7/23/2019 Menyelesaikan Pengujian Sikluas Penjualan dan Penagihan Piutang Usaha
http://slidepdf.com/reader/full/menyelesaikan-pengujian-sikluas-penjualan-dan-penagihan-piutang-usaha 1/7
TUGAS RANGKUMAN MATERI KULIAH
PENGAUDITAN II
MENYELESAIKAN
PENGUJIAN SIKLUSPENJUALAN DANPENGAGIHAN:PIUTANG USAHA
Okky Nugroho (F13141!
JURUSAN AKUNTANSIFAKULTAS EKONOMI DAN BISNIS
UIVERSITAS SEBELAS MARET SURAKARTA2015
7/23/2019 Menyelesaikan Pengujian Sikluas Penjualan dan Penagihan Piutang Usaha
http://slidepdf.com/reader/full/menyelesaikan-pengujian-sikluas-penjualan-dan-penagihan-piutang-usaha 2/7
METODOLOGI UNTUK ME"AN#ANG PENGUJIAN ATAS "IN#IAN SALDO
$AGI PIUTANG USAHA
Dalam meranan! "en!#$%an a#&%'(r )ar#* memen#)% ma*%n!+ma*%n! &ar%
&ela"an '#$#an a#&%', J%-a &%'era"-an *eara -)#*#* "a&a "%#'an! #*a)a. )al
'er*e/#' &%*e/#' *e/a!a% %u&u' 'u)*% y'g +,rk'*%' ),g' -'.)o/*u%'g u-'h' *e/a!a% /er%-#'
1, P%#'an! #*a)a &alam neraa *al&( )ar#* *ama &en!an $#mla) le
%n&#- 'er-a%' *er'a *ama &en!an /#-# /e*ar #m#m, (detail tie-in)
2, P%#'an! #*a)a an! &%a'a' a&a, 3-e/era&aan4
, P%#'an! #*a)a an! a&a 'ela) &%an'#m-an, 3-elen!-a"an4
6, P%#'an! #*a)a *#&a) a-#ra',3-ea-#ra'an4
5, P%#'an! #*a)a 'ela) &%-la*%-a*%-an &en!an /enar, 3-la*%-a*%4
7, P%*a) /a'a* "%#'an! #*a)a *#&a) /enar, 3"%*a) /a'a*4
8, P%#'an! #*a)a &%na'a-an "a&a n%la% real%*a*%, 3n%la% real%*a*%4
9, Kl%en mem%l%-% )a- a'a* "%#'an! #*a)a, 3)a-4
K(l(m &alam -er'a* -er$a "erenanaan )ar#* menan'#m-an '#$#an a#&%'
an! /er-a%'an &en!an *al&(, A#&%'(r men!!#na-an :a'(r+:a-'(r 'er*e/#'
#n'#- men%la% r%*%-( &e'e-*% an! &%renana-an /a!% "%#'an! #*a)a men#r#'
'#$#anna,
M,g*),%*0k'-* "*-*ko $*-*- K.*, y'g M,/,g'ruh* P*u%'g
U-'h' (T'h'/ I!
Pema)aman men!ena% %n&#*'r &an l%n!-#n!an e-*'ernal -l%en *er'a
men!e;al#a*% '#$#an mana$emen &%!#na-an #n'#- men!%&en'%-a*% r%*%-(/%*n%* -l%en an! *%!n%-an. an! &a"a' mem"en!ar#)% la"(ran -e#an!an
'erma*#- "%#'an! #*a)a, Ma-a (le) -arena %'# a#&%'(r )ar#* mela-*ana-an
"r(*e&#r anal%'%* #n'#- men#n$#--an -ena%-an r%*%-( *ala) *a$% "%#'an! #*a)a,
Ke'%-a men!e;al#a*% r%*%-( %n)eren &an /#-'% an! &%renana-an &alam
"%#'an! #*a)a. a#&%'(r men!em/an!-an r%*%-( an! mem"en!ar#)% "%#'an!
#*a)a, <(n'() a#&%'(r &a"a' men%n!-a'-an r%*%-( %n)eren #n'#- n%la%
real%*a*% /er*%) "%#'an! #*a)a,
M,,%'/k' S'.'h S'&* y'g D'/'% D*%o.,r'-* )' M,*.'* "*-*ko
Ih,r, (T'h'/ I!
