Ars

ite

ktu

r, S

eja

rah

,

Sta

nd

arisa

si, d

an

Tre

nd

JAR

ING

AN

KO

MP

UTE

RI

RA

HA

RD

HIT

AW

IDY

ATR

ASU

DIB

YO

, S.S

T.,

MT.

PEN

S 2

015

Se

jara

h

Ge

ne

rasi

Pe

rta

ma

: Ta

bu

ng

Va

ku

m

EN

IAC

(Ele

ctr

on

ic N

um

eric

al I

nte

gra

tor

an

d C

om

pu

ter)

1

94

6

M

en

ye

lesa

ika

np

ers

am

aa

nm

ate

ma

tika

Te

rdiria

tas

17

.46

8 t

ab

un

gv

aku

m, 7

20

0 D

iod

e, 1

50

0 r

ela

y, 7

0rb

resi

sto

r, d

an

10

rb k

ap

asi

tor

B

era

t2

7 T

on

(2

.4 m

0

.9 m

3

0 m

), d

gn

ko

msu

msi

da

ya

15

0kW

Se

jara

h

Ge

ne

rasi

Ke

du

a:

Tra

nsi

sto

r

Tr

an

sist

or m

en

gg

an

tika

nta

bu

ng

va

ku

m, Le

bih

ke

cil,

leb

ihm

ura

h,

leb

ihb

aik

ke

rja

nya

P

en

gg

un

aa

na

ritm

atika

da

nlo

gik

ya

ng

le

bih

ko

mp

leks,

ba

ha

sa

pe

mro

gra

ma

ntin

gg

ida

nso

ftw

are

sis

tem

de

ng

an

co

mp

ute

r

TR

AD

IC (

TRa

nsi

sto

rD

Igita

lCo

mp

ute

r)

19

54

7

00

Tra

nsi

sto

r, 1

0rb

dio

de

, d

an

de

ng

an

da

ya

10

0W

Se

jara

h

Ge

ne

rasi

Ke

tig

a:

Inte

gra

ted

Circ

uit

K

um

pu

lan

da

ritr

an

sist

or,

re

sist

or,

ka

pa

sito

r, d

sb. M

em

be

ntu

kse

bu

ah

ch

ips

(ke

pin

g-k

ep

ing

) Se

tia

pke

pin

gm

em

be

ntu

kse

bu

ah

ga

te t

itik

inp

ut

da

no

up

ut

N

ov

a, D

ata

Ge

ne

ral

19

69

First

16

bit m

inic

om

pu

ter

Se

jara

h

Ge

ne

rasi

Ke

em

pa

t:

Mik

rop

rose

sso

r

Ev

olu

sim

en

ing

ka

tka

nju

mla

hb

it p

roc

ess

or

pa

da

saa

tte

rte

ntu

U

ku

ran

sem

akin

ke

cil,

Le

ba

rb

us

da

ta s

em

akin

be

sar,

Ke

ce

pa

tan

sem

akin

tin

gg

i

th

e 4

00

4, In

tel

19

71

4

63

00

-9

26

00

inst

ruc

tio

n p

er

sec

on

d

8

08

0 ; m

esi

n8

bit, d

en

ga

nlin

tasa

nd

ata

8-

bit k

em

em

ori

8

08

6 ; ja

uh

leb

ihh

an

da

l, 1

6 b

it, m

em

ilikic

ac

he

in

tru

ksi

,

80

28

6 ; p

en

ga

lam

ata

nm

em

ory

sa

mp

ai1

6 M

B

80

38

6 ; 3

2 b

it p

ert

am

am

en

ya

ing

im

ain

fra

me

80

38

6 ; 3

2 b

it p

ert

am

a,

me

nya

ing

im

ain

fra

me

8

04

86

; ja

uh

leb

ihb

aik

da

ri3

86

P

II

PIII

P

4

Du

al C

ore

i3

/i5

/i7

Ma

sala

hse

tela

hn

ya

K

om

pu

ter

sem

akin

ba

nya

k

Pe

rma

sala

ha

ntim

bu

lke

tika

kita

bu

tuh

me

ng

gu

na

ka

nd

ata

se

ca

rab

ers

am

a-s

am

a,

prin

ter

sec

ara

be

rsa

ma

-sa

ma

, d

ll

Da

ta h

aru

sd

iba

wa

ke

tem

pa

tya

ng

me

mb

utu

hka

nm

em

bu

tuh

ka

n

Ha

rus

dic

op

yd

iba

wa

ke

tem

pa

tya

ng

ad

ap

rin

tern

ya

Butuhsolusiuntuk:

D

up

lika

sire

sou

rce

Be

rko

mu

nik

asi

sec

ara

efisi

en

So

lusi

nya

ad

ala

hm

en

gh

ub

un

gka

nko

mp

ute

r-ko

mp

ute

rte

rse

bu

t.

Diharapkanterjadi:

K

em

ud

ah

an

M

ob

ility

Ti

da

ka

da

jara

k

Efisi

en

si

Prin

sip

Ko

mu

nik

asi

Ko

mp

on

en

Ko

mu

nik

asi

Atu

ran

/ P

roto

ko

l

Se

bu

ah

atu

ran

ata

ust

an

da

rya

ng

me

ng

atu

ra

tau

me

ng

ijin

ka

nte

rja

din

ya

hu

bu

ng

an

, ko

mu

nik

asi

, d

an

pe

rpin

da

ha

nd

ata

a

nta

rad

ua

ata

ule

bih

titik.

