Markus 1:1 1 Markus 1:8

Kabar kabungahan sangka Gusti Allahmiturut Markus

Yohanes Pembaptis1 Iki kabar kabungahan bab Gusti Yésus Kristus, Anaké

Gusti Allah. 2 Kabar kabungahan iki wiwitané kaya singwis ditulis karo nabi Yésaya ing jaman mbiyèn. Ketulisnèk Gusti Allah ngomong ngéné marang Anaké:“Ya wong iki sing tak kongkon teka ndisik,kongkon nata atiné wong-wong, supaya pada gelem ng-

gugu marang Kowé!”3 Terus ènèng tulisan menèh ngomong ngéné:“Nang wustèn ènèng wong bengok-bengok,ngomongi wong-wong kongkon pada nata uripé,awit Gusti arep teka.”

4-6Kuwimau kabèh ngomongké Yohanes singmanggonnang wustèn. Saliné Yohanes wulu unta lan sabuké lu-lang. Pangané namung walang lan maduné tawon alasan.Yohanes ngomongi wong-wong kongkon pada ninggalklakuan ala lan pada dibaptis, supaya Gusti Allah ngapurasalahé kabèh. Sangka bawah Yudéa lan sangka kutaYérusalèm wong pirang-pirang pada teka ngrungokképiwulangé Yohanes. Kabèh pada ngakoni salahé marangGusti Allah lan pada dibaptis nang laut Yordan.

7 Yohanes ngomongi wong-wong ngéné: “Bakal ènèngwong liyané teka. Wong kuwi kwasané ngungkul-ungkuliaku. Aku jan blas ora kenèng dipadakké karo Dèkné! 8Akumbaptis kowé namung karo banyu, nanging Dèkné bakalmbaptis kowé karo Roh Sutyi.”

Gusti Yésus dibaptis karo Yohanes

Markus 1:9 2 Markus 1:189 Ing wayah kuwi Gusti Yésus lunga sangka kuta

Nasarèt, sangka distrik Galiléa. Dèkné terus dibaptis karoYohanes nang laut Yordan. 10 Kadung Gusti Yésus wismentas sangka banyu, Dèkné terus weruh langité menga.Sakwisé kuwi terus Roh Sutyi medun kétoké kaya manukdara, méntyloki Dèkné. 11 Terus ènèng swara sangkalangit ngomong: “Kowé Anakku sing tak trésnani. Akujan lega banget karo Kowé!”

Gusti Yésus nang wustèn12 Sakwisé kuwi Roh Sutyi terus nuntun Gusti Yésus

digawa nang wustèn. 13 Nang wustèn kono Gusti Yésuspatang puluh dina suwéné. Dèkné dijajal karo Sétan,manut marang Gusti Allah apa ora. Panggonan konokuwi okèh kéwané galak, nanging Gusti Yésus dijaga landiladèni karo mulékat-mulékaté Gusti Allah.

Gusti Yésus molai nggelar kabar kabungahan lan nggolèkmurid

14 Sakwisé Yohanes dityekel lan dilebokké nang se-trapan karo ratu Hérodès, Gusti Yésus terus teka nangGaliléa. Nang bawah kono Gusti Yésus nggelar kabarkabungahané Gusti Allah. 15 Dèkné ngomong ngéné:“Saiki wantyiné wis teka enggoné Gusti Allah arepngedekké kratoné. Mulané pada pretyayaa marang kabarkabungahané Gusti Allah lan pada ninggala klakuan ala!”

16 Dongé Gusti Yésus mlaku nang pinggiré mérGaliléa kono, Dèkné weruh Simon lan Andréas ijik padanguntyalké jalané. Wong loro kakang-adi iki kerjananénggolèk iwak. 17 Gusti Yésus terus ngomong: “Padamèlua Aku! Kowé bakal tak blajari dadi tukang nggolèkwong.” 18 Simon lan Andréas terus pada ninggal jalanélan ngetutké Gusti Yésus.

Markus 1:19 3 Markus 1:2919 Kadung Gusti Yésus mlaku rada adoh menèh terus

weruh Yakobus lan Yohanes, kabèh loro anaké Sébédéus.Wong loro iki ijik pada ndandani jalané nang prauné.20 Nanging kadung dityeluk karo Gusti Yésus terus padamèlu Dèkné. Bapaké lan wong-wong sing ngréwanginggolèk iwak pada ditinggal nang prauné.

Gusti Yésus ngetokké demit21 Gusti Yésus lan murid-muridé pada teka nang kuta

Kapèrnakum. Ing dina sabat Gusti Yésus mlebu nangsinaguk lanmulangi wong-wong. 22Wong-wong kagèt lannggumun bab enggoné Gusti Yésus mulangi, awit Dèknémulangi nganggo kwasané Gusti Allah, ora kaya guru-guru Kitab.

23 Dongé Gusti Yésus ijik mulangi, terus dadakan waéènèng wong sing nang kono bengok-bengok. Wong ikidikwasani demit. 24 Wongé bengok-bengok ngomong:“Yésus wong Nasarèt, aku arep mbok kapakké? Apatekamu iki arep matèni awaké déwé? Aku ngerti Kowékuwi sapa. Kowé kuwi wong sutyi, wong kongkonanéGusti Allah.”

25 Demité mau terus digentak karo Gusti Yésus, Dèknéngomong: “Meneng! Metua sangka wong kuwi!”

26 Demité terus ngontang-antingké wongé, terus metukaro njerit-njerit. 27 Wong-wong nggumun kabèh lanpada takon marang sakpada-pada: “Apa iku ya? Ikiwulangan anyar nganggo kwasané Gusti Allah. Dèknéwani mréntah demit kongkon metu lan demité ya manuttenan.”

28Sakwat jenengé Gusti Yésus kesuwur nang sak bawahGaliléa kono.

Gusti Yésus nambani sing lara29 Sakwisé kuwi Gusti Yésus terus metu. Dèkné terus

bareng karo Yakobus lan Yohanes budal nang omahé

Markus 1:30 4 Markus 1:39Simon. Andréas mbarang ya manggon nang omah kuwi.30 Ibu maratuwané Simon ijik ngglétak nang ambèn, awitlara panas. Gusti Yésus ya terus diomongi nèk wongélara. 31 Gusti Yésus terus niliki sing lara. Wongé dityekeltangané lan ditangèkké. Wongé terus mari lan ngladènidayohé.

32 Ing wayah wengi, sakwisé srengéngé wis medun,wong sing lara lan sing dikwasani demit pada digawanang nggoné Gusti Yésus. 33 Wong sak kuta terus padanglumpuk nang latar nang ngarepé omah. 34 Wong larawerna-werna ditambani kabèh karo Gusti Yésus. Ugademit-demit sing ngwasani uripé wong okèh pada di-etokké kabèh. Lan demit-demit mau pada dipengingngomong apa-apa bab Gusti Yésus, senajana demité padangerti Dèkné kuwi sapa.

Gusti Yésus nggelar kabar kabungahan nang désa-désanang bawah Galiléa

35 Ing wayah ésuk mruput, dongé ijik peteng ndedet,Gusti Yésus tangi terus lunga nang panggonan sing sepi.Nang kono Dèkné ndonga. 36 Simon lan murid-muridliyané terus pada nggolèki Gusti Yésus. 37 Kadung wisketemu, murid-muridmau terus ngomong: “Gusti, wong-wong pada nggolèki Kowé!”

38 Gusti Yésus malah semaur: “Hayuk awaké déwébudal nang désa-désa liyané nang sak kiwa-tengené kéné.Kana mbarang kudu tak gawani kabar kabungahan, awitenggonku teka mbréné iki perluné ya namung kuwi.”

39 Gusti Yésus terus mlaku-mlaku marani désa-désanang bawah Galiléa karo nggelarké kabar kabungahannang sinaguk-sinaguk. Lan demit-demit sing ngwasaniwong pada dietokké kabèh.

Gusti Yésus nambani wong lara lépra

Markus 1:40 5 Markus 2:440 Enèng wong lara lépra mara nang nggoné Gusti

Yésus, terus niba nang ngarepé njaluk tulung ngomong:“Nèk Kowé gelem, Kowé bisa nambani aku!”

41 Gusti Yésus melas banget, mulané terus ndemèkwongé lan ngomong: “Aku gelem! Kowé wis marisaiki!” 42 Sakwat wongé ya terus mari tenan. 43-44 GustiYésus terus ngongkon wongé lunga, nanging dipeng-ing ngomong-omong karo wong-wong. Gusti Yésusngongkon wongé ngéné: “Kana kowé maraa nang ng-goné imamé, supaya dèkné weruh awakmu lan kowéngekèkana kurban marang Gusti Allah miturut wèté nabiMoses. Dadiné wong-wong ngerti nèk kowé wis maritenan.”

45 Nanging kadung wongé lunga sangka kono, dèknéterus molai ngomong-omongi wong-wong nèk dèkné wisditambani karo Gusti Yésus. Saiki Gusti Yésus ora bisangleboni kuta apa désa, tanpa dititèni karo wong-wong.Mulané Dèkné terus nang sak njabané kuta waé, nangpanggonan sing ora ènèng wongé. Nanging wong-wongsangka endi-endi ijik meksa teka marani Dèkné.

2Wong lumpuh bisa mlaku menèh

1 Let kira-kira rong dina Gusti Yésus balik menèh nangKapèrnakum. Wong-wong krungu nèk Dèkné nang omah.2Wong pirang-pirang terus pada ngumpul, sampèk nangomahé ora ènèng nggoné menèh. Nang ngarep lawangmbarang ya kebek karo wong. Gusti Yésus terus mulangiwong-wong bab pituturé Gusti Allah. 3Terus ènèng wongteka arep nang nggonéGusti Yésus nggawawong lumpuh.Wong lumpuh iki digotong wong papat. 4 Nangingsangking okèhé wong, sing nggotong wong lumpuh mauora bisa tekan nggoné Gusti Yésus. Mulané terus pada

Markus 2:5 6 Markus 2:14njebol payoné omahé. Kadung wis nggawé bolongannang payoné, wongé sing lumpuh terus diedunké sakklasané. 5Gusti Yésus weruh pengandelé wong-wong iki,mulané terus ngomong marang sing lumpuh: “Anakku,Aku ngapura dosamu!”

6 Nang omah kono uga ènèng guru-guru Kitab mèlungrungokké. 7 Guru-guru iki pada mbatin: “Lah wongkuwi kok wani-wani ngomong ngono? Kuwi lak ngèlèk-èlèkké Gusti Allah, awit namung Gusti Allah déwé singbisa ngapura dosané manungsa!”

8Nanging Gusti Yésus weruh pikirané guru-guru mau,mulané Dèkné terus ngomong: “Kenèng apa kowé kokpada nduwé pikiran kaya ngono? 9 Gampang sing endi,ngomong marang wong lumpuh iki: ‘Dosamu wis din-gapura’ apa ngomong: ‘Ngadeka, klasamu diangkat lanmlakua!’ 10 Aku namung kepéngin nduduhké marangkowé, nèk AnakéManungsa nduwèni kwasa ngapura dosanang jagat kéné!” Gusti Yésus terus ngomong marangwong lumpuh mau: 11 “Aku ngongkon kowé, ngadeka,klasamu diangkat lan kana mulih!”

12Wongé terus ngadek nang ngarepé wong okèh kono,njikuk klasané terus lunga. Wong kabèh pada nggumunlan pada ngluhurké Gusti Allah karo ngomong: “Barangkaya ngéné iki awaké déwé durung tau weruh!”

Gusti Yésus merdayoh nang omahé wong belasting13Gusti Yésus terus lunga menèh sangka Kapèrnakum.

Saiki Dèkné mlaku nang pinggir mér. Wong okèh teruspada teka marani Dèkné. Kabèh terus pada diwulangi.14 Dongé liwat, Gusti Yésus weruh wong belasting, singjenengé Lévi, ijik njagong nang kantoré. Lévi kuwi anakéAlféus. Gusti Yésus terus nyeluk Lévi ngomong: “Hayukmèlu Aku!” Lévi terus ngadek lan mèlu Gusti Yésus.

Markus 2:15 7 Markus 2:2215 Ing sakwijiné dina Gusti Yésus lan murid-muridé

pada jagongan nang omahé Lévi, tunggal sak méja karowong-wong belasting lan wong-wong liyané sing di-anggep dosa. Wong kaya ngono kuwi okèh sing padamèluGusti Yésus. 16 Enèng guru-guru Kitab sangka golonganéwong Farisi padaweruh nèk Gusti Yésusmangan tyampurkaro wong belasting lan wong dosa. Mulané guru-guruKitabmau terus takonmarangmurid-muridé Gusti Yésus:“Lah Yésus kok jagongan lanmangan tyampur karo wongkaya ngono?”

17Gusti Yésus krungu pitakonané guru-guruKitabmau,mulané Dèkné terus semaur: “Sing mbutuhké dokterkuwi mesti ya sing lara ta, mosok sing waras? Mulané,tekaku nang jagat kéné ora nggolèki wong sing nganggepnèk uripé wis bener, nanging nggolèki wong sing dosa.”

Pitakonan bab pasa18 Ing sakwijiné dinamurid-muridé Yohanes Pembaptis

lan para Farisi pada pasa. Ing dina kuwi ènèng wongpada mara nang nggoné Gusti Yésus takon: “Kenèngapa murid-muridé Yohanes lan murid-muridé para Farisipada pasa, nanging murid-muridmu kok ora?”

19 Gusti Yésus terus semaur: “Apa dayoh nang mantè-nan kaé ora pada mangan énak lan pada mèlu bungah.Suwéné ijik tyampur karo mantèné mesti ya ora ènèngsing sedi. 20 Nanging bakal ènèng wayahé mantènélanang kuwi bakal digawa lunga. Ing wayah kuwi kantya-kantyané bakal pada sedi lan ora mangan.”

21 Mosok salin lawas kenèng ditambal karo gombalanyar sing durung tau diumbah? Ya ora ta. Awit nèkdiumbah tambalané bisa mengkeret terus suwèk menèh,ambané ngungkuli mauné. 22 Lan menèh, mosok angguranyar diwadahi kantongan lulang lawas? Mesti ora

Markus 2:23 8 Markus 2:28ta! Mengko ndak kantongané bedah lan angguré wutahnganggur. Anggur anyar kuduné diwadahi kantongananyar.

Tujuané dina sabatkanggo manungsa

23 Ing sakwijiné dina sabat Gusti Yésus mlaku turutkebon gandum karo murid-muridé. Sak barengé mlakumurid-muridé pada ngepèki wohé gandum dipangan.24 Wong Farisi sing pada weruh kuwi terus ngomongmarang Gusti Yésus: “Lah kepriyé kuwi? Ing dina sabatlak ora éntuk nyambutgawé apa-apa ta? Lah murid-muridmu kok ngepèki gandum?”

25 Gusti Yésus semaur: “Apa kowé ora tau matyabab ratu Daved, dongé dèkné lan kantya-kantyané padangelih banget, nanging ora nduwé panganan apa-apa?26Apa dèkné ora terus mlebu nang omahé Gusti Allah lanmangan rotiné. Dèkné lak wis ngerti ta nèk namung paraimam sing éntukmangan roti singwis dipasrahkémarangGusti Allah kuwi. Ing waktu kuwi sing dadi Imam GedéAbiatar. Malah kantyanémbarang diedumi lan padamèlumangan karo Daved. Lan ora ènèng wong sing ngomongnèk dèkné klèru.”

27 Gusti Yésus terus ngomong menèh: “Gusti Allahenggonénganakké dina sabat kuwi ora kanggongangèlké,nanging kanggo ngepénakké uripé manungsa. 28Mulané,AnakéManungsa sing bisa ngarani bab sing éntuk lan singora éntuk ditandangi ing dina sabat.”

3Gusti Yésus nambani wonging dina sabat

Markus 3:1 9 Markus 3:91 Ing dina sabat liyané Gusti Yésus mlebu nang sinaguk

menèh. Nang kono ènèng wong sing tangané lumpuhsebelah. 2 Nang kono uga ènèng wong-wong sing padanggolèk jalaran kanggo ngelahké Gusti Yésus. Wong-wong iki pada ndelokké, awit kepéngin ngerti Gusti Yésusnambani wongé apa ora ing dina sabat iki. 3 Gusti Yésusterus nyeluk wong sing lumpuh tangané kongkon maju,supaya wong-wong bisa weruh dèkné. 4Gusti Yésus terustakon marang wong-wong: “Aku kepéngin krungu: ingdina sabat apik nggawé betyik apa apik nggawé ala? Apiknulungi wong apa apik matèni?”

Wong-wong amleng kabèh, ora ènèng sing wani se-maur apa-apa. 5Gusti Yésus nyawang wong-wong karo yajèngkèl ya sedi, awit wong-wong ora gelem nitèni barangsing bener. Mulané Dèkné terus ngomong marang wongsing lumpuh tangané: “Tanganmu dietungké!” Wongéterus ngetungké tangané, awit wis ora lumpuh menèh.Saiki wis mari kaya mauné. 6Wong Farisi sing nang konoterus pada lunga. Terus pada rembukan karo wong-wonggolongané Hérodès. Bebarengan wong-wong kuwi padanggawé akal kepriyé enggoné arep matèni Gusti Yésus.

