3 0 bab iii perencanaan tamka
TRANSCRIPT
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
1/34
Bab 3
BAB IIIPERENCANAAN TAMBANG TERBUKA
(SURFACE MINE PLAN DESIGN)
3.1 Faktor-Faktor yan !ar"# D$%&rt$'ankanD$ a*a' '&r&n+anakan #"at" ta'an t&r"ka, aa &&ra%a aktor yan
ar"# $%&rat$kan, ya$t"/
1. K&"nt"nan yan $$n$nkan o*& %&r"#aaan, kar&na 'a#$n-'a#$n
%&r"#aaan akan &r&a k&$n$nan "nt"k n&'%&ro*& k&"nt"nan. PT
An&ka Ta'an n&n&nak$ k&"nt"nan '$n$'"' 10 $a#anya ta'an-
ta'an rakyat ata" %&r"#aaan ta'an k&+$* k&"nt"nan yan
$k&&nak$ *&$ ar ar$ 2.2. "'*a +aanan an U'"r ta'an a* $n$ akan '&n&nt"kkan
4%ro"+t$on rat&4 ( 5"'*a %ro"k#$). 4Pro"+t $on rat&4 aa*a
%&ran$nan antara 5"'*a +aanan &nan "'"r ta'an. M$#a*kan
5"'*a +aanan 100 ton an "'"r ta'an $%&rk$rakan 10 ta"n, 'aka
4%ro"+t$on rat&4 aa*a 10 ton %&r ta"n. Unt"k "'"r ta'an yan
r&*at$ #$nkat t&nt" #a5a k&"t"an a*at-a*at an 'a+a' a*at yan $%aka$
&r&a &nan "nt"k "'"r ta'an yan r&*at$ *a'a.3. Uk"ran an ata# 'ak#$'"' ar$%aa k&a*a'an ta'an %aa ak$r
o%&ra#$nya. K&'$r$nan 5&n5an (&n+), &nan ant"an ata t&ntan
"k"ran an ata# 'ak#$n"' k&a*anan ar$ ak$r o%&ra#$ %&na'anan,
'aka k&'$r$nan t&$n a%at $%&rk$rakan &ra#arkan ata $#$k at"an.
S&'ak$n +"ra' ('$r$n) akan *&$ n&n"nt"nkan, kar&na a%a$*a
ta'an *ana$ '"nk$n $'&n#$ ta'an *"a# an 6o*"'& 4o6&r"r&n4
yan $k"%a# 5"a ar.
7. Stripping ratio8 D$ a*a' '&n$#a$n, %&r*" $t&nt"kan &ra%a *"a# a&ra
I5$n U#aa P&rta'anan (IUP) yan $'$nta an &ra%a anyak 4o6&r"r&n4
yan $"an, k& 'ana %&'"anannya a%aka *"a# a&ra yan
$'$nta a%at '&na'%"n 4o6&r"r&n4. 4Str$%%$n rat$o4 ≥ 3 &*"' t&nt"
'&n"nt"nkan, kar&na "nt"n t$aknya %&r"#aaan t&rant"n n$*a$
aan a*$an $t" #&n$r$. M$#a*nya &'a# $*a 4#tr$%%$n rat$o4 #a'a &nan
t$a ar" $katakan '&n"nt"nkan.
9. Cut off grade8 Aa "a %&n&rt$an 4+"t o ra&4, ya$t"/
Dasar Rencana Penambangan III-1
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
2/34
Bab 3
a. Kaar t&r&na yan 'a#$ '&'&r$kan k&"nt"nan a%a$*a $5$
t&r#&"t $ta'an.
. Kaar t&r&na rata-rata yan 'a#$ $#a '&n"nt"nkan $*a
$ta'an.
Cut off grade $n$*a yan akan '&n&nt"kan ata#-ata# ata" arnya
+aanan, #&$na '&n&nt"kan &nt"k ak$r %&na'anan #&*a$n $t" 5"a
akan '&n&nt"kan %&r*" t$aknya $*ak"kan %&n+a'%"ran ('$:$n;*&n$n)
antara &na%an aan a*$an yan &rkaar t$n$ &nan yan r&na.
D&nan &'$k$an *"a# +aanan yan '&'&n"$ #yarat #&aa$ "ore" a%at
$$t"n. 4C"t o ra&4 &rta'a ar 'aka n$*a$ +aanan akan t"r"n,
&'$k$an %"*a #&a*$knya.
Unt"k '&'aa# aktor-aktor t&r#&"t $ ata# $"t"kan ata-ata
&k#%*ora#$ t&ntan/
1. K&aaan &na%an $5$, ya$t" /
a. Uk"ran, &nt"k an %o#$#$nya.
b. S$at $#$k #&%&rt$ k&k&ra#an, &rat 5&n$# an #tr"kt t"r '$n&ra* (at"an).
c. Kaarnya, t&r'a#"k %&ny&aran kaarnya.
d. T$%& &na%an (6&$n, 'a##$).
2. K&aaan 4o6&r"r&n4 an 4+a"ntry ro+k4.
K&aaan ar$ %a#ar #"at" %ro"k yan akan $a#$*kan, a$k 'a#$ &r&nt"k
$5$ 'a"%"n kon#&ntrat. K&aaan %a#arnya t$ak anya 'a#a*a ara #a5a,
t&ta%$ 5"a %ro#&kt$nya, a%aka +"k"% #ta$* ata" t$a*k. B$*a aranya akan
na$k 'aka %ro"k#$ 5anan t&r*a*" anyak. Mon&t&r $nt&rna#$ona* #&rta k&aaan
"n$a (%&ran;t$ak) 5"a '&'%&nar"$ ara %a#ar.
B$*a #&'"a ata-ata $ ata# t&r#&$a, 'aka ata &k#%*ora#$ a%at $a$ "a
o*onan/
- Data "nt"k %&rt$'anan &kono'$# (&+ono'$+a* +on#$&rat$on).
- Data "nt"k %&rt$'anan t&kn$# (t&+n$+a* +on#$&rat$on).
Dasar Rencana Penambangan III-2
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
3/34
Bab 3
3.2 4E+ono'$+a* Con#$&rat$on4
Data "nt"k %&rt$'anan &kono'$ a*a' '&*ak"kan $#a$n %aa ta'an t&r"ka
aa &'%at 'a+a', ya$t"/
a) N$*a$ &na%an $5$ %&r "n$t &rat. B$a#anya $nyatakan >;k, 'aka n$*a$nya
=0;100 : R%.1>>;k : 1000 k aa*a R%.=0.000;ton $5$.
) >nko# Pro"k#$8 M&r"%akan onko# yan $%&r*"kan "nt"k '&na%atkan
%ro"knya (or& ata" '&ta*) $ *"ar 4#tr$%%$n4, $nyatakan a*a' %&r ton $5$.
M$#a*kan onko# "nt"k '&na'an, '&no*a #a'%a$ '&n5a$ '&ta*, ata"%"nonko# "nt"k '&na'annya #a5a (t$ak aa %&no*aan).
+) >nko# 4#tr$%%$n o o6&r"r&n48 D$nyatakan a*a' %&r ton $5$, yan a%at
$+ar$ &nan n&n&ta"$ t&r*&$ a"*" 4#tr$%%$n rat$o4 nya. M$#a*kan a#$* ar$
%&'"anan 4o6&r"r&n4 1000 ton, akan $a%atkan $5$ 900 ton #&ankan
onko# 4#tr$%%$n o o6&r"r&n4 R%. *>>;ton. Maka ara %&r ton $5$ aa*a
#&aa$ &r$k"t/
>nko# 4#tr$%%$n o o6&r"r&n4 %&r ton 4or&4 ?
(ton 4o6&r"r&n@; ton 4or&4) : onko# %&na*$an;ton?
(1000;900 : R%. 100,00;ton) ? R%. 200,00;ton $5$
). 4C" t o Gra&4
!""nan antara aktor-aktor $ ata# (aktor 1, 2 an 3), 'aka akan $%&ro*& #"at"
%&r#a'aan yan $#&"t "Break Event Stripping Ratio" (BESR), yan #anat %&nt$n
"nt"k '&n$#a$n #"at" ta'an t&r"ka. Ata" "nt"k '&nana*$#$# k&'"nk$nan
#$#t&' %&na'anan yan akan $"nakan, a%aka ta'an t&r"ka ata"ka
ta'an aa tana. Ata" "nt"k '&n&ta"$ a%aka %&'$*$an +ara
%&na'anan &nan Ta'an t&r"ka '&n"nt"nkan ata" t$ak, 'aka ar"#
$t&nt"kan t&r*&$ a"*" BESR.-nya ata" 4&+ono'$+ #tr$%%$n rat$o4. BESR $n$ 5"a
$#&"t over all strippig ratio. BESR aa*a/
Dasar Rencana Penambangan III-3
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
4/34
Bab 3
- %&ran$nan antara k&"nt"nan kotor ('ar$na* %ro$t) &nan onko#
%&'"anan "overburden".