M

ela

ku

ka

nd

ete

ksi

ad

an

ya

ko

ne

ksi

fisi

ka

tau

ad

atid

akn

ya

ko

mp

ute

ra

tau

me

sin

lain

nya

.

M

ela

ku

ka

nm

eto

de

"ja

ba

t-ta

ng

an

" (h

an

dsh

akin

g).

N

eg

osi

asi

be

rba

ga

im

ac

am

ka

rakte

rist

ikh

ub

un

ga

n.

B

ag

aim

an

am

en

ga

wa

lid

an

me

ng

akh

irisu

atu

pe

san

.

B

ag

aim

an

afo

rma

t p

esa

nya

ng

dig

un

aka

n.

Y

an

g h

aru

sd

ilaku

ka

nsa

at

terja

dike

rusa

ka

np

esa

na

tau

pe

san

ya

ng

tid

ak

sem

pu

rna

.

M

en

de

teksi

rug

i-ru

gip

ad

ah

ub

un

ga

nja

rin

ga

nd

an

lan

gka

h-la

ng

ka

hya

ng

d

ilaku

ka

nse

lan

jutn

ya

M

en

ga

kh

irisu

atu

ko

ne

ksi

Se

jara

h

Inte

rne

t

Th

60

70

an

, B

an

ya

kd

ilaku

ka

np

en

elit

ian

-> b

an

ya

kya

ng

me

ng

em

ba

ng

ka

nse

hin

gg

atim

bu

lba

nya

kp

erb

ed

aa

nin

terf

ac

e,

ap

lika

sid

an

pro

toc

ol

Th

70

an

, b

erg

ab

un

gm

en

jad

ibe

bra

pa

gru

pb

esa

r

(DA

RP

A(A

RP

AN

ET)

, IT

U-T

, IS

O)

1

98

0 -

> A

RP

AN

ET

me

ng

gu

na

ka

nTC

P/I

P

1

98

3 -

> D

AR

PA

me

mu

tusk

an

un

tuk

sem

ua

co

mp

ute

r te

rhu

bu

ng

ke

AR

PA

NET

Sta

nd

arisa

siTC

P/I

P

Sta

nd

arisa

sid

ike

lola

ole

hIn

tern

et

Arc

hite

ctu

re B

oa

rd (

IAB

)

IA

B m

en

ga

cu

pa

da

Inte

rne

t En

gin

ee

rin

g T

ask

Fo

rce

(IE

TF)

un

tuk

me

mb

ua

tst

an

da

rb

aru

.

R

eq

ue

st F

or

Co

mm

en

t (R

FC

)

P

en

elit

i(d

raft

) ->

di e

va

lua

siIA

B -

> la

hir

RFC

de

ng

an

seri

ba

ru

In

tern

et

Sta

nd

ard

Tra

ck

P

rop

osa

l ya

ng

dia

ku

iaka

nm

em

ilikin

om

or

C

th:

DN

S m

en

gg

un

aka

nSTD

13,

dije

lask

an

pa

da

RFC

1034 d

an

RFC

1035,

STD

-13/R

FC

1034/R

FC

1035

h

ttp

://w

ww

.ie

tf.o

rg

Pro

toc

ol T

CP

/IP

Te

rbe

ntu

kd

ari

2 k

om

po

ne

n

Tr

an

smis

sio

n C

on

tro

l P

roto

co

l (TC

P)

In

tern

et

Pro

toc

ol (

IP)

Tu

jua

nm

em

ba

ng

un

sua

tuko

ne

ksi

an

tar

jarin

ga

n(network

) ->

In

tern

etw

ork

D

i ba

gid

ala

mb

eb

era

pa

gro

up

jarin

ga

n:

B

ac

kb

on

e :

Ja

rin

ga

nb

esa

rya

ng

me

ng

hu

bu

ng

ka

na

nta

rja

rin

ga

nla

inn

ya

(NSFN

ET

(Am

erika

), E

BO

NE (

Ero

pa

), A

BO

NE (

Asi

a)

Ja

rin

ga

nR

eg

ion

al :

Cth

-> J

arin

ga

nA

nta

rK

am

pu

s

Ja

rin

ga

nK

om

ers

ial:

Me

nye

dia

ka

nja

rin

ga

nd

ari

pe

lan

gg

an

ke

ba

ckb

on

e

Ja

rin

ga

nLo

ka

l: C

th->

Ja

rin

ga

nd

i d

ala

mka

mp

us

Co

nto

hP

eta

Ja

rin

ga

n

Lap

isa

n(l

aye

r) p

ad

ap

roto

co

l

TCP

/IP

Ap

lika

siTC

P/I

P

K

ara

kte

rist

ikd

ari

pro

toko

lap

lika

sia

nta

rala

in:

M

eru

pa

ka

np

rog

ram

ap

lika

siya

ng

dib

ua

to

leh

pe

ng

gu

na

, a

tau

ap

lika

siya

ng

me

rup

aka

nst

an

da

rd

ari

pro

du

kTC

P/I

P. C

on

toh

ap

lika

siya

ng

me

rup

aka

np

rod

uk

da

riTC

P/I

P a

nta

rala

in :

TE

LNET,

te

rmin

al in

tera

ktif

un

tuk

me

ng

akse

ssu

atu

rem

ote

pa

da

inte

rne

t.

