Download - Cultura Bantu Ngola 2
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
1/45
CULTURA BANTU NGOLA PARTE 2CANTIGAS DE KATENDE
1. KATENDEN GANGA KURUZUKATULA DINGOMA TUREM(^)
KATENDEN GANGA KURUZUKATENDEN GANGA TUREM(^)
2. KAMUKEN KEBOIAMIN
PIKINININ KAFILEK
MBUK KEBOIAMIN
PIKINININ KAFILEK
(BIS)
3. MBUKE KEBOIAMIN
PIKINININ KAFIL KONGO
MBUKE KEBOIAMIN
PIKINININ KAFIL KONGO
(BIS)
4. KATEND BIBI KOIA (BIS)
AM BIBI KOIA (BIS)
5. KATENDE SAMBANGOL
AME
KATENDE SAMBANGOLE
AME
(BIS)
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
2/45
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
3/45
-47-
CANTIGAS DE TELEKOMPENSU
1. TELEKOMPENSU E (^)
TELEKOMPENSU
TELEKOMPENSU E (^)
DANDA LUND
2. MONA MUCHINU MAIONGE (^)
MAIONGE (^), MAIONG
MONA MUCHINO MAIONGE,
MAIONGE SALE (^)
3. MAZA, MAZA KULOESA (qualidade)
MAZA, MAZA DILE
MAZA, MAZA,KULOESSA
4. A MUKONGO
MUKONGO KAZA
A MUKONGO
KUTOMBESA A
5. MU MUANHU
MUSSAMBE (^), MUSSAMB
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
4/45
TATETU MUSSAMBE (^)
-48-
6. NZACHI, MUCHITU
EKOMPENSULE
NZACHI, MUCHITU,
NGZU, MUCHITU
7. DANDA, DANDAO KUABA, OKUAB
MONA MUCHITU
OKUABA OKUAB
8. MULLE E (^)
MULLE LEMB
MULLE E (^)
NZO (^) E (^) (inzo)
9. KISSIMBI (Me Pond)
KUTALA (Pai Ibolama))
MAIM BANDA
MAIM BANDA KOKE (^)
10. DANDA MAIONGE (^)
KABILA DILE (^)
(bis)
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
5/45
-49-
CANTIGAS DE LEMBA
1. O NGANGA MOXI, LEMBA
O NGANGA MOXI,
2.LEMBA NZAMBI APONGO
PARA KENANR: O INDO, INDO
3. NZAMBI NAKUA TESA
R: AWETO
(BIS)
4. LEMB, LEMB DILE
LEMB EDI KANAMBURA
IA VEODI IAI
5. MANAUE O LEMB
LEMB
(BIS)
6. NZAMBI, NZAMBI KE NZAMBI (BIS)
NZAMBI APONGO DE
O KE NZAMBI, O KE NZAMBI
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
6/45
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
7/45
1. NZAZI, NZAZI
MAKUL (^), LUGANO
2. JANJA AW
KALUNGA
LUGANO NKRENKRE(N)SOE (^)
(bis)
3. KIMBANDA, KALUNGA
KIAHELA, NGUSU,
(bis)
4. INDO IA, IA
INDO FINDO
EMALA
KATAMBA, INDO I I
LUGANO, INDO IA, IA
-52-
CANTIGAS DE MINA AGANJI
1. AGANJI
AGANJI
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
8/45
(n)AGANJKI (n)AXOKUE
(n)AGANJI (n)LEMBA
(bis)
2. E DANDA
KAIALA
MONA LOM
(bis)
3. SAMBA, SAMBA
MONA LOM
r: A MAMETU
(bis)
4. NZAMBI A MOXI
LELE AGANJI
NZAMBI MOXI
LELE AGANJI
5. NSEKESSE, AGANJI
EUA IZO
(bis)
6. NSEKESSE AGANJI,
MONA LOM
NSEKESSE, AGANJI
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
9/45
MONA IZO
-53-
CANTIGAS DE KITEMBU
1. KITEMBU
NGANA NZMBI
(bis)
E KISIMBI PE PE PEE MAIONGA
KITEMBU
2. MIRU KITEMBU
MIRU KITEMBU
MIRU KITEMBU
INGE KITEMBU, MIRU