A#&%'(r )ar#* mem#'#*-an "er%m/an!an "en&a)#l#an men!ena%
ma'er%al%'a* la"(ran -e#an!an *eara -e*el#r#)an &an -em#&%an
men!al(-a*%-an $#mla) "er'%m/an!an "en&a)#l#an -e *e'%a" a-#n neraa
an! *%!n%-an. 'erma*#- "%#'an! #*a)a, Seara -)#*#* "%#'an! #*a)a
mer#"a-an *ala) *a'# a-#n an! "al%n! ma'er%al. /a)-an #n'#- *al&( "%#'an!
an! "al%n! -e%l *e-al%"#n. 'ran*a-*% &alam *%l-#* "en$#alan &an "ena!%)an
an! mem"en!ar#)% *al&( "%#'an! #*a)a )am"%r "a*'% *an!a' *%!n%-an,
A#&%'(r )ar#* men!%&en'%-a*% *eara :(rmal r%*%-( -e#ran!an 'er'en'#
menan!-#' "en!a-#an "en&a"a'an, Hal %n% a-an mem"en!ar#)% "en%la%an
r%*%-( %n)eren (le) a#&%'(r #n'#- '#$#an+'#$#an /er%-#' -e/era&aan a'a#
7/23/2019 Menyelesaikan Pengujian Sikluas Penjualan dan Penagihan Piutang Usaha
http://slidepdf.com/reader/full/menyelesaikan-pengujian-sikluas-penjualan-dan-penagihan-piutang-usaha 3/7
e-*%*'en*%. "%*a) /a'a* "en$#alan. *er'a "%*a) /a'a* re'#r &an "en!#ran!an
"en$#alan, Ja&% *#&a) /%a*a /a!% -l%en #n'#- menala)*a$%-an "%*a) /a'a* /a%-
-arena -e*ala)an ma#"#n -arena -e#ran!an, J#!a *#&a) /%a*a /a!% -l%en
#n'#- menala)*a$%-an *eara '%&a- *en!a$a a'a# *eara *en!a$a "en%*%)an
"%#'an! 'a- 'er'a!%) 3n%la% real%*a*%4 -arena *#l%' menen'#-an *al&( an!
/enar,
M,*.'* "*-*ko P,g,)'.*' u%uk S*k.u- P,&u'.' )' P,'g*h'
(T'h'/ I!
Pen!en&al%an %n'ernal 'er)a&a" "en$#alan &an "ener%maan -a* *er'a "%#'an!
#*a)a 'er-a%' *e'%&a-na )ar#* #-#" e:e-'%: -arena mana$emen *an!a'
men!%n!%n-an a'a'an an! a-#ra' #n'#- mem"er'a)an-an )#/#n!an /a%-
&en!an "elan!!an, A#&%'(r )ar#* mem"er)a'%-an '%!a a*"e- "en!en&al%an
%n'ernal
1, Pen!en&al%an an! mene!a) a'a# men&e'e-*% "en!!ela"an2, Pen!en&al%an 'er)a&a" "%*a) /a'a*, Pen!en&al%an an! 'er-a%' &en!an "en%*%)an "%#an! 'a- 'er'a!%)
A#&%'(r )ar#* men!)#/#n!-an r%*%-( "en!en&al%an #n'#- '#$#an a#&%' an!
/er-a%'an &en!an 'ran*a-*% &en!an '#$#an a#&%' an! /er-a%'an &en!an *al&(
&alam mem#'#*-an r%*%-( &e'e-*% an! &%renana-an &an /#-'% an!
