rekap momen

Upload: viki-rajamuda

Post on 09-Mar-2016

253 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

momen gempa

TRANSCRIPT

  • BAB IVPENULANGAN DINDING GESER

    4.1 Perhitungan Penulangan Dinding Geser

    Data Perencanaan

    Kuat Tekan Beton (f'c) : 30 Mpa

    Kuat leleh baja ( fy ) : 300 Mpa

    Faktor reduksi kekuatan

    - lentur dan tekan aksial : 0.65

    - Geser : 0.65

    Luas penampang dinding geser : 6450 x 350 = 2257500

    lw : 6.45 m

    bw

    bbw = 30 cm = 300 mm

    1. Penulangan pada segmen 1

    a. Penulangan Vertikal

    Mu = 23273.80 kgm = 2327380 kgcm

    Pu = 462975.84 kg

    Mn = Mu = 2327380 = 3580584.6153846 kgcm

    0.65

    Pn = Pu = 462975.8 = 712270.523076923

    0.65

    lw = 6.45 m

    Pendekatan pertama di misalkan d = 597.4 cm

    Dicoba tulangan 10 D 13 As = 49.107 cm

  • y1 = 7.6 y3 = 27.6 y5 = 47.6

    y2 = 17.6 y4 = 37.6

    A = ( 1/4 x 3.14 x 1.3 ) x 2

    = 9.8214285714 cm

    y =( A1 x y1 )+( A2 x y2 )+( A3 x y3 )+( A4 x y4 )+( A5 x y5 )

    A1 + A2 + A3 + A4 + A5

    = 27.6 cm

    d = 645 - 27.6 = 617.4 cm

    Untuk rasio penulangan pada dinding geser berpedoman pada

    SNI03-2847-2002 pasal 23.6.2.(1)

    Vu < 1 x Acv x f'c Dimana :

    12 Acv = Luas bruto penampang

    < 1030403.061307 N = 2257500

    Vu = 28265.467

    = 282654.67

    Karena Vu = 282654.67 N < 1030403.0613066 N

    maka rasio penulangan untuk dinding geser adalah :

    > = 0.0025min

    y1y2

    y3y4

    y5

    A1 A2 A3 A4 A5

  • Jika dalam perhitungan dicoba menggunakan =

    Sehingga luas penampang yang diperlukan :

    As = x b x d= 0.0025 x 30 x 617.4

    = 46.305 cm

    Dipasang tulangan untuk bagian tengah 46 D 13 =

    Cek terpasang

    = As = 61.081 = 0.00330b.d 30 x 617.4

    > min

    0.00330 > 0.00250 OK

    dicoba nilai sampai memenuhi Cs + Cc = Ts + Pn sehingga

    dari hasil trial and error, didapat nilai c = 1730.000

    min

  • Gambar 4.1. Diagram tegangan dan regangan arah x

    Tabel 4.1. Tabel jarak tulangan terhadap serat atas penampang

    di jarak cm di jarak cm di jarak cm

    d1 7 d12 182.5 d23 402.5

    d2 17 d13 202.5 d24 422.5

    d3 27 d14 222.5 d25 442.5

    d4 37 d15 242.5 d26 462.5

    d5 47 d16 262.5 d27 482.5

  • d6 62.5 d17 282.5 d28 502.5

    d7 82.5 d18 302.5 d29 522.5

    d8 102.5 d19 322.5 d30 542.5

    d9 122.5 d20 342.5 d31 562.5

    d10 142.5 d21 362.5 d32 582.5

    d11 162.5 d22 382.5 d33 598

    Jarak masing-masing tulangan terhadap tengah-tengah penampangTabel 4.2. Tabel Jarak tulangan tengah penampang

    y jarak cm y jarak cm y jarak cm

    y1 315.5 y12 140 y23 80

    y2 305.5 y13 120 y24 100

    y3 295.5 y14 100 y25 120

    y4 285.5 y15 80 y26 140

    y5 275.5 y16 60 y27 160

    y6 260 y17 40 y28 180

    y7 240 y18 20 y29 200

    y8 220 y19 0 y30 220

    y9 200 y20 20 y31 240

    y10 180 y21 40 y32 260

    y11 160 y22 60 y33 275.5

    Menghitung regangan yang terjadi :

    Tabel 4.3. Tabel regangan

    s Nilai s Nilai s Nilai

    s1 0.00288 s12 0.00016 s23 0.00398

    s2 0.00271 s13 0.00051 s24 0.00433

    s3 0.00253 s14 0.00086 s25 0.00467

    s4 0.00236 s15 0.00121 s26 0.00502

  • s5 0.00218 s16 0.00155 s27 0.00537

    s6 0.00192 s17 0.00190 s28 0.00571

    s7 0.00157 s18 0.00225 s29 0.00606

    s8 0.00122 s19 0.00259 s30 0.00641

    s9 0.00088 s20 0.00294 s31 0.00675

    s10 0.00053 s21 0.00329 s32 0.00710

    s11 0.00018 s22 0.00363 s33 0.00737

    Untuk daerah tekan :

    s1=

    c - d1 s1 = c - d1 x c

    s c c

    = 173.0000 - 7

    173.0000

    = 0.0028786127

    Untuk daerah tarik :

    s10=

    d10 - c s10 = d10 - c x c

    s c c

    = 143 - 173.0000

    173.0000

    = -0.0005289017

    Mencari nilai fs :

    Tabel 4.4. Tabel nilai fs

    fs Mpa fs Mpa fs Mpa

    fs1 575.7225434 fs12 32.947976879 fs23 795.9537572

    fs2 541.0404624 fs13 102.31213873 fs24 865.3179191

    fs3 506.3583815 fs14 171.67630058 fs25 934.6820809

  • fs4 471.6763006 fs15 241.04046243 fs26 1004.046243

    fs5 436.9942197 fs16 310.40462428 fs27 1073.410405

    fs6 383.2369942 fs17 379.76878613 fs28 1142.774566

    fs7 313.8728324 fs18 449.13294798 fs29 1212.138728

    fs8 244.5086705 fs19 518.49710983 fs30 1281.50289

    fs9 175.1445087 fs20 587.86127168 fs31 1350.867052

    fs10 105.7803468 fs21 657.22543353 fs32 1420.231214

    fs11 36.41618497 fs22 726.58959538 fs33 1473.988439

    Keterangan tabel :

    Untuk daerah tekan

    fs = s x Es

    fs1 = 0.00288 x 200000 = 575.72254335 Mpa > fy

    maka digunakan fs = 300 Mpa

    fs9 = 0.00088 x 200000 = 175.14450867 Mpa > fy

    maka digunakan fs = 175.1445087 Mpa

    Untuk daerah tarik

    fs = s x Es

    fs10 = 0.00053 x 200000 = 105.78034682 Mpa > fy

    maka digunakan fs = 105.7803468 Mpa

    fs13 = 0.00051 x 200000 = 102.31213873 Mpa > fy

    maka digunakan fs = 102.3121387 Mpa

    Besarnya gaya-gaya yang bekerja :

    Tabel 4.5. Tabel nilai Ts dan Cs

    N kN N kN N kN

    Cs1 294.6428571 Ts12 32.359620149 Ts23 294.6428571

    Cs2 294.6428571 Ts13 100.48513625 Ts24 294.6428571

  • Cs3 294.6428571 Ts14 168.61065235 Ts25 294.6428571

    Cs4 294.6428571 Ts15 236.73616846 Ts26 294.6428571

    Cs5 294.6428571 Ts16 294.64285714 Ts27 294.6428571

    Cs6 294.6428571 Ts17 294.64285714 Ts28 294.6428571

    Ts7 294.6428571 Ts18 294.64285714 Ts29 294.6428571

    Ts8 240.1424443 Ts19 294.64285714 Ts30 294.6428571

    Cs9 172.0169282 Ts20 294.64285714 Ts31 294.6428571

    Ts10 103.8914121 Ts21 294.64285714 Ts32 294.6428571

    Ts11 35.76589595 Ts22 294.64285714 Ts33 294.6428571

    Keterangan tabel :

    Untuk daerah tekan :

    Cs = As x fs

    Cs1 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 16 ) x 300 = 79671.42857143

    = 79.6714285714

    Cs9 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 16 ) x 175.145 = 46513.37737407

    = 46.5133773741

    Untuk daerah tarik :

    Ts = As x fs

    Ts10 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 105.78 = 28092.23781998

    = 28.09223782

    Ts13 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 300 = 79671.42857143

    = 79.6714285714

    Cc = 0,85 . f'c . .c . b

    = 0.85 x 30 x 0.85 x 1730.000 x 300

    = 11249325 N

    = 11249.325 kN

    Kontrol H = 0

    ( Cs1 + Cs2 + + Cs9 ) + Cc = ( Ts10 + Ts17 + . + Ts33 ) + Pn

    2302.642444261 + 11249.325 = 7332.0086705202 + 7122.7052307692

    13551.967 kN = 14454.714 kN

  • sehingga besarnya momen yang terjadi terhadap titik berat penampang :

    Tabel 4.6. Tabel nilai Mn

    Mn kNm N kNm N kNm

    Mn1 929.598 Mn12 45.303 Mn23 235.714

    Mn2 900.134 Mn13 120.582 Mn24 294.643

    Mn3 870.670 Mn14 168.611 Mn25 353.571

    Mn4 841.205 Mn15 189.389 Mn26 412.500

    Mn5 811.74 Mn16 176.786 Mn27 471.429

    Mn6 766.07 Mn17 117.857 Mn28 530.357

    Mn7 707.14 Mn18 58.929 Mn29 589.286

    Mn8 528.313 Mn19 0.000 Mn30 648.214

    Mn9 344.034 Mn20 58.929 Mn31 707.143

    Mn10 187.005 Mn21 117.857 Mn32 766.071

    Mn11 57.225 Mn22 176.786 Mn33 811.741

    Keterangan tabel :

    Mn1 = Cc1 x y1

    = 294.6428571 x 315.5 = 92959.821429 kNcm =

    Mn2 = Cc2 x y2

    = 294.6428571 x 305.5 = 90013.392857 kNcm =

    Jika c = 1730.0000 mm, maka a = .c

    = 0.85 x 1730

    = 1470.5 mm

    yc = h/2 - a/2

    = 6450 / 2 - 1470.5 / 2

    = 2489.75 mm

    Mn = ( Cc x yc ) + ( Mn1 + Mn2 +.+ Mn33 )

    = ( 11249.325 x 2.48975 ) + 17536.44

    = 45544.45148935 kNm > Mn = 358.0584615385 kNm

    Kontrol terhadap sumbu X

    Mu = 330633.500 kgcm = 33063350 Nmm

    Pu = 462975.84 kg = 4629758.4 N

  • Kuat Nominal Penampang :

    untuk mengetahui nilai c dapat diselesaikan dengan menggunakan persamaan

    Jika diketahui data sebagai berikut :

    As' 33 D 16 = 18169.64285714 mm fy = 300

    As 33 D 16 = 16205.35714286 mm = 0.85

    d' = 70 mm Pu = 462975.84

    b = 6450 mm = 4629758.4

    Maka Cc + Cs = Ts + Pn

    Dimana : Cc ( Beton tertekan ) = 0,85 . f'c . a . b

    Cs ( Baja tertekan ) = As' ( fs1 - 0,85 . f'c )

    Ts ( Baja tertarik ) = As1 . Fy1

    Momen Nominal yang disumbangkan oleh beton :

    Mnd1 = Cc xd -

    a

    2

    Mnd2 = Cs . ( d - d' )

    Mnd = Mnd1 + Mnd2 > Mn = Mu

    untuk mendapatkan nilai c, maka :

    fs' = s' . Es = 0,003 ( c - d' ) .Es = 600 ( c - d' ) ;

    c c

    Maka :

    Cc + Cs = Ts + Pu

    ( 0,85 .f'c. .c.b ) + 600 ( c - d' ) . As' - 0,85 . f''c. As' =

    c

    apabila persamaan tersebut dikalikan c, maka :

    ( 0,85 .f'c. .c.b ) + ((600 ( c - d' )).As' - 0,85. f'c.As'.c ) = ( As.fy + Pu ) c

  • Setelah dilakukan pengelompokan, maka didapatkan persamaan kuadrat :

    ( 0,85.f'c..b.c ) + (600.c.As'-600.d'.As'-0,85. f'c.As'.c)-( As.fy.c)-Pu.c = 0

    ( 0,85.f'c..b.c ) + (600.As' - 0,85. f'c.As' - As.fy - Pu).c - 600.d'.As' = 0

    139804 c -4503798.579 c - 763125000.0

    dari persamaan di atas, di dapatkan nilai c = 91.7250

    a = x c = 0.85 x 91.7250 = 77.9663

    y = fy = 300 = 0.00150

    Es 200000

    s = 0,003 . c - d' = 0.003 91.73 - 70 =

    c 91.7250

    Gambar 4.2. Diagram tegangan dan regangan arah y

    Karena s > y, maka dapat disimpulkan bahwa tulangan leleh meluluh, dengan

    demikian maka yang digunakan adalah fy = 300 Mpa

    Gaya-gaya yang timbul :

    Cc = 0,85 . f'c . a . b

    = 0.85 x 30 x 77.966 x 6450

    = 12823502.1539338 N

    Cs = 600 ( c - d' ) . As' - 0,85 . f''c. As'

    c

    = 2582082.13892335 - 463325.892857143 = 2118756.246066

    Ts = As . Fy

    = ( 66 x 3.14 x 8 ) x 300

    = 3982628.57142857 N

    Kontrol :

  • Cc + Cs = Ts + Pu

    12823502.154 + 2118756.2460662 = 3982628.57142857 +

    14942258.400 N = 8612386.97142857 N

    e = Mu = 33063350 = 7.1414849639 mm

    Pu 4629758.4

    sehingga momen nominal yang disumbangkan oleh beton dan baja adalah

    sebesar :

    Mnd1 = Cc x ( d - a )

    2

    = 12823502.154 x ( 230 - 77.9663

    2

    = 2449505183.83175 Nmm

    Mnd2 = Cs . ( d - d' )

    = 2118756.2460662 x ( 230 - 70

    = 339000999.370593 Nmm

    Mnd = Mnd1 + Mnd2

    = 2449505183.83175 + 339000999.370593

    = 2788506183.20235 Nmm

    Mn = Mu = 33063350 = 50866692

    0.65

    Mnd = 2788506183.20235 Nmm > Mn = 50866692 Nmm

  • b. Penulangan Horizontal

    Berdasarkan SNI03-2847-2002 pasal 13.1

    Vn Vu

    Vu = Err:509 kg Dimana :

    = 0.7 Vc = V yang disumbangkan oleh beton

    Vn = Vc + Vs Vs = V yang disumbangkan tulangan

    Berdasarkan SNI03-2847-2002 pasal 13.3.1.(2)

    Vc = 1 + Vu f'c bw. d

    14.Ag 6

    = 1 + Err:509 30 350

    14 x 2257500 6

    = Err:509 N = Err:509 kg

    Vs = Av . fy . d

    S

    = 283.6428571 x 300 x 3530

    300

    = 1001259.285714 N = 100125.9286 kg

    Vn = Err:509 + 100125.92857143 = Err:509

    Vn Vu

    Err:509 kg Err:509 kg . Ok

    Direncanakan tulangan D 19 - 300

    Av = 1/4 x 22/7 x 19

    = 283.6428571429 mm 119.8143094543 mm

    Syarat :

    Av 75 f'c x bw x s

    1200 x fy

    75 x 30 x 350 x 300

    1200 x 300

  • 119.8143094543 mm

    c. Berdasarkan buku T. Paulay-M.J.N.Priestley hal 150, panjang sambungan

    lewatan ls sama dengan ld, sedangkan letak penyaluran dinyatakan

    dalam Ld.