Gusti Yésus mulangi sangka prau7-8 Gusti Yésus lan murid-muridé pada lunga nang

pinggir mér Galiléa. Wong okèh banget pada ngetutkéDèkné. Enèng sing sangka bawah Galiléa lan Yudéalan sangka kuta Yérusalèm. Uga ènèng sing sangkabawah Iduméa, sangka abrahané laut Yordan lan sangkasak kiwa-tengené kuta Tirus lan Sidon. Wong-wong ikipada gemruduk marani Gusti Yésus, awit kabèh krungunèk Dèkné nindakké barang sing nggumun-nggumunké.9 Mulané Gusti Yésus ngomongi murid-muridé kongkonpada nyawiské prau siji. Dadiné senajan wong okèh

Markus 3:10 10 Markus 3:21

pada esuk-esukan kepéngin maju, Gusti Yésus ora usahdiesuk-esuk wong, awit Dèkné bisa njagong nang prauné.10 Gusti Yésus wis nambani wong pirang-pirang, mulanéwong-wong sing nduwé lara pada ngesuk-esuk, kepénginndemèk Dèkné supaya bisa mari. 11Wong-wong sing dik-wasani demit nèkweruhGusti Yésus terus pada niba nangngarepé. Demité terus pada bengok-bengok ngomong:“Kowé kuwi Anaké Gusti Allah!”

12Nanging demit-demitmau disenèni karo Gusti Yésus,dipenging ngomong-omongké Dèkné kuwi sapa.

Gusti Yésus milih rasul rolas13 Gusti Yésus saiki terus munggah nang gunung.

Dèkné milih wong-wong sing kongkonmèlu. Wong-wongya terus pada teka. 14-15 Sangka tengahé wong-wong singpada teka kuwi Gusti Yésus terus milih wong rolas singkudumèlu Dèkné nang endi waé. Awit wong rolas iki singbakal nggelar kabar kabungahané Gusti Allah lan bakalnduwèni kwasa nundungi demit.

16-17 Sing dipilih ya wong rolas iki: Simon sing dikèkijeneng liyané, yakuwi Pétrus, Yakobus karo Yohanessing kakang-adi. Kabèh loro iki anaké Sébédéus lanpada diarani Boanèrges karo Gusti Yésus, tegesé: anakgluduk. 18-19 Sing liya-liyané jenengé Andréas, Filipus,Bartoloméus, Matéus, Tomas, Yakobus anaké Alféus,Tadéus, Simon sing diarani Patriot lan Yudas sangkaIskariot, sing ing tembé bakal ngelungké Gusti Yésusmarang mungsuhé.

Gusti Yésus lan Sétan20 Gusti Yésus terus balik nang omah. Nanging wong

okèh banget pada teka menèh marani Dèkné, sampèkora kober mangan. 21 Sedulur-seduluré Gusti Yésus padakrungu bab kuwi. Lan menèh ènèng sing ngomong nèk

Markus 3:22 11 Markus 3:32

Dèkné kuwi ora waras. Mulané sedulur-seduluré mauterus budal arep marani Gusti Yésus diejèk mulih.

22 Guru-guru Kitab sing teka sangka Yérusalèm padangomong: “Wong kuwi dikwasani Bèlsebul, penggedénédemit. Mulané Dèkné bisa ngetokké demit.”

23 Wong-wong mau terus dityeluk karo Gusti Yésuslan diwulangi nganggo tembung gambar. Gusti Yésusngomong: “Mosok Sétan arep nglawan balané déwé?Mesti ora ta! 24 Semunggoné ing sakjeroné negara wongépada memungsuhan marang sakpada-pada, negara kuwimesti bakal rusak. 25 Uga ing sakjeroné omah-omah,nèk wongé pada neng-nengan lan memungsuhan, brayatkuwi mesti ndang bubrah. 26 Lah saiki dipikir déwé singapik: nèk Sétan nglawan balané déwé, lah gèk kepriyé?Mesti Sétan ya wis ora nduwé bala menèh.

27 “Apa ènèng wong bisa ngleboni omahé wong singgedé lan rosa pawakané, terus nyolongi sembarang sakènèngé? Mesti ya ora bisa! Malingé kudu bisa mbandasing nduwé omah ndisik, sakdurungé bisa ngusungi sem-barangé.

28 “Iki dirungokké sing apik. Gusti Allah gelem ngapuramanungsa, senajan salahé gedéné lan okèhé kaya ngapa,uga nèk ngèlèk-èlèkké wong liyané. 29 Nanging sapasing ngèlèk-èlèkké Roh Sutyi ora bakal dingapura slawas-lawasé, nanging bakal nyangga salah iku sak terusé.”30 Gusti Yésus ngomong ngono kuwi, awit wong-wongpada ngarani nèk Dèkné dikwasani demit.

Gusti Yésus lan seduluré31 Sakwisé kuwi ibuné lan adik-adiké Gusti Yésus

pada teka. Wong-wong iki pada ngentèni nang njabalan kongkonan nyelukké Gusti Yésus. 32 Wong okèhpada jagongan ngubengi Gusti Yésus. Wong-wong terus

Markus 3:33 12 Markus 4:9ngomong: “Gusti, ibu lan adikmu pada nang njabanékokké Kowé!”

33 Gusti Yésus semaur: “Ibuku lan adikku kuwi sakjanésapa ta?” 34-35 Dèkné terus nyawang wong-wong singpada njagong ngubengi Dèkné lan ngomong: “Ya iki ibukulan sedulurku. Sapa waé sing manut marang Gusti Allah,yakuwi sedulurku lanang lan sedulurku wédok lan ibukutenan.”

4Tembung gambar bab wong nyebar

1 Gusti Yésus mulangi wong-wong menèh nang ping-giré mér Galiléa. Nanging sangking okèhé wongé singpada ngrungokké, Dèkné terus munggah nang prau singnang kono terus mulangi sangka kono. Wong-wong singngrungokké pada ngadek nang pinggir. 2 Pirang-pirangprekara sing dirembuk karo Gusti Yésus. Dèkné nèkmulangi nganggo gambar.

3 Gusti Yésus ngomong ngéné: “Dirungokké sing apik.Enèng wong budal nang kebon arep nyebar. 4 Dongényebar, wijiné ènèng sing tiba nang pinggir dalan terusdipangan manuk. 5-6 Saloké tiba nang panggonan singatos, sing tipis lemahé. Ya gelis tukul, nanging kadungpanas banter terus garing, awit ora ènèng oyoté. 7 Liyanétiba nang panggonan sing okèh eriné. Wijiné tukul,nanging kalah karo eri-eriné, mulané ya ora bisa metuwohé. 8 Nanging uga ènèng wiji sing tiba nang lemahapik. Wiji iki tukul sampèk gedé terus ngetokké woh daditelung puluh, liyané malih swidak lan ènèng liyané singdadi satus.”

9 Gusti Yésus terus nutup piwulangé ngomong: “Sapasing nduwé kuping, dirungokké sing apik!”

Markus 4:10 13 Markus 4:1710 Dongé Gusti Yésus njagong déwé, terus ènèng wong

sing mèlu ngrungokké piwulangé mau pada teka barengkaromurid sing rolas. Wong-wong nyuwunmarang GustiYésus ndunungké gambar mau. 11 Gusti Yésus terusngomong ngéné: “Ing jaman mbiyèn Gusti Allah orandunung-ndunungké bab iki, nanging saiki kowéwis padangerti wewadiné Kratoné Gusti Allah. Nanging kanggowong-wong sing ora gelem pretyaya, Aku sing mulanginganggo tembung-tembung gambar. 12Dadiné,‘Senajana pada weruh,nanging ora bisa nitènilan senajana pada ngrungokkéora bisa dunung.Awit nèk pada nitènilan pada dunung,wong-wong kuwi mestiterus pada manut marang Gusti Allahlan salahé uga bisa dingapura.Nanging ora pada gelem.’ ”

Gusti Yésus ndunungké tembungé13 Gusti Yésus terus ngomong marang wong-wong:

“Mosok kowé ora pada dunung piwulangé sangka tem-bung gambar iki? Lah kepriyé kowé bisané dunungsing liya-liyané? 14 Wong sing nyebar kuwi wong singngabarké pituturé Gusti Allah. 15 Wiji-wiji sing tibanang pinggir dalan kuwi nggambarké wong-wong singkrungu pituturé Gusti Allah, nanging terus pada lali.Sétan mbuwang pitutur mau sangka atiné. 16 Wiji-wijising tiba nang panggonan sing atos, kuwi nggambarkéwong-wong sing krungu lan gelem nampa pituturé GustiAllah. Wong-wong iki terus pada seneng lan nduwènikabungahan. 17 Nanging pituturé Gusti Allah ora ngoyot

Markus 4:18 14 Markus 4:25ing atiné. Mung demen anyar waé. Nèk katekan kangèlanlan disengiti karo liyané, jalaran nurut pituturé GustiAllah, wong-wong iki terus semplak pengandelé. 18Wiji-wiji sing tiba nang tengahé eri-eri kuwi nggambarkéwong-wong sing krungu lan nampa pituturé Gusti Allah.19Nanging terus pada bingungbab kauripan ing donya lanmung mikirké barang sing ora-ora, awit pada kepénginsugih. Mulané terus pada lali marang pituturé GustiAllah. 20Nanging wiji sing tiba nang lemah sing apik kuwinggambarkéwong-wong sing krungu pituturé Gusti Allahterus pada pretyaya sak atiné. Dadiné pituturé Gusti Allahngetokké woh ing uripé wong kuwi, ping telung puluh,liyané swidak lan liyané menèh ping satus.”

Pituturé Gusti Allah kaya dian21 Gusti Yésus terus mulangi menèh: “Pituturé Gusti

Allah kuwi kenèng dipadakké karo dian. Apa ènèng wongnyumet dian terus ditutupi ténggok apa didèkèk nangngisor kolong? Ya ora ta! Diané mesti didèkèk nang méjaapa dityantèlké nang tyagaké. 22 Awit apa sing didelikkékuwi mesti kapan-kapan bakal dietokké lan apa waé singdisimpen kuwi mesti ya supaya kapan-kapan dikétokké.23 Sing nduwé kuping, dirungokké sing apik.”

24 Gusti Yésus terus ngomong: “Aja namung ngrun-gokké karo kupingmu waé, nanging sembarang kudumbokpikir sing apik. Nèk kowéngrungokké sing tenanan,mesti kowé ya bakal dunung okèh lan pangertimu bakalmundak terus. 25 Awit sapa sing nggatèkké marangpituturku bakalmundak okèh kaweruhé, nanging sing oragelem nggugu, senajana ngerti namung setitik, kuwi waébakal lali.”

Tembung gambar bab wiji sing tukul

Markus 4:26 15 Markus 4:38

26Gusti Yésus neruské tembungé: “Kratoné Gusti Allahkuwi kenèng dipadakké karo sakwijiné wong sing nyebarwiji nang keboné. 27 Sakwisé nyebar terus ditinggal,mbengi turu, ésuk tangi, suwi-suwi wijiné tukul déwésampèk gedé, wongé déwé ora ngerti kepriyé tukulé!28 Lemahé sing nukulké, sampèk metu wohé, ndisikégagangé, terus ngembang lanmetu wulèné. 29Nèk parinéwis tuwa terus dierit, awit wis wayahé panèn.”

Tembung gambar bab wijising tyilik déwé

30 Gusti Yésus terus ngomong: “Kratoné Gusti Allahkenèng dipadakké karo apa menèh? 31Kenèng dipadakkékaro wiji sing tyilik déwé. 32 Nanging nèk disebar terustukul, gedéné ngungkuli tanduran liyané. Pangé gedé-gedé, mulané manuk-manuk seneng ngiyup lan nggawésusuk nang kono.”

33 Gusti Yésus enggoné mulangi wong-wong bab pitu-turé Gusti Allah ya nganggo tembung-tembung gambarngono kuwi, sak kuwaté wong-wong sing ngrungokké.34 Dèkné ora tau mulangi tanpa nganggokké tembunggambar. Nanging nèk Dèkné déwé karo murid-muridé,sembarang didunung-dunungké.

Gusti Yésus ngendek ombak gedé35 Dongé wis surup ing dina kuwi, Gusti Yésus ngejèk

murid-muridé, ngomong: “Hayukpadangabrah!” 36GustiYésus wis nang njeroné prau. Murid-muridé terus bu-dal numpak prauné, wong-wong liyané ditinggal nangdaratan. Enèng prau-prau liyané mbarang sing mèlu.37 Ora let suwi terus ènèng angin banter. Ombaké ngan-temi prauné sampèk kebek banyu lan mèh kelep. 38Gusti

Markus 4:39 16 Markus 5:7-8

Yésus malah ijik turu nang mburi, bantalan. Murid-muridé terus pada nggugah Dèkné ngomong: “Gusti, apaawaké déwé arep mbok ejarké bèn kelep?”

39Gusti Yésus terus tangi. Angin lan ombak dipréntah:“Mandeka!” Anginé sakwat mandek lan banyuné malihanteng. 40 Gusti Yésus terus nyenèni murid-muridé:“Kenèng apa kowé kok pada wedi? Apa kowé durungpretyaya marang Aku?”

41 Murid-muridé pada wedi banget lan takon marangsakpada-pada: “Wong iki sapa ta? Angin lan banyu kokmanut marang Dèkné?”

5Gusti Yésus kepetuk wongsing dikwasani demit

1 Gusti Yésus lan murid-muridé wis ngabrah lan saikipada tekan panggonané bangsa Gérasa. 2 Kadung medunsangka prau Dèkné terus kepetuk wong sing dikwasanidemit. Wong iki tekané sangka guwa-guwa kuburanéwong kono. 3 Pantyèn wong iki manggoné ya nang guwa-guwa kuburan kono. 4 Wis bolak-balik dèkné tangan-sikilé diranté, nanging ajek dipedot. Mulané saiki oraènèng wong sing wani mbanda dèkné menèh. 5 Awan-wengi wong iki kluyuran nang kuburan lan gunung-gunung kono, karo bengak-bengok lan ngantemi awakékaro watu.

6 Ing dina kuwi, dongéwongéweruhGusti Yésus sangkakadohan, dèkné terus mblayu marani terus niba nangngarepé. 7-8 Gusti Yésus terus mréntah demité: “Demit,metua sangka wong iki!” Demité terus mbengok banterngomong: “DuhGusti Yésus, AnakéGusti Allah sing kwasa

Markus 5:9 17 Markus 5:19-20déwé, Kowé kok ngurusi aku. Aku nyuwun, Gusti Allahdadi seksi, aku mbok aja disetrap.”

9Gusti Yésus terus takon: “Sapa jenengmu?”Demité semaur: “Awaké déwé jenengé Légiun, awaké

déwé nang kéné okèh banget.” 10 Demité terus nyuwunbanget marang Gusti Yésus, supaya ora dikongkon lungasangka panggonan kono.

11 Saiki nang gunungané panggonan kono ènèng babipirang-pirang ijik pada nggolèk pangan. 12Demit-demitémau terus pada nyuwun marang Gusti Yésus: “Mbokawaké déwé dililani mlebu nang babi-babi kaé.” 13 GustiYésus nglilani. Demité terus pada metu sangka wongélan mlebu nang babi-babi mau. Kira-kira ènèng babi rongèwu okèhé, kabèh pada pating gruduk medun sangkagunungan kono, terusmblandang nangmér. Kabèh kelep.

14 Sing tukang angon babiné terus pada mblayu lunga,ngomongi wong-wong sing nang kuta bab lelakon kuwi.Wong-wong terus pada teka, awit kepéngin weruh déwé.15 Kadung tekan nggoné Gusti Yésus, terus pada weruhwong sing mauné dikwasani demit njagong nang kono.Wongé saiki nganggo salin lan angen-angené wis waras.Nanging wong-wong ijik pada wedi. 16 Wong-wong singweruh lelakoné wong sing mauné dikwasani demit lanbabi-babi mau terus pada ngomongi wong-wong kuwi.

17 Mulané kabèh terus pada nyuwun marang GustiYésus supaya lunga sangka panggonan kono.

18 Kadung Gusti Yésus arep munggah nang prauné,wong sing mauné dikwasani demit terus marani Dèkné,nembung arep mèlu.

19-20 Nanging ora éntuk. Gusti Yésus ngomong: “Kanakowé mulih waé. Diomongké marang sedulur-sedulurmuapa sing ditindakké karo Gusti Allah lan sepira gedénékabetyikané Dèknémarang kowé.” Wongé terus lunga lan

Markus 5:21 18 Markus 5:30

ngabar-ngabarké nang sak bawah Dékapolis bab enggonéGusti Yésus nulungi dèkné. Wong-wong sing krungu padanggumun kabèh.