3. KITEMBU RE RE
E A KITEMBU APEROL
KITEMBU MAVILA
LEMBA
O KITEMBU
4. KITEMBU MAVULU
MAKINAN DINAN
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
10/45
EKISIKO
KITEMBU MAVULU
MAKINAN DINAN
JAMUKANGE
-54-
5. KITEMBU MAKURA DIL
E DA MURAX
KITEMBU MAKURA TATAE DA MURAX XO XO
E DA MURAXO, AI AI
E DA MURAX AI AI
6. A KITEMBU E A LAMBADA
MAKURADILE
E KITEMBU
E LAMBADA MAKURE
7. KITEMBU D'ANGOL
AMOLA FAIA, NO KONDEME
A KITEMBU
AMOLA FAIA NO KONDEME
8. KITEMBU MAVILA
KASANJE EAZIL
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
11/45
-55-
CANTIGAS DE ZAZI
1. ARUE GANGA
NO BOIAMIN
GANGA E
ARUE GANGA
NO BOIAMIN
GANG
2. SINGANGA
LUANGO
SINGANGA
LUANGO
3. ZAZI KE VE NWE D'ANGOLA
ZAZI MALAKAIA
ZAZI KE AMASI
(bis)
4. O, O, O, O, MIKARIOL
MASANGANGA
ASANGANGA
MIKARIOL
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
12/45
5. OL KOMBELA
ZAZI
KOMBELA ZAZI
KOMBELA ANGOLA
-56-
6. LESI, LESI
MSANGANGA
MI, KARIOL
7. O ZAZI
O ZAZI A
O ZAZI
MNHANGOLE
MANHANGOL
8. ZAZI
KINANBO
A A
KUMBEL ZAZI,
ZAZI
9. (sem origem definida)
VALE LE, VALELE
VALELE
LELE
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
13/45
LU
(bis)
-57-
CANTIGAS DE KAIANGU
Para Kaiangu de qualquer idade
1. E MATAMBA TATA EME
E MATAMBA
TATA EME
2. E DA MUIGANGA
TATA EME
E E MATAMBA
TATA EME
3. E E EA
E A MATAMBA
DI KAKURUKAJE ZINGE
E E EA
E MATAMBA
DI KAKURUKAJE
ZINGE
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
14/45
E E
E TATA EME
E E MATAMBA
E TATA EME
-58-
4. NDAMBURE, NDAMBURE
MAVANJUNDAMBURE MAVANJU
ELESIK, MAVANJU
5. E NSIMBE, IE IE
A BAMBURUSENA
NSIMBE IE IE
(bis)
(pode cantar KISIMBI IE IE)
6. NDAMBURE, NDAMBURE
AVANJU
NDAMBURE AVANJU
BAMBORUSENA, AVANJUE
7. SINA AVANJU
ORO SINA AVANJU
KONGO LE LUANDA
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
15/45
ORO SINA AVANJUE
SINA AVANJU
ORO SINA AVANJUE
ORO BAMBURUSENA
ORO SINA AVANJUE
-59-
8. Para santo velho (esta cantiga serve para rum de qualquer santo feito,mudando o mametu por tatetu se for o caso)
INDO IO IO
INDO FINDO
EMAL
MAMETU TARAMES
INDO FINDO
EMAL
9. E DIN DIN
E DINDAI
MATAMBA DIARUE
MATAMBA DIARUAIA
10. E JANJA KALUNGA
JINJE KAMUNAN
DENDE
11. KE KE MIK NBANDA
E MATAMBA
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
16/45
MIK NBANDA
12. NZAMBI KIMBANDA MON
KAIANGU KAPANZO
MAKOBOADI
-60-
CANTIGAS DE DANDA
1. DANDALUNDA
MAIMBANDA KOKE (^)
DANDA LUNDA
MAIM BANDA KO KE (^)
(bis)
2. DANDALUNDA
UN TERERE (^)
UN TERERE (^)
3. DANDALUNDA
UN AXOKUE (^)
UN AXOKUE (^)
4. DANDALUNDA
EU SAMBE (^)
DANDA SAMBE (^)
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
17/45
5. DANDALUNDA
EUA IZO (^)
DANDA EUA IZO (^)