    Ld = mdb x ldb

    Dimana :

    ldb = 1.38 x Ab x fy

    c x f'c

    mdb = Faktor modifikasi = 1.3

    Ab = Luas tulangan

    c = 3 x diameter tulangan

    Untuk tulangan D 13

    Ab = 3.14 x 6.5

    = 132.7857142857 mm

    c = 3 x 13 = 39 mm

    ldb = 1.38 x 132.78571429 x 300

    39 x 5.477226

    = 257.3513559478 mm

    Jadi untuk :

    Ld = mdb x ldb

    = 1.3 x 257.3513559

    = 334.5567627321 mm

  • 2 Penulangan pada segmen 2 ( ada bukaan )

    a. Penulangan Vertikal

    Mu = Err:509 kgm = Err:509 kgcm

    Pu = Err:509 kg

    Mn = Mu = Err:509 = Err:509 kgcm

    0.65

    Pn = Pu = Err:509 = Err:509

    0.65

    lw = 2.1 m

    Pendekatan pertama di misalkan d = 162.4 cm

    Av = Mn = Err:509 = Err:509

    fy x d 3000 162.4

    Dicoba tulangan 10 D 13 As = 13.279 cm

    y1 = 7.6 y3 = 27.6 y5 = 47.6

    y2 = 17.6 y4 = 37.6

    A = ( 1/4 x 3.14 x 1.3 ) x 2

    = 2.6557142857 cm

    y =( A1 x y1 )+( A2 x y2 )+( A3 x y3 )+ . +( A5 x y5 )

    y1y2

    y3y4

    y5

    A1 A2 A3 A4 A5

  • y =A1 + A2 + A3 + . + A5

    = 27.6 cm

    d = 210 - 27.6 = 182.4 cm

    Untuk rasio penulangan pada dinding geser berpedoman pada

    SNI03-2847-2002 pasal 23.6.2.(1)

    Vu < 1 x Acv x f'c Dimana :

    12 Acv = Luas bruto penampang

    < 1030403.061307 N = 2257500

    Vu = Err:509

    = Err:509

    Karena Vu = Err:509 N < 1030403.0613066 N

    maka rasio penulangan untuk dinding geser adalah :

    > = 0.0025

    Jika dalam perhitungan dicoba menggunakan =

    Sehingga luas penampang yang diperlukan :

    As = x b x d= 0.0025 x 30 x 182.4

    = 13.68 cm

    Dipasang tulangan untuk bagian tengah 16 D 13 =

    Cek p terpasang

    = As = 21.246 = 0.00388b.d 30 x 182.4

    >

    0.00388 > 0.00250 OK

    dicoba nilai sampai memenuhi Cs + Cc = Ts + Pn sehingga

    dari hasil trial and error, didapat nilai c = 1130.311

    min

    min

    min2

  • Gambar 4.1. Diagram tegangan dan regangan

    Tabel 4.1. Tabel jarak tulangan terhadap serat atas penampang

    di jarak cm di jarak cm di jarak cm

    d1 7.6 d6 107.6 d11 182.4

    d2 27.6 d7 127.6 d12 192.4

    d3 47.6 d8 147.6 d13 202.4

    d4 67.6 d9 162.4

    d5 87.6 d10 172.4

    Menghitung regangan yang terjadi :

    Tabel 4.3. Tabel regangan pada

    s Nilai s Nilai s Nilai

  • s1 0.00280 s6 0.00014 s11 0.00184

    s2 0.00227 s7 0.00039 s12 0.00211

    s3 0.00174 s8 0.00092 s13 0.00237

    s4 0.00121 s9 0.00131

    s5 0.00067 s10 0.00158

    Untuk daerah tekan :

    s1=

    c - d1 s1 = c - d1 x c

    s c c

    = 113.0311 - 7.6

    113.0311

    = 0.0027982856

    Untuk daerah tarik :

    s7=

    d7 - c s7 = d7 - c x c

    s c c

    = 128 - 113.0311

    113.0311

    = 0.00039

    Mencari nilai fs :

    Tabel 4.4. Tabel nilai fs

    fs Mpa fs Mpa fs Mpa

    fs1 559.6571245 fs6 28.829815084 fs11 368.2290123

    fs2 453.4916626 fs7 77.335646797 fs12 421.3117433

    fs3 347.3262007 fs8 183.50110868 fs13 474.3944742

    fs4 241.1607388 fs9 262.06355047

    fs5 134.995277 fs10 315.14628141

    Keterangan tabel :

    Untuk daerah tekan

    fs = s x Es

    fs1 = 0.00280 x 200000 = 559.65712449 Mpa > fy

    maka digunakan fy = 300 Mpa

  • Untuk daerah tarik

    fs = s x Es

    fs7 = 0.00039 x 200000 = 77.335646797 Mpa > fy

    maka digunakan fs = 77.3356468 Mpa

    fs12 = 0.00211 x 200000 = 421.31174329 Mpa > fy

    maka digunakan fy = 300 Mpa

    Besarnya gaya-gaya yang bekerja :

    Tabel 4.4. Tabel nilai fs

    N kN N kN N kN

    Cs1 79.67142857 Cs6 7.6563751772 Ts11 79.67142857

    Cs2 79.67142857 Ts7 20.538138199 Ts12 79.67142857

    Cs3 79.67142857 Ts8 48.732651576 Ts13 79.67142857

    Cs4 64.04540193 Ts9 69.596591474

    Cs5 35.85088855 Ts10 79.671428571

    Keterangan tabel :

    Untuk daerah tekan :

    Cs = As' x fs'

    Cs1 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 300 = 79671.42857143

    = 79.6714285714

    Cs6 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 28.8298 = 7656.375177216

    = 7.6563751772

    Untuk daerah tarik :

    Ts = As x fs

    Ts7 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 77.3 = 20538.1381993

    = 20.5381381993

    Ts12 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 421.312 = 111888.3615392

    = 111.8883615392

    Cc = 0,85 . f'c . .c . b = 7349.847928 kN

    = 0.85 x 30 x 0.85 x 1130.311 x 300

    = 7349847.92775 N

  • = 7349.84792775 kN

    Kontrol H = 0

    ( Cs1 + Cs2 + + Cs6 ) + Cc = ( Ts7 + Ts8 + . + Ts13 ) + Pn

    346.5669513755 + 7349.84792775 = 457.5530955353 + Err:509

    7696.415 kN = Err:509 kN

    Mencari titik tengah penampang tulangan

    A = 1/4 x 22/7 x 1.3 x 2

    = 2.6557142857 cm

    y = ( A1 x d1 ) + ( A2 x d2 ) + ( A3 x d3 ) + + ( A13 x d13 )

    A1 + A2 + A3 + . + A13

    = 4070.6788571429

    34.5242857143

    = 117.9076923077 cm

    Tabel 4.1. Tabel jarak tulangan terhadap tengah penampang

    y jarak cm y jarak cm y jarak cm

    y1 110.3076923 y6 10.307692308 y11 64.49230769

    y2 90.30769231 y7 9.6923076923 y12 74.49230769

    y3 70.30769231 y8 29.692307692 y13 84.49230769

    y4 50.30769231 y9 44.492307692

    y5 30.30769231 y10 54.492307692

    sehingga besarnya momen yang terjadi terhadap titik berat penampang :

    Tabel 4.4. Tabel nilai fs

    Mn kNm Mn kNm Mn kNm

    Mn1 87.884 Mn6 0.789 Mn11 51.382

    Mn2 71.949 Mn7 1.991 Mn12 59.349

    Mn3 56.015 Mn8 14.470 Mn13 67.316

  • Mn4 32.220 Mn9 30.965

    Mn5 10.866 Mn10 43.415

    Keterangan tabel :

    Mn1 = Cc1 x y1

    = 79.67142857 x 110.3077 = 8788.3714286 kNcm =

    Mn2 = Cc2 x y2

    = 79.67142857 x 90.30769 = 7194.9428571 kNcm =

    Jika c = 1130.3111 mm, maka a = .c

    = 0.85 x 1130.3111

    = 960.764435 mm

    yc = y - a/2

    = 1179.076923 - 960.764435 / 2

    = 698.6947056 mm

    Mn = ( Cc x yc ) + ( Mn1 + Mn2 +.+ Mn13 )

    = ( 7349.84792775 x 0.6986947056 ) + 528.61

    = 5663.910311123 kNm > Mn = Err:509 kNm

    Kontrol terhadap sumbu X

    Mu = #REF! kgcm = #REF! Nmm

    Pu = Err:509 kg = Err:509 N

    Kuat Nominal Penampang :

    untuk mengetahui nilai c dapat diselesaikan dengan menggunakan persamaan

    Jika diketahui data sebagai berikut :

    As' 13 D 16 = 2614.857142857 mm fy = 300

    f'c = 30

    As 13 D 16 = 2614.857142857 mm = 0.85

    d' = 76 mm Pu = Err:509

    b = 2100 mm = Err:509

    Maka Cc + Cs = Ts + Pu

    Dimana : Cc ( Beton tertekan ) = 0,85 . f'c . a . b

  • Cs ( Baja tertekan ) = As' ( fs1 - 0,85 . f'c )

    Ts ( Baja tertarik ) = As1 . Fy1

    Momen Nominal yang disumbangkan oleh beton :

    Mnd1 = Cc xd -

    a

    2

    Mnd2 = Nd2 . ( d - d' )

    Mn = Mnd1 + Mnd2 > Mn = Mu

    untuk mendapatkan nilai c, maka :

    fs' = s' . Es = 0,003 ( c - d' ) .Es = 600 ( c - d' ) ;

    c c

    Maka :

    Cc + Cs = Ts + Pu

    ( 0,85 .f'c. .c.b ) + 600 ( c - d' ) . As' - 0,85 . f''c. As' =

    c

    apabila persamaan tersebut dikalikan c, maka :

    ( 0,85 .f'c. .c.b ) + ((600 ( c - d' )).As' - 0,85. f'c.As'.c ) = ( As.fy + Pu ) c

    Setelah dilakukan pengelompokan, maka didapatkan persamaan kuadrat :

    ( 0,85.f'c..b.c ) + (600.c.As'-600.d'.As'-0,85. f'c.As'.c)-( As.fy.c)-Pu.c = 0

    ( 0,85.f'c..b.c ) + (600.As' - 0,85. f'c.As' - As.fy - Pu).c - 600.d'.As' = 0

    45518 c Err:509 c - 119237485.7

    dari persamaan di atas, di dapatkan nilai c = Err:509

    a = x c = 0.85 x Err:509 = Err:509

    y = fy = 300 = 0.00150

    Es 200000

    s = 0,003 . c - d' = 0.003 Err:509 - 76 =

    c Err:509

  • Gambar 4.2. Diagram tegangan dan regangan arah y

    Karena s > y, maka dapat disimpulkan bahwa tulangan leleh meluluh, dengan

    demikian maka yang digunakan adalah fy = 300 Mpa

    Gaya-gaya yang timbul :

    Cc = 0,85 . f'c . a . b

    = 0.85 x 30 x Err:509 x 2100

    = Err:509 N

    Cs = 600 ( c - d' ) . As' - 0,85 . f''c. As'

    c

    = Err:509 - 66678.8571428571 = Err:509

    Ts = As . Fy

    = ( 2614.857142857 + 2614.857143 ) x 300

    = 1568914.28571429 N

    Nd = Cc + Cs

    Kontrol :

    Cc + Cs = Ts + Pu

    Err:509 + Err:509 = 1568914.28571429 +

    Err:509 N = Err:509 N

    e = Mu = #REF! = #REF! mm

    Pu

    sehingga momen nominal yang disumbangkan oleh beton dan baja adalah

    sebesar :

    Mnd1 = Cc x ( d - a )

    2

    = Err:509 x ( 224 - Err:509

    2

    = Err:509 Nmm

  • Mnd2 = Cs . ( d - d' )

    = Err:509 x ( 224 - 76

    = Err:509 Nmm

    Mnd = Mnd1 + Mnd2

    = Err:509 + Err:509

    = Err:509 Nmm

    Mn = Mu = #REF! = #REF!

    0.65

    Mnd = Err:509 Nmm > Mn = #REF! Nmm

    b. Penulangan Horizontal

    Berdasarkan SNI03-2847-2002 pasal 13.1

    Vn Vu

    Vu = Err:509 kg Dimana :

    = 0.7 Vc = V yang disumbangkan oleh beton

    Vn = Vc + Vs Vs = V yang disumbangkan tulangan

    Berdasarkan SNI03-2847-2002 pasal 13.3.1.(2)

    Vc = 1 + Vu f'c bw. d

    14.Ag 6

    = 1 + Err:509 30 350

    14 x 735000 6

    = Err:509 N = Err:509 kg

    Vs = Av . fy . d

    s

    = 491.0714286 x 300 x 2030.0

    150

    = 1993750 N = 199375 kg

  • Vn = Err:509 + 199375 = Err:509

    Vn Vu

    Err:509 kg Err:509 kg . Ok

    Direncanakan tulangan D 25 - 150

    Av = 1/4 x 22/7 x 25

    = 491.0714285714 mm 59.9071547271 mm

    Syarat :

    Av 75 x f'c x bw x s

    1200 x fy

    75 x 30 x 350 x 1501200 x 300

    59.9071547271 mm

    c. Panjang Penyaluran

    Berdasarkan buku T. Paulay-M.J.N.Priestley hal 150, panjang sambungan

    lewatan ls sama dengan ld, sedangkan letak penyaluran dinyatakan

    dalam Ld.