- %&ran$nan antara $aya %&na*$an &na%an $5$ (ore) &nan $aya
%&n"%a#an tana %&n"t"% (overburden/OB).
- %&ran$nan #&*$#$ $aya %&na'anan aa tana an %&na'anan
t&r"ka &nan $aya %&n"%a#an #&+ara ta'an t&r"ka.
Ata" $nyatakan &nan %&r#a'aan/
(1)
/ /
/
Biaya Tambang Bawah Tanah ton bijih Biaya Tambang Terbuka ton bijih BESR
Biaya Pengupasan OB ton OB
−=
Ata" BESR
a nilai endapan bi!i per ton (re#ovable value per ton Ore).
b ongkos endapan bi!i per ton (produ#tion #ost per ton ore) .
# "stripping #ost"/ton "$aste".
%ika BESR &, 'aka akan 'enguntungkan dita'bang dengan sisti' a'bang
terbuka, tetapi !ika BESR &, 'aka akan rugi an *&$ a$k $+oa &nan #$#t$'
Ta'an aa tana. Dan 5$ka BESR ? 1 , 'aka %&na'anannya t$ak'&natankan k&"nt"nan. a$ 5$ka BESR 0, 'aka *&$ '&n"nt"nkan
$*a $ta'an &nan #$#t$' Ta'an aa tana.
M$#a*nya $aya %&na'anan #&+ara ta'an aa tana ? R%. 1.000;ton $5$,
$aya %&na'anan #&+ara ta'an t&r"ka ? R%. 2.000;ton $5$ an onko#
%&n"%a#an tana %&n"t"% ? R%. 3.900;ton o6&r"r&n. Maka "nt"k '&'$*$ #a*a
#at" #$#t&' %&na'anan $"nakan r"'"# BESR(1).
(1)
.18.000 .2.0004,57
.3.500
Rp Rp BESR
Rp
−= =
In$ &rart$ aa anya a$an &na%an yan '&'%"nya$ BESR yan *&$ r&na
ar$ 7,9 yan a%at $ta'an #&+ara ta'an t&r"ka &nan '&n"nt"nkan.
a$ 7,9 aa*a BESR (1) t&rt$n$ yan 'a#$ $o*&kan "nt"k o%&ra#$ ta'an
t&r"ka &nan kon$#$ t&r#&"t $ ata#.
Dasar Rencana Penambangan III-7
a – b
c
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
5/34
Bab 3
S&t&*a $t&nt"kan aa akan $"nakan #$#t&' ta'an t&r"ka, 'aka a*a'
ranka %&n&'anan r&n+ana %&na'anan $"nakan BESR (2) &nan r"'"#
#&aa$ &r$k"t.
(2 )
/ Pr /
/
Nilai yang diperoleh ton bijih Ongkos oduksi ton bijih
BESR Biaya Pengupasan OB ton OB
−=
BESR (2) $n$ 5"a $#&"t e#ono'i# stripping ratio yan art$nya &ra%a ar
k&"nt"nan yan a%at $%&ro*& $*a &na%an $5$ $t" $ta'an #&+ara ta'an
t&r"ka. BESR $%&nar"$ o*& kaar &na%an, ara %a#ar an %ro"knya.
Conto %&r$t"nan BESR (2) "nt"k $5$ t&'aa &nan %&'"atan ra$k
BESR aa*a #&aa$ &r$k"t/
Ga'arkan ra$k BESR #&aa$ "n#$ ar$ C", "nt"k ara '&ta* C"
&rt"r"t-t"r"t 29 ;*, 30 ;* an 39 ;*, 5$ka $k&ta"$/
- 4M$n$n an '$**$n +o#t4 ? < 0.9;ton 4or&4.
- 4G&n&ra* +o#t an &%r&+$at$on4 ? < 1.39;ton 4or&4.
- 4Tr&at'&nt +o#t4 ? < 1.;ton 4or&4 1,7 C".
< 1 .7=;ton 4or&4 1.*+ C".
< 1.1;ton 4or&4 1.0 C".
< .0;ton 4or&4 0. C".
< 0.=9;ton 4or&4 0.= C".
- 4Str$%%$n +o#t4 ?
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
6/34
Bab 3
M$n$n '$** +o#t 0.9 0.9 0.9 0.9 0.9
G&n&ra* +o#t an &%r&+$at$on 1.39 1.39 1.39 1.39 1.39
Tr&at'&nt +o#t 1. 1.7= 1.1 0. 0.=9
Tota* +o#tJ) 3.=2 3.31 3.02 2.9 2.9
N$*a$ $5$ "nt"k ara C" *- /lbJJ) =.3 9.7 7.9 3.= 2.
BESR C" 29 ;*JJJ) =. 9.229 3. 2.129 0.9
N$*a$ $5$ "nt"k ara C" 30 /lb .9= =.7 9.7 7.32 3.27
BESR C" 30 ;* .9 .29 9.9 3.29 1.9
N$*a$ $5$ "nt"k ara C" 3- /lb .2 .9= =.3 9.07 3.
BESR C" 39 ;* 13 10.=3 .2 9.29 3.2J) M&r"%akan onko# %ro"k#$ %&r ton.JJ) N$*a$ $5$ ? 1.7;100 : 2000 * : 0;100 : 29 /lb ?
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
7/34
Bab 3
- kaar *oa' ar$ $5$ yan akan $ta'an
- ara *oa' $ %a#aran
a$ %aa a#arnya, 5$ka t&r5a$ k&na$kan ara *oa' $ %a#aran, a%at
'&nak$atkan %&r*"a#an ta'an kar&na +aanan &rta'a, #&a*$knya 5$ka
ara *oa' t"r"n, 'aka 5"'*a +aanan akan &rk"ran. S&$na #&+ara "'"'
%&rt$'anan &kono'$# '&*$%"t$ /
1) N$*a$ (6a*"&) &na%an $5$ (&ra%a ara ar$ %ro"k yan $a#$*kan) $nyatakan
a*a' R%;ton $5$.
2) >nko# %ro"k#$ #a'%a$ &nan aran ta'an #$a% $5"a* (R%;ton $5$).
3) >nko# %&n"%a#an over burden (stripping #ost ), $nyatakan a*a' R%;ton $5$.
D&nan &'$k$an a%at $katakan aa BESR $%aka$ "nt"k '&n&ta"$ a%aka
ran+anan ta'an t&r#&"t '&n"nt"nkan; t$ak.
D$ a*a' o%&ra#$ %&na'anan t&ra%at "a %$*$an, ya$t" '&*ak"kan 4#tr$%%$n4
t&r*&$ a"*" k&'"$an ar" '&na*$ 4or&4 ata" %&na*$an 4o6&r"r&n4 a*a'
ata# t&rt&nt" k&'"$an $$k"t$ &nan '&na*$ 4or&4.
K&"nt"nan '&*ak"kan 4#tr$%%$n o o6&r"r&n4 #&+ara k&*"r"an ar" k&'"$an
'&na'$* 4or&4 aa*a/
- B$*a 4o6&r"r&n4 #"a t&rk"%a# 'aka akan $%&ro*& 4or&4 #&+ara t&r"#
'&n&r"#.
- P&nontro*an *&$ '"a.
Aa%"n k&r"$annya, #&*a'a '&na*$ t$ak, &r%ro"k#$ #&$na BESR #anat
k&+$*. S&ankan k&"nt"nan '&*ak"kan 4#tr$%%$n o o6&r"r&n&n4 %aa ata#
t&rt&nt" k&'"$an $$k"t$ &nan %&na*$an >r&4,onko# 4#tr$%%$n4 a%at
$t"t"%$ &nan a#$* %&n5"a*an 4or&4 yan t&*a $a*$. a$ t$ak '&'&r*"kan
'oa* yan t&r*a*" ar. T&ta%$ k&r"$annya $ #a'%$n '&n"r"# 4#tr$%%$n
o o6&r"r&n4 5"a ar"# '&'$k$rkan %&nank"tan 4or&4 ar$ a*a' ta'an.
Dasar Rencana Penambangan III-
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
8/34
Bab 3
Ga'ar 2.2!""nan antara 4Str$%%$n o >6&r"r&n4
&nan P&na*$an 4>r&4
S"at" k&t$ka 4$n4 a%at &r&nt$ ('&r"%akan *$'$t) ya$t" 5$ka 4#tr $%%$n +o#t%&r ton a#t&4 (onko# %&na*$an o6&r"r&n) '&n5a$ #anat ar. Paa
#aat $n$, #$#t&' ta'an t&r"ka a%at $"a '&n5a$ Ta'an aa
tana, +ontonya ta'an $ $ K$r"na, S&$a. Unt"k '&na%at yan *"a#
*&ar 'aka ar"# $a'$* %aa on&-on& t&rt&nt" (%&na'$*an or&) #&aa$
4#a'%*&4 "nt"k '&n&nt"kan kaar rata-ratanya .