FTP

(File

Tra

nsf

er

Pro

toc

ol)

, tr

an

sfe

r file

be

rke

ce

pa

tan

tin

gg

ia

nta

rd

isk.

SM

TP (

Sim

ple

Ma

il Tr

an

sfe

r P

roto

co

l),

sist

em

be

rsu

rat

di in

tern

et

d

ll

M

en

gg

un

aka

nm

eka

nis

me

TCP

ata

uU

DP

.

M

en

gg

un

aka

nm

od

el i

nte

raksi

clie

nt/

serv

er.

Mo

de

l Clie

nt/

Se

rve

r

TC

P a

da

lahpeer-to-peer,

pro

toko

lya

ng

be

rsifa

tconnection-

oriented

SER

VER

ad

ala

ha

plik

asi

ya

ng

me

mb

erika

np

ela

ya

na

nke

pa

da

use

r

inte

rne

t.

C

LIEN

T a

da

lah

ya

ng

me

min

tap

ela

ya

na

n.

Brid

ge

, R

ou

ter,

da

nG

ate

wa

y

Bridge

: M

en

gh

ub

un

gka

nja

rin

ga

np

ad

ala

ye

r n

etw

ork

inte

rfa

ce

da

nm

en

eru

ska

nfr

am

e.

Router

: M

en

gh

ub

un

gka

nja

rin

ga

np

ad

ala

ye

r in

tern

etw

ork

da

nm

en

ga

rah

ka

nja

lur

pa

ke

td

ata

.

Gateway

: M

en

hu

bu

ng

ka

nka

nja

rin

ga

np

ad

ala

ye

r d

i ata

sro

ute

r

da

nb

rid

ge

.

OSI La

ye

r

Pe

ran

gka

tJa

rin

ga

nJA

RIN

GA

NK

OM

PU

TER

I

RA

HA

RD

HIT

A W

IDY

ATR

A S

UD

IBY

O, S.S

T.,

MT.

PEN

S 2

015

Pe

ran

gka

tJa

rin

ga

n

Pe

rba

nd

ing

an

Ja

rin

ga

nK

om

pu

ter

Ne

two

rk In

terf

ac

e

Loc

al A

rea

Ne

two

rk

LAN

me

ng

co

ve

ra

rea

loka

l(ru

ma

h,

ka

nto

r, k

an

tor,

ata

ug

rup

ba

ng

un

an

)

K

eb

an

ya

ka

nte

kn

olo

giy

an

g d

igu

na

ka

nIE

EE 8

02

.3 E

the

rne

t Sw

itc

h

ata

uW

i-Fi

K

ec

ep

ata

n1

0,1

00

, a

tau

10

00

Mb

ps

(xB

ase

T)

Ne

two

rk In

terf

ac

eLo

ca

l A

rea

Ne

two

rkH

ub

, Sw

itc

h, R

ou

ter

H

ub

, R

ep

ea

ter

> L

aye

r 1

Sw

itc

h, B

rid

ge

> L

aye

r 2

R

ou

ter

> L

aye

r 3

Ne

two

rk In

terf

ac

eLo

ca

l Are

a N

etw

ork

Hu

b, Sw

itc

h, R

ou

ter

Loc

al A

rea

Ne

two

rk

Toke

n R

ing

D

ike

mb

an

gka

nIB

M p

ad

ata

hu

n1

98

0

Ja

rin

ga

nb

ert

op

olo

giS

TAR

, d

en

ga

nM

AU

Ja

ran

gd

igu

na

ka

n, se

tela

hte

kn

olo

gis

witc

h a

da

Loc

al A

rea

Ne

two

rk

Fib

er

Dis

trib

utio

n D

ata

In

terf

ac

e (

FD

DI)

Sta

nd

ar

Ja

rin

ga

nFib

er

de

ng

an

ke

c. 1

00

Mb

ps

Ja

rin

ga

nb

ert

op

olo

giR

ing

, d

en

ga

na

uto

loo

pb

ac

k

Wid

e A

rea

Ne

two

rk

Akro

nim

WA

NN

am

a W

AN

Ba

nd

wid

th M

aksi

mu

mP

en

gg

un

aa

nTi

pe

Pe

laya

na

n

(se

rvic

e)

