakeunana,"eeuk Prof. Dr. Maman HaerumanKarmana, Ir.,M.Se.; Guru Besar Per-tanian Universitas Padjadjaran, Ban-dung. Maksud Prof. Maman mah,memang diaku cara-cara tatanen diurang kiwari can tuhu kana cara-cara

";·nu nyampak,nu" bukti

'.. bisa

ngamuktikeun patani. Kitu teh, lan-taran ka dieunakeun mah cara-carangolah lahan tatanen teh kaganggu kucara-cara nujolna ti bangsa deungeunsareng aya kalemahan struktural."Utamina dina ngokolakeun lahan, diurang seueur kalemahan struktural,nyaeta beuki heureutna lahan sarengkiatna sistem waris, nu nga-balukarkeun pakaya masing-masinghenteu ngahiji deui," pokna basa ngo- .brol di bumi panganirekanana diJalan Apel Rancakendal Bandung.

Ngolah lahan keur tatanen, eeukalumni doktor ti Ag-Econ State Uni-versity of Ghent, Belgium teh, sawad-ina ngingetkeun mangsa ka hareup.Lahan tatanen kudu langgeng. Lainukur langgeng ayana, tapi deuihlanggeng kasuburanana. "Pang-pangna, lahan ten kenging nga-heureutan. Sapertos di J epang sarengTaiwan, upami aya peralihan lahan,umpanana karana waris, apanpamarentahna sakitu ngaturna. Tah,

';:,suaI waris di urang oge, upama lahan-• ina tos ..heureut m ,pangpangna ti.• Mtll-kedah wantun ngarumuskeun,teu_ kenging. direcah deui," poknatandes. "

Kumaha" ari a patani ngolaht tanS;,? .';,;-'\ ;~t.a e ... ~',; t:,t''Baheul~r'patf~t~;~~~noh pisan

< kah~ eara. t tan~?~f~TiI IIl.imiti., - "" 'i", . ~..

Kllplne Humas Unpad 2012

Page 2: 45 ··6· ···7 . @12'13 1.415 2.02122232425 26 ··.2'128 2930pustaka.unpad.ac.id/wp-content/uploads/2012/10/mangle...2012/10/11  · 45 ··6· ···7 .··89'10 @12'13 1.415

nangtukeun waktuna prakprakanngolah lahan, milih binih, eara ngolahlahan, nepi ka ngagemukna, estu luyujeung nu samistina. Cindekna, eeukbasa kiwari mah 'ramah lingkungan'tea. Paripolah patani kawas kitu, ci-ciren apal dina profesina. Patani e-ngeuh kacida kana pentingna taneuh(bumi) eai, hawa,jeung iklim. Ku earakitu, patani teh bisa ngahontal hasiltatanen saperti nu dipiharep.

Pentingna tatanen, eeuk ieu ahlipertanian, lain lantaran ukur keurnyukupan pangan, tapi deuih keurkapentingan sejen, Gagalna widangtatanen, lain ukur tumali jeungruksakna alam, tapi deui jeung pasu-alan sejenna, "Kuatna pangan ogebaris ngarojong kana stabilitas ka-amanan," eeuk ieu teureuh Pangale-ngan,Bandungteh.

Kiwari, eeuk ieu staf ahli dewanKetahanan Pangan Pemprov. Jabaroge, ngungkulan pasualan panganbutuh tarekahjinek. Tangtu we, deuihbutuh pangrojong sakumna pihak."Pangpangna mah kedah aya robahaneara moor sakumna pihak nu tumalisareng kamandirian patani. MaksudProf. Maman mah, patani kudungarasa gede hate jeung wani. Anaponpihak sejen, kudu boga karep milungaronjatkeun ajen patani; jeungmasarakat ge kudu ngaharegaan kanaprofesi patani! Kitu eeuk ieu GuruBesar Pertanian Unpad teh,

Karnandirian PataniKa mana wae lumampah, ari

kangaranan di tatar Sunda keneh mahtangtu moal burung bruh-brehpasawahan. Lain ukur di lahan datar,lain ukur di pagunungan, sawahnyampak di saban temp at. Nilik kakana kaayaan kitu, Prof. Maman mahgede hate, tatanen masih keneh bogalolongkrang geusan ngarojongkaraharjaan. "Mung kedah ngarobahparadigma atanapi anggapan, ogeparipolah patani," pokna tandes.Maksudna, patani kudu ngarasayakin, usahana ngolah lahan, baristinemu jeung karaharjaan. Paribasa,patani ukur kari daki' kudu dileungit-keun. Kitu eeuk Prof. Dr. MamanHaeruman Karmana, Ir.,M.Se.

Kitu deui pihak-pihak sejenna,

Patani sanqsara balukar kapitaliskatalarVuran

6

Nyumangetan palaku ekonomi tatar Sunda

Melang, patani teu mukti.

