Download - PENGENALAN RESTI
PENGENALAN RISIKO TINGGI PENGENALAN RISIKO TINGGI dandan
SISTIM RUJUKANSISTIM RUJUKAN
PPENGENALAN RISIKO TINGGIENGENALAN RISIKO TINGGI Cara, Kapan, Tingkat Risiko Cara, Kapan, Tingkat Risiko Ibu RISTI - Klinis:Ibu RISTI - Klinis: 1. Gawat Obstetrik 1. Gawat Obstetrik 2.Gawat Darurat Obstetrik2.Gawat Darurat Obstetrik
IBU HAMILIBU HAMIL
PERAWATAN KEHAMILANPERAWATAN KEHAMILAN
PERTOLONGAN PERSALINANPERTOLONGAN PERSALINAN
POLA RUJUKANPOLA RUJUKAN SISTIM RUJUKANSISTIM RUJUKAN
PERSALINAN AMAN:PERSALINAN AMAN: ● TEMPAT & PENOLONG ● TEMPAT & PENOLONG PENCEGAHAN KOMPLIKASI PENCEGAHAN KOMPLIKASI PENANGANAN KOMPLIKASI PENANGANAN KOMPLIKASI ●● CARA CARA PERSALINAN PERSALINAN
1. Primi muda 2. Primi tua 3. Primi tua sekunder 4. Anak terkecil < 2 th 5. Grande multi 6. Umur ibu > 35 th 7. Tinggi badan < 145 cm 8. Pernah gagal kehamilan 9. Persalinan yl.dg tindakan 10. Bekas operasi Sesar
KEHAMILAN SEHAT
PERSALINAN - AWAS: KOMPLIKASI PERSALINAN PENCEGAHAN PRO-AKTIF ANTISIPATIF -> RUJUKAN TERENCANA
IBU GAWAT- OBSTETRIK/ GO
FAKTOR RISIKO
MUDAH DITEMUKAN, SIAPAPUN PADA AWAL KEHAMILANKIE - PEMBERDAYAAN Bumil Suami Keluarga: 6 bln PERENCANAAN PERSALINAN AMAN
20,6% 12,6% th 1994-1996 1998-2002
10: 7 TERLALU DAN 3 PERNAH
Kelompok I : ADA - POTENSI – GAWAT - OBSTETRIK/ APGO
PERSALINAN: Awas KOMPLIKASI PERSALINAN RUJUKAN TERENCANA
IBU GAWAT - OBSTETRIK/ GO
FAKTOR RISIKO
11. Penyakit ibu 12. Preeklampsia ringan 13. Gemelli 14. Hydramnion 15. IUFD 16. Hamil Serotinus 17. Letak Sungsang 18. Letak Lintang
KEHAMILAN: ADA KELUHAN dan KELAINAN
Pada KEHAMILAN LEBIH LANJUT KIE - Perencanaan PERSALINAN AMAN Tempat dan Penolong -> Cara Persalinan
4,3% 3,1%
Di DUGA, di KENALI dan di TANGANI: 8
4,9 % 3,1%
Kelompk II ADA - GAWAT - OBSTETRIK/ AGO
IBU GAWAT- DARURAT – OBSTETRIK/ GDOIBU GAWAT- DARURAT – OBSTETRIK/ GDO
KEHAMILAN
PERSALINANPERSALINAN -> -> UpayaUpaya Penyelamatan Ibu dan BayiPenyelamatan Ibu dan Bayi RUJUKAN TEPAT WAKTURUJUKAN TEPAT WAKTU
0,4% 0,3%
19. Perdarahan Antepartum 20. Preeklampsi berat/ eklampsi
FAKTOR RISIKO
- - ANCAMAN NYAWA IBU DAN JANINANCAMAN NYAWA IBU DAN JANIN
IBU dan JANIN DALAM BAHAYA
Kelompok III ADA - GAWAT- DARURAT - OBSTETRIK/ AGDO
Tehnologi HULU: KARTU SKOR ’PR’/ KSPRPengenalan Masalah Penanganan Masalah
JUMLAH SKOR
Bumil Suami Keluarga$ Komunikasi Informasi