&%renana-an /a!% "en!#$%an a'a* r%n%an *al&(, <(n'() a#&%'(r
men%m"#l-a /a)=a r%*%-( "en!en&al%an #n'#- 'ran*a-*% "en$#alan ma#"#n
"ener%maan -a* a&ala) ren&a) /a!% '#$#an a#&%' an! /er-a%'an &en!an'ran*a-*% -ea-#ra'an, Karena %'#. a#&%'(r &a"a' men%m"#l-an /a)=a
"en!en&al%an /a!% '#$#an a#&%' an! /er-a%'an &en!an *al&( -ea-#ra'an
#n'#- "%#'an! #*a)a *#&a) e:e-'%: -arena *a'#+*a'#na 'ran*a-*% an!
mem"en!ar#)% "%#'an! #*a)a a&ala) "en$#alan &an "ener%maan -a*, J%-a
re'#r &an "en!#ran!an "en$#alan *er'a "en!)a"#*an "%#'an! #*a)a 'a-
'er'a!%) /er$#mla) *%!n%-an. "en%la%an r%*%-( "en!en&al%an $#!a )ar#*
&%"er'%m/an!-an #n'#- -e&#a -ela* 'ran*a-*% 'er*e/#',
M,r'2'g )' M,.'k-''k' P,gu&*' P,g,)'.*' )'
P,gu&*' Su+-%'%* '%'- Tr'-'k-* (T'h'/ II!
Ba/ *e/el#mna mem/a)a* "r(*e&#r a#&%' #n'#- "en!#$%an "en!en&al%an
&an "en!#$%an *#/*'an'%;e a'a* 'ran*a-*%. mem#'#*-an #-#ran *am"el. &an
men!e;al#a*% )a*%l "en!#$%an+"en!#$%an 'er*e/#', Ha*%l "en!#$%an
"en!en&al%an a-an menen'#-an a"a-a) "en%la%an r%*%-( "en!en&al%an #n'#-
"en$#alan &an "ener%maan -a* )ar#* &%re;%*%, A#&%'(r men!!#na-an )a*%l
"en!#$%an #n'#- menen'#-an *e$a#) mana r%*%-( &e'e-*% an! &%renana-an
a-an &%"en#)% /a!% *e'%a" '#$#an a#&%' an! /er-a%'an &en!an *al&( "%#'an!
#*a)a,
M,r'2'g )' M,.'k-''k' Pro-,)ur A'.*%*- (T'h'/ III!
7/23/2019 Menyelesaikan Pengujian Sikluas Penjualan dan Penagihan Piutang Usaha
http://slidepdf.com/reader/full/menyelesaikan-pengujian-sikluas-penjualan-dan-penagihan-piutang-usaha 4/7
Pr(*e&#r anal%'%* *er%n! -al% &%la-#-an *elama '%!a 'a)a" a#&%' "erenanaan.
-e'%-a mela-*ana-an "en!#$%an an! 'er%n%. &an *e/a!a% /a!%an &ar%
"enele*a%an a#&%', Se/a!%an /e*ar "r(*e&#r anal%'%* an! &%la-*ana-an
*elama 'a)a" "en!#$%an &%la-#-an *e'ela) 'an!!al neraa 'e'a"% *e/el#m
"en!#$%an a'a* r%n%an *al&(, A#&%'(r mela-*ana-an "r(*e&#r anal%'%* #n'#-
*%-l#* "en$#alan &an "ena!%)an *eara -e*el#r#)an. /#-an )ana "%#'an!
#*a)a, Hal %n% &%-arena-an )#/#n!an an! era' an'ara a-#n+a-#n la"(ran
la/a r#!% &an neraa, J%-a a#&%'(r men!%&en'%-a*% *ala) *a$% an! m#n!-%n
'er$a&% &alam re'#r &an "en!#ran!an "en$#alan &en!an men!!#na-an
"r(*e&#r anal%'%*. "%#'an! #*a)a m#n!-%n a-an men!(>*e' *ala) *a$% %'#,
J%-a "r(*e&#r anal%'%* &alam *%-l#* "en$#alan &an "ena!%)an men!#n!-a"-an
?#-'#a*% an! '%&a- /%a*a. a#&%'(r )ar#* mel(n'ar-an "er'anaan 'am/a)an
-e"a&a mana$emen, Re*"(n mana$emen )ar#* &%e;al#a*% *eara -r%'%*,
M,r'2'g )' M,.'k-''k' /,gu&*' '%'- "*2*' S'.)o P*u%'g
U-'h' (T'h'/ III!