    Ld = mdb x ldb

    Dimana :

    ldb = 1.38 x Ab x fy

    c x f'c

    mdb = Faktor modifikasi = 1.3

    Ab = Luas tulangan

    c = 3 x diameter tulangan

    Untuk tulangan D 16

    Ab = 3.14 x 8

    = 201.1428571429 mm

    c = 3 x 16 = 48 mm

    ldb = 1.38 x 201.14285714 x 300

    48 x 30

    = 316.7401303973 mm

  • Jadi untuk :

    Ld = mdb x ldb

    = 1.3 x 316.7401304

    = 411.7621695165 mm

    Penulangan pada segmen 2 tanpa bukaan

    a. Penulangan Vertikal

    Mu = Err:509 kgm = Err:509 kgcm

    Pu = Err:509 kg

    Mn = Mu = Err:509 = Err:509 kgcm

    0.65

    Pn = Pu = Err:509 = Err:509

    0.65

    lw = 5.6 m

    Pendekatan pertama di misalkan d = 512.4 cm

    Av = Mn = Err:509 = Err:509

    fy x d 3000 512.4

    Dicoba tulangan 10 D 13 As = 13.279 cm

    y1y2

    A1 A2 A3 A4 A5

  • y1 = 7.6 y3 = 27.6 y5 = 47.6

    y2 = 17.6 y4 = 37.6

    A = ( 1/4 x 3.14 x 1.3 ) x 2

    = 2.6557142857 cm

    y =( A1 x y1 )+( A2 x y2 )+( A3 x y3 )+( A4 x y4 )+( A5 x y5 )

    A1 + A2 + A3 + A4 + A5

    = 27.6 cm

    d = 560 - 27.6 = 532.4 cm

    Untuk rasio penulangan pada dinding geser berpedoman pada

    SNI03-2847-2002 pasal 23.6.2.(1)

    Vu < 1 x Acv x f'c Dimana :

    12 Acv = Luas bruto penampang

    < 1030403.061307 N = 2257500

    Vu = Err:509

    = Err:509

    Karena Vu = Err:509 N < 1030403.0613066 N

    maka rasio penulangan untuk dinding geser adalah :

    > = 0.0025

    Jika dalam perhitungan dicoba menggunakan =

    Sehingga luas penampang yang diperlukan :

    As = x b x d= 0.00250 x 30 x 532.4

    min

    min

    y3y4

    y5

  • = 39.93 cm

    Dipasang tulangan untuk bagian tengah 46 D 13 =

    Cek p terpasang

    = As = 61.081 = 0.00382b.d 30 x 532.4

    >

    0.00382 > 0.00250 OK

    dicoba nilai sampai memenuhi Cs + Cc = Ts + Pn sehingga

    dari hasil trial and error, didapat nilai c = 1275.621

    min2

  • Gambar 4.1. Diagram tegangan dan regangan arah x

    Tabel 4.1. Tabel jarak tulangan terhadap serat atas

    di jarak cm di jarak cm di jarak cm

    d1 7.6 d12 180 d23 400

    d2 17.6 d13 200 d24 420

    d3 27.6 d14 220 d25 440

    d4 37.6 d15 240 d26 460

    d5 47.6 d16 260 d27 480

    d6 60 d17 280 d28 500

    d7 80 d18 300 d29 512.4

    d8 100 d19 320 d30 522.4

    d9 120 d20 340 d31 532.4

    d10 140 d21 360 d32 542.4

    d11 160 d22 380 d33 552.4

  • Jarak masing-masing tulangan terhadap tengah-tengah penampang

    Tabel 4.2. Tabel Jarak tulangan tengah penampang

    y jarak cm y jarak cm y jarak cm

    y1 272.4 y12 100 y23 120

    y2 262.4 y13 80 y24 140

    y3 252.4 y14 60 y25 160

    y4 242.4 y15 40 y26 180

    y5 232.4 y16 20 y27 200

    y6 220 y17 0 y28 220

    y7 200 y18 20 y29 232.4

    y8 180 y19 40 y30 242.4

    y9 160 y20 60 y31 252.4

    y10 140 y21 80 y32 262.4

    y11 120 y22 100 y33 272.4

    Menghitung regangan yang terjadi :

    Tabel 4.3. Tabel regangan

    s Nilai s Nilai s Nilai

    s1 0.00282 s12 0.00123 s23 0.00641

    s2 0.00259 s13 0.00170 s24 0.00688

    s3 0.00235 s14 0.00217 s25 0.00735

    s4 0.00212 s15 0.00264 s26 0.00782

    s5 0.00188 s16 0.00311 s27 0.00829

    s6 0.00159 s17 0.00359 s28 0.00876

    s7 0.00112 s18 0.00406 s29 0.00905

    s8 0.00065 s19 0.00453 s30 0.00929

    s9 0.00018 s20 0.00500 s31 0.00952

    s10 0.00029 s21 0.00547 s32 0.00976

    s11 0.00076 s22 0.00594 s33 0.00999

  • Untuk daerah tekan :

    s1=

    c - d1 s1 = c - d1 x c

    s c c

    = 127.5621 - 7.6

    127.5621

    = 0.0028212635

    Untuk daerah tarik :

    s11=

    d11 - c s11 = d11 - c x c

    s c c

    = 160 - 127.5621

    127.5621

    = 0.000763

    Mencari nilai fs :

    Tabel 4.4. Tabel nilai fs

    fs Mpa fs Mpa fs Mpa

    fs1 564.2527052 fs12 246.6464569 fs23 1281.436571

    fs2 517.2167909 fs13 340.71828545 fs24 1375.508399

    fs3 470.1808766 fs14 434.79011399 fs25 1469.580228

    fs4 423.1449623 fs15 528.86194254 fs26 1563.652057

    fs5 376.1090481 fs16 622.93377108 fs27 1657.723885

    fs6 317.7845144 fs17 717.00559963 fs28 1751.795714

    fs7 223.7126858 fs18 811.07742817 fs29 1810.120247

    fs8 129.6408573 fs19 905.14925671 fs30 1857.156162

    fs9 35.56902873 fs20 999.22108526 fs31 1904.192076

    fs10 58.50279981 fs21 1093.2929138 fs32 1951.22799

  • fs11 152.5746284 fs22 1187.3647423 fs33 1998.263904

    Keterangan tabel :

    Untuk daerah tekan

    fs = s x Es

    fs1 = 0.00282 x 200000 = 564.25270515 Mpa > fy

    maka digunakan fy = 300 Mpa

    fs10 = 0.00029 x 200000 = 58.502799813 Mpa > fy

    maka digunakan fy = 58.50279981 Mpa

    Untuk daerah tarik

    fs = s x Es

    fs11 = 0.00076 x 200000 = 152.57462836 Mpa > fy

    maka digunakan fs = 152.5746284 Mpa

    fs15 = 0.00264 x 200000 = 528.86194254 Mpa > fy

    maka digunakan fy = 300 Mpa

    Besarnya gaya-gaya yang bekerja :

    Tabel 4.5. Tabel nilai Ts dan Cs

    N kN N kN N kN

    Cs1 79.67142857 Ts12 65.502251912 Ts23 79.67142857

    Cs2 79.67142857 Ts13 79.671428571 Ts24 79.67142857

    Cs3 79.67142857 Ts14 79.671428571 Ts25 79.67142857

    Cs4 79.67142857 Ts15 79.671428571 Ts26 79.67142857

    Cs5 79.67142857 Ts16 79.671428571 Ts27 79.67142857

    Cs6 79.67142857 Ts17 79.671428571 Ts28 79.67142857

    Cs7 59.41169756 Ts18 79.671428571 Ts29 79.67142857

    Cs8 34.42890767 Ts19 79.671428571 Ts30 79.67142857

    Cs9 9.446117773 Ts20 79.671428571 Ts31 79.67142857

  • Cs10 15.53667212 Ts21 79.671428571 Ts32 79.67142857

    Ts11 40.51946202 Ts22 79.671428571 Ts33 79.67142857

    Keterangan tabel :

    Untuk daerah tekan :

    Cs = As x fs

    Cs1 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 300 = 120685.7142857

    = 120.6857142857

    Cs10 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 58.5028 = 23534.84061041

    = 23.5348406104

    Untuk daerah tarik :

    Ts = As x fs

    Ts11 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 152.6 = 61378.59335067

    = 61.3785933507

    Ts13 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 300 = 120685.7142857

    = 120.6857142857

    Cc = 0,85 . f'c . .c . b

    = 0.85 x 30 x 0.85 x 1275.621 x 300

    = 8294725.5525 N

    = 8294.7255525 kN

    Kontrol H = 0

    ( Cs1 + Cs2 + + Cs8 ) + Cc = ( Ts9 + Ts10 + . + Ts33 ) + Pn

    581.3152944331 + 8294.7255525 = 1794.65838605 + Err:509

    8876.041 kN = Err:509 kN

    sehingga besarnya momen yang terjadi terhadap titik berat penampang :

    Tabel 4.6. Tabel nilai Mn

    Mn kNm N kNm N kNm

    Mn1 217.025 Mn12 65.502 Mn23 95.606

    Mn2 209.058 Mn13 63.737 Mn24 111.540

    Mn3 201.091 Mn14 47.803 Mn25 127.474

    Mn4 193.124 Mn15 31.869 Mn26 143.409

  • Mn5 185.16 Mn16 15.934 Mn27 159.343

    Mn6 175.28 Mn17 0.000 Mn28 175.277

    Mn7 118.82 Mn18 15.934 Mn29 185.156

    Mn8 61.972 Mn19 31.869 Mn30 193.124

    Mn9 15.114 Mn20 47.803 Mn31 201.091

    Mn10 21.751 Mn21 63.737 Mn32 209.058

    Mn11 48.623 Mn22 79.671 Mn33 217.025

    Keterangan tabel :

    Mn1 = Nd1 x y1

    = 79.67142857 x 272.4 = 21702.497143 kNcm =

    Mn2 = Nd2 x y1

    = 79.67142857 x 262.4 = 20905.782857 kNcm =

    Jika c = 1275.6210 mm, maka a = .c

    = 0.85 x 1275.621

    = 1084.27785 mm

    yc = h/2 - a/2

    = 5600 / 2 - 1084.27785 / 2

    = 2257.861075 mm

    Mn = ( Cc x yc ) + ( Mn1 + Mn2 +.+ Mn33 )

    = ( 8294.7255525 x 2.257861075 ) + 3728.98

    = 22457.31383175 kNm > Mn = Err:509 kNm

    Kontrol terhadap sumbu X

    Mu = Err:509 kgcm = Err:509

    Pu = Err:509 kg = Err:509

    Kuat Nominal Penampang :

    untuk mengetahui nilai c dapat diselesaikan dengan menggunakan persamaan

    Jika diketahui data sebagai berikut :

    As' 33 D 16 = 6637.714285714 mm fy = 300

    As 33 D 16 = 6637.714285714 mm = 0.85

    d' = 76 mm Pu = Err:509

    b = 5600 mm = Err:509

  • Maka Cc + Cs = Ts + Pu

    Dimana : Cc ( Beton tertekan ) = 0,85 . f'c . a . b

    Cs ( Baja tertekan ) = As' ( fs1 - 0,85 . f'c )

    Ts ( Baja tertarik ) = As1 . Fy1

    Momen Nominal yang disumbangkan oleh beton :

    Mnd1 = Cc xd -

    a

    2

    Mnd2 = Cs . ( d - d' )

    Mn = Mnd1 + Mnd2 > Mn = Mu

    untuk mendapatkan nilai c, maka :

    fs' = s' . Es = 0,003 ( c - d' ) .Es = 600 ( c - d' ) ;

    c c

    Maka :

    Nd1 + Nd2 = Nt + Pu

    ( 0,85 .f'c. .c.b ) + 600 ( c - d' ) . As' - 0,85 . f''c. As' =

    c

    apabila persamaan tersebut dikalikan c, maka :

    ( 0,85 .f'c. .c.b ) + ((600 ( c - d' )).As' - 0,85. f'c.As'.c ) = ( As.fy + Pu ) c

    Setelah dilakukan pengelompokan, maka didapatkan persamaan kuadrat :

    ( 0,85.f'c..b.c ) + (600.c.As'-600.d'.As'-0,85. f'c.As'.c)-( As.fy.c)-Pu.c = 0

    ( 0,85.f'c..b.c ) + (600.As' - 0,85. f'c.As' - As.fy - Pu).c - 600.d'.As' = 0

    121380 c Err:509 c - 302679771.4

    dari persamaan di atas, di dapatkan nilai c = Err:509

    a = x c = 0.85 x Err:509 = Err:509

    y = fy = 300 = 0.00150

  • Es 200000

    s = 0,003 . c - d' = 0.003 Err:509 - 76 =

    c Err:509

    Gambar 4.2. Diagram tegangan dan regangan arah y

    Karena s > y, maka dapat disimpulkan bahwa tulangan leleh meluluh, dengan

    demikian maka yang digunakan adalah fy = 300 Mpa

    Gaya-gaya yang timbul :

    Cc = 0,85 . f'c . a . b

    = 0.85 x 30 x Err:509 x 5600

    = Err:509 N

    Cs = 600 ( c - d' ) . As' - 0,85 . f''c. As'

    c

    = Err:509 - 169261.714285714 = Err:509

    Ts = As . Fy

    = ( 66 x 3.14 x 8 ) x 300

    = 3982628.57142857 N

    Kontrol :

    Cc + Cs = Ts + Pu

    Err:509 + Err:509 = 3982628.57142857 +

    Err:509 N = Err:509 N

    e = Mu = Err:509 = Err:509 mm

    Pu

    sehingga momen nominal yang disumbangkan oleh beton dan baja adalah

  • sebesar :

    Mnd1 = Cc x ( d - a )

    2

    = Err:509 x ( 224 - Err:509

    2

    = Err:509 Nmm

    Mnd2 = Cs . ( d - d' )

    = Err:509 x ( 224 - 76

    = Err:509 Nmm

    Mnd = Mnd1 + Mnd2

    = Err:509 + Err:509

    = Err:509 Nmm

    Mn = Mu = Err:509 = Err:509

    0.65

    Mnd = Err:509 Nmm > Mn = Err:509 Nmm

    b. Penulangan Horizontal

    Berdasarkan SNI03-2847-2002 pasal 13.1

    Vn Vu

    Vu = Err:509 kg Dimana :

    = 0.7 Vc = V yang disumbangkan oleh beton

    Vn = Vc + Vs Vs = V yang disumbangkan tulangan

  • Berdasarkan SNI03-2847-2002 pasal 13.3.1.(2)

    Vc = 1 + Vu f'c bw. d

    14.Ag 6

    = 1 + Err:509 30 350

    14 x 2257500 6

    = Err:509 N = Err:509 kg

    Vs = Av . fy . d

    s

    = 132.7857143 x 300 x 5530

    300

    = 734305 N = 73430.5 kg

    Vn = Err:509 + 73430.5 = Err:509

    Vn Vu

    Err:509 kg Err:509 kg . Ok

    Direncanakan tulangan D 13 - 300

    Av = 1/4 x 22/7 x 13

    = 132.7857142857 mm 119.8143094543 mm

    Syarat :

    Av 75 f'c x bw x s

    1200 x fy

    75 x 30 x 350 x 300

    1200 x 300

    119.8143094543 mm

    c. Panjang Penyaluran

    Berdasarkan buku T. Paulay-M.J.N.Priestley hal 150, panjang sambungan

    lewatan ls sama dengan ld, sedangkan letak penyaluran dinyatakan

    dalam Ld.

