belajar lagi bahasa jawa

26
ampun lali lali asu Ket: iku Contoh: ora Awan M�ndhung M�ga Ket: Kata benda Contoh: Mendung tak berarti hujan ( M�ndhung ora ateges udan ) Atas Duwur Inggil Ket: Kata keterangan Contoh: Paidi duduk di atas batu (paidi lungguh ing duwur watu) Air Banyu Tuya Tirta Ket: Kata benda Contoh: Inumane banyu bening Arti Makna Artos Werti Ket: Kata keterangan Contoh: Janur kuning kuwi ngemu werti, kuning ateges slamet utowo mulyo, hamulo yen duwe gawe dipasang janur kuning pamrih e ben slamet Api Geni Geni Latu Ket: Kata benda Contoh: Genine mulat mulat. Apa Apa Napa Punapa Ket: Kata tanya Contoh: Apa ta sing dadi karepmu jane? Anak Anak Yoga Putra Ket: Kata benda Contoh: Mas Eko punika putranipun pak Sabar Adik Adhi Adhi Rayi Ket: Kata benda Contoh: Hasan lan husein kuwi pancen kakang adhi Alis Alis Alis Imba Ket: Kata benda Contoh: Imbanipun wati nanggal sepisan Asik Nglegena Nyamleng Gandhem Ket: kata kerja Contoh: Awak awan jang nglegeno tenan leyeh leyeh sinambi nglaras ngidamsari Anjing Asu Segawon Segawon Ket: Kata benda Contoh: Segawon kae nek nguyuh sikile mburi diangkat siji

Upload: yogihard

Post on 03-Jul-2015

2.068 views

Category:

Documents


5 download

TRANSCRIPT

Page 1: Belajar Lagi Bahasa Jawa

ampun lali lali  asuKet: ikuContoh: oraAwan M�ndhung M�ga Ket: Kata bendaContoh: Mendung tak berarti hujan ( M�ndhung ora ateges udan )Atas Duwur Inggil Ket: Kata keteranganContoh: Paidi duduk di atas batu (paidi lungguh ing duwur watu)Air Banyu Tuya TirtaKet: Kata bendaContoh: Inumane banyu beningArti Makna Artos WertiKet: Kata keteranganContoh: Janur kuning kuwi ngemu werti, kuning ateges slamet utowo mulyo, hamulo yen duwe gawe dipasang janur kuning pamrih e ben slametApi Geni Geni LatuKet: Kata bendaContoh: Genine mulat mulat.Apa Apa Napa PunapaKet: Kata tanyaContoh: Apa ta sing dadi karepmu jane?Anak Anak Yoga PutraKet: Kata bendaContoh: Mas Eko punika putranipun pak Sabar Adik Adhi Adhi RayiKet: Kata bendaContoh: Hasan lan husein kuwi pancen kakang adhiAlis Alis Alis ImbaKet: Kata bendaContoh: Imbanipun wati nanggal sepisanAsik Nglegena Nyamleng GandhemKet: kata kerjaContoh: Awak awan jang nglegeno tenan leyeh leyeh sinambi nglaras ngidamsariAnjing Asu Segawon SegawonKet: Kata bendaContoh: Segawon kae nek nguyuh sikile mburi diangkat sijiAsap Beluk/keluk/kebul Kukus KukusKet: Kata bendaContoh: Ancen enak yen esuk esuk sarapan sego pecel anget sik ono kebul eAyo Ayo Agi MonggoKet: Kata perintahContoh: Monggo dipun rahapi sak wonteneAnda Kowe Sampean PanjenenganKet: Kata bendaContoh: Nopo leres sampean putrane mbah sadirun?

Page 2: Belajar Lagi Bahasa Jawa

Agak Radha Semu RadhiKet: Kata sifatContoh: Godong tanduran kuwi warnone semu kuning awit suwe ora disiramAda Ana,enek Enten WontenKet: Kata sifatContoh: Bapak wonten ngajengan lagi dahar telo kalian ngunjuk kopiAntar Ngeter Ngeter NdherekneKet: Kata kerjaContoh: Pak lik hamung ndherekne tindak ipun bapak ngantos lawang ngajengAku Aku Kula DalemKet: Kata ganti orang pertamaContoh: Kula niki anak e wong tani utunAmbil Jupuk Pundut PendhetKet: Kata kerjaContoh: Aku njupuk hp nang mejo