6. (Serve tb para Telekompensu)
SOE (^), SOE (^)
DANDA LUNDA SOE (^)
-61-
7. TELEKOMPENSUE
TELEKOMPENSU
TELEKOMPENSU
DANDALUND
8. MONA MONA
KUI KUI
MONA MONA
KUI BEK
9. DANDE(^), DANDE(^)
O DANDEUAR
O ME ZAMBE EUA DANDE(^)
DANDE(^) O DANDEURA
10. KISSIMBI KISSIMBI
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
18/45
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
19/45
ATOIZA
2. VUNJI A, VUNJI A
VUNJI DITAMARAKA
TATETU VUNJI,
VUNJI A
3. DANDA VUNJI
KABILA DINGOMA(BIS)
VUNJI DANDA VUNJI
4. KAUELE SIMBE
KAUELE SUZI
(bis)
5. AI, AI, AI
VUNJI, KAMUNAN KESANJI
VUNJI, KAMUNAN MONA ME
6. A SAKUELA
VUNJI MONA ME
(bis)
-63-
7. E, E, E, NGANGA
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
20/45
VUNJI DITAMARAKA
O NGANGA
8. A A SAKELA
MONA VUNJI
SAKELA MONA KESANJI
SAKELA MONA VUNJI
9. VUNJI MABIDILE, DILE
VUNJI MABI
10. VUNJI MONA ME
VUNJI NAVUL
11. SUNA VUNJI
AME
MONA VUNJI
AME
(bis)
-63.A-
CANTIGAS DE KAIALA:
1. MIKAIA SELU BANDA
SELU BINDA
DA MAN MAN IE
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
21/45
MIKAIA
SELU BANDA SELU BINDA
DE MAN MANIE
O MIKAIA
2. KEVE, KEVE KAIA (bis)
MAMAN INGOMA
SEGINGOMAENU TATA, AME, KAIA
3. SAMBA NGUELE
SAMBA NGUELE MARU
(bis)
4. SAMBA NARU
SAMBA NARU
KAIA
(bis)
-64-
5. KONGO SAVASI
E A TUNDE REN
KONGO SAVASI
E A TUNDE RANAHN
(bis)
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
22/45
A A KONGO SAVASI
REN
6. KAIALA NAVIT
NAJ AKISI KONGO
(bis)
7. KAIALA ABITE
KAIA, MA, KISIKO(bis)
8. A KONKUETO
A KONKUETO OI
(bis)
MIKAIA KONKUETO
MIKAIA KONKUETO OI
9. KAIALA VANULE
SIVITE, KAIA
(bis)
-65-
CANTIGAS DE ZUMB (ZUMBARAND)
1. KONGO SIBUKE
MONA ME
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
23/45
ZUMBA
(bis)
2. ZUMBARANCUANJE ARUE
ZUMBARANCUANJE KAIZILE
ZUMBARANCUANJE KALUNGA
ZUMBARANCUANJE SALE
3. ZUMBA NAJETU
NAJETU NAJIRE
(bis)
4. ZUMBA ZUMBA
ZUMBA KUIABO
ZUMBA ZUMBA
ZUMBA KUIABO
5. MAJULE KONGO
NAZUELE AIKO
(bis)
6. ZUMBA KUIAB
OBERE
-66-
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
24/45
7. KOROA DAXI KIA
KOR DOL
(bis)
8. KOROA DAXI KIA
AKUIAB AKUIAB
9. KOROA DAXI KIA
KOR MAIANGOLEKOROA DAXI KIA
KOR MAIANGOL
10. ARUE SAMBANGOLA
DE MUNGANGA NGOL
ARU ZUMBA KAR
KARA IZO AKOL
Estribilho:
AI, AI, AI, AI
ARUE A
ARUE MAMA KAR
KARA IZA AKOL
ARU SAMBA NGOLA
DE MUNGANGA NGOL
Estribilho
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
25/45
11. MONA, MONA KRIZILE
MONA MONA INDU
KUENDA MI KUENDA
KRIZILE INDU
-67-
1. ZUMB AJAOSI
ZUMBA
(bis)
-68-
REZAS PARA OFERECER COMIDA AO NKISI (NA HORA QUE ACABA DECOZINHAR)
Para alimentar os jinkisi. So cantadas sempre 3 vezes cada.