    Ld = mdb x ldb

    Dimana :

  • ldb = 1.38 x Ab x fy

    c x f'c

    mdb = Faktor modifikasi = 1.3

    Ab = Luas tulangan

    c = 3 x diameter tulangan

    Untuk tulangan D 13

    Ab = 3.14 x 6.5

    = 132.7857142857 mm

    c = 3 x 13 = 39 mm

    ldb = 1.38 x 132.78571429 x 300

    39 x 5.477226

    = 257.3513559478 mm

    Jadi untuk :

    Ld = mdb x ldb

    = 1.3 x 257.3513559

    = 334.5567627321 mm

    3 Penulangan pada segmen 3 ( ada bukaan )

    a. Penulangan Vertikal

    Mu = 7422.63 kgm = 742262.7 kgcm

    Pu = Err:509 kg

    Mn = Mu = 742262.7 = 1141942.6153846 kgcm

    A1 A2 A3 A4 A5y1 y2 y3 y4y5A1 A2 A3 A4 A5y1 y2 y3 y4y5A1 A2 A3 A4 A5

    y1 y2 y3 y4 y5y1 y2 y3 y4y5A1 A2 A3 A4 A5y1 y2 y3 y4 y5A1

    A2 A3A4

    A5

  • 0.65

    Pn = Pu = Err:509 = Err:509

    0.65

    lw = 2.1 m

    Pendekatan pertama di misalkan d = 162.4 cm

    Av = Mn = 1141942.61538462 = 2.343888784

    fy x d 3000 162.4

    Dicoba tulangan 10 D 13 As = 13.279 cm

    y1 = 7.6 y3 = 27.6 y5 = 47.6

    y2 = 17.6 y4 = 37.6

    A = ( 1/4 x 3.14 x 1.3 ) x 2

    = 2.6557142857 cm

    y =( A1 x y1 )+( A2 x y2 )+( A3 x y3 )+ . +( A5 x y5 )

    A1 + A2 + A3 + . + A5

    = 27.6 cm

    d = 210 - 27.6 = 182.4 cm

    Untuk rasio penulangan pada dinding geser berpedoman pada

    SNI03-2847-2002 pasal 23.6.2.(1)

    Vu < 1 x Acv x f'c Dimana :

    12 Acv = Luas bruto penampang

  • < 1030403.061307 N = 2257500

    Vu = Err:509

    = Err:509

    Karena Vu = Err:509 N < 1030403.0613066 N

    maka rasio penulangan untuk dinding geser adalah :

    > = 0.0025

    Jika dalam perhitungan dicoba menggunakan =

    Sehingga luas penampang yang diperlukan :

    As = x b x d= 0.0025 x 30 x 182.4

    = 13.68 cm

    Dipasang tulangan untuk bagian tengah 16 D 13 =

    Cek terpasang

    = As = 21.246 = 0.00388b.d 30 x 182.4

    >

    0.00388 > 0.00250 OK

    dicoba nilai sampai memenuhi Cs + Cc = Ts + Pn sehingga

    dari hasil trial and error, didapat nilai c = 717.910

    min

    min

    min2

  • Gambar 4.1. Diagram tegangan dan regangan

    Tabel 4.1. Tabel jarak tulangan terhadap serat atas penampang

    di jarak cm di jarak cm di jarak cm

    d1 7.6 d6 107.6 d11 182.4

    d2 27.6 d7 127.6 d12 192.4

    d3 47.6 d8 147.6 d13 202.4

    d4 67.6 d9 162.4

    d5 87.6 d10 172.4

    Menghitung regangan yang terjadi :

    Tabel 4.3. Tabel regangan pada

    s Nilai s Nilai s Nilai

    s1 0.00268 s6 0.00150 s11 0.00462

    s2 0.00185 s7 0.00233 s12 0.00504

    s3 0.00101 s8 0.00317 s13 0.00546

    s4 0.00018 s9 0.00379

    s5 0.00066 s10 0.00420

    Untuk daerah tekan :

    s1=

    c - d1 s1 = c - d1 x c

  • s=

    c c

    = 71.7910 - 7.6

    71.7910

    = 0.0026824114

    Untuk daerah tarik :

    s5=

    d5 - c s5 = d5 - c x c

    s c c

    = 87.6 - 71.7910

    71.7910

    = 0.00066

    Mencari nilai fs :

    Tabel 4.4. Tabel nilai fs

    fs Mpa fs Mpa fs Mpa

    fs1 536.4822889 fs6 299.27706816 fs11 924.4250672

    fs2 369.3304175 fs7 466.42893956 fs12 1008.001003

    fs3 202.1785461 fs8 633.58081097 fs13 1091.576939

    fs4 35.02667465 fs9 757.2731958

    fs5 132.1251968 fs10 840.84913151

    Keterangan tabel :

    Untuk daerah tekan

    fs = s x Es

    fs1 = 0.00268 x 200000 = 536.48228887 Mpa > fy

    maka digunakan fy = 300 Mpa

    Untuk daerah tarik

    fs = s x Es

    fs5 = 0.00066 x 200000 = 132.12519675 Mpa > fy

    maka digunakan fs = 132.1251968 Mpa

    fs12 = 0.00504 x 200000 = 1008.0010029 Mpa > fy

    maka digunakan fy = 300 Mpa

    Besarnya gaya-gaya yang bekerja :

  • Tabel 4.4. Tabel nilai fs

    N kN N kN N kN

    Cs1 79.67142857 Cs6 79.479438529 Ts11 79.67142857

    Cs2 79.67142857 Ts7 79.671428571 Ts12 79.67142857

    Cs3 53.6928453 Ts8 79.671428571 Ts13 79.67142857

    Cs4 9.302084026 Ts9 79.671428571

    Cs5 35.08867725 Ts10 79.671428571

    Keterangan tabel :

    Untuk daerah tekan :

    Cs = As' x fs'

    Cs1 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 16 ) x 300 = 120685.7142857

    = 120.6857142857

    Cs4 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 16 ) x 35.0267 = 14090.73083176

    = 14.0907308318

    Untuk daerah tarik :

    Ts = As x fs

    Ts5 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 16 ) x 132.1 = 53152.07915039

    = 53.1520791504

    Ts12 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 16 ) x 300 = 120685.7142857

    = 120.6857142857

    Cc = 0,85 . f'c . .c . b = 4668.209775 kN

    = 0.85 x 30 x 0.85 x 717.910 x 300

    = 4668209.775 N

    = 4668.209775 kN

    Kontrol H = 0

    ( Cs1 + Cs2 + + Cs4 ) + Cc = ( Ts5 + Ts6 + . + Ts13 ) + Pn

    222.3377864714 + 4668.209775 = 672.2681157805 + Err:509

    4890.548 kN = Err:509 kN

  • Mencari titik tengah penampang tulangan

    A = 1/4 x 22/7 x 1.3 x 2

    = 2.6557142857 cm

    y = ( A1 x d1 ) + ( A2 x d2 ) + ( A3 x d3 ) + + ( A13 x d13 )

    A1 + A2 + A3 + . + A13

    = 4070.6788571429

    34.5242857143

    = 117.9076923077 cm

    Tabel 4.1. Tabel jarak tulangan terhadap tengah penampang

    y jarak cm y jarak cm y jarak cm

    y1 110.3076923 y6 10.307692308 y11 64.49230769

    y2 90.30769231 y7 9.6923076923 y12 74.49230769

    y3 70.30769231 y8 29.692307692 y13 84.49230769

    y4 50.30769231 y9 44.492307692

    y5 30.30769231 y10 54.492307692

    sehingga besarnya momen yang terjadi terhadap titik berat penampang :

    Tabel 4.4. Tabel nilai fs

    Mn kNm Mn kNm Mn kNm

    Mn1 87.884 Mn6 8.192 Mn11 51.382

    Mn2 71.949 Mn7 7.722 Mn12 59.349

    Mn3 37.750 Mn8 23.656 Mn13 67.316

    Mn4 4.680 Mn9 35.448

    Mn5 10.635 Mn10 43.415

    Keterangan tabel :

    Mn1 = Cc1 x y1

    = 79.67142857 x 110.3077 = 8788.3714286 kNcm =

    Mn2 = Cc2 x y2

  • = 79.67142857 x 90.30769 = 7194.9428571 kNcm =

    Jika c = 717.9100 mm, maka a = .c

    = 0.85 x 717.91

    = 610.2235 mm

    yc = y - a/2

    = 1179.076923 - 610.2235 / 2

    = 873.9651731 mm

    Mn = ( Cc x yc ) + ( Mn1 + Mn2 +.+ Mn13 )

    = ( 4668.209775 x 0.8739651731 ) + 509.38

    = 4589.231 kNm > Mn = 1141.94 kNm

    Kontrol terhadap sumbu X

    Mu = Err:509 kgcm = Err:509 Nmm

    Pu = Err:509 kg = Err:509 N

    Kuat Nominal Penampang :

    untuk mengetahui nilai c dapat diselesaikan dengan menggunakan persamaan

    Jika diketahui data sebagai berikut :

    As' 13 D 16 = 2614.857142857 mm fy = 300

    f'c = 30

    As 13 D 16 = 2614.857142857 mm = 0.85

    d' = 76 mm Pu = Err:509

    b = 2100 mm = Err:509

    Maka Cc + Cs = Ts + Pu

    Dimana : Cc ( Beton tertekan ) = 0,85 . f'c . a . b

    Cs ( Baja tertekan ) = As' ( fs1 - 0,85 . f'c )

    Ts ( Baja tertarik ) = As1 . Fy1

    Momen Nominal yang disumbangkan oleh beton :

    Mnd1 = Cc xd -

    a

    2

    Mnd2 = Nd2 . ( d - d' )

  • Mn = Mnd1 + Mnd2 > Mn = Mu

    untuk mendapatkan nilai c, maka :

    fs' = s' . Es = 0,003 ( c - d' ) .Es = 600 ( c - d' ) ;

    c c

    Maka :

    Nd1 + Nd2 = Nt + Pu

    ( 0,85 .f'c. .c.b ) + 600 ( c - d' ) . As' - 0,85 . f''c. As' =

    c

    apabila persamaan tersebut dikalikan c, maka :

    ( 0,85 .f'c. .c.b ) + ((600 ( c - d' )).As' - 0,85. f'c.As'.c ) = ( As.fy + Pu ) c

    Setelah dilakukan pengelompokan, maka didapatkan persamaan kuadrat :

    ( 0,85.f'c..b.c ) + (600.c.As'-600.d'.As'-0,85. f'c.As'.c)-( As.fy.c)-Pu.c = 0

    ( 0,85.f'c..b.c ) + (600.As' - 0,85. f'c.As' - As.fy - Pu).c - 600.d'.As' = 0

    45518 c Err:509 c - 119237485.7

    dari persamaan di atas, di dapatkan nilai c = Err:509

    a = x c = 0.85 x Err:509 = Err:509

    y = fy = 300 = 0.00150

    Es 200000

    s = 0,003 . c - d' = 0.003 Err:509 - 76 =

    c Err:509

    Gambar 4.2. Diagram tegangan dan regangan arah y

    Karena s > y, maka dapat disimpulkan bahwa tulangan leleh meluluh, dengan

    demikian maka yang digunakan adalah fy = 300 Mpa

    Gaya-gaya yang timbul :

  • Cc = 0,85 . f'c . a . b

    = 0.85 x 30 x Err:509 x 2100

    = Err:509 N

    Cs = 600 ( c - d' ) . As' - 0,85 . f''c. As'

    c

    = Err:509 - 66678.8571428571 = Err:509

    Ts = As . Fy

    = ( 2614.857 + 2614.857143 ) x 300

    = 1568914.28571429 N

    Nd = Cc + Cs

    Kontrol :

    Nd = Nt + Pu

    Err:509 = 1568914.28571429 + Err:509

    Err:509 N = Err:509 N . Ok

    e = Mu = Err:509 = Err:509 mm

    Pu

    sehingga momen nominal yang disumbangkan oleh beton dan baja adalah

    sebesar :

    Mnd1 = Cc x ( d - a )

    2

    = Err:509 x ( 224 - Err:509

    2

    = Err:509 Nmm

    Mnd2 = Cs . ( d - d' )

    = Err:509 x ( 224 - 76

    = Err:509 Nmm

    Mnd = Mnd1 + Mnd2

    = Err:509 + Err:509

  • = Err:509 Nmm

    Mn = Mu = Err:509 = Err:509

    0.7

    Mnd = Err:509 Nmm > Mn = Err:509 Nmm

    b. Penulangan Horizontal

    Berdasarkan SNI03-2847-2002 pasal 13.1

    Vn Vu

    Vu = Err:509 kg Dimana :

    = 0.7 Vc = V yang disumbangkan oleh beton

    Vn = Vc + Vs Vs = V yang disumbangkan tulangan

    Berdasarkan SNI03-2847-2002 pasal 13.3.1.(2)

    Vc = 1 + Vu f'c bw. d

    14.Ag 6

    = 1 + Err:509 30 350

    14 x 735000 6

    = Err:509 N = Err:509 kg

    Vs = Av . fy . d

    s

    = 491.0714286 x 300 x 2030

    150

    = 1993750 N = 199375 kg

    Vn = Err:509 + 199375 = Err:509

    Vn Vu

    Err:509 kg Err:509 kg . Ok

    Direncanakan tulangan D 25 - 150

    Av = 1/4 x 22/7 x 25

    = 491.071 mm 59.907 mm

    Syarat :

  • Av 75 f'c x bw x s

    1200 x fy

    75 x 30 x 350 x 150

    1200 x 300

    59.9071547271 mm

    c. Panjang Penyaluran

    Berdasarkan buku T. Paulay-M.J.N.Priestley hal 150, panjang sambungan

    lewatan ls sama dengan ld, sedangkan letak penyaluran dinyatakan

    dalam Ld.