Edukasi 1. Mudah dimengerti 2. Mudah diterima 3. Pengambilan Keputusan berat ringan komplikasi persalinan dampak pd ibu/ bayi baru lahir Tempat/ Penolong Persalinan Aman 4. Kesiapan mental, biaya, transportasi, pendonor darah
Tenaga Kesehatan$ ‘Early Warning Sign’ Tanda Peringatan Dini 1. Lebih Waspada: 2. Pengamatan/ Penilaian/ Pertimbangan klinis 3 ‘SWOT’ Strength Weakness Opportunity Threat - Kemampuan, Keterbatasan, Peluang dan Tantangan 4. Pengambilan Keputusan: 38 mg $ Persalinan: Bidan mampu menolong sendiri Waspada- Komplikasi Persalinan dini Siaga - Pertolongan pertama Tindak - Rujukan Tepat Waktu $ Rujukan Terencana: Rujukan Dini Berencana Rujukan Dalam Rahim - ROJ
Skor 4
Skor 8
Kartu Prakiraan Disproporsi Kepala Panggul ‘Soedarto’
23,9 CM
Panjang TelapakKaki Kanan
KEHAMILANK I, K II, K III
PAKET ‘KEHAMILAN dan PERSALINAN AMAN’ 6 SI
5. ANTISIPASI: PENGAMBILAN KEPUTUSAN - Persalinan Aman TEMPAT dan PENOLONG
6. INTERVENSI: CARA PERSALINAN Adekuat Spt, TpVg, OS
1. DETEKSI: dini masalah • Medik – faktor risiko 20
• Sosial: geografis, budaya, biaya2. PREDIKSI: komplikasi persalinan3. KOMUNIKASI INFORMASI EDUKASI: Pemberdayaan bumil suami keluarga 4. PREVENSI: a. Pencegahan Pro-aktif Antisipatif b. - Kematian, Kesakitan, Kecacatan,
Ketidak-puasan, Ketidak-nyamanan c. - Rujukan Estafet dan Rujukan Terlambat
KEHAMILAN
K IV- 38 mg
Pelaksanaan: sistimatik, berulang periodik, tuntas -> Panduan RujukanMembutuhkan: Pedoman standar praktis - alat bantu: KSPR, KPPS dan Partograf
PERSALINAN
Berawal dari DESA SIAGA - Ibu GO Sehat - ke PUSAT RUJUKAN
Suatu tatanan,dimana berbagai komponen dalam Pelayanan Kebidanan merupakan mata rantai rujukan, berinteraksi timbal balik: pelimpahan tanggung-jawab untuk Pelayanan dalam penggunaan sumber daya kesehatan: efisien, efektif -biaya
penyelamatan ibu bayi baru lahir
SISTIM RUJUKAN:
Pkm PONED - Bidan/ Dokter
●
●
PERJALANAN - waktu tempuh infra-struktur transportasi
●POLINDES - -Bidan di Desa - Pelayanan Dasar
RS PONEK – SpOG, SpA
●
TUJUAN:TUJUAN: • Menjembatani dan menghilangkan kesenjangan antara pelayanan dasar dan Pusat Rujukan • Menyamakan persepsi dan strategi penanganan: ibu GO - penanganan esensial direncanakan/ dijadualkan:
ibu GDO - penanganan emerjensi. tindakan segera - ’cito’
RUJUKAN TERLAMBAT
HILIRRS. RUJUKAN
PENGOBATAN
PERJALANAN BUTUH
B AK S O K U:
RE-AKTIFRESPONSIF
HULUKELUARGA
Ibu Gawat Darurat Obstetrik:PRA TINDAKAN: butuh STABILISASI - WAKTU ALAT CANGGIH, OBAT, CAIRAN, DARAHTINDAKAN EMERJENSIPASCA TINDAKAN: RAWAT INAP LAMA BIAYA: MAHALHASIL