Gusti Yésus nangèké anaké Jairus lan nambani wongwédoksing lara

21 Gusti Yésus ngabrah menèh karo prauné. Wongpirang-pirang terus pada nglumpuk marani Dèkné. Mu-lané Dèkné terus nang pinggir mér kono waé. 22 Ora letsuwi terus ènèng wong mara nang nggoné Gusti Yésus.Wong iki pengarepé sinaguk, jenengé Jairus. Tekan ng-goné Gusti Yésus Jairus terus niba nang ngarepé. 23Dèknényuwun: “Duh Gusti, anakku wédok lara nemen tenan.Mbok hayuk nang nggonku ta! Anakku mbok ditumpangitangan supaya bisa waras lan urip terus.”

24 Gusti Yésus terus mèlu Jairus. Wong pirang-pirangpada mèlu, sampèk pada ngesuk-esuk Gusti Yésus.

25 Nang tengahé wong-wong kuwi ènèng wong wédoksiji sing lara ngetokké getih. Wis rolas taun suwénéwongénduwé lara kuwi. 26 Pirang-pirang dokter wis diparani,sampèk duwité lan bandané entèk kabèh, nanging orabisa mari, malah mundak nemen. 27 Saiki wongé krungunèk Gusti Yésus bisa nambani wong lara, mulané dèknéterus nékat mèlu nrombol nang mburiné Gusti Yésus.28 Wongé pretyaya ngéné: “Nèk aku bisa ndemèk salinéwaé, aku mesti mari.”

Mulané wongé ya terus ndemèk saliné Gusti Yésus.29 Sakwat getihé wongé mampet lan wongé krasa nèklaranéwis ilang kabèh. 30Gusti Yésus uga krasa nèk ènèngkekuwatan metu sangka awaké. Dèkné terus mingerndelokkéwong-wongnangmburiné lan takon: “Sapa singndemèk salinku?”

Markus 5:31 19 Markus 5:4331 Murid-muridé semaur: “Gusti, lah sapa sing ngerti!

Wong pirang-pirang kaya ngono pada ngesuk-esuk Kowé,lah kok Kowé takon: ‘Sapa sing ndemèk salinku?’ ”

32Nanging Gusti Yésus nyawang wong-wong, nggolèkiwongé sing ndemèk saliné. 33Wongwédokmau rumangsasing ndemèk lan dèkné saiki wis krasa waras awaké, mu-lané terus maju. Karo ndredek sangking wediné, dèknéniba nang ngarepé Gusti Yésus terus ngaku. 34Gusti Yésusngomong: “Yu, kowé saiki wis mari, awit kowé pretyaya.Kanamulih. Mlaku sing apik-apik. Kowéwis mari tenan.”

35 Gusti Yésus durung rampung sing ngomong, kokterus ènèng kongkonan sangka omahé Jairus ngomongnèk anaké wis mati. Wongé ngomong ngéné marangJairus: “Anakmu wis ninggal. Guruné wis aja dirusuhi!”

36Gusti Yésus krungu, nanging ora ngrèwès omonganéwong kuwi mau, malah ngomong: “Aja wedi Jairus,pretyaya waé!” 37 Wong-wong dipenging mèlu nangomahé Jairus. Sing diejèk namung rasul Pétrus, Yakobuslan Yohanes. 38 Kadung wis tekan omahé, Gusti Yésuskrungu wong tangisan pating jlerit. 39Dèkné mlebu terusngomong marang wong-wong: “Kenèng apa kok padanangis pating jlerit? Botyahé ora mati, namung turu!”

40 Nanging Gusti Yésus malah diguyu. Wong-wongterus dikongkon metu kabèh. Namung wong tuwanébotyahé lan murid telu mau diejèk mlebu nang ka-maré. 41 Gusti Yésus terus nyekel tangané botyahé karongomong: “Talita kum!” Nèk tyara Jawa: “Tangi wuk!”

42 Sakwat botyahé tangi terus mlaku. (Botyahé umurérolas taun.) Wong tuwané botyahé lanmurid-muridémaupada nggumun banget. 43 Gusti Yésus terus ngomong:“Aja sampèk wong liya-liyané krungu bab iki.”

Wong tuwané terus dikongkon ngekèki manganbotyahé.

Markus 6:1 20 Markus 6:116

Nang panggonané déwéGusti Yésus ora diajèni

1 Sangka nggoné Jairus Gusti Yésus terus mulih nangkuta panggonané. Iku kuta Nasarèt. Murid-muridémbarang pada mèlu. 2 Ing dina sabat Gusti Yésusterus molai mulangi nang sinaguk kono. Wong-wongsing ngrungokké pada nggumun kabèh. Pada ngomong:“Wong iki éntuk piwulangan sangka ngendi ya? Kok pin-ter temen? Kok bisa nindakké mujijat-mujijat mbarang?3 Iki lak sing tukang nggawé krosi-méja kaé ta? AnakéMaria, tunggalé Yakobus, Yoses, Yudas lan Simon. Adik-adiké sing wédok mbarang lak manggon nang kéné ta?”Wong-wong pada nampik Gusti Yésus.

4 Mulané Gusti Yésus ngomong marang wong-wong:“Nabi kuwi nang endi-endi diajèni, kejaba nang pangg-onané déwé. Seduluré déwé waé ora ngajèni.”

5Mulané Dèkné ora bisa nindakkémujijat-mujijat nangkono. Namung wong lara siji-loro ditumpangi tangankaro Gusti Yésus, terus pada mari. 6 Gusti Yésus déwé yanggumun, wong-wong kok ora gelem pretyaya.

Gusti Yésus ngongkon murid rolas budalGusti Yésus terus budal nang désa-désa nang kiwa-

tengené kuta Nasarèt kono, mulangi wong-wong babpituturé Gusti Allah. 7 Dèkné uga manggil murid singrolas dikongkon budal loro-loro nggelar kabar kabunga-han lan dikèki pangwasa nundungi demit. 8 Nangingdipenging nggawa apa-apa, kejaba tekené. Pangan ora,duwit ya ora. 9Kenèng nganggo tèklèk, nanging ora éntuknggawa salin dobel. 10 Gusti Yésus terus ngomong: “Nèkkowé merdayoh nang omahé sakwijiné wong, nginepanang kono waé nganti kowé lunga menèh. 11 Nèk nang

Markus 6:12 21 Markus 6:20sakwijiné panggonan wongé ora gelem nampa lan oragelem ngrungokké kowé, lungaa waé sangka kono. Nang-ing lemahé diketokké sangka sikilmu, supaya pada ngertinèk pada nampik kowé.”

12 Murid rolas mau terus pada budal mituturi wong-wong, kongkon pada ninggal urip ala lan manut marangGusti Allah. 13 Demit pirang-pirang pada ditundungi lanokèh wong lara pada ditambani nganggo usapan lenga.

Yohanes Pembaptis dipatèni14 Gusti Yésus selot suwi selot kesuwur lan nang

endi-endi wong-wong pada krungu bab Dèkné, uga ratuHérodès. Enèng sing ngomong: “Yésus iki ya YohanesPembaptis sing urip menèh, mulané Dèkné bisa nindakkémujijat.”

15 Liyané ngomong: “Yésus iki mesti nabi Elia sing uripmenèh.”

Enèng liyané menèh sing ngomong: “Yésus kuwi nabitunggalé liya-liyané ing jaman mbiyèn.”

16 Kadung ratu Hérodès krungu, dèkné ngomong: “Yé-sus iki Yohanes sing wis tak ketok guluné, nanging uripmenèh.” 17 Awit mauné Yohanes wis dilebokké nangsetrapan karo ratu Hérodès, nuruti jalukané Hérodias.Jalaran Yohanes ajek ngomongi ratuné nèk klakuanékebatyut. Hérodès ngepèk Hérodias, bojoné Filipus,kakangé déwé. 18 Yohanes ngomong: “Kowé ora kenèngngepèk ipému déwé nèk bojoné ijik urip!”

19Mulané Hérodias ngintyim-intyim Yohanes arep di-patèni, nanging durung bisa, awit ijik dialang-alangi karoratu Hérodès. 20 Hérodès déwé wedi karo Yohanes, awitngerti nèk Yohanes kuwi wong bener lan wong sutyi,mulané dèkné ya dijaga. Hérodès seneng ngrungokkéYohanes, senajan tembungé marakké dèkné wedi lanbingung.

Markus 6:21 22 Markus 6:3121 Nanging ing sakwijiné dina Hérodias nemu kelung-

garan kanggo matèni Yohanes, yakuwi, dongé ratuHérodès tutup taun lan nganakké pésta gedé; wong gedé-gedé, uga para penggedéné militèr lan para penggedénédistrik Galiléa pada teka kabèh. 22Kadung anaké Hérodiasmolai njogèt, ratuné lan dayoh-dayohé terus pada senengtenan karo botyah wédok kuwi. Mulané ratu Hérodèsterus ngomong marang botyahé: “Kowé kepéngin apaWuk, sak njalukmu tak kèki. 23 Tenan, aku janji marangkowé, senajana kowé njaluk separoné negaraku, bakal takkèkké!”

24 Botyahé terus lunga takon ibuné: “Bu, aku énakénjaluk apa ya?”

Ibuné semaur: “Kana kowé njaluk endasé YohanesPembaptis!”

25 Botyahé terus balik menèh nang nggoné ratunéngomong: “Aku njaluk endasé Yohanes Pembaptis nangpiring!”

26 Ratu Hérodès sedi banget krungu penjalukan kuwi.Nanging dèkné ora bisa apa-apa, awit wis kadungjanji. Karomenèh dayohé pada mèlu nyeksèni janjiné.27 Mulané dèkné terus ngongkon sing tukang jaga konongetok guluné Yohanes lan kongkon nggawakké mbrono.Wongé terus budal lan nang setrapan kono dèkné ngetokguluné Yohanes. 28 Endasé terus digawa nang piringdikèkké botyahé. Botyahé terusmasrahké endasémarangibuné. 29 Murid-muridé Yohanes krungu nèk dèkné wisninggal, mulané terus pada njikuk layoné dikubur.

Rangsuman pangan sing nggumunké30 Para rasul wis pada balik menèh nang nggoné Gusti

Yésus. Nang kono pada nyritakké bab sembarang singditindakké lan diwulangké. 31Gusti Yésus terus ngomong:“Hayuk pada nggolèk panggonan sing sepi kanggo lèrèn

Markus 6:32 23 Markus 6:43sedilut.” Awit wong okèh pada teka-lunga sampèk GustiYésus lan murid-muridé ora kober mangan. 32 Mulanéterus ninggal wong-wong lunga karo prauné nggolèkpanggonan sepi.

33Nangingwong okèhweruh lungané lan nitèni paranéGusti Yésus. Sangka kuta-kuta wong-wong pada budalmlaku ndisiki. 34 Kadung Gusti Yésus medun sangkaprauné, Dèkné weruh wong okèh wis nang kono. Dèknéterus melas banget, awit wong-wong kuwi kaya wedussing ora ènèng sing ngengon. Mulané Gusti Yésus terusmulangi wong-wong bab werna-werna prekara. 35Dongéwis soré murid-muridé ngomong marang Gusti Yésus:“Saiki wis soré lan nang panggonan kéné ora ènèng apa-apa. 36 Mbok wong-wong dikongkon lunga bèn padanggolèk mangan déwé-déwé nang désa-désa.”

37 Nanging Gusti Yésus semaur: “Kowé sing kudungekèki mangan wong-wong.”

Murid-muridé ngomong: “Lah kuwi pirang duwitwaé?” 38 Gusti Yésus terus takon: “Kana didelok ènèngroti pira!”

Kadung wis niliki terus ngomong: “Enèng roti lima laniwak loro!”

39 Gusti Yésus terus ngongkon murid-muridénata wong-wong, bèn pada njagong nang suketan,sakkrompol-sakkrompol. 40 Wong-wong terus padanjagong; ènèng krompolan sing wongé satus, ènèng singsèket. 41 Gusti Yésus terus njikuk roti lima lan iwak loromau. Dèkné nyawang nduwur karo ndonga. Sakwisé kuwirotiné terus dityuwil-tyuwil lan dikèkké marang murid-muridé kongkon ngedum marang wong-wong. Iwak loromau uga dityuwil-tyuwil terus diedum-edumké. 42Wongkabèh pada mangan sampèk warek. 43 Turahané roti laniwak sing ora kepangan dilumpukké ènèng rolas ténggok.

Markus 6:44 24 Markus 6:5644 Sing mangan ènèng wong limang èwu, kuwi namungwong lanangé.

Gusti Yésus mlaku nang mér45 Sakwisé iku Gusti Yésus terus ngongkon murid-

muridé numpak prauné ndisik nang désa Bètsaida, nangabrahan. Wong-wong liyané terus disuwun kongkonmulih. 46 Kadung wis pisah karo murid-muridé, GustiYésus terus munggah gunung arep ndonga. 47 Dongésurup prauné wis nang tengah-tengah, nanging GustiYésus ijik nang daratan déwé. 48 Gusti Yésus weruhnèk murid-muridé kangèlan tenan sing ndayung, awittatapan angin. Kira-kira jam telu tekané jam nenem ésukGusti Yésus terus nusul, mlaku nang mér. Kétoké Dèknémlaku terus, kaya arep ngliwati prauné. 49Kadungmurid-muridé weruh Gusti Yésus mlaku nang banyu terus padanjerit. Ndarani weruh mokmedi. 50 Kabèh weruh Dèknéterus pada wedi.

Mulané Gusti Yésus ngomong: “Aja pada kagèt! IkiAku! Wis aja pada wedi menèh!” 51 Gusti Yésus terusmèlu numpak prauné lan anginé terus mandek. 52Murid-muridé durung pada nitèni kwasané Gusti Yésus, sena-jana weruh Dèkné ngekèki mangan wong limang èwu.

Wong lara pada mari menèh53 Gusti Yésus lan murid-muridé terus ngabrah mér

tekan bawah Genésarèt. Nang kono terus medun sangkaprauné. 54Wong-wong pada nitèni nèk kuwi Gusti Yésus.55 Sakwat liya-liyané sak désa terus diomongi kabèh. Singlara terus digotongi sak lèmèké. 56 Endi waé sing ditekaniGusti Yésus, kebonan, désa apa kuta, wong-wong mestipada teka nggawa sing lara, terus diglétakké nang latarépasar. Wong-wong pada nyuwun marang Gusti Yésus

Markus 7:1 25 Markus 7:10nglilani sing lara ndemèk saliné Dèkné, senajan namunggombyoké. Sing ndemèk terus pada mari.

7Bab pernatan gawéané manungsa

1 Ing sakwijiné dina ènèng wong Farisi lan guru Kitabsak krompol sangka Yérusalèm teka nang nggoné GustiYésus. 2 Wong-wong iki weruh nèk murid-muridé GustiYésus ènèng sing mangan tanpa wisuh tangané ndisik.

3 Para Farisi lan sasaté wong Ju kabèh lumrahéwisuh ndisik nèk arep mangan, manut pernatané mbah-mbahané mbiyèn. 4Kaya nèk tekan pasar mbarang, mestiwisuh ndisik sakdurungémangan apa-apa. Lan ijik ènèngpernatan pirang-pirang menèh sing kudu dilakoni, kayangumbah mangkok, tyangkir lan kendil.

5 Mulané para Farisi lan guru-guru Kitab mau padamaido Gusti Yésus ngéné: “Kenèng apa kok murid-muridmu ora pada nurut pernatan tinggalané mbah-mbahané awaké déwé? Kok pada mangan tanpa wisuhndisik?”

6 Gusti Yésus semaur: “Kowé kuwi namung kétok apiknjabané. Pantyèn tyotyok banget sing diomong karo nabiYésaya mbiyèn bab kowé kuwi, sing uniné ngéné:‘Tembungé Gusti Allah: Bangsa iki enggoné memuji Aku

namung karo lambéné, nanging atiné adoh sangkaAku!’

7 ‘Enggoné nyembah marang Aku ora ènèng gunané,awit pada mulangi wong-wong kongkon nglakonipernatan-pernatan gawéané manungsa.’

8 “Kowé namung nurut pernatané manungsa, wètéGusti Allah malah pada mbok singkirké.

9 “Pantyèn pinter nggonmu pada nyingkiri wèté GustiAllah, supaya bisa neruské karepmu déwé. 10Nabi Moses

Markus 7:11-12 26 Markus 7:21-22lak wis tau ngomong ngéné ta: ‘Ngajènana marang wongtuwamu. Sapa ngolok-olok bapa-biyungé kudu dipatèni.’11-12 Nanging kowé malah pada mulangi ngéné: Urunansing arep mbok kèkké marang wong tuwamu kenèngdikèkké marang Gusti Allah. Dadiné kowé ora usahngekèki marang wong tuwamu menèh. 13 Dadiné wètéGusti Allah mbok singkirké, kowé malah pada ngang-gokké pernatanmu déwé. Lan ijik ènèng liya-liyanémenèh bab kaya ngono kuwi sing mbok lakoni!”