1. IX OI TIMB LAR (^)
IX OI TIMB LAR (^)
2. NKISI NI (N)GUDIA OI GANGOLOMA (R)
NKISIS NI (N)GUDIA OI GANGOLOT (R)
3. TALA J NSI, ER (^) KUOG NJ
ER (^) KUOG.
PARA ENCANTAR A COMIDA: (Zelador abaixado, com adj tocando, repete areza 3 vezes).
Levantar as comidas (tambm 3 vezes)
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
26/45
4. IZA DOBAR
BOSSINAN DO (^)
BOSSINAN DA (^)
BOSSINAN DO (^)
KE DAO (^) RUN RUN
PARA DESPERTAR:
5. M (^) BIOE(^)MOBIJI BIAMUREX
PARA LEVANTAR: Essa reza para qualquer comida levantada em qualquerritual.
6. A JANIPP (^)
K MI BAMBOXI
K MI BAMBOX
-69-
Para pintar um santo
7. O NGURA DIL MANAN MANAN
IA O PEMB
O NGURA DIL MANAN MANAN
I PEMB
Para oferecer a comida ao Nkisi
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
27/45
SAMBORO NGUDIA
8. EBI PA MI O KOTA
EBI PA MI O GUDIA
EBI PA MI O KOTA
EBI PA MI O ZAMBI
PE GA LUNDA CON SANXE
GUDIAX
Para oferecer comida ao santo dentro do Ndemburo
9. GUDIA KENAN KENAN
GUDIA KENAN KENAN
X DI UNO MAL
X DI UNO MAL
10. KOMANXAN XETO GUDIA
SENZALA AWETO
(bis)
-69.A-
Reza para quando se d obrigao em algum pedir para a pessoa ter sorte,felicidade
KIBUKO - A MAIOR REZA DO ANGOLA
11. INDA KUMBANDA
KUA KURI (KUI)
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
28/45
TATETU LEMBA DINGANGA
KE SINAVURUSI
KE DEMINANGUANGA
KA MUSANK MAKENAN
KUMBANDA ZAMBIAPONGO
MARA KATULO DAR
KIBUKO SAMBANGOLA MATAMBA
IOKONGO ZAZI ANGOLA
ROXI BAMBI LEMBARANGANGALEMBARANGUNJI BURUNGUNZO
KIZON KIR KIX
MUKUMBI MARA
KATUMANDAR
KIBE BEREKET
KIMAMBELA KARAKUZI
TA KINAN KIMBELA
NGOGA KILUXI
KISANGI NDA KUMBANDA
MAKUIU, MAKUIU
TATETU LEMBADINGANGA
UAZ KER, UAZE KER
KUMBANDA ZAMBIAPONGO
MARA KATUMANDAR
TATETU LEMBADINGANGA
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
29/45
TUMBANDA GIRA
MUKANDIJI DI MONA GIR, GIR
-69.B-
LEL - PARA EXU - AO MEIO-DIA, MEIA NOITE, 6 HORAS DA TARDE OU DAMANH
12. UN LELEL OKUT
BUR BUR
TE KIBANDA KIABANGA
NGANGA DIMBIRIN
GANGA DIA MBIRIN
KE TA MBIRIN TA BELA
KITANDA SINAVURU
KERERE GANGA NDAR
MONAN KEN KEN KEN
PAMBUNJILA J MUKOTA
KE BEREKET KE TENDAR
KARAKUNJI GANGA NDARA KINKONGA
SINAVURU KE DINANGANGA NDAR
MONAN KEN, MONAN KEN, MONAN KEN
I MUKOTA IA MUKOTA NGANGA NK
AZUEL SINAVURU
KE DE MINANGANJI NDAR
MONAN KENAN
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
30/45
KEDRA KEDRIA KALUNGA
DENDE DENDE DI KOV KAND
KE O ZAM MANAU
KE DE MANBUR
KE DE MINANGONGO
NDAR MONAN KENAN
-69.C-
REZA DA PROSPERIDADE
13. TRUZIA MANVO
KANVO KANVO
TRUZIA MANVO
GOV GOV
TRUZI TRAZI BAMBI NZIMBE
KI ANKITA MUKU ANKITA