Page 3: 45 ··6· ···7 . @12'13 1.415 2.02122232425 26 ··.2'128 2930pustaka.unpad.ac.id/wp-content/uploads/2012/10/mangle...2012/10/11  · 45 ··6· ···7 .··89'10 @12'13 1.415

kaasup pamarentah, kudu nalinga-keun kahirupan patani. "Cindekna,pihak sejen kudu sieun upama teumampuh ngarahaIjakeun patani,"pokna tandes naker.

Prof. Maman kacida miharepnaaya panalinga kana nasib patani, darnernang apal pisan kana kahirupanpatani nu kiwari ukur ngegel curuk.Ngungkulanana, ngaliwatankalembagaan koperasi patani. Pang-pangna dina lengkah jeung cara ngu-rus eta lembaga nu masih salahudagan. "Nu kedahna ngalayanankabutuhan anggota, tapi buktinaseueur keneh nu kalah ngamangpaat-keun anggota. Upama kitu, kauntun-gan patani bakal beuki ngurangan.Kedahna mah, model koperasi mungsaukur ngalayanan, ulah neangan un-tung ti anggotana!" pokna tandes.

Conto-conto kalemahan di urangmemang kitu buktina. Cek Prof.Maman, kalemahan nu aya di tingkatmasarakat, memang diaku balukarpangaruh kawijakan nu luhurna oge.Henteu di tingkat pamarentah waedeuih, tapi oge di tingkat swasta.Pangpangna, parapangusaha diurang, hayang enteng meunang un-tung. Balukarna cara-cara nu teuhade, beuki narajang ka widang-widang sejenna, kaasup kana sual per-tanian.

Di antara cara kapitalis nu nea-ngan kauntungan, cek Prof. Maman,memang unggal nagara beda udagan.Upama di Amerika wae, suburnabudaya kapitalis memang bisa positip,

lantaran jadi tumuwuh budaya 'ber-saing'. Tapi upama di urang mah,sabalikna. "Di urang mah, sanes un-tung tina budaya bersaing, tapi nu ayakapitalis katalanjuran. Balukarna ieupanyakit narajang kana lembaga-lem-baga sejenna, nu ahirna dimana-manajadi daek korupsi!," ceuk ieu panitenwidang ekonomi Internasional.

Icikibung dina dunya tatanen,mawa dirina ka jauhna. Remen ilu-biung dina rupa-rupa kagiatangeusanngaraharjakeun masarakat. Elmuna,kapake ku saban pihak, kaasup nu tu-malijeung kapentingan kawijakan. Diantarana, Dr. Maman Haeruman tehkungsi nalungtik parapatani nu melakpare dina urut lahan gambut. Kitu teh,sawatara taun ka tukang, saacanapamarentah muka lahan gambutsaiuta hektar di Kalimantan. Kacin-dekan hasil panalungtikan Mamansaparakanca, Iahan gambut teunguntungkeun patani. "Tapi, nyakitu, geuning pamarentah teh kalahmuka Iahan gambut keur tatanenmelak pare," pokna semu hanjakal.

Upama Prof. Maman kacidaengeuhna ka patanijeung kana sualtatanen, memang di dinya iciki-·bungna. Ti rumaja keneh geus katajiku sual tatanen. Matak, sanggeus lulussarjana ti jurusan Sosial EkonomiUNPAD, neruskeun deui kuliah mas-ter di North Dakota State University,Fargo USA Teu cukup neuleumanekonomi di USA, ieu nu lahir di Ban-dung 14 September 1943 teh,neruskeun deui tolab elmu ka State

Lahan pasawahan mingkin ngaheureutan

University of Ghent, Belgium nepi kanyangking doktor.

Upama lahan alam dikokolakeun-ana ku cara hade, tangtu masarakat gebakal mukti. Ku kituna, dinapanalinga Prof. Maman, mangsa ki-wari kacida pereluna upaya ngabebe-nah deui widang ekonomi, keurkamandirian masarakat.

Rupa-rupa kahengkeran ekonomi,kaasup dina tatanen, henteu gampangngungkulanana. Pangpangna patani,pamarentah atawa pangusaha, kedahsapamadegan, henteu masing-masingbeda udagan.

Ku kituna, nurutkeun guru besarnu pernah oge nalungtik masalahkamekaran teknologi & produksi per-tanian mangsa era globalisasi, kahijiperlu ayana kajujuran. Boh ti patani-na, ti pamarentahna oge tiparapangusahana. "Kajujuran dinawidang ekonomi kacida pentingna.Upama dikawitan ku jujur, daria,naon wae pasualan tiasa sasarengandina cara ngungkulanana." Kadua,nurutkeun Prof. Maman, ningkatkeundeui kasadaran pentingna pendidi-kan. Katilu, kudu tumuwuhna kaadi-lan. Lantaran ku cara adil, masarakatbakal tumbuh kapercayaan, nu ahirnababari digiringna kana sumangetningkatkeun karaharjaan. Kaopat,ningkatkeun kasolehan nu dasarnatina agama. "Dadasar agama pentingkacida keur ngandelan nyaah kalingkungan," pokna pinuh ku pang-harepan. ***

(Rudi)

Mangle 2394 7