KOMPLIKASI PERSALINAN Tidak Terduga Panik, BingungBelum ada kesiapan: Mental, Biaya, Transportasi
PENGAMBILAN KEPUTUSAN: LAMA - kondisi Ibu/ Janin tambah jelek
BIDAN, ALAT, KENDARAAN, SURAT, OBAT, KELUARGA, UANG
Perilaku PARADIGMA SEHAT
BATASAN:- RUJUKAN ke RS direncanakan, disiapkan jauh-jauh hari dalam kehamilan bagi ibu/ janin RISTI Sehat- ibu GO - PERSALINAN Aman di PUSK. PONED, RS PONEK
RUJUKAN TERENCANA
TUJUAN UMUM : Menyelamatkan Ibu/ Bayi Baru Lahir Menurunkan AKI/ AKBTujuan Khusus: Mengembangkan Pengiriman Rujukan yang Aman * Keluarga: pengambilan keputusan - waktu 6
bln rujukan ibu GO sehat - belum
in partu belum ada komplikasi * Perjalanan: tidak butuh alat dan obat
* RS Rujukan: Penanganan adekuat
direncanakan
Suami Siaga
POLA RUJUKAN: I. RUJUKAN TERENCANA 1. RUJUKAN DINI BERENCANA - RDB 2. RUJUKAN DALAM RAHIM - RDR HULU
KIE: KELUARGA Tahu, Peduli, Sepakat, Gerak Pencegahan 4 terlambat : 1. Pengenalan dini masalah dgn KIE 2. Pengambilan Keputusan- keluarga 3.Transportasi ke RS Rujukan 4. Penanganan adekuat
Stabilisasi tidak perlu Penanganan AdekuatTindakan: direncanakan alat, obat standarRawat inap pendek - Pkm Biaya murah terkendali Hasil- Ibu/ Bayi Selamat
HILIRIbu GAWAT OBSTETRIK
Perjalanan KIE RS. RUJUKANDESA SIAGA
II. RUJUKAN TEPAT WAKTU/ RTW
Tinggi Badan < 145 cm Bekas OS Let. Lintang
Ibu Risiko Tinggi - GAWAT OBSTETRIK sehat
I. RUJUKAN DINI BERENCANA/ RDB
RS. PONEK
RUMAH BUMIL : KESIAPAN MENTAL, BIAYA, TRANSPORTASI
Pusk. PONEDGrande Multi
II. RUJUKAN DALAM RAHIM - RDR
Alat transportasi • Aman • Nyaman • Mudah • Murah • Hangat • Steril
Bayi - nilai sosial tinggi
Rahim bagi Janin RISTIInkubator alami • Nutrisi • Oksigen • Hubungan ibu – janin
(fisik/psikis)
Ibu RIWAYAT OBSTETRIK JELEK/ ROJ
Bayi Baru Lahir segera ditangani Dokter SpA
● RUJUKAN KEHAMILAN: Mengetahui Penyebab Kegagalan yl ● RUJUKAN PERSALINAN
• GAWAT-DARURAT-OBSTETRIK/ GDO • Perdarahan ante partum
• Pre eklampsi Berat / Eklampsi
• KOMPLIKASI PERSALINAN DINI
RUJUKAN TEPAT WAKTU - RTW
Upaya Penyelamatan Nyawa Ibu dan Bayi baru lahir
Kecamatan MANTUP, Kab. LAMONGAN Prop. JAWA TIMUR - th 1990
Deteksi Ibu SITI 36 th, hamil ke III: 3 bl, TB. 142 cm Masyarakat Anak I: Lahir Spt, Dukun 11 th PolindesPrediksi ke II : Prematur, Lahir Mati Skor Awal - Umur Ibu/ Paritas 2 Faktor Risiko: 1. Umur 36 th 4 2. Primi tua ‘Sekunder’ 4 3. ROJ 4 4. TB rendah 4 Puskesmas Jumlah Skor 18 KEHAMILAN RISIKO SANGAT TINGGIKIE KIE - Ibu GO: Perencanaan Persalinan AmanPrevensi Antisipasi Hamil 9 bl. Sepakat RDB diantar Dukun ke RS Rumah Sakit