    Ld = mdb x ldb

    Dimana :

    ldb = 1.38 x Ab x fy

    c x f'c

    mdb = Faktor modifikasi = 1.3

    Ab = Luas tulangan

    c = 3 x diameter tulangan

    Untuk tulangan D 13

    Ab = 3.14 x 8

    = 132.7857142857 mm

    c = 3 x 13 = 39 mm

    ldb = 1.38 x 132.78571429 x 300

    39 x 30

    = 257.3513559478 mm

    Jadi untuk :

    Ld = mdb x ldb

    = 1.3 x 257.3513559

    = 334.5567627321 mm

  • Penulangan pada segmen 3 tanpa bukaan

    a. Penulangan Vertikal

    Mu = Err:509 kgm = Err:509 kgcm

    Pu = Err:509 kg

    Mn = Mu = Err:509 = Err:509 kgcm

    0.65

    Pn = Pu = Err:509 = Err:509

    0.65

    lw = 5.6 m

    Pendekatan pertama di misalkan d = 512.4 cm

    Av = Mn = Err:509 = Err:509

    fy x d 3000 512.4

    Dicoba tulangan 10 D 13 As = 13.279 cm

    y1 = 7.6 y3 = 27.6 y5 = 47.6

    y2 = 17.6 y4 = 37.6

  • A = ( 1/4 x 3.14 x 1.3 ) x 2

    = 2.6557142857 cm

    y =( A1 x y1 )+( A2 x y2 )+( A3 x y3 )+( A4 x y4 )+( A5 x y5 )

    A1 + A2 + A3 + A4 + A5

    = 27.6 cm

    d = 560 - 27.6 = 532.4 cm

    Untuk rasio penulangan pada dinding geser berpedoman pada

    SNI03-2847-2002 pasal 23.6.2.(1)

    Vu < 1 x Acv x f'c Dimana :

    12 Acv = Luas bruto penampang

    < 1030403.061307 N = 2257500

    Vu = Err:509

    = Err:509

    Karena Vu = Err:509 N < 1030403.0613066 N

    maka rasio penulangan untuk dinding geser adalah :

    > = 0.0025

    Jika dalam perhitungan dicoba menggunakan =

    Sehingga luas penampang yang diperlukan :

    As = x b x d= 0.00250 x 30 x 532.4

    = 39.93 cm

    Dipasang tulangan untuk bagian tengah 46 D 13 =

    Cek p terpasang

    = As = 61.081 = 0.00382b.d 30 x 532.4

    >

    min

    min

    min2

  • 0.00382 > 0.00250 OK

    dicoba nilai sampai memenuhi Cs + Cc = Ts + Pn sehingga

    dari hasil trial and error, didapat nilai c = 573.864

  • Gambar 4.1. Diagram tegangan dan regangan arah x

    Tabel 4.1. Tabel jarak tulangan terhadap serat atas

    di jarak cm di jarak cm di jarak cm

    d1 7.6 d12 180 d23 400

    d2 17.6 d13 200 d24 420

    d3 27.6 d14 220 d25 440

    d4 37.6 d15 240 d26 460

    d5 47.6 d16 260 d27 480

    d6 60 d17 280 d28 500

    d7 80 d18 300 d29 512.4

    d8 100 d19 320 d30 522.4

    d9 120 d20 340 d31 532.4

    d10 140 d21 360 d32 542.4

    d11 160 d22 380 d33 552.4

    Jarak masing-masing tulangan terhadap tengah-tengah penampang

    Tabel 4.2. Tabel Jarak tulangan tengah penampang

    y jarak cm y jarak cm y jarak cm

    y1 272.4 y12 100 y23 120

    y2 262.4 y13 80 y24 140

    y3 252.4 y14 60 y25 160

  • y4 242.4 y15 40 y26 180

    y5 232.4 y16 20 y27 200

    y6 220 y17 0 y28 220

    y7 200 y18 20 y29 232.4

    y8 180 y19 40 y30 242.4

    y9 160 y20 60 y31 252.4

    y10 140 y21 80 y32 262.4

    y11 120 y22 100 y33 272.4

    Menghitung regangan yang terjadi :

    Tabel 4.3. Tabel regangan

    s Nilai s Nilai s Nilai

    s1 0.00260 s12 0.00641 s23 0.01791

    s2 0.00208 s13 0.00746 s24 0.01896

    s3 0.00156 s14 0.00850 s25 0.02000

    s4 0.00103 s15 0.00955 s26 0.02105

    s5 0.00051 s16 0.01059 s27 0.02209

    s6 0.00014 s17 0.01164 s28 0.02314

    s7 0.00118 s18 0.01268 s29 0.02379

    s8 0.00223 s19 0.01373 s30 0.02431

    s9 0.00327 s20 0.01477 s31 0.02483

    s10 0.00432 s21 0.01582 s32 0.02536

    s11 0.00536 s22 0.01687 s33 0.02588

    Untuk daerah tekan :

    s1=

    c - d1 s1 = c - d1 x c

    s c c

    = 57.3864 - 7.6

    57.3864

    = 0.0026026932

  • Untuk daerah tarik :

    s6=

    d6 - c s6 = d6 - c x c

    s c c

    = 60 - 57.3864

    57.3864

    = 0.000137

    Mencari nilai fs :

    Tabel 4.4. Tabel nilai fs

    fs Mpa fs Mpa fs Mpa

    fs1 520.5386365 fs12 1281.9796614 fs23 3582.177025

    fs2 415.9842109 fs13 1491.0885126 fs24 3791.285877

    fs3 311.4297853 fs14 1700.1973639 fs25 4000.394728

    fs4 206.8753596 fs15 1909.3062152 fs26 4209.503579

    fs5 102.320934 fs16 2118.4150664 fs27 4418.61243

    fs6 27.32655379 fs17 2327.5239177 fs28 4627.721282

    fs7 236.4354051 fs18 2536.632769 fs29 4757.368769

    fs8 445.5442563 fs19 2745.7416202 fs30 4861.923195

    fs9 654.6531076 fs20 2954.8504715 fs31 4966.477621

    fs10 863.7619588 fs21 3163.9593228 fs32 5071.032046

    fs11 1072.87081 fs22 3373.068174 fs33 5175.586472

    Keterangan tabel :

    Untuk daerah tekan

    fs = s x Es

    fs1 = 0.00260 x 200000 = 520.53863652 Mpa > fy

    maka digunakan fy = 300 Mpa

  • fs5 = 0.00051 x 200000 = 102.32093399 Mpa > fy

    maka digunakan fy = 102.320934 Mpa

    Untuk daerah tarik

    fs = s x Es

    fs6 = 0.00014 x 200000 = 27.326553792 Mpa > fy

    maka digunakan fs = 27.32655379 Mpa

    fs15 = 0.00955 x 200000 = 1909.3062152 Mpa > fy

    maka digunakan fy = 300 Mpa

    Besarnya gaya-gaya yang bekerja :

    Tabel 4.5. Tabel nilai Ts dan Cs

    N kN N kN N kN

    Cs1 79.67142857 Ts12 79.671428571 Ts23 79.67142857

    Cs2 79.67142857 Ts13 79.671428571 Ts24 79.67142857

    Cs3 79.67142857 Ts14 79.671428571 Ts25 79.67142857

    Cs4 54.94018479 Ts15 79.671428571 Ts26 79.67142857

    Cs5 27.17351661 Ts16 79.671428571 Ts27 79.67142857

    Cs6 7.257151928 Ts17 79.671428571 Ts28 79.67142857

    Cc7 62.79048829 Ts18 79.671428571 Ts29 79.67142857

    Ts8 79.67142857 Ts19 79.671428571 Ts30 79.67142857

    Ts9 79.67142857 Ts20 79.671428571 Ts31 79.67142857

    Ts10 79.67142857 Ts21 79.671428571 Ts32 79.67142857

    Ts11 79.67142857 Ts22 79.671428571 Ts33 79.67142857

    Keterangan tabel :

    Untuk daerah tekan :

    Cs = As x fs

    Cs1 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 300 = 79671.42857143

  • = 79.6714285714

    Cs5 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 102.321 = 27173.51661293

    = 27.1735166129

    Untuk daerah tarik :

    Ts = As x fs

    Ts6 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 27.3 = 7257.151928484

    = 7.2571519285

    Ts15 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 300 = 79671.42857143

    = 79.6714285714

    Cc = 0,85 . f'c . .c . b

    = 0.85 x 30 x 0.85 x 573.864 x 300

    = 3731549.3595 N

    = 3731.5493595 kN

    Kontrol H = 0

    ( Cs1 + Cs2 + + Cs7 ) + Cc = ( Ts8 + Ts9 + . + Ts33 ) + Pn

    321.1279871187 + 3731.5493595 = 2141.5047830712 + Err:509

    4052.677 kN = Err:509 kN

    sehingga besarnya momen yang terjadi terhadap titik berat penampang :

    Tabel 4.6. Tabel nilai Mn

    Mn kNm N kNm N kNm

    Mn1 217.025 Mn12 79.671 Mn23 95.606

    Mn2 209.058 Mn13 63.737 Mn24 111.540

    Mn3 201.091 Mn14 47.803 Mn25 127.474

    Mn4 133.175 Mn15 31.869 Mn26 143.409

    Mn5 63.15 Mn16 15.934 Mn27 159.343

    Mn6 15.97 Mn17 0.000 Mn28 175.277

    Mn7 125.58 Mn18 15.934 Mn29 185.156

    Mn8 143.409 Mn19 31.869 Mn30 193.124

    Mn9 127.474 Mn20 47.803 Mn31 201.091

    Mn10 111.540 Mn21 63.737 Mn32 209.058

    Mn11 95.606 Mn22 79.671 Mn33 217.025

  • Keterangan tabel :

    Mn1 = Nd1 x y1

    = 79.67142857 x 272.4 = 21702.497143 kNcm =

    Mn2 = Nd2 x y1

    = 79.67142857 x 262.4 = 20905.782857 kNcm =

    Jika c = 573.8638 mm, maka a = .c

    = 0.85 x 573.8638

    = 487.78423 mm

    yc = h/2 - a/2

    = 5600 / 2 - 487.78423 / 2

    = 2556.107885 mm

    Mn = ( Cc x yc ) + ( Mn1 + Mn2 +.+ Mn33 )

    = ( 3731.5493595 x 2.556107885 ) + 3739.21

    = 13277.44834101 kNm > Mn = Err:509 kNm

    Kontrol terhadap sumbu X

    Mu = Err:509 kgcm = Err:509

    Pu = Err:509 kg = Err:509

    Kuat Nominal Penampang :

    untuk mengetahui nilai c dapat diselesaikan dengan menggunakan persamaan

    Jika diketahui data sebagai berikut :

    As' 33 D 16 = 6637.714285714 mm fy = 300

    As 33 D 16 = 6637.714285714 mm = 0.85

    d' = 76 mm Pu = Err:509

    b = 5600 mm = Err:509

    Maka Cc + Cs = Ts + Pu

    Dimana : Cc ( Beton tertekan ) = 0,85 . f'c . a . b

    Cs ( Baja tertekan ) = As' ( fs1 - 0,85 . f'c )

    Ts ( Baja tertarik ) = As1 . Fy1

    Momen Nominal yang disumbangkan oleh beton :

  • Mnd1 = Cc xd -

    a

    2

    Mnd2 = Cs . ( d - d' )

    Mn = Mnd1 + Mnd2 > Mn = Mu

    untuk mendapatkan nilai c, maka :

    fs' = s' . Es = 0,003 ( c - d' ) .Es = 600 ( c - d' ) ;

    c c

    Maka :

    Nd1 + Nd2 = Nt + Pu

    ( 0,85 .f'c. .c.b ) + 600 ( c - d' ) . As' - 0,85 . f''c. As' =

    c

    apabila persamaan tersebut dikalikan c, maka :

    ( 0,85 .f'c. .c.b ) + ((600 ( c - d' )).As' - 0,85. f'c.As'.c ) = ( As.fy + Pu ) c

    Setelah dilakukan pengelompokan, maka didapatkan persamaan kuadrat :

    ( 0,85.f'c..b.c ) + (600.c.As'-600.d'.As'-0,85. f'c.As'.c)-( As.fy.c)-Pu.c = 0

    ( 0,85.f'c..b.c ) + (600.As' - 0,85. f'c.As' - As.fy - Pu).c - 600.d'.As' = 0

    121380 c Err:509 c - 302679771.4

    dari persamaan di atas, di dapatkan nilai c = Err:509

    a = x c = 0.85 x Err:509 = Err:509

    y = fy = 300 = 0.00150

    Es 200000

    s = 0,003 . c - d' = 0.003 Err:509 - 76 =

    c Err:509

  • Gambar 4.2. Diagram tegangan dan regangan arah y

    Karena s > y, maka dapat disimpulkan bahwa tulangan leleh meluluh, dengan

    demikian maka yang digunakan adalah fy = 300 Mpa

    Gaya-gaya yang timbul :

    Cc = 0,85 . f'c . a . b

    = 0.85 x 30 x Err:509 x 5600

    = Err:509 N

    Cs = 600 ( c - d' ) . As' - 0,85 . f''c. As'

    c

    = Err:509 - 169261.714285714 = Err:509

    Ts = As . Fy

    = ( 66 x 3.14 x 8 ) x 300

    = 3982628.57142857 N

    Kontrol :

    Cc + Cs = Ts + Pu

    Err:509 + Err:509 = 3982628.57142857 +

    Err:509 N = Err:509 N

    e = Mu = Err:509 = Err:509 mm

    Pu

    sehingga momen nominal yang disumbangkan oleh beton dan baja adalah

    sebesar :

    Mnd1 = Cc x ( d - a )

    2

    = Err:509 x ( 224 - Err:509

    2

    = Err:509 Nmm

  • Mnd2 = Cs . ( d - d' )

    = Err:509 x ( 224 - 76

    = Err:509 Nmm

    Mnd = Mnd1 + Mnd2

    = Err:509 + Err:509

    = Err:509 0

    Mn = Mu = Err:509 = Err:509

    0.65

    Mnd = Err:509 Nmm > Mn = Err:509 Nmm

    b. Penulangan Horizontal

    Berdasarkan SNI03-2847-2002 pasal 13.1

    Vn Vu

    Vu = -33646.38 kg Dimana :

    = 0.7 Vc = V yang disumbangkan oleh beton

    Vn = Vc + Vs Vs = V yang disumbangkan tulangan

    Berdasarkan SNI03-2847-2002 pasal 13.3.1.(2)

    Vc = 1 + Vu f'c bw. d

    14.Ag 6

    = 1 + -33646.38 30 350

    14 x 2257500 6

    = 1764981 N = 176498.0699 kg

  • Vs = Av . fy . d

    s

    = 132.7857143 x 300 x 5530

    300

    = 734305 N = 73430.5 kg

    Vn = 176498 + 73430.5 = 249929

    Vn Vu

    249929 kg -33646 kg . Ok

    Direncanakan tulangan D 13 - 300

    Av = 1/4 x 22/7 x 13

    = 132.7857142857 mm 119.8143094543 mm

    Syarat :

    Av 75 f'c x bw x s

    1200 x fy

    75 x 30 x 350 x 300

    1200 x 300

    119.8143094543 mm

    c. Panjang Penyaluran

    Berdasarkan buku T. Paulay-M.J.N.Priestley hal 150, panjang sambungan

    lewatan ls sama dengan ld, sedangkan letak penyaluran dinyatakan

    dalam Ld.

