• Simbol-simbol kimia dari JBU

• Apakah atom, molekul dan ion?

• Isotop dan pengiraan JAR.

• Pengiraan melibatkan atom, molekul dan ion.

1

SIMBOL-SIMBOL KIMIA: ATOM,

MOLEKUL DAN ION;

Atom

Atom adalah partikel terkecil yang

membezakan setiap satu unsur kimia.

Apabila atom bagi suatu unsur

dibahagikan unsur tidak lagi dapat

mengekalkan identitinya.

Suatu atom mengandungi 3 partikel sub-

atom iaitu elektron, proton dan neutron.

Atom

Contoh Atom

(a) Natrium (Na),

(b) Besi (Fe),

(c) Emas (Au),

(d) Oksigen (O),

(e) Hidrogen (H),

(f) Klorin (Cl),

(g) Karbon (C).

Nombor atom (Z) ialah bilangan proton dalam nukleus setiap atom unsur (Z = p).

Dalam satu atom neutral, bilangan proton adalah = bilangan elektron (p = e).

Nombor jisim (A) adalah jumlah bilangan neutron dan proton yang terletak di nukleus atom unsur. Amnya, nombor jisim:

= bil. proton + bil. neutron

= Nombor atom + bil. neutron

Cara yang diterima bagi penulisan atom unsur X, nombor atom dan nombor jisim ialah

XAZNo jisim

No atom (bil proton)

Contoh : Ca40

20p =

n=

e=

Suatu atom terdiri daripada 3 partikel

subatom iaitu elektron, proton dan

neutron.

Atom dan Ion

Suatu ion ialah atom atau

kumpulan atom-atom dengan

suatu nilai cas bersih (net electric

charge).

Na+

H+

O2 – H+

H+

Cl –

Atom dan Ion

Ion bercas negatif dikenali sebagai

anion, dan yang bercas positif dikenali

sebagai kation.

Na+ H+

O2 – H+

H+

Cl – O 2–

H+

kation anion

Atom dan Ion

kation & anion

Soalan latihan :

Berapa elektron, proton dan neutron bagi spesies berikut :

Cu64

29

Molekul

Molekul adalah sekumpulan atom

yang sama atau berlainan dalam keadaan bebas yang digabungkan dengan ikatan

kimia (smallest indivisible) untuk membentuk bahan kimia.

Contoh-contoh molekul

(a) Oksigen (O2),

(b) Hidrogen (H2),

(c) Klorin (Cl2),

(d) Ozon (O3),

(e) Air (H2O).

15

O17

8Hg199

80Hg

200

80

Nyatakan bilangan proton, neutron dan elektron bagi

spesis berikut:

Tulis simbol bagi A dan B.

(a) A(Z = 74, A = 186) (b) B(Z = 80, A = 201)

Nyatakan bilangan proton dan elektron bagi ion-ion berikut:

K+, Mg2+, Fe3+, Br-, Mn2+, and Cu2+

Jisim atom adalah jisim suatu atom yang dinyatakan dalam unit (uja) di mana 1 uja bersamaan dengan jisim sebenar karbon-12.

Jisim Atom juga dikenali sebagai jisim atom relatif atau berat atom.

Jisim Atom dan Molekul

12

1

•Kebanyakan unsur wujud dalam beberapa isotop semulajadi pada % kelimpahan tertentu.

•Jisim atom ditunjukkan dalam Jadual Berkala sebagai berat bagi unsur yang mengambil kira jisim isotop-isotop unsur dan kelimpahannya di alam semulajadi.

Jisim atom purata

Bromin: 50.69% bromin – 79, jisim = 78.9183 49.31% bromin – 81, jisim = 80.9163

Jisim Atom Purata – Contoh 1

Jisim atom purata bagi Br = (50.69% x 78.9183) + (49.31% x 80.9163) =79.9035 80

Magnesium:

78.99% magnesium–24, jisim = 23.9850

10.00% magnesium–25, jisim = 24.9858

11.01% magnesium-26, jisim = 25.9826

Jisim Atom purata –

Contoh 2

jisim atom purata Mg

= (78.99% × 23.9850) + (10.00% × 24.9858)

+ (11.01% × 25.9826)

= 24.3050

24

Isotop Jisim Kelimpahan (%)

6Li 6.015 7.59

7Li 7.016 92.41

16O 15.995 99.757

17O 16.999 0.038

18O 17.999 0.205

Hitung jisim atom purata litium dan oksigen.

Jisim atom purata: Latihan

Jisim molekul dikirakan sebagai jumlah jisim atom bagi semua atom dalam molekul yang tersebut.

Jisim molar suatu bahan secara numeriknya sama dengan jisim molekul, tetapi dinyatakan dalam unit jisim per mol.

Jisim molekul

Sebagai contoh, diberi jisim atom bagi hidrogen ialah 1.00784 u

dan bagi oksigen 15.9994 u; maka jisim molekul air, dengan

formula H2O ialah (2 × 1.00784 u) + 15.9994 u = 18.01508 u.

Maka, satu molekul air mempunyai jisim

18.01508 u, dan satu mol air mempunyai jisim seberat

18.01508 gram.

Jisim Molekul

Latihan

Hitung Jisim molekul bagi :

- K2SO4

- C6H12O6

- C6H5COOH

JAR K=39, S=32, O=16, C=12, H=1

174, 180, 122

24

Penamaan sebatian kimia

Sebatian yang berbeza diberikan penamaan

menggunakan kaedah yang berbeza-beza.

Misalnya garam dapur (table salt) dinamakan

natrium klorida kerana formulanya, NaCl.

Tetapi garam dapur yang biasa diberi nama β-D-

fructofuranosyl-α-D-lucopyranoside.

[Please don’t worry about it!]

Beberapa sebatian binari

Nama Kimia Simbol

Dinitrogen pentoksida N2O5

karbon tetraklorida CCl4

Nitrus oksida N2O

Ammonia

NH3

Nama beberapa sebatian kimia

Nama kimia Simbol

kalium sulfida K2S

ferum(II) sulfida FeS

kalsium klorida CaCl2

zink nitrat Zn(NO3)2

natrium sulfat Na2SO4

Nama beberapa ion poliatom

Nama kimia Simbol

Dikromat Cr2O72-

Perklorat ClO4-

Hipoklorit ClO-

Bikarbonat HCO3-

Sulfat SO42-

Nama beberapa asid

Nama kimia Simbol

Asid hidroiodik HI

Asid hidrosulfurik H2S

Asid fosforik H3PO4

Asid fosforus H3PO3

Asid klorus HClO2

Nama beberapa garam

Nama kimia Simbol

natrium Florida NaF

natrium Sulfit Na2SO3

natrium bikarbonat NaHCO3

natrium monohidrogen fosfit

Na2HPO3

kalium klorat KClO3

Nama sebatian kimia

Tuliskan nama kimia bagi

(a) NO2

(b) SO3

(a)Nitrogen dioksida

(b)Sulfur trioksida

Nama-nama sebatian ionik

Apakah nama kimia bagi:

(a) K2S

(b) FeS

(c) CaCl2

(d) Zn(NO3)2

(e) Na2SO4

kalium sulfida

Ferum(II) sulfida

kalsium klorida

Zink nitrat

natrium sulfat

Nama beberapa asid

Beri penamaan asid

berikut:

(a) HF

(b) H2SO4

(c) H2CO3

(d) CH3COOH

Asid Hydrofluorik Asid Sulfurik Asid karbonik

Asid Asetik