UAVAMBO MAVAMBO
AZANGOLA
KIBU KASOBA
GANGA ZUMB
HANGOLOMA KEDA GOMA
NTUTI MALEMBE
KIXIKARANGOMBE
KI'MBANDA MENEN
KENDEN KUA KINEN KELE NENGA
NFISA DE TATU NFISA
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
31/45
KUAX MUKILA
ZAMBI ZAMBI, ZAMBI.
-69.D-
REZA DE KAVUNGU:
14. A FAKOTI
EWI EWIMANUKENUN
TATA KAVUNGU
TATETU KAVUNGU
SINAVURUSY
KE DEMINANGUANGE
ORO KUENUN
NGOROSSY, EWI MANUKENUN
TATA KAMBONDO
TATETU KAVUNGU
SINAVURUSSI KE
DEMINANGUANGE
ORO KUENUN
-70-
NGOROSSI:
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
32/45
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
33/45
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
34/45
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
35/45
Este esprito que no passado no chegou a NZAMBI, ter nova chance de sereleito, de merecer, ou ento estar perdido, voltar a encarnar em animaisou ser devorado por MUJIMU, que certamente cobrar o pacto nocumprido.
ENCANTOS DO ANGOLA
PRIMEIRO ENCANTO:
EBULIN
Na poca da deportao dos negros africanos para outros continentes,quando engravidavam as negras africanas que viviam subjugadas pelosaoites, sofrendo todos os tipos de torturas fsicas e morais, e aindaperseguies, pediam aos seus Jinkisi que seus filhos ainda no ventre nonascessem vivos, para no sofrerem os horrores da escravido.
Ento os seus Pambunjila, Nkisi do mutu ou Kitembu (Tempo - ventoencantado) arrebatavam o feto ainda no ventre materno. Essas espcies devida sob determinado encantamento surgiram com o nome de EBULIN.
Lenda de Ebulin
Conta-se que a negra INDAI BELEGUIN pariu um filho, e para que nosofresse as dores da escravido ofereceu-o ao rei do mar, MUCHINOKALUNGA, colocando-o num cesto e depositando-o em suas sagradasguas, e toda a noite a negra ficou cantando e rezando os seus encantos.
Depois, no tendo mais lgrimas, adormeceu no mesmo lugar, de toexausta. Quando acordou na manh seguinte deparou com a cesta a seulado, e dentro dela, em vez de seu filho, achava-se EBULIN, com seu
formato de majestoso peixe, possuindo contudo a cabea e os bracinhos deseu amado filho, sendo o resto do corpo em formato de peixe negro ebrilhante.
EBULIN um er encantado de KITEMBU POLOKUN, no vira nas matrias,gosta de comer canjica branca cozida, temperada com dend, peixe deescamas em geral, bebe aguardente com mel e algas marinhas socadas.
Quando fmea EBULIN come franga branca e quando macho frango branco,cesto com frutas variadas, que deve ser colocado em rio de guas limpas oumar.
EBULIN combate todos os tipos de maldade e covardia.