    Ld = mdb x ldb

    Dimana :

    ldb = 1.38 x Ab x fy

    c x f'c

    mdb = Faktor modifikasi = 1.3

    Ab = Luas tulangan

    c = 3 x diameter tulangan

    Untuk tulangan D 13

  • Ab = 3.14 x 6.5

    = 132.7857142857 mm

    c = 3 x 13 = 39 mm

    ldb = 1.38 x 132.78571429 x 300

    39 x 5.477226

    = 257.3513559478 mm

    Jadi untuk :

    Ld = mdb x ldb

    = 1.3 x 257.3513559

    = 334.5567627321 mm

    4 Penulangan pada segmen 4 ( ada bukaan )

    a. Penulangan Vertikal

    Mu = 927.92 kgm = 92792.01 kgcm

    Pu = -51117.355 kg

    Mn = Mu = 92792.01 = 142756.93846154 kgcm

    0.65

    Pn = Pu = -51117.4 = -78642.084615385

    0.65

    lw = 2.1 m

    Pendekatan pertama di misalkan d = 162.4 cm

    Av = Mn = 142756.938461538 = 0.293015063

    fy x d 3000 162.4

  • Dicoba tulangan 10 D 13 As = 13.279 cm

    y1 = 7.6 y3 = 27.6 y5 = 47.6

    y2 = 17.6 y4 = 37.6

    A = ( 1/4 x 3.14 x 1.3 ) x 2

    = 2.6557142857 cm

    y =( A1 x y1 )+( A2 x y2 )+( A3 x y3 )+ . +( A5 x y5 )

    A1 + A2 + A3 + . + A5

    = 27.6 cm

    d = 210 - 27.6 = 182.4 cm

    Untuk rasio penulangan pada dinding geser berpedoman pada

    SNI03-2847-2002 pasal 23.6.2.(1)

    Vu < 1 x Acv x f'c Dimana :

    12 Acv = Luas bruto penampang

    < 1030403.061307 N = 2257500

    Vu = 113.927

    = 1139.27

    Karena Vu = 1139.27 N < 1030403.0613066 N

    maka rasio penulangan untuk dinding geser adalah :

    > = 0.0025min

  • Jika dalam perhitungan dicoba menggunakan =

    Sehingga luas penampang yang diperlukan :

    As = x b x d= 0.0025 x 30 x 182.4

    = 13.68 cm

    Dipasang tulangan untuk bagian tengah 16 D 13 =

    Cek terpasang

    = As = 21.246 = 0.00388b.d 30 x 182.4

    > min

    0.00388 > 0.00250 OK

    dicoba nilai sampai memenuhi Cs + Cc = Ts + Pn sehingga

    dari hasil trial and error, didapat nilai c = 423.114

    min

  • Gambar 4.1. Diagram tegangan dan regangan

    Tabel 4.1. Tabel jarak tulangan terhadap serat atas penampang

    di jarak cm di jarak cm di jarak cm

    d1 7.6 d6 107.6 d11 182.4

    d2 27.6 d7 127.6 d12 192.4

    d3 47.6 d8 147.6 d13 202.4

    d4 67.6 d9 162.4

    d5 87.6 d10 172.4

    Menghitung regangan yang terjadi :

    Tabel 4.3. Tabel regangan pada

    s Nilai s Nilai s Nilai

    s1 0.00246 s6 0.00463 s11 0.00993

    s2 0.00104 s7 0.00605 s12 0.01064

    s3 0.00037 s8 0.00747 s13 0.01135

    s4 0.00179 s9 0.00851

    s5 0.00321 s10 0.00922

    Untuk daerah tekan :

    s1=

    c - d1 s1 = c - d1 x c

    s c c

    = 42.3114 - 7.6

    42.3114

    = 0.0024611385

    Untuk daerah tarik :

    s3=

    d3 - c s3 = d3 - c x c

    s c c

  • = 47.6 - 42.3114

    42.3114

    = 0.00037

    Mencari nilai fs :

    Tabel 4.4. Tabel nilai fs

    fs Mpa fs Mpa fs Mpa

    fs1 492.227703 fs6 925.82883632 fs11 1986.535128

    fs2 208.6163951 fs7 1209.4401442 fs12 2128.340782

    fs3 74.99491272 fs8 1493.0514521 fs13 2270.146436

    fs4 358.6062206 fs9 1702.9238199

    fs5 642.2175285 fs10 1844.7294738

    Keterangan tabel :

    Untuk daerah tekan

    fs = s x Es

    fs1 = 0.00246 x 200000 = 492.22770301 Mpa > fy

    maka digunakan fy = 300 Mpa

    Untuk daerah tarik

    fs = s x Es

    fs3 = 0.00037 x 200000 = 74.994912722 Mpa > fy

    maka digunakan fs = 74.99491272 Mpa

    fs4 = 0.00179 x 200000 = 358.60622059 Mpa > fy

    maka digunakan fy = 300 Mpa

    Besarnya gaya-gaya yang bekerja :

    Tabel 4.4. Tabel nilai fs

    N kN N kN N kN

    Cs1 120.6857143 Cs6 120.68571429 Ts11 120.6857143

    Cs2 83.92339553 Ts7 120.68571429 Ts12 120.6857143

    Cs3 30.16938203 Ts8 120.68571429 Ts13 120.6857143

    Cs4 120.6857143 Ts9 120.68571429

    Cs5 120.6857143 Ts10 120.68571429

  • Keterangan tabel :

    Untuk daerah tekan :

    Cs = As' x fs'

    Cs1 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 16 ) x 300 = 120685.7142857

    = 120.6857142857

    Cs2 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 16 ) x 208.616 = 83923.39553233

    = 83.9233955323

    Untuk daerah tarik :

    Ts = As x fs

    Ts3 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 16 ) x 75 = 30169.38203223

    = 30.1693820322

    Ts4 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 16 ) x 300 = 120685.7142857

    = 120.6857142857

    Cc = 0,85 . f'c . .c . b = 2751.300736 kN

    = 0.85 x 30 x 0.85 x 423.114 x 300

    = 2751300.73575 N

    = 2751.30073575 kN

    Kontrol H = 0

    ( Cs1 + Cs2 ) + Cc = ( Ts3 + Ts4 + . + Ts13 ) + Pn

    204.609109818 + 2751.30073575 = 1237.0265248894 + -786.4208461538

    2955.910 kN = 450.606 kN

    Mencari titik tengah penampang tulangan

    A = 1/4 x 22/7 x 1.3 x 2

    = 2.6557142857 cm

    y = ( A1 x d1 ) + ( A2 x d2 ) + ( A3 x d3 ) + + ( A13 x d13 )

    A1 + A2 + A3 + . + A13

    = 4070.6788571429

  • 34.5242857143

    = 117.9076923077 cm

    Tabel 4.1. Tabel jarak tulangan terhadap tengah penampang

    y jarak cm y jarak cm y jarak cm

    y1 110.3076923 y6 10.307692308 y11 64.49230769

    y2 90.30769231 y7 9.6923076923 y12 74.49230769

    y3 70.30769231 y8 29.692307692 y13 84.49230769

    y4 50.30769231 y9 44.492307692

    y5 30.30769231 y10 54.492307692

    sehingga besarnya momen yang terjadi terhadap titik berat penampang :

    Tabel 4.4. Tabel nilai fs

    Mn kNm Mn kNm Mn kNm

    Mn1 133.126 Mn6 12.440 Mn11 77.833

    Mn2 75.789 Mn7 11.697 Mn12 89.902

    Mn3 21.211 Mn8 35.834 Mn13 101.970

    Mn4 60.714 Mn9 53.696

    Mn5 36.577 Mn10 65.764

    Keterangan tabel :

    Mn1 = Cc1 x y1

    = 120.6857143 x 110.3077 = 13312.562637 kNcm =

    Mn2 = Cc2 x y2

    = 83.92339553 x 90.30769 = 7578.9281812 kNcm =

    Jika c = 423.1143 mm, maka a = .c

    = 0.85 x 423.1143

    = 359.647155 mm

    yc = y - a/2

    = 1179.076923 - 359.647155 / 2

    = 999.2533456 mm

  • Mn = ( Cc x yc ) + ( Mn1 + Mn2 +.+ Mn13 )

    = ( 2751.30073575 x 0.9992533456 ) + 776.55

    = 3525.801 kNm > Mn = 14.28 kNm

    Kontrol terhadap sumbu X

    Mu = Err:509 kgcm = Err:509 Nmm

    Pu = -51117.355 kg = -511173.55 N

    Kuat Nominal Penampang :

    untuk mengetahui nilai c dapat diselesaikan dengan menggunakan persamaan

    Jika diketahui data sebagai berikut :

    As' 13 D 16 = 2614.857142857 mm fy = 300

    f'c = 30

    As 13 D 16 = 2614.857142857 mm = 0.85

    d' = 76 mm Pu = -51117.355

    b = 2100 mm = -511173.55

    Maka Cc + Cs = Ts + Pu

    Dimana : Cc ( Beton tertekan ) = 0,85 . f'c . a . b

    Cs ( Baja tertekan ) = As' ( fs1 - 0,85 . f'c )

    Ts ( Baja tertarik ) = As1 . Fy1

    Momen Nominal yang disumbangkan oleh beton :

    Mnd1 = Cc xd -

    a

    2

    Mnd2 = Nd2 . ( d - d' )

    Mn = Mnd1 + Mnd2 > Mn = Mu

    untuk mendapatkan nilai c, maka :

    fs' = s' . Es = 0,003 ( c - d' ) .Es = 600 ( c - d' ) ;

    c c

    Maka :

    Nd1 + Nd2 = Nt + Pu

  • ( 0,85 .f'c. .c.b ) + 600 ( c - d' ) . As' - 0,85 . f''c. As' =

    c

    apabila persamaan tersebut dikalikan c, maka :

    ( 0,85 .f'c. .c.b ) + ((600 ( c - d' )).As' - 0,85. f'c.As'.c ) = ( As.fy + Pu ) c

    Setelah dilakukan pengelompokan, maka didapatkan persamaan kuadrat :

    ( 0,85.f'c..b.c ) + (600.c.As'-600.d'.As'-0,85. f'c.As'.c)-( As.fy.c)-Pu.c = 0

    ( 0,85.f'c..b.c ) + (600.As' - 0,85. f'c.As' - As.fy - Pu).c - 600.d'.As' = 0

    45518 c 444494.693 c - 119237485.7

    dari persamaan di atas, di dapatkan nilai c = 46.5317

    a = x c = 0.85 x 46.5317 = 39.5519

    y = fy = 300 = 0.00150

    Es 200000

    s = 0,003 . c - d' = 0.003 47 - 76 =

    c 46.5317

    Gambar 4.2. Diagram tegangan dan regangan arah y

    Karena s > y, maka dapat disimpulkan bahwa tulangan leleh meluluh, dengan

    demikian maka yang digunakan adalah fy = 300 Mpa

    Gaya-gaya yang timbul :

    Cc = 0,85 . f'c . a . b

    = 0.85 x 30 x 39.552 x 2100

    = 2118006.08835035 N

    Cs = 600 ( c - d' ) . As' - 0,85 . f''c. As'

    c

    = -993586.495493208 - 66678.8571428571 = -1060265.35264

    Ts = As . Fy

  • = ( 2614.857 + 2614.857143 ) x 300

    = 1568914.28571429 N

    Nd = Cc + Cs

    Kontrol :

    Nd = Nt + Pu

    1057740.736 = 1568914.28571429 + -511173.55

    1057740.736 N = 1057740.73571429 N . Ok

    e = Mu = Err:509 = Err:509 mm

    Pu -511173.55

    sehingga momen nominal yang disumbangkan oleh beton dan baja adalah

    sebesar :

    Mnd1 = Cc x ( d - a )

    2

    = 1057740.736 x ( 224 - 39.5519

    2

    = 216016078.692259 Nmm

    Mnd2 = Cs . ( d - d' )

    = -1060265.35263606 x ( 224 - 76

    = -156919272.190138 Nmm

    Mnd = Mnd1 + Mnd2

    = 216016078.692259 + -156919272.19014

    = 59096806.5021215 0

    Mn = Mu = Err:509 = Err:509

    0.7

    Mnd = 59096806.50212 Nmm > Mn = Err:509 Nmm

    b. Penulangan Horizontal

    Berdasarkan SNI03-2847-2002 pasal 13.1

    Vn Vu

  • Vu = 1139.27 kg Dimana :

    = 0.7 Vc = V yang disumbangkan oleh beton

    Vn = Vc + Vs Vs = V yang disumbangkan tulangan

    Berdasarkan SNI03-2847-2002 pasal 13.3.1.(2)

    Vc = 1 + Vu f'c bw. d

    14.Ag 6

    = 1 + 1139.27 30 350

    14 x 735000 6

    = 648667 N = 64866.66051 kg

    Vs = Av . fy . d

    s

    = 491.0714286 x 300 x 2030

    150

    = 1993750 N = 199375 kg

    Vn = 64867 + 199375 = 264242

    Vn Vu

    264242 kg 1139 kg . Ok

    Direncanakan tulangan D 25 - 150

    Av = 1/4 x 22/7 x 25

    = 491.071 mm 59.907 mm

    Syarat :

    Av 75 f'c x bw x s

    1200 x fy

    75 x 30 x 350 x 150

    1200 x 300

    59.9071547271 mm

    c. Panjang Penyaluran

    Berdasarkan buku T. Paulay-M.J.N.Priestley hal 150, panjang sambungan

  • lewatan ls sama dengan ld, sedangkan letak penyaluran dinyatakan

    dalam Ld.

    Ld = mdb x ldb

    Dimana :

    ldb = 1.38 x Ab x fy

    c x f'c

    mdb = Faktor modifikasi = 1.3

    Ab = Luas tulangan

    c = 3 x diameter tulangan

    Untuk tulangan D 16

    Ab = 3.14 x 8

    = 201.1428571429 mm

    c = 3 x 16 = 48 mm

    ldb = 1.38 x 201.14285714 x 300

    48 x 30

    = 316.7401303973 mm

    Jadi untuk :

    Ld = mdb x ldb

    = 1.3 x 316.7401304

    = 411.7621695165 mm

    Penulangan pada segmen 4 tanpa bukaan

  • a. Penulangan Vertikal

    Mu = 927.92 kgm = 92792.01 kgcm

    Pu = -51117.355 kg

    Mn = Mu = 92792.01 = 142756.93846154 kgcm

    0.65

    Pn = Pu = -51117.4 = -78642.084615385

    0.65

    lw = 5.6 m

    Pendekatan pertama di misalkan d = 512.4 cm

    Av = Mn = 142756.93846154 = 0.0929

    fy x d 3000 512.4

    Dicoba tulangan 10 D 13 As = 13.279 cm

    y1 = 7.6 y3 = 27.6 y5 = 47.6

    y2 = 17.6 y4 = 37.6

    A = ( 1/4 x 3.14 x 1.3 ) x 2

    = 2.6557142857 cm

    y =( A1 x y1 )+( A2 x y2 )+( A3 x y3 )+( A4 x y4 )+( A5 x y5 )

    A1 + A2 + A3 + A4 + A5

    = 27.6 cm

    d = 560 - 27.6 = 532.4 cm

  • Untuk rasio penulangan pada dinding geser berpedoman pada

    SNI03-2847-2002 pasal 23.6.2.(1)

    Vu < 1 x Acv x f'c Dimana :

    12 Acv = Luas bruto penampang

    < 1030403.061307 N = 2257500

    Vu = 113.927

    = 1139.27

    Karena Vu = 1139.27 N < 1030403.0613066 N

    maka rasio penulangan untuk dinding geser adalah :

    > = 0.0025

    Jika dalam perhitungan dicoba menggunakan =

    Sehingga luas penampang yang diperlukan :

    As = x b x d= 0.00250 x 30 x 532.4

    = 39.93 cm

    Dipasang tulangan untuk bagian tengah 46 D 13 =

    Cek p terpasang

    = As = 61.081 = 0.00382b.d 30 x 532.4

    >

    0.00382 > 0.00250 OK

    dicoba nilai sampai memenuhi Cs + Cc = Ts + Pn sehingga

    dari hasil trial and error, didapat nilai c = 533.569

    min

    min

    min2

  • Gambar 4.1. Diagram tegangan dan regangan arah x

  • Tabel 4.1. Tabel jarak tulangan terhadap serat atas

    di jarak cm di jarak cm di jarak cm

    d1 7.6 d12 180 d23 400

    d2 17.6 d13 200 d24 420

    d3 27.6 d14 220 d25 440

    d4 37.6 d15 240 d26 460

    d5 47.6 d16 260 d27 480

    d6 60 d17 280 d28 500

    d7 80 d18 300 d29 512.4

    d8 100 d19 320 d30 522.4

    d9 120 d20 340 d31 532.4

    d10 140 d21 360 d32 542.4

    d11 160 d22 380 d33 552.4

    Jarak masing-masing tulangan terhadap tengah-tengah penampang

    Tabel 4.2. Tabel Jarak tulangan tengah penampang

    y jarak cm y jarak cm y jarak cm

    y1 272.4 y12 100 y23 120

    y2 262.4 y13 80 y24 140

    y3 252.4 y14 60 y25 160

    y4 242.4 y15 40 y26 180

    y5 232.4 y16 20 y27 200

    y6 220 y17 0 y28 220

    y7 200 y18 20 y29 232.4

    y8 180 y19 40 y30 242.4

    y9 160 y20 60 y31 252.4

    y10 140 y21 80 y32 262.4

  • y11 120 y22 100 y33 272.4

    Menghitung regangan yang terjadi :

