contoh perhitungan preliminary design
TRANSCRIPT
1
CONTOH PERHITUNGAN PRELIMINARY DESIGN (CASE: IPAL RUMAH SAKIT “XYZ”) 1. DESIGN PEROD
IPAL untuk RS “XYZ” direncanakan mulai beroperasi pada tahun 2010 selama 20 tahun.
2. DIAGRAM ALIR PROSES
3. KRITERIA DESAIN
Kecepatan = 0,3-0,9 m/det Saluran Pembawa
Sudut kemiringan = 0,01 m/m
Pembersihan manual (Sumber: Qasim, 1985) Bar Screen
Kecepatan melalui bar (v) = 0,3-0,6 m/det Lebar bar (w) = 4,0-8,0 m Kedalaman bar (D) = 25-50 mm Jarak antar batang = 25-75 mm Slope vertikal = 45O- 60Headloss = 150 mm
O
Headloss max = 800 mm Pembersihan mekanik (Sumber: Qasim, 1985) Kecepatan melalui bar (v) = 0,6-1,0 m/det Lebar bar (w) = 8,0-10,0 m Kedalaman bar (D) = 50-75 mm Jarak antar batang = 10-50 mm Slope vertikal = 75O- 85Headloss = 150 mm
O
Headloss max = 800 mm Faktor bentuk bar (β) Tipe bar Sharp-edged rectangular = 2,42 Rectangular with semicircular upstream face = 1,83 Rectangular with semicircular upstream and downstream face = 1,67 Circular = 1,79 Tear shape = 0,76
td ≤ 10 menit Sumur Pengumpul
2
Diameter = 0,3-3 m Screw Pump
Kapasitas = 0,01-3,2 m3
Sudut kemiringan = 30/det
o-38Total head max = 9 m
o
Kecepatan motor = 30-50 rpm
td = 45-90 det (tipikal : 60 det) Grit Chamber (Sumber: Metcalf and Eddy, 1991)
Vh = 0,25-0,4 m/det (tipikal : 0,3 m/det) Vs = 1,0-1,3 m/menit (tipikal : 1,15 m/menit) untuk 65 mesh material = 0,6-0,9 m/menit (tipikal : 0,75 m/menit) untuk 100 mesh material Panjang saluran(L) = 10-20 m
Rectangular Bak Pengendap I (Sumber: Metcalf and Eddy, 1991)
Kedalaman = 3,05-4,6 m (tipikal : 3,66 m) Panjang = 15,24-91,44 m (tipikal : 24,4-39,6 m) Lebar = 3,05-24,4 m (tipikal : 4,88-9,75 m) Flight speed = 0,61-1,22 m/menit (tipikal : 0,91 m/menit) Circular Kedalaman = 3,05-4,6 m (tipikal : 3,66 m) Diameter = 3,05-60,96 m (tipikal : 12,2-45,72 m) Slope dasar = 0,75-2,0 in/ft (tipikal : 1 in/ft) Flight travel speed= 0,02-0,05 m/menit (tipikal : 0,03 m/menit)
Kedalaman = 3,0-5,0 m Tangki Aerasi (Sumber: Qasim, 1985)
Freeboard = 1-1,5 m Lebar:kedalaman = 1 : 1 – 2,2 : 1 Lebar = 3,0-11,0 m
OFR = 8,0-16,0 mSecondary Clarifier (Sumber: Qasim, 1985)
3/m2
Solid loading = 0,5-5 kg/m.hari
2
Kedalaman = 3,5-5 m .jam
Kedalaman zona settling = 1,5 m
Solid loading = 40-78 kg/mSludge Thickener
2.hari
3
Kons. Solid lumpur = 2,0-8,0 % Sludge vol. Ratio = 0,5-20 dry solid Kedalaman sludge blanket = 0,6-2,4 m Slope bak = 1,4-1,6
HRT pada 20Sludge Digester
oC = 40-78 kg/m2
Solid loading = 1,6-4,8 kg volatile solid/m.hari
3
Keb. O.hari
2 utk cell tissue = 2,3 kg O2
Energi utk mixing mech aerator = 19,7-39,5 Kw/10/kg solid destroyed
3 mDiffused air mixing = 0,02-0,04 m
3
3/m3
DO residu dlm liquid = 1,0-2,0 mg/l .menit
Reduksi pada VSS = 40-50 %
Tebal pasir = 23,0-30,0 cm Sludge Drying Bed (Sumber: Qasim, 1985)
Tebal kerikil = 20,0-30,0 cm Sludge loading rate = 100-300 kg/m2
Tebal bed = 20,0-30,0 cm .tahun
Lebar bed = 5,0-8,0 m Panjang bed = 6,0-30,0 t pengeringan = 10,0-15,0 hari Uniformity coefficient < 4 Effective size = 0,3-0,75 mm V.air dalam inlet = 0,75 m/det V.air dalam drain = 0,75 m/det