Intervensi Dr. SpOG - OPERASI SESAR TERENCANAHASIL: IBU dan BAYI HIDUP SEHAT, 3800 Gram
PERAN KEMITRAAN - IBU PKK, DUKUN, BIDAN PKM
RUJUKAN DINI BERENCANA/ RDB
2. PREDIKSI
3. KIE KOM. INF. EDUKASI
Kontak II: Keadaan Tetap 14 KRST Kontak III: 36-38 mg 4. Letak Sungsang 8 22 KRST Kontak IV: 38 mg 5. Perdarahan 8 30 KRST RTW KE RS – OPERASI SESAR EMERJENSI
Skor Awal - umur/ paritas 2 Faktor Risiko : 1. Umur 38 th. 4 2. Grande Multi 4 3. Persalinan yl HPP 4 Jumlah Skor 14 KRST KIE : persiapan/ perencanaan Persalinan Aman
PUSKESMAS
RUMAH SAKIT
Kontak I : Ibu Fauziah 38 th, hamil ke V, 3 bl. Persalinan yl Perdarahan pp - Infuus
Pusk. JEUMPA, Kab. ACEH UTARA Prop. NANGGROE ACEH DARUSSALAM – tahun 1998
DESA SiAGA
Sistim Rujukan Paripurna Terpadu
SISTIM PELAYANAN KESEHATAN IBU BERBASIS - MASALAH BERBASIS - KELUARGA
1. DETEKSI DINI
Paket Kehamilan dan
Persalinan Aman
IBU dan BAYI HIDUP SEHAT, 3300 gram
4. PREVENSI 5. ANTISIPASI
6. INTERVENSI
RUJUKAN TEPAT WAKTU/ RTW
BIAYA AKI
KELOMPOK III 19. Perdarahan Antepartum 8 20. Preeklampsi berat/ eklampsi 8
Gawat-Darurat-Obstetrik
Rujukan Tepat WaktuAGDO
BIAYA AKI
KELOMPOK RISIKO Jumlah Skor Kehamilan Risiko Rendah/ KRR 2
Kehamilan Risiko Tinggi / KRT 6-10
Kehamilan Risiko Sangat Tinggi/ KRST >12
MURAH TURUN
MAHAL TINGGI
Komplikasi Obstetrik
Dini Lanjut
PANDUAN: RUJUKAN KEHAMILAN - MASALAH MEDIK Klinis: Ibu Risiko Tinggi RUJUKAN TUJUAN
1. Primi muda 4 2. Primi tua 4 3. Primi tua sekunder 4 4. Anak terkecil < 2 th 4 5. Grande multi 4 6. Umur ibu > 35 th 4 7. Tinggi adan < 145 cm 4 8. Pernah gagal kehamilan 4 9. Persalinan yl. dgn tindakan 4 10. Bekas operasi Sesar 8 11. Penyakit ibu 4 12. Preeklampsi ringan 4 13. Gemeli 4 14. Hydramnion 4 15. IUFD 4 16. Hamil Serotinus 4 17. Letak sungsang 8 18. Letak lintang 8
Gawat- Obstetrik
Gawat -Obstetrik
Rujukan Dini BerencanaRujukan Dalam Rahim
Rujukan Dini BerencanaRujukan Dalam Rahim
KELOMPOK I APGO
Skor
KELOMPOK II AGO
Rujukan Tepat Waktu
Rujukan Terlambat
RINGKASAN: PENGENALAN RISIKO TINGGI,
DIIKUTI DENGAN P4K DAN RUJUKAN TERENCANA
BERAWAL DARI DESA SIAGA
DENGAN PERILAKU PARADIGMA SEHAT
DALAM SISTIM RUJUKAN KABUPATEN/ KOTA
MERUPAKAN UPAYA PENYELAMATAN IBU - BAYI BARU LAHIR
UPAYA BERSAMA dan BERBAGI TANGGUNG JAWAB
KELUARGA BAHAGIA