PO

TSP

lain

Old

Tele

ph

on

eSe

rvic

e

4K

Hz

an

alo

gSta

nd

ar

Circ

uit

Sw

itc

hin

g

ISD

NIn

teg

rate

dSe

rvic

es

Dig

ita

lN

etw

ork

12

8K

bp

sD

ata

da

nvo

ice

sec

ara

be

rsa

ma

an

X.2

5X

.25

Ra

dio

Pa

ke

t,w

ork

sho

reP

ac

ke

t-Sw

ith

ing

Fra

me

Re

lay

Fra

me

Re

lay

1.5

44

Mb

ps

Fle

xib

lew

ork

sho

re

ATM

Asy

nc

hro

no

us

Tra

nsf

er

Mo

de

62

2M

bp

sH

igh

Po

we

rn

etw

ork

Ce

ll-Sw

ith

ing

SM

DS

Sw

itc

he

dM

ultim

eg

ab

itD

ata

Se

rvic

e

1.5

44

&4

4.7

36

Mb

ps

MA

N,

va

ria

nt

da

riA

TM

T1,

T3,

E1

,E3

T1,

T3,

E1

,E3

1.5

44

&4

4.7

36

Mb

ps

Tele

co

mu

nic

atio

nD

ed

ica

ted

Dig

ita

l

xD

SL

Dig

ita

lSu

bc

rib

er

Lin

e384

kb

ps

Tekn

olo

gi

ba

rum

ela

lui

line

tele

po

n

Dia

l-u

pM

od

em

Mo

de

m5

6kb

ps

Tekn

olo

gi

lam

aya

ng

me

ng

gu

na

ka

nja

lur

tele

po

n

Lain

nya

Ca

ble

Mo

de

mC

ab

leM

od

em

10

Mb

ps

TVK

ab

el

Terr

est

eria

lW

ire

less

Wire

less

Ju

mla

hH

ost

(2

8-2

) =

254

Ho

st

25

5.2

55.2

55.2

40 -

> 1

1110000 -

> J

um

lah

Ho

st (

24-2

) =

14 H

ost

Ti

pe

Sta

tic

Su

bn

ett

ing

V

aria

be

lLe

ng

th S

ub

ne

ttin

gM

ask

(VLS

M)

G

ab

un

ga

na

nta

raSta

tic

da

nV

LSM

Ca

ra p

erh

itu

ng

an

Su

bn

et

Sta

tic

Su

bn

ett

ing

IP

10

0.2

52

.10

2.2

3 C

lass

A -

> 1

0(a

lam

at

ne

two

rk)

| 2

3(a

lam

at

ho

st)

N

etm

ask

25

5.2

55.2

55

.0

Ju

mla

hSu

bn

et

-> 2

16-2

->

65

53

4

Ju

mla

hH

ost

/ su

bn

et

-> 2

8-2

->

25

4

V

LSM

1

65

.21

4.3

2.0

Cla

ss C

In

gin

me

mb

ag

im

en

jad

i5

su

bn

et

Su

bn

et

#1 : 5

0 h

ost

Su

bn

et

#2 : 5

0 h

ost

Su

bn

et

#3 : 5

0 h

ost

Su

bn

et

#4 : 3

0 h

ost

Su

bn

et

#5 : 3

0 h

ost

2

55

.25

5.2

55

.19

2 -

> 4

su

bn

et

2

55

.25

5.2

55

.22

4

> 5

su

bn

et

IP R

ou

tin

g

Ti

pe

D

ire

ct

Ro

utin

g

In

dire

ct

Ro

utin

g

Tab

elR

ou

tin

g

Ti

pe

D

ire

ct

Ro

ute

In

dire

ct

Ro

ute

D

efa

ult R

ou

te

Ta

be

lpa

da

Ho

st D

Ta

be

lpa

da

Ho

st F

De

stin

atio

nR

ou

ter

Inte

rfa

ce

129.7

.0.0

ELa

n0

128.1

5.0

.0D

Lan

0

128.1

0.0

.0B

Lan

0

De

fau

ltB

Lan

0

127.0

.0.1

Loo

pb

ac

kLo

De

stin

atio

nR

ou

ter

Inte

rfa

ce

129.7

.0.0

FW

an

0

De

fau

ltE

Wa

n0

127.0

.0.1

Loo

pb

ac

kLo

Alg

oritm

aIP

Ro

utin

g

Me

tod

eP

en

girim

an

Un

ica

st,

Bro

ad

ca

st,

Mu

ltic

ast

IP P

riv

ate

/ In

tra

ne

t

R

FC

19

18

1

0.0

.0.0

: k

ela

sA

1

72

.16

.0.0

1

72

.31

.0.0

: k

ela

sB

1

92

.16

8.0

.0

19

2.1

68

.25

5.0

: k

ela

sC

Cla

ssle

ss In

ter-

Do

ma

in R

ou

tin

g

(CID

R)

R

FC

15

18

1

52

0

R

ou

tin

g y

an

g t

ida

km

em

pe

rha

tika

nke

las

da

ria

lam

at

IP

C

on

toh

M

en

gko

ne

ksi

ka

n5

00

Ho

st p

ad

ake

las

C

D

ipe

rlu

ka

n2 s

ub

ne

t

192.1

68.0

.0/2

55

.255

.25

5.0

da

n192.1

68.1

.0/2

55

.25

5.2

55

.0

P

ad

aC

IDR

->

192.1

68.0

.0/2

55

.25

5.2

52

.0

/22

IP D

ata

gra

m

V

ER

S : v

ers

ida

riIP

ya

ng

dig

un

aka

n. V

ers

i4

art

inya

me

ng

gu

na

ka

nIP

v4

, 6

art

inya

IPv6.

