permen esdm no. 38 tahun 2014
DESCRIPTION
RingkasanTRANSCRIPT
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 1/120
4.
MENTERI ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL REPUBLIK INDONESIA
PERATURAN MENTERI ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
REPUBLIK INDONESIA
NOMOR : 38 Tahun 2014
TENTANG
PENERAPAN SISTEM MANAJEMEN KESELAMATAN PERTAMBANGAN
MINERAL DAN BATUBARA
DENGAN RAMAT TUAN YANG MAA ESA MENTERI ENERGI DAN
SUMBER DAYA MINERAL REPUBLIK INDONESIA!
"ah#a $%$ua& '%n(an )%*%n*uan Un'an(+Un'an( N,-, 4 Tahun 200/ *%n*an(P%*a-"an(an M&n%a 'an Ba*u"aa! %n(a#a$an )%$%a-a*an 'an )%$%ha*an )%a %*a-"an(an $%*a )%$%a-a*an ,%a$& %*a-"an(an 'aa- %a)$anaan )%(&a*anu$aha %*a-"an(an '&a)u)an ,%h In$%)*u Ta-"an(
"ah#a 'aa- an()a -%na-&n %)%a *a-"an( an( $%a-a* 'an $%ha* $%*a,%a$&,na *a-"an( an( a-an! %5&$&%n! 'an ,'u)*&5 'aa- %a)$anaan )%(&a*anu$aha %*a-"an(an! %u -%n%a)an $&$*%- -ana%-%n )%$%a-a*an %*a-"an(an-&n%a 'an "a*u"aa
"ah#a "%'a$a)an %*&-"an(an $%"a(a&-ana '&-a)$u' 'aa- huu5 a 'an huu5 "!
%u -%n%*a)an P%a*uan M%n*%& En%(& 'an Su-"% Daa M&n%a *%n*an(
P%n%aan S&$*%- Mana%-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an M&n%a 'an Ba*u"aa
Un'an(+Un'an( N,-, 1 Tahun 1/60 *%n*an( K%$%a-a*an K%a 7L%-"aan N%(aaR%u"&) In',n%$&a Tahun 1/60 N,-, 1! Ta-"ahan L%-"aan N%(aa R%u"&) In',n%$&a N,-, 2/18
Un'an(+Un'an( N,-, 13 Tahun 2003 *%n*an( K%*%na(a)%aan 7L%-"aan N%(aaR%u"&) In',n%$&a Tahun 2003 N,-, 3/! Ta-"ahan L%-"aan N%(aa R%u"&)
In',n%$&a N,-, 426/
Un'an(+Un'an( N,-, 4 Tahun 200/ *%n*an( P%*a-"an(an M&n%a 'an Ba*u"aa7L%-"aan N%(aa R%u"&) In',n%$&a Tahun 200/ N,-, 4! Ta-"ahan L%-"aan
N%(aa R%u"&) In',n%$&a N,-, 4/9/
Un'an(+Un'an( N,-, 23 Tahun 2014 *%n*an( P%-%&n*ahan Da%ah 7L%-"aan
N%(aa RI Tahun 2014 N,-, 244! Ta-"ahan L%-"aan N%(aa RI N,-, 9986
9. Un'an(+Un'an
M%n&-"an( : a.
".
.
M%n(&n(a* 1.
2.
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 2/120
5. (P%a*uan P%-%&n*ah N,-, 99 Tahun 2010 *%n*an( P%-"&naan
'an P%n(a#a$an P%n%%n((aaan P%n(%,aan U$aha P%*a-"an(anM&n%a 'an Ba*u"aa 7L%-"aan N%(aa R%u"&) In',n%$&a Tahun2010 N,-, 89! Ta-"ahan L%-"aan N%(aa R%u"&) In',n%$&a
N,-, 9142
6. P%a*uan P%-%&n*ah N,-, 90 Tahun 2012 *%n*an( P%n%aanS&$*%- Mana%-%n K%$%a-a*an 'an K%$%ha*an K%a 7L%-"aan
N%(aa R%u"&) In',n%$&a Tahun 2012 N,-, 100! Ta-"ahanL%-"aan N%(aa R%u"&) In',n%$&a N,-, 930/
7. K%u*u$an P%$&'%n N,-, 121;P Tahun 2014 *an((a 26 O)*,"% 2014
8. K%u*u$an M%n*%& P%*a-"an(an 'an En%(& N,-, 999.K;2<;M.PE;1//9 *an((a 22 M%& 1//9 *%n*an( K%$%a-a*an 'anK%$%ha*an K%a P%*a-"an(an U-u-
9. P%a*uan M%n*%& En%(& 'an Su-"% Daa M&n%a N,-, 28
Tahun 200/ *%n*an( P%n%%n((aaan U$aha Ja$a P%*a-"an(anM&n%a 'an Ba*u"aa 7B%&*a N%(aa R%u"&) In',n%$&a Tahun200/ N,-, 341 $%"a(a&-ana *%ah '&u"ah '%n(an P%a*uanM%n*%& En%(& 'an Su-"% Daa M&n%a N,-, 24 Tahun 20127B%&*a N%(aa R%u"&) In',n%$&a Tahun 2012 N,-, /8/
10. P%a*uan M%n*%& En%(& 'an Su-"% Daa M&n%a N,-, 18Tahun 2010 *%n*an( O(an&$a$& 'an Ta*a K%a K%-%n*%&an En%(&'an Su-"% Daa M&n%a 7B%&*a N%(aa R%u"&) In',n%$&a Tahun2010 N,-, 992 $%"a(a&-ana *%ah 'ua )a& '&u"ah *%a)h& '%n(an'%n(an P%a*uan M%n*%& En%(& 'an Su-"% Daa M&n%a N,-, 30 Tahun 2014 7B%&*a N%(aa R%u"&) In',n%$&a Tahun 2014
N,-, 1629
11. P%a*uan M%n*%& En%(& 'an Su-"% Daa M&n%a N,-, 2 Tahun
2013 *%n*an( P%n(a#a$an T%ha'a P%n%%n((aaan P%n(%,aan
U$aha P%*a-"an(an Yan( D&a)$ana)an ,%h P%-%&n*ah P,=&n$&'an P%-%&n*ah Ka"ua*%n; K,*a 7B%&*a N%(aa R%u"&) In',n%$&a
Tahun 2013 N,-, 68
MEMUTUSKAN:
M%n%*a)an : PERATURAN MENTERI ENERGI DAN SUMBER DAYA
MINERAL TENTANG PENERAPAN SISTEM MANAJEMEN
KESELAMATAN PERTAMBANGAN MINERAL DAN BATUBARA.
BAB I KETENTUAN UMUM Pa$a 1
Daa- P%a*uan M%n*%& &n& an( '&-a)$u' '%n(an:
1. S&$*%- Mana%-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an M&n%a 'an Ba*u"aa!
an( $%anu*na '&$%"u* SMKP M&n%"a! a'aah "a(&an 'a& $&$*%-
-ana%-%n %u$ahaan $%aa )%$%uuhan 'aa- an()a
%n(%n'a&an &$&), )%$%a-a*an %*a-"an(an an( *%'&& a*a$)%$%a-a*an 'an )%$%ha*an )%a %*a-"an(an 'an )%$%a-a*an
,%a$& %*a-"an(an.
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 3/120
2. 2. K%$%a-a*an ...K%$%a-a*an P%*a-"an(an a'aah $%(aa )%(&a*an an( -%&u*&
%n(%,aan )%$%a-a*an 'an )%$%ha*an )%a %*a-"an(an 'an )%$%a-a*an,%a$&,na %*a-"an(an.
3. K%$%a-a*an 'an K%$%ha*an K%a P%*a-"an(an! an( $%anu*na '&$%"u* K3P%*a-"an(an! a'aah $%(aa )%(&a*an un*u) -%na-&n 'an -%&n'un(& %)%a *a-"an(a(a $%a-a* 'an $%ha* -%au& uaa %n(%,aan )%$%a-a*an )%a! )%$%ha*an )%a!&n()un(an )%a! 'an $&$*%- -ana%-%n )%$%a-a*an 'an )%$%ha*an )%a.
4. K%$%a-a*an O%a$& P%*a-"an(an! an( $%anu*na '&$%"u* KO P%*a-"an(an! a'aah
$%(aa )%(&a*an un*u) -%na-&n 'an -%&n'un(& ,%a$&,na *a-"an( an( a-an!
%5&$&%n! 'an ,'u)*&5 -%au& uaa! an*aa a&n %n(%,aan $&$*%- 'an %a)$anaan
%-%&haaan; %a#a*an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an!
%n(a-anan &n$*aa$&! )%aa)an $aana! a$aana &n$*aa$&! 'an %aa*an
%*a-"an(an! ),-%*%n$& *%na(a *%)n&)! 'an %=aua$& a,an ha$& )a&an *%)n&$
%*a-"an(an.
5. P%u$ahaan a'aah %u$ahaan %*a-"an(an 'an %u$ahaan a$a %*a-"an(an.
6. P%u$ahaan P%*a-"an(an a'aah %u$ahaan an( -%a)u)an )%(&a*an u$aha %*a-"an(an -&n%a 'an
"a*u"aa.
7. P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an a'aah %u$ahaan an( -%a)u)an u$aha a$a %*a-"an(an -&n%a 'an
"a*u"aa.
8. I>&n U$aha P%*a-"an(an! an( $%anu*na '&$&n()a* IUP! a'aah &>&n un*u) -%a)$ana)an u$aha %*a-"an(an.
9. I>&n U$aha P%*a-"an(an Khu$u$! an( $%anu*na '&$&n()a* IUPK! a'aah &>&n un*u)
-%a)$ana)an u$aha %*a-"an(an )hu$u$ '& ?&aah I>&n U$aha P%*a-"an(an Khu$u$.
10. I>&n U$aha P%*a-"an(an O%a$& P,'u)$& )hu$u$ un*u) %n(,ahan 'an;a*au %-un&an! an( $%anu*na '&$%"u* IUP O%a$& P,'u)$& )hu$u$ un*u) %n(,ahan
'an;a*au %-un&an! a'aah &>&n u$aha an( '&"%&)an )%a'a %u$ahaan un*u) -%-"%&! -%n(an()u*! -%n(,ah! 'an -%-un&)an *%-a$u) -%nua ),-,'&*a$*a-"an( -&n%a a*au "a*u"aa ha$& ,ahanna.
11. I>&n U$aha Ja$a P%*a-"an(an! an( $%anu*na '&$&n()a* IUJP! a'aah &>&n an('&"%&)an )%a'a %a)u u$aha a$a %*a-"an(an un*u) -%a)u)an )%(&a*an u$aha a$a
%*a-"an(an.
12. Sua* K%*%an(an T%'a5*a! an( $%anu*na '&$&n()a* SKT! a'aah $ua* )%*%an(an*an'a *%'a5*a an( '&"%&)an )%a'a %u$ahaan u$aha a$a %*a-"an(an n,n &n*& an(-%a)u)an )%(&a*an $%aa *%u$+-%n%u$ '& ,)a$& *a-"an(.
13. K,n*a)
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 4/120
13. K,n*a) Kaa! an( $%anu*na '&$&n()a* KK! a'aah %an&an an*aa P%-%&n*ahR%u"&) In',n%$&a '%n(an %u$ahaan "%"a'an hu)u- In',n%$&a 'aa- an()a
%nana-an -,'a a$&n( un*u) -%a)$ana)an u$aha %*a-"an(an "ahan (a&an -&n%a.
14. P%an&an Kaa P%n(u$ahaan P%*a-"an(an Ba*u"aa! an( $%anu*na '&$&n()a*
PKP2B! a'aah %an&an an*aa P%-%&n*ah R%u"&) In',n%$&a '%n(an %u$ahaan
"%"a'an hu)u- In',n%$&a un*u) -%a)$ana)an u$aha %*a-"an(an "ahan (a&an
"a*u"aa.
15. K%aa In$%)*u Ta-"an(! an( $%anu*na '&$&n()a* KAIT! a'aah %a"a* an($%aa ex officio -%n'u'u)&
a"a*an:
a. '&%)*u an( -%-una& *u(a$ ,),) 'an 5un($& '& "&'an( )%*%)n&)an %*a-"an(an -&n%a 'an "a*u"aa a'a K%-%n*%&an an( -%n%%n((aa)anuu$an %-%&n*ahan '& "&'an( %*a-"an(an -&n%a 'an "a*u"aa a*au
b. )%aa '&na$ *%)n&$ ,=&n$& an( -%-una& *u(a$ ,),) 'an 5un($& '& "&'an( %*a-"an(an -&n%a 'an "a*u"aa a'a %-%&n*ah ,=&n$&.
16. In$%)*u Ta-"an( a'aah P%(a#a& N%(%& S&& an( '&"%& *u(a$! *an((un( a#a"!
#%#%nan(! 'an ha) un*u) -%a)u)an &n$%)$& *a-"an( '&*&n()a* %-%&n*ah u$a*!
%-%&n*ah 'a%ah ,=&n$&! %-%&n*ah 'a%ah )a"ua*%n;),*a $%$ua& '%n(an
)%#%nan(anna.
17. K%aa T%)n&) Ta-"an(! an( $%anu*na '&$&n()a* KTT! a'aah ,an( an( -%n'u'u)& a"a*an *%*&n((& 'aa- $*u)*u ,(an&$a$& P%u$ahaan P%*a-"an(an '& #&aah)%(&a*an u$aha %*a-"an(an an( "%*an((un( a#a" )%a'a KAIT a*a$ '&a)$ana)an'an '&*aa*&na )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an '& "&'an( K%$%a-a*anP%*a-"an(an '& #&aah an( -%na'& *an((un( a#a"na.
18. P%nan((un( Ja#a" O%a$&,na! an( $%anu*na '&$&n()a* PJO! a'aah ,an( an(-%n'u'u)& a"a*an *%*&n((& 'aa- $*u)*u ,(an&$a$& P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an '&#&aah )%(&a*an u$aha a$a %*a-"an(an an( "%*an((un( a#a" )%a'a KTT a*a$
'&a)$ana)an 'an '&*aa*&na %a*uan %un'an(+ un'an(an '& "&'an( K%$%a-a*anP%*a-"an(an '& #&aah an( -%na'& *an((un( a#a"na.
19. Au'&* SMKP M&n%"a a'aah %-%&)$aan $%aa $&$*%-a*&$ 'an &n'%%n'%n *%ha'a %-%nuhan )&*%&a an( *%ah '&*%*a)an un*u) -%n(u)u $ua*u ha$& )%(&a*an an(*%ah '&%nana)an 'an '&a)$ana)an 'aa- %n%aan SMKP M&n%"a ,%h P%u$ahaan.
20. M%n*%& a'aah -%n*%& an( -%n%%n((aa)an uu$an %-%&n*ahan '& "&'an( %*a-"an(an -&n%a 'an
"a*u"aa.
21. D&%)*u
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 5/120
21.D&%)*u J%n'%a a'aah a'aah D&%)*u J%n'%a an( -%a)$ana)an *u(a$ 'an "%*an((un( a#a" a*a$ %u-u$an $%*a %a)$anaan )%"&a)an 'an $*an'a'&$a$& *%)n&$
'& "&'an( -&n%a.
Pa$a 2
P%n%aan SMKP M&n%"a "%*uuan un*u):
a. -%n&n()a*)an %5%)*&5&*a$ K%$%a-a*an P%*a-"an(an an( *%%nana! *%u)u!
*%$*u)*u! 'an *%&n*%(a$&
b. -%n%(ah )%%a)aan *a-"an(! %na)&* a)&"a* )%a! 'an )%a'&an "%"ahaa
c. -%n&*a)an )%(&a*an ,%a$&,na *a-"an( an( a-an! %5&$&%n! 'an ,'u)*&5 'an
d. -%n&*a)an *%-a* )%a an( a-an! $%ha*! na-an! 'an %5&$&%n un*u) -%n&n()a*)an
,'u)*&=&*a$.
BAB II
PENERAPAN SMKP MINERAL DAN BATUBARA
Pa$a 3
(1) P%u$ahaan #a&" -%n%a)an SMKP M&n%"a '& %u$ahaanna.
(2) P%u$ahaan $%"a(a&-ana '&-a)$u' a'a aa* 71 *%'&&
a*a$:
a. P%u$ahaan P%*a-"an(an! a&*u %-%(an(:
1. IUP
2. IUPK
3. IUP O%a$& P,'u)$& )hu$u$ un*u) %n(,ahan 'an;a*au %-un&an
4. KK 'an
5. PKP2B.
b. P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an! a&*u %-%(an(:
1. IUJP 'an
2. SKT.
Pa$a 4
(1) Daa- -%n%a)an SMKP M&n%"a $%"a(a&-ana '&-a)$u' 'aa- Pa$a 3! P%u$ahaanP%*a-"an(an #a&" -%-&&)& KTT.
(2) Daa- -%n%a)an SMKP M&n%"a $%"a(a&-ana '&-a)$u' 'aa- Pa$a 3! P%u$ahaanJa$a P%*a-"an(an #a&" -%-&&)& PJO.
BAB III . ELEMEN SMKP MINERBA Pa$a 9
P%n%aan SMKP M&n%"a $%"a(a&-ana '&-a)$u' 'aa- Pa$a 3 -%&u*& %%-%n+%%-%n$%"a(a& "%&)u*:
a. )%"&a)an ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 6/120
a. )%"&a)an
b. %%nanaan
c. ,(an&$a$& 'an %$,n%
d. &-%-%n*a$&
e. %=aua$& 'an *&n'a) anu*
f. ',)u-%n*a$& 'an
g. *&nauan -ana%-%n.
Pa$a <
(1) K%"&a)an $%"a(a&-ana '&-a)$u' 'aa- Pa$a 9 huu5 a -%&u*&:
a. %nu$unan )%"&a)an
b. &$& )%"&a)an
c. %n%*aan )%"&a)an
d. ),-un&)a$& )%"&a)an 'an
e. *&nauan )%"&a)an.
(2) K%"&a)an $%"a(a&-ana '&-a)$u' a'a aa* 71 #a&" '&$ah)an ,%h &-&nan *%*&n((&P%u$ahaan.
Pa$a 6
P%%nanaan $%"a(a&-ana '&-a)$u' 'aa- Pa$a 9 huu5 "
-%&u*&:
a. %n%aahan a#a
b. -ana%-%n &$&),
c. &'%n*&5&)a$& 'an )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&nna an(
*%)a&*
d. %n%*aan *uuan! $a$aan! 'an ,(a- 'an
e. %nana )%a 'an an((aan K%$%a-a*an P%*a-"an(an.
Pa$a 8
O(an&$a$& 'an %$,n% $%"a(a&-ana '&-a)$u' 'aa- Pa$a 9 huu5 -%&u*&:
a. %nu$unan 'an %n%*aan $*u)*u ,(an&$a$&! *u(a$! *an((un( a#a"! 'an #%#%nan(
b. %nunu)an KTT! K%aa Ta-"an( Ba#ah Tanah! 'an;a*au K%aa Kaa K%u) un*u) P%u$ahaan P%*a-"an(an
c. %nunu)an PJO un*u) P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
d. %-"%n*u)an 'an %n%*aan Ba(&an K3 P%*a-"an(an 'an Ba(&an KO P%*a-"an(an
e. %nunu)an %n(a#a$ ,%a$&,na 'an %n(a#a$ *%)n&)
f. %nunu)an *%na(a *%)n&) )hu$u$ %*a-"an(an
(. %-"%n*u)an ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 7/120
g. %-"%n*u)an 'an %n%*aan K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(anh. %nunu)an T&- Tan((a Daua*
i. $%%)$& 'an %n%-a*an %$,n%
. %n%%n((aaan 'an %a)$anaan %n'&'&)an 'an %a*&han $%*a ),-%*%n$& )%a
). %nu$unan! %n%*aan! 'an %n%aan ),-un&)a$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an
1. %n(%,aan a'-&n&$*a$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'an
-. %nu$unan! %n%aan! 'an %n',)u-%n*a$&an a*&$&a$&! ),n$u*a$&! -,*&=a$&! 'an)%$a'aan %n%aan SMKP M&n%"a.
Pa$a /
I-%-%n*a$& $%"a(a&-ana '&-a)$u' 'aa- Pa$a 9 huu5 ' -%&u*&:
a. %a)$anaan %n(%,aan ,%a$&,na
b. %a)$anaan %n(%,aan &n()un(an )%a
c. %a)$anaan %n(%,aan )%$%ha*an )%a
d. %a)$anaan %n(%,aan KO P%*a-"an(an
e. %n(%,aan "ahan %%'a) 'an %%'a)an
f. %n%*aan $&$*%- %anan(an 'an %)aa$a
g. %n%*aan $&$*%- %-"%&an
h. %-an*auan 'an %n(%,aan P%u$ahaan Ja$a
P%*a-"an(an
i. %n(%,aan )%a'aan 'aua*
. %n%'&aan 'an %n&aan %*,,n(an %*a-a a'a
)%%a)aan 'an
). %a)$anaan )%$%a-a*an '& ua %)%aan (off the job safety).
Pa$a 10
E=aua$& 'an *&n'a) anu* $%"a(a&-ana '&-a)$u' 'aa- Pa$a 9 huu5 % -%&u*&:
a. %-an*auan 'an %n(u)uan )&n%a
b. &n$%)$& %a)$anaan K%$%a-a*an P%*a-"an(an
c. %=aua$& )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*ana&nna an(
*%)a&*d. %n%&'&)an )%%a)aan! )%a'&an "%"ahaa! 'an %na)&* a)&"a* )%a
e. %=aua$& %n(%,aan a'-&n&$*a$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an
5. au'&* ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 8/120
f. au'&* &n*%na %n%aan SMKP M&n%"a 'ang. *&n'a) anu* )%*&'a)$%$ua&an.
Pa$a 11
D,)u-%n*a$& $%"a(a&-ana '&-a)$u' 'aa- Pa$a 9 huu5 5
-%&u*&:
a. %nu$unan -anua SMKP M&n%"a
b. %n(%n'a&an ',)u-%n
c. %n(%n'a&an %)a-an 'an
d. %n%*aan %n&$ ',)u-%n 'an %)a-an.
Pa$a 12T&nauan -ana%-%n $%"a(a&-ana '&-a)$u' 'aa- Pa$a 9 huu5 ( '&a)u)an un*u) -%n(ha$&)an )%uaan "%ua )%u*u$an 'an *&n'a)an 'aa- an()a -%n&n()a*)an%5%)*&5&*a$ %n%aan SMKP M&n%"a $%*a %n&n()a*an )&n%a K%$%a-a*an P%*a-"an(an.
BAB I@
PEDOMAN PENERAPAN DAN AUDIT SMKP MINERBA
Pa$a 13
P%n%aan SMKP M&n%"a '&a)$ana)an "%'a$a)an P%',-an P%n%aan SMKP M&n%"a$%"a(a&-ana *%an*u- 'aa- La-&an I an( -%ua)an "a(&an *&'a) *%&$ah)an 'a&P%a*uan M%n*%& &n&.
Pa$a 14
(1) P%u$ahaan #a&" -%a)u)an au'&* &n*%na %n%aan SMKP M&n%"a $%"a(a&-ana'&-a)$u' 'aa- Pa$a 10 huu5 5 $%)uan(+)uan(na 1 7$a*u )a& 'aa- an()a #a)*u 17$a*u *ahun.
(2) Daa- ha *%a'& )%%a)aan! )%a'&an "%"ahaa! %na)&* a)&"a* )%a! "%nana!'an;a*au 'aa- an()a )%%n*&n(an %n&a&an )&n%a K%$%a-a*an P%*a-"an(an! KAIT'aa* -%-&n*a )%a'a P%u$ahaan un*u) -%a)u)an au'&* %)$*%na %n%aan SMKPM&n%"a.
(3) Au'&* %)$*%na %n%aan SMKP M&n%"a $%"a(a&-ana '&-a)$u' a'a aa* 72
'&a)$ana)an ,%h %-"a(a au'&* &n'%%n'%n an( *%a)%'&*a$& 'an *%ah -%n'aa*)an
%$%*uuan KAIT.
Pa$a 19
71 P%a)$anaan au'&* &n*%na 'an;a*au au'&* %)$*%na %n%aan SMKP M&n%"a -%n(au a'a P%',-an P%n&a&an P%n%aan SMKP M&n%"a $%"a(a&-ana *%an*u- 'aa-
La-&an II an( -%ua)an "a(&an *&'a) *%&$ah)an 'a& P%a*uan M%n*%& &n&.
72 a$& ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 9/120
(2) a$& %a)$anaan au'&* &n*%na 'an;a*au au'&* %)$*%na %n%aan SMKP M&n%"a#a&" '&$a-a&)an )%a'a KAIT 'aa- an()a #a)*u a&n( a-"a* 14 7%-a* "%a$ha& )%a $%a) au'&* &n*%na 'an;a*au au'&* %)$*%na %n%aan SMKP M&n%"a'&na*a)an $%%$a& $%$ua& '%n(an ,-a* La,an Au'&* P%n%aan SMKP M&n%"a$%"a(a&-ana *%an*u- 'aa- La-&an III an( -%ua)an "a(&an *&'a) *%&$ah)an'a& P%a*uan M%n*%& &n&.
(3) a$& %a)$anaan au'&* &n*%na 'an;a*au au'&* %)$*%na %n%aan SMKP M&n%"a$%"a(a&-ana '&-a)$u' a'a aa* 72 'aa* -%na'& 'a$a "a(& KAIT 'aa- -%n%*a)an*&n()a* %naa&an %n%aan SMKP M&n%"a 'an -%-"%&)an %),-%n'a$& 'aa-an()a -%naa& *uuan %n%aan SMKP M&n%"a.
BAB @
PEMBINAAN DAN PENGA?ASAN Pa$a 1<
(1) D&%)*u J%n'%a a*a$ na-a M%n*%& a*au (u"%nu -%a)u)an %-"&naan 'an
%n(a#a$an %n%aan SMKP M&n%"a $%$ua& '%n(an )%#%nan(anna.(2) P%-"&naan 'an %n(a#a$an %n%aan SMKP M&n%"a ,%h D&%)*u J%n'%a a*a$ na-a
M%n*%& a*au (u"%nu $%"a(a&-ana '&-a)$u' a'a aa* 71 '&a)$ana)an ,%h In$%)*u Ta-"an(.
Pa$a 16
Gu"%nu #a&" -%na-a&)an a,an %-"&naan 'an %n(a#a$an %n%aan SMKP
M&n%"a $%$ua& '%n(an )%#%nan(anna $%"a(a&-ana '&-a)$u' 'aa- Pa$a 1< )%a'a
M%n*%& .. D&%)*u J%n'%a $%)uan(+)uan(na 1 7$a*u )a& 'aa- an()a #a)*u 1 7$a*u
*ahun.
BAB @I SANKSI ADMINISTRATE Pa$a 18
(1) P%u$ahaaan an( -%a)u)an %an((aan *%ha'a )%*%n*uan $%"a(a&-ana '&-a)$u''aa- Pa$a 3 aa* 71! Pa$a 4 aa* 71 a*au aa* 72! Pa$a 13! Pa$a 14 aa* 71 a*au aa*73! a*au Pa$a 19 aa* 71 a*au aa* 72 '&)%na)an $an)$& a'-&n&$*a*&5.
(2) San)$& a'-&n&$*a*&5 $%"a(a&-ana '&-a)$u' a'a aa* 71 'aa* "%ua:
a. %&n(a*an *%*u&$
b. %n(h%n*&an $%-%n*aa $%"a(&an a*au $%uuh )%(&a*an u$aha %*a-"an(an a*au
)%(&a*an u$aha a$a %*a-"an(an 'an;a*au
c. %na"u*an IUP! IUPK! IUP O%a$& P,'u)$& )hu$u$ un*u) %n(,ahan 'an;a*au %-un&an! IUJP! a*au SKT.
(3) San)$& a'-&n&$*a*&5 $%"a(a&-ana '&-a)$u' a'a aa* 72 '&"%&)an ,%h D&%)*u
J%n'%a a*a$ na-a M%n*%& a*au (u"%nu $%$ua& '%n(an )%#%nan(anna.
Pa$a 1/ ...Pa$a 1/
San)$& a'-&n&$*a*&5 "%ua %&n(a*an *%*u&$ $%"a(a&-ana '&-a)$u' 'aa- Pa$a 18 aa*72 huu5 a '&"%&)an '%n(an an()a #a)*u 30 7*&(a uuh ha& )a%n'%.
Pa$a 20
(1) Daa- ha P%u$ahaan an( -%n'aa* $an)$& %&n(a*an *%*u&$ $%*%ah "%a)h&na an()a #a)*u %&n(a*an *%*u&$ $%"a(a&-ana '&-a)$u' 'aa- Pa$a 1/ "%u--%a)$ana)an )%#a&"anna! '&)%na)an $an)$& a'-&n&$*a*&5 "%ua %n(h%n*&an$%-%n*aa $%"a(&an a*au $%uuh )%(&a*an u$aha %*a-"an(an a*au )%(&a*an u$aha a$a
%*a-"an(an $%"a(a&-ana '&-a)$u' 'aa- Pa$a 18 aa* 72 huu5 ".
(2) San)$& a'-&n&$*a*&5 "%ua %n(h%n*&an $%-%n*aa $%"a(&an a*au $%uuh )%(&a*an u$aha %*a-"an(an a*au )%(&a*an u$aha a$a %*a-"an(an $%"a(a&-ana '&-a)$u' a'a aa*71 '&)%na)an 'aa- an()a #a)*u a&n( a-a /0 7$%-"&an uuh ha& )a%n'%.
Pa$a 21
San)$& a'-&n&$*a*&5 "%ua %na"u*an IUP! IUPK! IUP O%a$& P,'u)$& )hu$u$ un*u)
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 10/120
%n(,ahan 'an;a*au %-un&an! IUJP! a*au SKT $%"a(a&-ana '&-a)$u' 'aa- Pa$a 18 aa*72 huu5 '&)%na)an )%a'a %-%(an( IUP! IUPK! IUP O%a$& P,'u)$& )hu$u$ un*u)
%n(,ahan 'an;a*au %-un&an! IUJP! a*au SKT an( *&'a) -%a)$ana)an )%#a&"an $a-a&'%n(an "%a)h&na an()a #a)*u %n(%naan $an)$& %n(h%n*&an $%-%n*aa $%"a(&an a*au$%uuh )%(&a*an u$aha %*a-"an(an a*au )%(&a*an u$aha a$a %*a-"an(an $%"a(a&-ana'&-a)$u' 'aa- Pa$a 20.
BAB @II KETENTUAN PERALIAN
Pa$a 22
Pa'a $aa* P%a*uan M%n*%& &n& -ua& "%a)u! P%u$ahaan #a&" -%n%a)an SMKPM&n%"a 'aa- an()a #a)*u a&n( a-"a* 1 7$a*u *ahun $%a) "%a)una P%a*uanM%n*%& &n&.
Pa$a 23
(1) Gu"%nu -%a)u)an %-"&naan 'an %n(a#a$an %n%aan SMKP M&n%"a *%ha'aP%u$ahaan an( &>&nna '&*%"&*)an ,%h "ua*&;#a&),*a $%"%u- "%a)una Un'an(+Un'an( N,-, 23 Tahun 2014 *%n*an( P%-%&n*ahan Da%ah $%$ua& '%n(an )%*%n*uan'aa- P%a*uan M%n*%& &n&.
(2) Gu"%nu -%-"%&)an $an)$& a'-&n&$*a*&5 *%ha'a P%u$ahaan an( &>&nna '&*%"&*)an,%h "ua*&;#a&),*a $%"%u- "%a)una Un'an(+Un'an( N,-, 23 Tahun 2014*%n*an( P%-%&n*ahan Da%ah $%$ua& '%n(an )%*%n*uan 'aa- P%a*uan M%n*%& &n&.
BAB @III
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 11/120
BAB @III KETENTUAN PENUTUP
Pa$a 24
P%a*uan M%n*%& &n& -ua& "%a)u a'a *an((a '&un'an()an.
A(a $%*&a ,an( -%n(%*ahu&na! -%-%&n*ah)an %n(un'an(an P%a*uan M%n*%& &n&'%n(an %n%-a*anna 'aa- B%&*a N%(aa R%u"&) In',n%$&a.
D&*%*a)an '& Ja)a*a
a'a *an((a 30 Desember 2014MENTERI ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL REPUBLIK INDONESIA!
ttd.
SUDIRMAN SAID
D&un'an()an '& Ja)a*a a'a*an((a 30Desember 2014
MENTERI UKUM DAN AK ASASI MANUSIA REPUBLIK INDONESIA!
ttd.
YASONNA . LAOLY BERITA NEGARA REPUBLIK INDONESIA
TAUN 2014 NOMOR 2014
KEMEN1
Sa5%*aa$%$ua& '%n(an a$&na•AN SUMBER DAYA MINERALSiro Hukum,
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 12/120
LAMPIRAN I
PERATURAN MENTERI ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
REPUBLIK INDONESIA NOMOR 38 TAUN 2 014 TENTANG
PENERAPAN SISTEM MANAJEMEN KESELAMATAN
PERTAMBANGAN MINERAL DAN BATUBARA
PEDOMAN PENERAPAN SMKP MINERBA
P%n%aan SMKP M&n%"a -%&u*& %%-%n+%%-%n $%"a(a& "%&)u*:
a. )%"&a)an
b. %%nanaan
c. ,(an&$a$& 'an %$,n%
d. &-%-%n*a$&
e. %=aua$& 'an *&n'a) anu*
f. ',)u-%n*a$& 'an
g. *&nauan -ana%-%n.
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 13/120
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 14/120
BAB I KEBIJAKAN
P%u$ahaan hau$ -%#uu')an ),-&*-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'aa- "%n*u) )%"&a)an *%*u&$.
P%u$ahaan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an)%"&a)an %u$ahaan.
1.1. P%nu$unan K%"&a)an
Daa- %nu$unan )%"&a)an P%u$ahaan $%)uan(+)uan(na hau$:
a. -%a)u)an *&nauan a#a ),n'&$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an an( $%)uan(+)uan(na*%'&& a*a$:
1. &'%n*&5&)a$& ,*%n$& "ahaa! %n&a&an! 'an %n(%n'a&an &$&),
2. %"an'&n(an %n%aan K%$%a-a*an P%*a-"an(an '%n(an P%u$ahaan 'an; a*au$%)*, a&n an( %"&h "a&)
3. %n&nauan $%"a" a)&"a* )%a'&an an( -%-"ahaa)an
4. ),-%n$a$& 'an (an((uan $%*a ha$& %n&a&an $%"%u-na an( "%)a&*an '%n(anK%$%a-a*an P%*a-"an(an 'an
5. %n&a&an %5&$&%n$& 'an %5%)*&=&*a$ $u-"% 'aa an( '&$%'&a)an
b. -%-%ha*&)an %n&n()a*an )&n%a -ana%-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an $%aa
*%u$+-%n%u$ 'an
c. -%-%ha*&)an -a$u)an 'a& %)%a *a-"an( 'an;a*au $%&)a* %)%a *a-"an(.
1.2. I$& K%"&a)an
I $& )%"&a)an $%)uan(+)uan(na hau$ -%-ua*:
a. =&$&! -&$&! 'an *uuan P%u$ahaan
b. ),-&*-%n 'an *%)a' -%a)$ana)an )%"&a)an
c. )%an()a 'an ,(a- )%a an( -%na)u )%(&a*an P%u$ahaan $%aa -%n%uuhan( "%$&5a* u-u- 'an;a*au ,%a$&,na! *%-a$u) $&5a* 'an $)aa &$&), K%$%a-a*anP%*a-"an(an
d. ),-&*-%n K3 P%*a-"an(an an( $%)uan(+)uan(na -%&u*& )%$%a-a*an )%a!
)%$%ha*an )%a! &n()un(an )%a! $&$*%- -ana%-%n )%$%a-a*an 'an )%$%ha*an )%a!
'an %n&n()a*an "%)%anu*an )&n%a K3 P%*a-"an(an 'aa- uaa un*u) -%n%(ah
)%%a)aan *a-"an(! %na)&* a)&"a* )%a! 'an )%a'&an "%"ahaa
e. ),-&*-%n KO P%*a-"an(an an( $%)uan(+)uan(na -%&u*& $&$*%- 'an %a)$anaan
%-%&haaan;%a#a*an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an! %n(a-anan &n$*aa$&! )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an! ),-%*%n$& *%na(a *%)n&)! %=aua$& a,an ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an! 'an %n&n()a*an "%)%anu*an )&n%a KO P%*a-"an(an 'aa- uaaun*u) -%n%(ah )%u$a)an a$%* 'an *%h%n*&na ,'u)$& $%*a -%n&*a)an )%(&a*an,%a$&,na *a-"an( an( a-an! %5&$&%n! 'an ,'u)*&5
5. ),-&*-%n ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 15/120
f. ),-&*-%n un*u) -%n',,n( )%*%&"a*an %)%a *a-"an( 'an;a*au $%&)a* %)%a*a-"an( 'an
g. ),-&*-%n P%u$ahaan un*u) -%-a*uh& )%*%n*uan %a*uan %un'an(+ un'an(an '& "&'an( K%$%a-a*an P%*a-"an(an $%*a %$aa*an a&nna
an( *%)a&*.
1.3.P%n%*aan K%"&a)an
P%n%*aan )%"&a)an hau$:
a. '&$ah)an ,%h &-&nan *%*&n((& P%u$ahaan
b. *%*u&$! *%*an((a! 'an '&*an'a*an(an&
c. $%aa %a$ -%na*a)an *uuan 'an $a$aan K%$%a-a*an P%*a-"an(an
d. *%',)u-%n*a$& 'an *%%&haa '%n(an "a&) 'an
e. "%$&5a* '&na-&$.
1.4.K,-un&)a$& K%"&a)an
K%"&a)an K%$%a-a*an P%*a-"an(an hau$ '&%a$)an 'an '&$%"aua$)an )%a'a
$%uuh %)%a *a-"an(! *a-u! P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an! %-a$,)! 'an %an((an.
P%n%"aua$an )%"&a)an K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'aa* '&a)u)an -%au& -%'&a an*aa
a&n aan %n(u-u-an! ",$u! =%"a 'aa- briefing/ a%! 'an;a*au -%'&a a&nna.
1.5.T&nauan K%"&a)an
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 16/120
K%"&a)an K%$%a-a*an P%*a-"an(an hau$ '&*&nau uan( $%aa "%)aa un*u)
-%na-&n "ah#a )%"&a)an *%$%"u* -a$&h $%$ua& '%n(an %u"ahan an( *%a'& 'aa-
P%u$ahaan 'an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an.BAB II PERENCANAAN
II. 1. P%n%aahan A#a
P%n%aahan a#a a'aah )%(&a*an an( '&a)u)an ,%h P%u$ahaan un*u) -%n(%*ahu& ,$&$&;),n'&$&;*&n()a* %a)$anaan K%$%a-a*an P%*a-"an(an '& P%u$ahaan *%ha'a %n%aan)%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an '& "&'an( K%$%a-a*an P%*a-"an(an.