Unt"k a&ra-a&ra yan '$#k$n an at"annya ko'%ak $"at 4&n+4
yan #anat +"ra' an ka*a" 4o6&r"r&n4 t$ak #a'a %aa a$an-a$an
t&rt&nt", 'aka %&r*" $a$ a*a' on&-on& yan $#&"t 4on$n4 (*$at
Ga'ar - ) .
P&rt$'anan t&rak$r &kono'$#nya #"at" kaar (ra&) $5$, $t&nt"kan o*&
'ana&r. S&*a$n $t" $%&nar"$ %"*a o*& k&'a5"an t&kno*o$ an ara
%a#arnya. $ka ara *oa' na$k 'aka 4+"t o ra&4 a%at $%&r*"a#.
Dasar Rencana Penambangan III-
>RE>RE
4#tr$%%$n4 t&r*&$ a"*" k&'"$anar" '&na*$ 4or&4 $$k"t$ &nan'&na*$ 4or&4
%&na*$an 4o6&r"r&n4 a*a' ata#t&rt&nt" k&'"$an $$k"t$ &nan'&n a*$ 4or&4
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
9/34
Bab 3
Ga'ar on$n Ar&a P&na'anan B&ra#arkanDa&ra Oan M$#k$n Dan Bat"annya Ko'%ak
Sa*a #at" +ara '&na'arkan &$#$&n#$ &o'&tr$ (geo'etri#al effi#ien#0 ) a*a'
k&$atan %&na'anan aa*a &nan $#t$*a Stripping Ratio ata" n$#a
%&n"%a#an. Stripping ratio (SR) '&n"n5"kkan 5"'*a overburden yan ar"#
$%$nakan "nt"k '&'%&ro*& #&5"'*a $5$ yan $$n$nkan. Rat$o $n$ #&+ara
"'"' $&r$kan a*a' %&r#a'aan &r$k"t.
(tons)Bijih
(tons) SR Overburden=
Da*a' a* $n$ "n$t #at"an yan *a$n 5"a a%at $"nakan. K"#"# "nt"k k&$atan
strip #oal 'ining 'aka %&r$t"nan stripping ratio aa*a #&aa$ &r$k"t.
(tons)
)3
(mSR
coal/
Overburden=
In$ '&nan"n art$ aa #&&ra%a ar 6o*"'& o6&r"r&n (BCM) "nt"k
'&na*$ ata" '&'%&ro*& #at" ton at"ara. D$ Inon$a SR $#a '&n+a%a$
12 / 1 yan $&a* aa*a 3 / 1 (#"a *ayak), #&ankan BESR "nt"k at"ara
aa*a a%aka 'a#$ &kono'$# $*a at"ara $k"%a# $an$nkan &nan
n$*a$ at"ara a*a' r"%$a $a$ onko# %&n"%a#an o6&r"r&n.
OverburdenPengupasanOngkos
(Rp)BatubaraNilai=SR ≥ 1
Rat$o antara $aste t&raa% $5$ yan $a'arkan a*a' #"at" "n$t #at"an t&rt&nt"
&r"na "nt"k t"5"an $n %&ran+anan. S&aa$ +onto, rat$o $n$ $&$n$#$kan
#&aa$ &r$k"t.
= (volume)
SRBijih (volume)
Overburden
Da*a' a* $n$ ar"# $%&rat$kan aa 5$ka overburden an $5$ '&'%"nya$ densit0
yan #a'a, 'aka %&r#a'aan $ ata# akan '&'$*$k$ n$*a$ yan #a'a &nan
%&r$t"nan SR #&&*"'nya.S&$na ar$ n$*a$ #tr$%%$n rat$o yan $%&ro*& an
$an$nkan &nan n$*a$ BESR (Br&ak E6&n Str$%%$n Rat$o) yan t&*a $$t"n
Dasar Rencana Penambangan III-
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
10/34
Bab 3
#&&*"'nya, 'aka akan $%&ro*& aa #&+ara t&kn$# ata#an k&$atan
%&na'anan a*a' %$t aa*a #a'%a$ n$*a$ BESR $+a%a$ a*a' %&r$t"nan
#tr$%%$n rat$o.
S&aa$ +onto/ #"at" &na%an $ #&k"n&r '&n"r"t %&ny&*$$kan &o*o$
an &k#%*ora#$ '&'$*$k$ 4& ro+k4 yan '&nan"n kaar F& #anat k&+$*.
Caanannya aa*a #&aa$ &r$k"t /
• Oan &rkaar =0 F&2>3 &r5"'*a 1 5"ta ton.
• Oan &rkaar 99 - =0 F&2>3, &r5"'*a - 5"ta ton.
• Oan &rkaar 90 - 99 F&2>3 &r5"'*a - 5"ta ton.
Ga'ar = Conto P&r$t"nan Str$%%$n Rat$o@
Mat&r$a* yan '&n"t"%$ &na%an
yan &rkaar =0 F&2>3 aa*a
*- 5"ta ton. B&ra%aka
4#tr$%%$n rat$o4 $*a 4+"t o ra&4
&rt"r"t-t"r"t 9,98 97,9 an
7,9. Unt"k a%at '&n$t"n
4#tr$%%$n rat$o4 %&r*" $+ar$ 5"'*a 4or&4 an 5"'*a 4o6&r"r&n4. Ga'ar =
Conto P&r$t"nan 4#tr $%%$n rat$o4.
P&r$t"nannya aa*a #&aa$ &r$k"t/
• 4C"t o ra&4 9,9/ anyak 4or&4 aa*a 1 5"ta ton, anyak 4o6&r"r&n4
29 5"ta ton, 4 #tr$%%$n rat$o 29 / 1?29
• 4C"t o ra&4 97,91 anyak 4or&4 aa*a = 5"ta ton (91), anyak4o6&r"r&n4 20 5"ta ton (29-9). 4#tr$%%$n rat$o4 20 / = ? 3 , 9
• 4C"t o ra&4 7,9/ anyak 4or&4 aa*a 11 5"ta ton (=9), anyak
4o6&r"r&n4 19 5"ta ton (20-9). 4#tr$%%$n rat$o4 19 / 11 ? 1 , 7 .
D&nan '&n"r"nkan 4+ "t o ra&4, 'aka 4$n4 akan &r"a. Aa
k&'"nk$nan &nan '&n"r"nkan 4+"t o ra&4, k&"nt"nan t$ak
&rta'a kar&rna $%&nar"$ o*& k&'a5"an t&kno*o$. 4C"t o ra&4
yan r&na anyak '&'&r*"kan onko# %&no*aan. T&ta%$ %aa "'"'nya&nan '&n"r"nkan 4+"t o ra&4 k&"nt"nan akan &rta'a. B$*a 4+"t o
Dasar Rencana Penambangan III-10
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
11/34
Bab 3
ra&4 $t"r"nkan 'aka %ro#&n 4r&+o6&ry4 akan na$k t&ta%$ &*"' t& nt "
'&n"nt"nkan 'aka %&r*" aanya ko'%ro'$ antara 4$n&r4 &nan
%$ak %&n o*aan t&r *&$ a"*". Paa "n"'nya a#$ * %aa #"at"
%&na'anan &naknya '&'%"nya$ kaar rata-rata yan kon#tan, Kar&na
ka*a" kaar rata-ratanya t$ak kon#tan, 'aka %&no*aan #&t$a% ka*$ ar"#&r"a, '$#a*nya 5"'*a r&a&n an a*at-a*at yan $"nakan.
Unt"k '&na%atkan kaar rata-rata yan kon#tan, +aranya ya$t" &nan
'&*ak"kan 4'$:$n4 ata" *&n$n, #&$na $5$ &r+a'%"r o'o&n. A*at-
a*at ar"# $ #&arkan %aa t&'%at-t&'%at t&rt&nt" "nt"k '&'"akan
4'$:$n4 t&r#&"t. Pr$n#$% 4'$:$n4 a%at $nyatakan &nan r"'"#/
(A : a)(B : ) (C : +)
Kaar rata-rata ? ---------------------------------------------------- : 100 (A B C)
$ka $k&ta"$ &rat $5$ A ton '&'%"nya$ kaar a, B ton $5$ &nan kaar
a an C ton $5$ &nan kaar +. 4M$:$n4 $n$ $a#anya $*ak"kan % aa
4$n4 ata"%"n 4#tora&4
S"%aya %&na'anan a%at t&rat"r 'aka ar"# $%"nya$ ata yan *&nka%
ar$ a#$* &k#%*ora#$. Ka*a" a#$* &k#%*ora#$ a$k, 'aka a%at $at"r r&n+ana
%&na'anan "nt" &&ra%a akt" yan akan atan. P&r&n+anaan a%at
$*ak"kan %&r ar$, %&r "*an ata"%"n %&r ta"n.