belum urung dereng Ket: tambahanContoh: aku urung adusbeli tuku tumbas mundhutKet: kata kerjaContoh: aku tumbas bomBambu Pring Pring DelingKet: Kt bendaContoh: Anaman iki digawe songko pring / Anyaman ini dibuat dari bambuBurung Manuk Peksi Ket: Kata bendaContoh: Ayahku punya burung di rumah. (bapakku duwe manuk ing umah. / Bapak kula kagungan peksi wonten ing griya)Bisa Isa Sag�t Wag�tKet: Kata kerjaContoh: Dia bisa dipercaya (piyambake sag�t dipercados)Berdiri Ngadeg Ngadeg Jum�n�ngKet: Kata kerjaContoh: Dipersilahkan berdiri sebentar ( Dipun aturi jum�n�ng sak antawis )Berita Kabar Warta Ket: Kata keteranganContoh: Bapak membaca berita di Tv ( Bapak maos warta wonten Tv )Biar Ben / men Jar Ket: Kata keteranganContoh: Biarkan saja anak itu (Jarne wae bocah kuwi)Berani Wani Kendhel WantunKet: Kata sifatContoh: Walaupun perempuan dia berani seorang diri (sanadyan setri piyambake wantun dewean)Bodoh Goblok Bodo 

Page 3: Belajar Lagi Bahasa Jawa

Ket: Kata sifatContoh: Susah bicara dengan orang bodoh (rekasa ngomong karo wong goblok)Bengis Gegirisi  Ket: Kata keteranganContoh: Tingkah lakunya membentak bentak dan bengis (Tandang solah e anyentak nyentak lan gegirisi)Berat Abot Anteb Ket: Kata keteranganContoh: Berat sama dipikul, ringan sama di jinjing (abot podo dipikul, entheng podo di indit)Bantu Rewang Rencang Ket: Kata keteranganContoh: Tolong bantu angkat meja ini (tulung rewangi ngangkat meja iki)Bosan Wal�h/j�l�h  Ket: Kata keteranganContoh: Aku sudah bosan mendengar ceritamu (Aku wis waleh ngrungokne critamu)Bicara Ngomong Dawuh NgendikaKet: Kata kerjaContoh: Jangan bicara saja kalau sedang makan (aja ngomong wae yen lagi mangan)Bukan Udu Dudu SanesKet: Kata keteranganContoh: Sanes niku maksuk kulaBuaya Bajul Baya Ket: Kata gantiContoh: Nang rawa akeh bajul eBenar Bener Bener LeresKet: Kata keteranganContoh: Leres ature pak dhe niki bocah enom yo cah enomBaik Apik Sae SaeKet: Kata keteranganContoh: Piye apik e wae aku meluBentar Dilut Kedhap AntawisKet: Kata keterangan waktuContoh: Njenengan tenga kedhap tak jupukne

Cari Luru Madhosi NgucaliKet: Boso Soko tegal ngetanContoh: Aku pak luru gawean.Cemberut Mrengut  Ket: Kata KerjaContoh: Sudah, jangan cemberut terus. (wis, ora susah mrengut wae)Cerita C�rita Cariyos Ket: Kata kerjaContoh: Ini cuma cerita saja (meniko amung carios mawon)Cabut Jebol  Ket: Kata kerjaContoh: Tolong cabut paku itu (tulung jebol paku kuwi)

Page 4: Belajar Lagi Bahasa Jawa

Cubit Jiwit  Ket: Kata keteranganContoh: cubit saja kalau mau (jiwit wae yen gelem)Cuma Amung  Ket: Kata keteranganContoh: Cuma kamu yang aku cinta, tidak ada yang lain (Amung sliramu kang tak trisnani, ora ana sing liya)Canda Guyon Gojek GojekKet: Kata keteranganContoh: Ojo gojekan ae engko tiwas malah nangisCabe Lombok  Ket: Kata bendaContoh: Nek nyambel lombok e sing akeh ben pedesCerewet Kenyih  Ket: Kata sifatContoh: Koyo mbah mbah awakmu kenyih bangetCinta Demen Trisna GandrungKet: Kata keteranganContoh: Wit ing trisna jalaran teko kulinoCukup Cukup Cekap JangkepKet: Kata keteranganContoh: Angen ipun atur pasugatan sampun jangkep sumongo dirahapi sak wonteneContoh Contho Tuladha TuladhaKet: Kata keteranganContoh: Akeh tepa tuladha wong kang cidro uripe rekosoCium Ambung Ambung ArasKet: Kata kerjaContoh: Saben arep mangkat sekolah, eni nyuwun ambung marang ibuneCara Cara Cara UpakaraKet: Kata kerjaContoh: Kabeh mau kari kepriye upakara ne supaya dadiCepat Cepet Gelis GelisKet: Kata sifatContoh: Yen numpak bis jane gelis teko umah tinimbang numpak sepurCapek Kesel Kesel SayahKet: Kata sifatContoh: Mari lelungan adoh awak rasane kesel kabehCocok Cocok Gathuk GathukKet: Kata sifatContoh: Sego pecel kuwi gathuk tenan yen gawe lawuh tempe gorengCantik Ayu Elok EndahKet: Kata sifatContoh: Bocah wadon kae katon ayu gawe jarik batik mlaku timik timikCari Golek Pados NgupadiKet: Kata kerjaContoh: Njenengan pados nopo ngantos dugi mriki