4. PRELIMINARY SIZING Perhitungan preliminary sizing seperti pada contoh sebelumnya.
5. MASS BALANCE Kualitas influen air limbah BOD5
COD = 147 mg/l = 71 mg/l
TSS = 116 mg/l NH3
Detergen = 0,2566 mg/l -bebas = 0,184 mg/l
Phenol = 0 mg/l Sisa klor (Cl2
Phosphat (ortho) = 0,4121 mg/l ) = 0 mg/l
Baku mutu limbah cair untuk kegiatan rumah sakit
4
BOD5
COD = 80 mg/l = 30 mg/l
TSS = 30 mg/l NH3
Detergen = 0,5 mg/l -bebas = 0,1 mg/l
Phenol = 0,01 mg/l Sisa klor (Cl2
Phosphat (ortho) = 2 mg/l ) = 0,5 mg/l
Kuantitas influen air limbah Q.ave = 0,4709 l/det = 40,6879 m3
Q.min = 0,2355 l/det = 20,3440 m/hari
3
Q.maks = 0,4709 l/det = 40,6879 m/hari
3
Qp = 0,7064 l/det = 61,0319 m/hari
3
/hari
a. Mass balance sebelum grit chamber Perhitungan mass balance untuk grit chamber
MBOD
= 2,8888 kg/hari (utk Q.ave) = Q * BOD/1000
= 1,4444 kg/hari (utk Q.min) = 2,8888 kg/hari (utk Q.maks) = 4,3333 kg/hari (utk Qp) MCOD
= 5,9811 kg/hari (utk Q.ave) = Q * COD/1000
= 2,9906 kg/hari (utk Q.min) = 5,9811 kg/hari (utk Q.maks) = 8,9717 kg/hari (utk Qp) MTSS
= 4,7198 kg/hari (utk Q.ave) = Q * TSS/1000
= 2,3599 kg/hari (utk Q.min) = 4,7198 kg/hari (utk Q.maks) = 7,0797 kg/hari (utk Q.p)
b. Mass balance setelah grit chamber Removal BOD5 dan TSS dalam grit chamber kecil. Oleh karena itu, diasumsikan bahwa konsentrasi BOD5
M
dan TSS yang keluar dari grit chamber sama dengan kualitas influen air limbah (Qasim, 1985)
BOD
= 1,4444 kg/hari (utk Q.min) = 2,8888 kg/hari (utk Q.ave)
= 2,8888 kg/hari (utk Q.maks) = 4,3333 kg/hari (utk Qp) MCOD = 5,9811 kg/hari (utk Q.ave)
5
= 2,9906 kg/hari (utk Q.min) = 5,9811 kg/hari (utk Q.maks) = 8,9717 kg/hari (utk Qp) MTSS
= 2,3599 kg/hari (utk Q.min) = 4,7198 kg/hari (utk Q.ave)
= 4,7198 kg/hari (utk Q.maks) = 7,0797 kg/hari (utk Qp)
a. Mass balance sebelum bak pengendap I Perhitungan mass balance untuk bak pengendap I
Mass balance sebelum bak pengendap I sama dengan mass balance setelah grit chamber, yaitu: MBOD
= 1,4444 kg/hari (utk Q.min) = 2,8888 kg/hari (utk Q.ave)
= 2,8888 kg/hari (utk Q.maks) = 4,3333 kg/hari (utk Qp) MCOD
= 2,9906 kg/hari (utk Q.min) = 5,9811 kg/hari (utk Q.ave)
= 5,9811 kg/hari (utk Q.maks) = 8,9717 kg/hari (utk Qp) MTSS
= 2,3599 kg/hari (utk Q.min) = 4,7198 kg/hari (utk Q.ave)
= 4,7198 kg/hari (utk Q.maks) = 7,0797 kg/hari (utk Qp)
b. Mass balance setelah bak pengendap I Removal BOD = 30 % (25-40%, Eddy dan Metcalf, 1991) Removal TSS = 60 % (50-70%, Eddy dan Metcalf, 1991) MBOD = 30 % * M