R%*%-( &e'e-*% &%'#n$#---an "a&a /ar%* -e&#a &ar% /a=a), Hal 'er*e/#'
mer#"a-an -e"#'#*an *#/$e-'%: a#&%'(r *e'ela) mn!-(m/%na*%-an -e*%m"#lan
an! &%a"a% men!ena% *e'%a" :a'(r an! 'eran'#m, T#!a* men)#/#n!-an
:a'(r an! &%renana-an *an!a'la) -(m"le-* -arena "en!#-#ran :a'(r
/er*%:a' '%&a- $ela*, B#-'% a#&%' an! &%renana-an a&ala) -e/al%-an &ar% r%*%-(
&e'e-*% an! &%renana-an, Se'ela) mem#'#*-an /#-'% an! &%renana-an
/a!% '#$#an 'er'en'# a&ala) '%n!!%. *e&an!. ren&a). -em#&%an a#&%'(r )ar#*mem#'#*-an "r(*e&#r a#&%' an! *e*#a%. #-#ran *am"el. %'em an! &%"%l%).
&an "ene'a"an =a-'#,
ME"AN#ANG PENGUJIAN TE"IN#I ATAS SALDO
Pen!#$%an 'er%n% a'a* *al&( #n'#- *em#a *%-l#* lan!*#n! &%ara)-an "a&a
a-#n+a-#n neraa. a-#n la/a r#!% '%&a- &%a/a%-an 'e'a"% a-an &%;er%-a*%
*e/a!a% )a*%l *am"%n!an &en!an "en!#$%an neraa, K(nrma*% "%#'an! #*a)a
mer#"a-an "en!#$%an 'er%n% a'a* "%#'an! #*a)a an! "al%n! "en'%n!,
Pen!#$%an 'er%n% a'a* *al&( "%#'an! #*a)a &%'e-an-an "a&a '#$#an a#&%' *al&(
"%#'an! #*a)a,
KONFI"MASI ATAS PIUTANG USAHA
K(nrma*% a'a* "%#'#n! #*a)a le/%) mene-an-an "a&a -(nrma*% %'# &%*%n%.
*e(la)+(la) *e/a!a% /#-'% an! /%*a &%an&al-an, T#$#anna a&ala) #n'#-
memen#)% '#$#an e-*%*'en*%. -ea-#ra'an. *er'a "%*a) /a'a*, S'an&ar a#&%'%n!
men!)ar#*-an -(nrma*% "%#'an! #*a)a &alam *%'#a*% an! n(rmal, SAS 78
3AU 04 mene&%a-an "en!e#al%an 'er)a&a" -e)ar#*an men!!#na-an
-(nrma*%
7/23/2019 Menyelesaikan Pengujian Sikluas Penjualan dan Penagihan Piutang Usaha
http://slidepdf.com/reader/full/menyelesaikan-pengujian-sikluas-penjualan-dan-penagihan-piutang-usaha 5/7
1, P%#'an! #*a)a '%&a- ma'er%al, Hal %n% *#&a) #m#m /a!% "er#*a)aan
'er'en'# *e"er'% '(-( &%*-(n an! 'er#'ama mela-#-an "en$#alan
*eara '#na% a'a# &en!an -ar'# -re&%',2, A#&%'(r mem"er'%m/an!-an -(nrma*% /#-'% an! '%&a- e:e-'%: -arena
'%n!-a' re*"(n*na -em#n!-%nan '%&a- a-an mema&a% a'a# '%&a- &a"a'
&%an&al-an,, Ga/#n!an '%n!-a' r%*%-( %n)eren &an re*%-( "en!en&al%an ren&a) &an
/#-'% *#/*'an'%: la%nna &a"a' &%a-#m#la*% #n'#- mene&%a-an /#-'%
an! men#-#"%,
Dalam mela-#-an "r(*e&#r -(nrma*%. "er'ama a#&%'(r )ar#* mem#'#*-an
$en%* -(nrma*% an! a-an &%!#na-an,
1, K(nrma*% "(*%'%:. a&ala) -(m#n%-a*% &en!an &e/%'(r an! mem%n'a
"%)a- "ener%ma #n'#- men!-(nrma*% *eara lan!*#n! a"a-a) *al&(
an! &%na'a-an "a&a "erm%n'aan -(nrma*% %'# /enar a'a# *ala),
2, F(rm#l%r -(nrma*% an! -(*(n! a&ala) $en%* -(nrma*% "(*%'%: an!'%&a- mena'a-an $#mla) "a&a -(nrma*% 'e'a"% mem%n'a "ener%mana
#n'#- men!%*% *al&( a'a# melen!-a"% %n:(rma*% la%nna,, K(nrma*% :a-'#r a&ala) $en%* -(nrma*% "(*%'%: la%nna &%mana *e'%a"
:a-'#r a-an &%-(nrma*%.&an /#-an *al&( "%#'an! #*a)a "elan!!an
*eara -e*el#r#)an,6, K(nrma*% ne!a'%: $#!a &%'#$#-an -e"a&a &e/%'(r 'e'a"% )ana a-an
mem%n'a re*"(n* $%-a &e/%'(r '%&a- *e'#$# &en!an $#mla) an!