Barang sing marakké ala14-15 Gusti Yésus terus nyeluk wong-wong kabèh dip-

ituturi ngéné: “Tembungku iki dirungokké, supaya kabèhbisa dunung sing apik. Barang sing mlebu nang wetengémanungsa kuwi ora bisa marakké ala, nanging barangsing metu sangka pikirané, iku sing marakké manungsanglakoni ala. ( 16Mulané, dirungokké sing apik, kowé singnduwé kuping.”)

17 Wong-wong terus ditinggal, Dèkné terus mlebuomah. Nang njero omah kono murid-muridé takonmarang Gusti Yésus bab sing diwulangké mau, awit orapada dunung. 18-19 Gusti Yésus semaur: “Mosok kowémbarang ora dunung. Apa kowé ora ngerti nèk barangsing dipangan kuwi ora mlebu atiné, nanging mlebuwetengémanungsa terusmetumenèh. Mulané panganankuwi ora bisa marakké manungsa ala.” (Nang kéné Dèknéndunungké nèk panganan apa waé kenèng dipangan.)

20 Gusti Yésus terus ngomong menèh: “Sing marakkémanungsa nglakoni ala kuwi barang sing metu sangkaatiné, yakuwi pikirané. 21-22 Kayadéné laku bédang,nyenyolong, mematèni, ngrusui bojoné liyané, murka,srakah, sak wernané penggawé ala, memèrèn, memisuh,

Markus 7:23 27 Markus 7:33sombong lan sembrana.” 23 Kuwi kabèh metuné sangkapikirané manungsa. Kuwi sing marakké manungsa ala.

Pengandelé wong wédoksangka Siro-Fenisia

24 Sangka panggonan kono Gusti Yésus terus lunganang bawah Sidon lan Tirus. Nang kono Dèkné terusmlebu nang sakwijiné omah, supaya ora ènèng wongngerti nèk Dèkné teka. Nanging wong-wong meksangerti. 25-26 Ora let suwi terus ènèng wong wédok teka.Wongé krungu bab Gusti Yésus. Wong iki nduwé anakwédok sing kelebon demit. Wongé niba nang ngarepéGusti Yésus lan nyuwun supaya ngetokké demit singngwasani anaké. Nanging wong wédok iki dudu wong Ju,dèkné wong lairan Fenisia nang negara Siro. 27 MulanéGusti Yésus ngomong ngéné: “Ah, mbok bèn anak-anakédéwé pada warek ndisik. Ora lumrah nèk pangané anak-anak dikèkké asu!”

28Nanging wong wédoké semaur: “Bener Gusti, nang-ing asuné lak éntuk rèbèlané anak-anak ta?”

29 Gusti Yésus terus ngomong: “Wis, kana mulih.Anakmu wis mari. Sangka tembungmu kuwi Aku ngertinèk kowé pretyaya marang Aku!”

30Wongé terus mulih. Tekan omah nemu anaké ngglé-tak anteng nang ambèn. Demité wis lunga.

Gusti nambani wong budek-bisu31 Gusti Yésus lunga sangka bawah Tirus budal nang

bawahmér Galiléa. Nangingmlakuné ngliwati kuta Sidonlan bawah Dékapolis. 32 Nang Galiléa kono ènèng wongsing budek lan bisu digawa nang nggoné Dèkné. Wong-wong nyuwun marang Gusti Yésus supaya numpangitangan marang wong lara iki. 33 Wong budek-bisu ikiterus didèwèkké karo Gusti Yésus, adoh karo wong-wong

Markus 7:34 28 Markus 8:6liyané. Kupingé wongé kabèh loro terus didulek. Sakwiséngono Gusti Yésus terus idu lan ndemèk ilaté wongé.34Dèkné terus nyawangnduwur karo ngetyulké ambekan,terus ngomong marang wongé: “Efata!” Tegesé: “Men-gaa!”

35 Kupingé wongé terus bisa krungu lan ilaté malihlemes, terus bisa omong-omongan kaya sak lumrahé.36 Gusti Yésus menging wong-wong ngabar-ngabarkélelakon mau, nanging wong-wong malah pada ndadi singngomong-omongi liya-liyané. 37 Kabèh pada nggumunbanget lan ngomong: “Wah, jan nyata tenan. Dèkné bisasembarang. Sing budek bisa krungu lan sing bisu bisangomong.”

8Rangsuman sing nggumunké

1Ora let suwiwong-wong pada ngumpulmenèh ngrun-gokké piwulangé Gusti Yésus. Nanging nang kono oraènèng panganan apa-apa. Mulané Gusti Yésus terusnyeluk murid-muridé ngomong: 2 “Aku melas marangwong-wong! Wis telung dina suwéné wong-wong padamèlu Aku lan saiki sing dipanganwis entèk. 3Mengko nèksakdurungémanganwis tak kongkonmulih, menawa bisaambruk nang dalan. Lah katik ènèng sing omahé adohpisan.”

4 Murid-muridé terus semaur: “Lah awaké déwé singarep ngekèki mangan wong semono okèhé gèk kepriyé?Nang panggonan kéné ora ènèng panganan apa-apa!”

5Gusti Yésus takon: “Kowé nduwé roti pira?”Muridé semaur: “Enèng pitu!”6 Wong-wong terus dikongkon njagong kabèh. Gusti

Yésus terus njikuk roti pitu mau. Sakwisé didongakkéterus dityuwil-tyuwil dikèkké murid-muridé kongkon

Markus 8:7 29 Markus 8:17ngedum marang wong-wong. Wong-wong terus padadiedumi. 7 Enèng sing nduwé iwak mbarang. Iwaké terusdidongakké terus kongkon ngedum uga. 8 Wong kabèhmangan sampèk warek. Turahané dilumpukké ènèngpitung ténggok. 9 Sing mèlu mangan kira-kira ènèngwong patang èwu. 10Gusti Yésus lan murid-muridé terusnumpak prau budal nang bawah Dalmanutah.

Wong Farisi kepéngin weruh tanda11 Enèng wong Farisi pada marani Gusti Yésus terus

bantah-bantahan karo Dèkné. Wong Farisi mau arepngenèng Gusti Yésus lan pada njaluk tandané nèk GustiAllah sing ngekèki pangwasa marang Dèkné. 12 GustiYésus terus sambat ing ati lan ngomong: “Kenèng apawong-wong iki kok pada kepéngin weruh tanda? Ora, orabakal tak kèki tanda!”

13 Wong-wong mau terus ditinggal. Dèkné terusngabrah karo prauné.

Gusti Yésus nyenèni murid-muridé14 Nang prauné namung ènèng roti siji, awit murid-

muridé lali nggawa liyané. 15 Kadung prauné wis mlaku,Gusti Yésus mulangi murid-muridé ngomong: “Kowékudu sing ati-ati tenan karo raginé wong Farisi lan raginéHérodès.” (Gusti Yésus sakjané ngomong: “Sing ati-atikaro piwulangé para Farisi lan piwulangé Hérodès.”)

16Murid-muridé ora dunung apa tegesé sing diomongkaro Gusti Yésus, mulané pada takon marang sakpada-pada: “Gusti kuwi sakjané ngomongké bab apa ya?Mestiné waé ya sangking awaké déwé ora sangu roti,mulané Gusti ngomong ngono!”

17 Gusti Yésus ngerti sing dirembuk murid-muridé.Dèkné terus ngomong: “Kowé kok pada ramé ngomongkébab roti. Mosok kowé durung pada nitèni lan durung

Markus 8:18 30 Markus 8:27dunung? Kowé kok angèl banget! 18Mosok kowé nduwémripat, nanging ora bisa weruh. Lan kupingmu kuwikanggo ngapa kok ora pada krungu? Apa ora ènèng singkélingan? 19 Dongé Aku nyuwil-nyuwil roti lima kanggongekèki mangan wong limang èwu kaé, pirang ténggoksing turah? Wis lali?”

Muridé pada semaur: “Rolas ténggok!”20 “Lan liyané dina menèh, dongé Aku ngekèki mangan

wong patang èwu karo roti pitu, pirang ténggok singturah?”

Muridé semaur: “Pitung ténggok!”21 Gusti Yésus terus ngomong: “Lah kowé kok durung

dunung nèk kekurangan roti kuwi ora kenèng ndadèkkébingung lan répot. Mulané, sing tak omong mau prekaraliyané.”

Wong lamur bisa weruh menèh22 Saiki pada tekan désa Bètsaida. Nang kono ènèng

wong lamur digawa nang nggoné Gusti Yésus. Singnggawa pada nyuwun marang Dèkné ndemèk wong singlamur. 23 Gusti Yésus terus nyekel tangané wongé singlamur terus digawa metu nang njabané désa. Nang konomripaté terus diidoni. Wongé ditumpangi tangan landitakoni: “Kowé weruh apa?”

24 Wongé terus ndengongok lan semaur: “Aku weruhwong-wong, nanging kétoké kaya wit-witan mlaku.”

25 Mripaté terus didemèk sepisan menèh. Saiki terusmari lan wongé bisa weruh mat. 26 Wongé terusdikongkonmulih lan dipenging balikmenèhnang désané.

Pengakoné rasul Pétrus27 Gusti Yésus lan murid-muridé budal nang désa-désa

nang sak kiwa-tengené kuta Sésaréa Filipi. Dongé padamlaku Dèkné takon marang murid-muridé: “Wong-wong

Markus 8:28 31 Markus 8:36ngarani Aku iki sapa?” 28 Muridé pada semaur: “Wah,wis werna-werna! Enèng sing ngomong nèk Kowé kuwiYohanes Pembaptis. Liyané ngarani Kowé kuwi nabi Elia.Enèng menèh sing ngomong nèk Kowé kuwi sakwijinénabi jaman mbiyèn sing saiki teka menèh.”

29Gusti Yésus terus takon: “Lah kowé kepriyé? Aku ikisapa?”

Rasul Pétrus semaur: “Kowé kuwi Kristus!”30 Sakwisé krungu kuwi Gusti Yésus menging murid-

muridé ngabar-ngabarké nèk Dèkné kuwi Kristus.Gusti Yésus ngomongké bab sangsara lan patiné

31 Gusti Yésus terus molai ndunung-ndunungkémarang murid-muridé nèk Dèkné kuwi Anaké Manungsasing bakal nglakoni sangsara okèh. Dèkné bakaldisepèlèkké karo para pinituwa, para pengarepé imamlan guru-guru Kitab. Dèkné bakal dipatèni, nangingbakal tangi menèh ing telung dinané. 32 Gusti Yésus singngomongké bab kuwi ya blaka waé. Krungu kuwi maurasul Pétrus terus ngomongmarang Gusti Yésus, nangingtanpa liyané krungu: “Gusti, mbok aja ngomong kayangono!” 33 Nanging Gusti Yésus malah minger ndelokkémurid-murid liyané terus nyenèni rasul Pétrus: “Lungaasangka ngarepku Sétan, awit kowé ora manut kekarepanéGusti Allah, nanging manut pikirané manungsa.”

Murid sing sejati34Gusti Yésus terus nyeluk wong-wong sing nang kono

lan murid-muridé mbarang diomongi ngéné: “Sapa singkepéngin dadi muridku kudu saguh ninggal kekarepanédéwé, manggul pentèngané lan mèlu Aku. 35 Awit sapasing éman uripé, yakuwi sing bakal kélangan. Nangingsapa sing nglabuhi Aku lan kabar kabungahan tekan pati,wong kuwi nyawané bakal slamet slawas-lawasé. 36 Lan

Markus 8:37 32 Markus 9:7menèh, senajana sembarang sing mbok golèki lan mboksenengi bisa keturutan kabèh, apa gunané, nèk kowékélangan nyawamu? 37 Apa ing donya kéné sing kenèngdadi ijolé nyawamu? Lak ora ènèng ta? 38 Mulané, sapasing isin ngakoni Aku lan piwulangku ing jaman singkebek ala iki, mbésuk nèk Anaké Manungsa teka, barengkaro mulékat-mulékat sing sutyi nganggo kamulyané Ba-paké, Dèkné ya ora bakal ngaku nèk kenal wong kuwi.”

91Gusti Yésus terus ngomongmenèh: “Mbok dititèni ta!

Nang tengahé wong-wong sing nang kéné iki ènèng singbakal ora mati, sakdurungé weruh Kratoné Gusti Allahteka nganggo pangwasa.”

Gusti Yésus karo nabi Moseslan nabi Elia

2 Nem dina sakwisé kuwi Gusti Yésus ngejèk rasulPétrus, Yohanes lan Yakobus munggah nang gunungduwur. Kejaba wong papat iki ora ènèng wong liyanémenèh. Nang kono Gusti Yésus terus malih. Murid-muridé pada weruh kabèh. 3 Saliné Gusti Yésus malihputih sumeblak, jan puti tenan. 4 Rasul Pétrus, Yohaneslan Yakobus terus weruh nabi Moses lan nabi Elia omong-omongan karo Gusti Yésus. 5Rasul Pétrus terus ngomongmarang Gusti Yésus: “Gusti, kok ndilalah temen awakédéwé nang kéné. Apiké awaké déwé nggawé gubuktelu waé, siji kanggo Kowé, siji kanggo nabi Moses lansiji menèh kanggo nabi Elia.” 6 Rasul Pétrus ngomongngono kuwi, awit ora ngerti kudu ngomong apa, sangkingkagèté.

7 Terus ènèng méga teka, ayang-ayangé nutupi wong-wong. Sangka méga mau terus ènèng swara ngomong:“Iki Anakku sing tak trésnani. Dèkné kudu mbok gugu.”

Markus 9:8 33 Markus 9:168 Kadung para rasul nolèh kiwa-tengen wis ora weruhsapa-sapa menèh, namung Gusti Yésus déwé.

Pitakonan bab tekané nabi Elia9 Dongé pada mlaku medun gunung, Gusti Yésus

ngomong marang murid-muridé: “Sembarang sing kowéweruh mau aja diomongké sapa-sapa ndisik. Mbésuknèk Anaké Manungsa wis tangi sangka pati kowé kenèngngomongké.”

10 Pantyèn murid telu kuwi ya ora ngomong karo sapa-sapa, nanging bab “tangi sangka pati” sing dirembukkaro Gusti Yésus kuwi wong telu mau ora pada dunung.Pada kepéngin ngerti apa tegesé. 11 Mulané terus takonmarang Gusti Yésus: “Lah kenèng apa guru-guru Kitabkok ngomong nèk nabi Elia kudu teka ndisik?”

12Gusti Yésus semaur: “Pantyèn, guru-guru Kitab kuwibener. Nabi Elia kudu teka ngélingké wong-wong menèhbab dalané Gusti Allah. Nanging bab Anaké Manungsaketulis nèk Dèkné bakal nglakoni sangsara okèh lan bakaldisepèlèkké. 13 Mulané Aku ngomong nèk ènèng nabikaya nabi Elia wis teka, kaya sing ketulis nang Kitab.Nanging dèkné digawé sak gelemé, tyotyok karo sing wisketulis nang Kitab Sutyi.”

Gusti Yésus nambani botyahsing kelebon demit

14 Dongé Gusti Yésus karo murid telu mau wis balikmenèh, terus padaweruhmurid-murid liyané ijik èngkèl-èngkèlan karo guru-guru Kitab, sampèk dirubung wongokèh. 15 Kadung weruh Gusti Yésus terus sakwat padabungah kabèh, terusmarani lanmbagèkkéDèkné. 16GustiYésus terus takonmarangmurid-muridé: “Apa singmbokrembuk karo guru-guru kuwi?”

Markus 9:17 34 Markus 9:27

17 Terus ènèng wong sing semaur: “Gusti, aku arepnggawa anakku nang nggonmu. Botyah iki kelebon demitmalih bisu. 18Nèkkumat botyah iki niba-nibanang lemah.Tyangkemé metu umpluké lan botyahé terus kerot-kerotuntu lan awaké terus kaku. Mulané aku njaluk tulungmarangmurid-muridmu kuwi kongkon ngetokké demité,nanging ora bisa.”

19 Gusti Yésus terus ngomong: “Kenèng apa kowékok ora nduwé pengandel? Sepira menèh suwéné Akuijik kudu nang tengahmu lan sepira menèh suwéné Akuijik kongkon nyabari kowé? Digawa mbréné botyahé!”20 Botyahé terus digawa nang nggoné Gusti Yésus.

Kadung demité weruh Gusti Yésus, botyahé terusmetyityil-metyityil niba nang lemah terus nggulung-nggulung tyangkemé metu umpluké. 21Gusti Yésus terustakon marang bapaké: “Botyah iki wiwit kapan lara?”

22Bapaké semaur: “Wis wiwit tyilik! Lan wis ping okèhdemité njongkrokké botyahé nang geni apa nangmbanyubèn mati. Mulané aku nyuwun, nèk Kowé bisa, mbokmelas, aku ditulungi!”