= 0,8667 kg/hari (utk Q.ave) BOD
= 0,4333 kg/hari (utk Q.min) = 0,8667 kg/hari (utk Q.maks) = 1,3000 kg/hari (utk Qp) MTSS = 60 % * M
= 2,8319 kg/hari (utk Q.ave) TSS
= 1,4159 kg/hari (utk Q.min) = 2,8319 kg/hari (utk Q.maks) = 4,2478 kg/hari (utk Qp) Sludge solid concentration dari bak pengendap I sebesar 5% = 50000 mg/l = 50 kg/m3
Q = M (Tabel 12-8, Eddy dan Metcalf, 1991)
TSS
= 0,0566 m/TSS
3/hari (utk Q.ave)
6
= 0,0283 m3
= 0,0566 m/hari (utk Q.min)
3
= 0,0850 m/hari (utk Q.maks)
3
BOD = M/hari (utk Qp)
BOD
= 15,3017 mg/l (utk Q.ave) /Q
= 15,3017 mg/l (utk Q.min) = 15,3017 mg/l (utk Q.maks) = 15,3017 mg/l (utk Qp) TSS = MTSS
= 50 mg/l (utk Q.ave) /Q
= 50 mg/l (utk Q.min) = 50 mg/l (utk Q.maks) = 50 mg/l (utk Qp)
a. Mass balance sebelum tangki aerasi Perhitungan mass balance untuk tangki aerasi
Mass balance sebelum tangki aerasi sama dengan mass balance setelah BP I, yaitu: MBOD
= 0,4333 kg/hari (utk Q.min) = 0,8667 kg/hari (utk Q.ave)
= 0,8667 kg/hari (utk Q.maks) = 1,3000 kg/hari (utk Qp) MTSS
= 1,4159 kg/hari (utk Q.min) = 2,8319 kg/hari (utk Q.ave)
= 2,8319 kg/hari (utk Q.maks) = 4,2478 kg/hari (utk Qp) Q = 0,0566 m3
= 0,0283 m/hari (utk Q.ave)
3
= 0,0566 m/hari (utk Q.min)
3
= 0,0850 m/hari (utk Q.maks)
3
BOD = 15,3017 mg/l (utk Q.ave) /hari (utk Qp)
= 15,3017 mg/l (utk Q.min) = 15,3017 mg/l (utk Q.maks) = 15,3017 mg/l (utk Qp) TSS = 50 mg/l (utk Q.ave) = 50 mg/l (utk Q.min) = 50 mg/l (utk Q.maks) = 50 mg/l (utk Qp)
b. Mass balance setelah tangki aerasi Q = Qinfluen-Qsebelum tangki aerasi
= 40,6313 m3/hari (utk Q.ave)
7
= 20,3156 m3
= 40,6313 m/hari (utk Q.min)
3
= 60,9469 m/hari (utk Q.maks)
3
M/hari (utk Qp)
BOD = MBOD sblm BP.I – M = 2,0222 kg/hari (utk Q.ave)
BOD stlh BP.I
= 1,0111 kg/hari (utk Q.min) = 2,0222 kg/hari (utk Q.maks) = 3,0333 kg/hari (utk Qp) MTSS = MTSS sblm BP.I – M = 1,8879 kg/hari (utk Q.ave)
TSS stlh BP.I
= 0,9440 kg/hari (utk Q.min) = 1,8879 kg/hari (utk Q.maks) = 2,8319 kg/hari (utk Qp) BOD = MBOD
= 0,0498 mg/l (utk Q.ave) /Q
= 0,0498 mg/l (utk Q.min) = 0,0498 mg/l (utk Q.maks) = 0,0498 mg/l (utk Qp) TSS = MTSS
= 0,0465 mg/l (utk Q.ave) /Q
= 0,0465 mg/l (utk Q.min) = 0,0465 mg/l (utk Q.maks) = 0,0465 mg/l (utk Qp)
a. Mass balance untuk liquid line Input data
Perhitungan mass balance untuk secondary clarifier
Q = 40,6313 m3
= 20,3156 m/hari (utk Q.ave)
3
= 40,6313 m/hari (utk Q.min)
3
= 60,9469 m/hari (utk Q.maks)