P%u$ahaan hau$ -%a)u)an %n%aahan a#a 'an -%n%*a)an ,$%$+,$%$ an(*%a)u 'aa- ,(an&$a$& P%u$ahaan! *%-a$u) &n*%a)$& ,$%$ an( *%a'& 'aa- P%u$ahaan.a$& %n%aahan a#a -%ua)an *&nauan a#a ),n'&$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an an( *%ah
'&a)u)an a'a $aa* %nu$unan )%"&a)an.
K%(&a*an %n%aahan a#a u(a -%na)u %=aua$& *%ha'a )%"&a)an K%$%a-a*an
P%*a-"an(an an( a'a! a*&$&a$& %)%a *a-"an( 'an;a*au $%&)a* %)%a *a-"an(! *an((un(
a#a" &-&nan un&* )%a! ana&$a 'an $*a*&$*&) )%%a)aan! %na)&* a)&"a* )%a! 'an )%a'&an
"%"ahaa $%*a uaa+uaa %n(%n'a&an an( $u'ah '&a)u)an.
II.2. Mana%-%n R&$&),
P%u$ahaan hau$ -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an ,$%'u -ana%-%n &$&), $%$ua& '%n(an %n&$ 'an $)aa P%u$ahaan. P,$%$ -ana%-%n &$&),hau$ '&a)u)an $%aa *%&n*%(a$& '%n(an $&$*%- -ana%-%n P%u$ahaan $%$ua& '%n(an "&$n&$
,$%$ %u$ahaan. P,$%$ -ana%-%n &$&), -%&u*& 9 7&-a )%(&a*an! a&*u ),-un&)a$& 'an),n$u*a$& &$&),! %n%*aan ),n*%)$ &$&),! &'%n*&5&)a$& "ahaa 'an %n&a&an &$&),!
%n(%n'a&an &$&),! $%*a %-an*auan 'an %n&nauan.
11.2.1. K,-un&)a$& 'an K,n$u*a$& R&$&),
K,-un&)a$& 'an ),n$u*a$& '&a)u)an '%n(an aa %-an()u )%%n*&n(an! "a&) &n*%na -auun %)$*%na an( *%)a&*! $%*a hau$ '&a)u)an a'a $%*&a *aha ,$%$-ana%-%n &$&),. O%h )a%na &*u! %nana un*u) "%),-un&)a$& 'an "%),n$u*a$& '%n(an aa
%-an()u )%%n*&n(an hau$ '&)%-"an()an a'a *aha a#a.
11.2.2. P%n%*aan K,n*%)$ R&$&),
P%n%*aan ),n*%)$ &$&), *%)a&* '%n(an %n%n*uan "a*a$an+"a*a$an &$&), an( a)an'&)%,a 'an -%n%n*u)an &n()u ,$%$ -ana%-%n &$&), $%anu*na. K,n*%)$ *%$%"u*-%na)u %n%*aan 5a)*, &n*%na! 5a)*, %)$*%na! ),n*%)$ 'aa- ,$%$ -ana%-%n &$&),!'an %n%*aan )&*%&a &$&),.
II.2.2.1. P%n%*aan a)*, In*%na
a)*, &n*%na a'aah &n()un(an &n*%na an( -%-%n(auh& ,(an&$a$& P%u$ahaan'aa- ua=a -%naa& *uuanna. P%n%*aan 5a)*, &n*%na $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
a. )%(&a*an ...
a. )%(&a*an 'an ,$%$ u*&n 'an *&'a) u*&n
b. %u"ahan+%u"ahan a'a ,(an&$a$&! &n()un(an )%a! )%(&a*an! a*au
"ah an;-a*%&a
c. -,'&5&)a$& a'a $&$*%- -ana%-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an! *%-a$u) %u"ahan+ %u"ahan $%-%n*aa! $%*a 'a-a) a'a ,%a$&! ,$%$! 'an )%(&a*an
d. 5a$&&*a$ an( "au '&"an(un! %aa*an a*au ,$%$ an( "au '&%)%na)an! $%*a )%(&a*an
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 17/120
'an &n$*aa$& P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an '& 'aa- ,)a$& )%a
e. ),n'&$& n,-a 'an a"n,-a 'an;a*au ),n'&$& ,$%$ $%*a ,*%n$& &n$&'%n 'an )%a'aan'aua* $%a-a $&)u$ %-a)a&an ,'u) 'an;a*au $&)u$ a-ana ,$%$
f. )%*&'a)a*uhan *%ha'a %),-%n'a$& $%"%u-na! $*an'a 'an;a*au ,$%'u K%$%a-a*an
P%*a-"an(an an( a'a! a*au )%*&'a)a*uhan *%ha'a *&n'a) anu* %),-%n'a$& &n$&'%n
g. 5a)*, %$,na %)%a
h. '%$a&n a%a )%a! ,$%$! &n$*aa$&! %aa*an! ,$%'u ,%a$& 'an ,(an&$a$& )%a! *%-a$u) )%-a-uan a'a*a$& -anu$&a
i. $&$*%- 'an %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an
%*a-"an(an
. %n(a-anan &n$*aa$&
). )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! $%*a %aa*an %*a-"an(an
I. ),-%*%n$& *%na(a *%)n&) 'an
-. %=aua$& a,an ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an.
II. 2.2.2.P%n%*aan a)*, E)$*%na
P%-aha-an *%ha'a 5a)*, %)$*%na $an(a* %n*&n( un*u) -%a)&n)an aa %-an()u )%%n*&n(an *%n*an( *uuan 'an 5,)u$ an( '&%*&-"an()an $aa* -%n(%-"an()an)&*%&a &$&),. a)*, %)$*%na $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
a. "u'aa! ,&*&)! hu)u-! )%uan(an! *%)n,,(&! %),n,-&! aa- 'an &n()un(an an(),-%*&*&5 $%aa ,)a! na$&,na! %(&,na! 'an &n*%na$&,na
b. %n',,n( u*a-a 'an %)%-"an(an &$u an( "%'a-a) *%ha'a *uuan ,(an&$a$&
c. %$%$& 'an n&a&+n&a& 'a& aa %-an()u )%%n*&n(an %)$*%na
d. )%(&a*an $%-ua ,an( an( -%-&&)& a)$%$ )% *%-a* )%a! *%-a$u) an( '&a)u)an ,%h
P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an 'an aa *a-u
e. 5a$&&*a$ an( "au '&"an(un! %aa*an a*au ,$%$ an( "au '&%)%na)an! $%*a )%(&a*an
'an &n$*aa$& P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an '& ua ,)a$& )%a
f. "ahaa+"ahaa *%&'%n*&5&)a$& an( "%a$a 'a& ua ,)a$& )%a an( 'aa* -%-"ahaa)an)%$%a-a*an 'an )%$%ha*an ,an( '& *%-a* )%a an( "%a'a 'aa- )%n'a& P%u$ahaan
g. &n5a$*u)*u! %aa*an! 'an "ahan+"ahan '& *%-a* )%a an( '&$%'&a)an ,%h &ha) a&n
h. )%#a&"an ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 18/120
h. )%#a&"an hu)u- an( "%)a&*an '%n(an &'%n*&5&)a$& "ahaa 'an %n&a&an &$&), $%*a %n(%n'a&an an( '&%u)an 'an
i. ha+ha a&n an( -%-%n(auh& K%$%a-a*an P%*a-"an(an.
11.2.2.3. P%n%*aan K,n*%)$ Daa- P,$%$ Mana%-%n R&$&),
Mana%-%n &$&), hau$ '&a)u)an '%n(an -%-%*&-"an()an $u-"% 'aa an( a)an'&(una)an! %n%*aan *an((un( a#a" 'an #%#%nan(! $%*a %n',)u-%n*a$&an %)a-an
%n(%,aan &$&),. K,n*%)$ 'aa- ,$%$ -ana%-%n &$&), 'aa* "%=a&a$& $%$ua& '%n(an)%"u*uhan P%u$ahaan.
P%n%*aan ),n*%)$ 'aa- ,$%$ -ana%-%n &$&), hau$ -%-"an*u un*u) -%-a$*&)an "ah#a %n'%)a*an -ana%-%n &$&), an( '&*%a)an $u'ah $%$ua& '%n(an $&*ua$& P%u$ahaan'an &$&), an( -%-%n(auh& %naa&an *uuan P%u$ahaan.
P%n%*aan ),n*%)$ 'aa- ,$%$ -ana%-%n &$&), &n& $%)uan(+ )uan(na *%'&&a*a$:
a. -%n'%5&n&$&)an uan( &n()u! $%*a )%'aa-an 'an ua$na )%(&a*an %n(%,aan &$&),an( a)an '&a)$ana)an! *%-a$u) %na*aan )hu$u$
'an %n(%ua&an
b. -%n'%5&n&$&)an )%(&a*an! ,$%$! 5un($&! ,%)! ,'u)! a$a a*au a$%* 'aa- ha #a)*u 'an,)a$& $%*a *uuan 'an $a$aan
c. -%n'%5&n&$&)an hu"un(an an*aa ,%) *%*%n*u a*au )%(&a*an '%n(an ,%)+,%)
a&nna a*au )%(&a*an %u$ahaan
d. -%n'%5&n&$&)an -%*,',,(& %n&a&an &$&),
e. -%n'%5&n&$&)an aa )%a an( '&%=aua$& 'aa- -ana%-%n &$&),
f. -%n(&'%n*&5&)a$& 'an -%n%n*u)an )%u*u$an an( hau$ '&"ua* 'an
g. -%n(&'%n*&5&)a$& )%an()a $*u'& an( '&%u)an.
11.2.2.4. P%n%*aan K&*%&a R&$&),
P%u$ahaan hau$ -%n%*a)an )&*%&a an( '&(una)an un*u) -%n(%=aua$& &$&),.K&*%&a 'aa* -%n%-&n)an *uuan! $u-"% 'aa! 'an n&a&+n&a& P%u$ahaan. K&*%&a &$&),hau$ ),n$&$*%n '%n(an )%"&a)an K%$%a-a*an P%*a-"an(an P%u$ahaan 'an )%*%n*uan
%a*uan %un'an(+ un'an(an '& "&'an( K%$%a-a*an P%*a-"an(an. K&*%&a &$&), hau$'&)%-"an()an a'a *aha a#a ,$%$ -ana%-%n &$&), 'an '&*&nau $%aa "%)aa.
Pa'a $aa* -%n'%5&n&$&)an )&*%&a &$&),! 5a)*,+5a)*, an( hau$ '&%*&-"an()an$%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
a. %n&$ &$&), !
b. ),n$%)u%n$&;)%aahan an( 'aa* *%a'& 'an aa -%n(u)una
c. )%-un()&nan;,"a"&&*a$ an( 'aa* *%a'& 'an aa -%n(u)una
d. %n%n*uan *&n()a* &$&),
e. *&n()a* &$&), an( 'aa* '&*%&-a a*au '&*,%an$& 'an
f. *&n()a* &$&), an( -%-%u)an %n(%n'a&an.
II.2.3. I'%n*&5&)a$& ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 19/120
II.2.3. I'%n*&5&)a$& Bahaa 'an P%n&a&an R&$&),
P,$%$ &'%n*&5&)a$& "ahaa 'an %n&a&an &$&), hau$ '&a)u)an $%aa -%n%uuh 'an*%&n*%(a$&.
II.2.3.1. I'%n*&5&)a$& Bahaa
P%u$ahaan hau$ -%n(&'%n*&5&)a$& $u-"%+$u-"% "ahaa! a%a an( *%aa ,%h "ahaa! 'an ),n$%)u%n$& an( ,*%n$&a. P,$%$ &'%n*&5)a$& "ahaa hau$ -%-%*&-"an()an:
a. )%(&a*an 'an ,$%$ u*&n 'an *&'a) u*&n
b. )%(&a*an $%-ua ,an( an( -%-&&)& a)$%$ )% *%-a* )%a! *%-a$u) an( '&a)u)an ,%hP%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an 'an aa *a-u
c. %u"ahan+%u"ahan a'a ,(an&$a$&! &n()un(an )%a! )%(&a*an! a*au "ahan;-a*%&a
d. -,'&5&)a$& a'a $&$*%- -ana%-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an! *%-a$u) %u"ahan+ %u"ahan $%-%n*aa! $%*a 'a-a) a'a ,%a$&! ,$%$! 'an )%(&a*an
e. 5a$&&*a$ an( "au '&"an(un! %aa*an a*au ,$%$ an( "au '&%)%na)an! $%*a )%(&a*an
'an &n$*aa$& P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an '& 'aa- 'an '& ua ,)a$& )%a
f. ),n'&$& n,-a 'an a"n,-a 'an;a*au ),n'&$& ,$%$ $%*a ,*%n$& &n$&'%n 'an )%a'aan'aua* $%a-a $&)u$ %-a)a&an ,'u) 'an;a*au $&)u$ a-ana ,$%$
g. )%*&'a)a*uhan *%ha'a %),-%n'a$& $%"%u-na! $*an'a 'an;a*au ,$%'u K%$%a-a*anP%*a-"an(an an( a'a! a*au )%*&'a)a*uhan *%ha'a *&n'a) anu* %),-%n'a$& &n$&'%n
h. 5a)*, %$,na %)%a
i. "ahaa+"ahaa *%&'%n*&5&)a$& an( "%a$a 'a& ua ,)a$& )%a an( 'aa* -%-"ahaa)an
)%$%a-a*an 'an )%$%ha*an ,an( '& *%-a* )%a an( "%a'a 'aa- )%n'a& P%u$ahaan
. "ahaa+"ahaa an( *&-"u '& $%)&*a *%-a* )%a a)&"a* )%(&a*an an( "%)a&*an '%n(an
%)%aan an( "%a'a 'aa- )%n'a& P%u$ahaan
). &n5a$*u)*u! %aa*an! 'an "ahan;-a*%&a '& *%-a* )%a an( '&$%'&a)an ,%h &ha) a&n
1. )%#a&"an hu)u- an( "%)a&*an '%n(an &'%n*&5&)a$& "ahaa 'an %n&a&an &$&), $%*a
%n(%n'a&an an( '&%u)an
-. '%$a&n a%a )%a! ,$%$! &n$*aa$&! %aa*an! ,$%'u ,%a$& 'an ,(an&$a$& )%a! *%-a$u) )%-a-uan a'a*a$& -anu$&a
n. $&$*%- 'an %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
,. %n(a-anan &n$*aa$&
. )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! $%*a %aa*an %*a-"an(an . ),-%*%n$&
*%na(a *%)n&) 'an
. %=aua$& a,an ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an.
II.2.3.2. P%n&a&an ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 20/120
II.2.3.2. P%n&a&an R&$&),
P%n&a&an &$&), a'aah ,$%$ %=aua$& &$&),+&$&), '%n(an -%-%ha*&)an )%u)uan
%n(%n'a&an an( $u'ah a'a 'an -%n%n*u)an &$&), an( 'aa* '&*%&-a a*au *&'a). M%*,',,(&
%n&a&an &$&), an( '&(una)an hau$:
a. -%-%ha*&)an uan( &n()u! $&5a* 'an #a)*u un*u) -%-a$*&)an -%*,'% an( '&(una)an "%$&5a* ,a)*&5 'an
b. -%n%'&a)an aa un*u) -%a)u)an &'%n*&5&)a$& "ahaa! %n&a&an &$&),! %n%n*uan )&*%&a'an &,&*a$ &$&),! %n%n*uan %n(%n'a&an an( $%$ua&! 'an %n',)u-%n*a$&anna.
11.2.4. P%n(%n'a&an R&$&),
B%'a$a)an ha$& %n&a&an &$&), 'an %=aua$& *%ha'a %n(%n'a&an &$&), an(
$u'ah a'a! 'an aa"&a %n(%n'a&an *%$%"u* "%u- -%-a'a& -a)a %u$ahaan hau$-%n%*a)an an()ah+an()ah %n(%n'a&an anu*an *%ha'a &$&), *%$%"u* '%n(an -%n(&)u*&
h&a)& %n(%n'a&an &$&),. P%u$ahaan hau$ -%n%a)an 'an -%n',)u-%n*a$&)an an()ah+
an()ah %n(%n'a&an an( $u'ah '&*%*a)an.
Saa* -%n%*a)an %n(%n'a&an &$&), a*au -%-%*&-"an()an %u"ahan a*a$ %n(%n'a&an an( $u'ah '&*%*a)an! P%u$ahaan hau$ -%-%*&-"an()an un*u) -%nuun)an&$&), "%'a$a)an h&a)& %n(%n'a&an &$&), $%"a(a& "%&)u*:
a. %)aa$a! an*aa a&n %&-&na$&! $u"$*&*u$&! 'an &$,a$&
b. a'-&n&$*a$&! an*aa a&n a-"u %&n(a*an! %-&&han %)%a! ,*a$& )%a! %-"a*a$an a-)%a! $%*a %-&&han P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
c. a)*%) )%a! an*aa a&n Job Safety Analysis 7JSA! Standard Operating Procedure 7SOP!
'an training 'an
d. aa* %&n'un( '&&.11.2.5. P%-an*auan 'an P%n&nauan
P%u$ahaan hau$ -%n%*a)an aa un*u) -%a)u)an %-an*auan 'an %n&nauan*%ha'a ,$%$ %n&a&an &$&), 'an %n(%n'a&anna.
S%*&a ha$& 'a& %-an*auan 'an %n&nauan *%ha'a ,$%$ %n&a&an &$&), hau$'&),-un&)a$&)an )%a'a $%uuh &ha) an( *%)a&* 'an '&a$*&)an "ah#a %n(%n'a&an &$&),'&a)u)an.
P%-an*auan 'an %n&nauan hau$ '&a)u)an $%aa %&,'&) a*au
aa"&a:
a. *%a'& )%%a)aan a*au )%a'&an "%"ahaa
b. *%a'& %na)&* a)&"a* )%a
c. *%a'& %u"ahan 'aa- %aa*an! &n$*aa$&! 'an;a*au ,$%$ $%*a )%(&a*an P%u$ahaan 'an
d. a'a ,$%$ $%*a )%(&a*an "au 'aa- P%u$ahaan.
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 21/120
II.3. I'%n*&5&)a$& ...II.3. I'%n*&5&)a$& 'an K%a*uhan T%ha'a K%*%n*uan P%a*uan P%un'an(+un'an(an 'an P%$aa*an La&nna an( T%)a&*
P%a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&nna an( *%)a&*
hau$:
a. '&&'%n*&5&)a$&! '&&n=%n*a&$a$&! 'an '&a*uh& ,%h P%u$ahaan 'an
b. '&$,$&a&$a$&)an )%a'a $%uuh %)%a *a-"an( 'an &ha)+&ha) a&n an( *%)a&*.
11.3.1. I'%n*&5&)a$& 'an P%-an*auan T%ha'a K%*%n*uan P%a*uan P%un'an(+un'an(an 'an
P%$aa*an La&nna an( T%)a&*
P%u$ahaan hau$ -%naan)an ,$%$ 5,-a un*u) -%n(&'%n*&5&)a$&! -%-%,%h! 'an-%-an*au )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&nna an( *%)a&*.
P%u$ahaan hau$ -%n%n*u)an )%$%$ua&an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an an($%$&5) *%ha'a ,%a$&! ,$%$! )%(&a*an! 'an 5a$&&*a$ P%u$ahaan! $%*a -%n(%=aua$&)%a*uhanna.
P%n()a&an *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an hau$ '&a)u)an &)a
*%'aa* %u"ahan a*a$ )%*%n*uan %a*uan %un'an(+ un'an(an *%$%"u* an( "%,*%n$&
-%n&-"u)an 'a-a) a*au %n(auh *%ha'a ,%a$&! ,$%$! )%(&a*an! 'an 5a$&&*a$ P%u$ahaan.
11.3.2. K%a*uhan T%ha'a K%*%n*uan P%a*uan %un'an(+un'an(an 'an P%$aa*anLa&nna an( T%)a&*
P%u$ahaan hau$ -%n(&n=%n*a&$a$& 'an -%-"ua* 'a5*a an( -%n%a$)an *%ah'&%nuh& 'an '&a*uh&na:
a. )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&n an( *%)a&* '& *&n()a* ,)a!
na$&,na! %(&,na! 'an &n*%na$&,na 'an
b. )%*%n*uan a&n -%n(%na& %n((unaan $aana 'an a$aana un*u) )%%n*&n(an "%$a-a.
11.3.3. K%a*uhan T%ha'a P%$aa*an P%&>&nan
P%u$ahaan "%*an((un( a#a" un*u) -%-a$*&)an )%a*uhan *%ha'a %&>&nan
*%-a$u) &$%n$& 'an $%*&5&)a$& an( "%a)u. P%u$ahaan hau$ -%n&-an 'an "&a %u
-%-aan( &>&n! &$%n$&! a*au $%*&5&)a* *%)a&* an( '&-&&)& $%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan
%un'an(+un'an(an.
P%u$ahaan hau$ -%-"ua* 'a5*a *an((a ha"&$ "%a)u 'an %anan(an $%-ua &>&n'an &$%n$& an( *%)a&* '%n(an ,%a$&! $aana! 'an a$aana. Da5*a *%$%"u* hau$:
a. '&)a& uan( a)ua$& 'an %%=an$&na $%aa "%)aa
b. '&%"au& &)a *%a'& %u"ahan 'aa- %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*ana&nna an( *%)a&* 'an
c. 'aa* '&a)$%$ ,%h &ha)+&ha) *%)a&* an( '&%",%h)an un*u)
-%n(a)$%$ ,%h P%u$ahaan.
11.3.4. E=aua$& 'an Au'&* A*a$ K%a*uhan T%ha'a K%*%n*uan P%a*uan P%un'an(+un'an(an 'an P%$aa*an La&nna Yan( T%)a&*
P%u$ahaan ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 22/120
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 23/120
BAB III
ORGANISASI DAN PERSONEL
III. 1. P%nu$unan 'an P%n%*aan S*u)*u O(an&$a$&! Tu(a$! Tan((un(
Ja#a"! 'an ?%#%nan(
P%u$ahaan hau$ -%-&&)& $*u)*u ,(an&$a$& an( -%n((a-"a)an ,$&$& KTT! PJO!
P%n(a#a$ O%a$&,na! P%n(a#a$ T%)n&$! 'an P%n(%,a K%$%a-a*an P%*a-"an(an $%$ua&
'%n(an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+ un'an(an.
Un*u) %n%aan SMKP M&n%"a! $%*&a P%u$ahaan hau$ -%-&&)& $*u)*u ,(an&$a$& %n(%,aan K%$%a-a*an P%*a-"an(an an( *%&n*%(a$& 'aa- $*u)*u ,(an&$a$& P%u$ahaan.a &n& $%"a(a& auan ,),) %a)$anaan *u(a$ $%ha&+ha& $%*a -%n(a*u $%-ua -%)an&$-%*%)a&* %n(%,aan K%$%a-a*an P%*a-"an(an.
Daa- %nu$unan $*u)*u ,(an&$a$& %n(%,aan K%$%a-a*an
P%*a-"an(an:
a. P%u$ahaan #a&" -%nunu) aaan -ana%-%n an( -%-&&)& ),-%*%n$& '& "&'an(naun*u) "%*an((un( a#a" *%ha'a %n(%,aan a'-&n&$*a$& 'an ,%a$&,na K%$%a-a*anP%*a-"an(an $%$ua& '%n(an a%a *an((un(
a#a"na
b. *u(a$! #%#%nan(! 'an *an((un( a#a" aaan -ana%-%n an( '&*unu) hau$ '&*%*a)an$%aa *%*u&$! '&$ah)an! 'an '&',)u-%n*a$&)an! $%*a '&),-un&)a$&)an )%a'a &ha)+&ha) *%)a&*
c. &-&nan 'an aaan -ana%-%n P%u$ahaan hau$ -%nunu))an ),-&*-%n K%$%a-a*anP%*a-"an(an '%n(an aa:
1. -%-a$*&)an )%*%$%'&aan 'an )%u)uan $u-"% 'aa an( -%-a'a& un*u)
-%n%*a)an! -%n%a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an $%*a *%u$ -%n%u$ -%n&n()a*)an
SMKP M&n%"a
2. -%n%*a)an *u(a$! #%#%nan(! *an((un( a#a"! 'an a)un*a"&&*a$ un*u) -%-5a$&&*a$& %n%aan SMKP M&n%"a an( %5%)*&5 'an )%(&a*an &n& hau$ '&',)u-%n*a$&)an $%aa*%*u&$ $%*a '&),-un&)a$&)an
3. -%-a$u))an K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'aa- *u(a$ 'an *an((un( a#a" &-&nan'an aaan -ana%-%n P%u$ahaan 'an
4. -%n()a& uan( $%aa "%)aa $*u)*u ,(an&$a$& P%u$ahaan! *u(a$! #%#%nan(!
*an((un( a#a"! 'an a)un*a"&&*a$.
III.2. P%nunu)an KTT! K%aa Ta-"an( Ba#ah Tanah! 'an;a*au K%aa Kaa K%u) Un*u)
P%u$ahaan P%*a-"an(an
III.2.1. P%nunu)an KTT
P&-&nan P%u$ahaan P%*a-"an(an #a&" -%nunu) KTT 'an -%n'aa*)an %n(%$ahan 'a& KAIT. KTT a'aah ,an( an( -%n'u'u)& a"a*an *%*&n((& 'aa- $*u)*u ,(an&$a$& P%u$ahaan P%*a-"an(an '& #&aah )%(&a*an u$aha %*a-"an(an an( "%*an((un(
a#a" )%a'a KAIT a*a$ '&a)$ana)an 'an '&*aa*&na )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an'& "&'an( K%$%a-a*an P%*a-"an(an '& #&aah an( -%na'& *an((un( a#a"na.
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 24/120
+ 24
+KTT...KTT hau$ -%-&&)& $%*&5&)a* ),-%*%n$& an( *%ah '&*%n*u)an 'aa-)%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an.
K%(&a*an %)$,a$& 'an;a*au ,%a$& ,'u)$& hana 'aa* '&-ua& $%*%ah P%u$ahaanP%*a-"an(an -%-&&)& KTT. P&-&nan P%u$ahaan P%*a-"an(an hau$ -%n(h%n*&)an )%(&a*anu$aha %*a-"an(an aa"&a KTT a*au ,an( an( '&*unu) *&'a) "%a'a '& ,)a$& u$aha
%*a-"an(an *%$%"u*.
111.2.2. P%nunu)an K%aa Ta-"an( Ba#ah Tanah
KTT -%nunu) K%aa Ta-"an( Ba#ah Tanah 'aa- ha )%(&a*an %na-"an(an
'&a)u)an '%n(an -%n((una)an $&$*%- 'an -%*,'% *a-"an( "a#ah *anah 'an -%n'aa*)an
%n(%$ahan 'a& KAIT.
Daa- ),n'&$& *%*%n*u! KTT 'aa* "%*&n'a) $%"a(a& K%aa Ta-"an( Ba#ah Tanah
un*u) -%na-&n *%a)$anana )%(&a*an K%$%a-a*an P%*a-"an(an.
K%aa Ta-"an( Ba#ah Tanah hau$ -%-&&)& $%*&5&)a* ),-%*%n$& an( -%nunu)an)%-a-uan *%)n&$! )ua&5&)a$&! $%*a %n(aa-an $%"a(a&-ana '&*%*a)an ,%h KAIT.
K%aa Ta-"an( Ba#ah Tanah -%-una& *u(a$:
a. -%n(a*u $%-ua )%(&a*an 'aa- ,%a$& %na-"an(an $%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %*unu) 'a& KTT
b. -%na-&n %$%'&aan 'an %nauan "aan( )%"u*uhan %n'u)un( )%(&a*an *a-"an( "a#ah
*anah $%h&n((a %)%aan "%aan a-an 'an ana 'an
c. -%a)u)an %-%&)$aan *%ha'a $%-ua a'-&n&$*a$& =%n*&a$& 'an "a(&an+"a(&an )%(&a*an*a-"an( "a#ah *anah an( -%-%u)an =%n*&a$& $%)uan(+)uan(na 1 7$a*u )a& 'aa-
an()a #a)*u 3 7*&(a "uan.
Daa- -%a)$ana)an *u(a$na! K%aa Ta-"an( Ba#ah Tanah '&"an*u ,%h %n(a#a$
,%a$&,na 'an %n(a#a$ *%)n&).
111.2.3. P%nunu)an K%aa Kaa K%u)
KTT -%nunu) K%aa Kaa K%u) 'aa- ha )%(&a*an %na-"an(an
-%n(,%a$&)an Kaa K%u). K%aa Kaa K%u) -%-una& *u(a$ -%-&-&n! -%n(a*u 'an
-%n(a#a$& %)%aan )aa )%u) *%-a$u) %)%aan a&n an( "%)a&*an '%n(an %n(,%a$&an
)aa )%u).
K%aa Kaa K%u) "%*an((un( a#a" a*a$ )%$%a-a*an 'an )%$%ha*an ,an( '& )aa)%u)! *%-a* a&nna! 'an )%$%a-a*an ,%a$&,na )aa an( "%a'a '& "a#ah %n(a#a$anna.
K%aa Kaa K%u) hau$ '&"an*u ,%h "%"%aa ,an( K%aa G&& K%a an(
"%*an((un( a#a" 'aa- ,%a$& )aa )%u) a'a $%*&a (&& )%a. K%aa G&& K%a '&*unu)
,%h KTT.
K%aa Kaa K%u) 'an K%aa G&& K%a hau$ -%-%nuh& )ua&5&)a$& an(
'&*%*a)an ,%h KTT.
III.3. P%nunu)an ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 25/120
+ 29
+
111.3. P%nunu)an PJO Un*u) P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
P&-&nan P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an #a&" -%nunu) PJO. PJO a'aah ,an(an( -%n'u'u)& a"a*an *%*&n((& 'aa- $*u)*u ,(an&$a$& P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an '&#&aah )%(&a*an u$aha a$a %*a-"an(an an( "%*an((un( a#a" )%a'a KTT a*a$'&a)$ana)an 'an '&*aa*&na %a*uan %un'an(+un'an(an '& "&'an( K%$%a-a*anP%*a-"an(an '& #&aah an( -%na'& *an((un( a#a"na. PJO hau$ -%-%nuh& )ua&5&)a$&$%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an.
KTT 'aa* -%n%&-a! -%n,a)! a*au -%-&n*a %n((an*&an PJO "%'a$a)an
%*&-"an(an ),-%*%n$&! ),-&*-%n! 'an )&n%a PJO *%ha'a %n(%,aan K%$%a-a*an
P%*a-"an(an.
111.4. P%-"%n*u)an 'an P%n%*aan Ba(&an K3 P%*a-"an(an 'an Ba(&an KO
P%*a-"an(an
P%u$ahaan #a&" -%-"%n*u) 'an -%n%*a)an Ba(&an K3 P%*a-"an(an 'an Ba(&an
KO P%*a-"an(an "%'a$a)an %*&-"an(an u-ah %)%a $%*a $&5a* a*au ua$na %)%aan.
Ba(&an K3 P%*a-"an(an 'an Ba(&an KO %*a-"an(an hau$ "%a'a an($un( '& "a#ah KTT
'aa- $*u)*u ,(an&$a$& P%u$ahaan P%*a-"an(an a*au "%a'a an($un( '& "a#ah PJO 'aa-
$*u)*u ,(an&$a$& P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an.
111.4.1. Ba(&an K3 P%*a-"an(an
Ba(&an K3 P%*a-"an(an -%-una& *u(a$:
a. -%n(u-u)an 'an -%n(ana&$a 'a*a 'an -%na*a* &n&an 'a& $%*&a )%%a)aan a*au
)%a'&an an( "%"ahaa! )%a'&an $%"%u- *%a'&na )%%a)aan! %n%"a" )%%a)aan!
-%n(ana&$&$ )%%a)aan! 'an %n%(ahan )%%a)aan
b. -%n(u-u)an 'a*a -%n(%na& a%a 'an )%(&a*an an( -%-%u)an %n(a#a$an an( %"&h
)%*a* '%n(an -a)$u' un*u) -%-"%& $aan )%a'a KTT *%n*an( *a*a aa )%a 'an %n((unaan aa*+aa* '%*%)$& $%*a aa*+aa* %&n'un( '&&
c. -%-"%&)an %n%an(an 'an %*unu) -%n(%na& )%$%a-a*an 'an )%$%ha*an )%a )%a'a$%-ua %)%a *a-"an(! an*aa a&n -%au& %*%-uan+%*%-uan! %a-ah+%a-ah!'&$)u$&+'&$)u$&! %-u*aan 5&-! 'an -%'&a a*au aa* u"&)a$& a&nna
a. -%-"%n*u) 'an -%a*&h an((,*a T&- P%n%a-a* Ta-"an(
e. -%nu$un $*a*&$*&) )%%a)aan 'an
f. -%a)u)an %=aua$& )%$%a-a*an 'an )%$%ha*an )%a.
111.4.2. Ba(&an KO P%*a-"an(an
Ba(&an KO P%*a-"an(an -%-una& *u(a$:
a. -%n(u-u)an 'an -%n(%=aua$& %)a-an ha$& %-%&)$aan 'an %-%&haaan $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
b. -%n(u-u)an 'an -%n(%=aua$& %)a-an ha$& %n(a-anan &n$*aa$&
c. -%n(u-u)an 'an -%n(%=aua$& %)a-an ha$& %n(u&an 'an %n%&'&)an *%ha'a)%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
'. -%n(u-u)an ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 26/120
+ 2<
+
d. -%n(u-u)an %)a-an ha$& )a&an *%)n&$ KO P%*a-"an(an
e. -%n(u-u)an 'a*a ),-%*%n$& *%na(a *%)n&)
f. -%n(u-u)an %)a-an a'#a %-%&haaan $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an 'an
g. -%a)u)an ana&$&$ 'a*a 'a& %)a-an KO P%*a-"an(an 'an -%-"%&)an %),-%n'a$&*&n'a) anu*.
111.5. P%nunu)an P%n(a#a$ O%a$&,na 'an P%n(a#a$ T%)n&)
KTT 'aa- -%a)u)an *u(a$na '&"an*u ,%h %n(a#a$ ,%a$&,na 'an %n(a#a$*%)n&). P%n(a#a$ ,%a$&,na 'an %n(a#a$ *%)n&) hau$ -%-&&)& ),-%*%n$& an( '&$aa*)an'aa- )%*%n*uan %a*uan %un'an(+ un'an(an.
111.5.1. Tu(a$ 'an Tan((un( a#a" P%n(a#a$ O%a$&,na
P%n(a#a$ ,%a$&,na -%-una& *u(a$ 'an *an((un( a#a":
a. "%*an((un( a#a" )%a'a KTT un*u) )%$%a-a*an! )%$%ha*an! 'an )%$%ah*%aan $%-ua %)%a *a-"an( an( -%na'& "a#ahanna
b. -%a)$ana)an &n$%)$&! %-%&)$aan! 'an %n(u&an
c. "%*an((un( a#a" )%a'a KTT a*a$ )%$%a-a*an! )%$%ha*an! 'an )%$%ah*%aan 'a& $%-ua,an( an( '&*u(a$)an )%a'ana 'an
d. -%-"ua* 'an -%nan'a*an(an& a,an+a,an %-%&)$aan! &n$%)$&!
'an %n(u&an.
111.5.2. Tu(a$ 'an Tan((un( Ja#a" P%n(a#a$ T%)n&)
P%n(a#a$ *%)n&) -%-una& *u(a$ 'an *an((un( a#a":
a. "%*an((un( a#a" )%a'a KTT un*u) )%$%a-a*an %-a$an(an 'an %)%aan $%*a
%-%&haan an( "%na $%-ua $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an an(
-%na'& *u(a$na
b. -%n(a#a$& 'an -%-%&)$a $%-ua $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
'aa- uan( &n()u an( -%na'& *an((un( a#a" na
c. -%na-&n "ah#a $%au '&a)$ana)an %n%&'&)an! %-%&)$aan! 'an %n(u&an $aana!
a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
d. -%-"ua* 'an -%nan'a*an(an& a,an 'a& %n%&'&)an! %-%&)$aan! 'an %n(u&an$aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
e. -%a)$ana)an %n%&'&)an! %-%&)$aan! 'an %n(u&an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an
%aa*an %*a-"an(an $%"%u- '&(una)an! $%*%ah '&a$an( )%-"a&! 'an;a*au '&%"a&)&'an
f. -%%nana)an 'an -%n%)an)an '&a)$ana)anna a'#a %-%&haaan an( *%ah'&%nana)an $%*a $%-ua %"a&)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(anan( '&%(una)an.
111.6. P%nunu)an T%na(a T%)n&) Khu$u$ P%*a-"an(an
P%u$ahaan hau$ -%nunu) *%na(a *%)n&) )hu$u$ %*a-"an(an an( -%-&&)&
),-%*%n$& )hu$u$ $%$ua& '%n(an %$aa*an 'aa- )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an.
T%na(a *%)n&) )hu$u$ %*a-"an(an an*aa a&n:
a. uu ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 27/120
+ 26
+
a. uu %'a)
b. uu u)u
c. uu a$
d. uu ",
e. uu '%%)
f. uu a#a* a*au aa-%'&$
g. uu an($&
h. %*u(a$ ,*%)$& a'&a$&
i. ah& &$*&)
. %*u(a$;uu =%n*&a$& 'aa- ha )%(&a*an %na-"an(an '&a)u)an '%n(an -%n((una)an$&$*%- 'an -%*,'% *a-"an( "a#ah *anah
). %*u(a$ %*,,n(an %*a-a a'a )%%a)aan a*au first aider,
1. %*u(a$ %-a'a- )%"a)aan
-. an((,*a *&- *an((a 'aua*
n. %*u(a$ industrial hygiene
,. loading/berthing !aster,
. %*u(a$ "ahan )&-&a
. rigger,
. ,%a*, %$a#a* an()a* an()u* 'an $. %*u(a$ (u'an( "ahan %%'a).
III.6. P%-"%n*u)an 'an P%n%*aan K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an
P%u$ahaan #a&" -%-"%n*u) 'an -%n%*a)an $%aa %$-& K,-&*% K%$%a-a*anP%*a-"an(an an( "%an((,*a)an %#a)&an 'a& Ba(&an K3 P%*a-"an(an! Ba(&an KOP%*a-"an(an! "a(&an ,%a$&,na P%u$ahaan! 'an u(a #a)& 'a& %)%a *a-"an(. S*u)*u!an((,*a! 'an *u(a$ K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an #a&" '&a,)an )%a'a KAIT.
K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'aa* '&"%n*u) "%%nan( $%$ua& '%n(an $*u)*u ,(an&$a$& P%u$ahaan. P%n%*aan K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an hau$ '&"ua* $%aa*%*u&$ 'an '&*an'a*an(an& ,%h KTT a*au &-&nan P%u$ahaan.
S*u)*u K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
a. K%*ua an( '&a"a* ,%h KTT un*u) P%u$ahaan P%*a-"an(an a*au PJO un*u) P%u$ahaan
Ja$a P%*a-"an(an
b. ?a)& K%*ua
c. S%)%*a&$ an( '&a"a* ,%h %n(%,a K%$%a-a*an P%*a-"an(an *%*&n((& '& P%u$ahaan'an
d. An((,*a.