    Tabel 4.3. Tabel regangan

    s Nilai s Nilai s Nilai

    s1 0.00257 s12 0.00712 s23 0.01949

    s2 0.00201 s13 0.00825 s24 0.02061

    s3 0.00145 s14 0.00937 s25 0.02174

    s4 0.00089 s15 0.01049 s26 0.02286

    s5 0.00032 s16 0.01162 s27 0.02399

    s6 0.00037 s17 0.01274 s28 0.02511

    s7 0.00150 s18 0.01387 s29 0.02581

    s8 0.00262 s19 0.01499 s30 0.02637

    s9 0.00375 s20 0.01612 s31 0.02693

    s10 0.00487 s21 0.01724 s32 0.02750

    s11 0.00600 s22 0.01837 s33 0.02806

    Untuk daerah tekan :

    s1=

    c - d1 s1 = c - d1 x c

    s c c

    = 53.3569 - 7.6

    53.3569

    = 0.0025726886

    Untuk daerah tarik :

    s8=

    d8 - c s8 = d8 - c x c

    s c c

    = 100 - 53.3569

    53.3569

    = 0.002623

  • Mencari nilai fs :

    Tabel 4.4. Tabel nilai fs

    fs Mpa fs Mpa fs Mpa

    fs1 514.5377156 fs12 1424.1067364 fs23 3898.01497

    fs2 402.0873413 fs13 1649.0074849 fs24 4122.915718

    fs3 289.6369671 fs14 1873.9082334 fs25 4347.816467

    fs4 177.1865928 fs15 2098.8089819 fs26 4572.717215

    fs5 64.7362186 fs16 2323.7097303 fs27 4797.617964

    fs6 74.70224547 fs17 2548.6104788 fs28 5022.518712

    fs7 299.602994 fs18 2773.5112273 fs29 5161.957176

    fs8 524.5037424 fs19 2998.4119758 fs30 5274.407551

    fs9 749.4044909 fs20 3223.3127243 fs31 5386.857925

    fs10 974.3052394 fs21 3448.2134728 fs32 5499.308299

    fs11 1199.205988 fs22 3673.1142213 fs33 5611.758673

    Keterangan tabel :

    Untuk daerah tekan

    fs = s x Es

    fs1 = 0.00257 x 200000 = 514.53771557 Mpa > fy

    maka digunakan fy = 300 Mpa

    fs7 = 0.00150 x 200000 = 299.60299395 Mpa > fy

    maka digunakan fy = 299.602994 Mpa

    Untuk daerah tarik

    fs = s x Es

    fs8 = 0.00262 x 200000 = 524.50374244 Mpa > fy

    maka digunakan fs = 300 Mpa

  • fs15 = 0.01049 x 200000 = 2098.8089819 Mpa > fy

    maka digunakan fy = 300 Mpa

    Besarnya gaya-gaya yang bekerja :

    Tabel 4.5. Tabel nilai Ts dan Cs

    N kN N kN N kN

    Cs1 79.67142857 Ts12 79.671428571 Ts23 79.67142857

    Cs2 79.67142857 Ts13 79.671428571 Ts24 79.67142857

    Cs3 76.91930312 Ts14 79.671428571 Ts25 79.67142857

    Cs4 47.05569658 Ts15 79.671428571 Ts26 79.67142857

    Cs5 17.19209005 Ts16 79.671428571 Ts27 79.67142857

    Cs6 19.83878205 Ts17 79.671428571 Ts28 79.67142857

    Cc7 79.56599511 Ts18 79.671428571 Ts29 79.67142857

    Ts8 79.67142857 Ts19 79.671428571 Ts30 79.67142857

    Ts9 79.67142857 Ts20 79.671428571 Ts31 79.67142857

    Ts10 79.67142857 Ts21 79.671428571 Ts32 79.67142857

    Ts11 79.67142857 Ts22 79.671428571 Ts33 79.67142857

    Keterangan tabel :

    Untuk daerah tekan :

    Cs = As x fs

    Cs1 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 300 = 120685.7142857

    = 120.6857142857

    Cs7 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 299.603 = 120526.0044248

    = 120.5260044248

    Untuk daerah tarik :

    Ts = As x fs

    Ts8 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 524.5 = 211000.3626739

    = 211.0003626739

  • Ts15 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 300 = 120685.7142857

    = 120.6857142857

    Cc = 0,85 . f'c . .c . b

    = 0.85 x 30 x 0.85 x 533.569 x 300

    = 3469530.47175 N

    = 3469.53047175 kN

    Kontrol H = 0

    ( Cs1 + Cs2 + + Cs5 ) + Cc = ( Ts6 + Ts7 + . + Ts33 ) + Pn

    300.5099468969 + 3469.53047175 = 2170.8619200114 + -786.4208461538

    3770.040 kN = 1384.441 kN

    sehingga besarnya momen yang terjadi terhadap titik berat penampang :

    Tabel 4.6. Tabel nilai Mn

    Mn kNm N kNm N kNm

    Mn1 217.025 Mn12 79.671 Mn23 95.606

    Mn2 209.058 Mn13 63.737 Mn24 111.540

    Mn3 194.144 Mn14 47.803 Mn25 127.474

    Mn4 114.063 Mn15 31.869 Mn26 143.409

    Mn5 39.95 Mn16 15.934 Mn27 159.343

    Mn6 43.65 Mn17 0.000 Mn28 175.277

    Mn7 159.13 Mn18 15.934 Mn29 185.156

    Mn8 143.409 Mn19 31.869 Mn30 193.124

    Mn9 127.474 Mn20 47.803 Mn31 201.091

    Mn10 111.540 Mn21 63.737 Mn32 209.058

    Mn11 95.606 Mn22 79.671 Mn33 217.025

    Keterangan tabel :

    Mn1 = Nd1 x y1

    = 79.67142857 x 272.4 = 21702.497143 kNcm =

    Mn2 = Nd2 x y1

    = 79.67142857 x 262.4 = 20905.782857 kNcm =

    Jika c = 533.5687 mm, maka a = .c

    = 0.85 x 533.5687

  • = 453.533395 mm

    yc = h/2 - a/2

    = 5600 / 2 - 453.533395 / 2

    = 2573.233303 mm

    Mn = ( Cc x yc ) + ( Mn1 + Mn2 +.+ Mn33 )

    = ( 3469.53047175 x 2.5732333025 ) + 3751.18

    = 12679.09235439 kNm > Mn = 142.7569384615 kNm

    Kontrol terhadap sumbu X

    Mu = -165.096 kgcm = -16509.57

    Pu = -51117.355 kg = -511173.55

    Kuat Nominal Penampang :

    untuk mengetahui nilai c dapat diselesaikan dengan menggunakan persamaan

    Jika diketahui data sebagai berikut :

    As' 33 D 16 = 6637.714285714 mm fy = 300

    As 33 D 16 = 6637.714285714 mm = 0.85

    d' = 76 mm Pu = -51117.355

    b = 5600 mm = -511173.55

    Maka Cc + Cs = Ts + Pu

    Dimana : Cc ( Beton tertekan ) = 0,85 . f'c . a . b

    Cs ( Baja tertekan ) = As' ( fs1 - 0,85 . f'c )

    Ts ( Baja tertarik ) = As1 . Fy1

    Momen Nominal yang disumbangkan oleh beton :

    Mnd1 = Cc xd -

    a

    2

    Mnd2 = Cs . ( d - d' )

    Mn = Mnd1 + Mnd2 > Mn = Mu

    untuk mendapatkan nilai c, maka :

  • fs' = s' . Es = 0,003 ( c - d' ) .Es = 600 ( c - d' ) ;

    c c

    Maka :

    Nd1 + Nd2 = Nt + Pu

    ( 0,85 .f'c. .c.b ) + 600 ( c - d' ) . As' - 0,85 . f''c. As' =

    c

    apabila persamaan tersebut dikalikan c, maka :

    ( 0,85 .f'c. .c.b ) + ((600 ( c - d' )).As' - 0,85. f'c.As'.c ) = ( As.fy + Pu ) c

    Setelah dilakukan pengelompokan, maka didapatkan persamaan kuadrat :

    ( 0,85.f'c..b.c ) + (600.c.As'-600.d'.As'-0,85. f'c.As'.c)-( As.fy.c)-Pu.c = 0

    ( 0,85.f'c..b.c ) + (600.As' - 0,85. f'c.As' - As.fy - Pu).c - 600.d'.As' = 0

    121380 c 341911.836 c - 302679771.4

    dari persamaan di atas, di dapatkan nilai c = 48.5479

    a = x c = 0.85 x 48.5479 = 41.2657

    y = fy = 300 = 0.00150

    Es 200000

    s = 0,003 . c - d' = 0.003 48.5479 - 76 =

    c 48.5479

    Gambar 4.2. Diagram tegangan dan regangan arah y

    Karena s > y, maka dapat disimpulkan bahwa tulangan leleh meluluh, dengan

    demikian maka yang digunakan adalah fy = 300 Mpa

    Gaya-gaya yang timbul :

    Cc = 0,85 . f'c . a . b

  • = 0.85 x 30 x 41.266 x 5600

    = 5892747.28908252 N

    Cs = 600 ( c - d' ) . As' - 0,85 . f''c. As'

    c

    = -2252030.55336824 - 169261.714285714 = -2421292.26765

    Ts = As . Fy

    = ( 66 x 3.14 x 8 ) x 300

    = 3982628.57142857 N

    Kontrol :

    Cc + Cs = Ts + Pu

    5892747.29 + -2421292.267654 = 3982628.57142857 +

    3471455.021 N = 3471455.02142857 N

    e = Mu = -16509.57 = 0.0322973871 mm

    Pu -511173.55

    sehingga momen nominal yang disumbangkan oleh beton dan baja adalah

    sebesar :

    Mnd1 = Cc x ( d - a )

    2

    = 5892747.289 x ( 224 - 41.2657

    2

    = 1198391111.89668 Nmm

    Mnd2 = Cs . ( d - d' )

    = -2421292.26765395 x ( 224 - 76

    = -358351255.612785 Nmm

    Mnd = Mnd1 + Mnd2

    = 1198391111.89668 + -358351255.61279

    = 840039856.283894 0

  • Mn = Mu = -16509.57 = -25399

    0.65

    Mnd = 840039856.283894 Nmm > Mn = -25399 Nmm

    b. Penulangan Horizontal

    Berdasarkan SNI03-2847-2002 pasal 13.1

    Vn Vu

    Vu = 1139.27 kg Dimana :

    = 0.7 Vc = V yang disumbangkan oleh beton

    Vn = Vc + Vs Vs = V yang disumbangkan tulangan

    Berdasarkan SNI03-2847-2002 pasal 13.3.1.(2)

    Vc = 1 + Vu f'c bw. d

    14.Ag 6

    = 1 + 11392.7 30 350

    14 x 2257500 6

    = 1767499 N = 176749.8587 kg

    Vs = Av . fy . d

    s

    = 132.7857143 x 300 x 5530

    300

    = 734305 N = 73430.5 kg

    Vn = 176750 + 73430.5 = 250180

  • Vn Vu

    250180 kg 1139 kg . Ok

    Direncanakan tulangan D 13 - 300

    Av = 1/4 x 22/7 x 13

    = 132.7857142857 mm 119.8143094543 mm

    Syarat :

    Av 75 f'c x bw x s

    1200 x fy

    75 x 30 x 350 x 300

    1200 x 300

    119.8143094543 mm

    c. Panjang Penyaluran

    Berdasarkan buku T. Paulay-M.J.N.Priestley hal 150, panjang sambungan

    lewatan ls sama dengan ld, sedangkan letak penyaluran dinyatakan

    dalam Ld.

    Ld = mdb x ldb

    Dimana :

    ldb = 1.38 x Ab x fy

    c x f'c

    mdb = Faktor modifikasi = 1.3

    Ab = Luas tulangan

    c = 3 x diameter tulangan

    Untuk tulangan D 13

    Ab = 3.14 x 6.5

    = 132.7857142857 mm

    c = 3 x 13 = 39 mm

    ldb = 1.38 x 132.78571429 x 300

    39 x 5.477226

    = 257.3513559478 mm

  • Jadi untuk :

    Ld = mdb x ldb

    = 1.3 x 257.3513559

    = 334.5567627321 mm

    5 Penulangan pada segmen 4 ( ada bukaan )

    a. Penulangan Vertikal

    Mu = 1122.07 kgm = 112206.59 kgcm

    Pu = -83483.937 kg

    Mn = Mu = 112206.59 = 172625.52307692 kgcm

    0.65

    Pn = Pu = -83483.9 = -128436.82615385

    0.65

    lw = 2.1 m

    Pendekatan pertama di misalkan d = 162.4 cm

    Av = Mn = 172625.523076923 = 0.354321681

    fy x d 3000 162.4

    Dicoba tulangan 10 D 13 As = 13.279 cm

  • y1 = 7.6 y3 = 27.6 y5 = 47.6

    y2 = 17.6 y4 = 37.6

    A = ( 1/4 x 3.14 x 1.3 ) x 2

    = 2.6557142857 cm

    y =( A1 x y1 )+( A2 x y2 )+( A3 x y3 )+ . +( A5 x y5 )

    A1 + A2 + A3 + . + A5

    = 27.6 cm

    d = 210 - 27.6 = 182.4 cm

    Untuk rasio penulangan pada dinding geser berpedoman pada

    SNI03-2847-2002 pasal 23.6.2.(1)

    Vu < 1 x Acv x f'c Dimana :

    12 Acv = Luas bruto penampang

    < 1030403.061307 N = 2257500

    Vu = 2687.511

    = 26875.11

    Karena Vu = 26875.11 N < 1030403.0613066 N

    maka rasio penulangan untuk dinding geser adalah :

    > = 0.0025

    Jika dalam perhitungan dicoba menggunakan =

    Sehingga luas penampang yang diperlukan :

    As = x b x d= 0.0025 x 30 x 182.4

    = 13.68 cm

    min

    min

  • Dipasang tulangan untuk bagian tengah 16 D 13 =

    Cek terpasang

    = As = 21.246 = 0.00388b.d 30 x 182.4

    > min

    0.00388 > 0.00250 OK

    dicoba nilai sampai memenuhi Cs + Cc = Ts + Pn sehingga

    dari hasil trial and error, didapat nilai c = 293.695

    Gambar 4.1. Diagram tegangan dan regangan

    Tabel 4.1. Tabel jarak tulangan terhadap serat atas penampang

  • di jarak cm di jarak cm di jarak cm

    d1 7.6 d6 107.6 d11 182.4

    d2 27.6 d7 127.6 d12 192.4

    d3 47.6 d8 147.6 d13 202.4

    d4 67.6 d9 162.4

    d5 87.6 d10 172.4

    Menghitung regangan yang terjadi :