23 Gusti Yésus ngomong: “Nèk Aku bisa? Sembarangbisa nèk kowé pretyaya!”

24 Bapaké botyahé terus ngomong: “Aku pretyaya,Gusti! Nanging pengandelku kurang. Aku mbokdiréwangi pretyaya!”

25 Gusti Yésus weruh nèk wong-wong sing ngrubungmau tambah okèh, mulané demité terus ditundung. GustiYésus ngomong: “Demit sing marakké botyah iki budeklan bisu, metua lan aja pisan-pisan balik menèh!”

26 Demité terus metu karo njerit-njerit lan botyahéngetyetyeng-ngetyetyeng terus niba kaya wong mati.Wong-wong mikiré botyahé mati tenan. 27 Gusti Yésus

Markus 9:28 35 Markus 9:37terus nyekel tangané botyahé ditangèkké. Botyahé terusngadek.

28 Kadung Gusti Yésus wis mlebu nang omah murid-muridé terus takon: “Gusti, kenèng apa awaké déwé kokora bisa ngetokké demité?”

29 Gusti Yésus semaur: “Demit kaya ngono kuwi lun-gané namung karo pandonga!”

Gusti Yésus ngomong kaping pindoné nèk Dèkné bakaldipatèni

30 Gusti Yésus lan murid-muridé lunga sangka pangg-onan kono terus pada mlaku terus ngliwati Galiléa. GustiYésus ora gelem nèk wong-wong sampèk ngerti nèkDèkné liwat kono, awit Dèkné ijik mulangi murid-muridé.31 Gusti Yésus ngomong ngéné: “Anaké Manungsa bakaldielungké marang wong-wong sing bakal matèni Dèkné.Nanging ing telung dinané Dèkné bakal tangi menèhsangka pati.”

32 Murid-muridé sakjané ora dunung sing diomongkaro Gusti Yésus, nanging ora ènèng sing wani takon apa-apa.

Piwulang bab sapa sing gedé déwé33Gusti Yésus lan murid-muridé teka nang kuta Kapèr-

nakum. Kadung wis nang omah Gusti Yésus takon: “Nangdalan mau kowé pada ngomongké apa ta?” 34 Murid-muridé ora ènèng sing wani semaur apa-apa, awit nangdalan mau pada èngkèl-èngkèlan ngomongké bab sapasing gedé déwé. 35Gusti Yésus terus njagong, murid rolasmau dityeluk kabèh terus diwulangi ngéné: “Wong singkepéngin diajèni lan dianggep gedé kuwiwong sing gelemngalah lan gelem ngladèni liyané!” 36 Gusti Yésus terusnyekel botyah tyilik didèkèknang tengahémurid-muridé.Dèkné ngrangkul botyahé karo ngomong: 37 “Wong sing

Markus 9:38 36 Markus 9:47nampani botyah kaya ngéné iki ing jenengku, wong kuwinampani Aku. Lan menèh, wong sing nampani Akukuwi ora namung nampani Aku déwé, ora, nanging uganampani sing ngongkon Aku.”

Bab kantya lan mungsuh38Rasul Yohanes ngomongmarang Gusti Yésus: “Gusti,

awaké déwé weruh ènèng wong ngetokké demit nganggojenengmu. Nangingwong iku dudu tunggalé awaké déwé,mulané awaké déwé ya menging wongé.”

39 Nanging Gusti Yésus semaur: “Aja, wongé aja mbokpenging. Awit ora ènèng wong sing saiki nganggokkéjenengku kanggo nindakké mujijat terus sésuké wongéngèlèk-èlèkké Aku. 40 Awit sapa sing ora nglawan awakédéwé mesti ya ngrujuki awaké déwé. 41 Tenan, ngandelata! Sapa sing ngekèki ngombé marang kowé jalaranwongé ngerti nèk kowé kuwi muridé Kristus, wong kuwimesti bakal éntuk upahé sangka Gusti Allah.”

Bab marakké liyané nglakoni ala42 Gusti Yésus terus ngomong ngéné: “Sapa sing

marakké wong sing enom ing pengandel ninggal dalanku,wong kuwi luwung dibanduli watu gilingan waé guluné,terus dityemplungké nang segara. 43 Nèk tanganmumarakké kowé nglakoni ala, diketok waé. Luwung kowémlebu urip langgeng karo tangan siji, tenimbang tan-ganmu genep loro, nanging kowé mlebu nang neraka,nang geni sing ora bisa mati. ( 44 Nang neraka uleré oramati lan geniné murup terus.) 45 Nèk sikilmu marakkékowé mlaku nang dalan ala, diketok waé. Luwung kowémlebu urip langgeng karo sikil siji, tenimbang sikilégenep loro, nanging dibuwang nang neraka. ( 46 Nangneraka uleré ora mati lan geniné murup terus.) 47 Nèkmripatmu marakké kowé nglakoni ala, dityepol waé.

Markus 9:48 37 Markus 10:8

Luwung mlebu Kratoné Gusti Allah karo mripat siji, ten-imbang mripatmu genep loro, nanging dityemplungkénang neraka. 48 Nang neraka kuwi kowé bakal ngalamisangsara gedé slawasé.

49 “Saben wong kudu dijajal pengandelé supaya oraluntur. Kuwi kenèng dipadakké karo nèk nguyahi kaé,supaya awèt.

50 “Uyah kuwi kanggo gawé tenan. Nanging nèk uyahéilang asiné, ora ènèng apa-apa menèh sing kenèng di-enggo ngasinké?

“Mulané, kowé kuwi kudu kaya wong sing wis diuyahi.Pada urip bebarengan sing rukun.”

10Bab pegatan

1Gusti Yésus lunga sangka panggonan kono terus budalnang Yudéa, terus ngabrah laut Yordan. Wong pirang-pirang pada nglumpuk ngrubung Dèkné, mulané kayalumrahé, wong-wong terus diwulangi bab Gusti Allah.

2Terus ènèngwong Farisi pada teka arep ngenèngGustiYésus nganggo pitakonan. Wong Farisi mau takon ngéné:“Apa wong lanang éntuk megat bojoné?”

3 Gusti Yésus semaur: “Lah wèté nabi Moses mulangikepriyé?”

4 “Entuk, janji wong lanangé gelem nulis layang pegatterus dikèkké sing wédok.”

5 Gusti Yésus terus ngomong: “Nabi Moses nggawépernatan ngono kuwi jalaran sangka wangkoté atimu.6Nanging kawitmbiyènéGusti Allah nggawéwong lananglan wong wédok. 7 Mulané wong lanang kuwi bakalninggal bapa-biyungé lan dadi siji karo bojoné. 8 Orawong loro menèh, nanging wong loro kuwi wis dadi

Markus 10:9 38 Markus 10:19

siji. 9 Dadiné, apa sing wis digatukké karo Gusti Allah,manungsa ora kenèng misah.”

10 Dongé wis nang omah menèh, murid-muridé terustakon marang Gusti Yésus bab pegatan mau. 11 GustiYésus mulangi ngéné: “Nèk wong lanang megat singwédok terus ngepèk wong wédok liyané, wong lanangkuwi laku bédang. 12 Uga nèk wong wédok megat singlanang terus ngepèk wong lanang liyané, wong wédokkuwi ya pada waé laku bédang.”

Gusti Yésus mberkahi botyah-botyah13 Wong-wong pada nggawa anaké nang nggoné Gusti

Yésus supaya didongakké lan diberkahi. Nangingmurid-muridé pada nyenèni wong-wong kuwi dipeng-ing ngrusui Gusti Yésus. 14 Kadung Gusti Yésus weruh,dèkné terus jèngkèl. Mulané Dèkné nyenèni murid-muridé ngéné: “Mbok bèn! Botyah-botyah aja dialang-alangi. Bèn pada mbréné nang nggonku. Awit KratonéGusti Allah namung kanggo wong sing atiné kaya botyah-botyah iki. 15Pantyèn tenan, sapa sing ora nampaKratonéGusti Allah kaya botyah-botyah iki ora bakal bisa nglebonikraton iki.” 16 Botyah-botyah terus dirangkuli, terusditumpangi tangan lan diberkahi siji-siji.

Wong enom sing sugih17 Dongé Gusti Yésus arep budal menèh terus ènèng

wong mblayu marani Dèkné. Wongé sujut nang ngarepéGusti Yésus terus takon: “Guru, pantyèn Kowé betyiktenan. Bisané éntuk urip langgeng aku kudu nglakoniapa?”

18Gusti Yésus semaur: “Kowé kok ngarani Aku betyik?Gusti Allah déwé sing betyik, ora ènèng liyané! 19 Kowéwis ngerti wèt-wèté ta? Aja matèni wong, aja ngrusui

Markus 10:20 39 Markus 10:29bojoné liyané, aja nyolong, aja goroh, aja ngapusi wonglan ngajènana marang bapa-biyungmu.”

20 Wongé semaur: “Guru, kawit tyilik aku wis nurutwèt-wèt kabèh kuwi.”

21 Gusti Yésus nyawang wongé terus krasa trésnamarang dèkné, mulané terus ngomong: “Barang siji singdurung mbok lakoni: kana mulih, apa nduwému diedolkabèh. Sepira payuné dikèkké marang wong sing oranduwé supaya kowé bisa nduwé banda nang swarga. Nèkkuwi wis mbok lakoni kowé terus mbrénéa mèlu Aku!”22Wongé krungu Gusti Yésus ngomong ngono kuwi terusamleng. Dèkné lunga karo sedi, awit dèkné sugih tenan.

23Gusti Yésus terus nyawang murid-muridé ngomong:“Pantyèn angèl tenan kanggo wong sugih mlebu KratonéGusti Allah.”

24Murid-muridé kagèt krungu tembung kuwi. MulanéGusti Yésus terus ngomong: “Anak-anak, pantyèn angèlbanget mlebu Kratoné Gusti Allah. 25 Luwih gampangunta mlebu bolongan dom, tenimbang wong sugih mlebuKratoné Gusti Allah.”

26Murid-muridé saiki ora dunung blas, mulané takon:“Gusti, lah sapa sing bisa slamet?”

27 Gusti Yésus ndelokké murid-muridé terus semaur:“Pantyèn, angèl banget kanggo manungsa, nanging oraangèl kanggo Gusti Allah. Kanggo Gusti Allah sembarangbisa klakon.”

Upahé wong sing nurut Gusti Yésus28Rasul Pétrus terus ngomong: “Gusti, awaké déwé wis

ninggal sembarang terus mèlu Kowé!”29Gusti Yésus semaur: “Dirungokké sing apik omongku

iki. Sapa sing ninggal omah lan keboné, ninggalwong tuwa, sedulur lan anaké jalaran nglabuhi Aku lannglabuhi kabar kabungahané Gusti Allah, wong kuwi

Markus 10:30 40 Markus 10:37

saiki mesti nampa sembarang ngungkul-ungkuli mauné.30 Bakal nampa ping satus, ya omah, sedulur, wong tuwa,anak lan kebon, senajana karo ngalami kasangsaran. Laning tembé bakal nampa urip langgeng. 31 Nanging okèhsing nang ngarep bakalé kèri, malah sing teka kèri bakalénang ngarep.”

Gusti Yésus mlambangi menèh nèk dèkné bakal sangsara32 Saiki Gusti Yésus karo murid-muridé pada mlaku

budal nang Yérusalèm. Gusti Yésus mlaku nang ngarepdéwé. Murid-muridé durung mari kagèté lan wong-wong liyané sing mèlu uga pada wedi. Murid rolasmau terus dityeluk didèwèkké karo Gusti Yésus terusdiomongi bab sing bakal dialami karo Dèkné. 33 GustiYésus ngomong ngéné: “Dititèni déwé! Saiki awakédéwé arep nang Yérusalèm. Nang kono para pengarepéimam lan para guru Kitab bakal nyekel Anaké Manungsa.Bakal pada nyalahké Dèkné lan masrahké Dèkné marangbangsa liya sing ora kenal marang Gusti Allah kongkonmatèni. 34Wong-wong kuwi bakal pada moyoki, ngidonilan metyuti Dèkné lan entèk-entèké bakal pada matèniDèkné. Nanging ing telung dinané Dèkné bakal tangisangka pati.”

Bab ngladèni35 Rasul Yakobus lan Yohanes, kabèh loro anaké

Sébédéus, terus maju lan ngomong marang Gusti Yésus:“Guru, awaké déwé nduwé pitakonan.” 36 “Arep takonapa?” Gusti Yésus semaur.

37“Gusti, nèk Kowéwis dadi ratu, awaké déwé kepénginmèlu njagong kaya ratu nang sebelahmu, siji nang tengenlan siji nang kiwa.”

Markus 10:38 41 Markus 10:4838 Gusti Yésus ngomong: “Kowé ora ngerti apa sing

mbok jaluk! Apa kowé gelem nglakoni kasangsaran singbakal tak alami?”

39 “Gelem Gusti!”Gusti Yésus terus ngomong: “Pantyèn, kasangsaran

sing bakal tak alami kowé uga bakal mèlu ngalami.40Nanging bab njagong nang tengen apa kiwaku aku oranduwèni kwasa ngarani. Iku wis dityawiské karo GustiAllah kanggo sing dipilih karo Dèkné déwé.”

41 Krungu kuwi murid sing sepuluh terus jèngkèl karorasul Yakobus lan Yohanes. 42 Mulané kabèh terus di-tyeluk karo Gusti Yésus, diomongi ngéné: “Kowé ngertidéwé tyarané wong sing ora pretyayamarang Gusti Allah.Para penggedé sing kudu nata bangsané malah padangwasani lan ngerèh. 43-44 Nanging kowé ora kenèngkaya ngono. Sapa sing kepéngin dadi pengarep kudungladèni liyané lan sapa sing kepéngin dianggep gedédéwé kudu dadi peladèné liya-liyané. 45 Awit AnakéManungsa tekané ya ora njaluk diladèni, nanging supayangladèni lan masrahké uripé kanggo nebus uripé wongokèh.”

Wong lamur bisa weruh menèh46Gusti Yésus lanmurid-muridé teka nang kuta Yériko.

Kadung bareng karo wong pirang-pirang lunga menèhsangka Yériko, ènèng wong lamur ngemis nang ping-gir dalan. Wong iki jenengé Bartiméus, anaké Timéus.47Bartiméus krungu nèk sing liwat nang dalan kono kuwiGusti Yésus sangka kuta Nasarèt, mulané dèkné terustyeluk-tyeluk: “Yésus, Turunané ratu Daved, mbok melasmarang aku.”

48 Wong-wong terus nyenèni Bartiméus kongkonmeneng. Nanging wongé malah tambah seru sing tyeluk-tyeluk: “Turunané Daved, mbok melas marang aku!”

Markus 10:49 42 Markus 11:849Gusti Yésus terusmandek lan ngomong: “Wong kuwi

dikongkon mbréné!”Wong lamurmau terus dityeluk karo wong-wong: “Wis

aja wedi, ndang ngadeka. Gusti nyeluk kowé.”50 Bartiméus terus mbuwang saliné njaba sing

nyrimpet-nyrimpeti terus gelis-gelis marani Gusti Yésus.51 Gusti Yésus terus takon: “Aku mbok kongkon

ngapa?”“Aku kepéngin weruh, Gusti!”52 Gusti Yésus semaur: “Ya wis, kana! Pengandelmu

sing nylametké kowé.”Sakwat Bartiméus bisa weruh terus mèlu Gusti Yésus.

11Gusti Yésus mlebu nang Yérusalèm

1 Wong-wong saiki wis tyedek karo Yérusalèm, wistekan désa Bètfaké lan désa Bétani, tyedek karo gu-nung Olèf. Gusti Yésus terus ngongkon murid lorongomong: 2 “Kana mlebu nang désa sing nang ngarepkaé. Nang kono kowé mengko bakal nemu kimar enomsing dikentyang. Kimar kuwi durung tau ditumpakiwong.Diutyuli terus digawa mbréné. 3 Nèk ènèng wong takonapa-apa, ngomong: ‘Gusti sing ngongkon lan Gusti singmbutuhké lan bakal ndang dibalèkké menèh.’ ”

4 Murid loro mau terus budal lan pada nemu kimarenom sing dikentyang nang lawang nang pinggir dalan.5 Wong-wong sing ngadek nang kono terus takon: “Lahkok mbok utyuli kimaré, bèn ngapa?”

6 Murid loro mau ngomong nèk Gusti sing mbutuhkélan bakal dibalèkké menèh. Wong-wong terus orangomong apa-apa. 7 Kimaré terus digawa nang nggonéGusti Yésus terus gegeré dilèmèki klambiné. Gusti Yé-sus terus numpak kimaré. 8 Wong-wong terus pada

Markus 11:9 43 Markus 11:17

nggelar klambiné nang dalan lan liyané pada nggawagodongan-godongan sangka kebon terus disebar nangdalan. 9 Wong-wong sing mlaku nang ngarepé lanmburiné Gusti Yésus terus pada surak-surak ngomong:“Hosana! Nampaa berkah sing teka ing jenengé Gusti!10 Langgenga kratoné ratu Daved, leluhuré awaké déwé.Hosana kanggo Gusti Allah nang swarga.”