Page 5: Belajar Lagi Bahasa Jawa

di nang/ning  ing tengKet: kata sifatContoh: rama pangkat ing pundiDengar Krungu Mir�ng Midang�tKet: Kata kerjaContoh: Sudah lama tidak mendengar kabarmu (Wis suwe aku ora krungu wartamu)Dahi Bathuk  Ket: Kata bendaContoh: Dahinya bengkak membentur pintu (bathuke abuh ndadug lawang)Dan Lan Uga UgiKet: Kata keteranganContoh: Aku dan kamu saja yang berangkat (Aku lan awakmu wae sing budal)Daun Godong Godong RonKet: Kata bendaContoh: Godong mlinjo diarani soDapat Oleh Enthuk ParengKet: Kata keteranganContoh: Nek pareng matur aku arep utangDarah Getih Ludiro LudiroKet: Kata keteranganContoh: Ampun duko wae mangke gampil ludiro inggilDuabelas Rolas Kalihwelas KalihwelasKet: Kata keterangan bilanganContoh: Anak rolas cacahe,watake beda bedaDelapan Wolu Wolu asthaKet: Kata keterangan bilanganContoh: Ono wolu perkoro sing mengko bakal den temoniDua Loro Kalih DwiKet: Kata keteranganContoh: Pitik e mung ngendok loro pakDamai Tentram Tentrem TintrimKet: Kata keterangContoh: Supoyo gawe tentrem e poro nolo waper iki, ayo do jogo piye supayane ora podo cidroDalam Jeru Jero LebetKet: Kata sifatContoh: Mongo to pinarak wonten lebetDiam Meneng Meneng MendhelKet: Kata kerjaContoh: Njenengan di celuk kok meneng waeDuduk Lunguh Lengah PinarakKet: Kata kerjaContoh: Kadang sutrisno sampun katuran pinarak ing ngajenganDari Songko Songko SakingKet: Kata depanContoh: Sampeyan songko ngendi?

Page 6: Belajar Lagi Bahasa Jawa

Datang Teka Dugi RawuhKet: Kata sifatContoh: Bapak rawuh saking tindakan.

Enam Nem Enem SadKet: Kata keteranganContoh: Wong enem kok do mbisu kabehEmpat Papat Sekawan caturKet: Kata keteranganContoh: Kulo pun ping papat liwat dalan ikiEntah Mbuh Duka NgapuntenKet: Kata keteranganContoh: Ngapunten kulo mboten ngertiEtika Aturan Tatanan TrapsilaKet: Kata keteranganContoh: Lelaku wong agung ngeksi gondo kang utomo ora nerak ing trapsilaElak Endha Endha SumingkirKet: Kata kerjaContoh: Sumingkir saking perkawis ingkang boten prayogi.Enak Enak Eco NyamlengKet: Kata keteranganContoh: Sayur bening niku eco estu dirahapi ing tembe dahar siang

Fikir mikir Angen  GagasKet: Kata kerjaContoh: Yen di angen angen kayane ancen gathukFaham Paham Ngerti NgertosKet: Kata keteranganContoh: Kabeh mau yen di sinau mesthi bakal ngerti

Gula Gula G�ndhis Ket: Kata BendaContoh: Jangan lupa jika membuat kopi diberi gula merah ( sampun kesupen yen gawe kopi diparingi gendhis abrit )Gigi Untu Waja Ket: Kata bendaContoh: Lebih baik sakit gigi dari pada sakit hati ini ( luwih becik lara untu tinimbang lara ati iki )Garam Uyah Sarem SaremKet: Kata bendaContoh: seperti sayur kurang garam (koyo jangan kirang uyah)Gelar Beber  Ket: Kata kerjaContoh: Tikarnya di gelar dulu (klasane di beber disik)

Page 7: Belajar Lagi Bahasa Jawa

Gali Duduk  Ket: Kata kerjaContoh: Polisi mencari jejak dengan mengali kuburanya (Polisi goleki sisik melik kanthi nduduk kuburane)Gadis prawan kenyo KenyoKet: kata keteranContoh: bocah prawan nek linguh ojo mekokokgiat mempeng ngungkuk Ket: kata keteranganContoh: mempeng tenan angonmu sinauGula Gulo Gendis GendisKet: Kata bendaContoh: Wedang jahe yen diparingi gendis aren rasane eco sangetGerak Obah  Ket: Kata kerjaContoh: Wit witan podo obah keterak anginGampang Penak Gampang GampilKet: Kata keteranContoh: Ampun melek dalu mangki gampil masuk anginGugur Ceblok Dawah DawahKet: kata keteranganContoh: Pelem ngarepan podo celok keno angin gedhe

hantu memedi memedi Ket: kata sifatContoh: memedi ana ing alasharta banda banda bandaKet: kata sifatContoh: wong sugih bandane akehHamil M�t�ng Ngandut GarbiniKet: Kata keteranganContoh: Esti sudah hamil tujuh bulan ( Esti sampun ngandut pitung wulan )Hijau Ijo Ij�m Ket: Kata KeteranganContoh: Tanamanya pak min terlihat menghijau ( Tandurane pak min katon ijo royo royo )Habis �nt�k T�las Ket: Kata keteranganContoh: Berasnya sudah habis (Berase sampun telas)Hidung Irung  Ket: Kata bendaContoh: Mata sipit hidung mancung punya siapa? Dik (Mripat sipit irung mancung duweke sapa? Nduk)Hutan Alas Wana WanaKet: Kata bendaContoh: Bapak pergi ke hutan (Bapak tindak dateng wana)