    Tabel 4.3. Tabel regangan pada

    s Nilai s Nilai s Nilai

    s1 0.00222 s6 0.00799 s11 0.01563

    s2 0.00018 s7 0.01003 s12 0.01665

    s3 0.00186 s8 0.01208 s13 0.01767

    s4 0.00391 s9 0.01359

    s5 0.00595 s10 0.01461

    Untuk daerah tekan :

    s1=

    c - d1 s1 = c - d1 x c

    s c c

    = 29.3695 - 7.6

    29.3695

    = 0.0022236834

    Untuk daerah tarik :

    s3=

    d3 - c s3 = d3 - c x c

    s c c

    = 47.6 - 29.3695

    29.3695

    = 0.00186

    Mencari nilai fs :

    Tabel 4.4. Tabel nilai fs

    fs Mpa fs Mpa fs Mpa

    fs1 444.7366754 fs6 1598.2018055 fs11 3126.319789

  • fs2 36.14897925 fs7 2006.7895017 fs12 3330.613637

    fs3 372.438717 fs8 2415.3771979 fs13 3534.907486

    fs4 781.0264132 fs9 2717.7320931

    fs5 1189.614109 fs10 2922.0259412

    Keterangan tabel :

    Untuk daerah tekan

    fs = s x Es

    fs1 = 0.00222 x 200000 = 444.73667544 Mpa > fy

    maka digunakan fy = 300 Mpa

    Untuk daerah tarik

    fs = s x Es

    fs3 = 0.00186 x 200000 = 372.43871695 Mpa > fy

    maka digunakan fs = 300 Mpa

    fs4 = 0.00391 x 200000 = 781.02641315 Mpa > fy

    maka digunakan fy = 300 Mpa

    Besarnya gaya-gaya yang bekerja :

    Tabel 4.4. Tabel nilai fs

    N kN N kN N kN

    Cs1 120.6857143 Cs6 120.68571429 Ts11 120.6857143

    Cs2 14.54221794 Ts7 120.68571429 Ts12 120.6857143

    Cs3 120.6857143 Ts8 120.68571429 Ts13 120.6857143

    Cs4 120.6857143 Ts9 120.68571429

    Cs5 120.6857143 Ts10 120.68571429

    Keterangan tabel :

    Untuk daerah tekan :

    Cs = As' x fs'

    Cs1 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 300 = 120685.7142857

    = 120.6857142857

    Cs2 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 36.149 = 14542.21793659

  • = 14.5422179366

    Untuk daerah tarik :

    Ts = As x fs

    Ts3 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 372 = 149826.7752771

    = 149.8267752771

    Ts4 = ( 2 x 0,25 x 22/7 x 13 ) x 300 = 120685.7142857

    = 120.6857142857

    Cc = 0,85 . f'c . .c . b

    = 0.85 x 30 x 0.85 x 293.695 x 300

    = 1909749.1365 N

    = 1909.7491365 kN

    Kontrol H = 0

    ( Cs1 + Cs2 ) + Cc = ( Ts3 + Ts4 + . + Ts13 ) + Pn

    135.2279322223 + 1909.7491365 = 1327.5428571429 + -1284.3682615385

    2044.977 kN = 43.175 kN

    Mencari titik tengah penampang tulangan

    A = 1/4 x 22/7 x 1.3 x 2

    = 2.6557142857 cm

    y = ( A1 x d1 ) + ( A2 x d2 ) + ( A3 x d3 ) + + ( A13 x d13 )

    A1 + A2 + A3 + . + A13

    = 4070.6788571429

    34.5242857143

    = 117.9076923077 cm

    Tabel 4.1. Tabel jarak tulangan terhadap tengah penampang

    y jarak cm y jarak cm y jarak cm

    y1 110.3076923 y6 10.307692308 y11 64.49230769

    y2 90.30769231 y7 9.6923076923 y12 74.49230769

  • y3 70.30769231 y8 29.692307692 y13 84.49230769

    y4 50.30769231 y9 44.492307692

    y5 30.30769231 y10 54.492307692

    sehingga besarnya momen yang terjadi terhadap titik berat penampang :

    Tabel 4.4. Tabel nilai fs

    Mn kNm Mn kNm Mn kNm

    Mn1 133.126 Mn6 12.440 Mn11 77.833

    Mn2 13.133 Mn7 11.697 Mn12 89.902

    Mn3 84.851 Mn8 35.834 Mn13 101.970

    Mn4 60.714 Mn9 53.696

    Mn5 36.577 Mn10 65.764

    Keterangan tabel :

    Mn1 = Cc1 x y1

    = 120.6857143 x 110.3077 = 13312.562637 kNcm =

    Mn2 = Cc2 x y2

    = 14.54221794 x 90.30769 = 1313.2741429 kNcm =

    Jika c = 293.6946 mm, maka a = .c

    = 0.85 x 293.6946

    = 249.64041 mm

    yc = y - a/2

    = 1179.076923 - 249.64041 / 2

    = 1054.256718 mm

    Mn = ( Cc x yc ) + ( Mn1 + Mn2 +.+ Mn13 )

    = ( 1909.7491365 x 1.0542567181 ) + 777.54

    = 2790.903 kNm > Mn = 17.26 kNm

    Kontrol terhadap sumbu X

    Mu = 0.000 kgcm = 0 Nmm

    Pu = -83483.937 kg = -834839.37 N

  • Kuat Nominal Penampang :

    untuk mengetahui nilai c dapat diselesaikan dengan menggunakan persamaan

    Jika diketahui data sebagai berikut :

    As' 13 D 16 = 2614.857142857 mm fy = 300

    f'c = 30

    As 13 D 16 = 2614.857142857 mm = 0.85

    d' = 76 mm Pu = -83483.937

    b = 2100 mm = -834839.37

    Maka Cc + Cs = Ts + Pu

    Dimana : Cc ( Beton tertekan ) = 0,85 . f'c . a . b

    Cs ( Baja tertekan ) = As' ( fs1 - 0,85 . f'c )

    Ts ( Baja tertarik ) = As1 . Fy1

    Momen Nominal yang disumbangkan oleh beton :

    Mnd1 = Cc xd -

    a

    2

    Mnd2 = Nd2 . ( d - d' )

    Mn = Mnd1 + Mnd2 > Mn = Mu

    untuk mendapatkan nilai c, maka :

    fs' = s' . Es = 0,003 ( c - d' ) .Es = 600 ( c - d' ) ;

    c c

    Maka :

    Nd1 + Nd2 = Nt + Pu

    ( 0,85 .f'c. .c.b ) + 600 ( c - d' ) . As' - 0,85 . f''c. As' =

    c

    apabila persamaan tersebut dikalikan c, maka :

    ( 0,85 .f'c. .c.b ) + ((600 ( c - d' )).As' - 0,85. f'c.As'.c ) = ( As.fy + Pu ) c

    Setelah dilakukan pengelompokan, maka didapatkan persamaan kuadrat :

    ( 0,85.f'c..b.c ) + (600.c.As'-600.d'.As'-0,85. f'c.As'.c)-( As.fy.c)-Pu.c = 0

    ( 0,85.f'c..b.c ) + (600.As' - 0,85. f'c.As' - As.fy - Pu).c - 600.d'.As' = 0

  • 45518 c 768160.513 c - 119237485.7

    dari persamaan di atas, di dapatkan nilai c = 43.4348

    a = x c = 0.85 x 43.4348 = 36.9196

    y = fy = 300 = 0.00150

    Es 200000

    s = 0,003 . c - d' = 0.003 43 - 76 =

    c 43.4348

    Gambar 4.2. Diagram tegangan dan regangan arah y

    Karena s > y, maka dapat disimpulkan bahwa tulangan leleh meluluh, dengan

    demikian maka yang digunakan adalah fy = 300 Mpa

    Gaya-gaya yang timbul :

    Cc = 0,85 . f'c . a . b

    = 0.85 x 30 x 36.920 x 2100

    = 1977044.45425027 N

    Cs = 600 ( c - d' ) . As' - 0,85 . f''c. As'

    c

    = -1176290.68139313 - 66678.8571428571 = -1242969.53854

    Ts = As . Fy

    = ( 2614.857 + 2614.857143 ) x 300

    = 1568914.28571429 N

    Nd = Cc + Cs

    Kontrol :

    Nd = Nt + Pu

    734074.916 = 1568914.28571429 + -834839.37

    734074.916 N = 734074.915714286 N . Ok

  • e = Mu = 0 = 0 mm

    Pu -834839.37

    sehingga momen nominal yang disumbangkan oleh beton dan baja adalah

    sebesar :

    Mnd1 = Cc x ( d - a )

    2

    = 734074.916 x ( 224 - 36.9196

    2

    = 150881905.852799 Nmm

    Mnd2 = Cs . ( d - d' )

    = -1242969.53853598 x ( 224 - 76

    = -183959491.703326 Nmm

    Mnd = Mnd1 + Mnd2

    = 150881905.852799 + -183959491.70333

    = -33077585.8505261 0

    Mn = Mu = 0 = 0

    0.7

    Mnd = -33077585.8505 Nmm > Mn = 0 Nmm

    b. Penulangan Horizontal

    Berdasarkan SNI03-2847-2002 pasal 13.1

    Vn Vu

    Vu = 26875.11 kg Dimana :

    = 0.7 Vc = V yang disumbangkan oleh beton

    Vn = Vc + Vs Vs = V yang disumbangkan tulangan

    Berdasarkan SNI03-2847-2002 pasal 13.3.1.(2)

    Vc = 1 + Vu f'c bw. d

  • 14.Ag 6

    = 1 + 268751.1 30 350

    14 x 735000 6

    = 665535 N = 66553.45974 kg

    Vs = Av . fy . d

    s

    = 380.2857143 x 300 x 2030

    150

    = 1543960 N = 154396 kg

    Vn = 66553 + 154396 = 220949

    Vn Vu

    220949 kg 26875 kg . Ok

    Direncanakan tulangan D 22 - 150

    Av = 1/4 x 22/7 x 22

    = 380.286 mm 59.907 mm

    Syarat :

    Av 75 f'c x bw x s

    1200 x fy

    75 x 30 x 350 x 150

    1200 x 300

    59.9071547271 mm

    c. Panjang Penyaluran

    Berdasarkan buku T. Paulay-M.J.N.Priestley hal 150, panjang sambungan

    lewatan ls sama dengan ld, sedangkan letak penyaluran dinyatakan

    dalam Ld.

    Ld = mdb x ldb

    Dimana :

    ldb = 1.38 x Ab x fy

    c x f'c

    mdb = Faktor modifikasi = 1.3

  • Ab = Luas tulangan

    c = 3 x diameter tulangan

    Untuk tulangan D 16

    Ab = 3.14 x 8

    = 201.1428571429 mm

    c = 3 x 16 = 48 mm

    ldb = 1.38 x 201.14285714 x 300

    48 x 30

    = 316.7401303973 mm

    Jadi untuk :

    Ld = mdb x ldb

    = 1.3 x 316.7401304

    = 411.7621695165 mm

  • BAB IVPENULANGAN DINDING GESER

    239

    50000

    2257500 mm 200000

    b

    kgcm

    kgcm

    kg

    37316614.6205357

    6772500.00

  • 645

    47.6

    ( A1 x y1 )+( A2 x y2 )+( A3 x y3 )+( A4 x y4 )+( A5 x y5 )

    A1 + A2 + A3 + A4 + A5

    1.4 0.0046666667

    fy

    Luas bruto penampang

    2257500 mm

    28265.467 kg

    282654.67 N VU Err:509

    103040.306130659

  • 0.00250

    61.081 cm

    1730.000 mm -902.746

    -902.746

  • jarak cm

    402.5 34 608

    422.5 35 618

    442.5 36 628

    462.5 37 638

    482.5 553

  • 502.5

    522.5

    542.5

    562.5 645

    582.5 551

    598 27.55

    0.55

    0.2751.275

    jarak cm

    80 34 285.5

    100 35 295.5

    120 36 305.5

    140 37 315.5

    160

    180

    200

    220

    240 30000

    260

    275.5

    Nilai

    0.00398 34 0.007543353

    0.00433 35 0.007716763

    0.00467 36 0.007890173

    0.00502 37 0.00806

  • 0.00537

    0.00571

    0.00606

    0.00641

    0.00675

    0.00710

    0.00737

    ; c = 0,003

    7 x 0.003

    173.0000

    ; c = 0,003

    173.0000 x 0.003

    173.0000

    Mpa

    795.9537572 34 1508.67052

    865.3179191 35 1543.352601

    934.6820809 36 1578.034682

  • 1004.046243 37 1612.716763

    1073.410405

    1142.774566

    1212.138728

    1281.50289

    1350.867052

    1420.231214

    1473.988439

    = 300 Mpa

    = 300 Mpa

    = 300 Mpa

    = 300 Mpa

    kN

    294.6428571 34 294.6428571

    294.6428571 35 294.6428571

  • 294.6428571 36 294.6428571

    294.6428571 37 294.6428571

    294.6428571

    294.6428571

    294.6428571

    294.6428571

    294.6428571

    294.6428571

    294.6428571

    79671.42857143 N

    79.6714285714 kN

    46513.37737407 N

    46.5133773741 kN

    28092.23781998 N

    28.09223782 kN

    79671.42857143 N

    79.6714285714 kN

    300

    ( Ts10 + Ts17 + . + Ts33 ) + Pn

    7122.7052307692

  • kNm

    235.714 Mn34 841.21

    294.643 Mn35 870.67

    353.571 Mn36 900.13

    412.500 Mn37 929.60

    471.429

    530.357

    589.286

    648.214

    707.143

    766.071

    811.741

    929.60 kNm

    900.13 kNm

    1730

    28008.00692

    Nmm

  • 300 Mpa

    0.85

    462975.84 kg

    4629758.4 N

    ; a = .c

    Es : 200000 Mpa

    As . Fy + Pu

    -b + b2-4ac

  • 4503798.579

    279607.5

    = 0 91.7250227833

    mm

    mm 0

    0.000711

    2118756.246066 N

  • 4629758.4

    . Ok

    -38043190.154

    )

    70 )

    Nmm #VALUE!

    Nmm .Ok

  • V yang disumbangkan oleh beton

    V yang disumbangkan tulangan

    350 x 3530

    Err:509 0.913

    Err:509

    Err:509 kg

    . OK

  • Berdasarkan buku T. Paulay-M.J.N.Priestley hal 150, panjang sambungan

  • kgcm

    kgcm

    kg

    Err:509 cm 162.4

    210

    95.2 162.4

    114.85.74

    9 180

    -65.2-32.6

    47.6

    55.0 1

    75.0 2

    95.0 3

    115.0 4

    135.0 5

    155.0 6

    175.0 7

    195.0 8

    215.0 9

  • A1 + A2 + A3 + . + A5 235.0 9

    242.4

    Luas bruto penampang

    2257500 mm

    Err:509 kg

    Err:509 N

    0.00250

    202.4

    210

    162.4

    114.8

    21.246 cm 5.74

    4

    1130.311 mm

  • 202.4

    jarak cm

    182.4

    192.4

    202.4

    Nilai

  • 0.00184