Gusti Yésus misuh wit anjir11Tekan YérusalèmGusti Yésus terusmlebu nang Gréja

Gedé, nyawang sembarang-mbarang nang kono. Dèknéterus budal karo murid rolas nang désa Bétani, awit wisrada surup. 12 Esuké, dongé lunga sangka Bétani, GustiYésus krasa ngelih. 13 Sangka kadohan Dèkné weruh witanjir sing gembel godongé terus diparani arep ditilikiènèng wohé apa ora. Kadung tekan wité Gusti Yésus oranemu apa-apa blas. Namung ènèng godongé, awit durungungsumé woh. 14Murid-muridé terus krungu Gusti Yésusngomong marang wité: “Wiwit saiki tekan slawasé orabakal ènèng wong sing mangan wohmu menèh!”

Omahé Gusti Allah aja digawé pasar15 Gusti Yésus lan murid-muridé wis tekan Yérusalèm.

Nang kono Dèkné arep mlebu nang Gréja Gedé. Nangingnang lataré kono okèh wong sing dodolan lan liyanésing pada tuku. Mulané wong-wong iki terus disenènilan dikongkon lunga kabèh karo Gusti Yésus. Méja-méjané sing tukang ngijoli duwit lan dingklik-dingklikésing tukang adol manuk dara diglémpang-glémpangkékabèh. 16Wong-wong sing pada teka nggawa daganganédiendek, ora éntuk liwat lataré gréja menèh. 17 GustiYésus ngomong: “Nang Kitab lak wis ketulis ta! Gusti Al-lah déwé ngomong ngéné: ‘Omahku iki papan pandonga

Markus 11:18 44 Markus 11:27kanggo kabèh bangsa.’ Nanging kéné saiki mbok dadèkkédelikané maling.”

18 Para pengarepé imam lan guru Kitab krungu singdiomong karo Gusti Yésus terus pada wedi, awit wong-wong liyané kabèh seneng ngrungokké piwulangé GustiYésus. Mulané para imam lan guru Kitab mau pada mikirlan nggolèk akal arep matèni Gusti Yésus.

19 Kadung wis surup Gusti Yésus lan murid-muridéterus lunga sangka Yérusalèm.

Bab pengandel20Esuké, dongé liwatmenèh, terus padaweruhnèkwité

malih garing kabèh sak oyot-oyoté. 21 Rasul Pétrus kélin-gan nèk Gusti Yésus misuh wité, mulané terus ngomong:“Gusti, delokké iku, wité sing mbok pisuh wingi malihgaring.”

22 Gusti Yésus terus semaur: “Pada ngandela marangGusti Allah. 23 Tenan, ngandela ta! Nèk kowé mrén-tah gunungan iki ngomong: ‘Mumbula lan nibaa nangsegara,’ mesti ya bakal klakon tenan, anggeré kowé blasora mangu-mangu, nanging pretyaya nèk apa sing mbokomong bakal klakon tenan. 24 Mulané Aku ngomong:apa sing mbok jaluk ing pandonga, ngandela nèk kowéwis nampa kuwi, tenan, mesti bakal keturutan. 25 Lanmenèh, nèk kowé ndonga, sapa waé sing nduwé salahkaro kowé dingapura. Dadiné Gusti Allah nang swargaya bakal ngapura salahmu. ( 26 Nanging nèk kowé oragelem ngapura liyané, Gusti Allah nang swarga ya orabakal ngapura kowé.”)

Pitakonan bab pangwasanéGusti Yésus

27 Gusti Yésus lan murid-muridé pada teka nangYérusalèm menèh. Dongé Dèkné ijik mlaku-mlaku nang

Markus 11:28 45 Markus 12:2lataré Gréja Gedé terus para pengarepé imam, paraguru Kitab lan para penuntuné wong Ju marani Dèkné.28 Wong-wong iki takon marang Gusti Yésus: “Sapa singngekèki pangwasa marang Kowé kok wani nindakké kayangono?”

29 Gusti Yésus semaur: “Alon ndisik, sakdurungé Akusemaur, Aku nduwèni pitakonan ndisik marang kowé.Nèk kowé bisa nyauri Aku, kowé ya bakal tak omongisapa sing ngekèki pangwasa marang Aku! 30 Sapa singngekèki pangwasa Yohanes kanggo mbaptis? Gusti Allahapa manungsa?”

31 Wong-wong terus pada guneman kepriyé enggonéarep semaur. Awit nèk ngomong: “Gusti Allah,” wong-wong pada wedi nèk Gusti Yésus takon: “Lah kenèngapa dèkné kok ora mbok gugu?” 32 Nèk pada semaur:“Manungsa,” lah kepriyé, mengkowong-wong pada nesu,awit kabèh pretyaya nèk Yohanes kuwi nabi sangka GustiAllah. 33Mulané terus pada ngomong: “Embuh ya, awakédéwé ora ngerti!”

Gusti Yésus semaur: “Kowé ya ora bakal tak omongisapa sing ngekèki pangwasa marang Aku!”

12Piwulang bab wong-wongsing nyéwa kebon

1 Gusti Yésus terus mulangi wong-wong mau nganggotembung gambar ngéné: “Enèng sakwijiné wong nduwékebon ditanduri dreif. Keboné dipageri mubeng teruswongé nggawé luwangan kanggo meres dreifé. Ugadigawèkké omah-omahan sing rada duwur kanggo njagakeboné. Keboné terus diséwakké marang wong-wongliyané. Wongé déwé lunga nang negara liya. 2 Kadung

Markus 12:3 46 Markus 12:12

wis wayah panèn sing nduwé kebon ngongkon slafé nangnggoné wong-wong sing nyéwa keboné, njaluk bagèané.3 Nanging slaf sing dikongkon mau malah dityekel karosing nyéwa kebon terus digebuki. Sakwisé kuwi slaféterus dikongkon lunga nganggur, ora nggawa apa-apa.

4 “Sing nduwé kebon terus ngongkon slaf liyané, nang-ing sing iki uga dipentungi sirahé lan dielok-elokké sakgelemé. 5 Liyané menèh dikongkon, iki malah dipatèni.Kabèh sing dikongkoni menèh nèk ora dipatèni ya dipen-tungi. 6 Sing nduwé kebon saiki namung nduwé wong sijising kenèng dikongkon, yakuwi anaké déwé, sing ditrés-nani. Wongé terus ngongkon anaké ngomong ngéné:‘Menawa waé wong-wong wedi marang kowé, awit kowéanakku déwé!’ 7Nanging wong-wong sing nyéwa kebonémalah ngomong marang sakpada-pada: ‘Iki anaké singnduwé kebon. Hayuk dipatèni waé, dadiné keboné wèkéawaké déwé.’ 8 Anaké mau terus dityekel; kadung wisdipatèni terus diuntyalké nang njabané kebon.

9 “Dipikir déwé jajal. Sing nduwé kebon kudu ngapasaiki? Dèkné mesti bakal budal déwé. Sing nyéwakebonémesti bakal dipatèni kabèh lan kebonémesti bakaldiséwakké wong liya-liyané? 10 Apa kowé ora tau matyanang Kitab, ayat sing uniné ngéné:‘Watu sing dibuwangkaro sing tukang nggawé omah,malah watu kuwising dadi watu wiwitan.11 Iki penggawéné Gusti Allah,sing nggumunké banget.’ ”

12 Para penuntuné wong Ju pada rumangsa disemonikaroGusti Yésus lanwis kudunyekel Dèkné, nanging padawedi karo wong okèh liyané. Mulané Gusti Yésus terusdiejarké waé, terus pada lunga.

Markus 12:13 47 Markus 12:19Bab sing wèké ratuné lan sing wèké Gusti Allah

13Wong-wong terus ènèng sing ngongkon wong Farisisiji-loro lan wong sangka golongané ratu Hérodès nangnggoné Gusti Yésus, supaya ngenèng Dèkné nganggopitakonan-pitakonan. 14 Kadung wis tekan nggoné GustiYésus wong-wong mau ngomong: “Guru, awaké déwéngerti nèk piwulangmu kuwi bener tenan. KaromenèhKowé ora wedi sapa-sapa. Kowé nèk mulangi bab dalanéGusti Allah bener lan ènèng wujuté, awit Kowé oraperduli karo sapa-sapa. Mulané awaké déwé kepéngintakon marang Kowé. Nèk miturut agamané awaké déwékepriyé? Kudumbayar belastingmarang ratuné apa ora?”

15Nanging Gusti Yésus wis ngerti nèk wong-wong singtakon kuwi namung étok-étok. Mulané Dèkné ngomong:“Kenèng apa kowé kok kepéngin ngenèng Aku? Jajalnggawa duwit rètyèh siji mbréné tak deloké.”

16 Terus ènèng sing nggawa duwit rètyèh siji. GustiYésus terus takon marang wong-wong mau: “Didelok ta!Nang duwit iki ènèng gambaré sapa lan jenengé sapa?”

Wong-wong semaur: “Gambaré lan jenengé ratunéRum!”

17 Gusti Yésus terus ngomong: “Lah ya wis ta! Apasing kudu mbok kèkké marang ratuné ya kèkké marangratuné lan apa sing kudu mbok kèkké marang Gusti Allahya kèkké marang Gusti Allah.”

Wong-wong nggumun krungu saurané Gusti Yésus.Bab tangi sangka pati

18Enèng wong Saduki siji-loro mara nang nggoné GustiYésus. Wong Saduki kuwi ora ngandel nèk wong matibakal tangi menèh. Wong-wong iki takon marang GustiYésus: 19 “Guru, nabi Moses wis nggawèkké pernatankanggo awaké déwé ngéné: ‘Nèk ènèng wong lanangmati ninggal randa tanpa anak, seduluré wong lanang

Markus 12:20 48 Markus 12:28

sing mati kuwi kudu ngepèk randa mau dadi bojoné lannggawèkké turunan kanggo seduluré sing mati.’

20 “Lah saiki ènèng sedulur lanang-lanang pitu. Singmbarep ngepèk bojo, nanging kadung mati ora ninggalanak. 21 Sing nomer loro terus ngepèk randané dadibojoné, nanging sing iki ugamati tanpa nduwé anak. Karosing nomer telu ya pada waé ngono. 22 Entèk-entèkésedulur pitu mau kabèh mati, tanpa ninggal turunan siji-sijia. Mbok randané ya terus mati pisan. 23 Saiki awakédéwé arep takon: lah mbésuk nèk wantyiné wong matipada tangi menèh, wong wédok mau bakal dadi bojonésing endi? Awaké déwé takon, awit wong wédok iki wisdadi bojoné sedulur kabèh pitu mau?”

24 Gusti Yésus semaur: “Kowé kuwi jan klèru banget.Kowé ora dunung isiné Kitab lan kowé blas ora ngertikwasané Gusti Allah. 25 Awit mbésuk nèk wong-wongtangi sangka pati uripé bakalé kaya mulékat swarga, oraènèng tyarané bebojoan. 26 Lan bab tangi menèh sangkapati, apa kowé ora matya nang kitabé nabi Moses babgrumbulan eri sing murup? Nang kono Gusti Allah lakngomong ta marang nabi Moses: ‘Aku iki Gusti AllahéAbraham, Gusti Allahé Isak lan Gusti Allahé Yakub.’27 Tegesé Bapa Abraham, Isak lan Yakub kuwi saikingabekti marang Gusti Allah. Lah wong sing ngabektimarang Gusti Allah kuwi lak wong urip ta, mosok wongmati? Dadiné Bapa Abraham, Isak lan Yakub kuwi saikiurip menèh. Nèk kowé ora pretyaya kuwi, kowé jan klèrutenan!”

Wèt sing gedé déwé28 Enèng guru Kitab krungu enggoné wong-wong pada

bantah-bantahan lan wong iki nitèni nèk Gusti Yésus singnyauri wong-wong ya bener tenan. Guru Kitab iki mara

Markus 12:29 49 Markus 12:36nang nggoné Gusti Yésus takon ngéné: “Wèt sing endising penting déwé?”

29 Gusti Yésus semaur: “Wèt sing penting déwé yaiki: ‘Rungokké bangsa Israèl, Gusti Allahé awaké déwékuwi siji. 30 Trésnaa marang Gusti Allah sak atimu lannyawa-ragamu, kapinteranmu lan kekuwatanmu dikang-gokna kanggo ngladèni Gusti Allah.’ 31 Wèt liyané singpenting ya iki: ‘Trésnaa marang tunggal manungsa kayaenggonmunrésnani awakmudéwé.’ Ora ènèngwèt liyanésing gedéné ngungkuli wèt loro iki.”

32 Guru Kitab mau semaur: “Kowé bener, Guru.Pantyèn Gusti Allah mung siji, ora ènèng liyané.33 Pantyèn awaké déwé kudu nrésnani Gusti Allah sakatiné, ing lair lan batin lan karo sakkèhé kekuwatané.Uga kudu trésna marang liyané kaya enggoné nrésnaniawaké déwé. Iku pantyèn luwih apik tenimbang mbelèhkéwan lan pawèh liya-liyané marang Gusti Allah.”

34 Gusti Yésus weruh nèk guru Kitab iki sing se-maur nggenah lan bener, mulané Dèkné terus ngomongmarang wongé: “Kowé wis tyedek karo Kratoné GustiAllah.”

Sakwisé kuwi terus ora ènèng sing wani takon apa-apamenèh.

Pitakonan bab Kristus35 Gusti Yésus dongé mulangi nang Gréja Gedé gen-

tènan takon: “Lah guru-guru Kitab kok ngomong nèkKristus namung manungsa turunané ratu Daved, duduGusti Allah? 36 Ratu Daved déwé lak wis ngomong ngénéta, dongé dèkné dikwasani karo Rohé Allah:‘Gusti Allah wis ngomong ngéné marang Gustiku:Mbrénéa njagong nang tengenku,nganti mungsuhmu wis tak telukké kabèh.’

Markus 12:37 50 Markus 13:137Lah ratu Daved déwé ngarani Kristus kuwi Gusti. MosokKristus turunané ratu Daved?”

Wong okèh seneng ngrungokké piwulangé Gusti Yésus.38 Dèkné uga mulangi wong-wong ngéné: “Pada singati-ati karo para guru Kitab. Wong-wong kuwi namungseneng mlaku-mlaku nganggo salin kaya wong sing gedépangkaté. Nèk nang pasar njaluk digatèkké lan diajènikaro wong liyané. 39Nèk nang sinaguk apa nang kumpu-lan pésta njagongé nang ngarep déwé. 40Pada seneng lanpinter ngrampasi omahé randa-randa terus étok-étokéndonga suwi kanggo nutupi klakuané. Wong kaya ngonokuwi bakal éntuk setrapan sing luwih abot.”

Pawèhé mbok randa41 Gusti Yésus terus njagong nang ngarepé wadah

duwit nang Gréja Gedé kono. Dèkné ndelokké wong-wong sing pada nglebokké pawèhé. Okèh wong sugihpada nglebokké duwité. Wong-wong iki pawèhé ya orasetitik. 42 Terus ènèng randa mlarat nglebokké rètyèhloro sing tyilik banget ajiné. 43 Gusti Yésus terus nyelukmurid-muridé diomongi ngéné: “Pada ngertia, kanggoGusti Allah randa mlarat iku pawèh sing okèh déwétenimbang liya-liyané. 44 Awit wong sing sugih ngekèkisangka kasugihané, nanging randa iku ngekèki sangkakemlaratané.”

13Gréja Gedé bakal dirusak

1 Dongé Gusti Yésus metu sangka Gréja Gedé terusènèng murid sing ngomong marang Dèkné: “Guru, de-lokké ta, gréjané kuwi jan nggumunké tenan apiké. De-lokké watu-watuné gedéné!”

Markus 13:2 51 Markus 13:122 Gusti Yésus semaur: “Kowé weruh Gréja Gedé iki ta?

Bakalé ora ènèng watu siji waé temumpang liyané. Kabèhbakal ambruk rata lemah.”

Bab sak wernané karusakan lan kasangsaran nang jagat3 Gusti Yésus terus njagong nang gunung Olèf, adep-

adepankaroGréjaGedé. Nangkono rasul Pétrus, Yakobus,Yohanes lan Andréas terus mara lan takon: 4 “Gusti,kapan sembarang-mbarang kuwi bakal klakon lan kepriyéawaké déwé bisané ngerti nèk wis tekan wantyiné? Apatandané?”

5 Gusti Yésus terus ngomong ngéné: “Pada sing ati-ati. Aja sampèk kowé diapusi lan disasarké wong. 6 Okèhwong bakal teka nganggo jenengku ngomong: ‘Ya akuiki Kristus!’ Okèh wong sing bakal diapusi. 7 Nèk kowékrungu ènèng perangan lan kabar-kabar nèk bakal ènèngperangan, aja pada kagèt. Kuwi kabèh kudu klakon,nanging iku durung entèk-entèkané. 8 Awit bangsa singsiji bakal nglawan bangsa liyané lan negara sing siji bakalperang nglawan negara liyané. Uga bakal ènèng lindulan kekurangan pangan nang pirang-pirang panggonan.Nanging kuwi ijik wiwitané waé, kaya wong wédok nèknglarani kaé nèk arep mbayi.