A. Da&ra &nan kaar $5$ a an 5"'*a A ton.B. Da&ra &nan kaar $5$ an 5"'*a B ton.C. Da&ra &nan kaar $5$ + an 5"'*a C ton.
Ga'ar Conto "2i3ing" $ a*a' >%&ra#$ P&na'anan
D$k&t / Paa #"at" ta'an $k&ta"$ 3 'a+a' &na%an $5$ $, 'a#$n-'a#$n /
Dasar Rencana Penambangan III-11
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
12/34
Bab 3
• Ena%an A kaar rata-rata 90 F&203
• Ena%an B kaar rata-rata =0 F&203
• Ena%an C kaar rata-rata 0 F&203
D$tanyakan /
B&ra%a ton 'a#$n 'a#$n &na%an t&r#&"t, ar"# $ta'an "nt"k '&'%&ro*&
+a'%"ran #&anyak 2000 ton &nan kaar rata rata 99 F&203
aa/ B C ? 2000 ton
( A : 90 ) ( B : =0 ) (C : 0 )
A B C
90 A =0 B 0 C2000
90 A =0 B 0 C ? 110000
1 10000 - 90A - =0B
0
C ? 2000 - A - B
110000 - 90A - =0B
0
170000 - 0A - 0B ? 110.000 - 90A Q =0B
30000 ? 20A 10B
30000 - 10 B
20
M$#a*kan / B ? 900 ton
30000 - 10 : 900
20
Dasar Rencana Penambangan
..(2)
2000 - A -
A ? 1.290 ton
III-12
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
13/34
Bab 3
C ? 2.000 - 1.290 - 900 ? 290ton
3.3 P&rt$'anan T&kn$# (Technical Consideration)
Oan $'ak#" $ a*a' ata %&rt$'anan t&kn$#, antara *a$n '&*$%"t$ /1) P&n&nt"an ulti'ate pit li'it ata" ulti'ate pit slope
2) P&rt$'anan #tr"kt"r &o*o$ yan o'$nan
3) P&rt$'anan &o'&tr$ $'&n#$ 4&n+4.
4) P&t$'anan $ro*o$ an $ro&o*o$ #$#t&' %&n&r$nan (ra$na&
#y#t&') yan #"a$.
3.3.1. P&n&nt"an 4lti'ate 5it 6i'it
U*t$'at& %$t *$'$t aa*a ata# ak$r ata" %a*$n *"ar ar$ #"at" ta'an t&r"ka yan
'a#$ $%&ro*&kan &nan k&'$r$nan *&r&n yan 'a#$ a'an . 7tau "ulti'ate pit
slope" adala ke'iringan u'u' pada akir operasi pena'bangan, 0ang tidak
'en0ebabkan kelongsoran liat 8a'bar 9.
:ipandang dari segi ekono'is, 'aka ke'iringan "ben#" dibuat seter!al 'ungkin,
sedangkan !ika 'enurut perti'bangan teknis arus ditin!au dari segi kea'anann0a
0ang berubungan dengan kondisi batuann0a.
Ga'ar 4U*t$'at& P$t S*o%&4
K&t&ranan/
A. M&r"%akan 4"*t$'at& %$t #*o%&4.B. B"kan '&r"%akan "*t$'at& %$t #*o%&, kar&na 'a#$ aa 4or&4 yan$ta'an.
D&nan &'$k$an 'aka aktor-aktor yan '&'%&nar"$ 4lti'ate pit li'it / ata#
ak$r $n$ aa*a /
• BESR yan 'a#$ $$5$nkan;'&n"nt"nkan
• K&k"atan at"an %&'&nt"k *&r&n yan '&*$%"t$ #$at $#$k '&kan$k #&rta
k&&raaan #tr"kt"r &o*o$.
Dasar Rencana Penambangan III-13
A
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
14/34
Bab 3
Ada yang berpatoan ! emir ingan "ben#h" d i sesuaian dengan"angle o$ re$use" % "Angle o$ re$use" adalah sudut yang d ibentuoleh suatu mater ia l lepas yang menggunung sepert i eru#ut !d imana sudut yang d ibentu te lah set imbang%
&alau te lah d letahui "angle o$ % re $use" ! n aa emir inganDimana: V = shearing stress
• Dari ruraus diatcs dapatv dibuat grafik hubungan antara
"shearing stress" dan "normal stress"
•
3.3.2. M&'$*$ S$#t&' P&n$r$#an yan S"a$
P&rt$'anan $ro*o$ an $ro&o*o$8 Kon$#$ $ro*o$ an $ro&o*o$ ar$
#"at" a&ra yan akan $5a$kan #&aa$ a&ra ta'an t&r"ka akan #anat
&r%&nar" a*a' %ro# %&ran+anan ta'an. Kon$#$ $ro*o$ an
$ro&o*o$ t&r#&"t a%at &r"%a #"na$, a$r %&r'"kaan (ak$at +"ra "5an) an
a$r tana. Kon$#$-kon$#$ t&r#&"t akan '&n5a$ %&rt$'anan t&kn$# a*a'
%&ran+anan ta'an t&r"ka kar&na &nan aanya #"na$ ('$#a*nya t&ra%at
#"na$ yan ar $ #"at" a&ra yan akan $ta'an) akan '&n5a$ ata#%&na'anan $ a&ra t&r#&"t. !a* t&r#&"t (kon$#$ $ro*o$ an $ro&o*o$)
akan '&n5a$ %&rat$an a*a' %ro# %&na'anan #&*an5"tnya. P&nananan
'a#a*a a$r a*a' #"at" ta'an t&r"ka a%at $&akan '&n5a$ "a ya$t" /
a. 2ine drainage , '&r"%akan #"at" "%aya "nt"k '&n+&a 'a#"k '&na*$rnya a$r
k& t&'%at %&na*$ran. !a* $n$ "'"'nya $*ak"kan "nt"k %&nananan a$r tana
an a$r yan &ra#a* ar$ #"'&r a$r %&r'"kaan (#"na$, ana" an *a$n-*a$n)
. 2ine de$atering , '&r"%akan #"at" "%aya "nt"k '&n&*"arkan a$r yan t&*a'a#"k k& t&'%at %&na*$an, t&r"ta'a "nt"k %&nananan a$r "5an.
S"'&r "ta'a a$r %&r'"kaan %aa #"at" ta'an t&r"ka aa*a a$r "5an. C"ra
"5an yan r&*at$ t$n$ akan &rak$at %&nt$nnya %&nananan a$r "5an yan a$k
aar %ro"kt$6$ta# k&$atan %&na'anan t$ak '&n"r"n. P&nananan 'a#a*a a$r
%&r'"kaan $n$ $a#anya a%at $*ak"kan &nan '&'"at #a*"ran a$r an #"'"ran.
Sa*"ran a$r &r"n#$ "nt"k '&na*$rkan a$r %&r'"kaan #&ankan #"'"ran
Dasar Rencana Penambangan III-17
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
15/34
Bab 3
&r"n#$ "nt"k '&na'%"n a$r %&r'"kaan an #&*an5"tnya $%o'%a k& *"ar
ta'an #&$na k&'a5"an k&$atan %&na'anan a%at t&r"# $*ak"kan.
A%a$*a ben# a#a, 'aka '&'%"nya$ t&n&n#$ '"a r"nt" (*on#or). >*&
kar&na $t" 5"'*a a$r ar"# $k"ran$ &nan 4ra$na&4 (%&n$r$#an) yan a$k.
S$#t$' %&n$r$#an aa "a/
a. K"rat$ (*an#"n).
A$r $$arkan t&r*&$ a"*" 'a#"k k& a*a' 4%$t4 (ta'an t&r"ka), k&'"$an ar"
$k&r$nkan &nan %o'%a k& *"ar ta'an. Cara $n$ $#&"t +ara kon6&n#$ona*.
K"rat$ t&ra$ "a, ya$t"/ 4o%&n #"'%4 an 4t"nn&* *$n.4 4>%&n #"'%4 &r*ak" 5$ka
tananya %&r'&a&*, 'ak#"nya a$r &nan &a# '&r&' k& 4o%&n #"'%4 (*$at
Ga'ar 1). S&ankan +ara 4t"nn&**$n4, #&aa$ +onto %&n$r$#an %aa "n"nK&*" (*$at Ga'ar 20).
"
GAMBAR 20 4TUNNELING DRAINAGE4
. Pr&6&nt$ (t$ak *an#"n).A$r $%o'%a t&r*&$ a"*" #&&*"n 'a#"k
k&a*an 4%$t4. Cara $n$ $#&"t 5"a $nkon6&n#$ona* . Cara %&n$r$#an
%r&6&nt$ aa &'%at 'a+a'/1). 4S$&'&n# '&to4 (*$at Ga'ar 21)8
+. K&a*a' *oan or $'a#"kan 4+a#$n4, yan &rt"5"an aar a$r '"a'a#"k k&a*a' %$%a.