H

LEN

: p

an

jan

gd

ari

IP h

ea

de

r

Se

rvic

e : n

o u

rut

qu

alit

y o

f se

rvic

e (

Qo

S)

To

tal L

en

gth

: ju

mla

hd

ari

IP d

ata

gra

m

ID

:

no

me

rd

ata

da

rip

en

girim

ap

ab

ilate

rja

difr

ag

me

nta

si

Fla

gs

: p

en

an

da

fra

gm

en

tasi

Fra

gm

en

t o

ffse

t : n

o u

rut

da

ta f

rag

me

nb

isa

da

ta t

ela

hd

i fra

gm

en

tasi

Ti

me

to

Liv

e (

TTL)

: la

ma

wa

ktu

da

ta b

ole

hb

era

da

di j

arin

ga

n, sa

tua

nd

etik

P

roto

co

l : n

om

er

da

rije

nis

pro

toko

lya

ng

dig

un

aka

n

H

ea

de

r c

he

cksu

m : d

igu

na

ka

nu

ntu

kp

en

ge

ce

ka

na

pa

bila

da

ta r

usa

k

So

urc

e IP

ad

dre

ss : 3

2 b

it a

lam

at

pe

ng

irim

D

est

ina

tio

n IP

Ad

dre

ss : 3

2 b

it a

lam

at

tuju

an

IP

op

tio

ns

: d

igu

na

ka

na

pa

bila

da

ta d

ipe

rlu

ka

np

en

go

lah

an

tam

ba

ha

n

P

ad

din

g : d

igu

na

ka

nu

ntu

km

em

bu

latk

an

jum

lah

ko

lom

IP o

ptio

ns

me

nja

di3

2

D

ata

: d

ata

ya

ng

dik

irim

ka

nb

eriku

th

ea

de

r d

i la

ye

r a

tasn

ya

.

Fra

gm

en

tasi

M

axim

um

Tra

nsf

er

Un

it (

MTU

)

B

ata

s d

ata

ya

ng

da

pa

td

ite

mp

atk

an

da

lam

satu

fra

me

Pro

ses

Fra

gm

en

tasi

Pro

ses

pe

mis

ah

an

da

ta y

an

g t

erk

irim

me

nja

dis

eb

esa

rM

TU

Inte

rne

t C

on

tro

l Me

ssa

ge

Pro

toc

ol

(IC

MP

)R

FC

79

2 /

95

0

U

ntu

km

en

gin

form

asi

ka

nke

rusa

ka

np

ad

aIP

da

tag

ram

K

ara

kte

rist

ik:

IC

MP

me

ng

gu

na

ka

nIP

IC

MP

me

lap

ork

an

ke

rusa

ka

n

IC

MP

tid

ak

da

pa

tm

ela

po

rka

nke

rusa

ka

nd

en

ga

nm

en

gg

un

aka

np

esa

nIC

MP

, u

ntu

km

en

gh

ind

ari

pe

ng

ula

ng

an

U

ntu

kd

ata

ya

ng

te

rfra

gm

en

tasi

, p

esa

nIC

MP

ha

nya

me

ng

irim

ka

np

esa

nke

rusa

ka

np

ad

afr

ag

me

nta

sip

ert

am

a

P

esa

nIC

MP

tid

ak

me

resp

on

de

ng

an

me

ng

irim

ka

nd

ata

se

ca

rab

roa

dc

ast

a

tau

mu

ltic

ast

IC

MP

tid

ak

aka

nm

ere

spo

nke

pa

da

IP d

ata

gra

m y

an

g t

ida

km

em

ilikih

ea

de

r IP

pe

ng

irim

P

esa

nIC

MP

da

pa

tm

em

bu

at

pro

ses

ke

rusa

ka

np

ad

aIP

da

tag

ram

Pe

san

ICM

P

Typ

e : je

nis

pe

san

:

0

: E

ch

o r

ep

ly

3

: D

est

ina

tio

n

Un

rea

ch

ea

ble

4

: S

ou

rce

qu

en

ch

5

: R

ed

ire

ct

8

: E

ch

o

9

: R

ou

ter

Ad

ve

rtis

em

en

t

1

0 :

Ro

ute

r So

licita

tio

n

1

1 :

Tim

e e

xc

ee

de

d

1

2 :

Pa

ram

ete

r p

rob

lem

1

3 :

Tim

est

am

p r

eq

ue

st

1

4 :

Tim

est

am

p r

ep

ly

1

5 :

In

form

atio

n r

eq

ue

st

(ka

da

luw

ars

a)

1

6 :

In

form

atio

n r

ep

ly

(ka

da

luw

ars

a)

1

7 :

Ad

dre

ss m

ask

re

qu

est

1

8 :

Ad

dre

ss m

ask

re

ply

3

0 :

Tra

ce

rou

te

3

1 :

Da

tag

ram

c

on

ve

rsio

n e

rro

r

3

2 :

Mo

bile

ho

st

red

ire

ct

3

3 :

IP

v6

Wh

ere

-are

-yo

u

3

4 :

IP

v6

I-A

m-H

ere

3

5 :

Mo

bile

re

gis

tra

tio

n

req

ue

st

3

6 :

Mo

bile

re

gis

tra

tio

n

rep

ly

3

7 :

Do

ma

in n

am

e

req

ue

st

3

8 :

Do

ma

in n

am

e

rep

ly

3

9 :

SK

IP

4

0 :

Ph

otu

ris

Co

de

: b

erisi

ka

nb

ala

san

lap

ora

nke

rusa

ka

nd

ari

pe

san

ICM

P y

an

g d

ikirim

.