9 “Pada sing ati-ati. Awit kowé bakal disèrèt nangngarep kruton lan bakal dipentungi nang sinaguk. Kowébakal digawa nang ngarepé gramang lan ratu kongkonngekèki paseksi kanggo Aku. 10 Pantyèn, kabar kabun-gahané Gusti Allah kudu digelarké ndisik marang sabenbangsa. 11 Nèk kowé dityekel lan digawa nang ngarepkruton, aja pada bingung bab sing kudu mbok omong;Roh Sutyi déwé sing bakal ngekèki tembung ing atimu ingwantyi kuwi. Kuwi sing kudu mbok omongké. 12 Sedulurbakal ngandakké seduluré déwé lan bapak bakal ngan-dakké anaké déwé supaya dipatèni. Anak-anak bakal

Markus 13:13 52 Markus 13:22nglawan lan ngandakké wong tuwané supaya dipatèni.13 Wong kabèh bakal nyengiti kowé jalaran kowé nurutaku. Nanging sapa sing mantep terus tekan entèk-entèkané, kuwi sing bakal slamet.”

Bab kasusahan sing gedé lan kristus-kristus sing palsu14 Gusti Yésus neruské tembungé: “Kowé bakal weruh

nggegilané karusakan nang panggonan sing dudu pangg-onané. (Sing pada matya iki mikira sing apik supayabisa dunung.) Wong-wong sing nang Yudéa mblayuanang gunung-gunung, supaya kowé aja sampèk dipatèni.15Wong-wong sing nang nduwur omah aja pada medun.Aja pada mlebu njikuk apa-apa. 16 Sing ijik nang kebon,aja mulih njikuk salin. 17 Melaské banget bakalé wayahkuwi kanggo wong sing meteng lan sing nduwé bayi.18Ndongaa supaya sembarang iki aja sampèk tiba wayahéadem gedé. 19 Awit bakal ènèng kasusahan gedé banget.Kawit Gusti Allah nggawé jagat iki tekané saiki durungtau ènèng kasangsaran kaya ngono gedéné lan sakwisékuwi ya ora bakal ènèng liyané sing ngungkuli kuwigedéné. 20 Semunggoné kasusahan kuwi ora dityekakkékaro Gusti Allah, mesti ya ora bakal ènèng wong siji waésing slamet. Nanging jalaran melas marang wong-wongsing wis dipilih, Gusti Allah nyekakké wayah kasangsarankuwi.

21 “Lan nèk ènèng wong ngomong: ‘Ya iki Kristus,’ apa‘ya kaéKristus,’ aja padangandel. 22Awit okèhwongbakalteka ngomong: ‘Aku iki Kristus,’ apa ‘Aku iki kongkonanéGusti Allah,’ nanging wujuté dudu lan namung ngapusi.Wong-wong kuwi bakal nggawé tanda-tanda lan mujijat-mujijat. Tujuané namung kanggo nyasarké kowé. Se-munggoné bisa ngono ya arep nyasarké wong-wong singwis dipilih karo Gusti Allah mbarang. Nanging ora bisa.

Markus 13:23 53 Markus 13:3423 Mulané pada sing awas lan ati-ati, awit kowé wis takomongi sakdurungé bab sembarang-mbarang kuwi.”

Tekané Anaké Manungsa24 Gusti Yésus ngomong: “Sakwisé waktu kasusahan

gedé kuwi, srengéngé bakal malih peteng lan mbulanéora bakal semlorot menèh. 25 Lintang-lintang bakal tibasangka langit lan pangwasa-pangwasa nang langit bakalhoyak kabèh. 26 Sakwisé kuwi kabèh Anaké Manungsabakal ngétok nang méga. Kabèh bakal weruh gedénékwasané sing semlorot nganggo pepadangé swarga.27Dèkné bakal ngongkon mulékat-mulékaté nglumpukkéwong-wong sing wis dipilih, sangka wétan, kulon, lor lankidul, sangka entèk-entèkané bumi lan entèk-entèkanélangit.”

Piwulang sangka wit anjir28 Gusti Yésus nutup tembungé ngéné: “Mbok di-

titèni wit anjir kaé. Nèk pangé molai ijo lan memeslan metu godongé, kowé ngerti nèk wayah panas wistyedek. 29 Kaya ngono uga, nèk kowé weruh kabèh singtak omong mau molai klakon, ngertia nèk wis tyedekbanget wantyiné enggonku bakal teka. 30 Pada dititèni!Kowé bakal menangi kabèh iki klakon. 31 Langit lan bumiiki bakal ilang, nanging tembungku bakal ènèng terus,slawas-lawasé.

32 “Nanging yakuwi, bab kapan bakalé klakon, oraènèng wong ngerti. Mulékat-mulékat nang swarga ya orangerti lan Anaké Gusti Allah ya ora ngerti. Sing ngertinamung Gusti Allah Bapaké. 33 Mulané, pada sing awaslan sing ati-ati, awit kowé ora ngerti kapan bakalé klakon.34 Kenèng tak padakké karo wong nèk arep lunga adohkaé. Dèkné lunga lan sembarangé dipasrahké marang

Markus 13:35 54 Markus 14:7para peladèné. Kabèh dipréntah lan dikèki bagèan déwé-déwé. Uga sing jaga lawang dipréntah kongkon melèk ajasampèk ngantuk. 35Mulané, pada melèka lan sing awas,awit kowé ora ngerti kapan sing nduwé omahmau bakaléteka, wayah soré, tengah wengi, wayah jago kluruk, apawayah ésuk. 36 Aja sampèk, nèk dèkné teka dadakan,terus nemu kowé ijik turu. 37Mulané saiki Aku ngomongmarang kowé kabèh: ‘Pada melèka lan sing jaga-jaga.’ ”

14Putusan arep matèni Gusti Yésus

1Rong dinamenèhwis wayahé Paskah. Ing dina Paskahkuwi wong Ju pada mangan roti sing ora ènèng raginé.Para pengarepé imam lan para guru Kitab pada nggolèkakal enggoné arep nyekel lan matèni Gusti Yésus, tanpawong-wong ngerti. 2Mulané pada ngomong: “Aja wayahéPaskah, mengko ndak marakké ramé lan gègèran.”

Gusti Yésus diusapi lenga wangi sing larang3 Gusti Yésus saiki nang désa Bétani, merdayoh nang

omahé Simon sing mauné lara lépra. Dongé Gusti Yésusijik jagongan ènèng wong wédok teka nggawa botol isinélenga wangi tus sing larang banget regané. Lenga wangiiki sing digawé oyot-oyoté tanduran nardus. Botolé terusdipetyah guluné lan isiné diesokké nang sirahé GustiYésus. 4Wong-wong terus ènèng sing rasan-rasan: “Lahapa jawané lenga wangi larang-larang kok diebrèh-ebrèhngono? 5 Semunggoné diedol lak payu okèh ta? Duwitélak ya kenèng dikèkké wong ora nduwé ta?” Wong-wongiki terus nyenèni wong wédoké.

6Nanging Gusti Yésus ngomong: “Bèn, mbok diejarké!Kenèng apa kokmbokpenging? Wongwédok iki nindakkébarang sing apik banget marang Aku. 7 Wong mlarat

Markus 14:8 55 Markus 14:15

slawasé ènèng waé lan sak wantyi-wantyi nèk kowékepéngin nulungi kowé bisa. Nanging Aku iki ora slawasétyampur kowé. 8 Wong wédok iki nindakké sak bisanékanggo nduduhké katrésnané marang Aku. Dèkné interénamung nglengani awakku karo lenga wangi, sakdurungéAku dikubur. 9 Dititèni ta, nang endi waé ing donya kénésing bakal digelari kabar kabungahané Gusti Allah bakalkrungu uga bab sing ditindakké karo wong wédok iki,kanggo pengéling-éling marang dèkné.”

Yudas Iskariot ngelungké Gusti Yésus marang mungsuhé10 Sangka muridé Gusti Yésus sing rolas terus ènèng

siji sing budal nang nggoné para pengarepé imam arepngelungké Dèkné marang wong-wong kuwi, yakuwi Yu-das Iskariot. 11 Wong-wong kadung krungu kuwi teruspada bungah banget lan saguh ngekèki duwit. Saiki Yu-das molai nggolèk kelunggaran enggoné arep ngelungkéGusti Yésus marang para pengarepé imam mau.

Tyetyawis kanggo mangan Paskah12 Saiki wis wayahé Riyaya Roti Tanpa Ragi. Ing dina

sing ndisik déwé wong-wong lumrahé mbelèh tyempé.Ing dina iku murid-muridé takon marang Gusti Yésus:“Gusti, Kowé arep mangan Paskah nang endi? Dadinéawaké déwé bisa tata-tata!”

13 Gusti Yésus terus ngongkon murid loro. Dèknéngomong: “Kana mlebu nang Yérusalèm. Nang dalankowé bakal kepetuk wong lanang nggawa kendi isinébanyu. Kowé pada mèlua wong kuwi. 14 Nèk kowéwis tekan omahé, ngomong karo sing nduwé omahngéné: ‘Guruné nakokké kamar sing arep dienggo man-gan Paskah karo murid-muridé.’ 15Wongé mengko terusnggawa kowé nang kamar gedé nang nduwur sing wis

Markus 14:16 56 Markus 14:25ditata. Kana sing arep dipangan dityawis-tyawiské nangkono.”

16Muridé mau terus pada budal nang Yérusalèm, teruskepetuk wongé, kaya sing diomong karo Gusti Yésusmau.Nang kono terus pada nyawiské panganan Paskah.

Gusti Yésus ngomong sapa sing arep ngelungké Dèknémarang mungsuhé

17Mbenginé kuwi Gusti Yésus teka karo murid-muridé.18 Dongé pada jejagongan mangan Gusti Yésus terusngomong: “Aku ngomong, ènèng siji bakal ngelungké Akumarang mungsuhé. Siji sing mangan tyampur karo Akuiki.”

19 Murid-muridé terus kagèt lan sedi. Terus padagentèn takonmarang Gusti Yésus: “Mosok aku ta, Gusti?”

20 Gusti Yésus semaur: “Ya siji tunggalé kowé wongrolas kuwiwaé, singmèlu nyelupké rotiné nangmangkok.21 Pantyèn, Anaké Manungsa kudu mati. Kuwi wis ketuliskawit jaman mbiyèn. Nanging tyilaka tenan wong singngelungké Anaké Manungsa marang mungsuhé. Wongkuwi luwung ora lair waé mauné.”

Pésta Sutyi22 Dongé pada jejagongan mangan Gusti Yésus terus

njikuk roti lan sakwisé didongakké terus dityuwil-tyuwildikèkké marang murid-muridé. Dèkné ngomong: “Padadipangan. Roti iki badanku.”

23 Gusti Yésus terus njikuk ombèné. Sakwisé maturke-suwun marang Gusti Allah ombèné terus dielungkémarang murid-muridé. Kabèh mèlu ngombé. 24 GustiYésus ngomong marang murid-muridé: “Iki getihku singmili kanggo wong okèh. Getih iki tandané nèk GustiAllah nggawé prejanjian anyar karo kowé. 25 Tenan,Aku ngomong, Aku ora bakal ngombé anggur iki menèh

Markus 14:26 57 Markus 14:34tekané Aku ngombé anggur sing anyar mbésuk nangswarga.”

26 Sakwisé kuwi terus pada singi-singi maturkesuwunlan ngluhurké Gusti Allah, terus pada budal nang gunungOlèf.

Gusti Yésus ngomong nèk rasul Pétrus bakal nyélaki Dèkné27Gusti Yésus ngomong marang murid-muridé: “Kowé

bakal pada semplak pengandelmu lan bakal ninggal Aku,kaya sing wis ketulis nang kitabé nabi Sakarias, nèk GustiAllah bakal matèni sing tukang angon lan wedusé bakalpada buyar kabèh. 28 Nanging nèk Aku wis ditangèkkésangka pati, Aku bakal budal nang Galiléa, ndisiki kowé.”

29 Rasul Pétrus semaur: “Ora Gusti, senajan liyanéninggal Kowé, aku ora bakal ninggal Kowé.”

30 Gusti Yésus terus ngomong marang rasul Pétrus:“Titènana déwé, wengi iki waé, sakdurungé jago klurukping pindo, kowé bakal ngengkeng sampèk ping telu nèkora kenal Aku.”

31Rasul Pétrus terus semaur menèh: “Ora Gusti, tenan,ora pisan-pisan aku bakal nglakoni kaya ngono. Senajanaku kudumati bareng karo Kowé, tak lakoni, nanging akuora bakal nyélaki Kowé.”

Murid-murid liyané uga ngomong ngono.Gusti Yésus ndonga nang Gètsémané

32 Gusti Yésus lan murid-muridé terus budal nangpanggonan sing jenengé Gètsémané. Dèkné ngomongmarang murid-muridé: “Kowé ngentèni nang kéné waé.Aku arep ndonga.” 33 Rasul Pétrus, Yakobus lan Yohanesdiejèk karo Gusti Yésus. Nang kono Gusti Yésus molaikrasa wedi lan susah banget. 34 Dèkné ngomong: “Atikujan sedi banget. Rasané kaya arep mati. Kowé nang kénéwaé lan aja turu.”

Markus 14:35 58 Markus 14:44

35 Gusti Yésus terus rada ngedohi murid-muridé kuwi,terus niba nang lemah lan ndonga marang Gusti Allah.Dèkné nyuwun, nèk bisa, Dèkné ora usah ngalami wantyikasangsaran kuwi. 36 Tembungé: “Duh Bapakku, Kowébisa sembarang. Mbok kasangsaran iki disingkirké sangkaAku! Nanging senajan abot, Aku kepéngin nglakonikarepmu, ora karepku déwé.”

37Gusti Yésus terus balik menèh lan nemumuridé singtelu mau ijik turu. Dèkné terus ngomong marang rasulPétrus: “Simon, lah kowé kok turu. Mosok ora bisa melèksak jam? 38 Pada melèka lan pada ndedongaa supayaora pada kalah nèk Sétan nyoba. Pantyèn, atiné karep,nanging awaké ora kuwat.”

39 Gusti Yésus terus ninggal murid-muridé terus budalndonga menèh. Sing disuwun ya tunggalé, kaya singndisik. 40 Kadung balik menèh murid-muridé ijik turu,awit padangantuk tenan. Murid-muridé kadung tangi orawani ngomong apa-apa.

41 Ping teluné, dongé Gusti Yésus balik menèh sangkandedonga, Dèkné ngomong marang murid-muridé: “Ijikpada énak-énak turu waé? Wis, saiki wis tekan wantyinéenggoné Anaké Manungsa bakal dielungké marang wongala. 42 Pada tangi, hayuk budal. Delokké, sing arepngelungké Aku marang mungsuhé wis teka!”

Gusti Yésus dityekel43 Gusti Yésus durung sampèk rampung sing ngomong

kuwi terus Yudas teka karo wong okèh, pada nggawapedang lan pentung. Yudas muridé Gusti Yésus déwé,tunggalé murid sing rolas. Yudas lan wong-wong maudikongkon karo para pengarepé imam, guru Kitab lanpengarepé wong Ju. 44 Yudas wis nggawé tanda karowong-wong kuwi ngomong: “Wong sing tak ambung,

Markus 14:45 59 Markus 14:55

yakuwiwongé. Dityekel terus digawa lunga landijaga singapik!”

45 Kadung wis tekan kono Yudas terusan marani GustiYésus, terus ngomong: “Guru!” Sakwisé ngomong ngonodèkné terus ngambung Gusti Yésus. 46 Gusti Yésus terusdityekel karo wong-wong. 47 Nanging ènèng murid sijinarik pedangé lan ngantem kupingé slafé Imam Gedésampèk tyepol. 48 Gusti Yésus ngomong marang wong-wongmau: “Apa Aku iki wong nakal kok kowémarani Akunggawa pedang lan pentung. 49 Saben dina Aku tyampurkaro kowé nang Gréja Gedé nèk Akumulangi. Lah kok orapada nyekel Aku? Nanging pantyèn ya wis kudu klakonngéné, kaya sing wis ketulis nang Kitab.”

50Murid-muridé terus pada mblayu lunga, Gusti Yésusditinggal déwé.

51-52 Enèng botyah enom mèlu Gusti Yésus. Botyahenom iki namung nganggo salin mori. Botyah iki di-tyekel karo wong-wong, nanging namung kenèng saliné,botyahé mblayu ora nganggo apa-apa.

Gusti Yésus digawa

nang Kruton Agama53 Gusti Yésus terus digawa nang ngarepé Imam Gedé.