Dasar Rencana Penambangan III-19
A
s
a
b
Keterangan: a. sump b. pompa "
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
16/34
GA
-. pm!"ira
ten
Bab 3
K&r"$an +ara $n$ aa*a, anyak %$%a yan $"nakan, an k&a*a'an
*"an or ar"# '&*&$$ t$n$ 4&n+4. a$ $aya akan *&$ ar, kar&na
$ #a'%$n $aya %$%a 5"a $aya %&'oran.
2). 4S'a** %$%& #y#t&' $t 6a+"' %"'%4 (*$at G 22)8 Lanka-*ankanya
aa*a $"at *"an or &nan $a'&t&r =- $n+. L"an t$ak $&r$
4+a#$n4 t&ta%$ $'a#"kkan &nan %$%a yan &r$a'&t&r 2-2,9 $n+$. Pa#$r
$'a#"kan #&aa$ #ar$nan #&$na yan 'a#"k aa*a 'at&r$a* yan *ar"t
a*a' a$r. M&*a*"$ 4#'a** %$%&4 $n$ *"an or $"at 6ak"' &nan
'&n"nakan %o'%a.
Dasar Rencana Penambangan III-1=
Ga'ar 224S$&'&n# M&to Dra$na&4
Ga'ar 23S'a** P$%& Sy#t&' $t a+"'
P$%& Dra$na&4
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
17/34
Bab 3
3. 4D&&% &** %"'% '&to@8 D$"nakan "nt"k 'at&r$a* yan '&'%"nya$
%&r'$a$*$ta# yan r&na an 4&n+4 yan t$n$. Cara '&'"atnya
#&aa$ &r$k"t/
- D$"at *"an or &nan $a'&t&r '$n$'"' = $n.
- L"an or $%a#an 4+a#$n4.- Po'%a $'a#"kan k& a*a' *"an or (#"'&r+$*& %"'%) yan
$&rakan o*& *$#tr$k. Po'%a $n$ aa yan oto'at$#, ya$t" $*a %o'%a
t&r+&*"% k& a*a' a$r 'aka '$n %o'%a akan $"% #&n$r$.
a. %o'%a *$#tr$k . +a#$n +. #"'&r+$*& %"'%
Ga'ar 29 ":eep ;ell 5u'p 2etod :rainage#'o#$# Sy#t&'48 M&r"%akan +ara t&rar" an $a#anya $"nakan %aa
a&ra yan '&'%"nya$ %&r'$a$*$ta# #anat k&+$*. Lanka-*ankanya #&aa$
&r$k"t/
- M&'"at *"an or &nan $a'&t&r 3 - 9 $n an 1 - 3 $n.
- Ma#"kan 4+a#$n %$%&4.
! akan '&na* $r '&n"5" k& kato& #&$na t&r5a$ n&tra*$#a#$ ! &nan >!- an
'&'&nt"k !20 (a$r). K&'"$an a$r yan t&*a t&rk"'%"* $n$ $%o'%a k& *"ar, $'ana
#&&*"'nya t$ak t&ra%at a$r. Pr$n#$% $n$ '&r"%akan %r$n#$% &*&ktro*$#a, $*a'ana
*a%$#an tana t&r$r$ar$ tana *&'%"nan, 'aka k&aaan $n$ '&ny"*$tkan %ro#
%&'o'%aan kar&na aanya#$at ka%$*&r yan t&ra%at %aa 5&n$# *&'%"nan. Unt"k
'&nata#$ a* $n$, 'aka $%&r"naka +ara ele#tro os'osis.
Dasar Rencana Penambangan III-1
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
18/34
Bab 3
K&t&ranan/
a. L"an or 1-3 $n+$ #&aa$ anoa () L"an or 7 $n+$ #&aa$
katoa (-)
+ Po'%a
E*&+tro >#'o#$# aa*a %ro# %&nar$kan $on-$on a$r, ya$t" ! an >!-,
'&n"nakan *&'%&nan katoa an anoa. Batan anoa $'a#"kkan k& a*a'
#"'"r yan $*&nka%$ &nan $*t&r an &r"n#$ #&aa$ katoa. B$*a'ana
&*&'&n-&*&'n $n$ a*$r$ *$#tr$k, 'aka a$r %or$ yan t&rkan"n %aa at"an akan
'&na*$r '&n"5" katoa (*"an #"'"r) yan k&'"$an t&rk"'%"* an $%o'%akan
k& *"ar %$t
Dasar Rencana Penambangan III-1
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
19/34
Bab 3
3.3.3. Pertimbangan Struktur Geologi yang Dominan
Str"kt"r o*o$ yan '&'%&nar"$ a*a' %&ran+anan #"at" ta'an t&r"ka
antara *a$n aa*a /
- %&r*a%$#an an %&r*$%atan (sinklin an antiklin)
- #ar an %ataan
- #leavage
Aanya a&ra %&r*a%$#an, %&r*$%atan, #ar an %ataan akan '&'%&nar"$
ata#-ata# a&ra yan akan $ta'an (&o'&tr$ ar$ a&ra %&na'anan).
Aanya #tr"kt"r &o*o$ yan '&ny&akan aanya ona *&'a akan '&'ata#$
a&ra %$t %&na'anan yan $%&nar"$ o*& #$at 'at&r$a* yan &raa $ #&k$tar
ona *&'a t&r#&"t.
Ga'ar 2.1 P&nar" ona L&'a T&raa% Da&ra P&na'anan
"Slope stability" antara lain tergantung pada strutur geologi yaitu "joints"!"$ault" ataupun '$old ! terutama pengaruh yang mudah dilihat seperti
pada daerah yang merupaan stratiasi bahan-bahan sedimen%
Bila materialnya ompa! maa "ben#h" dibuat s eperti p ada
*ambar 2+a% Apabila materialnya tida ompa! maa "ben#h" dibuat
seperti pada *ambar 2+b% &alau strutur geologinya miring (perlapisan
miring) maa "ben#h" dibuat menurut emiringan strutur tersebut
(*ambar 2,)%
Dasar Rencana Penambangan
Batas it
Batubara
atahan
III-1
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
20/34
Bab 3
$ka
%&'"atan 4&n+4 #&%&rt$ %aa Ga'ar 2, 'aka '&nak$atkan 4&n+4 t$ak
#ta$.*, $*a atan "5an '"nk$n akan r"nt" kar&na t&ra%at $an yan *&'a.
S&+ara t&kn$# 4&n+4 yan #ta$* #&%&rt$ %aa Ga'ar k&'"nk$nan r"nt" %aa
'"#$' "5an aa*a k&+$*. Dan ka*a" #tr"kt"rnya &r&nt"k 4a"*t4, 'aka #&a$knya$"at #&%&rt$ %aa Ga'ar 2.
3.3.7.P&rt$'anan G&o'&tr$ &n5an8
Caanan $5$ yan akan $ta'an &nan +ara t&kn$k ta'an t&r"ka #anat
$%&nar"$ o*& &&ra%a a#%&k '&*$%"t$ "k"ran, &nt"k, or$&nta#$ an aktor
k&a*a'an ar$ %&r'"kaan ar$ +aanan $5$ t&r#&"t. K&aaan to%ora$
'&n+ak"% a&ra %&"n"nan #a'%a$ a&ra a#ar *&'a. >*& kar&na $t"
Dasar Rencana Penambangan III-20
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
21/34
Bab 3
t&ra%at &&ra%a %&rt$'anan &o'&tr$ yan ar"# $%&rat$kan. Aa%"n
%&rt$'anan &o'&tr$ yan ar"# $%&rat$kan aa*a #&aa$ &r$k"t.
3.3.7.1 M&n&nt"kan G&o'&tr$ 4B&n+4
Ko'%on&n "ta'a a*a' #"at" ta'an t&r"ka aa*a yan $#&"t &nan
5&n5an;ben#. P&rt$'anan-%&rt$'anan yan akan $%aka$ a*a' '&n&nt"kan
&o'&tr$ 5&n5an $n$ aa*a t$n$ (!), *&ar () an %an5an (L). T"5"an
'&n&nt"kan $'&n#$ 4&n+4/
- Sa#aran %ro"k#$ ar$an ata" #a#aran %ro"k#$ ta"nan.
- !ar"# 'a'%" '&na'%"n a*at-a*at;%&ra*atan yan $%aka$ "nt"k &k&r5a
($orking ben#).
- Ma#$ #"a$ &nan ulti'ate pit slope ata" a'an $*a*"$ a*at-a*at %ro"k#$
B$*a #"at" 4&n+4 '&'$*$k$ ? 1 , ! ? 3 'aka %ro"k#$nya 1:3:9:1 M3 ? 19
M3, D$'&n#$ ar"# 'a'%" '&na#$*kan %ro"k#$ yan $$n$nkan, 'aka $"at
&&ra%a 4&n+4 yan '&'&n"$ t&raa% %ro"k#$ yan $'$nta. M$#a*nya
%ro"k#$ yan $$n$nkan 100 M3 'aka $'&n#$ 4&n+4 #&%&rt$ $ata# ar"# $"at
#&anyak t"5" "a 4&n+4 ( : 19 M3 ? 109 M3).