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
36/45
OBS.: Quando se deposita uma obrigao para EBULIN diz-se, entre outras,as seguintes palavras: "Negro est sofrendo, castiga fulano de tal, e povoest precisando, H! EBULIN, H! EBULIN, H! EBULIN.
Quando EBULIN for utilizado deve-se oferecer uma obrigao para KITEMBUPOLOKUN, composta de frango arrepiado, (sacrificar), frutas, doburu comcoco, canjiquinha amarela cozida com leite de coco e acar coberta comcoco ralado, batata doce cozida regada com mel, aca branco e amarelo,feijo preto cozido (pouco cozido, meio duro tipo salada) com camarotemperado com cebola ralada e dend, bolas de inhame e bolas de tapioca,bolas de abbora, etc.
SEGUNDO ENCANTO:
IMBUIM
IMBUIM um encantamento de KITEMBU ZAL. Este KITEMBU rege osodores ftidos.
IMBUIM tem a aparncia e um besouro e tem como moradia o interior dervores ocas. Quando da metamorfose tambm tem o formato de umhomem de cor negra, baixo, forte, com um s olho no centro da testa, emuito cabeludo.
Este encantamento do Ngola tem medo do sol e da claridade em geral. Sealimenta de carne podre, cachaa, recebendo tambm oferendas de
moedas antigas. O coco azedo um de seus pratos prediletos.
As cores de IMBUIM so vermelho e preto. Sua vela, quando houvernecessidade, deve ser de cor preta.
Este encanto muito inteligente e perigoso. Gosta de enganar os outros,tornar as pessoas inimigas, trazer esquecimento e amnsia, esconderdocumentos.
Quando houver necessidade de executar trabalhos com IMBUIM deve-seprimeiro fazer sacrifcio animal para KITEMBU ZALU, acompanhado de frutas
regadas com mel e comidas em geral.
TERCEIRO ENCANTO:
ISSASSERIN
uma borboleta negra, encanto de KITEMBU APOKAN, Tempo este que rege
a noite, principalmente nos domnios de Katende.
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
37/45
Quando ocorre a metamorfose ISSASSERIN tem o formato de uma meninade pele de cor negra, de aproximadamente 70 cm, com 2 asas alongadas.Encontra-se normalmente sentada em rvores frondosas, em noites de luacheia.
Segundo ttulos de antigos moquetes africanos, legtimos de Angola,ISSASSERIN adora a lua cheia como se fosse sua prpria me.
Este encanto gosta de fazer travessuras com pessoas que gostam de andarna mata noite. Uma de suas traquinagens a de fazer crianas seperderem.
Se ISSASSERIN em forma de borboleta pousar sobre um recm-nascido, estafatalmente morrer.
Nas noites de lua cheia pode-se ouvir distncia o choro triste deISSASSERIN.
Este encanto gosta de flores do campo em geral, espelho, pente, perfumes,frutas no ctricas com mel.
Dizem as evidncias que um pedido feito a ISSASSERIM, quando bemefetuado, fatal na concepo da palavra. Sua atuao estende-se pelasmatas, rios, cu e terra.
Resolve com impressionante rapidez quase todos os problemas que lhe soapresentados.
QUARTO ENCANTO:
APAN
APAN, mulher da cintura para baixo e uma ave da cintura para cima, umencanto de KITEMBU OSSIN, um Tempo ligado procriao animal,segundo explicaes do africano Tata Kobuss, da Raiz de Zumb, do bairroda Liberdade, estado da Bahia, ainda na poca da escravido.
Lenda de APAN:
Segundo mitos, APAN foi mulher leviana, que copulou com muitos homens ealguns encantamentos, sendo que isso lhe dava prazer e a divertia muito.
Por seu comportamento foi amaldioada por Lemba, que lhe disse aseguinte sentena: "POQUI GIL MONP " que quer dizer: Eu lhe condeno aser um animal.
Devido a essa maldio APAN carregou em seu ventre todas as espciesanimais, parindo-as e povoando dessa forma toda a terra. Envergonhada
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
38/45
com sua maldio APAN habita as ilhas mortas, escondendo assim suaprpria vergonha.