S*u)*u K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an %nan( '& "a#ah KTT a*au $u"),-&*%K%$%a-a*an P%*a-"an(an $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
a. K%*ua an( '&a"a* ,%h &-&nan *%*&n((& 'aa- %nan( $*u)*u ,(an&$a$&
". ?a)& ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 28/120
+ 28
+
b. ?a)& K%*ua
c. S%)%*a&$ an( '&a"a* ,%h %n(%,a K%$%a-a*an P%*a-"an(an *%*&n((& 'aa- %nan($*u)*u ,(an&$a$& 'an
d. An((,*a.
K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an -%-una& *u(a$ 'an *an((un( a#a" an*aa a&n:
a. -%n(&'%n*&5&)a$&! -%n%*a)an! 'an -%n(%$ah)an *uuan! $a$aan! 'an ,(a- K%$%a-a*anP%*a-"an(an
b. -%-a$*&)an %a)$anaan 'an %)%-"an(an *uuan! $a$aan! 'an ,(a- K%$%a-a*anP%*a-"an(an
c. -%-a$*&)an '&*%"&*)anna )%"&a)an! $*an'a! 'an ,$%'u K%$%a-a*an P%*a-"an(an
d. -%-a$*&)an *%$%%n((aana au'&* K%$%a-a*an P%*a-"an(an $%aa "%)aae. -%-a$*&)an *%a)$anana *&nauan -ana%-%n *%ha'a %n%aan SMKP M&n%"a
$%)uan(+)uan(na 1 7$a*u )a& 'aa- an()a #a)*u 1 7$a*u *ahun $%$ua& '%n(an %nan('aa- $*u)*u ,(an&$a$& P%u$ahaan 'an
f. -%-"aha$ -a$aah+-a$aah 'an -%-"ua* ,(a- %n%(ahan -%n(%na& K%$%a-a*anP%*a-"an(an an( 'aa* -%n(a)&"a*)an! an*aa a&n *%a'&na ),n'&$& 'an *&n'a)an *&'a) a-an! na&$;ha-& %a)a! )%a'&an "%"ahaa! )%%a)aan! %na)&* a)&"a* )%a! 'an#a"ah %na)&*.
K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an hau$ -%n(a'a)an %*%-uan $%aa "%)aa a*au
*%a'#a. P%*%-uan K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an '&a)$ana)an $%)uan(+)uan(na 1
7$a*u )a& 'aa- 'aa- an()a #a)*u 1 7$a*u "uan. R&$aah %*%-uan hau$ '&"ua* 'an
'&'&$*&"u$&)an )%a'a &ha)+&ha) *%)a&* 'an '&',)u-%n*a$&)an. S%uuh an((,*a K,-&*%
K%$%a-a*an P%*a-"an(an hau$ -%n'aa*)an %n'&'&)an 'an %a*&han an( '&$aa*)an
$%$ua& '%n(an )%"u*uhan.
111.8. P%nunu)an T&- Tan((a Daua*
P%u$ahaan hau$ -%-&&)& T&- Tan((a Daua* an( -%-a'a&. T&- Tan((a Daua*hau$ -%-&&)& )%*%a-&an 'an ),-%*%n$& an( '&%u)an un*u) -%-"%&)an aanan*%ha'a )%a'aan 'aua*. T&- Tan((a Daua* hau$ $%au $&a $&a(a $%*&a $aa*. KTT a*au,an( an( '&"%& #%#%nan( -%n%*a)an T&- Tan((a Daua* $%aa *%*u&$ 'an -%a,)an)%a'a KAIT. T&- Tan((a Daua* hau$ -%n'aa* %n'&'&)an 'an %a*&han un*u) -%-%,%h )%*%a-&an an( '&%u)an.
111.9. S%%)$& 'an P%n%-a*an P%$,n%
P%u$ahaan hau$ -%-a$u))an %$aa*an K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'aa- ,$%$$%%)$& 'an %n%-a*an %$,n%. S&$*%- $%%)$& 'an %n%-a*anna hau$ '&a*u $%aa *%*u&$.S%*&a %$,n% hau$ -%-&&)& *u(a$ 'an *an((un( a#a" an( %a$ 'an '& 'aa-na -%na)ua$%) K%$%a-a*an P%*a-"an(an.
I. 10. P%n%%n((aaan
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 29/120
+ 2/
+
III. 10 P%n%%n((aaan 'an P%a)$anaan P%n'&'&)an 'an P%a*&han $%*a
K,-%*%n$& K%a
P%n%%n((aaan 'an %a)$anaan %n'&'&)an 'an %a*&han $%*a ),-%*%n$& )%a-%&u*& %n'&'&)an 'an %a*&han $%*a ),-%*%n$& )%a %)%a *a-"an(! %n(a#a$,%a$&,na! 'an %n(a#a$ *%)n&). P%u$ahaan hau$ -%n(&'%n*&5&)a$& ),-%*%n$& K%$%a-a*anP%*a-"an(an an( '&"u*uh)an "%'a$a)an )%"u*uhan ,%a$&,na %u$ahaan 'an %$aa*an'aa- )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an. B%'a$a)an ha$& &'%n*&5&)a$& *%$%"u*!P%u$ahaan hau$ -%-"ua* ,(a- %n'&'&)an 'an %a*&han. P,(a- %n'&'&)an 'an
%a*&han K%$%a-a*an P%*a-"an(an hau$ -%n'aa* %$%*uuan KAIT.
S*an'a ),-%*%n$& )%a K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'aa* '&&'%n*&5&)a$& 'an'&)%-"an()an $%$ua& )%"u*uhan '%n(an:
a. -%n((una)an $*an'a ),-%*%n$& )%a an( a'a
b. -%-%&)$a ua&an *u(a$ 'an a"a*an
c. -%n(ana&$&$ *u(a$ )%a
d. -%n(ana&$&$ ha$& &n$%)$& 'an au'&* 'an
e. -%n&nau uan( a,an &n$&'%n.
KTT 'aa* -%n%%n((aa)an $%n'&& a*au "%)%a $a-a '%n(an &n$*an$& %-%&n*ah
a*au &n$*an$& a&nna un*u) -%n%%n((aa)an %n'&'&)an 'an %a*&han $%*a hau$ '&$%$ua&)an
'%n(an )%(&a*an 'an %n&$ %)%aan a'a )%(&a*an u$aha %*a-"an(an.
P%u$ahaan #a&" -%naan)an! -%n&nau $%aa "%)aa! 'an -%n(%=aua$& ,(a-
'an )%(&a*an %n'&'&)an 'an %a*&han. P%n'&'&)an 'an %a*&han an( "%$&5a* u-u- '&"%&)an
)%a'a $%*&a %)%a *a-"an(! %n(a#a$ ,%a$&,na! 'an %n(a#a$ *%)n&). S%'an()an %n'&'&)an 'an %a*&han an( "%$&5a* )hu$u$ '&"%&)an )%a'a $%*&a %)%a *a-"an( an(
-%-&&)& &$&), )%$%a-a*an 'an &$&), )%$%ha*an an( $&(n&5&)an. P%u$ahaan hau$ -%n&-an
%)a-an ha$& %n'&'&)an 'an %a*&han.
a$& &'%n*&5&)a$& ),-%*%n$& )%a '&(una)an $%"a(a& 'a$a %n%n*uan ,(a- %n'&'&)an 'an %a*&han an( hau$ '&a)u)an $%*a -%na'& 'a$a %*&-"an(an 'aa- %n%&-aan! $%%)$&! ,-,$&! 'an %n&a&an )&n%a.
III. 10.1. P%n'&'&)an 'an P%a*&han P%)%a Ta-"an(
P,(a- %n'&'&)an 'an %a*&han an( '&a'a)an ,%h P%u$ahaan P%*a-"an(an-%ua)an *an((un( a#a" 'a& KTT. KTT #a&" -%n(a'a)an %n'&'&)an 'an %a*&han un*u)
%)%a *a-"an( "au! %)%a *a-"an( un*u) *u(a$ "au! %n'&'&)an 'an %a*&han un*u) -%n(ha'a& "ahaa! %n'&'&)an 'an %a*&han %n%(aan *ahunan! $%*a %n'&'&)an 'an
%a*&han a&nna an( '&*%*a)an ,%h KAIT.
III. 10.1.1. P%n'&'&)an 'an P%a*&han P%)%a Ta-"an( T%"u)a
P,(a- %n'&'&)an 'an %a*&han un*u) %)%a *a-"an( *%"u)a $%)uan(+)uan(na*%'&& a*a$ %aaan $%"a(a& "%&)u*:
a. )%#a&"an 'a& $%,an( %)%a *a-"an(
". #%#%nan( ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 30/120
+ 30
+
b. #%#%nan( 'an *an((un( a#a" 'a& $%,an( %n(a#a$ ,%a$&,na 'an
%n(a#a$ *%)n&)
c. %n(%naan &n()un(an )%a
d. %nana %n%a-a*an '&& 'an %n%a-a*an 'aa- )%a'aan 'aua* *%-a$u)*an'a;%&n(a*an "ahaa
e. )%"a)aan 'an %-a'a- )%"a)aan
f. a$%) )%$%ha*an 'an )%$%a-a*an 'a& *u(a$ an( a)an '&"%&)an
g. -%n(%na "ahaa 'an -%n(h&n'a&na
h. "ahaa &$*&) 'an %-%$&nan
i. %*,,n(an %*a-a a'a )%%a)aan 'an
. "ahaa )%"&$&n(an! '%"u! 'an ana$ $%*a *&n'a)an %&n'un(an.
Un*u) ,(a- %n'&'&)an 'an %a*&han a&nna -a*a %aaan *a-"ahan '&$%$ua&)an'%n(an )%(&a*an 'an %n&$ %)%aan a'a )%(&a*an u$aha %*a-"an(an.
III. 10.1.2. P%n'&'&)an 'an P%a*&han P%)%a Ta-"an( Ba#ah Tanah
P,(a- %n'&'&)an 'an %a*&han un*u) %)%a *a-"an( "a#ah *anah $%)uan(+
)uan(na *%'&& a*a$ -a*a %aaan $%"a(a&-ana %)%a *a-"an( *%"u)a '&*a-"ah '%n(an
-a*a %aaan $%"a(a& "%&)u*:
a. *a*a aa %na-"an(an an( a-an
b. %-%&haaan 'an %n((unaan a-u+a-u *a-"an(
c. %n(%*ahuan 'a$a =%n*&a$&
d. %a*uan an( -%n(a*u %nan((aan 'an %n(%*ahuan 'a$a *a*a aa %nan((aan
e. *a*a aa %=aua$& a'a *a-"an( 'aa- )%a'aan 'aua*
f. %n((unaan aa* %n%a-a* '&& 'an
g. "ahaa+"ahaa $%*a -%n'%*%)$& (a$+(a$ an( -u'ah *%"a)a 'an (a$ "%aun.
III. 10.2. P%n'&'&)an 'an P%a*&han P%n(a#a$ O%a$&,na 'an P%n(a#a$ T%)n&)
III. 10.2.1. P%n'&'&)an 'an P%a*&han P%n(a#a$ O%a$&,na 'an P%n(a#a$ T%)n&) Ta-"an(
T%"u)a
P,(a- %n'&'&)an 'an %a*&han un*u) %n(a#a$ ,%a$&,na 'an %n(a#a$ *%)n&) *a-"an( *%"u)a $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$ %aaan $%"a(a& "%&)u*:
a. %a*uan %un'an(+un'an(an "&'an( )%$%a-a*an 'an )%$%ha*an )%a
b. -ana%-%n )%$%a-a*an )%a
c. 5un($& %n(a#a$an )%$%a-a*an 'an )%$%ha*an )%a! an*aa a&n:
1. *an((un( a#a" )%$%a-a*an 'an )%$%ha*an )%a %n(a#a$
2. &n$%)$& )%$%a-a*an 'an )%$%ha*an )%a *%%nana 'an %n(a-a*an *,*a
3. %*%-uan )%$%a-a*an 'an )%$%ha*an )%a *%%nana
4. job...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 31/120
+ 31
+
4. job safety analysis 'an
5. &n=%$*&(a$& )%%a)aan
d. %a*uan %u$ahaan an( -%n(a*u )%$%a-a*an 'an aa )%a an( a-an
e. %n(%naan "ahaa 'an aa -%n(h&n'a&na
f. *&n'a)an 'aa- )%a'aan 'aua* 'an *a*a aa %n%a-a*an
g. %n%a-a*an '&& 'an aa*+aa* "an*u %naa$an
h. "ahaa %-%$&nan 'an %&$*&)an
i. %n%(ahan 'an %n(%n'a&an )%"a)aan
. %*,,n(an %*a-a a'a )%%a)aan 'an ). 'a-a)&n()un(an 'a& )%(&a*an.
III. 10.2.2. P%n'&'&)an 'an P%a*&han P%n(a#a$ O%a$&,na 'an P%n(a#a$ T%)n&) Ta-"an(Ba#ah Tanah
P,(a- %n'&'&)an 'an %a*&han un*u) %n(a#a$ ,%a$&,na 'an %n(a#a$ *%)n&) *a-"an( "a#ah *anah $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$ -a*a %aaan $%"a(a&-ana %n(a#a$,%a$&,na 'an %n(a#a$ *%)n&) *a-"an( *%"u)a '&*a-"ah '%n(an -a*a %aaan $%"a(a&
"%&)u*:
a. *a*a aa )%a an( a-an
b. -%-%&haa 'an -%n((una)an a-u+a-u %,an(an
c. %n(%*ahuan 'a$a =%n*&a$&
d. %a*uan *%n*an( %nan((a 'an %n(%*ahuan 'a$a aa %nan((aan
e. aa -%n&n((a)an *a-"an( %n%a-a* '&& 'an
f. "ahaa+"ahaa $%*a -%n'%*%)$& (a$+(a$ an( -u'ah *%"a)a 'an (a$ "%aun.
III. 10.3. K,-%*%n$& K%a
S%a&n '%n(an %n%%n((aaan %n'&'&)an 'an %a*&han! P%u$ahaan hau$-%-a$*&)an "ah#a %n(a#a$ ,%a$&,na hau$ -%-&&)& ),-%*%n$& $%"a(a& "%&)u*:
a. %n(a#a$ ,%a$&,na %*a-a un*u) %n(a#a$ ,%a$&,na an( -%-una& *u(a$ 'an*an((un( a#a" -%-"a#ah& an($un( aa %)%a *a-"an( *&n()a* %a)$ana a*au an(%"&h '&)%na '%n(an &$*&ah frontline super"isor
b. %n(a#a$ ,%a$&,na -a'a un*u) %n(a#a$ ,%a$&,na an( -%-una& *u(a$ 'an
*an((un( a#a" -%-"a#ah& *&n()a* lo#er !anage!ent a*au frontline super"isor, 'anc. %n(a#a$ ,%a$&,na u*a-a un*u) %n(a#a$ ,%a$&,na an( -%-una& *u(a$ 'an
*an((un( a#a" -%-"a#ah& an($un( *&n()a* !iddle !anage!ent.
III. 11. P%nu$unan! P%n%*aan! 'an P%n%aan K,-un&)a$& K%$%a-a*an
P%*a-"an(an
P%u$ahaan ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 32/120
+ 32
+
P%u$ahaan -%nu$un! -%n%*a)an! 'an -%n%a)an -%)an&$-% un*u) -%n(),-un&)a$&)an ha+ha an( -%-&&)& 'a-a) *%ha'a K%$%a-a*an P%*a-"an(an)%a'a &ha)+&ha) *%)a&*.
P%u$ahaan -%-"%&)an an'uan -%n(%na& %na-a&an &n5,-a$& *%n*an(
K%$%a-a*an P%*a-"an(an )%a'a %)%a *a-"an( 'an &ha) *%)a&* a&nna. a &n& "%*uuan
un*u) -%-a$*&)an $%-ua &n5,-a$& an( "%)a&*an '%n(an %-a$aahan K%$%a-a*an
P%*a-"an(an an( '&$a-a&)an *%ah '&a)u)an '%n(an *%a* 'an "%na $%*a
'&',)u-%n*a$&)an.
S%*&a &n5,-a$& *%n*an( K%$%a-a*an P%*a-"an(an an( '&*%&-a -%ua)an&n5,-a$& an( '&-&&)& ,%h P%u$ahaan. In5,-a$& *%$%"u* a)an '&),-un&)a$&)an $%$ua&'%n(an %n&$ 'an 5un($& &n5,-a$& *%$%"u*.
Daa- -%na-a&)an &n5,-a$& 'aa* -%n((una)an "%"a(a& -aa- -%*,'% an(
'&$%$ua&)an '%n(an %n&$ &n5,-a$& an( a)an '&$a-a&)an! *a(%*! a*au $a$aan an( a)an
'&"%&)an &n5,-a$&.
P%u$ahaan hau$ -%n(),-un&)a$&)an aa"&a a'a &n5,-a$& )%%a)aan *a-"an( "%a)&"a* -a*& an( *%a'&! "a&) '& 'aa- P%u$ahaan -auun P%u$ahaan P%*a-"an(ana&nna. K,-un&)a$& *%$%"u* hau$ '&a)u)an a'a ha& an( $a-a '&*%&-ana &n5,-a$&)%%a)aan *a-"an( "%a)&"a* -a*& 'an '&',)u-%n*a$&)an.
III. 12. P%n(%,aan A'-&n&$*a$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an
P%u$ahaan hau$ -%a)u)an %n(%,aan a'-&n&$*a$& K%$%a-a*an P%*a-"an(anan( -%&u*& Bu)u Ta-"an(! Bu)u Da5*a K%%a)aan Ta-"an(! 'an %a,an %n(%,aanK%$%a-a*an P%*a-"an(an an( hau$ '&$a-a&)an )%a'a KAIT.
III. 12.1. Bu)u Ta-"an(
Bu)u Ta-"an( a'aah "u)u %)a-an an( -%-ua* $ua*u aan(an! %&n*ah! %*unu)!$%*a %-"%&*ahuan 'a& KAIT 'an In$%)*u Ta-"an( an( #a&" '&a)$ana)an ,%h KTT.
S%*&a P%u$ahaan P%*a-"an(an hau$ -%-&&)& Bu)u Ta-"an( an( $%$ua& '%n(anu)uan 'an "%n*u) an( '&*%*a)an ,%h KAIT 'an hau$ '&$ah)an ,%h In$%)*u Ta-"an('%n(an -%-"%& n,-, 'an aa5 a'a *&a+*&a haa-an.
S%-ua %-"%&*ahuan an( '&$a-a&)an ,%h KAIT )%a'a KTT hau$ '&a*a* 'aa-Bu)u Ta-"an( '%n(an -%-"u"uh& *an'a*an(an a'a $a&nan an( $%$ua& '%n(an a$&na. Bu)u*a-"an( hau$ $%au *%$%'&a '& Kan*, KTT. I$& Bu)u Ta-"an( 'aa* '&"aa 'an '&%aa& ,%h
aa %)%a *a-"an(.
III. 12.2. Bu)u Da5*a K%%a)aan Ta-"an(
S%*&a P%u$ahaan P%*a-"an(an hau$ -%-&&)& Bu)u Da5*a K%%a)aan Ta-"an(an( $%$ua& '%n(an u)uan 'an "%n*u) an( '&*%*a)an ,%h KAIT.
S%*&a )%%a)aan *a-"an( an( "%a)&"a* &'%a &n(an! "%a*! 'an -a*& hau$
'&'a5*a)an 'aa- Bu)u Da5*a K%%a)aan Ta-"an(. P%n'a5*aan $%)uan(+)uan(na *%'&&
a*a$:
a. n,-, ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 33/120
+ 33
+
a. n,-, uu* )%%a)aan *a-"an( un*u) 1 7$a*u ),"an '%n(an 1 7$a*u %n,-,an
b. #a)*u! ha&! 'an a- )%%a)aan
c. *%-a* )%%a)aan
d. na-a! %n&$ )%a-&n! 'an u-u 'a& ),"an )%%a)aan
e. a"a*an 'an "%aa a-a '&%(an( ,%h ,an( an( -%n'aa* )%%a)aan
f. $&5a* )%%a)aan
g. %)%aan an( $%'an( '&a)u)an a'a $aa* )%%a)aan
h. $a)$&+$a)$& )%%a)aan
i. ua&an *%n*an( )%%a)aan 'an $%"a"+$%"a"na an( '&"ua* 'an '&*an'a*an(an& ,%h KTTa*au ,an( an( '&*unu) ,%h KTT 'an
. #a)*u '&a,)an )%a'a KAIT.
K%%a)aan Ta-"an( hau$ '&$%&'&)& ,%h KTT a*au ,an( an( '&*unu) 'aa- #a)*u*&'a) %"&h 'a& 2 24 7'ua )a& 'ua uuh %-a* a- 'an ha$& %n%&'&)an *%$%"u* '&a*a*'aa- Bu)u Da5*a K%%a)aan Ta-"an(.
III. 12.3. P%a,an P%n(%,aan K%$%a-a*an P%*a-"an(an
P%u$ahaan P%*a-"an(an hau$ -%na-a&)an a,an %n(%,aan K%$%a-a*anP%*a-"an(an $%aa "%)aa $%)uan(+)uan(na a,an "%n*u) I+& $a-a& '%n(an @+&$%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an.
P%u$ahaan P%*a-"an(an hau$ -%a,)an )%%a)aan &n(an! "%a*! 'an -a*&! $%*a)%a'&an "%"ahaa )%a'a KAIT.
P%u$ahaan P%*a-"an(an hau$ $%(%a -%-"%&*ahu KAIT aa"&a *%a'& )%%a)aanan( "%a)&"a* &'%a "%a*! -a*&! 'an )%a'&an "%"ahaa -%n((una)an "%n*u) a,an an($%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan
%un'an(+un'an(an.
III. 13. P%nu$unan! P%n%aan! 'an P%n',)u-%n*a$&an Pa*&$&a$&! K,n$u*a$&! M,*&=a$&! 'an
K%$a'aan P%n%aan SMKP M&n%"a
P%u$ahaan hau$ -%nu$un! -%n%a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an ,$%'u un*u) a*&$&a$&! ),n$u*a$&! -,*&=a$&! 'an )%$a'aan %)%a 'aa- %n%aan SMKP M&n%"a.
P%u$ahaan hau$ -%a)$ana)an ,(a- a*&$&a$&! ),n$u*a$&! -,*&=a$&! 'an)%$a'aan '%n(an -%&"a*)an %)%a -auun &ha) a&n an( *%)a&* '& 'aa- %n%aan 'an
%n(%-"an(an SMKP M&n%"a $%h&n((a $%-ua &ha) -%a$a &)u* -%-&&)& 'an -%a$a)anha$&na.
Daa- -%a)$ana)an ,(a- *%$%"u*! P%u$ahaan hau$ -%-"%&)an %-aha-an)%a'a %)%a *a-"an( *%n*an( "ahaa 5&$&)! )&-&a! %(,n,-&! "&,,(&! a'&a$&! -%)an&)a!%%)*&)a! &n()un(an $%)&*a 'an *&n()ah a)u! $%*a $&),,(& an( -un()&n 'aa* -%n((an((u)%$%ha*an 'an;a*au -%n&-"u)an )%%a)aan $aa* "%)%a.
P%u$ahaan 'aa* -%n((una)an "%"a(a& -aa- -%*,'% an( $%$ua& '%n(an %-a$aahan
K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'aa- -%a)$ana)an ,(a- a*&$&a$&! ),n$u*a$&! -,*&=a$&! 'an
)%$a'aan.BAB I@ IMPLEMENTASI
I@. 1. P%a)$anaan P%n(%,aan O%a$&,na [email protected]. P,$%'u O%a$&;K%a
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 34/120
+ 34
+P%u$ahaan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! -%n',)u-%n*a$&)an! 'an-%n(%=aua$& ,$%'u ,%a$&;)%a. P,$%'u ,%a$&;)%a *&'a) *%"a*a$ a'a Standard Operating Procedure, Safe $or%ing Procedure, In$*u)$& K%a! 'an Bu)u Manua.
P,$%'u ,%a$&;)%a an( '&$u$un $%)uan(+)uan(na -%-%nuh& ha+ha '&"a#ah&n&:
a. $%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an
b. $%$ua& '%n(an )%"&a)an K%$%a-a*an P%*a-"an(an P%u$ahaan
c. '&),-un&)a$&)an )%a'a &ha)+&ha) *%)a&*
d. '&$ah)an ,%h &-&nan P%u$ahaan a*au KTT un*u) P%u$ahaan P%*a-"an(an a*au PJO
un*u) P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an 'an
e. '&"%& n,-,! '&',)u-%n*a$&)an! 'an '&*&nau uan( $%aa "%)aa.
Daa- ha ,$%'u ,%a$&;)%a un*u) $ua*u %)%aan;*u(a$ "%u- a*au *&'a) *%$%'&a! job safety analysis hau$ '&"ua* 'an '&(una)an. Job safety analysis -%na'& 'a$a 'aa-
%-"ua*an ,$%'u ,%a$&;)%a un*u) %)%aan;*u(a$ *%$%"u*.
Daa- %nu$unan ,$%'u ,%a$&;)%a! P%u$ahaan hau$ -%-%ha*&)an $aa*+$aa* K%$%a-a*an P%*a-"an(an. P,$%'u ,%a$&;)%a hau$ '&*&nau uan( $%aa "%)aa'an aa"&a *%a'& )%%a)aan! %u"ahan %aa*an! %u"ahan ,$%$! 'an;a*au %u"ahan
"ahan.
[email protected]. I>&n K%a Khu$u$
P%u$ahaan #a&" -%n%*a)an %n&$ %)%aan an( -%-%u)an &>&n )%a )hu$u$.P%u$ahaan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! -%n',)u-%n*a$&)an! 'an -%n(%=aua$&&>&n )%a )hu$u$.
I@. 1.3. Aa* P%&n'un( D&& 'an Aa* K%$%a-a*an
P%u$ahaan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! -%n',)u-%n*a$&)an!
-%-%&haa! 'an -%n(%=aua$& ,$%'u un*u):
a. %n&a&an )%"u*uhan aa* %&n'un( '&& 'an aa* )%$%a-a*an an( $%$ua& '%n(an %n&$
%)%aan 'an "ahaa an( *&-"u
b. %n%n*uan 'an %n%'&aan aa* %&n'un( '&& 'an aa* )%$%a-a*an '%n(an u-ah an(-%-a'a& $%aa u-a+u-a
c. %-"ua*an -a*&)$ aa* %&n'un( '&& un*u) $%*&a %)%aan 'an a%a )hu$u$
d. %=aua$& )%a*uhan *%ha'a %n((unaan 'an %a#a*an aa* %&n'un( '&& 'an aa*)%$%a-a*an 'an
%. %a)$anaan ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 35/120
+ 39
+
%. %a)$anaan %a*&han un*u) %)%a *a-"an( an( *%)a&* '%n(an 5un($&! -an5aa*! %n((unaan! 'an %a#a*an aa* %&n'un( '&& 'an aa* )%$%a-a*an.
[email protected]. P%a)$anaan P%n(%,aan L&n()un(an K%a
KTT hau$ -%n%*a)an ,$%'u %n(%,aan &n()un(an )%a. P%n(%,aan&n()un(an )%a $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$ %n(%n'a&an '%"u! )%"&$&n(an! (%*aan!
%nahaaan! )ua&*a$ 'an )uan*&*a$ u'aa )%a! a'&a$&! 5a)*, )&-&a! 5a)*, "&,,(&! 'an)%"%$&han &n()un(an )%a.
P%-an*auan;%n(u)uan &n()un(an )%a '&a)$ana)an $%aa "%)aa 'an ha$&na'&',)u-%n*a$&)an $%*a '&(una)an un*u) %n&a&an 'an %n(%n'a&an &$&),.P%-an*auan;%n(u)uan &n()un(an )%a $%)uan(+ )uan(na *%'&& a*a$ %n(%n'a&an '%"u!)%"&$&n(an! (%*aan! %nahaaan! )ua&*a$ 'an )uan*&*a$ u'aa )%a! a'&a$&! 5a)*, )&-&a! 5a)*,
"&,,(&! 'an )%"%$&han &n()un(an )%a. P%-an*auan;%n(u)uan &n()un(an )%a '&a)u)an,%h %*u(a$ industrial hygiene.
KTT hau$ -%n%*a)an ,$%'u an( *%',)u-%n*a$& -%n(%na& &'%n*&5&)a$&! )a&"a$&! %-%&haaan! 'an %n&-anan un*u) aa* %-%&)$aan! u)u! 'an u& &n()un(an )%a. Aa* %-%&)$aan! u)u! 'an u& &n()un(an )%a '&%&haa 'an '&)a&"a$& $%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an $*an'a an( "%a)u.
KTT hau$ -%n%*a)an ,$%'u %n(%,aan *a*a (aha (house%eeping) *%-a* )%a.P%n(%,aan *a*a (aha (house%eeping) *%-a* )%a $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$ )%"%$&han!)%a&han! )%*%a*uan *a*a %*a)! %na*aan! 'an $an&*a$&. P%-an*auan %n(%,aan *a*a (aha(house%eeping *%-a* )%a '&a)$ana)an $%aa "%)aa 'an ha$&na '&',)u-%n*a$&)an.
[email protected]. P%a)$anaan P%n(%,aan K%$%ha*an K%a
KTT hau$ -%n%*a)an ,$%'u %n(%,aan )%$%ha*an )%a 'aa- an()a -%n%(ah*%a'&na $a)&* 'an %na)&* a)&"a* )%a $%*a -%n&*a)an "u'aa h&'u "%$&h 'an $%ha*7h&(&%n&$ 'an $an&*a$&. P%n(%,aan )%$%ha*an )%a $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$ %-%&)$aan)%$%ha*an %)%a an( *%aa "ahaa )%$%ha*an '& *%-a* )%a! an*aa a&n $%%*& '%"u! ua!(a$! a$a! ua a&! a*au (an((uan )%"&$&n(an! %=aua$& %5%)*&=&*a$ an()ah+an()ah %n(%n'a&an&$&), )%$%ha*an an( *%&'%n*&5&)a$&! $%*a %n%'&aan 'a*a '&a(n,$a 'a$a un*u) %n%n*uan)a*%(,& $a)&* a*au %na)&* a)&"a* )%a.
P%u$ahaan hau$ -%n(%,a 'an -%n(%-"an()an )%(&a*an )%$%ha*an '& *%-a* )%a'%n(an %n'%)a*an %-a* &a )%$%ha*an )%a! a&*u ,-,*&5! %=%n*&5! )ua*&5! 'an%ha"&&*a*&5. P%u$ahaan hau$ -%a)u)an %n(%,aan )%$%$ua&an *%-a* )%a! %aa*an! 'an&n()un(an *%-a* )%a '%n(an ,$*u *u"uh %)%a (ergono!ic).
KTT hau$ -%n%*a)an %n(%,aan )%$%a-a*an -a)anan 'an -&nu-an (food safety)
un*u) -%na(a )%$%ha*an %)%a! -%n%(ah )a$u$ )%aunan -a)anan 'an -&nu-an! 'an
-%-a$*&)an %)%a -%n'aa* a$uan (&>& an( -%-a'a& )%*&)a '&$%'&a)an -a)anan 'an
-&nu-an ,%h %u$ahaan.
P%u$ahaan
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 36/120
+ 3<
+
P%u$ahaan hau$ -%n%'&a)an Un&* P%aanan K%$%ha*an K%aT 'an ',)*% h&%)%$un*u) -%-%&)$a )%$%ha*an %)%a 'an -%a)u)an '&a(n,$&$ %na)&* a)&"a* )%a. P%u$ahaanhau$ -%a)u)an %-%&)$aan a#a! %-%&)$aan $%aa "%)aa! 'an %-%&)$aan )hu$u$*%ha'a )%$%ha*an %)%a *a-"an( $%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(anT
-auun an( '&*%*a)an ,%h KAIT. P%u$ahaan hau$ -%a)u)an %-an*auan )%$%ha*an $%aa "%)aa *%ha'a %)%a *a-"an( an( "%)%a a'a *%-a* )%a an( -%-&&)& &$&), *&n((&*%ha'a )%$%ha*an )%a *%-a$u) *&n()a* )%%ahan (fatigue. Ca*a*an )%$%ha*an %)%a*a-"an( hau$ '&"ua*! '&',)u-%n*a$&)an! 'an '&%=aua$& $%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan
%un'an(+un'an(an.
[email protected]. P%a)$anaan P%n(%,aan KO P%*a-"an(an
KTT #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an!
-%n',)u-%n*a$&)an! 'an -%n(%=aua$& ,$%'u %n(%,aan KO P%*a-"an(an. P%n(%,aanKO P%*a-"an(an hau$ '&a)u)an ,%h *%na(a
*%)n&) an( -%-&&)& ),-%*%n$&.
[email protected]. S&$*%- 'an P%a)$anaan P%-%&haaan;P%a#a*an Saana! Pa$aana! In$*aa$&! 'anP%aa*an P%*a-"an(an
P%u$ahaan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! -%n',)u-%n*a$&)an! 'an-%n(%=aua$& ,$%'u %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an
%aa*an %*a-"an(an. P%u$ahaan hau$ -%n%*a)an ,(a- 'an a'#a %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an "%)aa *%ha'a $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an. P%u$ahaan hau$ -%a)$ana)an %-%&haaan ;%a#a*an $aana! a$aana!&n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an $%$ua& '%n(an ,(a- 'an a'#a an( *%ah '&*%*a)an.P%u$ahaan hau$ -%n%'&a)an %aa*an an( $%$ua& 'an aa) un*u) %a)$anaan
%-%&haaan;%a#a*an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an.
P%u$ahaan hau$ -%n(%=aua$& $%aa "%)aa 'an -%n',)u-%n*a$&)an $&$*%- 'an %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an.
[email protected]. P%n(a-anan In$*aa$&
P%u$ahan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! -%n',)u-%n*a$&)an! 'an
-%n(%=aua$& ,$%'u %n(a-anan &n$*aa$&. P%n(a-anan &n$*aa$& an( '&-a)$u' $%)uan(+
)uan(na *%'&& a*a$:
a. &n$*aa$& )%&$*&)an
b. &n$*aa$& hydraulic
c. &n$*aa$& pneu!atic
d. &n$*aa$& "ahan "a)a a&
e. &n$*aa$& (a$
f. &n$*aa$& a&
g. &n$*aa$& ,*%)$& )%"a)aan 'an
h. &n$*aa$& ),-un&)a$&.
P%u$ahaan ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 37/120
+ 36
+
P%u$ahaan hau$ -%n%*a)an ,(a- 'an a'#a %-%&)$aan %n(a-anan &n$*aa$&
an( $u'ah '&*%*a)an. P%u$ahaan hau$ -%a)$ana)an %-%&)$aan "%)aa *%ha'a
%n(a-anan &n$*aa$&. P%u$ahaan hau$ -%n(%=aua$& $%aa "%)aa 'an -%n',)u-%n*a$&)an
ha$& %-%&)$aan %n(a-anan &n$*aa$&.
[email protected]. K%aa)an Saana! Pa$aana! In$*aa$&! 'an P%aa*an P%*a-"an(an
P%u$ahan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! -%n',)u-%n*a$&)an! 'an-%n(%=aua$& ,$%'u %n(u&an )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an
%*a-"an(an. P%u$ahaan hau$ -%n%*a)an ,(a- 'an a'#a %n(u&an )%aa)an *%ha'a$aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an. P%u$ahaan hau$ -%a)$ana)an
%n(u&an )%aa)an $%aa "%)aa *%ha'a $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an $%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an.
P%u$ahaan hau$ -%n(%=aua$& $%aa "%)aa 'an -%n',)u-%n*a$&)an ha$& %n(u&an )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an.
[email protected]. K,-%*%n$& T%na(a T%)n&)
P%u$ahaan hau$ -%nunu) *%na(a *%)n&) an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) -%nu$un
'an -%n%*a)an ,$%'u! -%-"ua* ,(a- 'an a'#a! -%a)$ana)an
%-%&haaan;%a#a*an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an! $%*a
-%n(%=aua$& 'an -%n',)u-%n*a$&)an ha$&na.
P%u$ahaan hau$ -%nunu) *%na(a *%)n&) an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) -%nu$un'an -%n%*a)an ,$%'u! -%-"ua* ,(a- 'an a'#a! -%a)$ana)an %-%&)$aan
%n(a-anan &n$*aa$&! $%*a -%n(%=aua$& 'an -%n',)u-%n*a$&)an ha$&na.
P%u$ahaan hau$ -%nunu) *%na(a *%)n&) an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) -%nu$un'an -%n%*a)an ,$%'u! -%-"ua* ,(a- 'an a'#a! -%a)$ana)an %n(u&an )%aa)an
$aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an! $%*a -%n(%=aua$& 'an-%n',)u-%n*a$&)an ha$&na.
P%u$ahaan hau$ -%nunu) *%na(a *%)n&) an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) -%nu$un
'an -%n%*a)an ,$%'u! -%-"ua* ,(a- 'an a'#a! -%a)$ana)an %=aua$& a,an ha$&
)a&an *%)n&$ %*a-"an(an! $%*a -%n(%=aua$& 'an -%n',)u-%n*a$&)an ha$&na.
[email protected]. E=aua$& La,an a$& Ka&an T%)n&$ P%*a-"an(an
P%u$ahaan hau$ -%a)u)an )a&an *%)n&$ un*u) $%*&a )%(&a*an a#a a*au "au$%"%u- '&-ua&na )%(&a*an %*a-"an(an. P%u$ahaan hau$ -%a)u)an )a&an *%)n&$ un*u) $%*&a %u"ahan a*au -,'&5&)a$& *%ha'a ,$%$! $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an
%*a-"an(an.
P%u$ahaan hau$ -%a,)an ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an *%*%n*u $%$ua& '%n(an
)%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an )%a'a KAIT. P%u$ahaan hau$ -%n(%=aua$& 'an
-%n',)u-%n*a$&)an ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an.
I@. 9. P%n(%,aan
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 38/120
+ 38
+
I@. 9. P%n(%,aan Bahan P%%'a) 'an P%%'a)an
P%u$ahaan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! -%n',)u-%n*a$&)an! 'an-%n(%=aua$& ,$%'u *%n*an( "ahan %%'a) 'an %%'a)an.
[email protected]. Gu'an( Bahan P%%'a)
L,)a$& %-"an(unan (u'an( "ahan %%'a) hau$ -%n'aa*)an %$%*uuan 'a&
KAIT. Gu'an( "ahan %%'a) hau$ -%n'aa*)an &>&n 'a& KAIT. Gu'an( "ahan %%'a) hana
'aa* '&(una)an un*u) -%n&-an "ahan %%'a) $%$ua& '%n(an %n&$ 'an )aa$&*a$ $%$ua&
'%n(an &>&n 'an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an. Gu'an( "ahan %%'a) an( *%%*a)
'& ua ?&aah I>&n U$aha P%*a-"an(an;?&aah I>&n U$aha P%*a-"an(an Khu$u$;#&aah
),n*a) 'an a)an '&(una)an )hu$u$ un*u) )%(&a*an %*a-"an(an hau$ -%n'aa*)an
%$%*uuan KAIT.