B&ra#arkan a*at-a*at yan $%aka$, 'aka "k"ran a*at #&%&rt$ 4%o&r #o6&*4 akan
'&'%&nar"$ $'&n#$ 4&n+4, $ #$n$ $%&r*"kan r"an &rak yan +"k"% "nt"k
a*at t&r#&"t 'a"%"n a*at ank"tnya.
1. D$'&n#$ 4&n+4 '&n"r"t =ead >uarter :eparte'ent of te 7r'0 4S7, $ a*a'
"k" yan &r5""* 4P$t# an V"arr$ T&+n$+a* B"**&t$n&@ No. 9-332, t&r$tan
a#$nton DC, ta"n 1=, a*a'an 32 aa*a #&aa$ &r$k"t/
Dasar Rencana Penambangan III-21
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
22/34
Bab 3
K&t&ranan/ 1. %o&r #o6&* 2. a*at ank"t 3. a*at or7. 'at&r$a* a#$* %&*&akan
Ga'ar 30. L&ar 4B&n+4 M&n"r"t 4!&a V"art&rD&%art&'&nt > T& Ar'y USA4
'$n ? y t L# G a
D$'ana/ '$n ? *&ar &n+@ '$n$'"'y ? *&ar &n+ yan $or
t ? *&ar ar$ a*at ank"tL# ? %an5an ar$ %o&r #o6&*G ? *oor +"tt$n ra$"# ar$ %o&r #o6&*a ? *&ar 'at&r$a* a#$* %&*&akan ( $ana% W y)
2. M&n"r"t RK Gan$, 4E#t$'at$n B&n+ D$n Para'&t&r# or >%&n C"t
E:+a%at$on4, Ro**a, Mo, 1=.
Ga'ar 32 L&ar B&n+@ !&n"r"t For'"*a RK Gan$
'$n?
R# G 9 t
Dasar Rencana Penambangan III-22
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
23/34
Bab 3
D$'ana/ '$n ? *&ar '$n$'"' Ben#.
R# ? du'ping radius ar$ po$er sovel G ? *oor +"tt$n ra$"# %o&r #o6&*
t ? *&ar a*at ank"t
? *&ar &n+@ "nt"k '&na'%"n a#$* %&*&akan
!ara 9 t $#&$akan "nt"k t&'%at a*at ank"t (tr"+k) &nan %&r$n+$an/
3 t "nt"k t&'%at 4tr"+k4 (1 t ? 5arak #&*&ar a*at ank"t yan t&*a
&r'"atan8 1 t ? 5arak #&*&ar a*at ank"t yan 'a#$ ko#on8 1 t ? 5arak
&a# k&"a 4a"*a& "n$t.4 ) an 2 t ata" *&$ ? a$an yan $ko#onkan
"nt"k safet0 , a%a$*a #&akt"-akt" t&r5a$ k&*on#oran. Paa Ta'an t&r"ka
#&'"a 4&n+4 $a*$, 'aka %&k&r5aan ar"# $at"r #&&'$k$an r"%a,#&$na a*at-a*at t$ak #a'%a$ '&nan"r8 %&na*$an an %&ny&arannya
$at"r "r"t-"r"tannya.
M&n&na$ t$n$ 4&n+4, RK Gan$ '&'&r$kan r"'"#/
!& ? 1, C 1
$'ana/ !& ? t$n$ o%t$'"' 4&n+48 C ? dipper #apa#it0 a*at a*$.
D$ #a'%$n $t" Gan$ '&'&r$ or'"*a ar" t&ntan $'&n#$ 4&n+4, ya$t"/'$n ? R# G 9 t X
D$'ana/ '$n ? *&ar '$n$'"' Ben# (t)
R# ? du'ping radius ar$ po$er sovel G ? *oor +"tt$n ra$"# %o&r #o6&*
t ? *&ar a*at ank"t
X ? *&ar &n+@ "nt"k '&na'%"n %&n&'anan 'at&r$a*
yan &r&rak k& ara '&'an5an
Unt"k '&n$t"n *&ar %&n&'anan 'at&r$a* X $n$, $"nakan r"'"#/
X ? ( --- ---- -- ---- )(2+o#Y) - !
$'ana/! ? t$n$ 4&n+4(t)
S ? 4#&** a+tor4
? kon#tanta ? y;!
y ? *&ar a$an yan $or.
Dasar Rencana Penambangan III-23
S 1;3
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
24/34
Bab 3
Y ? 4an*& o r&%o#&4 ("nt"k *$'ton& 30-79Z)
Dan "nt"k '&n+ar$ *&ar 4&n+4 "nt"k '&na'%"n a#$* %&*&akan (),
$"nakan r"'"#/
'$n ? R# G 9 t
? (------------)(2+o#Y)-!
A%a$*a $'a#"kan 'aka/
'$n ? R# G 9 t (0.9 !;S 1;3) (2 +o#Y)-!
!ar"# $$nat aa #ta$*$ta# 4#*o%& an*&4 yan o%t$'"' $$#a$nkan
'&'"t"kan/ tan [ ? !; '$n
a$ #&aa$ kor&k#$ a%at $"nakan r"'"#/ '$n ? ! Cot [8 $'ana/
[ ? 4o%t$'"' #*o%& an*&4 "nt"k #ta$*$ta#
M&n"r"t Gan$ R# an G a%at $+ar$ &nan '&n"nakan r"'"#/
R# ? 7,3C 23 (t)G ? 2,C 19 (t)
Pan5an 4B&n+4 Mak#$'"n8 a*a"%"n 4#o6&*4 a%at $t&'%atkan %aa #&'"a
%o#$#$ na'"n #&+ara ar$# ar %ro#&"r %&'"atan aa "a +ara ya$t"/ 4ronta*
a%%roa+4 an 4%ara**&* a%%roa+4
Dasar Rencana Penambangan III-27
Sf1/3
1/2 H
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
25/34
Bab 3
4Fronta* a%%roa+4 aa*a a%a$*a k&'a5"an 4#o6&*4 t&ak *"r"# &nan 4&n+
a+&4 an a*at ank"t &raa %aa #$#$ kanan an k$r$nya, #&$na *$nta#an k&r5a4#o6&*4 '&'&nt"k #&t&na *$nkaran. A%a$*a +ara $n$ $"nakan, 'aka '$n$'"'
%an5an &n+ aa*a #&aa$ &r$k"t/
2 (R# 2 t) ? X I'
P&n5aaran ar$ %&r#a'an $ ata# /
*' ? 2 (R# 2 t) - X
? 2 ( R# 2 t ) - (0,9!; S 1;3 ) (2 - Co# Y ) - !
$'ana/ X ? %&na'aan 5arak '&'an5an %an5an 4&n+4 yan $"t"kan "nt"k4#&**4 (t).
3. 4B&n+ '$n$n4 (a%at $a+a ar$ 4M$n$n o M$n&ra* D&%o#$t#4, y L.
S&6yako6, %. =02), $'ana *&ar 4&n+4 t&rant"n %aa '&to& %&na*$an
at"an .
Paa %&na*$an at"an yan *"nak, $%&r"nakan 4#o6&*4 &nan +ara
'&na*$ *an#"n %aa 4a+&4, an *&ar 5a*annya $%&rk$rakan #a'a &nan4$$n ra$"#4 (Ro) %aa o%&ra#$ t$nkat %&rta'a ata" (1 - 1,9) Ro.
L&ar 4&n+4 a%at $t&nt"kan &nan r"'"# #&aa$ &r$k"t/
$'ana/ B ? *&ar 4&n+4
L ? 5arak ar$ #$#$ 4&n+4 k&5a*an *or$ (3 Q 7')
L1 ? *&ar *or$ (1,9 "nt"k *or$ yan #&'%$t an 3 ' "nt"k "k"ran #tanar)
Dasar Rencana Penambangan III-29
B ? (1 - 1,9) Ro L L1 L
2
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
26/34
Bab 3
L2 ? #$#$ yan $%&r#$a%kan #&aa$ t$nakan %r&6&nt$ ka*a" #&ana$nya
4&n+4 *on#or an $%&r"nakan 5"a "nt"k %&na*$an 4&n+4
yan &raa $ aanya.
Unt"k 'at&r$a* yan k&ra# 'aka $*ak"kan %&*&akan, an 'at&r$a*-'at&r$a* a#$*
%&*&akkan $'"at k& a*a' a*at ank"t &nan '&n"nakan 4#o6&*4. A%a$*aa#$* %&*&akan '&n&'%at$ a&ra #&*"a# N, 'aka *&ar 4&n+4 aa*a/
B ? N L L1 L2
D$'&n#$ an .5"'* a 4&n+4 %aa 4o%&n %$t4
D$'&n#$ ar$ 4&n+4 (t$n$ an k&'$r$nan) t&rant"n k&%aa/
- %&ra*atan yan $%aka$
- &na%an yan akan $a*$
- kon$#$ k&r5a
Aanya ""nan yan a$k antara t$n$ 4&n+4 &nan "k"ran 4&:+a6ator4
yan akan $%aka$, '&n5a'$n &$#$&n#$ yan t$n$, k&*a'atan an %&ra*atan a%at
&k&r5a #&+ara &kono'$# %aa 4&n+4 an a%at '&'$nakan 4$ \"a*$ty ra
'at&r$a*4.