Em suas oferendas APAN aceita somente bichos machos e assim mesmo, dacintura para baixo, com os respectivos axs. Por exemplo: se cortar umgalo, oferece-se a menga, o peito, as patas e o rabo, devendo os animaissacrificados ser brancos, como prova de purificao.
O encanto de APAN abrange um vasto domnio, podendo fazer tanto o bemcomo o mal, com a mesma fora, intensidade e rapidez.
APAN um encantamento responsvel pela vida animal, porm atuamagnificamente nos seres humanos.
Como vimos nas explicaes acima, no se pode cultuar KITEMBU como efosse uma divindade qualquer. Independente de ser a divindade que detmo poder e o ttulo de REI DO ANGOLA, existe ao seu redor todo um ritual,
que requer do zelador um vasto conhecimento do que vem a ser KITEMBU.
A IMPORTNCIA DO NMERO 7 NA CULTURA BANTU
A trindade superior representada simbolicamente pelo nmero 3 e oquaternrio elemental pelo nmero 4 (fogo, ar, gua, terra). A adio donmero 3 (trindade superior) ao nmero 4 (elementais) dar a soma donmero 7, que simboliza o ser humano divinizado, caracterstica prpriados iniciados. Assim ele representa o ser humano com todas as suas
possibilidades de evoluo. O iniciado pode e deve persistir para que nelese desenvolvam os sete centros magnticos (chakras, faladoesotericamente), chamados BOTH pelo povo angolano, que lhe permitirotodo um desenvolvimento espiritual, acumulando as energias dos Jinkisi.
trindade superior
ser humano =
Caminho deExu Seres Humanos
Por exemplo a estrela de David, como smbolo, representa a reunio deduas trindades: a superior e a inferior, demonstrando pelos vrtices dos doistringulos que se entrelaam, um vrtice para cima (trindade superior),representando a fora geradora dos mundos e um vrtice para baixo(trindade inferior), representando a prpria espcie humana, relacionando-
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
39/45
se com o Bem e o Mal, como forma de equilbrio que cada um possui comoser encarnado.
Na estrela de David, a ponta superior recebe cabalisticamente o nmero 4,a ponta superior direita o nmero 2, a ponta inferior direita recebe onmero 6, o vrtice pra baixo o nmero 3 (associado a Pambunjila, o elo deligao dos seres com os Jinkisi), a ponta inferior esquerda recebe onmero 5 e finalmente a superior esquerda tem o nmero 1.
O nmero 7 situado no polgono central equilibra todos estes elementosdissemelhantes, que se opem dois a dois, formando sempre o nmero 7.Assim temos:
1+6 (pontas superior esquerda e inferior direita) = 7
2+5 (pontas superior direita e inferior esquerda) = 7
3+4 (vrtices superior e inferior dos tringulos) = 7
O nmero 7 entra em todas as circunstncias da vida, rege odesenvolvimento do ser humano e os acontecimentos do mundo material edas causas morais.
(Quem no conhece ODU usa o nmero 7)
1. A mulher tem todos os meses um perodo de 14 dias (dobro de 7), em
que pode ser fecundada, e outros 14 (dobro de 7) em que estril.
2. At 7 horas depois de nascido no se tem certeza ainda se o novo ser apto para a vida.
3. Aos 14 dias (dobro de 7) os olhos da criatura podem seguir a luz.
4. Aos 21 dias (triplo de 7) volta a cabea, impelido pela curiosidade.
5. Aos 7 meses saem-lhe os primeiros dentes.
6. Aos 14 meses (dobro de 7) exprime seus pensamentos por meio da voz edo gesto (fala e anda).
7. Aos 21 meses (3 x 7) tem mais preciso na expresso de seuspensamentos e gestos.
8. Aos 7 anos rompe-lhes a segunda dentio e desaparece o TIMO,glndula encontrada no pescoo, abaixo da epiglote, permitindo assim totalsolidificao do corpo astral (MUKUTU-TOBO) ao corpo fsico (MUKUTU-MOKUN), aumentando em consequncia o processo de desenvolvimento damente instintiva (LONAN OKU).