Gu'an( "ahan %%'a) hau$ '&a(a $%a-a 24 7'ua uuh %-a* a- $%aa *%u$-%n%u$. P%u$ahaan hau$ -%n%'&a)an %$,n% 'an 5a$&&*a$ un*u) -%na-&n )%$%a-a*an 'an)%a-anan (u'an( "ahan %%'a) $%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an.P%nan()a %*& (u'an( "ahan %%'a) hau$ '&%&)$a $%)uan(+)uan(na $%)a& 'aa- <7%na- "uan a*au $%*%ah *%a'& %*& an( h%"a*.
P%u$ahaan hau$ -%n(%=aua$& 'an -%n',)u-%n*a$&)an %$%*uuan 'an %&>&nan(u'an( "ahan %%'a). N,-, &>&n! %n&$ 'an )aa$&*a$ "ahan %%'a)! 'an -a$a "%a)u &>&nhau$ '&an*u-)an a'a &n*u (u'an(! P%u$ahaan hau$ -%-"ua* 'a5*a -a$a "%a)u 'an
%&>&nan (u'an( "ahan %%'a).
[email protected]. P%n&-anan Bahan P%%'a)
P%u$ahaan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an
,$%'u %n&-anan "ahan %%'a) $%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an.
P%n&-anan "ahan %%'a) hana 'aa* '&a)u)an a'a (u'an( an( *%ah -%n'aa*)an
%$%*uuan 'an %&>&nan 'a& KAIT $%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an.
P%u$ahaan hau$ -%n%'&a)an a'-&n&$*a$& un*u) -%na*a* u-ah %n%&-aan! %n(%uaan! 'an %$%'&aan a)h& "ahan %%'a) $%*a -%a,)an $%aa "%)aa )%a'a KAIT.P%*u(a$ a'-&n&$*a$& (u'an( "ahan %%'a) '&*unu) ,%h KTT. P%*u(a$ a'-&n&$*a$& (u'an(
"ahan %%'a) $%)uan(+)uan(na -%-&&)& $%*&5&)a* ),-%*%n$& uu %'a) )%a$ II.P%u$ahaan hau$ -%nunu) %*u(a$ (u'an( "ahan %%'a) $%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan
%un'an(+un'an(an 'aa- u-ah an( u)u 'an '&a*a* 'aa- Bu)u Ta-"an(.
I$& 'a& (u'an( "ahan %%'a) hau$ '&%&)$a ,%h KTT a*au %*u(a$ an( '&*unu)
$%)uan(+)uan(na 1 7$a*u )a& 'aa- an()a #a)*u 1 7$a*u -&n((u. KTT hau$ -%a,)an
)%a'a KAIT aa"&a )%(&a*an %*a-"an(an "%h%n*& a*au '&h%n*&)an un*u) an()a #a)*u %"&h
'a& 3 7*&(a "uan.
P%u$ahaan hau$ -%n(%=aua$& $%aa "%)aa 'an -%n',)u-%n*a$&)an ha$& %-%&)$aan %n&-anan "ahan %%'a).
I@. 9.3. P%n(an()u*an
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 39/120
+ 3/
+
[email protected]. P%n(an()u*an Bahan P%%'a)
P%u$ahaan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an ,$%'u %n(an()u*an! %-&n'ahan! 'an %n(&&-an "ahan %%'a) *%-a$u) %aa*an 'an)%n'aaan an( '&(una)an $%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an. KTT hau$-%n%*a)an %aa*an 'an )%n'aaan un*u) -%n(an()u*! -%-&n'ah)an! 'an -%n(&&- "ahan
%%'a) -auun an( "%hu"un(an '%n(an %)%aan %%'a)an. KTT hau$ -%-a$*&)an)%a-anan! )%aa)an! $%*a )%$%$ua&an %aa*an 'an )%n'aaan un*u) -%n(an()u*!-%-&n'ah)an! 'an -%n(&&- "ahan %%'a) -auun an( "%hu"un(an '%n(an %)%aan
%%'a)an. KTT hau$ -%n%*a)an %)%a *a-"an( an( -%-&&)& ),-%*%n$& $%$ua& '%n(an)%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an un*u) -%nan(an& %n(an()u*an! %-&n'ahan! 'an
%n(&&-an "ahan %%'a) -auun an( "%hu"un(an '%n(an %)%aan %%'a)an.
P%u$ahaan hau$ -%n(%=aua$& $%aa "%)aa 'an -%n',)u-%n*a$&)an ha$&
%-%&)$aan %aa*an 'an )%n'aaan an( '&(una)an un*u) -%n(an()u*! -%-&n'ah)an! 'an-%n(&&- "ahan %%'a) -auun an( "%hu"un(an '%n(an %)%aan %%'a)an.
[email protected]. P%)%aan P%%'a)an
KTT #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an ,$%'u
%a)$anaan %)%aan %%'a)an an( -%na)u %nan(anan 'an %n(a-anan %%'a)an
-an()&. KTT hau$ -%n%'&a)an %aa*an an( $%$ua& 'an "ahan an( '&%u)an un*u)
%a)$anaan %)%aan %%'a)an. P%aa*an un*u) %a)$anaan %)%aan %%'a)an hau$
'&$&-an! '&%&)$a! 'an '&%&haa a(a *%*a 'aa* '&(una)an '%n(an a-an. a$& %-%&)$aan
%aa*an %%'a)an hau$ '&',)u-%n*a$&)an.
KTT hau$ -%nunu) ,an( an( -%-&&)& ),-%*%n$& 'aa- -%a)$ana)an %)%aan %%'a)an. Oan( an( -%a)u)an %)%aan %%'a)an hau$ -%-&&)& Ka*u I>&n M%%'a))anan( '&)%ua)an ,%h KAIT. P%u$ahaan -%n(%,a a'-&n&$*a$& )%%n()aan 'a*a a&)a$& 'an
%n(auan %&>&nan 'an %n%"&*an Ka*u I>&n M%%'a))an. P%u$ahaan -%-"ua* 'a5*a %-%(an( Ka*u I>&n M%%'a))an 'an *an((a ha"&$ -a$a "%a)u Ka*u I>&n M%%'a))an.P%u$ahaan hau$ -%n'aa* %$%*uuan KAIT aa"&a -%a)u)an %n(&$&an "ahan %%'a) a'au"an( %'a) 'an ste!!ing a'a -aa- ha& $%*a %%'a)an *&'u 'an %)%aan %%'a)an a'a-aa- ha&.
I@.<. P%n%*aan S&$*%- P%anan(an 'an R%)aa$a
I@.<.1. P%anan(an 'an R%)aa$a
P%u$ahaan hau$ -%n%*a)an ,$%'u an( *%',)u-%n*a$& '%n(an-%-%*&-"an()an a$%) K%$%a-a*an P%*a-"an(an a'a *aha %anan(an 'an %)aa$a*%ha'a $aana! a$aana! &n$*aa$&! %aa*an
%*a-"an(an! 'an %na-"an(an.
P,$%'u *%$%"u* $%)uan(+)uan(na -%na)u -%n(%na& %*u(a$ an( -%-&&)&
),-%*%n$& un*u) -%a)u)an =%&5&)a$& 'an ,an( an( "%*an((un(a#a" -%-"%&)an %$%*uuan.
I@.<.2. P%u"ahan
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 40/120
+ 40
+
I@.<.2. P%u"ahan
P%u$ahaan #a&" -%n%*a)an ,$%'u an( -%n(a*u "ah#a $%-ua %u"ahan 'an-,'&5&)a$& %anan(an 'an %)aa$a an( -%-una& &$&), K%$%a-a*an P%*a-"an(an'an;a*au -%-una& &-&)a$& *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an hau$'&&'%n*&5&)a$&! '&',)u-%n*a$&! '&*&nau uan(! 'an '&$%*uu& ,%h ,an( an( "%#%nan(.
P,$%'u *%$%"u* $%)uan(+)uan(na -%na)u -%n(%na& %*u(a$ an( -%-&&)&),-%*%n$& un*u) -%a)u)an &'%n*&5&)a$& 'an *&nauan uan(. P%u$ahaan hau$-%n(),-un&)a$&)an )%a'a %)%a *a-"an( $%*&a %u"ahan %anan(an 'an %)aa$a*%ha'a $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an! $%*a %na-"an(an.
I@. 6. P%n%*aan S&$*%- P%-"%&an
P%u$ahaan #a&" -%n%*a)an ,$%'u %-"%&an an( *%',)u-%n*a$& un*u) -%na-&n "ah#a $%$&5&)a$& *%)n&)! %$aa*an K%$%a-a*an P%*a-"an(an P%u$ahaan! $%*a)%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an -%na'& %*&-"an(an u*a-a 'aa- $%*&a )%u*u$anun*u) -%-"%& $aana %*a-"an(an! "ahan )&-&a! 'an;a*au a$a. P,$%'u %-"%&an *%$%"u*$%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
a. %n%*aan $%$&5&)a$& %-"%&an $%$ua& '%n(an %$aa*an K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'an)%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an
b. ,$%$ $%%)$& %-"%&an *%-a$u) 'a5*a %)%a *a-"an( an( -%-&&)& ),-%*%n$& 'an
c. ,$%$ =%&5&)a$& )%$%$ua&an '%n(an $%$&5&)a$& %-"%&an.
P%n%*aan $%$&5&)a$& %-"%&an hau$ '&),n$u*a$&)an '%n(an %)%a *a-"an( an(
-%-&&)& ),-%*%n$&. K%"u*uhan %a*&han! a$,)an aa* %&n'un( '&&! aa* )%$%a-a*an! 'an
%u"ahan *%ha'a ,$%'u ,%a$&;)%a hau$ '&%*&-"an()an $%"%u- %-"%&an 'an
%n((unaan $aana %*a-"an(an! "ahan )&-&a! 'an;a*au a$a.
Pa'a $aa* $aana %*a-"an(an! "ahan )&-&a! 'an;a*au a$a '&*%&-a '& *%-a* )%a!P%u$ahaan hau$ -%n%a$)an )%a'a $%-ua &ha) *%)a&* an( a)an -%n((una)an $aana
%*a-"an(an! "ahan )&-&a! 'an;a*au a$a *%$%"u*! *%)a&* '%n(an &'%n*&5&)a$&! %n&a&an! 'an %n(%n'a&an &$&), )%%a)an $%*a %na)&* a)&"a* )%a.
[email protected]. P%-an*auan 'an P%n(%,aan P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
P%u$ahaan P%*a-"an(an #a&" -%nu$un 'an -%n%*a)an ,$%'u %n(%,aanP%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an an( *%',)u-%n*a$& un*u) -%na-&n "ah#a $%*&a P%u$ahaanJa$a P%*a-"an(an -%-%nuh& %$aa*an K%$%a-a*an P%*a-"an(an %u$ahaan
%*a-"an(an. P,$%'u %n(%,aan P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an $%)uan(+)uan(na *%'&&a*a$:
a. %$aa*an! $%%)$& 'an %n%*aan P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
b. *an((un( a#a"! %-an*auan! 'an %a,an P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an 'an
c. %=aua$& P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an.
I@. 8.1. P%$aa*an
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 41/120
+ 41
+
[email protected]. P%$aa*an! S%%)$&! 'an P%n%*aan P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
P%$aa*an! $%%)$&! 'an %n%*aan *%ha'a P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
a. %&>&nan P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
b. %nan((un( a#a" ,%a$& an( -%-&&)& ),-%*%n$&
c. *%na(a ah& an( $%$ua& '%n(an %)%aan an( '&),n*a))an
d. %n(%,a )%$%a-a*an an( -%-&&)& ),-%*%n$& 'an
e. ,(a- 'an "&aa K%$%a-a*an P%*a-"an(an.
S%*&a P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an hau$ "%ha$& uu$ ,$%$ $%%)$& K%$%a-a*anP%*a-"an(an $%"%u- '&%*&-"an()an un*u) -%-%,%h $ua*u ),n*a) '%n(an P%u$ahaanP%*a-"an(an $%$ua& '%n(an )%*%n*uan 'aa- ,$%'u %n(%,aan P%u$ahaan Ja$aP%*a-"an(an.
K,n*a) )%a hau$ -%-ua* ),-&*-%n P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an un*u)
-%-a*uh& %$aa*an K%$%a-a*an P%*a-"an(an P%u$ahaan P%*a-"an(an %-"%& ),n*a)
'an $an)$& a*a$ )%*&'a)$%$ua&an unu) )%a P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an *%ha'a %$aa*an
K%$%a-a*an P%*a-"an(an P%u$ahaan P%*a-"an(an %-"%& ),n*a).
[email protected]. Tan((un( a#a"! P%-an*auan! 'an P%a,an P%u$ahaan Ja$a
P%*a-"an(an
P%u$ahaan P%*a-"an(an hau$ -%-a$*&)an "ah#a P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(anan( *%&&h a)an -%n%a$)an $%aa &n& ,(a- 'an "&aa K%$%a-a*an P%*a-"an(an.P,(a- K%$%a-a*an P%*a-"an(an
$%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
a. ,(a- %-%nuhan )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an
b. &'%n*&5&)a$& "ahaa 'an &$&),
c. %*%-uan )%$%a-a*an 'an )%$%ha*an )%a $%aa "%)aa
d. %-%&)$aan )%$%ha*an %)%a *a-"an(
e. %n%'&aan aa* %&n'un( '&& 'an aa* )%$%a-a*an )%a -%-%nuh& )&*%&a an('&*%*a)an P%u$ahaan P%*a-"an(an 'an
f. industrial hygiene.
P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an hau$ -%-a$*&)an $%uuh %)%a *a-"an( -%-&&)&
"u)*&+"u)*& ),-%*%n$& $%$ua& '%n(an )%"u*uhan un*u) -%a)$ana)an %)%aan an( a'a 'aa-
),n*a) )%a. P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an hau$ -%-a$*&)an $%uuh $aana! a$aana! 'an
%aa*an %*a-"an(an -%-&&)& "u)*&+"u)*& )%aa)an $%$ua& %$aa*an K%$%a-a*an
P%*a-"an(an P%u$ahaan P%*a-"an(an.
P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an hau$ -%a,)an )%a'a KTT $%*&a $aana!
a$aana! 'an %aa*an %*a-"an(an an( '&(una)an. P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an hau$
-%a,)an $%aa "%)aa *%n*an( %a)$anaan ,(a- K%$%a-a*an P%*a-"an(an )%a'a
P%u$ahaan P%*a-"an(an. P%u$ahaan P%*a-"an(an hau$ -%a)u)an %-an*auan $%aa
"%)aa *%ha'a )&n%a K%$%a-a*an P%*a-"an(an P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an. P%u$ahaan
Ja$a P%*a-"an(an hau$ $%(%a -%a,)an $%*&a near!iss, )%u$a)an ,%*&! )%a'&an
"%"ahaa! &'%a! 'an $a)&* a)&"a* )%a )%a'a KTT.
[email protected]. E=aua$& ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 42/120
+ 42
+
[email protected]. E=aua$& P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
P%u$ahaan P%*a-"an(an hau$ -%a)$ana)an %=aua$& $%aa "%)aa *%ha'a)&n%a K%$%a-a*an P%*a-"an(an P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an -%au& %-%&)$aan!
%n(u&an! %n(u)uan! 'an au'&*. P%u$ahaan P%*a-"an(an hau$ -%a)u)an %=aua$& a)h& un*u) $%-ua %n%%$a&an ),n*a) 'aa- "%n*u) a,an )&n%a K%$%a-a*an P%*a-"an(an!*%-a$u) -%-"%&)an u-an "a&) un*u) %n(%*ahuan 'an %-"%aaan '& -a$a an( a)an'a*an(! $%*a -%a)u)an *&n'a)an %"a&)an un*u) %)%aan "%&)u*na.
I@./. P%n(%,aan K%a'aan Daua*
P%u$ahaan #a&" -%n%*a)an ,$%'u %n(%,aan )%a'aan 'aua* an(
*%',)u-%n*a$&)an. P,$%'u *%$%"u* hau$ -%-%*&-"an()an ,*%n$& )%a'aaan 'aua* an(
-un()&n -unu $%$ua& '%n(an )a*%(,& 'an %n&$na. P,$%'u *%$%"u* $%)uan(+)uan(na
*%'&& a*a$:
a. &'%n*&5&)a$& 'an %n&a&an ,*%n$& )%a'aan 'aua*
b. %n%(ahan )%a'aan 'aua*
c. )%$&a$&a(aan )%a'aan 'aua*
d. %$,n$ )%a'aan 'aua* 'an
e. %-u&han )%a'aan 'aua*.
I@./.1. I'%n*&5&)a$& 'an P%n&a&an P,*%n$& K%a'aan Daua*
P%u$ahaan hau$ -%n(&'%n*&5&)a$& 'an -%n&a& ,*%n$& )%a'aan 'aua* an( -un()&n*&-"u. P,$%$ &'%n*&5&)a$& 'an %n&a&an )%a'aan 'aua* hau$ -%n(au )%a'a ,$%'u
%n&a&an &$&), an( '&-&&)& ,%h P%u$ahaan. B%'a$a)an %n&a&an ,*%n$& )%a'aan 'aua*!
P%u$ahaan hau$ -%nu$un ,$%'u un*u) -%n%*a)an )a*%(,& 'an %n&$ )%a'aan 'aua*.
I@./.2. P%n%(ahan K%a'aan Daua*
P%u$ahaan hau$ -%n%*a)an %nana %n%(ahan $%*&a )%a'aan 'aua* $%$ua&
'%n(an ha$& &'%n*&5&)a$& 'an %n&a&an ,*%n$& )%a'aan 'aua*.
I@./.3. K%$&a$&a(aan K%a'aan Daua*
P%u$ahaan hau$ -%n(%-"an()an %nana )%$&a$&a(aan %nan((uan(an )%a'aan'aua* 'an -%n(a,)a$&)an $u-"% 'aa! $aana! 'an a$aana an( '&%u)an un*u) -%nan((uan(& )%a'aan 'aua* $%$ua& *&n()a*an;)a*%(,& )%a'aan 'aua* an( *%&'%n*&5&)a$&.
P%u$ahaan hau$ -%-a$*&)an:
a. *%$%'&ana T&- Tan((a Daua* an( -%-a'a&! -%-&&)& ),-%*%n$&! 'an $%au $&a
$&a(a
b. *%$%'&ana $aana 'an a$aana )%a'aan 'aua* an( -%-a'a& 'an $%au $&a '&(una)an
c. ,$%'u %nan((uan(an )%a'aan 'aua* '&)a& $%aa "%)aa
'. $%*&a ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 43/120
+ 43
+
d. $%*&a %)%a *a-"an( -%-aha-& *a*a aa %a,an )%a'aan 'aua*
'an aa %n%a-a*an '&&
e. a*&han 'an $&-ua$& %nan((uan(an )%a'aan 'aua* '&a)u)an $%aa "%)aa 'an
f. *%$%'&ana a)$%$ "an*uan 'a& &ha) ua aa"&a '&%u)an 'aa- %nan(anan )%a'aan'aua*.
Saana 'an a$aana )%a'aan 'aua* hau$ '&'a5*a! '&%&)$a $%aa "%)aa! -u'ah'&a)$%$! 'an "%5un($& "a&) $%*&a $aa*.
T&- Tan((a Daua* hau$ -%-a$*&)an "ah#a %nana %nan((uan(an )%a'aan'aua* *%-a$u) %nana a'an(an aa"&a %nana u*a-a (a(a! '&"ua* $%aa *%*u&$! '&*&nau!'an '&$%*uu& ,%h KTT un*u) P%u$ahaan P%*a-"an(an a*au PJO un*u) P%u$ahaan Ja$aP%*a-"an(an a*au ,an( an( '&*unu) ,%h KTT a*au PJO 'an $a&nan %nana *%$%"u* *%$%'&a
"a(& &ha)+&ha) *%)a&*.
I@./.4. R%$,n K%a'aan Daua*
P%u$ahaan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an ,$%'u %nan((uan(an )%a'aan 'aua* an( $%)uan(+)uan(na -%na)u %an 'an*an((un( a#a" T&- Tan((a Daua* $%*a %n(a*uan uan(an u$a* %n(%n'a&an )%a'aan'aua*.
Ruan( u$a* )%n'a& 'aua* $%)uan(+)uan(na hau$ '&%n()a&
'%n(an:
a. %*a! aan *u&$! a-! 'a5*a na-a! 'an n,-, ),n*a) an((,*a *&-
b. %aa*an ),-un&)a$& 'ua aah
c. a$,)an *%na(a &$*&) 'aa- )%a'aan 'aua* an( '&%u)an un*u) %n%an(an 'an
%aa*an ),-un&)a$&
d. ,$%'u %n%*aan *&n()a*an;)a*%(,& )%a'aan 'aua* 'an
e. n,-, ),n*a) %)$*%na an( *%)a&*.
I@./.9. P%-u&han K%a'aan Daua*
P%u$ahaan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an ,$%'u %-u&han )%a'aan 'aua* an( $%)uan(+ )uan(na -%na)u %n(a*uan *&- %-u&han! &n=%$*&(a$& )%a'aan 'aua*! %)&aan )%u(&an! %-"%$&han ,)a$&! ,%a$& %-u&han! 'an a,an %-u&han a$a )%a'aan 'aua*.
I@. 10. P%n%'&aan 'an P%n&aan P%*,,n(an P%*a-a Pa'a K%%a)aan
P%u$ahaan hau$ -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an ,$%'u P%*,,n(an P%*a-a Pa'a K%%a)aan 7P3K an( $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$
%*u(a$ P3K! ),*a) P3K! &$& ),*a) P3K! 'an %na*a*an %n((unaan &$& ),*a) P3K. P%u$ahaanhau$ -%-a$*&)an "ah#a %aa*an P3K -%-%nuh& )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an.P%*u(a$ P3K *%ah '&a*&h ,%h ,an( an( -%-&&)& ),-%*%n$& 'an '&*unu) $%$ua& '%n(an)%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an+un'an(an.
I@. 11. P%a)$anaan K%$%a-a*an '& Lua P%)%aan (Off &he Job Safety)
K%$%a-a*an '& ua %)%aan hau$ '&),-un&)a$&)an)%a'a $%-ua %)%a *a-"an( 'an )%ua(ana! "a&)$%aa 5,-a -auun &n5,-a. Ma*%& ,-,$& 'an)%(&a*an )%$%a-a*an '& ua %)%aan hau$'&',)u-%n*a$&)an.BAB @
E@ALUASI DAN TINDAK LANJUT
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 44/120
+ 44
+P%u$ahaan hau$ -%a)u)an %=aua$& *%ha'a )&n%a K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'an-%n&n'a)anu*& a'ana )%*&'a)$%$ua&an. E=aua$& 'an *&n'a) anu* *%ha'a )&n%aK%$%a-a*an P%*a-"an(an -%&u*&:
a. %-an*auan 'an %n(u)uan )&n%a:
b. &n$%)$& %a)$anaan K%$%a-a*an P%*a-"an(an
c. %=aua$& )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an
a&nna an( *%)a&*
d. %n%&'&)an )%%a)aan! )%a'&an "%"ahaa! 'an %na)&* a)&"a* )%a
e. %=aua$& %n(%,aan a'-&n&$*a$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an
f. au'&* &n*%na %n%aan SMKP M&n%"a 'an
g. *&n'a) anu* )%*&'a)$%$ua&an.
@. 1. P%-an*auan 'an P%n(u)uan K&n%a
P%u$ahaan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an
,$%'u %-an*auan 'an %n(u)uan )&n%a K%$%a-a*an P%*a-"an(an. P%-an*auan 'an
%n(u)uan )&n%a -%&u*&:
a. $a$aan! *a(%* 'an ,(a- K%$%a-a*an P%*a-"an(an
b. %n(%,aan &n()un(an )%a
c. %n(%,aan )%$%ha*an )%a
d. %n(%,aan KO P%*a-"an(an an( *%'&& a*a$:
1. $&$*%- 'an %a)$anaan %-%&haaan %-%&haaaan;%a#a*an $aana! a$aana!&n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
2. %n(a-anan &n$*aa$&
3. )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
4. ),-%*%n$& *%na(a *%)n&) 'an
5. %=aua$& a,an ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an.
e. %n(%,aan "ahan %%'a) 'an %%'a)an an( *%'&& a*a$:
1. (u'an( "ahan %%'a)
2. %n&-anan "ahan %%'a)
3. %n(an()u*an "ahan %%'a) 'an
4. %)%aan %%'a)an.
M%*,'% 'an 5%)u%n$& %-an*auan 'an %n(u)uan )&n%a -%n(au a'a %$aa*an
'aa- $*an'a 'an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+ un'an(an $%*a hau$ '&',)u-%n*a$&)an.
Daa- ha %aa*an %-an*auan '&(una)an un*u) -%n(u)u 'an -%-an*au )&n%a!P%u$ahaan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an ,$%'u un*u) )a&"a$& 'an %-%&haaan %aa*an %-an*auan *%$%"u*. R%)a-an ha$& )a&"a$& 'an
%-%&)$aan hau$ '&',)u-%n*a$&)an. P%u$ahaan hau$ -%n%*a)an %nana 'an -%a)$ana)an %"a&)an;*&n'a) anu* "%'a$a)an ha$& %-an*auan 'an %n(u)uan )&n%a $%*a'&',)u-%n*a$&)an.
@. 1.1. Sa$aan...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 45/120
+ 49
+
@. 1.1. Sa$aan! Ta(%*! 'an P,(a- K%$%a-a*an P%*a-"an(an
P%u$ahaan #a&" -%-"ua* %nana 'an %a)$anaan %"a&)an;*&n'a) anu*
"%'a$a)an ha$& %-an*auan 'an %n(u)uan $a$aan! *a(%*! 'an ,(a- K%$%a-a*an
P%*a-"an(an. a$& %"a&)an;*&n'a) anu* *%$%"u* hau$ '&',)u-%n*a$&)an.
@. 1.2. P%n(%,aan L&n()un(an K%a
P%u$ahaan hau$ -%-"ua* %nana 'an %a)$anaan %"a&)an;*&n'a) anu* "%'a$a)an ha$& %-an*auan 'an %n(u)uan %n(%,aan &n()un(an )%a. P%-an*auan 'an %n(u)uan %n(%,aan &n()un(an )%a $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
a. %n(%n'a&an '%"u
b. %n(%n'a&an )%"&$&n(an
c. %n(%n'a&an (%*aan
d. %nahaaan
e. )ua&*a$ 'an )uan*&*a$ u'aa )%a
f. %n(%n'a&an a'&a$&
g. %n(%n'a&an 5a)*, )&-&a
h. %n(%n'a&an 5a)*, "&,,(& 'an
i. )%"%$&han &n()un(an )%a.
P%u$ahaan hau$ -%n%*a)an %*u(a$ industrial hygiene an( -%-&&)&
%n(%*ahuan 'an )%*%a-&an un*u) -%a)u)an ,$%$ %-an*auan 'an %n(u)uan a'aa$%) &n()un(an )%a $%*a -%n%'&a)an %a*&han an( $%$ua& aa"&a '&"u*uh)an.
@.1.3. P%n(%,aan K%$%ha*an K%a
P%-an*auan 'an %n(u)uan %n(%,aan )%$%ha*an )%a $%)uan(+ )uan(na*%'&& a*a$:
a. ,$%'u %n(%,aan )%$%ha*an )%a! "u'aa h&'u "%$&h! 'an $%ha* 7h&(&%n&$ 'an$an&*a$&
b. %aanan )%$%ha*an )%a
c. &n$& 4 7%-a* &a )%$%ha*an )%a
d. %n(%,aan ergono!ic
e. %n(%,aan -a)anan! -&nu-an! 'an (&>& )%a
f. 5a$&&*a$ )%$%ha*an )%a
g. %-%&)$aan )%$%ha*an )%a
h. %-an*auan %)%a *a-"an( an( "%)%a a'a *%-a* )%a an( -%-&&)& &$&), *&n((&
'an *&n()a* )%%ahan (fatigue 'an
i. %)a-an 'a*a )%$%ha*an )%a.
@. 1.4. P%n(%,aan ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 46/120
+ 4<
+
@. 1.4. P%n(%,aan KO P%*a-"an(an
IV. 1.4.1. S&$*%- 'an P%a)$anaan P%-%&haaan;P%a#a*an Saana!
Pa$aana! In$*aa$&! 'an P%aa*an P%*a-"an(an
P%-an*auan 'an %n(u)uan $&$*%- 'an %a)$anaan %-%&haaaan;%a#a*an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
a. ,$%'u %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
b. ,(a- 'an a'#a %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
c. %aa*an un*u) %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an 'an
d. %n(%=aua$&an 'an %n',)u-%n*a$&an $&$*%- 'an %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an$aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an.
V. 1.4.2. P%n(a-anan In$*aa$&
P%-an*auan 'an %n(u)uan %n(a-anan &n$*aa$& $%)uan(+
)uan(na *%'&& a*a$:
a. ,$%'u %n(a-anan &n$*aa$&
b. %n&$ &n$*aa$& an( '&a-an)an
c. ,(a- 'an a'#a %-%&)$aan %n(a-anan &n$*aa$& 'an
d. %n(%=aua$&an 'an %n',)u-%n*a$&an ha$& %-%&)$aan %n(a-anan &n$*aa$&.
@. 1.4.3. K%aa)an Saana! Pa$aana! In$*aa$&! 'an P%aa*an P%*a-"an(an
P%-an*auan 'an %n(u)uan )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an
%*a-"an(an $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
a. ,$%'u %n(u&an )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
b. ,(a- 'an a'#a %n(u&an )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an 'an
c. %n(%=aua$&an 'an %n',)u-%n*a$&an ha$& %n(u&an )%aa)an $aana! a$aana!&n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an.
@. 1.4.4. K,-%*%n$& T%na(a T%)n&)
P%-an*auan 'an %n(u)uan ),-%*%n$& *%na(a *%)n&) $%)uan(+ )uan(na *%'&&a*a$:
a. %nunu)an *%na(a *%)n&) an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) -%nu$un 'an -%n%*a)an
,$%'u! -%-"ua* ,(a- 'an a'#a! -%a)$ana)an %-%&haaan;%a#a*an $aana!
a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an! $%*a -%n(%=aua$& 'an
-%n',)u-%n*a$&)an ha$&na
b. %nunu)an *%na(a *%)n&) an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) -%nu$un 'an -%n%*a)an ,$%'u! -%-"ua* ,(a- 'an a'#a! -%a)$ana)an %n(a-anan &n$*aa$&! $%*a-%n(%=aua$& 'an -%n',)u-%n*a$&)an ha$&na
. %nunu)an ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 47/120
+ 46
+
c. %nunu)an *%na(a *%)n&) an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) -%nu$un 'an -%n%*a)an ,$%'u! -%-"ua* ,(a- 'an a'#a! -%a)$ana)an %n(u&an )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an! $%*a -%n(%=aua$& 'an-%n',)u-%n*a$&)an ha$&na
d. %nunu)an *%na(a *%)n&) an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) -%nu$un 'an -%n%*a)an ,$%'u! -%-"ua* ,(a- 'an a'#a! -%a)$ana)an %=aua$& ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an! $%*a -%n(%=aua$& 'an -%n',)u-%n*a$&)an ha$&na 'an
e. %n',)u-%n*a$&an %nunu)an *%na(a *%)n&) -%-&&)& ),-%*%n$&.
@. 1.4.9. E=aua$& La,an a$& Ka&an T%)n&$ P%*a-"an(an
P%-an*auan 'an %n(u)uan ),-%*%n$& *%na(a *%)n&) $%)uan(+
)uan(na *%'&& a*a$:
a. %n',)u-%n*a$&an ha$& )a&an *%)n&$ )%(&a*an a#a a*au "au
b. %n',)u-%n*a$&an ha$& )a&an *%)n&$ %u"ahan a*au -,'&5&)a$&
c. %)a-an a,an ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an *%*%n*u $%$ua& '%n(an )%*%n*uan
%a*uan %un'an(+un'an(an )%a'a KAIT 'an
d. %n(%=aua$&an 'an %n',)u-%n*a$&an ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an.
@. 1.9. P%n(%,aan Bahan P%%'a) 'an P%%'a)an
@. 1.9.1. Gu'an( Bahan P%%'a)
P%-an*auan 'an %n(u)uan (u'an( "ahan %%'a) $%)uan(+
)uan(na *%'&& a*a$:
a. %$%*uuan ,)a$& %-"an(unan (u'an( "ahan %%'a)
b. %&>&nan (u'an( "ahan %%'a)
c. )%$%$ua&an (u'an( "ahan %%'a) '%n(an %n&$ 'an )aa$&*a$ (u'an( "ahan %%'a)
d. %$%*uuan (u'an( "ahan %%'a) an( *%%*a) '& ua ?&aah I>&n U$ahaP%*a-"an(an;?&aah I>&n U$aha P%*a-"an(an Khu$u$;#&aah ),n*a)
e. %na(aan (u'an( "ahan %%'a)
f. %n%'&aan %$,n% 'an 5a$&&*a$ un*u) -%na-&n )%$%a-a*an 'an )%a-anan (u'an( "ahan %%'a)
g. %-%&)$aan %nan()a %*& (u'an( "ahan %%'a)
h. %nan*u-an %&>&nan (u'an( "ahan %%'a) a'a (u'an( 'an
i. %n(%=aua$&an 'an %n',)u-%n*a$&an %&>&nan (u'an( "ahan %%'a).
@. 1.9.2. P%n&-anan Bahan P%%'a)
P%-an*auan 'an %n(u)uan %n&-anan "ahan %%'a) $%)uan(+
)uan(na *%'&& a*a$:
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 48/120
+ 48
+a. ,$%'u %n&-anan "ahan %%'a)
b. )%$%$ua&an %n&-anan "ahan %%'a) '%n(an %$%*uuan 'an %&>&nan (u'an( "ahan %%'a)
. %-%&)$aan ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 49/120
+ 4/
+
c. %-%&)$aan a'-&n&$*a$& u-ah %n%&-aan! %n(%uaan! 'an %$%'&aan a)h& "ahan %%'a) $%*a %a,an $%aa "%)aa )%a'a KAIT
d. %nunu)an %*u(a$ a'-&n&$*a$& (u'an( "ahan %%'a)
e. )%$%$ua&an ),-%*%n$& %*u(a$ a'-&n&$*a$& (u'an( "ahan %%'a)
f. )%$%$ua&an %$aa*an 'an u-ah %*u(a$ (u'an( "ahan %%'a) 'an %n'a5*aanna
'aa- Bu)u Ta-"an(
g. ha$& %-%&)$aan &$& (u'an( "ahan %%'a)
h. %a,an KTT *%n*an( "%h%n*&na )%(&a*an %*a-"an(an )%a'a KAIT 'an
i. %n(%=aua$&an 'an %n',)u-%n*a$&an ha$& %-%&)$aan %n&-anan "ahan %%'a).
@. 1.9.3. P%n(an()u*an Bahan P%%'a)
P%-an*auan 'an %n(u)uan %n(an()u*an "ahan %%'a) $%)uan(+
)uan(na *%'&& a*a$:
a. ,$%'u %n(an()u*an! %-&n'ahan! 'an %n(&&-an "ahan %%'a) *%-a$u) %aa*an 'an)%n'aaan an( '&(una)an
b. %n%*aan %aa*an 'an )%n'aaan un*u) -%n(an()u*! -%-&n'ah)an! 'an -%n(&&- "ahan %%'a) -auun an( "%hu"un(an '%n(an %)%aan %%'a)an
c. %n(a-anan! )%aa)an! $%*a )%$%$ua&an %aa*an 'an )%n'aaan un*u) -%n(an()u*!
-%-&n'ah)an! 'an -%n(&&- "ahan %%'a)! -auun an( "%hu"un(an '%n(an %)%aan
%%'a)an
d. %n',)u-%n*a$&an ha$& %-%&)$aan %aa*an 'an )%n'aaan an( '&(una)an un*u)
-%n(an()u*! -%-&n'ah)an! 'an -%n(&&- "ahan %%'a) T -auun an( "%hu"un(an
'%n(an %)%aan %%'a)an
e. )%$%$ua&an ),-%*%n$& %)%a *a-"an( an( -%nan(an& %n(an()u*an! %-&n'ahan! 'an %n(&&-an "ahan %%'a) -auun an( "%hu"un(an '%n(an %)%aan %%'a)an '%n(an)%*%n*uan %a*uan %un'an(+ un'an(an 'an
f. %n(%=aua$&an 'an %n',)u-%n*a$&an ha$& %-%&)$aan %aa*an 'an )%n'aaan un*u)
-%n(an()u*! -%-&n'ah)an! 'an -%n(&&- "ahan %%'a) -auun an( "%hu"un(an
'%n(an %)%aan %%'a)an.
@.1.9.4. P%)%aan P%%'a)an
P%-an*auan 'an %n(u)uan %)%aan %%'a)an $%)uan(+
)uan(na *%'&& a*a$:
a. ,$%'u %a)$anaan %)%aan %%'a)an an( -%na)u %nan(anan 'an %n(a-anan %%'a)an -an()&
b. )%$%$ua&an %n%'&aan %aa*an 'an "ahan un*u) %a)$anaan %)%aan %%'a)an
c. %n&-anan! %-%&)$aan! 'an %-%&haaan %aa*an un*u) %a)$anaan %)%aan
%%'a)an
d. %n',)u-%n*a$&an ha$& %-%&)$aan %aa*an %%'a)an
%. %nunu)an ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 50/120
+ 90
+
e. %nunu)an ,an( an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) -%a)$ana)an %)%aan %%'a)an
f. a'-&n&$*a$& )%%n()aan 'a*a a&)a$& 'an %n(auan %&>&nan 'an %n%"&*an Ka*u I>&nM%%'a))an
g. 'a5*a %-%(an( Ka*u I>&n M%%'a))an 'an *an((a ha"&$ -a$a "%a)u Ka*u I>&nM%%'a))an 'an
h. %$%*uuan %n(&$&an "ahan %%'a) a'a u"an( %'a) 'an ste!!ing a'a -aa- ha& $%*a %%'a)an *&'u.
@.2. In$%)$& P%a)$anaan K%$%a-a*an P%*a-"an(an
P%u$ahaan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an ,$%'u &n$%)$& %a)$anaan K%$%a-a*an P%*a-"an(an. P,$%'u &n$%)$& %a)$anaanK%$%a-a*an P%*a-"an(an $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
a. *uuan &n$%)$&
b. %n&$ &n$%)$&
c. %a)$ana &n$%)$&
d. ,"%) In$%)$&
e. a'#a 'an 5%)u%n$& &n$%)$&
f. %-"a %&)$a &n$%)$&
g. %aa*an &n$%)$&
h. -%*,'% a*au *a*a aa &n$%)$&
i. %a)$anaan &n$%)$&
. )a$&5&)a$& "ahaa
). a,an &n$%)$&
1. *&n'a) anu* &n$%)$&
-. %=aua$& ha$& *&n'a) anu* &n$%)$& 'an
n. ',)u-%n*a$&.
@.3. E=aua$& K%a*uhan T%ha'a K%*%n*uan P%a*uan P%un'an(+ un'an(an 'an P%$aa*anLa&nna Yan( T%)a&*
P%u$ahaan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an ,$%'u un*u) -%a)u)an %=aua$& )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&nna an( *%)a&*.