Ch

ec

ksu

m :

dig

un

aka

nu

ntu

kp

en

ge

ce

ka

nke

rusa

ka

np

esa

nIC

MP

ya

ng

dik

irim

.

Da

ta : b

erisi

ka

np

esa

nIC

MP

ya

ng

dik

irim

ka

n.

Pe

jela

san

Ec

ho

(8

) d

an

Ec

ho

re

ply

(0

)

Ec

ho

dig

un

aka

nu

ntu

km

en

ge

ce

kke

aktifa

nd

ari

sua

tuh

ost

. D

ima

na

ap

ab

ilah

ost

te

rse

bu

ta

ktif

aka

nd

iba

les

de

ng

an

pe

san

Ec

ho

Re

ply

.

D

est

ina

tio

n U

nre

ac

ha

ble

(3

)

P

esa

nin

ib

era

sald

ari

sua

turo

ute

r d

ima

na

me

mb

erita

hu

ka

nb

ah

wa

ho

st t

uju

an

tid

ak

da

pa

td

ica

pa

i(u

nre

ac

ha

ble

).

So

urc

e Q

ue

nc

h (

4)

P

esa

nin

ib

era

sald

ari

sua

turo

ute

r d

ima

na

rou

ter

tid

ak

me

mili

kir

ua

ng

bu

ffe

r u

ntu

km

en

eru

ska

nd

ata

gra

m.

R

ed

ire

ct (5

)

P

esa

nin

ib

era

sald

ari

rou

ter,

dim

an

ah

ost

te

rse

bu

th

aru

sm

en

girim

ka

nd

ata

gra

m

be

riku

tnya

ke

pa

da

rou

ter

ya

ng

be

rad

ap

ad

aja

rin

ga

nya

ng

ditu

juo

leh

pe

san

ICM

P.

R

ou

ter

Ad

ve

rtis

em

en

t (9

) d

an

Ro

ute

r So

lic

ita

tio

n (

10

)

P

esa

nin

id

igu

na

ka

no

leh

rou

ter

ya

ng

me

mp

un

ya

ipro

toko

ld

isc

ov

er.

Dim

an

aro

ute

r a

ka

nm

em

be

rika

nIP

ad

dre

ss k

ep

ad

aja

rin

ga

nn

ya

da

nh

ost

ya

ng

me

ne

rim

aIP

a

dd

ress

te

rse

bu

ta

ka

nm

em

ba

las

de

ng

an

pe

san

Ro

ute

r So

licita

tio

n.

Ti

me

Exc

ee

de

d (

11)

P

esa

nin

ibe

rasa

ld

ari

rou

ter,

dim

an

ap

esa

nya

ng

dik

irim

sud

ah

ke

ha

bis

an

wa

ktu

sesu

aib

ata

sTT

L.

Pa

ram

ete

r Pro

ble

m (

12)

P

esa

nin

idia

kib

atk

an

pa

da

pro

ses

pe

rsia

pa

nu

ntu

km

en

girim

ka

np

esa

nIC

MP

ad

ake

sala

ha

n.

Ti

me

sta

mp

Re

qu

est

(13)

da

nTi

me

sta

mp

Re

ply

(14)

P

esa

nin

idig

un

aka

nu

ntu

kp

rose

s d

eb

ug

.

In

form

atio

n R

eq

ue

st (

15)

da

nIn

form

atio

n R

ep

ly (

16)

P

esa

nya

ng

dig

un

aka

nu

ntu

km

en

da

pa

tka

nIP

ad

dre

ss,

pe

san

inis

ud

ah

dig

an

tika

no

leh

AR

P d

an

RA

RP

.

A

dd

ress

Ma

sk R

eq

ue

st (

17)

da

nA

dd

ress

Ma

sk R

ep

ly (

18)

P

esa

nin

idig

un

aka

nu

ntu

km

en

da

pa

tka

nsu

bn

etm

ask

da

risu

atu

jarin

ga

n.

Ap

lika

siIC

MP

P

ING

(P

ac

ke

t In

terN

et

Gro

pe

r)

M

en

gg

un

aka

np

esa

ne

ch

o d

an

ec

ho

re

ply

Tr

ac

eR

ou

te

M

ela

ca

kja

lur

ma

na

sa

jaya

ng

dila

luiu

ntu

km

en

uju

ke

sua

tuh

ost

D

en

ga

nm

en

gg

un

aka

np

esa

nTT

L

Inte

rne

t G

rou

p M

an

ag

em

en

t

Pro

toc

ol (

IGM

P)

B

erf

un

gsi

me

ng

ec

ek

ap

aka

hsu

atu

ho

st d

ap

at

be

rga

bu

ng

de

ng

an

IP M

ultic

ast

R

FC

11

12

da

nR

FC

22

36

Ad

dre

ss R

eso

lutio

n P

roto

co

l

(AR

P)