T$n$ 4&n+4 $""nkan &nan t$n$ %&na*$an ar$ 4%o&r #o6&*4,
%aa at"an yan t$ak %aat $a#anya $ a'$* #a'a &nan t$n$ %&na*$an
(&$t o $$n). Paa at"an-at"an yan k&ra#, %ara'&t&r-%ara'&t&r #"at"
4&n+4 ar"# $"#aakan #&$'$k$an r"%a, #&$na t$n$ t$'"nan 4rok&n or&4
Dasar Rencana Penambangan III-2=
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
27/34
Bab 3
yan $%&+akan &nan %&*&akan t$ak *&$ ar$ 1 , 9 ka*$ 4$$n &$t o %o&r
#o6&*4. D$ a*a' %rakt&knya t$n$ 4&n+4 %aa 4o%&n +a#t4 $a#anya &rk$#ar
antara 3 - 20 '&t&r (&nan #o6&* *oa$n $a#anya 10 - 19 '&t&r "nt"k 4a#t&4
an - 1 2 '&t&r "nt"k >r&) .
Paa 4o%&n %$t4 yan ar #&karan $n$, "nt"k k&t$n$an 4&n+4 12 - 19 '&t&r,
'aka k&'$r$nan 0Z - 0Z "nt"k at"an &k", 90° - =0Z "nt"k at"an #&$'&n, 7>0 -
90° "nt"k 4#&'$ *&&4 an %a#$r k&r$n, 39Z - 79Z "nt"k 4ar$**a+&o"# ro+k#4.
S&*a$n ar$ aktor t&r#&"t $ ata#, k&'$r$nan an t$n$ 4&n+4
$%&nar"$ 5"a o*& kan"nan a$r. Bat"an yan k&r$n $a#anya
'&'%"nya$ k&'$r$nan yan ar an &n+4 *&$ t$n$. S&ankan *&ar
4&n+4 t&rant"n k&%aa/
- a*at-a*at yan $"nakan
- 'o& k&r5a ('o& o%&rat$on).
Paa "'"'nya *&ar 4&n+4 aa*a antara 20 - =0 '&t&r t&ta%$
kaan-kaan '&n+a%a$ 0 - 100 '&t&r, A%a$*a '&n"nakan 4'"*t$ ro#
or&o*& *a#t$n4.
"'*a 4&n+4 %aa #"at" 4o%&n %$t4 $#"a$kan &nan k&a*a'an
%&na'anan yan $r&n+anakan. D$a*a' 4o%&n +a#t ork4 k&a*a'an $n$
'"nk$n 5"a '&'%&rat$kan "'"r ta'an t&r#&"t. L&ar '$n$'a* ar$
4&n+4 "nt"k ta'an-ta'an %aa 4ar *&& ro+k#4 a%at $t&nt"kan
&nan r"'"#/
r ? A C C1 L B
$'ana/
A ? *&ar t$'"nan 4rok&n or&4 #&t&*a %&*&akan, a*a' '&t&r.
C ? 5arak ar$ #$#$ t$'"nan 4rok&n or&4 #a'%a$ k& ar$# t&na 5a*an *or$
(3 Q 7')C1 ? #&t&na *&ar &roak *or$ (] 2 ' "nt"k "k"ran tra+k 1 ' an 2,9 - 3 '
"nt"k "*k"ran #tanar tra#k ya$t" 1,927 '.
L ? #$#a yan $ko#onkan "nt"k '&n5a'$n 4&:tra+t$on@ +aanan %aa
4&n+4 $ aanya ( ] 10 - 20 ') .
Dasar Rencana Penambangan III-2
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
28/34
Bab 3
B ? *&ar 4&n+4 +aanan yan akan $*&akan (#&k$tar = -12 ')
K&t&ranan/
1 % drill rig 2 % rail$a0 #ar
3 % ig $all 4 % pile of broken ore
Ga'ar ?* L&ar 4B&n+4 M$n$'"' Unt"k 4!ar Ro+k#4
L&ar t$'"nan 4rok&n or&4 t&rant"n k&%aa '&to& %&'oran an
%&*&akan, "'"'nya "nt"k '&n&nt"kan *&ar t$'"nann $t&nt"kan &nan
r"'"#/
A ? C! (n - 1 )
$'ana /
C ? ko&$#$&n ($a'$* 1 , 9 - 2 )
! ? t$n$ &n+ (a*ara '&t&r)
? 5arak antara 4ro4 $ a*a' #$#t$' 4'"*t$ *a#t$n4 (a*a' '&t&r)
n ? 5"'*a *"an or yan $*&akan.
4% HHSa&ty at ork %*a+& @8 !a* $n$ a%at $a+a %aa "k" 4#a&ty $n o%&n +a#t
'$n$n4, y N. M&*n$ko6 an Cnoko6, % . 112. D$ #$n$ $nyatakan aa
Dasar Rencana Penambangan III-2
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
29/34
Bab 3
*&ar '$n$'"' ar$ 4ork$n &n+4 t&rant"n k&%aa t$n$ 4a+&4 yan
akan $k&r5akan. !&n"r"t ata ar$ A#t#&'&nt R&ar+ In#t$t"t& aa*a
#&aa$ &r$k"t/
Ty%& ork$n &n+$t o ork$n &n+ (') &%&no a+&-&$t (')
10 19 20
For #$n*&-tra+k ra$* a"*a& $t tra+k-a"&o &. '', or or "'% tr"+k a"*a&
30 70 90
For #$n*&-tra+k a"*a& $ttra+k-a"& o &.-*k ''
39 79 99
L&ar '$n$'"' ar$ 4ork$n &n+4 a%at $t&nt"kan ar$ %&r#a'aan-
%&r#a'aan yan $&r$kan o*& N.. K&*k$no6 &nan '&na#arkan
%&r$t"nan k&%aa kon$#$ %&na'anan an a*at-a*at yan $%aka$. Unt"k%&na'anan &na%an 4#ot #trata4 'aka *&ar 4&n+4 aa*a/
B## ? 2 R C C 1 L
$'ana /R ? 4$$n ra$"#@ ar$ %aa e3#avator %aa 4&n+@ (a*a'
'&t&r)
C ? 5arak #$#$ t$'"nan 4rok&n or&4 k& ar$# t&na
C1 ? *&ar 5a*"r ar$ ar$# t&na r&* k& 5a*"r "nt"k 4#tor$n4
(%&n$'"nan) 'at&r$a* yan t&*a $a*$ (a*a' '&t&r).
L ? a$an yan $t$na*kan, yan #a'a *&arnya &nan 5a*an
4"'% tr"+k4.
S&ankan *&ar
4ork$n &n+4 a*a' %&na'anan 4ar #trata4 aa*a/
B# ? a C C1 L A
$'ana/
Dasar Rencana Penambangan III-2
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
30/34
Bab 3
a ? *&ar &n+ yan $"t"kan "nt"k '&na'%"n 4rok&n or&4#&t&*a %&*&akan (a*a' '&t&r).
A ? *&ar %otonan %&rta'a (a*a' '&t&r)
Sk&'a $ ata# a%at &r6ar$a#$ an t&rant"n k&%aa +ara k&r5anya, t&ta%$ #&+ara%r$n#$%nya aa*a #&aa$ &r$k"t /
- M&'%&r#$a%kan #"at" r"anan yan +"k"% "nt"k '&ny"a$kan &nan
5at"nya 4rok&n or&4.
- M&'%&r#$a%kan #"at" r"anan "nt"k %&ra*atan - %&ra*atan yan $"nakan.
- T&'%at *&at k&r5a
- M&'%&r#$a%kan r"anan yan ar"# $t$na*kan %aa #$#$ 4&n+4 a$an *"ar
"nt"k %r&6&nt$ a%a$*a t&r5a$ k&*on#oran.
S&aa$ r"'"# %&n&katan "nt"k '&n&nt"kan arnya a@ (*&ar &n+ yan
$"t"kan "nt"k '&na'%"n broken ore #&t&*a %&*&akan) $&r$kan r"'"# o*&
R! I#kako6 #&aa$ &r$k"t/
: ? + !
$'ana/
: ? 5arak ar$ 4*oor4 ar$ %aa 4a+&4 k&ara 'ana o5&k t&r#&"t t&r*&'%ar
(a*a' '&t&r).
Dasar Rencana Penambangan III-30
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
31/34
Bab 3
+ ? 4%ro%or#$ona*$ty +o&$+$&nt4, yan t&rant"n k&%aa k&'$r$nan 4a+&4
an &*a#t$#$ta# ar$ %aa 4+o**$$n o$ (t"'"kan antara rok&n or&
&nan *oor ar$ %aa &n+)1
! ? t$n$ 5at"nya o5&k.