P%u$ahaan hau$ -%a)u)an %=aua$& )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&nna an( *%)a&* $%aa "%)aa.
P%u$ahaan #a&" -%nu$un %nana 'an %a)$anaan *&n'a) anu* "%'a$a)an ha$&
%=aua$& )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&nna
an( *%)a&*.
P%u$ahaan hau$ -%n',)u-%n*a$&)an ha$& %=aua$& )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&nna an( *%)a&*.
@.4. P%n%&'&)an ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 51/120
+ 91
+
@.4. P%n%&'&)an K%%a)aan! K%a'&an B%"ahaa! 'an P%na)&* A)&"a* K%a
P%u$ahaan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an ,$%'u %n%&'&)an )%%a)aan! )%a'&an "%"ahaa! 'an %na)&* a)&"a* )%a! $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
a. %a,an a#a
b. %n(a-anan ,)a$& 'an "aan( "u)*& '& *%-a* )%a'&an
c. %-"%n*u)an *&- %n%&'&)an
d. *ahaan %n%&'&)an an( *%'&& a*a$:
1. %n(u-uan 'a*a 'an &n5,-a$&
2. %=aua$& 'an ana&$&$ 'an
3. )%$&-uan 'an %),-%n'a$&
e. *&n'a) anu* ha$& %n%&'&)an
f. %a,an 'an ',)u-%n*a$& ha$& %n%&'&)an 'an
g. ),-un&)a$& ha$& %n%&'&)an.
P%u$ahaan hau$ -%a)u)an %n%&'&)an 'aa- an()a #a)*u a&n( a-"a* 2 247'ua )a& 'ua uuh %-a* a- $%a) *%a'&na )%%a)aan! )%a'&an "%"ahaa! 'an;a*au
%na)&* a)&"a* )%a.
P%u$ahaan hau$ $%(%a -%a,)an )%%a)aan "%a*! -a*&! 'an )%a'&an "%"ahaa)%a'a KAIT.
P%u$ahaan hau$ $%(%a -%a)u)an %n%&'&)an %na)&* a)&"a* )%a $%*%ah *%'aa*
'u(aan a'ana %na)&* a)&"a* )%a ,%h ',)*% h&%)%$ $%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan
%un'an(+un'an(an.
@.9. E=aua$& P%n(%,aan A'-&n&$*a$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an
P%u$ahaan hau$ -%a)u)an %=aua$& %n(%,aan a'-&n&$*a$& K%$%a-a*an
P%*a-"an(an an( $%)uan(+)uan(na -%&u*& Bu)u Ta-"an(! Bu)u Da5*a K%%a)aan
Ta-"an(! 'an %a,an %n(%,aan K%$%a-a*an P%*a-"an(an $%)uan(+)uan(na 1 7$a*u
)a& 'aa- an()a #a)*u < 7%na- "uan.
@.9.1. Bu)u Ta-"an(
KTT hau$ -%-a$*&)an "ah#a Bu)u Ta-"an( '& %=aua$& $%aa "%)aa. E=aua$&Bu)u Ta-"an( $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
a. %a)$anaan %&n*ah! aan(an! %*unu)! $%*a %-"%&*ahuan 'a& KAIT 'an In$%)*uTa-"an(
b. %n'a5*aan+%n'a5*aan an( '&%$aa*)an 'aa- )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an an( $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
1. %&-ahan #%#%nan( KTT 'an
2. %n'a5*aan *%na(a *%)n&) )hu$u$ %*a-"an(an.
@.9.2. Bu)u ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 52/120
+ 92
+
@.9.2. Bu)u Da5*a K%%a)aan Ta-"an(
KTT hau$ -%-a$*&)an "ah#a Bu)u Da5*a K%%a)aan Ta-"an( '& %=aua$& $%aa "%)aa. E=aua$& Bu)u Da5*a K%%a)aan Ta-"an( $%)uan(+ )uan(na *%'&& a*a$:
a. n,-, uu* )%%a)aan *a-"an( un*u) 1 7$a*u ),"an '%n(an 1 7$a*u %n,-,an
b. #a)*u! ha&! 'an a- )%%a)aan
c. *%-a* )%%a)aan
d. na-a! %n&$ )%a-&n! 'an u-u 'a& ),"an )%%a)aan
e. a"a*an 'an "%aa a-a '&%(an( ,%h ,an( an( -%n'aa* )%%a)aan
f. $&5a* )%%a)aan
g. %)%aan an( $%'an( '&a)u)an a'a $aa* )%%a)aan
h. $a)$&+$a)$& )%%a)aan
i. ua&an *%n*an( )%%a)aan 'an $%"a"+$%"a"na an( '&"ua* 'an '&*an'a*an(an& ,%h KTTa*au ,an( an( '&*unu) ,%h KTT 'an
. #a)*u '&a,)an )%a'a KAIT.
@.9.3. P%a,an P%n(%,aan K%$%a-a*an P%*a-"an(an
P%u$ahaan hau$ -%n(%=aua$& %a,an %n(%,aan K%$%a-a*an P%*a-"an(anan( $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
a. )%*%a*an #a)*u %na-a&an a,an
b. )%$%$ua&an &$& a,an 'an
c. &$& a,an.
@.<. Au'&* In*%na P%n%aan SMKP M&n%"a
P%u$ahaan #a&" -%nna$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an
,$%'u %a)$anaan au'&* &n*%na un*u) -%n&nau $%aa "%)aa 'an -%n(%=aua$& %n%aan
SMKP M&n%"a. Tuuan 'a& au'&* &n*%na a'aah:
a. -%n%n*u)an %5%)*&5&*a$ %n%aan SMKP M&n%"a 'an
b. -%-"%&)an &n5,-a$& *%n*an( ha$& au'&* &n*%na )%a'a &-&nan P%u$ahaan.
P,(a- au'&* &n*%na hau$ '&'a$a)an a'a ha$& %n&a&an &$&), a'a )%(&a*anP%u$ahaan 'an ha$& au'&* &n*%na $%"%u-na an( "%hu"un(an '%n(an K%$%a-a*anP%*a-"an(an P%u$ahaan.
P,$%'u au'&* &n*%na -%&u*& uan( &n()u! 5%)u%n$&! -%*,',,(&! ),-%*%n$&
au'&*,! *an((un( a#a" 'an %$aa*an %a)$anaan au'&*! $%*a %a,an ha$& au'&*.
P%-&&han au'&*, 'an %a)$anaan au'&* &n*%na hau$ -%-a$*&)an ,"%)*&5&*a$ 'an
&n'%%n'%n$& $%a-a ,$%$ au'&* &n*%na. Au'&* &n*%na %n%aan SMKP M&n%"a #a&"
'&a)u)an $%)uan(+)uan(na 1 7$a*u )a& 'aa- an()a #a)*u 1 7$a*u *ahun.
@.6. T&n'a)...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 53/120
+ 93
+
@.6. T&n'a) Lanu* K%*&'a)$%$ua&an
P%u$ahaan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an ,$%'u un*u) -%n&n'a)anu*& )%*&'a)$%$ua&an. K%*&'a)$%$ua&an *%$%"u* -%&u*& %n&-an(an *%ha'a $*an'a )%a! a)*%) )%a! ,$%'u )%a! %$aa*an 'aa-)%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an! 'an %$aa*an+%$aa*an SMKP M&n%"a an('aa* -%n%"a")an &'%a a*au %na)&*! )%u$a)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an
%aa*an %*a-"an(an! 'an;a*au )%u$a)an &n()un(an )%a. P,$%'u *&n'a) anu*)%*&'a)$%$ua&an $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
a. &'%n*&5&)a$& 'an %"a&)an )%*&'a)$%$ua&an
b. ana&$&$ %n%"a" )%*&'a)$%$ua&an
c. %=aua$& )%"u*uhan *&n'a)an un*u) -%n%(ah )%*&'a)$%$ua&an
d. a*a*an 'an ),-un&)a$& ha$& *&n'a)an %"a&)an 'an %n%(ahan 'an
e. %=aua$& %5%)*&5&*a$ *&n'a)an %"a&)an 'an %n%(ahan.
BAB @I DOKUMENTASI
P%u$ahaan hau$ -%n',)u-%n*a$&)an %a)$anaan SMKP M&n%"a an( -%&u*&:
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 54/120
+ 94
+a. %na*aan *%',)u-%n*a$&)anna )%"&a)an! *uuan! $a$aan! 'an ,(a- K%$%a-a*anP%*a-"an(an
b. %',-an;-anua
c. %n%a$an %%-%n+%%-%n SMKP M&n%"a 'an &n*%a)$&na $%*a auan ',)u-%n 'a&
%%-%n *%)a&*
d. ',)u-%n *%-a$u) %)a-an an( '&$aa*)an 'aa- SMKP M&n%"a 'an
e. ',)u-%n *%-a$u) %)a-an an( '&*%*a)an P%u$ahaan un*u) -%na-&n %%nanaan! %n(,(an&$a$&an! 'an %n(%n'a&an ,$%$ an( %5%)*&5 *%)a&* '%n(an &$&), K%$%a-a*anP%*a-"an(an.
@I. 1. P%nu$unan Manua SMKP M&n%"a
P%u$ahaan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an -anua SMKP
M&n%"a an( -%&u*&:
a. uan( &n()u SMKP M&n%"a
b. ,$%'u *%',)u-%n*a$& an( '&*%*a)an un*u) SMKP M&n%"a 'an
c. ua&an 'a& &n*%a)$& an*aa %%-%n+%%-%n 'aa- SMKP M&n%"a 'an auan ',)u-%n 'a&%%-%n *%)a&*.
@I.2. P%n(%n'a&an D,)u-%n
P%u$ahaan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an ,$%'u %n(%n'a&an ',)u-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an an( -%&u*&:
a. %$%*uuan %n(%uaan;%n%"&*an 'an %n(%n'a&an ',)u-%n an( -%&u*&
1. ',)u-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an -%-una& &'%n*&5&)a$& $*a*u$! #%#%nan(!*an((a %n(%uaan! 'an *an((a %u"ahan
2. %n%&-a '&$*&"u$& ',)u-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an *%an*u- 'aa- ',)u-%n*%$%"u*
3. ',)u-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an %'&$& *%"au '&$&-an $%aa $&$*%-a*&$ a'a
*%-a* an( '&*%n*u)an $%h&n((a -u'ah '&a)$%$ 'an
'&"aa 'an
4. ',)u-%n u$an( $%(%a '&$&n()&)an 'a& %n((unaanna $%'an()an ',)u-%n u$an(an( '&$&-an un*u) )%%uan *%*%n*u '&"%& *an'a )hu$u$.
b. %u"ahan 'an -,'&5&)a$& ',)u-%n an( -%&u*&:
1. *%'aa* $&$*%- un*u) -%-"ua* 'an -%n%*uu& %u"ahan *%ha'a ',)u-%nK%$%a-a*an P%*a-"an(an
2. 'aa- ha *%a'& %u"ahan '&"%&)an aa$an *%a'&na %u"ahan 'an *%*%a 'aa-',)u-%n a*au a-&anna $%*a -%n(&n5,-a$&)an
)%a'a &ha) *%)a&* 'an
3. *%'aa*...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 55/120
+ 99
+
3. *%'aa* ,$%'u %n(%n'a&an ',)u-%n a*au 'a5*a $%uuh ',)u-%n an(-%nan*u-)an $*a*u$ 'a& $%*&a ',)u-%n *%$%"u* 'aa- uaa -%n%(ah
%n((unaan ',)u-%n an( u$an(.
. &'%n*&5&)a$& 'an %n(%,aan ',)u-%n+',)u-%n an( "%a$a 'a& ua an( *%)a&*.
P%u$ahaan hau$ -%nunu) %$,n% *%*%n*u un*u) "%*u(a$ 'an "%*an((un(a#a"-%n(%n'a&)an ',)u-%n SMKP M&n%"a.
@I.3. P%n(%n'a&an R%)a-an
P%u$ahaan #a&" -%n%*a)an 'an -%n',)u-%n*a$&)an %)a-an an( '&%u)anun*u) -%nunu))an %-%nuhan *%ha'a %$aa*an SMKP M&n%"a 'an un*u) -%nunu))anha$&+ha$& an( '&aa&! *%-a$u) %)a-an a*au %a,an K%$%a-a*an P%*a-"an(anP%u$ahaan )%a'a &ha)+&ha) *%)a&*.
P%u$ahaan #a&" -%nu$un! -%n%*a)an! -%n%a)an! 'an -%n',)u-%n*a$&)an ,$%'u un*u) -%n(&'%n*&5&)a$&! -%n&-an! -%&n'un(&! -%n(a)$%$! -%n%n*u)an -a$a$&-an! 'an -%-u$nah)an %)a-an. R%)a-an hau$ '&',)u-%n*a$&)an a(a *%*a 'aa*'&"aa! '&&'%n*&5&)a$&! 'an '&*%u$u&.
@I.4. P%n%*aan J%n&$ D,)u-%n 'an R%)a-an
P%u$ahaan -%n%*a)an %n&$ ',)u-%n 'an %)a-an an( '&$u$un $%$ua& '%n(an%%-%n+%%-%n SMKP M&n%"a.
@I .4.1. K%"& a)an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %%-%n )%"&a)an -%&u*&:
a. ',)u-%n )%"&a)an P%u$ahaan
b. %)a-an )%"&a)an "au an( *%'&& a*a$:
1. %)a-an *&nauan a#a 'an
2. %)a-an -a$u)an 'a& %)%a *a-"an( 'an;a*au $%&)a* %)%a *a-"an(.
c. %)a-an %n%*aan )%"&a)an
d. %)a-an ),-un&)a$& )%"&a)an 'an
e. %)a-an *&nauan )%"&a)an.
@I. 4.2. P%%nanaan
@I.4.2.1. P%n%aahan A#a
R%)a-an 'aa- %n%aahan a#a a'aah %)a-an ha$& %n%aahan a#a ),n'&$&K%$%a-a*an P%*a-"an(an.
@I.4.2.2. Mana%-%n R&$&),
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- -ana%-%n% &$&), -%&u*&: a. ,$%'u
-ana%-%n &$&),
". %)a-an ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 56/120
+ 9<
+
b. %)a-an ),-un&)a$& 'an ),n$u*a$& &$&),
c. %)a-an ha$& -ana%-%n &$&), 'an
d. %)a-an ha$& %-an*auan 'an %n&nauan.
@I.4.2.3. I'%n*&5&)a$& 'an K%a*uhan T%ha'a K%*%n*uan P%a*uan P%un'an(+un'an(an 'anP%$aa*an La&nna Yan( T%)a&*
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- &'%n*&5&)a$& 'an )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&nna an( *%)a&* -%&u*&:
a. %)a-an 'a5*a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&nna an(*%)a&*
b. %)a-an ha$& %=aua$& )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&nna an( *%)a&*
c. %)a-an ),-un&)a$& )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an an( *%)a&*
)%a'a %)%a 'an &ha)+&ha) *%)a&*
d. ',)u-%n &>&n *%-a$u) &$%n$& 'an $%*&5&)a*
e. %)a-an 'a5*a &>&n *%-a$u) &$%n$& 'an $%*&5&)a* $%*a -a$a "%a)una
'an
f. %)a-an ha$& au'&* )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+ un'an(an 'an %$aa*an a&nna an( *%)a&*.
@I.4.2.4. P%n%*aan Tuuan! Sa$aan! 'an P,(a-
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %n%*aan *uuan! $a$aan! 'an ,(a- -%&u*&:
a. %)a-an %n%*aan *uuan! $a$aan! 'an ,(a- K%$%a-a*an P%*a-"an(an
b. %)a-an %n%*aan 'an %n(%$ahan *uuan! $a$aan! 'an ,(a- K%$%a-a*an
P%*a-"an(an ,%h K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'an
c. %)a-an ),-un&)a$& ha$& %n%*aan 'an %n(%$ahan *uuan! $a$aan! 'an ,(a-
K%$%a-a*an P%*a-"an(an.
@I.4.2.9. R%nana K%a 'an An((aan K%$%a-a*an P%*a-"an(an
D,)u-%n 'aa- R%nana K%a 'an An((aan K%$%a-a*an P%*a-"an(an a'aah',)u-%n R%nana K%a Tahunan T%)n&) 'an L&n()un(an 'an R%nana K%a An((aan 'anB&aa.
@I.4.3. O(an&$a$& 'an P%$,n%
@I.4.3.1. P%nu$unan 'an P%n%*aan S*u)*u O(an&$a$&! Tu(a$! Tan((un( Ja#a"! 'an?%#%nan(
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %nu$unan 'an %n%*aan $*u)*u ,(an&$a$&! *u(a$!
*an((un( a#a"! 'an #%#%nan( -%&u*&:
a. ',)u-%n $*u)*u ,(an&$a$& P%u$ahaan 'an
". ',)u-%n ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 57/120
+ 96
+
". ',)u-%n %nunu))an -ana%-%n %nan((un( a#a" *%ha'a %n(%,aan K%$%a-a*an
P%*a-"an(an an( -%n(a*u *u(a$! #%#%nan(! *an((un( a#a"! 'an a)un*a"&&*a$.
@I.4.3.2. P%nunu)an KTT! K%aa Ta-"an( Ba#ah Tanah 'an;a*au K%aa Kaa K%u) Un*u)
P%u$ahaan P%*a-"an(an
@I.4.3.2.1. P%nunu)an KTT
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %nunu)an KTT -%&u*&:
a. ',)u-%n %nunu)an KTT ,%h P%u$ahaan P%*a-"an(an
b. ',)u-%n %n(%$ahan KTT ,%h KAIT 'an
c. %)a-an ),-%*%n$& an( '&-&&)& [email protected]. P%nunu)an K%aa Ta-"an( Ba#ah Tanah
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %nunu)an K%aa Ta-"an( Ba#ah Tanah -%&u*&:
a. ',)u-%n %nunu)an K%aa Ta-"an( Ba#ah Tanah ,%h KTT
b. ',)u-%n %n(%$ahan K%aa Ta-"an( Ba#ah Tanah ,%h KAIT
c. %)a-an ),-%*%n$& an( '&-&&)& K%aa Ta-"an( Ba#ah Tanah
d. ',)u-%n *u(a$ 'an *an((un( a#a" K%aa Ta-"an( Ba#ah Tanah 'an
e. %)a-an u-ah ,an( -a$u) )% *a-"an( "a#ah *anah.
@I.4.3.2.3. P%nunu)an K%aa Kaa K%u)
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %nunu)an K%aa Kaa K%u) -%&u*&:
a. ',)u-%n %nunu))an K%aa Kaa K%u) ,%h KTT
b. ',)u-%n *u(a$ 'an *an((un( a#a" K%aa Kaa K%u)
c. ',)u-%n %nunu))an K%aa G&& K%a ,%h KTT 'an
d. %)a-an ),-%*%n$& an( '&-&&)& K%aa Kaa K%u) 'an K%aa G&& K%a.
@I.4.3.3. P%nunu)an PJO Un*u) P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %nunu)an PJO -%&u*&:
a. ',)u-%n %nunu))an PJO ,%h P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an 'an
b. %)a-an ),-%*%n$& an( '&-&&)& PJO.
@I.4.3.4. P%-"%n*u)an 'an P%n%*aan Ba(&an K3 P%*a-"an(an 'an Ba(&an KO P%*a-"an(an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %-"%n*u)an 'an %n%*aan Ba(&an K3 P%*a-"an(an'an Ba(&an KO P%*a-"an(an -%&u*&:
a. ',)u-%n $*u)*u ,(an&$a$& Ba(&an K3 P%*a-"an(an 'an Ba(&an KO P%*a-"an(an
b. ',)u-%n %$,n% Ba(&an K3 P%*a-"an(an 'an Ba(&an KO P%*a-"an(an 'an
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 58/120
+ 98 +
. ',)u-%n .... ',)u-%n an( -%n(a*u *u(a$! #%#%nan(! *an((un( a#a"! 'ana)un*a"&&*a$ %$,n% Ba(&an K3 P%*a-"an(an 'an Ba(&an KO P%*a-"an(an.
@I.4.3.9. P%nunu)an P%n(a#a$ O%a$&,na 'an P%n(a#a$ T%)n&)
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %nunu)an %n(a#a$ ,%a$&,na 'an %n(a#a$*%)n&) -%&u*&:
a. ',)u-%n %nunu))an %n(a#a$ ,%a$&,na
b. ',)u-%n %nunu))an %n(a#a$ *%)n&)
c. %)a-an ),-%*%n$& an( '&-&&)& %n(a#a$ ,%a$&,na
d. %)a-an ),-%*%n$& an( '&-&&)& %n(a#a$ *%)n&) 'an
e. ',)u-%n an( -%n(a*u *u(a$! #%#%nan(! *an((un( a#a"! 'an a)un*a"&&*a$ %n(a#a$
,%a$&,na 'an %n(a#a$ *%)n&).
@I.4.3.<. P%nunu)an T%na(a T%)n&) Khu$u$ P%*a-"an(an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %nunu)an *%na(a *%)n&) )hu$u$ %*a-"an(an-%&u*&:
a. ',)u-%n %nunu))an *%na(a *%)n&) )hu$u$ %*a-"an(an 'an
b. %)a-an ),-%*%n$& a*au %a*&han an( '&-&&)& *%na(a *%)n&) )hu$u$ %*a-"an(an.
@I.4.3.6. P%-"%n*u)an 'an P%n%*aan K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %-"%n*u)an 'an %n%*aan K,-&*% K%$%a-a*anP%*a-"an(an -%&u*&:
a. ',)u-%n %-"%n*u)an 'an %n%*aan K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an
b. ',)u-%n $*u)*u! *u(a$! #%#%nan(! *an((un( a#a"! 'an a)un*a"&&*a$ K,-&*%K%$%a-a*an P%*a-"an(an.
c. ',)u-%n )%(&a*an K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an
d. %)a-an ha$& )%(&a*an K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'an
e. %)a-an %a,an K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an )%a'a KAIT.
@I.4.3.8. P%nunu)an T&- Tan((a Daua*
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %nunu)an T&- Tan((a Daua*
-%&u*&:
a. ',)u-%n $*u)*u ,(an&$a$& T&- Tan((a Daua*
b. ',)u-%n ,(a- T&- Tan((a Daua*
c. %)a-an $%*&5&)a* ),-%*%n$& a*au %a*&han an( '&-&&)& an((,*a T&- Tan((aDaua*
d. %)a-an a*&han )%$&a$&a(aan T&- Tan((a Daua* 'an
e. %)a-an a,an %nunu)an 'an %n%*aan T&- Tan((a Daua* )%a'a KAIT.
@I.4.3./. S%%)$&
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 59/120
+ 9/ +
@I.4.3./. S%%)$& 'an P%n%-a*an P%$,n%
D,)u-%n 'aa- $%%)$& 'an %n%-a*a) %$,n% -%&u*&:
a. ',)u-%n ,$%'u $%%)$& 'an %n%-a*an %$,n% an( $u'ah -%-a$u))an
%$aa*an K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'an
b. ',)u-%n *u(a$ ,),) 'an 5un($& un*u) $%uuh a"a*an.
@I.4.3.10. P%n%%n((aaan 'an P%a)$anaan P%n'&'&)an 'an P%a*&han $%*a
K,-%*%n$& K%a
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %n%%n((aaan 'an %a)$anaan %n'&'&)an 'an %a*&han $%*a ),-%*%n$& )%a -%&u*&:
a. ,$%'u %n'&'&)an 'an %a*&han K3 P%*a-"an(an 'an KO P%*a-"an(anb. %)a-an ha$& ana&$&$ )%"u*uhan %n'&'&)an 'an %a*&han
c. ',)u-%n ,(a- %n'&'&)an 'an %a*&han
d. %)a-an %$%*uuan ,(a- %n'&'&)an 'an %a*&han ,%h KAIT
e. %)a-an $%*&5&)a* P%n(a#a$ O%a$&,na P%*a-a! P%n(a#a$ O%a$&,na Ma'a!P%n(a#a$ O%a$&,na U*a-a
f. %)a-an $%aah %n'&'&)an 'an %a*&han %)%a *a-"an(
g. %)a-an ha$& %n'&'&)an 'an %a*&han
h. %)a-an ha$& %=aua$& ,(a- %n'&'&)an 'an %a*&han 'an
i. %)a-an ),-%*%n$& an( '&-&&)& *%na(a %n(aa.
@I. 4.3.10.1. P%n'&'&)an 'an P%a*&han P%)% a Ta-"an(
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %n'&'&)an 'an %a*&han %)%a *a-"an( -%&u*&:
a. ',)u-%n %n'&'&)an 'an %a*&han
b. ',)u-%n %n'&'&)an 'an %a*&han %)%a *a-"an( *%"u)a
c. ',)u-%n %n'&'&)an 'an %a*&han %)%a *a-"an( "a#ah *anah 'an
d. %)a-an ha$& %n'&'&)an 'an %a*&han.
@I. 4.3.10.2. P%n'&'&)an 'an P%a*&han P%n(a#a$ O%a$&,na 'an P%n(a#a$
T%)n&)
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %n'&'&)an 'an %a*&han %n(a#a$ ,%a$&,na 'an
%n(a#a$ *%)n&) -%&u*&:
a. ',)u-%n %n'&'&)an 'an %a*&han
b. ',)u-%n %n'&'&)an 'an %a*&han %n(a#a$ *a-"an( *%"u)a
c. ',)u-%n %n'&'&)an 'an %a*&han %n(a#a$ *a-"an( "a#ah *anah 'an
d. %)a-an ha$& %n'&'&)an 'an %a*&han.
@I.4.3.10.3. K,-%*%n$& K%a
R%)a-an 'aa- ),-%*%n$& )%a -%&u*&:
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 60/120
+ <0 +
a. %)a-an ),-%*%n$& P%n(a#a$ O%a$&,na P%*a-a
". %)a-an ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 61/120
+ <1 +
b. %)a-an ),-%*%n$& P%n(a#a$ O%a$&,na Ma'a 'an
c. %)a-an ),-%*%n$& P%n(a#a$ O%a$&,na U*a-a.
@I.4.3.11. P%nu$unan! P%n%*aan! 'an P%n%aan K,-un&)a$& K%$%a-a*an
P%*a-"an(an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %nu$unan! %n%*aan! 'an %n%aan K%$%a-a*anP%*a-"an(an -%&u*&:
a. ,$%'u ),-un&)a$&
b. %)a-an ha$& ),-un&)a$& 'an
c. %)a-an ),-un&)a$& &n5,-a$& )%%a)aan *a-"an( "%a)&"a* -a*&. @I.4.3.12. P%n(%,aan
A'-&n&$*a$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an
@I.4.3.12.1. Bu)u Ta-"an(
R%)a-an 'aa- Bu)u Ta-"an( a'aah %)a-an "u)u *a-"an(.
@I.4.3.12.2. Bu)u Da5*a K%%a)aan
R%)a-an 'aa- Bu)u Da5*a K%%a)aan a'aah %)a-an Bu)u Da5*a K%%a)aan.
@I.4.3.12.3. P%a,an P%n(%,aan K%$%a-a*an P%*a-"an(an
R%)a-an 'aa- %a,an %n(%,aan K%$%a-a*an P%*a-"an(an -%&u*&:
a. %)a-an a,an "%)aa $%)uan(+)uan(na a,an "%n*u) I+& $a-a& '%n(an I@+&b. %)a-an a,an )%%a)aan &n(an! "%a*! -a*&! 'an )%a'&an "%"ahaa 'an
c. %)a-an a,an a#a *%n*an( )%%a)aan "%a)&"a* &'%a "%a*! -a*&! 'an;a*au )%a'&an "%"ahaa an( hau$ '&a,)an $%(%a )%a'a KAIT.
@I.4.3.13. P%nu$unan! P%n%aan! 'an P%n',)u-%n*a$&an P,$%'u Pa*&$&a$&! K,n$u*a$&!M,*&=a$&! 'an K%$a'aan P%n%aan SMKP
M&n%"a
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %nu$unan! %n%aan! 'an %n',)u-%n*a$&an
,$%'u a*&$&a$&! ),n$u*a$&! -,*&=a$&! 'an )%$a'aan %n%aan SMKP M&n%"a -%&u*&:
a. ,$%'u a*&$&a$&! ),n$u*a$&! -,*&=a$&! 'an )%$a'aan
b. ',)u-%n ,(a- a*&$&a$&! ),n$u*a$&! -,*&=a$&! 'an )%$a'aan 'an
c. %)a-an ha$& a*&$&a$&! ),n$u*a$&! -,*&=a$&! 'an )%$a'aan.
@I.4.4. I-%-%n*a$&
@I.4.4.1. P%a)$anaan P%n(%,aan O%a$&,na
@I.4.4.1.1. P,$%'u...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 62/120
+ <2 +
@I.4.4.1.1. P,$%'u O%a$&;K%a
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- ,$%'u ,%a$&;)%a -%&u*&:
a. ,$%'u ,%a$&;)%a
b. ',)u-%n job safety analysis 'an
c. %)a-an *&nauan uan( ,$%'u ,%a$&;)%a.
@I.4.4.1.2. I>&n K%a Khu$u$
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- &>&n )%a )hu$u$ -%&u*&:
a. ,$%'u %n(auan &>&n )%a )hu$u$
b. 'a5*a %n&$ %)%aan an( -%-%u)an &>&n )%a )hu$u$
c. ',)u-%n &>&n )%a )hu$u$ 'an
d. %)a-an &>&n )%a )hu$u$.
@I.4.4.1.3. Aa* P%&n'un( D&& 'an Aa* K%$%a-a*an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- aa* %&n'un( '&& 'an aa*
)%$%a-a*an -%&u*&:
a. ,$%'u %n(a*uan *%n*an( aa* %&n'un( '&& 'an aa* )%$%a-a*an
b. %)a-an ha$& %n&a&an )%"u*uhan aa* %&n'un( '&& 'an aa*
)%$%a-a*an
c. %)a-an -a*&)$ aa* %&n'un( '&& un*u) $%*&a %)%aan 'an a%a )hu$u$
d. %)a-an ha$& %=aua$& *%ha'a )%a*uhan %n((unaan 'an %a#a*an aa* %&n'un( '&&'an aa* )%$%a-a*an 'an
e. %)a-an %a)$ana)an %a*&han un*u) %)%a *a-"an( an( *%)a&* '%n(an 5un($&!
-an5aa*! %n((unaan! 'an %a#a*an aa* %&n'un( '&& 'an aa* )%$%a-a*an.
@I.4.4.2. P%a)$anaan P%n(%,aan L&n()un(an K%a
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %a)$anaan %n(%,aan &n()un(an )%a -%&u*&:
a. ,$%'u %n(%,aan &n()un(an )%a
b. %)a-an ha$& %-an*auan;%n(u)uan &n()un(an )%a
c. ',)u-%n %nunu))an %*u(a$ industrial hygiene
d. ,$%'u &'%n*&5&)a$&! )a&"a$&! %-%&haaan! 'an %n&-anan un*u) aa* %-%&)$aan!u)u! 'an u& &n()un(an )%a
e. %)a-an %-%&haaan 'an %n()a&"a$&an aa* %-%&)$aan! u)u! 'an u& &n()un(an)%a
f. ,$%'u %n(%,aan *a*a (aha (house%eeping) *%-a* )%a 'an
g. %)a-an ha$& %-an*auan %n(%,aan *a*a (aha 7house%eeping *%-a* )%a.
@I.4.4.3. P%a)$anaan ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 63/120
+ <3 +
@I.4.4.3. P%a)$anaan P%n(%,aan K%$%ha*an K%a
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %a)$anaan %n(%,aan )%$%ha*an )%a -%&u*&:
a. ,$%'u %n(%,aan )%$%ha*an )%a
b. %)a-an ha$& %-%&)$aan "%)aa )%$%ha*an %)%a 'an $ua*;$%*&5)a* a fit to #or%'
c. %)a-an %n(%,aan 'an %n(%-"an(an )%(&a*an )%$%ha*an '%n(an %n'%)a*an 4 7%-a* &a )%$%ha*an )%a
d. %)a-an %n(%,aan )%$%$ua&an *%-a* )%a! %aa*an! 'an &n()un(an *%-a* )%a'%n(an ,$*u *u"uh %)%a (ergono!ic)
e. %)a-an %n(%,aan )%$%a-a*an -a)anan 'an -&nu-an (food safety) $%*a (&>&
f. ',)u-%n %nunu))an ',)*% h&%)%$
g. %)a-an ha$& %-%&)$aan a#a )%$%ha*an %)%a 'an $ua*;$%*&5&)a* F fit to #or%*
h. %)a-an ha$& %-an*auan )%$%ha*an %)%a *a-"an( an( "%)%a a'a *%-a* )%a an(-%-&&)& &$&), *&n((& *%ha'a )%$%ha*an )%a *%-a$u) *&n()a* )%%ahan +fatigue 'an
i. %)a-an )%$%ha*an %)%a *a-"an(.
@I.4.4.4. P%a)$anaan P%n(%,aan KO P%*a-"an(an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %a)$anaan %n(%,aan KO P%*a-"an(an a'aah ,$%'u %n(%,aan KO P%*a-"an(an.
@I.4.4.4.1. S&$*%- 'an P%a)$anaan P%-%&haaan;P%a#a*an Saana! Pa$aana! In$*aa$&! 'an
P%aa*an P%*a-"an(an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- $&$*%- 'an %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an -%&u*&:
a. ,$%'u %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an
b. ',)u-%n ,(a- 'an a'#a %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an
c. %)a-an ha$& %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an
d. %)a-an 'a5*a %aa*an an( $%$ua& 'an aa) un*u) %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an'an
e. ',)u-%n %=aua$& $&$*%- 'an %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an. @I.4.4.4.2.
P%n(a-anan In$*aa$&
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %n(a-anan &n$*aa$& -%&u*&:
a. ,$%'u %n(a-anan &n$*aa$&
b. 'a5*a &n$*aa$& an( '&a)u)an %n(a-anan
c. ,(a- 'an a'#a %-%&)$aan %n(a-anan &n$*aa$&
d. %)a-an ha$& %-%&)$aan %n(a-anan &n$*aa$& 'an
e. ',)u-%n %=aua$& ha$& %-%&)$aan %n(a-anan &n$*aa$&.
@I.4.4.4.3. K%aa)an ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 64/120
+ <4 +
@I.4.4.4.3. K%aa)an Saana! Pa$aana! In$*aa$&! 'an P%aa*an
P%*a-"an(an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&!
'an %aa*an %*a-"an(an -%&u*&:
a. ,$%'u %n(u&an )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
b. ,(a- 'an a'#a %n(u&an )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
c. %)a-an ha$& %n(u&an )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an 'an
d. ',)u-%n %=aua$& ha$& %n(u&an )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&!
'an %aa*an %*a-"an(an.
@I.4.4.4.4. K,-%*%n$& T%na(a T%)n&)
D,)u-%n 'aa- ),-%*%n$& *%na(a *%)n&) -%&u*&:
a. ',)u-%n %nunu))an *%na(a *%)n&) an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) -%a)$ana)an %-%&haaan;%a#a*an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
b. ',)u-%n %nunu))an *%na(a *%)n&) an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) -%a)$ana)an %-%&)$aan %n(a-anan &n$*aa$&
c. ',)u-%n %nunu))an *%na(a *%)n&) an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) -%a)$ana)an %n(u&an )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an P%*a-"an(an 'an
d. ',)u-%n %nunu))an *%na(a *%)n&) an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) -%a)$ana)an%=aua$& a,an ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an.
@I.4.4.4.9. E=aua$& La,an a$& Ka&an T%)n&$ P%*a-"an(an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %=aua$& a,an ha$& )a&an *%)n&$
%*a-"an(an -%&u*&:
a. ',)u-%n )a&an *%)n&$ un*u) $%*&a )%(&a*an a#a a*au "au
b. ',)u-%n )a&an *%)n&$ un*u) $%*&a %u"ahan a*au -,'&5&)a$&
c. %)a-an ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an *%*%n*u )%a'a KAIT 'an
d. ',)u-%n %=aua$& ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an.
@I.4.4.9. P%n(%,aan Bahan P%%'a) 'an P%%'a)an
@I.4.4.9.1. Gu'an( Bahan P%%'a)
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- (u'an( "ahan %%'a) -%&u*&:
a. ',)u-%n %$%*uuan ,)a$& %-"an(unan (u'an( "ahan %%'a)
b. ',)u-%n %&>&nan (u'an( "ahan %%'a)
c. ',)u-%n %$%*uuan (u'an( "ahan %%'a) '& ua ?&aah I>&n U$ahaP%*a-"an(an;?&aah I>&n U$aha P%*a-"an(an Khu$u$;#&aah ),n*a)
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 65/120
+ <9 +
d. %)a-an 'a5*a %$,n% 'an 5a$&&*a$ un*u) -%na-&n )%$%a-a*an 'an )%a-anan (u'an( "ahan %%'a)
%. %)a-an ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 66/120
+ << +
e. %)a-an ha$& %-%&)$aan %nan()a %*& (u'an( "ahan %%'a)
f. %)a-an %nan*u-an %&>&nan (u'an( "ahan %%'a) a'a &n*u (u'an( 'an
g. %)a-an 'a5*a *an((a ha"&$ -a$a "%a)u 'an %&>&nan (u'an( "ahan %%'a).
@I.4.4.9.2. P%n&-anan Bahan P%%'a)
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %n&-anan "ahan %%'a) -%&u*&:
a. ,$%'u %n&-anan "ahan %%'a)
b. ',)u-%n %$%*uuan %n&-anan "ahan %%'a) 'aa- (u'an( "ahan
%%'a)
c. %)a-an a'-&n$*a$& u-ah %n%&-aan! %n(%uaan! 'an %$%'&aan a)h& "ahan %%'a) %%'a) 'an a,an "%)aa )%a'a KAIT
d. ',)u-%n %nunu))an %*u(a$ a'-&n&$*a$& (u'an( "ahan %%'a)
e. %)a-an ),-%*%n$& an( '&-&&)& %*u(a$ a'-&n&$*a$& (u'an( "ahan %%'a)
f. ',)u-%n %$aa*an 'an u-ah %*u(a$ (u'an( "ahan %%'a) 'an %n'a5*aanna 'aa-
Bu)u Ta-"an(
g. %)a-an ha$& %-%&)$aan &$& (u'an( "ahan %%'a) 'an
h. %)a-an %n(h%n*&an )%(&a*an %*a-"an(an %"&h 'a& 3 7*&(a "uan )%a'a KAIT.
@I.4.4.9.3. P%n(an()u*an Bahan P%%'a)
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %n(an()u*an "ahan %%'a) -%&u*&:
a. ,$%'u %n(an()u*an! %-&n'ahan! 'an %n(&&-an "ahan %%'a) *%-a$u) %aa*an
'an )%n'aaan an( '&(una)an
b. %)a-an 'a5*a %aa*an 'an )%n'aaan un*u) %n(an()u*an! %-&n'ahan! 'an %n(&&-an
"ahan %%'a) -auun an( "%hu"un(an '%n(an %)%aan %%'a)an
c. %)a-an %n(a-anan! )%aa)an! $%*a 'an )%$%$ua&an %aa*an 'an )%n'aaan un*u) %n(an()u*an! %-&n'ahan! 'an %n(&&-an "ahan %%'a) -auun an( "%hu"un(an'%n(an %)%aan %%'a)an
d. %)a-an ha$& %-%&)$aan %aa*an 'an )%n'aaan un*u) %n(an()u*an! %-&n'ahan! 'an
%n(&&-an "ahan %%'a) -auun an( "%hu"un(an '%n(an %)%aan %%'a)an 'an
e. ',)u-%n %nunu)an %)%a an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) %n(an()u*an! %-&n'ahan!'an %n(&&-an "ahan %%'a) -auun an( "%hu"un(an '%n(an %)%aan %%'a)an.