&%na'a-an,
Penen'#an $en%* -(nrma*% mana an! a-an &%!#na-an /era&a &%'an!an
a#&%'(r. &an )ar#* /er&a*ar-an :a-'a &alam a#&%', SAS 78 mena'a-an /a)=a
"en!!#naan -(nrma*% ne!a'%: )ana &%'er%ma $%-a *el#r#) *%'#a*% /er%-#'
'er*e&%a
1, P%#'an! #*a)a 'er%"'a &ar% $#mla) /e*ar a-#n+a-#n an! -e%l,2, Pen%la%an r%*%-( "en!en&al%an &an r%*%-( %n)eren !a/#n!an a&ala)
ren&a), T%&a- a&a ala*an #n'#- "eraa /a)=a "ener%ma -(nrma*% '%&a-
m#n!-%n mem/er%-an "er'%m/an!anna,
K(nrma*% ne!a'%: *er%n! -al% &%!#na-an #n'#- men!a#&%' r#ma) *a-%'. '(-(
r%'el. /an- &an %n&#*'r% la%nna &%mana "%#'an! /era*al &ar% ma*ara-a' #m#,
B#-'% an! "al%n! &a"a' &%an&al-an &ar% -(nrma*% /ar# a-an &%"er(le) $%-a
-(nrma*% %'# &%-%r%m *e&e-a' m#n!-%n &en!an 'an!!al neraa, Hal %n% a-an
mem#n!-%n-an a#&%'(r #n'#- men!#$% *eara lan!*#n! *al&( "%#'an! #*a)a
"a&a la"(ran -e#an!an 'an"a )ar#* mem/#a' -e*%m"#lan a"a"#n men!ena%
'ran*a-*% an! 'er$a&% an'ara 'an!!al -(nrma*% &en!an 'an!!al neraa, A-an
'e'a"% *e/a!a% ara #n'#- menele*a%-an a#&%' *eara 'e"a' =a-'#. a#&%'(r
$#!a "erl# men!-(nrma*% "a&a 'an!!al %n)er%m,
Ukur' -'/,.
7/23/2019 Menyelesaikan Pengujian Sikluas Penjualan dan Penagihan Piutang Usaha
http://slidepdf.com/reader/full/menyelesaikan-pengujian-sikluas-penjualan-dan-penagihan-piutang-usaha 6/7
Fa-'(r #'ama an! mem"en!ar#)% #-#ran *am"el #n'#- men!-(nrma*%
"%#'an! #*a)a /era&a &alam /e/era"a -a'e!(r% &an mena-#" )al+)al
/er%-#'
1, Sala) *a$% an! &%'(leran*%
2, R%*%-( %n)eren 3 #-#ran rela'%: '('al "%#'an! #*a)a. $#mla) a-#n. )a*%l'a)#n *e/el#m na &an *ala) *a$% an! &%'era"-an 4
, R%*%-( "en!en&al%an6, R%*%-( &e'e-*% an! &%a"a% &ar% "en!#$%an *#/*'an'%: la%nna 3l#a* &an
)a*%l "en!#$%an *#/*'an'%: a'a* 'ran*a-*%. "r(*e&#r anal%'%* &an
"en!#$%an an! 'er%n% la%nna45, Jen%* -(nrma*% ne!a'%: 3/%a*ana memerl#-an *am"el4
Pem%l%)an %'em #n'#- "en!#$%an. a-an &%"erl#-an /e/era"a $en%* *'ra'%-a*%
"a&a *e/a!%an /e*ar -(nrma*% ,&alam *#a'# "en&e-a'an #m#m *'ra'%-a*%
#n'#- mem%l%) *al&( an! a-an &%-(nrma*%. a#&%'(r mem"er'%m/an!-an /a%-
n%la% &(lar *e'%a" "%#'an! ma#"#n lamana "%#'an! an! /ere&ar,
Pener%maan -a* *elan$#'na. /#-'% "ener%maan -a* *elan$#'na "a&a 'an!!al
-(nrma*% mel%"#'% "emer%-*aan rem%''ane a&;%e.aa' $#rnal &alam a'a'an
"ener%maan -a*. a'a# m#n!-%n -re&%' *elan$#'na &alam le %n&#- "%#'an!