Page 8: Belajar Lagi Bahasa Jawa

Hitam Ireng Cemeng CemengKet: Kata keterangan warnaContoh: Warok niko agemane cemengHaus Ngelak  Ket: Kata keteranganContoh: Panas eram nganti ngelak bangetHarus Kudu Kedah KedahKet: Kata keteranganContoh: Njenengan kedah tindak sakmangkeHujan Udan Jawah JawahKet: Kata keteranganContoh: Mbok ngiyup riyen nengo jawah ipun rampungHilang Ilang Ical IcalKet: Kata keteranganContoh: Duitku ilang Rp. 25 ripisHari Dino Dinten DintenKet: Kata keteranganContoh: Njenengan dinten nopo rawuheHidup Urip Urip GesangKet: Kata keteranganContoh: Urip iki bebasan hamung mampir ngombehati ati manah penggalihKet: kata sifatContoh: pak zo nembe gerah manah :)

Ikut M�lu Tumut NdherekKet: Kata kerjaContoh: Aku cuma ikut saja (Aku amung ndh�r�k mawon)Ingat �ling �mut Ket: Kata keteranganContoh: Seberuntungnya orang lupa, masih beruntung orang ingat dan waspada (sak bejo bejane wong lali, iseh bejo wong eling lan waspada)Istri Bojo Garwa GarwaKet: Kata keterananContoh: Galuh candra kirana dipersunting jadi istri Panji Asmara bangun (Galuh Candra Kirana kapundut dados garwa Panji Asmara bangun)Ingin Ping�n Kersa Ket: Kata keteranganContoh: Inginya bagaimana? (Kersane pripun?)Istirahat Leren Ngaso NgasoKet: Kata kerjaContoh: Ayo ngaso disik kae kopine wis adhemIstilah Bebasan  Ket: Kata keteranganContoh: Kerjone bebasan adus kringetIya Iya Iya Injih,Inggih

Page 9: Belajar Lagi Bahasa Jawa

Ket: Kata keteranganContoh: Awakmu opo lagi ngombe kopi? IyoItu Kuwi/iku Niku/niko PunikoKet: Kata keteranganContoh: Puniko kareman njenengan telo bakarIni Iki Niki MenikoKet: Kata keteranganContoh: Niki nopo dalem e mbah mangun

jelas gamblang pertela pertelaKet: kata sifatContoh: perkara iki durung pertelajembatan brug brug brugKet: kata bendaContoh: aku liwat ning brugjalan aspal gili gili giliKet: kata bendaContoh: aku numpak pit ning giliJidat Bathuk Bathuk BathukKet: Bathuk iku jidat sing neng ndasmu kui loContoh: Jidatmu sempalJuga Ugo Ugi Ket: Kata keteranganContoh: Begitu juga rasa di hatiku (Semono ugo rasa ning atiku)Jika Y�n Bil�h Ket: Kata keteranganContoh: Jika kamu sudah sampai rumah jangan lupa kirim berita (Y�n awakmu wis teka umah aja lali kirim warta) Jadi Dadi Dados Ket: Kata keteranganContoh: Nasi sudah jadi bubur (sega wis dadi bubur)Jernih Bening  Ket: Kata keteranganContoh: Unjukan e namung tuya beningJanda Randha  Ket: Kata keteranganContoh: Ora kena prawan e tak enteni randha neJembatan Wot Tretek Ket: Kata bendaContoh: Tretek jurusan ponorogo saweg dipun dandaniJalan Ratan Margi MargiKet: Kata bendaContoh: Umpomo sliramu margi aku kang bakal ngliwatiJagung Jagung Gandum Gandum