@I.4.4.9.4. P%)%aan P%%'a)an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %)%aan %%'a)an -%&u*&:
a. ,$%'u %a)$anaan %)%aan %%'a)an an( -%na)u %nan(anan 'an %n(a-anan %%'a)an -an()&
b. %)a-an 'a5*a %aa*an 'an "ahan an( $%$ua& un*u) %a)$anaan %)%aan %%'a)an
. %)a-an ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 67/120
+ <6 +
c. %)a-an ha$& %n&-anan! %-%&)$aan 'an %-%&haaan %aa*an un*u) %a)$anaan %)%aan %%'a)an
d. ',)u-%n %nunu)an ,an( an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) %a)$ana)an %)%aan %%'a)an
e. ',)u-%n a'-&n&$*a$& )%%n()aan 'a*a a&)a$& 'an %n(auan %&>&nan 'an %n%"&*an
Ka*u I>&n M%%'a))an
f. %)a-an 'a5*a %-%(an( Ka*u I>&n M%%'a))an un*u) uu %'a) 'an *an((a ha"&$ -a$a
"%a)u Ka*u I>&n M%%'a))an 'an
g. ',)u-%n %$%*uuan %n(&$&an "ahan %%'a) a'a u"an( %'a) 'an ste!!ing a'a-aa- ha& $%*a %%'a)an *&'u.
@I.4.4.<. P%n%*aan S&$*%- P%anan(an 'an R%)aa$a
@I.4.4.<.1. P%anan(an 'an R%)aa$a
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %anan(an 'an %)aa$a -%&u*&:
a. ,$%'u %anan(an 'an %)aa$a
b. ',)u-%n %anan(an 'an %)aa$a
c. %)a-an ha$& u& ,"a ,%a$& 7co!!issioning 'an
d. %)a-an 'a5*a %$,n% an( -%-&&)& ),-%*%n$& 'aa- %anan(an 'an
%)aa$a.
@I.4.4.<.2. P%u"ahan
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %u"ahan -%&u*&:
a. ,$%'u %n(%,aan %u"ahan 'an -,'&5&)a$& %anan(an 'an %)aa$a
b. %)a-an ha$& %u"ahan 'an -,'&5&)a$& %anan(an 'an %)aa$a 'an
c. %)a-an ,$%$ ),-un&)a$& %u"ahan 'an -,'&5&)a$& %anan(an 'an
%)aa$a.
@I.4.4.6. P%n%*aan S&$*%- P%-"%&an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %n%*aan $&$*%- %-"%&an -%&u*&:
a. ,$%'u %-"%&an
b. ',)u-%n %n%*aan $%$&5&)a$& %-"%&an $%$ua& '%n(an %$aa*an K%$%a-a*anP%*a-"an(an 'an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+ un'an(an
c. ',)u-%n ,$%$ $%%)$& %-"%&an *%-a$u) 'a5*a %)%a *a-"an( an( -%-&&)&),-%*%n$&
d. %)a-an ha$& =%&5&)a$& )%$%$ua&an '%n(an $%$&5&)a$& %-"%&an
e. ',)u-%n )%"u*uhan %a*&han! a$,)an aa* %&n'un( '&&! aa* )%$%a-a*an! 'an
%u"ahan *%ha'a ,$%'u ,%a$&;)%a an( '&%u)an $%"%u- %-"%&an
f. %)a-an %a*&han $%$ua& ha$& an&&$&$ )%"u*uhan %a*&han 'an
g. %)a-an ha$& &'%n*&5&)a$&! %n&a&an! 'an %n(%n'a&an &$&), )%%a)an $%*a %na)&*
a)&"a* )%a *%ha'a %n%'&aan $aana %*a-"an(an! "ahan )&-&a! 'an;a*au a$a.
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 68/120
+ <8 +
@I.4.4.8. P%-an*auan ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 69/120
+ </ +
@I.4.4.8. P%-an*auan 'an P%n(%,aan P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
D,)u-%n 'aa- %-an*auan 'an %n(%,aan P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an a'aah ,$%'u %n(%,aan P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an.
@I.4.4.8.1. P%$aa*an! S%%)$&! 'an P%n%*aan P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %$aa*an! $%%)$&! 'an %n%*aan P%u$ahaan Ja$aP%*a-"an(an -%&u*&:
a. ',)u-%n %$aa*an! $%%)$&! 'an %n%*aan P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
b. %)a-an ha$& ,$%$ $%%)$& P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
c. ',)u-%n 'a5*a P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an an( uu$ $%%)$& 'an
d. ',)u-%n ),n*a) )%a.
@I.4.4.8.2. Tan((un( Ja#a"! P%-an*auan! 'an P%a,an P%u$ahaan Ja$a
P%*a-"an(an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- *an((un( a#a"! %-an*auan! 'an %a,an
P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an -%&u*&:
a. ',)u-%n ,(a- 'an "&aa K%$%a-a*an P%*a-"an(an P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
b. 'a5*a %)%a *a-"an( P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an an( -%-&&)& ),-%*%n$& $%$ua&
'%n(an )%"u*uhan un*u) -%a)$ana)an %)%aan an( a'a 'aa- ),n*a) )%a
c. %)a-an "u)*&+"u)*& )%aa)an $%uuh $aana! a$aana! 'an %aa*an %*a-"an(an an('&-&&)& P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
d. %)a-an a,an $aana! a$aana! 'an %aa*an %*a-"an(an an( '&(una)an
P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an )%a'a KTTe. a,an %a)$anaan ,(a- K%$%a-a*an P%*a-"an(an P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
)%a'a P%u$ahaan P%*a-"an(an 'an
f. %)a-an ha$& %-an*auan )&n%a K%$%a-a*an P%*a-"an(an P%u$ahaan Ja$a
P%*a-"an(an ,%h P%u$ahaan P%*a-"an(an.
@I.4.4.8.3. E=aua$& P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %=aua$& P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an -%&u*&:
a. %)a-an ha$& %=aua$& )&n%a K%$%a-a*an P%*a-"an(an P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
b. %)a-an *&n'a) anu* ha$& %=aua$& )&n%a K%$%a-a*an P%*a-"an(an P%u$ahaan Ja$a
P%*a-"an(an 'an
c. %)a-an %=aua$& a)h& un*u) $%-ua %n%%$a&an ),n*a) )%a. @I.4.4./.
P%n(%,aan K%a'aan Daua*.
D,)u-%n 'aa- %n(%,aan )%a'aan 'aua* a'aah ,$%'u %n(%,aan )%a'aan'aua*. +
@I.4.4./.1. I'%n*&5&)a$& ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 70/120
+ 60 +
@I.4.4./.1. I'%n*&5&)a$& 'an P%n&a&an P,*%n$& K%a'aan Daua*
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- &'%n*&5&)a$& 'an %n&a&an ,*%n$&
)%a'aan 'aua* -%&u*&:
a. ,$%'u &'%n*&5&)a$&! %n&a&an! %n%*aan )a*%(,&! 'an %n&$ )%a'aan 'aua* 'an
b. %)a-an ha$& &'%n*&5&)a$&! %n&a&an! %n%*aan )a*%(,&! 'an %n&$ )%a'aan 'aua*.
@I.4.4./.2. P%n%(ahan K%a'aan Daua*
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %n%(ahan )%a'aan 'aua* -%&u*&:
a. ',)u-%n %nana %n%(ahan )%a'aan 'aua* 'an
b. %)a-an ),-un&)a$& %nana %n%(ahan )%a'aan 'aua*.
@I.4.4./.3. K%$&a$&a(aan K%a'aan Daua*
D,)u-%n 'an %)a-an )%$&a$&a(aan )%a'aan 'aua* -%&u*&:
a. ',)u-%n %nana )%$&a$&a(aan %nan((uan(an )%a'aan 'aua*
b. %)a-an ),-un&)a$& *a*a aa %a,an )%a'aan 'aua* 'an aa %n%a-a*an '&&
c. ',)u-%n 'a5*a $aana 'an a$aana )%a'aan 'aua*
d. %)a-an ha$& &n$%)$& 'an %-%&haaan $aana 'an a$aana )%a'aan 'aua*
e. %)a-an ha$& )a&"a$& 'an %n(u&an $aana 'an a$aana )%a'aan 'aua*
f. %)a-an 'a5*a %$,n% 'an ),-%*%n$& T&- K%a'aan Daua*
g. %)a-an ha$& %n()a&an ,$%'u %nan((uan(an )%a'aan 'aua*
h. %)a-an ha$& a*&han 'an $&-ua$& %nan((uan(an )%a'aan 'aua* 'an
i. ',)u-%n )%a $a-a '%n(an &ha) ua *%)a&* '%n(an %nan(anan )%a'aan 'aua*.
@I.4.4./.4. R%$,n K%a'aan Daua*
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %$,n )%a'aan 'aua* -%&u*&:
a. ,$%'u %$,n )%a'aan 'aua*
b. %)a-an ),-un&)a$&! ),,'&na$&! 'an ,$%$ %$,n )%a'aan 'aua*
c. ',)u-%n 'a5*a %aa*an '& uan( u$a* )%n'a& )%a'aan 'aua* 'an
d. %)a-an ha$& %-%&)$aan %aa*an '& uan( u$a* )%n'a& )%a'aan 'aua*.
@I.4.4./.9. P%-u&han K%a'aan Daua*
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %-u&han )%a'aaan 'aua*:
a. ,$%'u %-u&han )%a'aan 'aua*
b. %)a-an ha$& &n=%$*&(a$& 'an %)&aan )%u(&an 'an
c. a,an %-u&han )%a'aan 'aua*.
@I.4.4.10. P%n%'&aan ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 71/120
+ 61 +
@I.4.4!10. P%n%'&aan 'an P%n&aan P%*,,n(an P%*a-a Pa'a K%%a)aan
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %n%'&aan 'an %n&aan %*,,n(an
%*a-a a'a )%%a)aan 7P3K -%&u*&:
a. ,$%'u P3K
b. ',)u-%n 'a5*a %*u(a$ P3K
c. ',)u-%n 'a5*a %aa*an 'an &$& ),*a) P3K
d. %)a-an %n((unaan &$& ),*a) P3K
e. %)a-an ha$& &n$%)$& 'an %-%&haaan %aa*an 'an &$& ),*a) P3K 'an
f. %)a-an %a*&han %*u(a$ P3K.
@I.4.4.11. P%a)$anaan K%$%a-a*an '& Lua P%)%aan (Off &he Job Safety)
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %a)$anaan )%$%a-a*an '& ua %)%aan -%&u*&:
a. %)a-an ha$& a)*&5&*a$ )%$%a-a*an '& ua %)%aan 'an
b. ',)u-%n -a*%& ,-,$& )%$%a-a*an '& ua %)%aan.
@I.4.9. E=aua$& 'an T&n'a) Lanu* @I.4.9.1. P%-an*auan 'an P%n(u)uan )&n%a
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %-an*auan 'an %n(u)uan )&n%a -%&u*&:
a. ,$%'u %-an*auan 'an %n(u)uan )&n%a
b. ,$%'u )a&"a$& %aa*an %-an*auan 'an %n(u)uan
c. %)a-an ha$& )a&"a$& %aa*an %-an*auan 'an %n(u)uan
d. %)a-an ha$& %-an*auan 'an %n(u)uan 'an
e. %)a-an %=aua$& 'an *&n'a) anu* ha$& %-an*auan 'an %n(u)uan. @I.4.9.1.1. Sa$aan!
Ta(%*! 'an P,(a- K%$%a-a*an P%*a-"an(an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- $a$aan! *a(%*! 'an ,(a-
K%$%a-a*an P%*a-"an(an -%&u*&:
a. ',)u-%n %nana %"a&)an;*&n'a) anu* ha$& %-an*auan 'an %n(u)uan $a$aan! *a(%*!'an ,(a- K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'an
b. %)a-an %=aua$& 'an *&n'a) anu* ha$& %-an*auan 'an %n(u)uan $a$aan! *a(%*! 'an ,(a- K%$%a-a*an P%*a-"an(an.
@I.4.9.1.2. P%n(%,aan L&n()un(an K%a
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %n(%,aan &n()un(an )%a -%&u*&:
a. ',)u-%n %nana %-an*auan 'an %n(u)uan &n()un(an )%a
b. ',)u-%n %nunu))an %*u(a$ industrial hygiene
c. %)a-an ha$& %-an*auan &n()un(an )%a 'an
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 72/120
+ 62 +
d. %)a-an %=aua$& 'an *&n'a) anu* ha$& %-an*auan &n()un(an )%a.
@I.4.9.1.3. P%n(%,aan ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 73/120
+ 63 +
@I.4.9.1.3. P%n(%,aan K%$%ha*an K%a
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %n(%,aan )%$%ha*an )%a -%&u*&:
a. ',)u-%n %nana %-an*auan 'an %n(u)uan )%$%ha*an )%a
b. ',)u-%n %n(%,aan )%$%ha*an %)%a! "u'aa h&'u "%$&h! 'an $%ha* 7h&(&%n&$ 'an$an&*a$&
c. %)a-an ha$& %-an*auan 'an %n(u)uan )%$%ha*an %)%a6 an( -%&u*&:
1. %aanan )%$%ha*an )%a
2. ha$& %-an*auan 4 7%-a* &a )%$%ha*an )%a
3. %n(%,aan ergono!ic
4. %n(%,aan -a)anan! -&nu-an! 'an (&>& )%a
5. 5a$&&*a$ )%$%ha*an )%a
6. %-%&)$aan )%$%ha*an )%a
7. %-an*auan %)%a *a-"an( an( "%)%a a'a *%-a* )%a an( -%-&&)& &$&),
*&n((& 'an *&n()a* )%%ahan (fatigue 'an
8. %)a-an 'a*a )%$%ha*an )%a.
d. %)a-an %=aua$& 'an *&n'a) anu* ha$& %-an*auan 'an %n(u)uan
)%$%ha*an )%a.
@I.4.9.1.4. P%n(%,aan KO P%*a-"an(an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %n(%,aan KO P%*a-"an(an -%&u*&:
a. ',)u-%n )%(&a*an %-an*auan 'an %n(u)uan %n(%,aan KO P%*a-"an(an
b. %)a-an ha$& )%(&a*an %-an*auan 'an %n(u)uan %n(%,aan KO P%*a-"an(an
c. R%)a-an %=aua$& 'an *&n'a) anu* ha$& %-an*auan 'an %n(u)uan %n(%,aan KO
P%*a-"an(a.
@I.4.9.1.4.1. S&$*%- 'an P%a)$anaan P%-%&haaan;P%a#a*an Saana! Pa$aana! In$*aa$&! 'an
P%aa*an P%*a-"an(an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- $&$*%- 'an %a)$anaan %-%&haaan ; %a#a*an
$aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an -%&u*&:
a. ,$%'u %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
b. ',)u-%n ,(a- 'an a'#a %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an $aana! a$aana!&n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
c. %)a-an ha$& %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an
%aa*an %*a-"an(an 'an
d. %)a-an 'a5*a %aa*an un*u) %a)$anaan %-%&haaan; %a#a*an $aana! a$aana!&n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an.
@I.4.9.1.4.2. P%n(a-anan...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 74/120
+ 64 +
@I.4.9.1.4.2. P%n(a-anan In$*aa$&
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %n(a-anan &n$*aa$& -%&u*&:
a. ,$%'u %n(a-anan &n$*aa$&
b. %)a-an 'a5*a &n$*aa$& an( '&a)u)an %n(a-anan
c. ',)u-%n ,(a- 'an a'#a %-%&)$aan %n(a-anan &n$*aa$& 'an
d. %)a-an ha$& %-%&)$aan %n(a-anan &n$*aa$&.
@I.4.9.1.4.3. K%aa)an Saana! Pa$aana! In$*aa$&! 'an P%aa*an
P%*a-"an(an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an
%*a-"an(an -%&u*&:
a. ,$%'u %n(u&an )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
b. ',)u-%n ,(a- 'an a'#a %n(u&an )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an
%aa*an %*a-"an(an 'an
c. %)a-an ha$& %n(u&an )%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an.
@I.4.9.1.4.4. K,-%*%n$& T%na(a T%)n&)
D,)u-%n 'aa- ),-%*%n$& *%na(a *%)n&) -%&u*&:
a. ',)u-%n %nunu))an *%na(a *%)n&) an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) %-%&haaan ; %a#a*an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an
%*a-"an(an
b. ',)u-%n %nunu))an *%na(a *%)n&) an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) %n(a-anan&n$*aa$&
c. ',)u-%n %nunu))an *%na(a *%)n&) an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) %n(u&an )%aa)an$aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an 'an
d. ',)u-%n %nunu))an *%na(a *%)n&) an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) -%n(%=aua$&
a,an ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an.
@I.4.9.1.4.9. E=aua$& La,an a$& Ka&an T%)n&$ P%*a-"an(an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %=aua$& a,an ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an-%&u*&:
a. ',)u-%n ha$& )a&an *%)n&$ un*u) $%*&a )%(&a*an "au a*au "au
b. ',)u-%n ha$& )a&an *%)n&$ %u"ahan a*au -,'&5&)a$& 'anc. %)a-an ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an *%*%n*u $%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan
%un'an(+un'an(an )%a'a KAIT.
@I.4.9.1.9. P%n(%,aan Bahan P%%'a) 'an P%%'a)an
@I.4.9.1.9.1. Gu'an( Bahan P%%'a)
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- (u'an( "ahan %%'a) -%&u*&: a. ',)u-%n
%$%*uuan ,)a$& %-"an(unan (u'an( "ahan %%'a)
". ',)u-%n ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 75/120
+ 69 +
b. ',)u-%n %&>&nan (u'an( "ahan %%'a)
c. ',)u-%n %$%*uuan (u'an( "ahan %%'a) '& ua ?&aah I>&n U$ahaP%*a-"an(an;?&aah I>&n U$aha P%*a-"an(an Khu$u$;#&aah ),n*a)
d. %)a-an 'a5*a %$,n% 'an 5a$&&*a$ un*u) -%na-&n )%$%a-a*an 'an )%a-anan (u'an( "ahan %%'a)
e. %)a-an ha$& %-%&)$aan %nan()a %*& (u'an( "ahan %%'a)
f. %)a-an %nan*u-an %&>&nan (u'an( "ahan %%'a) a'a (u'an( 'an
g. %)a-an 'a5*a -a$a "%a)u %$%*uuan 'an %&>&nan (u'an( "ahan %%'a).
@I.4.9.1.9.2. P%n&-anan Bahan P%%'a)
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %n&-anan "ahan %%'a) -%&u*&:
a. ,$%'u %n&-anan "ahan %%'a)
b. ',)u-%n )%$%$ua&an %n&-anan "ahan %%'a) '%n(an %&>&nan (u'an( "ahan %%'a)
c. %)a-an %-%&)$aan a'-&n$*a$& u-ah %n%&-aan! %n(%uaan! 'an %$%'&aan a)h&
"ahan %%'a) $%*a %a,an $%aa "%)aa )%a'a KAIT
d. ',)u-%n %nunu))an %*u(a$ a'-&n&$*a$& (u'an( "ahan %%'a)
e. %)a-an ),-%*%n$& %*u(a$ a'-&n&$*a$& (u'an( "ahan %%'a)
f. ',)u-%n )%$%$ua&an %$aa*an 'an u-ah %*u(a$ (u'an( "ahan %%'a) 'an
%n'a5*aanna 'aa- Bu)u Ta-"an(
g. %)a-an ha$& %-%&)$aan &$& (u'an( "ahan %%'a) 'an
h. %)a-an %n(h%n*&an )%(&a*an %*a-"an(an %"&h 'a& 3 7*&(a "uan 'a& KTT )%a'aKAIT.
@I.4.9.1.9.3. P%n(an()u*an Bahan P%%'a)
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %n(an()u*an "ahan %%'a) -%&u*&:
a. ,$%'u %n(an()u*an! %-&n'ahan! 'an %n(&&-an "ahan %%'a) *%-a$u) %aa*an
'an )%n'aaan an( '&(una)an
b. %)a-an 'a5*a %aa*an 'an )%n'aaan un*u) %n(an()u*an! %-&n'ahan! 'an %n(&&-an "ahan %%'a) -auun an( "%hu"un(an '%n(an %)%aan %%'a)an
c. %)a-an %n(a-anan! )%aa)an! 'an )%$%$ua&an $%*a ha$& %-%&)$aan %aa*an 'an)%n'aaan un*u) %n(an()u*an! %-&n'ahan! 'an %n(&&-an "ahan %%'a) -auun an(
"%hu"un(an '%n(an %)%aan %%'a)an 'an
d. ',)u-%n )%$%$ua&an ),-%*%n$& %)%a *a-"an( $%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan
%un'an(+un'an(an un*u) %n(an()u*an! %-&n'ahan! 'an %n(&&-an "ahan %%'a)
-auun an( "%hu"un(an '%n(an %)%aan %%'a)an.
@I.4.9.1.9.4. P%)%aan ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 76/120
+ 6< +
@I.4.9.1.9.4. P%)%aan P%%'a)an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %)%aan %%'a)an -%&u*&:
a. ,$%'u %a)$aan %)%aan %%'a)an an( -%na)u %nan(anan 'an %n(a-anan %%'a)an -an()&
b. %)a-an )%$%$ua&an %n%'&aan %aa*an 'an "ahan un*u) %a)$anaan %)%aan %%'a)an
c. %)a-an ha$& %n&-anan! %-%&)$aan! 'an %-%&haaan %aa*an un*u) %a)$anaan %)%aan %%'a)an
d. ',)u-%n %nunu)an ,an( an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) %a)$anaan %)%aan %%'a)an
e. ',)u-%n a'-&n&$*a$& )%%n()aan 'a*a a&)a$& 'an %n(auan %&>&nan 'an %n%"&*an
Ka*u I>&n M%%'a))an
f. %)a-an 'a5*a %-%(an( Ka*u I>&n M%%'a))an 'an *an((a ha"&$ -a$a "%a)u Ka*uI>&n M%%'a))an 'an
g. ',)u-%n %$%*uuan %n(&$&an "ahan %%'a) a'a u"an( %'a) 'an ste!!ing a'a-aa- ha& $%*a %%'a)an *&'u.
@I.4.9.2. In$%)$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- &n$%)$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an
-%&u*&:
a. ,$%'u &n$%)$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an
b. %)a-an ha$& &n$%)$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'an
c. %)a-an %=aua$& 'an *&n'a) anu* ha$& &n$%)$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an.
@I.4.9.3. E=aua$& K%a*uhan T%ha'a K%*%n*uan P%a*uan P%un'an(+ un'an(an 'an
P%$aa*an La&nna Yan( T%)a&*
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %=aua$& )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan
%a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&nna an( *%)a&* -%&u*&:
a. ,$%'u %=aua$& )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+ un'an(an 'an %$aa*an a&n 3an( *%)a&*
b. %)a-an ha$& %=aua$& )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&n an( *%)a&*
c. ',)u-%n %nana 'an %a)$anaan *&n'a) anu* ha$& %=aua$& )%a*uhan *%ha'a)%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&n
an( *%)a&* 'and. %)a-an *&n'a) anu* ha$& %=aua$& )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+
un'an(an 'an %$aa*an a&n an( *%)a&*.
@I.4.9.4. P%n%&'&)an K%%a)aan! K%a'&an B%"ahaa! 'an P%na)&* A)&"a* K%a
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %n%&'&)an )%%a)aan! )%a'&an
"%"ahaa! 'an %na)&* a)&"a* )%a -%&u*&:
a. ,$%'u %n%&'&)an )%%a)aan! )%a'&an "%"ahaa! %na)&* a)&"a* )%a
". %)a-an ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 77/120
+ 66 +
b. %)a-an a,an a#a
c. %)a-an ha$& &n=%$*&(a$&;%n%&'&)an
d. %)a-an *&n'a) anu* ha$& &n=%$*&(a$&;%n%&'&)an
e. %)a-an ),-un&)a$& ha$& &n=%$*&(a$&;%n%&'&)an 'an
f. %)a-an %na*aan -%'&$ a$a )%%a)aan! )%a'&an "%"ahaa! 'an %na)&* a)&"a*)%a $a-a& %)%a *a-"an( '&na*a)an )%-"a& "%)%a.
@I.4.9.9. E=aua$& P%n(%,aan A'-&n&$*a$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an
@I. 4.9.9.1. E=aua$& Bu)u Ta-"an(
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %=aua$& Bu)u Ta-"an( -%&u*&:
a. Bu)u Ta-"an( 'an
b. %)a-an ha$& %=aua$& Bu)u Ta-"an(.
@I.4.9.9.2. E=aua$& Bu)u Da5*a K%%a)aan Ta-"an(
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- %=aua$& Bu)u Da5*a K%%a)aan Ta-"an( -%&u*&:
a. Bu)u Da5*a K%%a)aan Ta-"an( 'an
b. %)a-an ha$& %=aua$& Bu)u Da5*a K%%a)aan Ta-"an(.
@I.4.9.9.3. E=aua$& P%a,an P%n(%,aan K%$%a-a*an P%*a-"an(an
R%)a-an 'aa- %=aua$& %a,an %n(%,aan K%$%a-a*an P%*a-"an(an a'aah%)a-an ha$& %=aua$& %a,an %n(%,aan K%$%a-a*an P%*a-"an(an.
@I.4.9.<. Au'&* In*%na P%n%aan SMKP M&n%"a
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- au'&* &n*%na %n%aan SMKP M&n%"a -%&u*&:
a. ,$%'u au'&* &n*%na SMKP M&n%"a
b. ',)u-%n %nunu))an au'&*,
c. ',)u-%n ,(a- au'&* &n*%na SMKP M&n%"a
d. %)a-an ha$& au'&* &n*%na SMKP M&n%"a 'an
e. %)a-an *&n'a) anu* ha$& au'& &n*%na SMKP M&n%"a.
@I.4.9.6. T&n'a) Lanu* K%*&'a)$%$ua&an
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- *&n'a) anu* )%*&'a)$%$ua&an -%&u*&:
a. ,$%'u *&n'a) anu* )%*&'a)$%$ua&an
b. %)a-an ha$& %=aua$& )%*&'a)$%$ua&an
c. %)a-an *&n'a) anu* ha$& %=aua$& )%*&'a)$%$ua&an 'an
d. %)a-an ha$& ),-un&)a$& *&n'a) anu* )%*&'a)$%$ua&an.
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 78/120
+ 68 +
@I.4.<. D,)u-%n*a$& ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 79/120
+ 6/ +
@I.4.<. D,)u-%n*a$&
D,)u-%n 'an %)a-an 'aa- ',)u-%n*a$& -%&u*&:
a. -anua SMKP M&n%"a H
b. ,$%'u %-"ua*an ,$%'u
c. ,$%'u %n(%n'a&an ',)u-%n 'an %)a-an K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'an
d. ',)u-%n %nunu))an %*u(a$ %n(%n'a& ',)u-%n 'an %)a-an
K%$%a-a*an P%*a-"an(an.
@I.4.6. T&nauan Mana%-%n
R%)a-an 'aa- *&nauan -ana%-%n -%&u*&:
a. %)a-an a,an ha$& *&nauan -ana%-%n
b. %)a-an 'a5*a ha'& *&nauan -ana%-%n 'an
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 80/120
%)a-an ),-un&)a$& 'an '&$*&"u$& a,an *&nauan -ana%-%n.BAB @II TINJAUAN
MANAJEMEN
Mana%-%n *%*&n((& P%u$ahaan #a&" -%a)u)an *&nauan -ana%-%n *%ha'a %n%aanSMKP M&n%"a $%aa "%)aa 'an *%%nana. T&nauan -ana%-%n -%na)u u(a -%n&a&)%$%-a*an un*u) %n&n()a*an 'an )%"u*uhan a)an %u"ahan *%ha'a SMKP M&n%"a! *%-a$u) )%"&a)an! *uuan! $a$aan! 'an ,(a- K%$%a-a*an P%*a-"an(an. Ca*a*an ha$& *&nauan-ana%-%n hau$ '&',)u-%n*a$&)an. Ma$u)an *&nauan -ana%-%n $%)uan(+)uan(na -%&u*&:
a. )%"&a)an K%$%a-a*an P%*a-"an(an
b. ha$& au'&* %n%aan SMKP M&n%"a
c. 'a5*a &$&),
d. ha$& %=aua$& )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+ un'an(an 'an %$aa*an
a&nna an( *%)a&*
e. *&n'a) anu* *%ha'a *&nauan -ana%-an $%"%u-na
f. ha$& 'a& a*&$&a$& 'an ),n$u*a$&
g. ),-un&)a$& an( "%hu"un(an '%n(an &ha) %)$*%na *%)a&*! *%-a$u) )%uhan+)%uhan
h. *&n()a* %naa&an )&n%a K%$%a-a*an P%*a-"an(an *%-a$u) *uuan! $a$aan! 'an ,(a-
i. $*a*u$ %n%&'&)an )%%a)aan! )%a'&an "%"ahaa! 'an %na)&* a)&"a* )%a! *&n'a)an %"a&)an! 'an %n%(ahan
. %u"ahan an( *%a'&! *%-a$u) %a*uan %un'an(+un'an(an 'an
$*u)*u ,(an&$a$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'an ). %),-%n'a$&
%n&n()a*an K%$%a-a*an P%*a-"an(an.
K%uaan 'a& *&nauan -ana%-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an hau$ -%n(ha$&)an)%u*u$an 'an *&n'a)an an( "%hu"un(an '%n(an %5%)*&5&*a$ $&$*%- -ana%-%n 'an)%(&a*an;,$%$na! %n&n()a*an )&n%a K%$%a-a*an P%*a-"an(an '%n(an -%-%*&-"an()an)%-un()&nan %u"ahan a'a:
a. )%"&a)an K%$%a-a*an P%*a-"an(an
b. )&n%a K%$%a-a*an P%*a-"an(an
c. $u-"% 'aa 'an
d. %%-%n+%%-%n a&n SMKP M&n%"a.
a$& 'a& *&nuan -ana%-%n hau$ '&a*a*! '&',)u-%n*a$&)an! '&a,)an )%a'a &ha)+ &ha) an( "%)%%n*&n(an 'an '&),-un&)a$&)an )%a'a an( -%-%u)anna.
MENTERI ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL REPUBLIK INDONESIA!
N SUMBER DAYA MINERALHukum,
usyam
KEMENTdenan as!inya
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 81/120
ttd. SUDIRMAN SAID
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 82/120
LAMPIRAN II
PERATURAN MENTERI ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL REPUBLIKINDONESIA NOMOR 38 TAUN 2 014 TENTANG
PENERAPAN SISTEM MANAJEMEN KESELAMATAN PERTAMBANGAN MINERALDAN BATUBARA
PEDOMAN PENILAIAN PENERAPAN SMKP MINERBA
P%',-an %n&a&an %n%aan SMKP M&n%"a -%&u*&:
a. %n%*aan %n&a&an %n%aan SMKP M&n%"a
b. )&*%&a au'&* SMKP M&n%"a
c. )a*%(,& *%-uan au'&* SMKP M&n%"a 'an
)%*%n*uan *&n()a* %naa&an %n%aan SMKP M&n%"a.
PENETAPAN PENILAIAN PENERAPAN SMKP MINERBA
P%-",",*an un*u) $%*&a %%-%n 'aa- SMKP M&n%"a '&a)u)an "%'a$a)an *&n()a* )%%n*&n(an'a& -a$&n(+-a$&n( %%-%n! a&*u
$%"a(a& "%&)u*:
a. )%"& a)an 200
". %%nanaan 200
. ,(an&$a$& 'an %$,n% 190
'. &-%-%n*a$& 200
%. %=aua$& 'an *&n'a) anu* 190
5. ',)u-%n*a$& 90
(+ *&nauan -ana%-%n 90
T,*a 1000
P%-",",*an un*u) $%*&a $u"%%-%n 'aa- SMKP M&n%"a '&a)u)an "%'a$a)an u-ah )%(&a*an
a'a -a$&n(+-a$&n( $u"%%-%n. P%-",",*an an( $a-a '&a)u)an un*u) $%*&a )%(&a*an a'a
-a$&n(+ -a$&n( $u"%%-%n
PEMENUAN
0 T&'a) a'a uaa
1 Su'ah a'a uaa! *%*a& "%u- -%-%nuh& %$aa*an an( '&hau$)an
'aa- %%-%n 'an $u"%%-%n
I.
1 .
1.
1.2!
1.3. P%n&a&an un*u) $%*&a $u"%%-%n 'an $u"+$u"%%-%n -%n((una)an )a$&5&)a$&
%-%nuhan $%"a(a& "%&)u*:
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 83/120
2 Su'ah a'a uaa 'an -%-%nuh& %$aa*an an( '&hau$)an 'aa-%%-%n 'an $u"%%-%n
NA ot Applicable 7*&'a) 'aa* '&a&)a$&)an
A&)a$&
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 84/120
A&)a$& 'a& )%*%n*uan )a$&5&)a$& *%$%"u* 'aa* '&a"a)an $%"a(a& "%&)u*:
a. n&a& 0 7n, a)an '&"%&)an &)a *&'a) '&*%-u)an "u)*& an( -%nunu))an uaaun*u) -%a)$ana)an )%(&a*an 'an -%-%nuh& %$aa*an an( '&hau$)an 'aa-%%-%n 'an $u"%%-%n
b. n&a& 1 7$a*u a)an '&"%&)an &)a '&*%-u)an "u)*& an( -%nunu))an uaa un*u) -%a)$ana)an )%(&a*an! *%*a& "%u- -%-%nuh& %$aa*an an( '&hau$)an'aa- %%-%n 'an $u"%%-%n
c. n&a& 2 7'ua a)an '&"%&)an &)a '&*%-u)an "u)*& an( -%nunu))an uaa un*u)
-%a)$ana)an )%(&a*an 'an *%ah -%-%nuh& %$aa*an an( '&hau$)an 'aa-
%%-%n 'an $u"%%-%n
d. n&a& NA (ot Applicable) a)an '&"%&)an &)a )%(&a*an *&'a) 'aa* '&*%a)an a*au*&'a) $%$ua& '%n(an "&$n&$ ,$%$. M&$ana $u"%%-%n an( "%)a&*an '%n(an
%%'a)an 'an %n(%,aan "ahan %%'a)! &)a )%(&a*an %%'a)an 'an
%n(%,aan "ahan %%'a) *&'a) a'a 'aa- "&$n&$ ,$%$! -a)a $%-ua )%(&a*anan( a'a 'aa- %%-%n -auun $u"%%-%n *%$%"u* '&"%&)an n&a& NA a*au *&'a) 'aa* '&*%a)an.
1.4. T,*a N&a& Su"%%-%n
T,*a n&a& $u"%%-%n un*u) -a$&n(+-a$&n( $u"%%-%n -%ua)an ha$& %-"ua*an'a& ha$& %h&*un(an ",",* $u"%%-%n '&"a(& '%n(an ",",* u-ah $u"%%-%n'&)a&)an '%n(an ",",* %%-%n.
1.5. I-%-%n*a$& P%n&a&an
B%&)u* a'aah ,n*,h %n&a&an a'a )&*%&a au'&* an( '&a-"& 'a& $aah $a*u$u"%%-%n:
KEBIJAKAN 200 34 200 118
K,-&*-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'aa- "%n*u) )%"&a)an *%*u&$
1.1. P%nu$unan )%"&a)an < 39 3 24
a. T&nauan a#a ),n'&$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an 2 0
". K&n%a -ana%-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an 2 2
. Ma$u)an 'a& %)%a *a-"an( 2 1
1.2. I$& )%"&a)an 14 82 / 93
S%$ua& '%n(an %$aa*an an( '&hau$)an '& 'aa- %%-%n 'an $u"%%-%n "ah#a'aa- %nu$unan )%"&a)an! P%u$ahaan $%)uan(+ )uan(na hau$ -%a)u)an*&nauan a#a ),n'&$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an an( $%)uan(+)uan(na *%'&&a*a$:
a. &'%n*&5&)a$& ,*%n$& "ahaa! %n&a&an! 'an %n(%n'a&an &$&),
b. %"an'&n(an %n%aan K%$%a-a*an P%*a-"an(an '%n(an P%u$ahaan 'an;a*au$%)*, a&n an( %"&h "a&)
c. %n&nauan $%"a" a)&"a* )%a'&an an( -%-"ahaa)and. ),-%n$a$& 'an (an((uan $%*a ha$& %n&a&an $%"%u-na an( "%)a&*an '%n(an
K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'an
E%-%n F)%"&a)anF '&-ana *%'aa* $u"%%-%n F%nu$unan )%"&a)anF! 71.1 a'a )&*%&a
n,-, 1 a'aah F*&nauan a#a ),n'&$&K%$%a-a*an P%*a-"an(anF:
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 85/120
+ 89 +
%. %n&a&an ...%. %n&a&an %5&$&%n$& 'an %5%)*&=&*a$ $u-"% 'aa an( '&$%'&a)an.
Ma)a %n&a&an '&a)u)an $%"a(a& "%&)u*:
a. n&a& 0 7n, &)a *&'a) '&*%-u)an "u)*& "ah#a $%"%u- -%nu$un )%"&a)anK%$%a-a*an P%*a-"an(an '&a)u)an *&nauan a#a ),n'&$& K%$%a-a*anP%*a-"an(an
b. n&a& 1 7$a*u &)a '&*%-u)an "u)*& "ah#a $%"%u- -%nu$un )%"&a)anK%$%a-a*an P%*a-"an(an *%ah '&a)u)an *&nauan a#a ),n'&$& K%$%a-a*anP%*a-"an(an! *%*a& "%u- -%-%nuh&
%$aa*an
c. n&a& 2 7'ua &)a '&*%-u)an "u)*& "ah#a $%"%u- -%nu$un )%"&a)anK%$%a-a*an P%*a-"an(an *%ah '&a)u)an *&nauan a#a ),n'&$& K%$%a-a*anP%*a-"an(an 'an *%ah -%-%nuh& %$aa*an.
I. <. P%a)$anaan Au'&*
P%a)$anaan au'&* '&a)$ana)an '%n(an -%n(a-"& $a-% $%)uan(+ )uan(na 307*&(a uuh %$%n 'a& $%*&a a%a )%(&a*an.