D

igu

na

ka

nu

ntu

km

eru

ba

hp

roto

ko

lpe

ng

ala

ma

tan

pa

da

laye

r

ya

ng

le

bih

ata

s(I

P a

dd

ress

) m

en

jad

iala

ma

tfisi

kja

rin

ga

n

Re

ve

rse

Ad

dre

ssR

eso

lutio

n P

roto

co

l

(RA

RP

)

Dig

un

aka

nu

ntu

km

eru

ba

hp

roto

ko

lpe

ng

ala

ma

tan

pa

da

laye

r

ya

ng

le

bih

ren

da

h(M

AC

ad

dre

ss)

me

nja

diI

P

Su

bn

ett

ing

Min

imu

m S

ub

ne

ttin

g

Me

mb

ua

tta

be

lsu

bn

et

1. Se

bu

ah

pe

rusa

ha

an

me

mp

un

ya

ino

mo

rn

etw

ork

19

4.1

.1.0

/24

-D

ibu

tuh

ka

n6

su

bn

et,

da

nb

esa

rnya

sub

ne

t h

aru

sm

en

du

ku

ng

25

ho

st

2. IP

14

0.6

4.0

.0/1

6 , t

en

tuka

nsu

bn

et

utk

70

ho

st

Pro

toc

ol R

ou

tin

g

Tip

eR

ou

tin

g d

an

Alg

oritm

aR

ou

tin

g

Sta

tic

Ro

utin

g

B

erd

asa

rka

nd

efin

isid

ari

ad

min

istr

ato

r

D

yn

am

ic R

ou

tin

g

P

en

en

tua

nja

lur

oto

ma

tis

D

ista

nc

e V

ec

tor

Li

nk S

tate

H

yb

rid

Dis

tan

ce

Ve

cto

r R

ou

tin

g

R

ou

tin

g m

en

gg

un

aka

na

lgo

ritm

aB

ellm

an

-Fo

rd (

be

rda

sar

pa

da

jara

k)

D

igu

na

ka

np

ad

ap

roto

co

l RIP

Lin

k S

tate

Ro

utin

g

B

erd

asa

rka

nin

terf

ac

e, b

an

dw

idth

, ro

un

dtr

ip, d

an

seb

ag

ain

ya

M

en

gg

un

aka

nte

kn

ikSh

ort

est

Pa

th F

irst

(SP

F)

D

igu

na

ka

np

ad

ap

roto

co

l OSP

F

Ro

ute

r In

form

atio

n P

roto

co

l (R

IP)

R

FC

10

58

P

ad

ata

hu

n1

96

9, M

eru

pa

ka

na

lgo

ritm

aro

utin

g p

ert

am

ap

ad

aA

RP

AN

ET

D

ibu

at

ole

hX

ero

x P

arc

sP

AR

C U

niv

ers

al P

ac

ke

t In

tern

etw

ork

ing

G

ate

wa

y In

tern

et

Pro

toc

ol

RIP

M

en

gh

itu

ng

jum

lah

ho

p (

co

un

t h

op

) se

ba

ga

iro

utin

g m

etr

ic

M

ax 1

5 h

op

, u

pd

ate

tia

p3

0 d

etik

M

en

gh

ida

riLo

op

Ro

utin

g

Alg

oritm

asp

lit h

orizo

n w

ith

po

iso

n

rev

ers

e

R

IPv

1, R

IPv

2 (

CID

R),

RIP

ng

(IP

v6

)

Op

en

Sh

ort

est

Pa

th F

irst

(O

SP

F)

M

en

gg

un

aka

na

lgo

ritm

aD

jikst

rau

ntu

km

en

gh

itu

ng

SP

F

M

en

gg

un

aka

nc

ost

se

ba

ga

iro

utin

g m

etr

ic

M

en

gg

un

aka

nm

eto

de

MD

5 u

ntu

ka

ute

ntika

sia

nta

rro

ute

r se

be

lum

me

ne

rim

aLi

nk-s

tate

Ad

ve

rtis

em

en

t (L

SA

)

R

ou

ter

OSP

F m

en

girim

ka

nH

ello

Pa

cke

t d

en

ga

nc

ara

un

ica

st d

an

mu

ltic

ast

A

lam

at

mu

ltic

ast

22

4.0

.0.5

da

n2

24

.0.0

.6

IP P

roto

co

l 89

En

ha

nc

ed

In

terio

r G

ate

wa

y R

ou

tin

g P

roto

co

l

(EIG

RP

)

D

ibu

at

CIS

CO

H

yb

rid

U

pd

ate

5

de

tik d

an

60

de

tik

EIG

RP

me

ng

gu

na

ka

nb

eb

era

pa

term

ino

log

i, y

aitu

:

Su

cc

ess

or

: is

tila

hya

ng

dig

un

aka

nu

ntu

kja

lur

ya

ng

dig

un

aka

nu

ntu

km

en

eru

ska

np

ake

td

ata

.

Fe

asi

ble

Su

cc

ess

or

: is

tila

hya

ng

dig

un

aka

nu

ntu

kja

lur

ya

ng

aka

nd

igu

na

ka

nu

ntu

km

en

eru

ska

nd

ata

ap

ab

ilasu

cc

ess

or

me

ng

ala

mik

eru

saka

n.