9. Aos 14 anos (2 x 7) desperta nele a energia sexual.
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
40/45
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
41/45
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
42/45
KASSIMBA - o poo, que deve ficar na frente do barraco, sendooferecidas obrigaes ao Nkisi Zumb.
A menha (gua do poo) destinada maionga dos iniciados,principalmente dos NDUMBI (iniciado). Serve tambm para encher asBUZANGU (quartinhas).
INDEMBURO - (runk) o compartimento sagrado da casa onde sorealizadas as obrigaes de mutu (cabea). Na casa de Angola este quartorecebe tratamento diferente de todas as outras naes.
Suas paredes internas e externas so tratadas com cal (no se usa leonem azulejos). As paredes internas recebem uma massa feita com a infusode 21 qualidades de nsabas e excrementos de boi (*) sendo esta massachapiscada ao redor de toda a parede, na altura do umbigo (para baixo) dodono da casa.
(*) Elemento da cultura Jeje - Karu - mistura de mel, estrume de boi, ervas -diz que o estrume de boi a verdadeira erva curtida).
No interior desse recinto deve-se plantar assentamentos de Lemba e Kaiala,pai e me das cabeas. Em poca de obrigaes o cho deve ser todorecoberto de nsabas e principalmente as folhas da pessoa que estrecebendo a obrigao.
INZO JAW - um quarto que no dever ter telhas, destinado ao banhode ervas curtidas. (Cada um tem seu porro de ab, com todo o respeitobate pa para acordar).
PAGOD ou KATUJI - banheiro (no se entra com fios de contas).
INZO KITEMB - (ou Kidembu) - local reservado frente do barraco, onde erguido o BENGU (assentamento) do Nkisi conhecido vulgarmente por
TEMPO - o rei do culto Bant.
O nome Kitembu traduzido para o portugus quer dizer vento. Esse Nkisi consagrado aos ps do jenipapo ou cajazeiro.
INZO YOMBET - a casa dedicada a receber os bengu dos NUMBIS.Recebe tratamento especfico das mos do Tata Numbi. Deve ser tratadapor homens, de preferncia filhos de Kavungu ou Kaiangu. (So pessoas
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
43/45
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
44/45
1
NKONGO SANZALA NKOSINKONGO SERE MONA KUALA
NKONGO SANZALANKOSI NKONGO SERE MONA KUALA
o guerreiro convoca todos os filhos de sua aldeia para se reunirem em voltadele.
2
KAMUKANGALA SENZA NKOSI TAMUNDAR A TURAMKAMUKANGALA SENZA NKOSI TAMUNDAR A TURAM
o guerreiro diz a todos os filhos que vai pra guerra.
3
NKOSI NKUMBI TARA MENSO NDEMBEGO IAE AE GO IAE AE GO IAE
NKOSI NKUMBI TARA MENSO INANGO IAE AE GO IAE AE GO IAE
o guerreiro viu o peito do inimigo, e vai guerrear.
4
LUANDE NKOSI O ITALAND
LUANDE NKOSI NKOSI ITALAND
o guerreiro luta por luanda sua terra sagrada.
5 AEAE
NBANDA MINIKONGO TEREMENAEAE
o guerreiro luta pela banda do kongo.
6NBANDA MINIKONGO AE AE AE AENBANDA MINIKONGO
MINIKONGO NSUMBU TANKERE
o guerreiro chama nsumbu para lhe ajudar na guerra.
7TAMBALACIMBE TAMBIR TAMBALAJTAMBALACIMBE TAMBIR NKITA OI
A IEMBIR TAMBALAJ
TAMBALACIMBE A IEMBIR NKITA OI
-
7/27/2019 Cultura Bantu Ngola 2
45/45
o guerreiro barganha com nkita para que o mesmo v a sua frente naguerra e confunda seus inimigos para que fique fcil vencer a guerra.