Page 10: Belajar Lagi Bahasa Jawa

Ket: Kata bendaContoh: Pak zo nembe panen gandum patang tonJari Driji  Ket: Kata bendaContoh: Drijine sak gedang gepokJelas Genah Genah CethoKet: Kata sifatContoh: Jenengan crito wae kersane cetho kang dadi ruwet rentengeJangan Aja Aja AmpunKet: Kata perintahContoh: Ampun seru angen ipun gegojekanJelek Elek Elek AwonKet: Kata keteranganContoh: Barang niku awon ampun didamelJauh Adoh Tebih TebihKet: Kata sifatContoh: Griyane kulo tebih sanget pak

kaleng tempolong tempolong tempolongKet: kata bendaContoh: tempolong susukamu kowen sampean panjenenganKet: BrebesContoh: sampean mangkat ing pundiKambing Wedus Menda Ket: Kata bendaContoh: Kambingnya ada lima (weduse ana lima, mendanipun wonten gangsal)Kenyang War�g Tuwuk Ket: Kata keteranganContoh: Aku kenyang minum kopi ( aku wareg ngumbe kopi )Keadaan Kahanan  Ket: Kata keteranganContoh: Ya begini keadaanya (ya mengkene kahanane)Kepala �ndas Sirah MustakaKet: Kata bendaContoh: Kepalaku rasanya pening (Sirahku rasan� k�m�ng)Kata Tembung Ukoro Ket: Kata keteranganContoh: Katamu tidak dapat dipercaya (tembungmu ora kena digugu)Kayu Kayu Kajeng KetosKet: Kata bendaContoh: Pintunya dibuat dari kayu jati (lawang ipun digawe saking kajeng jati)Kelapa Kambil Krambil KlapaKet: Kata bendaContoh: Kambil e paruten digawe santen mengko

Page 11: Belajar Lagi Bahasa Jawa

Kenal Kenal Tepang TepangKet: Kata keteranganContoh: Njenengan tepang aken niku sing ageman e ijo asmane paidiKetua Pengarep Pandega PangarsaKet: Kata keteranganContoh: Kamusjowo dipandegani denining pak ndezoKaki Sikil Suku SukuKet: Kata bendaContoh: Sikile yu nem kenek ri dipijet mbah tunKambing Wedus Mendo MendoKet: Kata bendaContoh: Wedus e pak zo nembe manak papatKecil Cilik Alit AlitKet: Kata keteranganContoh: Bocah cilik lunguh dingklik udhel bodong di thutul pitikKelahi Gelut Sampyuh SampyuhKet: Kata kerjaContoh: Krono ora ngertine malah dadi gelut bocah loro kaeKetika Pas Naliko TembeKet: Kata keterangan waktuContoh: Bocah kae lahire naliko grahino mbulanKuda Jaran  Ket: Kata bendaContoh: Jaman biyen urung ono motor yen lelungan hamung nungang jaranKeras Atos  Ket: Kata keteranganContoh: Watu kae atos bangetKakek Mbah Eyang EyangKet: Kata ganti orang keduaContoh: Eyang puniko pensiunan e tentara jaman jepangKuat Rusa Gotot PrakusaKet: Kata keteranContoh: Kuku bima ancen rusa

Ludah Idu  Ket: Kata bendaContoh: Jangan meludah semaunya sendiri ( ojo ngidu sak karepe dewe )Luas Amba, jembar Wiyar Ket: Kata sifatContoh: Aku punya tanah luas (kula gadah siti amba)lihat Nd�lok Pirsa GraitaKet: kata krjaContoh: Coba lihat lah apakah itu? ( cobi pirsani punapa niku? )Langit Langit Tawang 

Page 12: Belajar Lagi Bahasa Jawa

Ket: Kata bendaContoh: Jika di langit ada bintang (yen ing tawang ana lintang)Terus T�rus  Banjur Laj�ngKet: Kata keteranganContoh: Setelah menabrak pohon asam terus tejebur selokan (Pungkasane nabrak wit asem banjur njegur kalenan)Laut S�gara Samudra Ket: Kata keteranganContoh: Peribahasa menyeberang laut mendidih pasti aku lalui (B�basan nyabrang s�gara w�dang mesti den lampahi)Lutut D�ngkul  Ket: Kata bendaContoh: Lututnya berdarah karena jatuh (dengkule getihen amerga dawah)Lebih Luwih Langkung Ket: Kata sifatContoh: Lebih baik ditunda saja keberangkatan anda hari ini (langkung prayogi diwurungne mawon bidal panjenengan dinten menika)Lidah ilat Lati Ket: Kata bendaContoh: Berharganya diri dari lidah (Ajine diri saka lati)Luas Ombo Wiyar WiyarKet: Kata keteranganContoh: Siti nipun wiyar sangetLima Limo Gangsal PancaKet: Kata keteranganContoh: Pendowo limo kae poro titisan e dewoLancar Lancar Lanyah GangsarKet: Kata keteranganContoh: Angen ipun mlampah kados ipun gangsarLemas Lemes Loyo Ket: Kata keteranganContoh: Sedino ora mangan wae wis lemesLurus Kenceng  Ket: Kata keteranganContoh: Umah iki kenceng karo prapatanLuka Tatu  Ket: Kata keteranganContoh: Iki biyen tatu keno knalpotLaki Lanang Jaler KakungKet: Kata ganti orangContoh: Iki sarung warisane mbah kakungLepas Ucul Ucul LukarKet: Kata kerjaContoh: Kae sapine ucul teko sawahLagi Maneh Maleh 