Para pengarepé imam, para guru Kitab lan para pen-garepé bangsa Ju terus ngumpul kabèh. 54 Rasul Pétrusngetutké Gusti Yésus sangka kadohan sampèk mlebutekan lataré omahé Imam Gedé. Nang kono rasul Pétrusterus njagong nang bediyangan nggolèk anget tyampurkaro wong-wong sing njaga panggonan kono. 55 Parapengarepé imam lan wong-wong sing tukang ngrutupada nggolèk seksi, supaya bisa nemu jalaran kanggo

Markus 14:56 60 Markus 14:65nyalahké lan matèni Gusti Yésus, nanging ora nemu siji-sijia. 56 Pantyèn okèh sing dadi seksi nyalahké GustiYésus, nanging tembungé ora tyotyok.

57 Enèng sing nyalahké Gusti Yésus ngéné: 58 “Awakédéwé krungu Dèkné ngomong nèk bakal mbubrah GréjaGedé gawéané manungsa iki lan omongé dèkné bisangedekké liyané sakjeroné telung dina, sing dudugawéané manungsa. 59 Nanging seksi iki ya pada waéora tyotyok karo liya-liyané.”

60 Imam Gedé terus ngadek lan maju nang tengahéwong-wong terus nakoni Gusti Yésus: “Lah kowé saikiarep ngomong apa? Tembungé wong-wong kuwi benerapa ora?”

61 Nanging Gusti Yésus meneng waé, ora semaur apa-apa. Imamé terus takon menèh: “Apa kowé kuwi Kristus?Apa kowé Anaké Gusti Allah sing Sutyi Déwé?”

62 Gusti Yésus semaur: “Pantyèn, ya Aku iki. Kowébakal weruh Anaké Manungsa njagong nang tengenéGusti Allah sing Kwasa Déwé. Kowé bakal weruh Dèknéteka nang mégané langit.”

63 Imam Gedé krungu Gusti Yésus ngomong ngonoterus nesu lan nyuwèk saliné ngomong: “Awaké déwéwis ora mbutuhké seksi menèh. 64 Kowé kabèh wiskrungu déwé Dèkné ngèlèk-èlèkké Gusti Allah. Kepriyépinemumu kabèh?”

Kabèh pada nyalahké Gusti Yésus lan pada setuju nèkDèkné kudu dipatèni.

65Enèng sing pada ngidoni lan nutupi rainé Gusti Yésusterus diantemi karo ngomong: “Mbedèk jajal, sapa singngantemi Kowé!” Sing jaga mbarang mèlu ngantemiGusti Yésus.

Rasul Pétrus nyélaki Gusti Yésus

Markus 14:66 61 Markus 15:266Dongé rasul Pétrus ijik nang lataré kono, nang ngisor,

terus ènèng slaf wédok teka, slafé Imam Gedé. 67 Dèknéweruh rasul Pétrus njagong nang bediyangan terus nge-matké lan ngomong: “Kowé mbarang tau mèlu Yésus,wong Nasarèt kaé.”

68 Nanging rasul Pétrus ora ngaku, malah ngèngkèlngomong: “Kowé kuwi ngomongké apa ta? Aku ora ngertiapa sing mbok omong kuwi.” Rasul Pétrus terus mlakumetu tekan lawang njaba. (Terus ènèng jago kluruk.)

69Nang kono slaf wédokmauweruh dèknémenèh terusngomong karo wong liya-liyané: “Wong iki tunggalé singmèlu Yésus.” 70Nanging sepisan menèh rasul Pétrus orangaku.

Ora let suwi wong-wong sing nang kono ngomongmarang rasul Pétrus: “Pantyèn tenan, kowé tunggalémuridéYésus, awit ketaranèk kowéwong sangkaGaliléa.”

71 Rasul Pétrus terus sumpah: “Aku jan ora kenal blaskaro wong sing mbok omongké kuwi. Nèk Aku goroh akugelem mati.”

72 Sakwisé rasul Pétrus ngomong ngono kuwi, terusènèng jago kluruk ping pindoné. Rasul Pétrus sakwatkélingan nèk Gusti Yésus ngomong: “Sakdurungé jagonékluruk ping pindo kowé bakal ngomong ping telu nèk orakenal Aku.” Rasul Pétrus terus nangis kelara-lara.

15Gusti Yésus digawa nang ngarepé gramang Pilatus

1 Esuké mruput para warga Kruton Agama padangumpul nggawé putusan; kuwi para pengarepé imam,para pengarepé bangsa Ju lan para guru Kitab. Gusti Yé-sus terus dibanda digawa nang nggoné gramang Pilatus.2 Pilatus takon marang Gusti Yésus: “Apa kowé ratunébangsa Ju?”

Markus 15:3 62 Markus 15:15

Gusti Yésus semaur: “Pantyèn bener sing mbok omongkuwi.”

3 Para pengarepé imam terus pada nyalahké GustiYésus bab pirang-pirang prekara. 4 Pilatus terus takonmenèh: “Mosok Kowé ora semaur apa-apa? Delokké,wong-wong pada nyalahké Kowé. Lah Kowé ngaku apaora?”

5 Nanging Gusti Yésus blas ora semaur apa-apa,marakké Pilatus nggumun tenan.

Gusti Yésus apa Barabas6 Lumrahé saben taun, nèk wayahé riyaya Paskah, gra-

mang Pilatus ngetokké wong setrapan siji. Wong-wongdililanimilih déwé sapa. 7Saiki nang setrapan kono ènèngwong pembruntakan sing pada disetrap. Enèng siji singjenengé Barabas, singmatèni wong dongé ènèng rerusuh.8 Wong okèh teka nang nggoné gramang Pilatus njaluksetrapan siji dietokké. 9 Pilatus semaur marang wong-wong: “Semunggoné Yésus, ratuné bangsa Ju, tak etokké,kowé gelem apa ora?” 10 Pilatus takon iki, awit dèkné wisnitèni nèk para pengarepé imam kuwi ora senengmarangGusti Yésus.

11 Nanging para pengarepé imam pada ngojok-ojokiwong-wong supaya pada njaluk Barabas sing dietokké.12 Pilatus terus semaur menèh: “Lah aku kongkon nga-pakké karo Yésus, sing mbok arani ratuné bangsa Ju!”

13Wong-wong terus pada mbengok: “Dipentèng, Yésuskudu dipentèng!”

14 Pilatus takon: “Lah apa salahé Dèkné?”Nanging wong-wong malah pada mbengok luwih ban-

ter: “Dipentèng!”15 Supaya wong-wong pada lega, Barabas terus di-

etokké. Pilatus terus mréntah kongkon metyuti lanmentèng Gusti Yésus.

Markus 15:16 63 Markus 15:29Gusti Yésus digawé sembrana

16 Para soldat terus nggawa Gusti Yésus mlebu nanglataré kruton terus nyeluk liya-liyané kongkon padanglumpuk. 17 Gusti Yésus terus dienggoni salin abanglan sirahé dipasang makuta gawéan eri. 18 Sakwisé kuwiterus pada mbagèkké Dèkné ngomong: “Slamet ratunébangsa Ju!” 19 Gusti Yésus terus dipentungi sirahé landiidoni. Soldat-soldat mau terus sedeku, étok-étokényembah Dèkné. 20 Kadung wis marem enggoné nggawésembrana marang Gusti Yésus, saliné abang mau terusdityepotmenèh lan saliné déwé dienggokké, terus digawalunga arep dipentèng.

Gusti Yésus dipentèng21 Ing wantyi kuwi ènèng wong mulih sangka kebon

liwat kono. Wong iki jenengé Simon, bapaké Alèksanderlan Rufus, mbiyèn manggoné nang kuta Siréné. Simondipeksa kongkon manggul kayu sing arep dienggo men-tèng Gusti Yésus. 22Gusti Yésus terus digawa nang pangg-onan sing jenengé Golgota. Golgota kuwi tegesé: endaséwong mati. 23 Nang kono Gusti Yésus dikèki anggurdityampur mur kongkon ngombé, nanging Dèkné oragelem. 24 Gusti Yésus terus dipentèng lan saliné diedumnganggo lotré, dadinéngerti bagèanédéwé-déwé. 25GustiYésus dipentèng jam sanga ésuk. 26 Kayu sing dienggomentèng dikèki tulisan ngéné: “Ratuné bangsa Ju.” Yatembung iki sing dienggo nyalahké Gusti Yésus. 27Barengkaro Gusti Yésus uga ènèng wong ala loro dipentèng. Sijinang sebelah tengen lan liyané nang sebelah kiwa. (28Dadiné keturutan tenan sing ketulis nang Kitab: “Dèknédidadèkké siji karo wong ala!”)

29 Wong-wong sing liwat kono pada moyoki Dèkné.Pada gèdèk-gèdèk lan muni: “Rasakna saiki! Jaréné Kowé

Markus 15:30 64 Markus 15:40arep mbubrah Gréja Gedé lan arep mbok dekné menèhsakjeroné telung dina. 30 Jajal tulungana awakmu déwé?Meduna sangka pentèngan kuwi.”

31 Para pengarepé imam lan para guru Kitab uga padamoyoki lan ngomong marang sakpada-pada: “Jaréné bisanulungi wong liyané, lah awaké Dèkné déwé kok ora bisanulungi? 32 Jaréné Dèkné Kristus, ratuné Israèl. Jajalmedun sangka pentèngan kono, dadiné awaké déwé bisaweruh lan pretyaya.”

Wong-wong sing disalib bareng karo Gusti Yésus ugamèlu moyoki.

Gusti Yésus ninggal33 Wiwit jam rolas awan sak negara malih peteng,

telung jam suwéné. 34 Ing wayah jam telu Gusti Yésusmbengok banter: “Eloi, Eloi, lamah sabaktani?” Nèk tyaraJawa: “Duh Allahku, kenèng apa Aku kok mbok tinggal?”

35Wong liwat sing krungu kuwi ngomong: “Rungokkéta, Dèkné nyeluk nabi Elia.” 36 Enèng siji njikuk sponsdietylupké nang anggur terus disundukké putyuké kayudawa terus dikèkké Gusti Yésus kongkon nyutyup. Wongéngomong: “Hayuk dientèni. Awaké déwé kepéngin ngertinabi Elia nulungi Dèkné apa ora.”

37 Nanging Gusti Yésus malah mbengok banter terusninggal.

38 Kordèn tutupé kamar sing sutyi déwé nang GréjaGedé terus suwèk dadi loro, sangka nduwur mengisor.39 Penggedéné soldat sing jaga nang ngarepé kayupentèngan kono weruh ninggalé Gusti Yésus. Dèknéngomong: “Wong iki pantyèn Anaké Gusti Allah tenan.”

40 Nang kono uga ènèng wong wédok-wédok singnyawang lelakon mau sangka kadohan. Kayadéné MariaMakdaléna, Salum lan Maria, ibuné Yakobus Tyilik lan

Markus 15:41 65 Markus 16:3Yoses. 41Wong wédok-wédok iki pada mèlu lan ngladèniGusti Yésus dongé Dèkné ijik nang Galiléa. Nanginguga ènèng wong wédok-wédok liyané sing teka nangYérusalèm bareng karo Gusti Yésus.

Gusti Yésus dikubur42-43 Ing dina kuwi, dina jemuah, wong Ju pada tata-tata

kanggo dina sabat. Soréné kuwi ènèngwongnangnggonégramang Pilatus nembung layoné Gusti Yésus. Wong ikijenengé Yosèf, mbiyèné sangka kuta Arimatéa. Dèknéwargané Kruton Agama, mulané ya diajèni banget karowong liyané. Yosèf uga ngarep-arep tekané Kratoné GustiAllah. 44 Pilatus déwé nggumun krungu nèk Gusti Yésuswis ninggal, mulané dèkné nyeluk penggedéné soldatsing jaga ditakoni apa ninggalé Gusti Yésus wis suwi.45 Sakwisé Pilatus krungu déwé sangka soldat mau nèkGusti Yésus wis ninggal tenan, layoné terus dipasrahkémarang Yosèf. 46 Yosèf terus tuku mori. Gusti Yésusdiedunké sangka kayuné, terus dibuntel mori didèkèknang kuburané. Kuburané kuwi guwa gawéan nanggunungan watu. Yosèf terus ngglundungké watu kanggonutup lawangé guwa kuwi. 47 Maria Makdaléna lanMaria ibuné Yoses uga weruh panggonané sing dienggongglétakké layoné Gusti Yésus.

16Gusti Yésus tangi menèh

1 Kadung dina sabat wis kliwat, Maria Makdaléna,Maria ibuné Yakobus lan Salum pada tuku lenga wangikanggo nglengani layoné Gusti Yésus. 2 Dina mingguné,ésuk mruput, wayahé srengéngé njedul, wong wédok-wédok iki terus budal nang kuburan. 3 Nang dalan pada

Markus 16:4 66 Markus 16:14rasan-rasan: “Mengko sapa ya sing ngréwangi ngglun-dungkéwatu tutup kuburané?” Awitwatuné gedé banget.4Nanging kadungwis tekan kuburané, wong-wongweruhnèkwatunéwis diglundungké. 5Wong-wong terusmlebu,nanging pada kagèt, awit weruh wong enom njagongnang sebelah tengené. Saliné wongé putih.

6 Wongé ngomong: “Aja pada kagèt. Aku ngertinèk kowé nggolèki Yésus, wong Nasarèt sing dipentèng.Dèkné wis ora nang kéné, awit wis tangi. Delokké déwé,mauné wongé didèlèh nang kéné ta? 7 Kana saiki padabalik waé. Murid-muridé diomongi lan aja lali ngomongirasul Pétrus. Diomongi nèk Gusti Yésus wis budal ndisiknang Galiléa. Nang kana bakal pada kepetuk Dèkné, kayasing wis diomong sakdurungé Dèkné ninggal.”

8 Wong wédok-wédok mau terus mblayu metu karondredek lan bingung. Sangking wediné terus orangomongi liya-liyané.

Gusti Yésus ngétok marang murid-muridé( 9 Sakwisé Gusti Yésus tangi sangka pati ing dina

minggu ésuk, dèkné ndisik déwé ngétok marang MariaMakdaléna, wong wédok sing mauné diluwari sangkademit pitu. 10 Maria Makdaléna terus ngabari murid-muridé sing ijik pada sedi lan pada nangis. 11 Nangingkadung diomongi nèk Gusti Yésus urip menèh lan ngétokmarang dèkné, murid-muridé malah ora pada ngandel.

12 Gusti Yésus terus ngétok marang murid loro, dongéijik pada mlaku arep nang sakwijiné désa. Gusti Yésusngétok nganggo rupa liya. 13Murid loro mau terus balikngomongi liya-liyané, nanging ora pada ngandel.

14Ora let suwi Gusti Yésus terus ngétok marang muridsing sewelas, dongé ijik pada mangan. Dèkné nyenènimurid-murid mau, awit ora pada gelem ngandel marang

Markus 16:15 67 Markus 16:20omongané wong-wong sing wis pada weruh Dèkné, sak-wisé tangi menèh sangka pati. 15 Gusti Yésus mréntahmurid-muridé ngéné: “Kana pada lunga nggelarké kabarkabungahané Gusti Allah marang saben wong nang saklumahé jagat. 16 Sapa sing pretyaya lan dibaptis bakalslamet, nanging sing ora gelem pretyaya bakal disetrap.17 Sing pada pretyaya bakal tak kèki tanda, yakuwi, bakalbisa ngetokké demit nganggo jenengku lan bakal nge-tokké basa anyar. 18 Senajan nyekel ula lan senajanngombé ratyun ora bakal masah. Bakal numpangi tanganmarang wong lara lan sing lara bakal mari.”

19 Sakwisé Gusti Yésus ngomong kuwi kabèh marangmurid-muridé, Dèkné terus mumbul munggah nangswarga. Nang kana Dèkné njagong nang tengené GustiAllah. 20 Murid-muridé terus budal nggelar kabarkabungahané Gusti Allah nang endi-endi. Gusti déwéya ngréwangi lan ngétokké kwasané nganggo mujijat-mujijat. Dadiné wong-wong nitèni déwé nèk tembungémurid-muridé pantyèn pituturé Gusti Allah tenan.)

68

Kitab sutyi prejanjian anyar ing Basa Jawa Suriname singgampang

New Testament in Javanese, Caribbean (NS:jvn:Javanese, Caribbean)copyright © 2009 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: Javanese, CaribbeanTranslation by: Wycliffe Bible Translators, Inc.

Javanese, CaribbeanjvnSuriname

Copyright Information© 2009, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation text ismade available to you under the terms of the Creative CommonsLicense: Attribution-Noncommercial-No Derivative Works. (http:// creativecom-mons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the textto different file formats, as long as you do not change any of the text or punctuationof the Bible.Youmay share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from thiswork, provided that you include the above copyright information:

You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or

punctuation of the Scriptures.Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us withyour request.The New Testamentin Javanese, Caribbean

© 2009, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rightsreserved.This translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

69Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2014-04-27PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 4 Mar 2019 from source files dated 14 Dec20181ae1a846-fec8-54b5-9c60-e22db5a83cba