3
BOD = 0,0498 mg/l (utk Q.ave) /hari (utk Qp)
= 0,0498 mg/l (utk Q.min) = 0,0498 mg/l (utk Q.maks) = 0,0498 mg/l (utk Qp) TSS = 0,0465 mg/l (utk Q.ave) = 0,0465 mg/l (utk Q.min) = 0,0465 mg/l (utk Q.maks) = 0,0465 mg/l (utk Qp) MBOD
= 1,0111 kg/hari (utk Q.min) = 2,0222 kg/hari (utk Q.ave)
= 2,0222 kg/hari (utk Q.maks)
8
= 3,0333 kg/hari (utk Qp) MTSS
= 0,9440 kg/hari (utk Q.min) = 1,8879 kg/hari (utk Q.ave)
= 1,8879 kg/hari (utk Q.maks) = 2,8319 kg/hari (utk Qp)
Perhitungan BODair
= 0,0050 mg/l (utk Q.ave) = 10% * BOD
= 0,0050 mg/l (utk Q.min) = 0,0050 mg/l (utk Q.maks) = 0,0050 mg/l (utk Qp) Px = Yobs * Q * (So-Se
Y
)
obs )(1 ckdY
θ×+ =
Y = 0,5 g biomass/g substrat (0,4-0,6) kd = 0,06 per hari θc = 10 hari (3-15 hari) Yobs
Q = 40,6313 m = 0,3125 g/g
3
= 20,3156 m/hari (utk Q.ave)
3
= 40,6313 m/hari (utk Q.min)
3
= 60,9469 m/hari (utk Q.maks)
3
So (BOD/hari (utk Qp)
in
Se (BOD)= 0,0498 mg/l
air
Px = 0,5687 g MLVSS/hr = 0,7109 g MLSS/hr (utk Q.ave) )= 0,0050 mg/l
= 0,2844 g MLVSS/hr= 0,3555 g MLSS/hr (utk Q.min) = 0,5687 g MLVSS/hr = 0,7109 g MLSS/hr (utk Q.maks) = 0,8531 g MLVSS/hr = 1,0664 g MLSS/hr (utk Qp)
b. Mass balance untuk solid line Input data Q = 40,6313 m3
= 20,3156 m/hari (utk Q.ave)
3
= 40,6313 m/hari (utk Q.min)
3
= 60,9469 m/hari (utk Q.maks)
3
BOD = 0,0498 mg/l (utk Q.ave) /hari (utk Qp)
= 0,0498 mg/l (utk Q.min) = 0,0498 mg/l (utk Q.maks) = 0,0498 mg/l (utk Qp) TSS = 0,0465 mg/l (utk Q.ave) = 0,0465 mg/l (utk Q.min) = 0,0465 mg/l (utk Q.maks) = 0,0465 mg/l (utk Qp)
9
MBOD
= 1,0111 kg/hari (utk Q.min) = 2,0222 kg/hari (utk Q.ave)
= 2,0222 kg/hari (utk Q.maks) = 3,0333 kg/hari (utk Qp) MTSS
= 0,9440 kg/hari (utk Q.min) = 1,8879 kg/hari (utk Q.ave)
= 1,8879 kg/hari (utk Q.maks) = 2,8319 kg/hari (utk Qp)
Perhitungan Qw
= 7,1093.10 = Px/TSS (TSS = 8000-12000, diambil TSS = 10000)
-5 m3
= 3,5546.10/hari (utk Q.ave)
-5 m3
= 7,1093.10/hari (utk Q.min)
-5 m3
= 1,0664.10/hari (utk Q.maks)
-4 m3
BOD/hari (utk Qp)
in * Qin
= 0,001011 mg/hari (utk Q.min) = 0,002022 mg/hari (utk Q.ave)
= 0,002022 mg/hari (utk Q.maks) = 0,003033 mg/hari (utk Qp) Qair = Qin-Q = 4,0631.10
w
1 m3
= 2,0316. 10/hari (utk Q.ave)
1 m3
= 4,0631. 10/hari (utk Q.min)
1 m3
= 6,0947. 10/hari (utk Q.maks)
1 m3
BOD/hari (utk Qp)
air * Qair
= 1,0111 mg/hari (utk Q.min) = 2,0222 mg/hari (utk Q.ave)
= 2,0222 mg/hari (utk Q.maks) = 3,0333 mg/hari (utk Qp)
6. TATA LETAK (LAYOUT) 7. PROFIL HIDROLIS