Page 13: Belajar Lagi Bahasa Jawa

Ket: Kata keteranganContoh: Kok pun dugi maleh budal jam pinten janeLapar Luwe  Ket: Kata keteranganContoh: Lelaku utomo kuwi salah sijine kudu betah luweLupa Lali Lali SupeKet: Kata keteranganContoh: Aku ki jan lali janjian ketemu awakmu wingi

Mangga Pelem  Ket: Kata bendaContoh: Mbak Yati lagi nyidam pelemMalu Isin  LingsemKet: Kata sifatContoh: Aku isin duwe kanca kaya kowe (aku malu punya teman seperti kamu)Malam Wengi Wengi DaluKet: Keterangan waktuContoh: Wancine sampun dalu ( waktunya sudah malah )membuat gawe gawe damelKet: embohContoh: aku gawe anakminta njaluk  Ket: kata kerjaContoh: aku njaluk permenmakan madang maem daharKet: bahasa jatengContoh: bapak dahar rotiMampus Modar  Ket: Kata kerjaContoh: Penjambret itu mampus tertabrak truk. (tukang jambret iku modar ketabrak trek)Minyak L�nga Lisah Ket: Kata bendaContoh: Minyaknya sudah habis ( Lisah ipun sampun telas )Minum Ngumb� Ngunjuk Ket: Kata kerjaContoh: Aku minum kopi ( Aku ngumb� kopi )Marah N�su Duka MurkaKet: Kata kerjaContoh: Bapak baru saja marah (bapak nembe mawon duka)Malas Lumuh  Ket: Kata sifatContoh: Jadi pemuda jangan malas begitu (dadi sinoman ojo lumuh ngunu)Minum Umbe Inum UnjukKet: Kata kerjaContoh: minumanya air putih (inumane tuya bening)

Page 14: Belajar Lagi Bahasa Jawa

Mudah Penak Gampang GampilKet: Kata keteranganContoh: Lungo nang suroboyo penak numpak bis waemuda enom sinom timurKet: kata keteranganContoh: jebule njenengan niku tasik timur ta tak pikir pun yasamulai mulai awiti MiwitiKet: kata kerjaContoh: manga adicarane di awiti sesarenganmata mripat mripat grainaKet: kata bendaContoh: mripatmu po ra nyawang mlaku blayakan aemulut cangkem tutuk tutukKet: kata bendaContoh: nek ngendikan tutuk e dijagaMana Endi Pundhi PundhiKet: Kata tanyaContoh: Endi jamune painoMasalah Perkara Perkawis GegayutanKet: Kata keteranganContoh: Gegayutan opo sing dadi ake awakmu gupuh koyo ngunuMati Mati Pejah SedoKet: Kata keteranganContoh: Lampune pejah dadi peteng kabeh

Naik Numpak Numpak NitihKet: Kata kerjaContoh: Ibu nitih sepeda dhateng pawiyatan (Ibu naik sepeda ke sekolah) nafakoh nepekah nepekah nepekahKet: BrebesContoh: bapa karo mane lagi nepekahi anakeNakal Mbeling  Ket: Kata keteranganContoh: Bocah nek mbeling biasane pinter gedheneNaik Mungah Mundak Ket: Kata keteranganContoh: Yen ora teko mbok mungah mejo ben gayukNafas Ambekan  Ket: Kata keteranganContoh: Ambekane senin kemis ngunu kok arep melu lomba mlayuNama Jeneng Nami AsmoKet: Kata gantiContoh: Panjenengan kaparingan asmo sintenNaas Apes Blai Katiwasan

Page 15: Belajar Lagi Bahasa Jawa

Ket: Kata keteranganContoh: Sukur yen awakmu ora apesNasi Sego Sekul SekulKet: Kata bendaContoh: Aku ijik eling biyen awakmu bakul sego kucing||||Oleh Soko Dening Ket: Kata keteranganContoh: Kamus iki digawe dening ndezoOrang Wong Tiyang PiyantunKet: Kata bendaContoh: Enek uwong ora to jane

Pensil Petelot  Ket: Kata bendaContoh: Petelote ceklekpenting wigati wigati wigatosKet: Kata sifatContoh: bab pancausaha tani menika sanget wigatosPelangi Kuwung  Ket: Kata bendaContoh: Pelangi indah warnanya (kuwung sulistiya ing warna)Pasar Pasar P�k�n Ket: Kata bendaContoh: bapak baru pulang dari pasar ( bapak n�mb� rawuh saking p�k�n )Panas Panas B�nt�r Ket: Kata keteranganContoh: Badanya panas sekali ( awake benter sang�t )Pagi �suk �njang Ket: Kata keteranganContoh: Selamat pagi (sugeng enjang)Panggil Celuk Timbali Ket: Kata kerjaContoh: Kang eko dipanggil diam saja (Mas eko diceluk meneng wae)Pantun Parikan  Ket: Kata keteranganContoh: Kartolo gemar membuat pantun (Kartolo seneng gawe parikan)Puisi Geguritan  Ket: Kata keteranganContoh: Rendra membaca puisi (Rendra maos geguritan)Pepaya Kates / gandul  Ket: Kata bendaContoh: Burungnya suka makan pepaya (manuke seneng mangan kates gandul)Pusing Mumet  