II. KRITERIA AUDIT SMKP MINERBA
KRITERIA
#
N I L A
I
E L E ME N
N I
L A I
$U B E LE M E
N
N I L A
I
$U B
S U B EL E M E
N
T 0 T A
L
N I
L A I
S
uB E L EM E N
N I L A
I
M A K S
I
M U M
7A
NILAI AUDIT
A U D I
T 7BT0 T A L
N1 L A I
S U B EL E M E
N
B O B0 T
N1 L A I
S U B EL E M E
N
I KEBIJAKAN 200 34 200K,-&*-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'aa- "%n*u) )%"&a)an *%*u&$
1.1 . P%nu$unan K%"&a)an <a. T&nauan a#a ),n'&$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an 2
". K&n%a -ana%-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an 2. Ma$u)an 'a& %)%a *a-"an( 2
1.2. I$& K%"&a)an 14M%-ua*:
a. @&$&! -&$&! 'an *uuan P%u$ahaan 2 ". K,-&*-%n 'an *%)a' -%a)$ana)an )%"&a)an 2. K%an()a 'an ,(a- )%a 2'. K,-&*-%n K3 P%*a-"an(an 2%. K,-&*-%n KO P%*a-"an(an 25. K,-&*-%n un*u) -%n',,n( )%*%&"a*an %)%a
*a-"an(2
(+ K,-&*-%n un*u) -%-a*uh& )%*%n*uan 'an %a*uan %un'an(+un'an(an $%*a %$aa*an a&nna an( *%)a&*
2
1.3. P%na*aan K%"&a )a n10a. D&$ah)an ,%h &-&nan *%*&n((& P%u$ahaan 2
". T%*u&$! *%*an((a! 'an '&*an'a*an(an& 2. M%na*a)an *uuan 'an $a$aan K%$%a-a*an P%*a-"an(an 2
'. T%',)u-%n*a$& 'an *%%&haa '%n(an "a&) 2%. B%$&5a* '&nan&$ 2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 86/120
+ 8< +KRITERIA N I L A
I
E L E ME N
N I L AI
SuB E L EM E N
N IL A I
S U B
S U B EL E M E
N
T0 T A L
N1 L A I
S U B EL E ME N
N NILAI AUDIT
I
L A I
M A K S
IM U M7A
A U D I
T 7B
T
0 T A L
N1 L A I
S U B EL E M E
N
B O B
0 T
N1
L A I
S U B EL E M E
N
1.4. K,-un&)a $& K%" &a )a n 2
K%"&a)an K%$%a-a*an P%*a-"an(an '&%a$)an 'an '&$%"aua$)an 2
1.9. T&naua n K% "& a )a n 2K%"&a)an K%$%a-a*an P%*a-"an(an '&*&nau $%aa "%)aa 2
PERENCANAAN 200 240 200
I I. 1. P%n%aahan A#a 8P%n%aahan a#a -%&u*&:
P,$%$+,$%$ 'aa- P%u$ahaan 2In*%a)$& ,$%$+,$%$ 2P%a*uan %un'an(+un'an(an 2E=aua$& )%"&a)an K%$%a-a*an P%*a-"an(an 2
II.2. Mana%-%n R&$&), 19<P,$%'u -ana%-%n &$&), 2
P,$%$ -ana%-%n &$&), *%&n*%(a$& 'an -%&"a*)an $%-ua "a(&an 'a&P%u$ahaan
2
P,$%$ -ana%-%n &$&), -%&u*& 9 7&-a )%(&a*an:
II.2.1. K,-un&)a$& 'an ),n$u*a$& &$&), <
P,$%$ ),-un&)a$& 'an ),n$u*a$&&n*%na
2
P,$%$ ),-un&)a$& 'an ),n$u*a$& %)$*%na 2
R%nana ),-un&)a$& 'an ),n$u*a$& 2
II.2.2. P%na *a a n ),n*%)$ &$&), 80II.2.2.1. P%n%*aa n 5 a)*, &n*%na
a. K%(&a*an 'an ,$%$ u*&n 'an*&'a) u*&n
2
• ". P%u"ahan a'a ,(an&$a$&!
&n()un(an )%a! )%(&a*an! a*au "ahan;-a*%&a
2
. M,'&5&)a$& a'a $&$*%-K%$%a-a*an P%*a-" an(an!
%u"ahan $%-%n*aa! 'a-a),%a$&! ,$%$! 'an )%(&a*an
2
'. a$&&*a$ an( "au '&"an(un! %aa*an a *au ,$%$ an( "au
'&%)%na)an! $%*a )%(&a*an'an &n$*aa$& P%u$ahaan Ja$aP%*a-"an(an '& 'aa- ,)a$&
)%a
2
%.K,n'&$& n,-a 'an a"n,-a'an;a*au ),n'&$& ,$%$ $%*a
,*%n$& &n$&'%n 'an )%a'aan'aua* $%a-a $&)u$ %-a)a&an
,'u) 'an;a*au $&)u$ a-ana ,$%$
2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 87/120
+ 86 +KRITERIA N I
L A I
E L E ME N
N I L AI
S U B EL E M E
N
N IL A I
S U B
S U B EL E M E
N
T0 T A L
N1L A I
S U B EL E ME N
N I L AI
M A K SIM U M7A
NILAI AUDIT
A U D IT 7B
T 0 T AL
N IL A I
S U B EL E M E
N
B 0 B 0T
N I
L A I
S U B EL E M E
N
•
5. K%*&'a)a*uhan *%ha'a%),-%n'a$& $%"%u-na!$*an'a 'an;a*au ,$%'u
K%$%a-a*an P%*a-"an(anan( a'a! a*au )%*&'a)a*uhan*%ha'a *&n'a) anu*%),-%n'a$& &n$&'%n
2
P+ a)*, %$,na %)%a 2
h. D%$a&n a%a )%a! ,$%$!&n$*aa$&! %aa*an! ,$%'u
,%a$& 'an ,(an&$a$& )%a!*%-a$u) )%-a-uan a'a*a$&-anu$&a
2
&. S&$*%- 'an %a)$anaan %-%&haaan; %a#a*an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
2
&+ P%n(a-anan &n$*aa$& 2
). K%aa)an $aana! a$aana!&n$*aa$&! $%*a %aa*an %*a-"an(an
2
£1. K,-%*%n$& *%na(a *%)n&) 2
-. E=aua$& a,an ha$& )a&an*%)n&$ %*a-"an(an
2
II .2 .2 .2. P%n%*aa n 5 a)*, % )$ *% na
a. Bu'aa! ,&* &)! hu)u-!)%uan(an! *%)n,,(&! %),n,-&!aa- 'an &n()un(an an(),-%*&*&5 $%aa ,)a! na$&,na!
%(&,na! 'an &n*%na$&,na
2
". P%n',,n( u*a -a 'an %)%-"an(an &$u an( "%'a-a) *%ha'a *uuan,(an&$a$&
2
. P%$%$& 'an n&a&+n&a& 'a& aa
%-an()u )%%n*&n(an %)$*%na
2
'. K%(&a*an $%-ua ,an( an(-%-&&)& a)$%$ )% *%-a* )%a!*%-a$u) an( '&a)u)an ,%hP%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an'an aa *a-u
2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 88/120
+ 88 +KRITERIA N I L A
I
E L E ME N
N I L AI
S U B EL E M E
N
N I L AI
Su
B S
uB E L EM E N
T 0 T AL
N I L AI
S U B EL E M E
N
N I L AI
M A K SIM U M7A
NILAI AUDIT
A U D I
T 7B
T 0 T A
L
N IL A I
S U B EL E M E
N
B
0 B 0 T
N1
L A I
S U B E
LE ME N
•
%. a$&&*a$ an( "au '&"an(un! %aa*an a*au ,$%$ an( "au'&%)%na)an! $%*a )%(&a*an 'an
&n$*aa$& P%u$ahaan Ja$aP%*a-"an(an '& ua ,)a$&)%a
2
5. Bahaa+"ahaa *%&'%n*&5&)a$&
an( "%a$a 'a& ua ,)a$&)%aT an( 'aa*-%-"ahaa)an )%$%a-a*an 'an)%$%ha*an ,an( '& *%-a* )%a
an( "%a'a 'aa- )%n'a&P%u$ahaan
2
(+ In5a$*u)*u! %aa*an! 'an "a&&an+"ahan '& *%-a* )%aT
an( '&$%'&a)an ,%h &ha) a&n
2
h. K%#a&"an hu)u- an( "%)a&*an '%n(an &'%n*&5&)a$& "ahaa 'an %n&a&an &$&), $%*a
%n(%n'a&an an( '&%u)an
2
•&. a+ha a&n an(
-%-%n(auh& K%$%a-a*anP%*a-"an(an
2
II.2.2.3. P%n%*aan ),n*%)$ 'aa- ,$%$ana%-%n &$&),
P%*&-"an(an $u-"% 'aa an(
a)an '&(una)an! %n%*aan *an((un( a#a" 'an #%#%nan(! $%*a %n',)u-%n*a$&an %)a-an %n(%,aan &$&),
2
K%$%$ua&an %n'%)a*an -ana%-%n&$&), an( '&*%a)an $%$ua& '%n(an$&*ua$& P%u$ahaan
2
P%n%*aan ),n*%)$ 'aa- ,$%$-ana%-%n &$&), an*aa a&n:
a. Ruan( &n()u 2 ". K%(&a*an! ,$%$! 5un($&! ,%)!
,'u)! a$a a*au a$%* 'aa- ha
#a)*u 'an ,)a$& $%*a *uuan 'an$a$aan
2
. u"un(an an*aa ,%) *%*%n*ua*au )%(&a*an '%n(an ,%)+
,%) a&nna a*au )%(&a*an
%u$ahaan
2
'. M%*,',,(& %n&a&an &$&), 2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 89/120
+ 8/ +KRITERIA N I L A
I
E L E ME N
N I L AI
SuB E L EM E N
N IL A I
S U B
S U B EL E M E
N
T0 T A L
N1 L A I
S U B E
L E ME N
N I L A I
M A K S
IM U M
7A
NILAI AUDIT
A U D I
T 7B
T
0 T A L
N1L A I
S U B EL E M E
N
B
0 B 0 T
N1 L A I
S U B EL E ME & N
%. Caa )%&a an( '&%=aua$& 'aa--ana%-%n &$&),
2
5. K%u*u$an an( hau$ '&"ua* 2
A (+ K%an()a $*u'& an( '&%u)an 2
II.2.2.4. P%n%*aan )&*%&a &$&),
P%n%*aan )&*%&a un*u) %=aua$&
&$&),
2
K&*%&a -%n%-&n)an *uuan!$u-"% 'aa! 'an n&a&+n&a&P%u$ahaan
2
K&*%&a &$&), an( '&*%a)an
'&*&nau $%aa "%)aa
2
K&*%&a &$&), an*aa a&n:
a. J%n&$ &$&), 2
". K,n$%)u%n$&;)%aahan an( 'aa* *%a'& 'anaa -%n(u)una
2
. K%-un()&nan ; ,"a"&&*a$
an( 'aa* *%a'& 'an aa-%n(u)una
2
'. P%n%n*uan *&n()a* &$&), 2
%. T&n()a* &$&), an( 'aa*'&*%&-a a*au '&*,%an$&
2
•5. T&n()a* &$&), an(
-%-%u)an %n(%n'a&an
2
II.2.3. I'%n*&5&)a$& "ahaa 'an %n&a&an &$&), 40
P,$%$ &'%n*&5&)a$& "ahaa 'an %n&a&an &$&),'&a)u)an $%aa -%n%uuh 'an *%&n*%(a$&
2
II.2.3.1 . I'%n* &5&)a $& "a ha a
I'%n*&5&)a$& $u-"%+$u-"% "ahaa!
a%a an( *%aa ,%h "ahaa! 'an),n$%)u%n$& an( ,*%n$&a
2
P,$%$ &'%n*&5&)a$& "ahaa hau$%-%*&-"an()an:
a. K%(&a*an 'an ,$%$ u*&n 'an*&'a) u*&n
2
". K%(&a*an $%-ua ,an( an(
-%-&&)& a)$%$ )% *%-a* )%a!*%-a$u) an( '&a)u)an ,%hP%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an'an aa *a-u
2
. P%u"ahan a'a ,(an&$a$&!&n()un(an )%a! )%(&a*an! a*au
"ah an;-a*%&a
2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 90/120
+ /0 +KRITERIA N I L A
I
E L E ME N
N IL A I
S U B EL E M E
N
N I L AI
S U B
S U B EL E M E
N
T0 T A L
N1L A I
S U B EL E ME N
N I L AI
M A K SIM U M7A
NILAI AUDIT
A U D I
T 7B
T
0 T A L
N1 L A I
S U B EL E M E
N
B O B
0 T
N1
L A I
S U B EL E M E
N
'. M,'&5&)a$& a'a $&$*%-K%$%a-a*an P%*a-"an(an!
%u"ahan $%-%n*aa! 'a-a)
,%a$&! ,$%$! 'an )%(&a*an
2
•%. a$&&*a$ an( "au '&"an(un!
%aa*an a*au ,$%$ an( "au'&%)%na)an! $%*a )%(&a*an 'an
&n$*aa$& P%u$ahaan Ja$aP%*a-"an(an '& 'aa- 'an '&ua ,)a$& )%&a
2
5. K,n'&$& n,-a 'an a"n,-a'an;a*au ),n'&$& ,$%$ $%*a
,*%n$& &n$&'%n 'an )%a'aan'aua* $%ana $&)u$ %-a)a&an
,'u) 'an;a*au $&)u$ a-ana ,$%$
2
•(+ K%*&'a)a*uhan *%ha'a
%),-%n'a$& $%"%u-na!$*an'a 'an ; a*au ,$%'uK%$%a-a*an P%*a-"an(anan( a'a! a*au )%*&'a)a*uhan*%ha'a *&n'a) anu*%),-%n'a$& &n$&'%n
2
h. a)*, %$,na %)%a 2
. Bahaa+" ahaa *%&'%n*&&&)a$&an( "%a$a 'a& ua ,)a$&)%a an( 'aa* -%-"ahaa)an)%$%a-a*an 'an )%$%ha*an ,an('& *%-a* )%a an( "%a'a'aa- )%n'a& P%u$ahaan
2
+ Bahaa+"ahaa an( *&-"u '&$%)&*a *%-a* )%a a)&"a*)%(&a*an an( "%)a&*an '%n(an
%)%aan an( "%a'a 'aa-)%n'a& P%u$ahaan
2
). In5a$*u)*u! %aa*an! 'an "ahan;-a*%&a '& *%-a* )%aan( '&$%'&a)an ,%h &ha) a&n
2
1. K%#a&"an hu)u- an(
"%)a&*an '%n(an &'%n*&5&)a$& "ahaa 'an %n&a&an &$&), $%*a %n(%n'a&an an( '&%u)an
2
KRITERIA N I N I L AN I L AT N NILAI AUDIT
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 91/120
+ /1 +
L A I
E L E M
E N
I
S U B E
L E M E
N
I
S U B
S U B E
L E M E N
0 T A L
N
1L A I
S U B EL E ME N
I L A I
M A K S
I
M U M7A
A U D IT 7B
T0 T A L
N1
L A I
S U B EL E M E
N
B O B0 T
N1
L A I
S U B EL E M E
N
A -. D%$a&n a%a )%a! ,$%$!&n$*aa$&! %aa*an! ,$%'u ,%a$& 'an ,(an&$a$& )%a!*%-a$u) )%-a-uan a'a*a$&-anu$&a
2
#n. S&$*%- 'an %a)$anaan
%-%&haaan; %a#a*an $aana!
a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an
%*a-"an(an
2
0. P%n(a-anan &n$*aa$& 2
P+ K%aa)an $aana! a$aana!&n$*aa$&! $%*a %aa*an
%*a-"an(an
2
+ K,-%*%n$& *%na(a *%)n&) 2
. E=aua$& a,an ha$& )a&an*%)n&$ %*a-"an(an
2
II.2.3.2. P%n&a&an &$&), 4
M%*,',,(& %n&a&an &$&),:
a. M%*,'% ,a)*&5 '%n(an-%-%ha*&)an uan( &n()u!$&5a* 'an #a)*u
2
• ". &'%n*&5&)a$& "ahaa! %n&a&an&$&),! %n%n*uan )&*%&a 'an
&,&*a$ &$&),! %n%n*uan %n(%n'a&an an( $%$ua&! 'an %n',)u-%n*a$&an
2
II.2.4. P%n(%n'a&an &$&), 14
E=aua$& %n(%n'a&an &$&), 2
Lan()ah+an()ah %n(%n'a&an anu*an 2
P%n%aan 'an %n',)u-%n*a$&an an()ah+an()ah %n(%n'a&an
2
&a)& %n(%n'a&an &$&),:
a. R%)aa$a 2
". A'-&n&$*a$& 2
. Pa)*%) )%a 2
'. Aa* %&n'un( '&& 2
II.2.9. P%-an*auan 'an %n&nauan 14
P%-an*auan 'an %n&nauan *%ha'a ,$%$ %n&a&an&$&), 'an
%n(%n'a&anna
2
a$& %-an*auan 'an %n&nauan *%ha'a ,$%$ %n&a&an &$&), '&),-un&)a$&)an
2
T&n'a) anu* ,$%$ %n&a&an 'an %n(%n'a&an &$&),
2
P%-an*auan '&a)u)an $%aa %&,'&) a*au aa"&a:
a. T%a'& )%%a)aan a*au )%a'&an "%"ahaa
2
". T%a'& %na)&* a)&"a* )%a 2
. T%a'& %u"ahan 'aa- %aa*an! &n$*aa$&!
'an;a*au ,$%$ $%*a )%(&a*an P%u$ahaan
2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 92/120
+ /2 +KRITERIA N I L A
I
E L E ME N
N I L AI
S U B EL E M E
N
N I L AI
Su
B S
uB E L EM E N
T 0 T AL
N I L AI
S U B EL E ME N
N NILAI AUDIT
I L A I
M A K SIM U M7A
A U D I
T 7B
T
0 T A L
N1
L A I
S U B EL E M E
N
B
O1
B0 T
N1
L A I
S U B EL E M E
N
'. A'a ,$%$ $%*a )%(&a*an "au 'aa-P%u$ahaan
2
II.3. I'%n*&5&)a$& 'an K%a*uhan T%ha'a K%*%n*uan P%a*uan P%un'an(+
un'an(an 'an P%$aa*an La&nna an( T%)a&*
28
#a. P%a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&nna an( *%)a&*
'&&'%n*&5&)a$&! '&&n=%n*a&$a$&! 'an '&a*uh&
2
". P%a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&nna an( *%)a&*'&$,$&a&$a$&)an
2
II.3.1. I'%n*&5&)a$& 'an %-an*auan *%ha'a )%*%n*uan
%a*uan %un'an(+ un'an(an 'an %$aa*ana&nna an(*%)a&*
<
P,$%$ 5,-a un*u) -%n(&'%n*&5&)a$&! -%-%,%h!'an -%-an*au )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&nna an( *%)a&*
2
K%$%$ua&an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(anan( $%$&5&) *%ha'a ,%a$&! ,$%$! )%(&a*an! 'an5a$&&*a$ P%u$ahaan! $%*a -%n(%=aua$& )%a*uhanna
2
P%n()a&an *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+
un'an(an an( "%,*%n$& -%n&-"u)an 'a-a) aau %n(auh *%ha'a ,%a$&! ,$%$! )%(&a*an! 'an5a$&&*a$ P%u$ahaan '&a)u)an
2
A II.3.2. K%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*ana&nna an( *%)a&*
4
# M%n(&n=%n*a&$a$& 'an -%-"ua* 'a5*a an(-%n%a$)an *%ah '&%nuh& 'an '&a*uh&na )%*%n*uan
%a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&nan( *%)a&* '& *&n()a* ,)a! na$&,na! %(&,na! 'an
&n*%na$&,na
2
M%n(&n=%n*a&$a$& 'an -%-"ua* 'a5*a an(-%n%a$)an *%ah '&%nuh& 'an '&a*uh&na )%*%n*uana&n -%n(%na& %n((unaan $aana 'an a$aana un*u) )%%n*&n(an "%$a-a
2
II.3.3. K% a *uhan *%ha 'a % $a a *a n %&>&nan
12
K%a*uhan *%ha'a %&>&nan *%-a$u) &$%n$& 'an
$%*&5&)a$& an( "%a)u
2
I>&n! &$%n$&! a*au $%*&5&)a* *%)a&* an( '&-&&)&T $%$ua&
'%n(an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an
2
Da5*a *an((a ha"&$ "%a)u 'an %anan(an $%-ua&>&n 'an &$%n$&
2
Da5*a &>&n 'an &$%n$& hau$:
a. D&)a& uan( a)ua$& 'an %%=an$&na $%aa "%)aa
2
". D&%"au& &)a *%a'& %u"ahan 'aa- %a*uan
%un'an(+ un'an(an 'an %$aa*an a&nnaan( *%)a&*
2
. Daa* '&a)$%$ ,%h &ha)+&ha) *%)a&* an('&%",%h)an un*u) -%n(a)$%$ ,%h P%u$ahaan
2
KRITERIA N I
N I L A I N I L A I T N NILAI AUDIT
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 93/120
+ /3 +
0 TA L
N
1 LA I
S U B E L EM E N
I L A I
M A K S I
M U M 7A
A U D I
T 7BT 0 T A L
N I L A I
S U B E L E
M E N
B0 B 0 T
N
1 L A IS U B E L E M E N
II.3.4. E=aua$& 'ana u'& * a *a $%a*uhan%ha'a
2
•E=aua$&%a*uhan
%ha'a%*%n*uan%a*uan
2
II.4. P%n%*aan 22
Tuuan!
$a$aan! 'an
2
Tuuan!$a$aan! 'an
2
Tuuan!
$a$aan! 'an
2
P%n%*aan'an
%n(%$ahan
2
P%nu$unan
a. P%a*uan%un'an(+
n'an(an 'an
2
". S)aa 2
. Uaa 2
'. T%$%'&ana
2
%. Jan()a #a)*u 2
•5. P%n(u)uan
'an &n'&)a*, %naa&anan(
'&*%*a)an
2
(+ S&$*%-%*an((un(
2
II.9. R%nanaK% a 'a n
14
R%nana%a 'an
2
R%nana
%a 'anan((aanK%$%a-a*anP%*a-"an(a
2
P%$%*uuan',)u-%n
2
R%a&$a$& 'an%=aua$&
2
R%nana%a 'an
a. $)aa&,&*a$
2
". %"u*uhan
n*u)
2
. %-%nuhan
%ha'a
2
III. ORGANIS
190 1/< 190
III. 1 P%nu$unan'an
14
S*u)*u
,(an&$a$&
2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 94/120
+ /4 +KRITERIA N I L A
I
E L E ME N
N I L AI
$U B E LE M E
N
N I L AI
SuB
S U B E
L E M E N
T 0 T AL
N IL A I
S U B EL E M E
N
N NILAI AUDIT
I L A I
M A K S
I
M U M7A
A U D I
T 7B
T 0 T A
L
N I
L A I
S U B EL E M E
N
B 0 B 0T
N I L A I
S U B EL E M E
N
a. %nunu)an aaan -ana%-%n an( -%-&&)& ),-%*%n$& '& "&'an(na un*u) "%*an((un( a#a" *%ha'a %n(%,aana'-&n&$*a$& 'an ,%a$&,na K%$%a-a*an P%*a-"an(an $%$ua&
'%n(an a%a *an((un( a#a"na
2
• ". P%n%*aan! %n(%$ahan! 'an %n',)u-%n*a$&an $%*a ),-un&)a$&
*u(a$! #%#%nan(! 'an *an((un( a#a" aaan -ana%-%n
2
. ),-&*-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an ,%h &-&nan 'an aaan-ana%-%n P%u$ahaan
1. -%-a$*&)an )%*%$%'&aan 'an )%u)uan $u-"% 'aa 2
2. -%n%*a)an *u(a$! #%#%nan(! *an((un( a#a"! 'an
a)un*a"&&*a$ un*u) -%-5a$&&*a$& %n%aan SMKP M&n%"a
2
3. -%-a$u))an K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'aa- *u(a$ 'an*an((un( a#a" &-&nan 'an aaan -ana%-%n P%u$ahaan
2
4. -%n()a& uan( $%aa "%)aa $*u)*u ,(an&$a$& %u$ahaan!*u(a$! #%#%nan(! *an((un( a#a"! 'an a)un*a"&&*a$
2
III.2. P%nunu)an KTT! K%aa Ta-"an( Ba#ah Tanah! 'an;a*au K%aa KaaK%u) un*u) P%u$ahaan P%*a-"an(an
18
III.2.1. P%nunu)an KTT 8
P%nunu)an KTT ,%h &-&nan P%u$ahaan 2
P%n(%$ahan KTT 'a& KAIT 2
P,$&$& KTT 'aa- $*u)*u ,(an&$a$& 2
S%*&5&)a* ),-%*%n$& KTT 2
III .2.2. P%nunu)an K%aa Ta-"an( Ba#ahTanah
<
P%nunu)an K%aa Ta-"an( Ba#ah Tanah ,%h KTT 2
P%n(%$ahan K%aa Ta-"an( Ba#ah Tanah 'a& KAIT 2
S%*&5&)a* ),-%*%n$& K%aa Ta-"an( Ba#ah Tanah 2
III.2.3. P%nunu)an K%aa Kaa K%u) 4
P%nunu)an K%aa Kaa K%u) 'an K%aa G&& K%a ,%h KTT
2
P%-%nuhan )ua&5&)a$& an( '&*%*a)an KIT un*u)
K%aa Kaa K%u) 'an K%aa G&& K%a
2
III.3. P%nunu)an PJO un*u) P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an 4
P%nunu)an PJO ,%h &-&nan P%u$ahaan 2
Kua&5&)a$& PJO $%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 2
III.4. P%-"%n*u)an 'an P%n%*aan Ba(&an K3 P%*a-"na(an 'an KO
P%*a-"an(an
34
Ba(&an K3 P%*a-"an(an 'an Ba(&an KO P%*a-"an(an '&"%n*u) "%'a$a)an %*&-"an(an u-ah %)%a $%*a $&5a* a*au ua$na %)%aan
2
S*u)*u ,(an&$a$& Ba(&an K3 P%*a-"an(an 'an Ba(&an KOP%*a-"an(an %n()a '%n(an na-a 'an a"a*an
2
D%$)&$& *u(a$ Ba(&an K3 P%*a-"an(an 'an Ba(&an KO P%*a-"an(an 2
Ba(&an K3 P%*a-"an(an 'an Ba(&an KO P%*a-"an(an '&"a#ah KTT
a*au PJO
2
III.4.1. Ba(&an K3 P%*a-"na(an 12
D%$)&$& *u(a$ Ba(&an K3 P%*a-"an(an:
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 95/120
+ /9 +KRITERIA N I L A
I
E L E ME N
N I L AI
S U B EL E M E
N
N I L AI
S U B
S U B EL E M E
N
T0 T A L
N1 L A I
S U B EL E ME N
N NILAI AUDIT
I L A I
M A K S
IM U M7A
A U D I
T 7B
T
0 T A L
N1 L A I
S U B EL E M E
N
B O B
0 T
N1L 1
AI
S U B EL E M E
N
a. M%n(u-u)an 'an -%n(ana&$a 'a*a )%%a)aana*au )%a'&an
2
". M%n(u-u)an 'a*a -%n(%na& a%a 'an )%(&a*an
an( -%-%u)an %n(a#a$an an( %"&h )%*a*
2
•. M%-"%&)an %n%an(an 'an %*unu) -%n(%na&
)%$%a-a*an 'an )%$%ha*an )%a )%a'a $%-ua %)%a
2
'. M%-"%n*u) 'an -%a*&h an((,*a T&- P%n%a-a*
Ta-"an(
2
%. M%nu$un $*a*&$*&) )%%a)aan 2
5. M%a)u)an %=aua$& )%$%a-a*an 'an )%$%ha*an)%a
2
III.4.2. Ba(&an KO P%*a-"an(an 14
D%$)&$& *u(a$ Ba(&an KO P%*a-"an(an:
a. M%n(u-u)an ! 'an -%n(%=aua$& %)a-an ha$& %-%&)$aan 'an %-%&haaan $aana! a$aana!&n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
2
". M%n(u-u)an 'an -%n(%=aua$& %)a-an ha$&
%n(a-anan &n$*aa$&
2
. M%n(u-u)an 'an -%n(%=aua$& %)a-an ha$& %n(u&an 'an %n%&'&)an *%ha'a )%aa)an
$aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
2
'. M%n(u-u)an %)a-an ha$& )a&an *%)n&$ KOP%*a-"an(an
2
I" %. M%n(u-u)an 'a*a ),-%*%n$&*%na(a *%)n&)
2
5. M%n(u-u)an %)a-an a'#a %-%&haaan
$aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
2
(+ M%a)u)an ana&$&$ 'a*a 'a& %)a-an KOP%*a-"an(an 'an -%-"%&)an %),-%n'a$&*&n'a) anu*
2
III.9. P%nunu)an P%n(a#a$ O%a$&,na 'an P%n(a#a$ T%)n&) 2<
P%nunu)an P%n(a#a$ O%a$&,na 2
P%nunu)an P%n(a#a$ T%)n&) 2
S%*&5&)a* ),-%*%n$& P%n(a#a$ O%a$&,na 'an P%n(a#a$ T%)n&) 2
III.9.1. Tu(a$ 'an *an((un( a#an P%n(a#a$ O%a$&,na 8
a. B%*an((un( a#a" )%a'a KTT un*u) )%$%a-a*an! )%$%ha*an! 'an )%$%ah*%aan $%-ua
%)%&a *a-"an( an( -%na'& "a#ahanna
2
". M%a)$ana)an &n$%)$&! %-%&)$aan! 'an
%n(u&an
2
. B%*an((un( a#a" )%a'a KTT a*a$ )%$%a-a*an!)%$%ha*an! 'an )%$%ah*%aan 'a& $%-ua ,an(an( '&*u(a$)an )%a'ana
2
'. M%-"ua* 'an -%nan'a*an (an& a,an+a,an %-%&)$aan! &n$%)$& 'an %n(u&an
2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 96/120
+ /< +KRITERIA N I
L A I
E L E ME N
N I L AI
S U B EL E M E
N
N IL A I
S U B
S U B EL E M E
N
T 0 T AL
N I L AI
S U B EL E ME N
N NILAI AUDIT
I L A I
M A K SIM U M7A
A U D I
T 7B
T 0 T A
L
N IL A I
S U B EL E M E
N
B 0 B
0 T
N1
L A I
S U B EL E M E
N
III.9.2. Tu(a$ 'an *an((un( a#a" P%n(a#a$ T%)n&) 12
#a. B%*an((un( a#a" )%a'a KTT un*u)
)%$%a-a*an %-a$an(an 'an %)%aan $%*a %-%&haan an( "%na $%-ua $aana! a$aana!&n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an an(-%na'& *u(a$na
2
". M%n(a#a$& 'an -%-%&)$a $%-ua $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an'aa- uan( &n()u an( -%na'& *an((un(
a#a"na
2
. M%na-&n "ah#a $%au '&a)$ana)an %n%&'&)an! %-%&)$aan! 'an %n(u&an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
2
'. M%-"ua* 'an -%nan'a*an(an& a,an 'a&
%n%&'&)an! %-%&)$aan! 'an %n(u&an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
2
%. M%a)$ana)an %n%&'&)an! %-%&)$aan! 'an %n(u&an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an $%"%u- '&(una)an!
$%*%ah '&a$an( )%-"a&! 'an;a*au '&%"a&)&
2
•5. M%%nana)an 'an -%n%)an)an '&a)$ana)anna
a'#a %-%&haaan an( *%ah '&%nana)an $%*a$%-ua %"a&)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an
%aa*an %*a-"an(an an( '&%(una)an
2
III.<. P%nunu)an T%na(a T%)n&) Khu$u$ P%*a-"an(an <
P%nunu)an T%na(a T%)n&) Khu$u$ P%*a-"an(an 2
S%*&5&)a* ),-%*%n$& T%na(a T%)n&) Khu$u$ P%*a-"an(an 2
Da5*a T%na(a T%)n&) Khu$u$ P%*a-"an(an 2
III. 6. P%-"%n*u)an 'an P%n%*aan K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an 30
P%-"%n*u)an 'an %n%*aan K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an 2
P%a,an $*u)*u! an((,*a! 'an *u(a$ K,-&*% K%$%a-a*anP%*a-"an(an )%a'a K%aa In$%)*u Ta-"an(
2
D%$)&$& %an! *u(a$ 'an *an((un( a#a" K,-&*% K%$%a-a*an
P%*a-"an(an:a. P%-"%n*u)an 'an %n%*aan K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an
$%aa "%%nan(
2
". P%n%*aan K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an ,%h KTT a*au&-&nan P%u$ahaan
2
. S*u)*u K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an 2
'. S*u)*u K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an '& "a#ah KTT 2
%. Tu(a$ 'an *an((un( a#a" K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an:
1. M%n(&'%n*&5&)a$&! -%n%*a)an! 'an -%n(%$ah)an *uuan!$a$aan! 'an ,(a- K%$%a-a*an P%*a-"an(an
2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 97/120
+ /6 +KRITERIA N I L A
I
E L E ME N
N I L AI
S U B EL E M E
N
N IL A I
S U B
S
uB E L EM E N
T0 T A L
N1
L A I
S U B EL E ME N
N NILAI AUDIT
I L A I
M A K S I
M U M7A
A U D I
T 7B
T
0 T A L
N1
L A I
S U B EL E M E
N
B O B
0 T
N1
L A I
S U B EL E M E
N
2. M%-a$*&)an %a)$anaan 'an %)%-"an(an *uuan! $a$aan!'an ,(a- K%$%a-a*anP%*a-"an(an
2
3. M%-a$*&)an '&*%"&*)anna )%"&a)an! $*an'a! 'an ,$%'u K%$%a-a*an P%*a-"an(an
2
4. M%-a$*&)an *%$%%n((aana au'&* K%$%a-a*an P%*a-"an(an
$%aa "%)aa
2
9. M%-a$*&)an *%a)$anana *&nauan -ana%-%n *%ha'a
%naaan SMKP M&n%"a
2
<! M%-"aha$ -a$aah+-a$aah 'an -%-"ua* ,(a- %n%(ahan
-%n(%na& K%$%a-a*anP%*a-"an(an
2
5. P%*%-uan K,-&*% K%$%a-a*an P%*a-"an(an $%aa "%)aa 2
(+ D,)u-%n*a$& 'an '&$*&"u$& &$aah %*%-uan K,-&*% K%$%a-a*an
P%*a-"an(an
2
h. P%n'&'&)an 'an %a*&han an((,*a K,-&*% K%$%a-a*anP%*a-"an(an
2
III.8. P%nun&u)an T&- Tan((a Daua* 10
S*u)*u ,(an&$a$& T&- Tan((a Daua* 2
K%*%a-&an 'an ),-%*%n$& T&- Tan((a Daua* 2
La*&han )%$&a+$&a(aan *an((a 'aua* 2
P%a,an $*u)*u ,(an&$a$& T&- Tan((a Daua* )%a'a K%aaIn$%)*u Ta-"an(
2
P%n'&'&)an 'an %a*&han T&- Tan((a Daua* 2
III./. S%%)$& 'an P%n%-a*an P%$,n% 4P,$%$ $%%)$& 'an %n%-a*an %$,n% -%-%nuh& %$aa*anK%$%a-a*an P%*a-"an(an
2
£D%$)&$& *u(a$ 'an *an((un( a#a" un*u) $%*&a %$,n% -%-%nuh&
%$aa*an K%$%a-a*an P%*a-" an (an
2
III. 10. P%n%%n((aaan 'an P%a)$anaan P%n'&'&)an 'an P%a*&han $%*a
K,-%*%n$& K%a
30
I'%n*&5&)a$& ),-%*%n$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an an( '&"u*uh)an 2
Ana&$&$& )%"u*uhan %n'&'&)an 'an %a*&han 2
P,(a- %n'&'&)an 'an %a*&han 2
K,-%*%n$& *%na(a %n(aa 2
P%$%*uuan ,(a- %n'&'&)an 'an %a*&han ,%h KAIT 2
R%)a-an ha$& %n'&'&)an 'an %a*&han 2
E=aua$& ,(a- %n'&'&)an 'an %a*&han 2
III. 10.1. P%n'&'&)an 'an %a*&han %)%a*a-"an(
2
P%n'&'&)an 'an %a*&han un*u) $%-ua %)%a*a-"an(
2
III.10.1.1. P%n'&'&)an 'an %a*&han %)%a
*a-"an( *%"u)a
2
Ma*a %aaan ,(a- %n'&'&)an'an %a*&han %)%a *a-"an(*%"u)a
2
III.10.1.2. P%n'&'&)an 'an %a*&han %)%a*a-"an( "a#ah *anah
2
Ma*a %aaan ,(a- %n'&'&)an'an %a*&han %)%a *a-"an(
"a#ah*anah
2
III. 10.2. P%n'&'&)an 'an %a*&han P%n(a#a$ O%a$&,na 'anP%n(a#a$ T%)n&)
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 98/120
+ /8 +KRITERIA N I L A
I
E L E ME N
N I L AI
S U B EL E M E
N
N I L AI
S U B
SuB E L EM E N
T0 T A L
N1 L A I
S U B EL E ME N
N NILAI AUDIT
I L A I
M A K SIM U M
7A
A U D I
T 7B
T
0 T A L
N1 L A I
S U B EL E M E
N
B O B
0 T
N1 L A I
SuB E L EM E N
III. 10.2.1. P%n'&'&)an 'an %a*&han P%n(a#a$O%a$&,na 'an P%n(a#a$ T%)n&)
*a-"an( *%"u)a
2
•Ma*a %aaan ,(a- %n'&'&)an'an %a*&han P%n(a#a$ O%a$&,na'an P%n(a#a$ T%)n&) *a-"an(*%"u)a
2
III.10.2.2. P%n'&'&)an 'an %a*&han P%n(a#a$O%a$&,na 'an P%n(a#a$ T%)n&) *a-"an( "a#ah *anah
2
Ma*a %aaan ,(a- %n'&'&)an'an %a*&han P%n(a#a$ O%a$&,na
'an P%n(a#a$ T%)n&) *a-"an( "a#ah *anah
2
III.10.3. K,-%*%n$& )%a <
a. S%*5&)a* ),-%*%n$& POP un*u) %n(a#a$,%a$&,na
2
". S%*5&)a* ),-%*%n$& POM un*u) %n(a#a$
,%a$&,na
2
. S%*5&)a* ),-%*%n$& POU un*u) %n(a#a$
,%a$&,na
2
III. 11.P%nu$unan! P%n%*aan! 'an P%n%aan K,-un&)a$& K%$%a-a*anP%*a-"an(an
4
M%)an&$-%n ),-un&)a$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an 2
P%na-a&an 'an %n%&-aan &n5,-a$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an 2
A III. 12. P%n(%,aan A'-&n&$*a$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an 14