#*a)a, Sal%nan :a-'#r "en$#alan. )al %n% /erman:aa' &alam mem;er%-a*%
"ener/%'an :a-'#r "en$#alan a-'#al &an 'an!!al "ena!%)an a'#al, D(-#men
"en!%r%man. )al %n% "en'%n! &alam menen'#-an a"a-a) "en!%r%man 'ela)
/enar+/enar &%la-#-an &an *e/a!a% "en!#$%an "%*a) /a'a*, K(re*"(n&en*%
&en!an -l%en. /%a*ana a#&%'(r '%&a- "erl# mere;%e= -(re*"(n&en*% *e/a!a%
/a!%an &ar% "r(*e&#r al'erna'%:.'e'a"% -(re*"(n&en*% &a"a' &%!#na-an #n'#-
men!#n!-a"-an "%#'an! an! &%"er*el%*%)-an &an an! mera!#-an an!
'%&a- 'er#n!-a" (le) ara la%nna, Baran! an! 'ela) &%-em/al%-an. -elala%an
-l%en #n'#- mena'a' mem( -re&%' &a"a' &%a-%/a'-an (le) "er/e&aan =a-'#
a'a# "ena'a'an re'#r &an "en!#ran!an "en$#alan an! '%&a- 'e"a',
Ke*ala)an -ler%-al &an $#mla) an! &%"er&e/a'-an. $en%* "er/e&aan an!
"al%n! m#n!-%n &%la"(r-an &alam a'a'an -l%en a&ala) $%-a "elan!!an
mena'a-an /a)=a a&a -e*ala)an )ar!a an! &%-ena-an #n'#-
/aran!./aran! r#*a- .-#an'%'a* /aran! an! /el#m &%'er%ma &an *e/a!a%na,
MENGEM$ANGKAN PENGUJIAN P"OG"AM AUDIT YANG TE"IN#I
Un'#- men!%l#*'ra*%-an "en!em/an!an "r(*e&#r "r(!ram a#&%' #n'#-
"en!#$%an an! 'er%n% &alam *%-l#* "en$#alan &an "ena!%)an. -%'a a-an
men!!#na-an H%ll*/#r! Har&=are <(,
A#&%'(r *en%(r. men%a"-an -er'a* -er$a "erenanaan /#-'% an! &%*a$%-an
"a&a !am/ar 17+8 *e/a!a% ala' /an'# #n'#- mem/an'#na mem#'#*-an l#a*
"en!#$%an a'a* r%n%an *al&( an! &%renana-an, S#m/er *e'%a" /ar%* a&ala)
*e/a!a% /er%-#'
@ Sala) *a$% an! &a"a' &%'(leran*%,
@ R%*%-( a#&%' an! &a"a' &%'er%ma,@ R%*%-( %n)eren,
7/23/2019 Menyelesaikan Pengujian Sikluas Penjualan dan Penagihan Piutang Usaha
http://slidepdf.com/reader/full/menyelesaikan-pengujian-sikluas-penjualan-dan-penagihan-piutang-usaha 7/7
@ R%*%-( "en!en&al%an,@ Ha*%l "en!#$%an *#/'an'%: a'a* 'ran*a-*%,@ Pr(*e&#r anal%'%*,@ R%*%-( &e'e-*% an! &%renana-an,