Page 16: Belajar Lagi Bahasa Jawa

Ket: Kata keteranganContoh: Yen mumet ngunjuk obat rumiyenpendek cendhek  Ket: kata keteranganContoh: tebune tugelen dadi loro ben cendhek penak gowonepunya duwe gadah kagunganKet: kata keteranganContoh: njenengan nopo kagungan mbako gewolpasir wedi  Ket: kata bendaContoh: nek mbangun umah kudu cepak wedi karo semenpenting penting wigati permanaKet: kata sifatContoh: Niki barang permana ati ati jaganePutih Putih Pethak PethakKet: Kata keterangan warnaContoh: Kopine diparingi gendis pethakPinang Jambe  Ket: Kata bendaContoh: Bocah kembar kae koyo jambe sinigarPisang Gedang Pisang PisangKet: Kata bendaContoh: Gedang gepok ancen enak yen digorengPadi Pari Pantun PantunKet: Kata bendaContoh: Tumprap wong jowo sing penting sawah e jembar pari ne lemu lemuPergi Lunga Lunga TindakKet: Kata kerjaContoh: Sri lungo menyang endi, pamit tuku trasi jebul ora bali

Renang Nglangi  Ket: Kata kerjaContoh: Anak itu tidak bisa berenang (bocah kuwi ora bisa nglangi)Rasa Rasa Raos Ket: Kata keteranganContoh: Rasanya pahit empedu (rasane pait peru)Rambut Rambut Rikma RikmaKet: Kata bendaContoh: Rambutnya kakek putih kebanyakan uban (Rikmane simbah putih kakean uwan)Ranting Cuthik Rincik Ket: Kata bendaContoh: Anak anak mengumpulkan ranting untuk menanak nasi (boca bocah nglumpukne rincik gawe adang sega)Raba Grayah  

Page 17: Belajar Lagi Bahasa Jawa

Ket: Kata keteranganContoh: Ora ketok yo grayah i waeRokok Udud  Ket: Kata bendaContoh: Udud e paijo sak tabuh kentonganRasa Rasa Raos SurasaKet: Kata keteranganContoh: Raos e kados pundi?Remeh Sepele  Ket: Kata keteranganContoh: Masalah sepele ojo di gedhek gedhekneRuntuh Ambrol Jugrug JugrugKet: Kata keteranganContoh: Pusoko kuwi ampuh tenan yen ditamakne gunung bakal jugrug yen ditamakne segoro bakal asatRajin Sregep  Ket: Kata sifatContoh: Yen sregep sinau mesti bakal pinterRumah Umah Griya PapanKet: Kata bendaContoh: Griyo pak carik majeng ngidulRamah Grapyak  Ket: Kata sifatContoh: Bocah kuwi grapyak mring sopo maeRaja Raja Ratu NalendraKet: Kata keteranganContoh: Sampean dalem sinuwun sultan agung nalendra teko mataram

seketika sanalika sanalika sanalikaKet: BrebesContoh: watu kuwe remuk sanalikasatu siji siji setunggalKet: kata bilanganContoh: Juara siji ( juara satu )Suara Suwara Suwara SuwantenKet: Kt bendaContoh: Kenthongane banter suwarane / Kenthongnya keras suaranyaSungai Kali Lepen Ket: Kata bendaContoh: Sungai bogowonto sekarang airnya keruh. (kali bogowonto saiki banyune butheg)Sempit Ciut, Cupet  Ket: Kata sifatContoh: Rumahnya sempit sekali ( umahe ciut banget )Siang Awan Siang Rahin�

Page 18: Belajar Lagi Bahasa Jawa

Ket: Kata keteranganContoh: Selamat siang (sugeng siang)Sama Podo M�mp�r JumbuhKet: Kata keteranganContoh: Serupa tapi tak sama (kembar anging ora podo)Selamat S�lam�t Wiluj�ng Sug�ng Ket: Kata keteranganContoh: Semoga selamat sampai tempat tujuan (Mugio selamet wilujeng ngantos papan panggonan)Semua Kab�h S�daya Ket: Kata keteranganContoh: Satu untuk semua, semua untuk satu (siji kagem sedaya, sedaya kagem siji)Saudara Dulur K�randah Sed�r�kKet: Kata keteranContoh: Saudara anda berapa?(S�d�r�k panj�n�ngan pint�n?)Senyum Es�m  Ket: Kata kerjaContoh: Senyumnya sepahit madu (Es�mane pait madu)Siapa Sapa Sinten Ket: Kata tanyaContoh: Siapa yang datang? (Sinten ingkang rawuh?)Suara Uni Mung�l Suwant�nKet: Kata kerjaContoh: Suaranya seperti suara perempuan (suwantene kados suwanten piyantun setri)Surat Layang  Ket: Kata bendaContoh: Bapak maos layang warto jawaposSakit Loro Sakit GerahKet: Kata keteranganContoh: Rasane loro wuyung ora keno disifatiSudah Wis Sampun SampunKet: Kata keteranContoh: Sampun dahar pakSukar Angel Angel AwratKet: Kata keteranganContoh: Kayane angel banget anggonmu gaweSamar Remeng  Ket: Kata keteranganContoh: Wujud e urung ketok ijik remengSendiri Dewe Piyambak PiyambakKet: Kata keteranganContoh: Njenengan kok rawuh piyambakSama Podo Sami JumbuhKet: Kata keteranganContoh: Kuwi kok podo karo kaduweanku

Page 19: Belajar Lagi Bahasa Jawa

tidur bobok  turuKet: kata kerjaContoh: koe turu karo sopo?bentur dadug  Ket: Kata kerjaContoh: Bibirnya jontor karena terbentur pintu. (lambene ndobleh jalaran kedadug lawang)telur �ndog B�nt�san TiganKet: Kata bendaContoh: Lastri makan telur ayam ( Lastri dahar tigan ayam )Tembakau Mbako Mbako SathaKet: Kata bendaContoh: Tembakau kedu sudah terkenal rasanya ( Satha kedu sampun kondang kaloka raos ipun )Terima Tampa Nampi Ket: Kata keteranganContoh: Terima saja jadi jodohmu (tampa wae dadi jodomu)tawa Guyu  Ket: Kata kerjaContoh: Jangan ikut tertawa (Ojo m�lu guyu)Tengah Tengah Madya Ket: Kata keteranganContoh: Di tengah membina semangat (ing madya mangun karsa)Telinga Kuping Kuping TalinganKet: Kata bendaContoh: Punya telinga gunanya untuk mendengarkan (Duwe kuping gunane kanggo ngrungokne)Tanam Tandur Tanem Ket: Kata kerjaContoh: Pak tani Menanam padi (Pak tani nandur pari)Takut Wedi Ajrih AjrihKet: Kata keteranganContoh: Dia takut kalau sampai ketauan (Piyambak e ajrih yen nganti kamanungsan)Tupai Bajing  Ket: Kata bendaContoh: Kambile podo ceblok dipangan bajingTau Eruh Weruh SumerapKet: Kata keteranganContoh: Aku jane weruh tapi ethok ethok wae ra ngertiTidur Turu Sare NendroKet: Kata kerjaContoh: Bapak nembe wae saretusuk jojoh  Ket: kata keteranganContoh: aryo penangsang kena jojoh lambungetamat mari rampung paripurnaKet: kata keteranganContoh: paripurna sampun angen ipun ngaturne adicara

Page 20: Belajar Lagi Bahasa Jawa

tapi ning nanging SayangeKet: kata keteranganContoh: bocah kae ayu nanging rada judastukar ijol linthu linthuKet: kata kerjaContoh: njenengan linthu ni duitku niki karo duit pecahtakut wedhi ajrih ajrihKet: kata keteranganContoh: roso manah ajrih bangetTipu Ngapusi Mblejani NulayaniKet: Kata keteranganContoh: Awakmu ki mung ngapusi tokTanah Lemah Siti BantalaKet: Kata bendaContoh: Lemah wangi teka mekah kuwi ijik ana ing pasareane sinuwun

Uang Duwit Arta YatraKet: Kata bendaContoh: Kamu punya uang berapa? (kowe duwe duwit pira? Panjenengan kagungan yatra pinten?)Umur Umur Yuswa Ket: Kata bendaContoh: Umurmu berapa? (yuswanipun panjenengan pinten?)Ubi Telo Telo TeloKet: Kata bendaContoh: Gethuk asale teko teloUntuk Kanggo Kunjuk KagemKet: Kata bendaContoh: Daharan puniko kagem tamu kang badhe rawuhWaktu W�ktu Wayah KalaKet: Kata keteranganContoh: Sudah waktunya istirahat (Wis wayahe ngaso)Warna Werno Rupa KelirKet: Kata keterang Titi Herawati, SAP.

anContoh: Klambimu njaluk rupa piyeWaktu Waktu Wayah WanciKet: Kata keteranganContoh: Yen wis wayah e engkok nek ngerti dewe sing penting dilakoni waeWajah Rai Rupo PasuryanKet: Kata bendaContoh: Rupo mu koyo artis ayu tenan

Ya Ya Ingg�h 

Page 21: Belajar Lagi Bahasa Jawa

Ket: Kata keteranganContoh: Ya kebetulan kalau begitu (inggeh kaleresan umpami ngaten)