P&ny&*$$kan $ ata# &ra#arkan k&%aa k&'$r$nan ar$ 4&n+4 #&ar =0Z,
'&r"%akan &*a#t$#$ta# yan t&rar antara 'at&r$a* yan 5at" &nan 4*oor4.
S&aa$ +onto/ 4ro+ky 'at&r$a*#4 &nan t$n$ 5at" 10 '&t&r, k&'$r$nan =0Z
'&'%"nya$ : ? 2 '&t&r, &rart$ + ? 9.
+% M&n&na$ t$n$ 4&n+4 '&n"r"t =ead >uarter :eparte'ent of te 7r'0 4S7,
$ a*a' "k" yan &r5""* 4P$t# an V"arr$ T&+n$+a* B"**&t$n&@ No. 9-332,
t&r$tan a#$nton DC, ta"n 1=, a*a'an 32 aa*a/
!o ? 1, C 11)
!' ? 1,2 C 30 2)
D$'ana /
!o ? t$n$ o%t$'"' Ben# (t)
!' ? t$n$ 'ak#$'"n Ben# (t)
C ? $%%&r +a%a+$ty a*at a*$.
!' &*"' t&nt" '&'&r$kan ka%a#$ta# yan ar (*$at Ga'ar 31).
Pan5an 4&n+4 t&rant"n %aa %ro"k#$ yan $'$nta, kar&na $'&n#$
yan $k&ta"$ &nan '&n"nakan r"'"#-r"'"# $ ata#.
,% 4B&n+ !&$t 4 (E*&'&nt o M$n$n, y Oo"n)8 Paa #"at" akt" t$n$
4&n+4 akan $ata#$ o*& k&a*a'an %&'oran, t&ta%$ &nan '&'aka$
4+"rn r$**4 yan 'o&r&n a%at '&n$aakan %&'ata#an $n$. T&ta%$
%&'ata#an yan "ta'a aa*a k&t$n$an %&na*$an yan a%at $+a%a$
o*& 4#o6&*4.
T$n$ 4&n+4 yan '&*anar k&t&nt"an $n$ kaan-kaan
'&ny&akan a$an tana yan '&nant"n (o6&ran), a%a$*a
4o6&ran4 $n$ 5at" 'aka akan '&'aayakan 4#o6&*4. 4>6&ran4
$a#anya akan t&r5a$ a%a$*a at"an yan akan $a*$ r&*at$ k&ra#, t&ta%$
Dasar Rencana Penambangan III-31
Ga'ar 31 T$n$ >%t$'"' an
T$n$ Mak#$'"' 4B&n+4
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
32/34
Bab 3
'"nk$n #a5a akan t&r5a$ %aa akt" '&na*$ 'at&r$a*-'at&r$a* yan aak
*"nak.
T$n$ 4&n+4 %aa ta'an $5$ $ &rk$#ar 20 - 70 &&t (yan
$#"ka$ 90 t), #&ankan %aa ta'an-ta'an t&'aa &rk$#ar 30 - 0 t
(yan $#"ka$ 70 - 90 t) an %aa 4Mor&n+$ %$t4 $%aka$ k&t$n$an 4&n+4 90
t, a$k %aa akt" 4#tr$%%$n4 'a"%"n %&na*$an 4or&4. Paa %&na'anan
*$'ton&4 k&t$n$an 4&n+4 a%at '&n+a%a$ 200 t. L&ar 4&n+4 &rk$#ar
antara 90 - 290 t, &nan k&'$r$nan 79 - =9Z 4#*o%&4 yan ta5a' t&ra%at
%aa at"an yan k&ra#.
P*&$&r &nan "k"nya 4S"ra+& M$n$n4, a*a'an 31, $&r$kan
r"'"# %&n&katan "nt"k n&n&nt"kan t$n$ 4&n+4 ya$t" #&aa$ &r$k"t/
L ? L' S : .... (&&t), k&t&ranan *$at Ga'ar .
Dasar Rencana Penambangan III-32
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
33/34
Bab 3
Ga'ar T$n$ 4B&n+4 M&n"r"t P*&$&r
K&t&ranan Ga'ar/
L ? 4'a:$'"' "'%$n &$t4
L' ? 4'a:$'"' +"tt$n &$t4
Lo ? 4o%t$'"' &$t o +"t4
R& ? 4ra$"# o +*&an "% at *oor4
R ? 4'a:$'"' "'%$n ra$"#4
R' ? 4'a:$'"' +"tt$n ra$"#4!ara : %aa r"'"# $ ata# t&rant"n k&%aa %o#$#$ 4ork$n a+&4 : ? 1;2
"nt"k 4o: +"t4 an 1;3 "nt"k 4+orn&r +"t4.
3.3.7.2 G&o'&tr$ a*an Ta'an
Sa*a #at" %&rt$'anan &o'&tr$ aa*a %&'"atan 5a*an ta'an a$k $t" 5a*an
'a#"k k& a*a' ta'an "nt"k %&nank"tan $5$;&na%an aan a*$an yan
$ta'an ata"%"n 5"a 5a*an yan $"nakan "nt"k %&n$'"nan *a%$#an %&n"t"%.
G&o'&tr$ ar$ 5a*an akan '&'%&nar"$ &nt"k &o'&tr$ a&ra %&na'anan
#&+ara "'"'. G&o'&tr$ ar$ 5a*an t&r#&"t '&*$%"t$ *&ar an k&'$r$nan 5a*an
($a#anya $%&nar"$ o*& 5&n$# a*at yan $"nakan a*a' o%&ra#$ %&na'anan).
B&&ra%a a* yan %&r*" $%&rat$kan /
a) Ik*$'8 Da&ra %&na'anan $%&nar"$ o*& k&aaan $k*$'. Unt"k $k*$'
tro%$#, t&ra%at 2 '"#$' yan &r%&nar" ya$t" '"#$' "5an an '"#$'
k&'ara" yan akan '&'%&nar"$ %ro"k#$. P&n"r"nan %ro"k#$ a%at t&r5a$
%aa '"#$' "5an an k&'ara". Paa '"#$' "5an k&aaan 5a*an ank"t akan
*$+$n ata" *&nk&t an &raaya "nt"k $*a*"$. S&ankan %aa '"#$' k&'ara",
5a*an '&n5a$ &r&" yan akan '&'%&nar"$ %ananan %&n&'"$.
) Tana a#ar8 Tana a#ar ar$ a&ra ta'an ar"# $t&*$t$ 5&n$# an kon$#$nya,
'&*$%"t$ ata# 7tterberg (ata# +a$r, ata# %*a#t$#) an o*onannya ('$#a*nya
'&n"r"t 4nified Soil Classifi#ation S0ste'). K&"naannya "nt"k '&n&nt"kan
k&k"atan aya "k"n tana.
Dasar Rencana Penambangan III-33
-
8/18/2019 3 0 Bab III Perencanaan Tamka
34/34
Bab 3
+) Baan %&rk&ra#an *o+a*8 D$an5"rkan "nt"k '&'%&r"nakan at" yan $%&ro*&
ar$ #&k$tar *oka#$ %&na'anan. Bat" "nt"k aan %&rk&ra#an 5a*an o*&
*an#"n $%&r"nakan tan%a '&*a*"$ %r&%ara#$. Bat" &naknya $%&+akan
#&aa$ rak#$ &r"k"ran 9-,9 +'.
) K&'$r$nan (grade)8 K&'$r$nan 5a*an '&'%&nar"$ %ro"k#$. S&a$knya $a'$*k&'$r$nan o%t$'"'. Faktor ra6$ta#$ &naknya $'anaatkan #&'ak#$'a*
'"nk$n.
&) L&ar 5a*an8 L&ar 5a*an &naknya $#"a$kan &nan k&"t"an, a%at #at"
5a*"r, "a 5a*"r ata" *&$.
) F"n#$ 5a*an8 M&n"r"t "n#$nya 5a*an $&akan '&n5a$ /
- a*an %&nank"tan "ta'a ('ain aulage road ), ya$t" 5a*an yan '&n""nkan
#&t$a% #ta#$"n %&nyar$nan k& %ar$k %&no*aan ata" t&'%at %&n$'"nan.- a*an ta'an ('ine road ), ya$t" 5a*an yan '&n""nkan a&ra
%&na'anan &nan #ta#$"n %&nyar$nan.
- a*an %&'"anan (disposal road ), ya$t" 5a*an yan '&n""nkan a&ra
%&n"%a#an &nan a&ra %&'"anan.
- a*an %&n"%a#an (stripping road ), ya$t" 5a*an yan '&*ayan$ akt$6$ta#
%&n"%a#an tana %&n"t"% an #$atnya anya #&'&ntara.
) &n$# an ka%a#$ta# k&naraan yan '&*a*"$ 5a*an.