N

eig

hb

or

tab

le : ist

ilah

ya

ng

dig

un

aka

nu

ntu

kta

be

lya

ng

be

risi

ala

ma

td

an

inte

rfa

ce

un

tuk

me

ng

akse

ske

rou

ter

seb

ela

h

To

po

log

y t

ab

le : ist

ilah

ya

ng

dig

un

aka

nu

ntu

kta

be

lya

ng

be

risi

sem

ua

tuju

an

da

riro

ute

r se

kita

rnya

.

R

elia

ble

tra

nsp

ort

pro

toc

ol :

EIG

RP

da

pa

tm

en

jam

inu

ruta

np

en

girim

an

da

ta.

Tra

nsp

ort

La

ye

r

Po

rt d

an

So

cke

t

P

ort

D

igu

na

ka

nu

ntu

km

ela

ku

ka

np

rose

s ko

mu

nik

asi

de

ng

an

pro

ses

lain

pa

da

jarin

ga

nTC

P/I

P

P

ort

me

ng

gu

na

ka

nn

om

er

16 b

it,

dig

un

aka

nu

ntu

kko

mu

nik

asi

ho

st-t

o-

ho

st

2 M

ac

am

:

W

ell-

kn

ow

n (

1-1

02

3)

Ep

he

me

ral (1

02

4

65

53

5)

So

cke

t

M

eru

pa

ka

nb

ag

ian

da

riA

pp

lica

tio

n P

rog

ram

min

g In

terf

ac

e(A

PI)

ya

ng

dig

un

aka

nu

ntu

k

pro

toko

lko

mu

nik

asi

Te

rmin

olo

giy

an

g d

igu

na

ka

n:

So

cke

t m

eru

pa

ka

ntip

esp

esi

ald

ari

file

ha

nd

le,

dim

an

ad

igu

na

ka

no

leh

sist

em

op

era

siu

ntu

k

me

ng

akse

sja

rin

ga

n.

A

lam

at

soke

ta

da

lah

: c

on

toh

:

P

em

bic

ara

an

(co

nv

ers

atio

n)

: lin

k k

om

un

ika

sia

nta

r2

pro

ses

A

sosi

asi

(Ass

oc

iatio

n)

: ke

jad

ian

ko

mu

nik

asi

an

tar

2 p

rose

s

C

on

toh

:

Se

ten

ga

hA

sosi

asi

(ha

lf-a

sso

cia

tio

n)

: a

tau

H

alf-a

sso

cia

tio

n d

ise

bu

tju

ga

tra

nsp

ort

ad

dre

ss.

Use

r D

ata

gra

m P

roto

co

l (U

DP

)

R

FC

78

6

Ti

da

km

em

ilikiR

elia

bili

tas

da

ta, Flo

w C

on

tro

l, Err

or

rec

ov

ery

C

on

ne

ctio

n-le

ss o

rie

nte

d P

roto

co

l

A

plik

asi

ya

ng

me

ng

gu

nka

np

roto

ko

lUD

P a

nta

rala

in :

Tr

ivia

l File

Tra

nsf

er

Pro

toc

ol (

TFTP

)

D

om

ain

Na

me

Syst

em

(D

NS)

na

me

se

rve

r

R

em

ote

Pro

ce

du

re C

all

(RP

C)

pa

da

Ne

two

rk F

ile S

yst

em

(N

FS)

Sim

ple

Ne

two

rk M

an

ag

em

en

t P

roto

co

l (S

NM

P)

Li

gh

we

igh

tD

ire

cto

ry A

cc

ess

Pro

toc

ol (

LDA

P)

Tra

nsm

issi

on

Co

ntr

ol P

roto

co

l (T

CP

)

R

FC

79

3

M

em

ilikif

un

gsi

err

or

rec

ov

ery

, flo

w c

on

tro

l da

nre

ab

ilita

s

Tra

nsm

issi

on

Co

ntr

ol P

roto

co

l (T

CP

)

Fu

ng

siya

ng

dig

un

aka

np

ad

ako

mu

nik

asi

TCP

an

tara

lain

:

O

pe

n : m

em

bu

ka

ko

ne

ksi

de

ng

an

me

ma

sukka

nb

eb

era

pa

pa

ram

ete

r a

nta

rala

in :

A

ctif

/ P

asi

f

In

form

asi

soke

ttu

jua

n

N

om

er

po

rt lo

ka

l

N

ilait

ime

ou

t

Se

nd

: m

en

girim

ka

nb

uff

er

da

ta k

etu

jua

n

R

ec

eiv

e : M

en

erim

ad

an

me

ng

co

py

da

ta k

ep

ad

ab

uff

er

mili

kp

en

gg

un

a

C

lose

: m

en

utu

pko

ne

ksi

Sta

tus

: m

elih

at

info

rma

si

A

bo

rt : m

em

ba

talk

an

sem

ua

ke

gia

tan

sen

d a

tau

rec

eiv

e

Tra

nsm

issi

on

Co

ntr

ol P

roto

co

l (T

CP

)

C

on

toh

Te

lne

t

File

Tra

nsf

er

Pro

toc

ol (

FTP

)

Sim

ple

Ma

il Tr

an

sfe

r P

roto

co

l (SM

TP)

H

yp

er-

Text

Tra

nsf

er

Pro

toc

ol (

HTT

P)