III.12.1. Bu)u Ta-"an( <
P%n(&$&an Bu)u Ta-"an( 2P%n&-anan Bu)u Ta-"na( 2
I$& Bu)u Ta-"an( 'aa* '&"aa 'an '&%aa& ,%h aa %)%a *a-"an(
2
III.12.2. Bu)u Da5*a K%%a)aan Ta-"an( 4
Bu)u Da5*a K%%a)aan Ta-"an( 2
P%na*a*an )%%a)aan *a-"an( 'aa- Bu)u Da5*a K%%a)aan Ta-"an(
2
III. 12.3. P%a,an %n(%,aan K%$%a-a*an P%*a-"an(an 4
La,an "%)aa 7I+& $a-a& '%n(an I@+&
2
La,an a#a )%%a)aan 'an )%a'&an "%"ahaa
2
III. 13. P%nu$unan! P%n%aan! 'an P%n',)u-%n*a$&an P,$%'u Pa*&$&a$&!
K,n$u*a$&! M,*&=a$&! 'an K%$a'aan P%n%aan SMKP M&n%"a
2
P,$%'u a*&$&a$&! ),n$u*a$&! -,*&=a$&! 'an )%$a'aan %n%aanSMKP M&n%"a
2
I@. IMPLEMENTASI 200 288 200I@. 1. P%a)$anaan P%n(%,aan O%a$&,na 32
[email protected]. P,$%'u ,%a$&;)%a 18P,$%'u ,%a$&;)%a 2
Da5*a ,$%'u ,%a$&;)%&a un*u) $%-ua a)*&5&*a$ 2
P,$%'u ,%a$&;)%a '&$u$un:
a. $%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+
un'an(an
2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 99/120
+ // +KRITERIA N I L A
I
E L E ME N
N I L AI
S U B EL E M E
N
N I L A I
S U B
S U B EL E M E
N
T0 T A L
N1
L A I
S U B EL E ME N
N NILAI AUDIT
I L A I
M A K SIM U M7A
A U D I
T 7B
T 0 T A
L
N I L A
I
S U B EL E M E
N
B O B
0 T
N1L A I
S U B EL E M E
N
". $%$ua& '%n(an )%"&a)an K%$%a-a*anP%*a-"an(an P%u$ahaan
2
. '&),-un&)a$&)an )%a'a &ha)+&ha) *%)a&* 2
•'. D&$ah)an ,%h ,%h &-&nan P%u$ahaan a*au
KTT un*u) P%u$ahaan P%*a-"an(an a*au PJOun*u) P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
2
%. '&"%& n,-,! '&',)u-%n*a$&)an! 'an '&*&nau
uan( $%aa "%)aa
2
Job safety analysis '&"ua* 'an '&(una)an un*u)
%)%aan;*u(a$ an( "%u- a*au *&'a) *%$%'&a
,$%'u ,%a$&;)%a
2
P%n&nauan uan( $%aa "%)aa 'an aa"&a *%a'&
)%%a)aan! %u"ahan %aa*an! %u"ahan ,$%$!'an;a*au %u"ahan "ahan ,$%'u ,%a$&;)%a
2
I@. 1.2. I>&n )%a )hu$u$ 4
Da5*a %n&$ %)%aan an( -%-%u)an &>&n )%a)hu$u$
2
I>&n )%a )hu$u$ 2
I@. 1.3. Aa* %&n'un( '&& 'an aa* )%$%a-a*an 10
P,$%'u aa* %&n'un( '&& 'an aa*)%$%a-a*an:
a. %n&a&an )%"u*uhan a a* %&n'un( '&& 'an aa*)%$%a-a*an
2
". %n%n*uan 'an %n%'&aan aa* %&n'un( '&& 'an
aa* )%$%a-a*an
2
A . %-"ua*an -a*&)$ aa* %&n'un('&&
2
@'. %=aua$& )%a*uhan *%ha'a %n((unaan 'an
%a#a*an aa* %&n'un( '&& 'an aa* )%$%a-a*an
2
%. %a)$anaan %a*&han un*u) %)%a an( *%)a&*'%n(an 5un($&! -an5aa*! %n((unaan! 'an
%a#a*an aa* %&n'un( '&& 'an aa* )%$%a-a*an
2
[email protected]. P%a)$anaan P%n(%,aan L&n()un(an K%a 28
P,$%'u %n(%,aan &n()un(an )%a 2
P%n(%,aan &n()un(an )%a *%'&& a*a$ %n(%n'a&an '%"u! )%"&$&n(an!(%*aan! %nahaaan! )ua&*a$ 'an )uan*&*a$ u'aa )%a! a'&a$&! 5a)*, )&-&a! 5a)*, "&,,(&! 'an )%"%$&han &n()un(an )%a
2
P%-an*auan;%n(u)uan &n()un(an )%a '&a)$ana)an $%aa "%)aa'an ha$&na '&',)u-%n*a$&)an $%*a '&(una)an un*u) %n&a&an 'an
%n(%n'a&an &$&),
2
Ca)uan P%-an*auan;%n(u)uan &n()un(an )%a 2
P%-an*auan;%n(u)uan &n()un(an )%a '&a)u)an ,%h %*u(a$industrial hygiene
2
P,$%'u -%n(%na& &'%n*&5&)a$&! )a&"a$&! %-%&haaan! 'an %n&-anan un*u) aa* %-%&)$aan! u)u! 'an u& &n()un(an )%a
2
P%-%&haaan 'an )a&"a$& aa* %-%&)$aan! u)u! 'an u& &n()un(an
)%a
2
P,$%'u %n(%,aan *a*a (aha 7house%eeping *%-a* )%a 2
P%n(%,aan *a*a (aha 7house%eeping *%-a* )%a:
a. K%"%$&han 2
". K%a&han 2
. K%*%a*uan Ta*a L%*a) 2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 100/120
+ 100 +KRITERIA N I L A
I
E L E ME N
N I L AI
S U B EL E M E
N
N I L AI
S U B
S U B EL E M E
N
T 0 T AL
N IL A I
S U B EL E ME N
N NILAI AUDIT
I L A I
M A K SI
M U M
7A
A U D I
T 7B
T
0 T A L
N1
L A I
S U B EL E M E
N
B 0 B
0 T
N1
L A I
S U B EL E M E
N
'. P%na*aan 2
%. San&*a$& 2
P%-an*auan %n(%,aan *a*a (aha 7house%eeping)*%-a* )%a 2
[email protected]. P%a)$anaan P%n(%,aan K%$%ha*an K%a 2<
P,$%'u %n(%,aan )%$%ha*an )%a 2
A Ca)uan %n(%,aan )%$%ha*an )%a 2
#Da*a '&a(n,$a 'a$a un*u) %n%n*uan )a*%(,& $a)&* a*au %na)&* a)&"a*)%a
2
P%n'%)a*an 4 7%-a* &a )%$%ha*an )%a:
a. P,-&*&5 2
". P%=%n*&5 2
. Kua*&5 2
'. R%ha"&&*a*&5 2
P%n(%,aan )%$%$ua&an *%-a* )%a! %aa*an! 'an &n()un(an *%-a*)%a '%n(an ,$*u *u"uh %)%&a(er-ono!ic)
2
P%n(%,aan )%$%a-a*an -a)anan (food safety), -&nu-an! 'an (&>& 2
Un&* P%aanan K%$%ha*an K%a 'an ',)*% h&%)%$ 2
P%-%&)$aan a#a! %-%&)$aan $%aa "%)aa! 'an %-%&)$aan )hu$u$*%ha'a )%$%ha*an %)%&a *a-"an(
2
P%-an*auan )%$%ha*an $%aa "%)aa %)%a *a-"an( an( "%)%a a'a *%-a* )%a an( -%-&&)& &$&), *&n((& *%ha'a )%$%ha*an )%a
*%-a$u) *&n()a* )%%ahan 7 fatigue)
2
Ca*a*an )%$%ha*an %)%a *a-"an( 2
[email protected]. P%a)$anaan P%n(%,aan KO P%*a-"an(an 48
P,$%'u %n(%,aan KO P%*a-"an(an 2
# T%na(a *%)n&) an( -%-&&)& ),-%*%n$& 2
[email protected]. S&$*%- 'an %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an$aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an
%*a-"an(an
10
a. P,$%'u %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an
2
". P,(a- 'a n a'#a % a )$anaa n
%-%&haaan;%a#a*an
2
. a$& %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an
2
'. P%n%'&aan %aa*an un*u) %a)$anaan %-%&haaan;%a#a*an
2
%. E=aua$& 'an ',)u-%n*a$& $&$*%- 'an %a)$anaan
%-%&haaan;%a#a*an
2
[email protected]. P%n(a-anan &n$*aa$& 10
a. P,$%'u %n(a-anan &n$*aa$& 2
". P%n(a-anan &n$*aa$& $%)uan(+ )uan(na *%'&&a*a$ &n$*aa$& )%&$*&)an! hydraulic, pneu!atic,
"ahan "a)a a&! (a$! a&! ,*%)$& )%"a)aan! 'an),-un&)a$&
2
. P,(a- 'an a'#a %-%&)$aan %n(a-anan&n$*aa$&
2
'. a$& %-%&)$aan %n(a-anan &n$*aa$& 2
%. E=aua$& 'an ',)u-%n*a$& ha$& %-%&)$aan
%n(a-anan &n$*aa$&
2
[email protected]. K%aa)an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an
%*a-"an(an
8
a. P,$%'u %n(u&an )%aa)an 2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 101/120
+ 101 +KRITERIA N I
L A I
E L E ME N
N I L AI
S U B EL E M E
N
N I L AI
S U B
S U B EL E M E
N
T0 T A L
N1 L A I
S U B EL E ME N
N NILAI AUDIT
I L A I
M A K S
IM U M
7A
A U D I
T 7B
T 0 T A
L
N I L AI
S U B EL E M E
N
B 0 B
0 T
N1 L A I
S U B EL E M E
N
". P,(a- 'an a'#a %n(u&an)%aa)an
2
. a$& %a)$anaan %n(u&an )%aa)an 2
'. E=aua$& 'an ',)u-%n*a$& ha$& %n(u&an
)%aa)an
2
A [email protected]. K,-%*%n$& *%na(a *%)n&) 8
#a. P%nunu)an *%na(a *%)n&) an( -%-&&)&
),-%*%n$& un*u) -%a)$ana)an %-%&haaan ; %a#a*an
2
". P%nunu)an *%na(a *%)n&) an( -%-&&)&
,-%*%n$& un*u) -%a)$ana)an %n(a-anan&n$*aa$&
2
. P%nunu)an *%na(a *%)n&) an( -%-&&)&),-%*%n$& un*u) -%a)$ana)an %n(u&an)%aa)an
2
'. P%nunu)an *%na(a *%)n&) an( -%-&&)&),-%*%n$& un*u) -%a)$ana)an %=aua$& a,anha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an
2
[email protected]!9. E=aua$& a,an ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an 8
a. Ka&an *%)n&$ un*u) $%*&a )%(&a*an a#a a*au "au$%"%u- '&-ua&na )%(&a*an %*a-"an(an
2
". Ka&an *%)n&$ un*u) $%*&a %u"ahan a*au
-,'&5&)a$& *%ha'a ,$%$! $aana! a$aana!
&n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
2
•. P%a,an ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an
*%*%n*u $%$ua& '%n(an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+ un'an(an )%a'a KAIT
2
'. E=aua$& 'an ',)u-%n*a$& ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an
2
I@. 9. P%n(%,aan Bahan P%%'a) 'an P%%'a)an 98
[email protected]. Gu'an( "ahan %%'a) 1<
P%$%*uuan ,)a$& %-"an(unan (u'an( "ahan %%'a)
2
P%&>&nan (u'an( "ahan %%'a) 2
K%$%$ua&an (u'an( "ahan %%'a) '%n(an %n&$ 'an)aa$&*a$ "ahan %%'a)
2
P%$%*uuan (u'an( "ahan %%'a) an( *%%*a) '& ua ?&aah I>&n U$aha P%*a-"an(an;?&aah I>&n U$ahaP%*a-"an(an Khu$u$
2
P%na(aan (u'an( "ahan %%'a) 2
P%n%'&aan %$,n% 'an 5a$&&*a$ un*u) -%na-&n)%$%a-a*an 'an )%a-anan (u'an( "ahan %%'a)
2
P%-%&)$aan %nan()a %*& (u'an( "ahan %%'a) 2
E=aua$& 'an ',)u-%n*a$& %$%*uuan 'an %&>&nan(u'an( "ahan %%'a)
2
[email protected]. P%n&-anan "ahan %%'a) 18
P,$%'u %n&-anan "ahan %%'a) 2
K%$%$ua&an %n&-anan "ahan %%'a) '%n(an %$%*uuan 'an %&>&nan (u'an( "ahan %%'a)
2
A'-&n&*a$& "ahan %%'a) 2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 102/120
+ 102 +KRITERIA N I
L A I
E L E ME N
N IL A I
S U B EL E M E
N
N I L A I
S U B
S U B EL E M E
N
T 0 T AL
N I L AI
S U B EL E ME N
N NILAI AUDIT
I L A I
M A K SIM U M7A
A U D I
T 7B
T 0 T A
L
N IL A I
S U B EL E M E
N
B
0 B 0 T
N1 L A I
S U B EL E M E
N
P%nunu)an %*u(a$ a'-&n&$*a$& "ahan %%'a)
2
K,-%*%n$& %*u(a$ a'-&n&$*a$& "ahan
%%'a)
2
P%nunu)an %*u(a$ (u'an( "ahan %%'a)
2
P%-%&)$aan &$& (u'an( "ahan %%'a) 2
#P%a,an KTT *%n*an( "%h%n*&na )%(&a*an
%*a-"an(an
2
E=aua$& 'an ',)u-%n*a$& ha$& %-%&)$aan%n&-anan "ahan %%'a)
2
[email protected]. P%n(a n()u*a n "a ha n % % 'a ) 10P,$%'u %n(an()u*an! %-&n'ahan! 'an %n(&&-an
"ahan %%'a) *%-a$u) %aa*an 'an )%n'aaan an('&(una)an
2
P%n%*aan %aa*an 'an )%n'aaan un*u) -%n(an()u*!-%-&n'ah)an! 'an -%n(&&- "ahan %%'a) -auunan( "%hu"un(an '%n(an %)%aan
%%'a)an
2
P%n(a-anan! )%aa)an! $%*a )%$%$ua&an %aa*an 'an
)%n'aaan un*u) -%n(an()u*! -%-&n'ah)an! 'an-%n(&&- "ahan %%'a) -auun an( "%hu"un(an'%n(an %)%aan %%'a)an
2
•K%$%$ua&an ),-%*%n$& %)%&a *a-"an( an(-%nan(an& %n(an()u*an! %-&n'ahan! 'an
%n(&&-an "ahan %%'a) -auun an( "%hu"un(an'%n(an %)%aan %%'a)an '%n(an )%*%n*uan
%a*uan %un'an(+ un'an(an
2
E=aua$& 'an ',)u-%n*a$& ha$& %-%&)$aan %aa*an'an )%n'aaan un*u) -%n(an()u*! -%-&n'ah)an! 'an-%n(&&- "ahan %%'a) -auun an( "%hu"un(an'%n(an %)%aan %%'a)an
2
[email protected]. P%)%aan % %'a)a n 14P,$%'u %a)$anaan %)%&aan %%'a)an an(
%na)u %nan(anan 'an %n(a-anan %%'a)an
an()&
2
K%$%$ua&an %n%'&aan %aa*an 'an "ahan un*u) %a)$anaan %)%aan %%'a)an
2
P%n&-anan! %-%&)$aan! 'an %-%&haaan %aa*an un*u) %a)$anaan %)%aan %%'a)an
2
P%n',)u-%n*a$&an ha$& %-%&)$aan %aa*an%%'a)an
2
P%nunu)an ,an( an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u)
-%a)$ana)an %)%aan %%'a)an
2
K%%-&&)an Ka*u I>&n M%%'a)an un*u) ,an( an(
-%a)$ana)an %)%aan %%'a)an
2
P%$%*uuan %n(&$&an "ahan %%'a) a'a u"an(%'a) 'an ste!!ing a'a -aa- ha& $%*a %%'a)an*&'u
2
I@. <. P%n%*aan S&$*%- P%anan(an 'an R%)aa$a 10I@.<.1. P%anan(an 'an %)aa$a <
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 103/120
+ 103 +KRITERIA N I
L A I
E L E ME N
N I L A I
S
uB E L E
M E N
N I L AI
S UB
g
U B E LE M E
N
T0
T A L
N1 L A I
S U BE L EM E N
N NILAI AUDIT
I L A I
M A K S IM U M(A)
A U D I
T 7B
T
0 T A L
N1L A I
S U B EL E M E
N
B
0 B 0 T
N1 L A I
S U B EL E M E
N
P,$%'u %anan(an 'an %)aa$a 2
P%*u(a$ an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) -%a)u)an%&5&)a$&
2
Oan( an( "%*an((un( a#a" -%-"%&)an%$%*uuan
2
I@.<.2 P%u"ahan 4
•P,$%'u an( -%n(a*u "ah#a $%-ua %u"ahan 'an-,'&5&)a$& %anan(an 'an %)aa$a '&&'%n*&5&)a$&!'&',)u-%n*a$&)an! '&*&nau uan(! 'an '&$%*uu&
2
P%*u(a$ an( -%-&&)& ),-%*%n$& un*u) -%a)u)an
&'%n*&5&)a$& 'an *&nauan uan(
2
I@. 6. P%n%*aan S&$*%- P%-"%&an 12P,$%'u %-"%&an an( *%',)u-%n*a$& 2
S%$&5&)a$& *%)n&)! %$aa*an K%$%a-a*an P%*a-"an(an P%u$ahaan!
$%*a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an -%na'& %*&-"an(anu*a-a 'aa- $%*&a )%u*u$an un*u) -%-"%& $aana %*a-"an(an!
"ahan )&-&a! 'an;a*au a$a
2
P%n%*aan $%$&5&)a$& %-"%&an hau$ '&),n$u*a$&)an '%n(an %)%a
an( -%-&&)& ),-%*%n$&
2
P,$%$ $%%)$& %-"%&an 'an ,$%$ =%&5&)a$& )%$%$ua&an '%n(an
$%$&5&)a$& %-"%&an
2
P%*&-"an(an )%"u*uhan %a*&han! a$,)an aa* %&n'un( '&&! aa*
)%$%a-a*an! 'an %u"ahan *%ha'a ,$%'u ,%a$&;)%a $%"%u- %-"%&an 'an %n((unaan $aana %*a-"an(an! "ahan )&-&a! 'an;a*au a$a
2
«P%n%a$an '&"%&)an )%a'a $%-ua &ha) *%)a&* an( a)an-%n((una)an $aana %*a-"an(an! "ahan )&-&a! 'an;a*au a$a *%$%"u*!*%)a&* '%n(an &'%n*&5&)a$&! %n&a&an! 'an %n(%n'a&an &$&), )%%a)an$%*a %na)&* a)&"a* )%a
2
I@. 8. P%-an*auan 'an P%n(%,aan P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an 10
P,$%'u %n(%,aan P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an an(*%',)u-%n*a$&
2
[email protected]. P%$aa*an! $%%)$&! 'an %n%*aan P%u$ahaan Ja$aP%*a-"an(an
2
[email protected]. Tan((un( a#a"! %-an*auan! 'an %a,anP%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
2
[email protected]. E=aua$& P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
a. E=aua$& $%aa "%)aa )&n%a K%$%a-a*anP%*a-"an(an -%au& %-%&)$aan! %n(u&an!
%n(u)uan! 'an au'&*
2
". E=aua$& a)h& un*u) $%-ua %n%%$a&an ),n*a) 'aa- "%n*u) a,an )&n%a K%$%a-a*anP%*a-"an(an
2
I@. /. P%n(%,aan K%a'aan Daua* 54
P,$%'u %n(%,aan )%a'aan 'aua* an( *%',)u-%n*a$&)an 2
P,$%'u *%ah -%-%*&-"an()an ,*%n$& )%a'aaan 'aua* an(
-un()&n -unu $%$ua& '%n(an )a*%(,& 'an %n&$na
2
P,$%'u $%)uan(+)uan(na:
a. I'%n*&5&)a$& 'an %n&a&an ,*%n$& )%a'aan 'aua* 2
". P%n%(ahan )%a'aan 'aua* 2
. K%$&a$&a(aan )%a'aan 'aua* 2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 104/120
+ 104 +KRITERIA N I
L A I
E L E ME N
N IL A I
S U B EL E M E
N
N IL A I
S U B
S U B EL E M E
N
T0 T A L
N1
L A I
S U B EL E M E
N
N I L AI
M A K SI
M U M
7A
NILAI AUDIT
A U D IT 7B
T0 T A L
N1 L A I
S U B EL E M E
N
B O B0 T
N1 L A I
S U B EL E M E
N
'. R%$,n$ )%a'aan 'aua* 2
%. P%-u&han )%a'aan 'aua* 2
I@./.1. I'%n*&5&)a$& 'an %n&a&an ,*%n$& )%a'aan 'aua* 4
I'%n*&5&)a$& 'an %n&a&an ,*%n$& )%a'aan 'aua* an(-un()&n *&-"u
2
#P,$%'u un*u) -%n%*a)an )a*%(,& 'an %n&$ )%a'aan
'aua* "%'a$a)an %n&a&an ,*%n$& )%a'aan 'aua*
2
I@./.2. P%n%(ahan )%a'aan 'aua* 2
R%nana %n%(ahan $%*&a )%a'aan 'aua* $%$ua&
'%n(an ha$& &'%n*&5&)a$& 'an %n&a&an ,*%n$& )%a'aan
'aua*
2
I@./.3. K%$&a+$&a(aan )%a'aan 'aua* 20
R%nana )%$&a$&a(aan %nan((uan(an )%a'aan'aua* 'an a,)a$& $u-"% 'aa! $aana! 'an a$aanaan( '&%u)an un*u) -%nan((uan(& )%a'aan 'aua*$%$ua& *&n()a*an;)a*%(,& )%a'aan 'aua* an(*%&'%n*&5&)a$&
2
P%u$ahaan hau$ -%-a$*&)an:
a. T&- Tan((a Daua* an( -%-a'a&! -%-&&)&),-%*%n$&! 'an $%au $&a $&a(a *%ah *%$%'&a
2
". Saana 'an a$aana )%a'aan 'aua* an(
-%-a'a& 'an $%au $&a '&(una)an *%ah *%$%'&a
2
. P,$%'u %nan((uan(an )%a'aan 'aua* '&)a&$%aa "%)aa
2
•'. S%*&a %)%a -%-aha-& *a*a aa %a,an
)%a'aan 'aua* 'an aa %n%a-a*an '&&
2
%. La*&han 'an $&-ua$& %nan((uan(an )%a'aan'aua* '&a)u)an $%aa "%)aa
2
5. A)$%$ "an*uan 'a& &ha) ua aa"&a '&%u)an'aa- %nan(anan )%a'aan 'aua* *%ah *%$%'&a
2
Saana 'an a$aana )%a'aan 'aua* '&'a5*a!'&%&)$a $%aa "%)aa! -u'ah '&a)$%$! 'an "%5un($&a&) $%*&a $aa*
2
I@./.4. R%$,n )%a'aan 'aua* 12
P,$%'u %nan((uan(an )%a'aan 'aua* 2
Ruan( u$a* )%n'a& 'aua* $%)uan(+ )uan(na'&%n()a& '%n(an:
a. P%*a! aan *u&$! a-! 'a5*a na-a! 'an n,-,
),n*a) an((,*a *&-
2
". P%aa*an ),-un&)a$& 'ua aah 2
. Pa$,)an *%na(a &$*&) 'aa- )%a'aan 'aua* an('&%u)an un*u) %n%an(an 'an %aa*an),-un&)a$&
2
'. P,$%'u %n%*aan *&n()a*an; )a*%(,& )%a'aan'aua*
2
%. N,-, ),n*a) %)$*%na an( *%)a&*. 2
I@./.9. P%-u&han )%a'aan 'aua* 2
P,$%'u %-u&han )%a'aan 'aua* 2
I@. 10. P%n%'&aan 'an P%n&aan P3K <
P,$%'u P3K 2
P%aa*an P3K 2
P%*u(a$ P3K 2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 105/120
+ 109 +KRITERIA N I L A
I
E L E ME N
N I L AI
S U B EL E M E
N
N I L AI
S U B
SuB E L E
M E N
T0 T A L
N1
L A I
S U B EL E M
E N
N IL A I
M A K SIM U M7A
NILAI AUDIT
A U D I
T 7B
T
0 T A L
N1 L A I
S U B E
L E M E N
B 0 B
0 T
N1L A I
S U B EL E M E
N
I@. 11. P%a)$anaan K%$%a-a*an '& Lua P%)%aan (Off &he Job Safety) 4
K,-un&)a$& )%$%a-a*an '& ua %)%aan 2
P,-,$& 'an )%(&a*an )%$%a-a*an '& ua %)%aan 2
@. E@ALUASI DAN TINDAK LANJUT 190 2<4 190
E=aua$& )&n%a K%$%a-a*an P%*a-"an(an 'an *&n'a) anu* )%*&'a)$% $u a&an 2 2
@.. P%-an*auan 'an P%n(u)uan K&n%a 140
P,$%'u %-an*auan 'an %n(u)uan )&n%&a K%$%a-a*anP%*a-"an(an
2
Ca)uan %-an*auan 'an %n(u)uan )&n%a 2
M%*,'% 'an 5%)u%n$& %-an*auan 'an %n(u)uan )&n%a 2
P,$%'u un*u) )a&"a$& 'an %-%&haaan %aa*an %-an*auan 2
R%)a-an ha$& )a&"a$& 'an %-%&)$aan 2
R%nana 'an %a)$anaan %"a&)an;*&n'a) anu* "%'a$a)an ha$& %-an*auan 'an %n(u)uan )&n%a
2
@... Sa$aan! *a(%*! 'an ,(a- K%$%a-a*an
P%*a-"an(an
4
R%nana 'an %a)$anaan %"a&)an;*&n'a) anu*$a$aan! *a(%*! 'an ,(a- K%$%a-a*anP%*a-"an(an
2
R%)a-an ha$& %"a&)an;*&n'a) anu* 2
@..2. P%n(%,aan &n()un(an )%a <
R%nana 'an %a)$anaan %"a&)an;*&n'a) anu*
&n()un(an )%a
2
•P%-an*auan 'an %n(u)uan %n(%,aan &n()un(an)%a $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$ %n(%n'a&an'%"u! )%"&$&n(an! (%*aan! %nahaaan! )ua&*a$ u'aa)%a! a'&a$&! 5a)*, )&-&a! 5a)*, "&,,(&! 'an)%"%$&han &n()un(an )%a
2
P%*u(a$ industrial hygiene 2
@..3. P%n(%,aan )%$%ha*an )%a 18
P%-an*auan 'an %n(u)uan %n(%,aan )%$%ha*an)%a $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
a. P,$%'u %n(%,aan )%$%ha*an )%&a! "u'aah&'u "%$&h! 'an $%ha* 7h&(&%n&$ 'an $an&*a$&
2
". P%aanan )%$%ha*an )%a 2
. P&n$& 4 7%-a* &a )%$%ha*an%% a
2
'. P%n(%,aan er-ono!ic 2
%. P%n(%,aan -a)anan! -&nu-an! 'an (&>& )%a 2
5. a$&&*a$ )%$%ha*an )%a 2
8+ P%-%&)$aan )%$%ha*an )%a 2
h. P%-an*auan %)%a *a-"an( an( "%)%a a'a*%-a* )%a an( -%-&&)& &$&), *&n((& 'an
*&n()a* )%%ahan fatigue)
2
&. R%)a-an 'a*a )%$%ha*an )%a 2
@.1 .4 . P% n(% ,aa n KO P%*a-"a n(a n
@.1.4.1. S &$*%- 'an %a)$ana an %-%&haaaan;%a#a*an $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an
%*a-"an(an
8
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 106/120
+ 10< +KRITERIA N I L A
I
E L E ME N
N I L AI
S U B EL E M E
N
N I L AI
S U B
S U B EL E M E
N
T0 T A L
N1 L A 1
S U B EL E ME N
N NILAI AUDIT
I L A I
M A K SI
M U M7A
A U D I
T 7B
T 0 T A
L
N I L AI
S U B EL E M E
N
B 0 B
0 T
N1
L A I
S U B EL E M E
N
a. P,$%'u %a)$anaan %-%&haaan;
%a#a*an
2
". P,(a- 'an a'#a %a)$anaan %-%&haaan; %a#a*an
2
. P%aa*an un*u) %a)$anaan %-%&haaan; %a#a*an
2
'. E=aua$& 'an ',)u-%n*a$&$&$*%- 'an %a)$anaan
%-%&haaan; %a#a*an
2
@. 1.4.2. P%n(a-anan &n$*aa$& 8
a. P,$%'u %n(a-anan &n$*aa$& 2
". J%n&$ &n$*aa$& an( '&a-an)an 2
. P,(a- 'an a'#a %-%&)$aan %n(a-anan
&n$*aa$&
2
'. E=aua$& 'an ',)u-%n*a$&
ha$& %-%&)$aan %n(a-anan &n$*aa$&
2
@. 1.4.3. K%aa)an $aana! a$aana!&n$*aa$&! 'an %a a *an
%*a-"an(an
<
#a. P,$%'u %n(u&an )%aa)an 2
". P,(a- 'an a'#a %n(u&an)%aa)an
2
. E=aua$& 'an ',)u-%n*a$& ha$&
%n(u&an )%aa)an
2
@. 1.4.4. K,-%*%n$& *%na(a *%)n&) 10
a. P%nunu)an *%na(a *%)n&)an( -%-&&)& ),-%*%n$&un*u) -%a)$ana)an
%-%&haaan; %a#a*an
2
". P%nunu)an *%na(a *%)n&)an( -%-&&)& ),-%*%n$&
un*u) -%a)$ana)an
%n(a-anan &n$*aa$&
2
. P%nunu)an *%na(a *%)n&)an( -%-&&)& ),-%*%n$&un*u) -%a)$ana)an %n(u&an)%aa)an
2
'. P%nunu)an *%na(a *%)n&) an(
-%-&&)& ),-%*%n$& un*u)
-%a)$ana)an %=aua$& a,an
ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an
2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 107/120
+ 106 +KRITERIA N I L A
I
E L E ME N
N I L AI
S U B EL E M E
N
N I L AI
$ u
B S
uB E L EM E N
T 0 T AL
N I L AI
S U B EL E ME N
N NILAI AUDIT
I
L A I
M A K S
IM U M7A
A U D I
T 7B
T
0 T A L
N1 L A I
S U B EL E M E
N
B O B
0 T
N1
L A I
S U B EL E M E
N
%. P%n',)u-%n*a$&an %nunu)an*%na(a *%)n&) -%-&&)&),-%*%n$&
2
11 @.!4.9. E=aua$& a,an ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an
8
#a. Ka&an *%)n&$ un*u) $%*&a
)%(&a*an a#a a*au "au $%"%u-'&-ua &na )%(&a*an
%*a-"an(an
2
". Ka&an *%)n&$ un*u) $%*&a %u"ahan a*au -,'&5&)a$&
*%ha'a ,$%$! $aana! a$aana! &n$*aa$&! 'an %aa*an %*a-"an(an
2
. P%a,an ha$& )a&an *%)n&$ %*a-"an(an *%*%n*u $%$ua&
'%n(an )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an )%a'aKAIT
2
'.E=aua$& 'an ',)u-%n*a$& ha$&)a&an *%)n&$ %*a-"an(an
2
@. .9 . P%n(% ,a an "a ha n % % 'a ) 'a n %% 'a )a n
A @..9.1. Gu'an( "ahan %%'a) 18
IP a. P%$%*uuan ,)a$& %-"an(unan(u'an( "ahan %%'a)
2
". P%&>&nan (u'an( "ahan %%'a) 2
. K%$%$ua&an (u'an( "ahan %%'a) '%n(an %n&$ 'an
)aa$&*a$ (u'an( "ahan %%'a)
2
'. P%$%*uuan (u'an( "ahan %%'a) an( *%%*a) '& ua ?&aah I>&n U$ahaP%*a-"an(an;?&aah I>&n
U$aha P%*a-"an(an Khu $u$ ;#&aah ),n*a)
2
%. P%na(aan (u'an( "ahan %%'a)
2
5. P%n%'&aan %$,n% 'an5a$&&*a$ un*u) -%na-&n)%$%a-a*an 'an )%a-anan(u'an( "ahan %%'a)
2
(+ P%-%&)$aan %nan()a %*&
(u'an( "ahan %%'a)
2
h. P%nan*u-an %&>&nan (u'an(
"ahan %%'a) a'a (u'an(
2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 108/120
+ 108 +KRITERIA N I
L A I
E L E ME N
N I L AI
S U B EL E M E
N
N IL A I
S U B
S U B EL E M E
N
T0 T A L
N1
L A I
S U B E
L E ME N
N I L A I
M A K S
IM U M7A
NILAI AUDIT
A U D I
T 7B
T
0 T A L
N1 L A I
S U B EL E M E
N
B 0 B
0 T
N1L A I
S U B EL E M E
N
&. E=aua$& 'an ',)u-%n*a$& %&>&nan (u'an( "ahan %%'a)
2
@. 1.9.2. P%n&-anan "ahan %%'a) 18
a. P,$%'u %n&-anan "ahan
%%'a)
2
# ". K%$%$ua&an
%n&-anan "ahan %%'a) '%n(an %$%*uuan 'an
%&>&nan (u'an( "ahan %%'a)
2
. P%-%&)$aan a'-&n&*a$& "ahan %%'a) $%*a %a,an $%aa "%)aa )%a'a KAIT
2
'. P%nunu)an %*u(a$ a'-&n&$*a$&
"ahan %%'a)
2
%. K%$%$ua&an ),-%*%n$& %*u(a$a'-&n&$*a$& "ahan %%'a)
2
5. K%$%$ua&an %$aa*an 'an
u-ah %*u(a$ (u'an( "ahan %%'a) 'an %n'a5*aanna'aa- Bu)u Ta-"an(
2
A (+ a$& %-%&)$aan &$& (u'an(
"ahan %%'a)
2
#h. P%a,an KTT *%n*an(
"%h%n*&na )%(&a*an %*a-"an(an )%a'a KAIT
2
&. E=aua$& 'an ',)u-%n*a$&ha$& %-%&)$aan
%n&-anan "ahan %%'a)
2
@. 1.9.3. P%n(an()u*an "ahan %%'a) 10
a. P,$%'u %n(an()u*an! %-&n'ahan! 'an %n(&&-an "ahan %%'a) *%-a$u) %aa*an 'an )%n'aaan an('&(una)an
2
". P%n%*aan %aa*an 'an)%n'aaan un*u) -%n(an()u*!-%-&n'ah)an! 'an -%n(&&-
"ahan %%'a) -auun an( "%hu"un(an '%n(an %)%aan %%'a)an
2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 109/120
+ 10/ +KRITERIA N I L A I
E L E M
E N
N I L AI
S U B EL E M E
N
N I L AI
S U B
S U B EL E M E
N
T 1 N NILAI AUDIT
0 T A L
N I
L A I
S U B EL E M
E N
I L A I
M A K SI
M U M7A
A U D I
T 7B
T
0 T A L
N1
L A I
S U B EL E M E
N
B
0 B 0 T
N1 L A I
S U B EL E M E
N
»
. P%n(a-anan!)%aa)an! $%*a )%$%$ua&an
%aa*an 'an )%n'aaan un*u)
-%n(an()u*! -%-&n'ah)an! 'an-%n(&&- "ahan %%'a) -auun an( "%hu"un(an
'%n(an %)%aan %%'a)an
2
'. K%$%$ua&an ),-%*%n$& %)%a
*a-"an( an( -%nan(an& %n(an()u*an! %-&n'ahan! 'an %n(&&-an "ahan %%'a) -auun an( "%hu"un(an
'%n(an %)%aan %%'a)an'%n(an )%*%n*uan %a*uan
%un'an(+ un'an(an
2
%. E=aua$& 'an ',)u-%n*a$& ha$&
%-%&)$aan %aa*an 'an)%n'aaan un*u) -%n(an()u*!-%-&n'ah)an! 'an -%n(&&-
"ahan %%'a) -auun an( "%hu"un(an '%n(an %)%aan %%'a)an
2
@..9.4. P%)%aan %%'a)an 14
a. P,$%'u %a)$anaan %)%aan %%'a)an an( -%na)u
%nan(anan 'an %n(a-anan %%'a)an -an()&
2
". K%$%$ua&an %n%'&aan %aa*an 'an "ahan un*u) %a)$anaan %)%aan
%%'a)an
2
. P%n&-anan! %-%&)$aan!'an %-%&haaan %aa*an
un*u) %a)$anaan %)%aan %%'a)an
2
'. P%n',)u-%n*a$&an ha$&%-%&)$aan %aa*an
%%'a)an
2
%. P%nunu)an ,an( an(-%-&&)& ),-%*%n$& un*u) -%a)$ana)an %)%aan
%%'a)an
2
5. K%%-&&)an Ka*u I>&nM%%'a))an un*u) ,an( an(
-%a)$ana)an %)%aan %%'a)an
2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 110/120
+ 110 +KRITERIA N I L A
I
E L E ME N
N I L AI
S U B EL E M E
N
N I L AI
S U B
S
uB E L EM E N
T0 T A L
N1L A I
S U B EL E ME N
N I L AI
M A K SIM U M7A
NILAI AUDIT
A U D I
T 7B
T
0 T A L
N1 L A I
S U B EL E M E
N
B O B
0 T
N1 L A I
S U B EL E M E
N
(+ P%$%*uuan %n(&$&an "ahan %%'a) a'a u"an( %'a) 'an ste!!ing a'a -aa- ha& $%*a
%%'a)an *&'u
2
A @.2. In$%)$& P%a)$anaan K%$%a-a*an P%*a-"an(an 30
P,$%'u &n$%)$& %a)$anaan K%$%a-a*an P%*a-"an(an 2
Ca)uan ,$%'u &n$%)$& %a)$anaan K%$%a-a*an P%*a-" an(an:
a. Tuuan &n$%)$& 2
". J%n&$ &n$%)$& 2
. P%a)$ana &n$%)$& 2
'. O"%) In$%)$& 2
%. Ja'#a 'an 5%)u%n$& &n$%)$& 2
5. L%-"a %&)$a &n$%)$& 2
8+ P%aa*an &n$%)$& 2
h. M%*,'% a*au *a*a aa &n$%)$& 2
&. P%a)$anaan &n$%)$& 2
+ Ka$&5&)a$& "ahaa 2
). La,an &n$%)$& 21. T&n'a) anu* &n$%)$& 2
-. E=aua$& ha$& *&n'a) anu* &n$%)$& 2
n. D,)u-%n*a$& 2
@.3. E=aua$& K%a*uhan T%ha'a K%*%n*uan P%a*uan P%un'an(+un'an(an'an P%$aa*an La&nna an( *%)a&*
8
#P,$%'u %=aua$& )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&nna an( *%)a&*
2
E=aua$& )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an
'an %$aa*an a&nna an( *%)a&* $%aa "%)aa
2
R%nana 'an %a)$anaan *&n'a) anu* ha$& % =aua$& )%a*uhan *%ha'a)%*%n*uan %a*uan %un'an(+ un'an(an 'an %$aa*an a&nna an(*%)a&*
2
R%)a-an %=aua$& )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an 'an %$aa*an a&nna an( *%)a&*
2
@.4. P%n%&'&)an )%%a)aan! )%a'&an "%"ahaa! 'an %na)&* a)&"a* )%a 24
P,$%'u %n%&'&)an )%%a)aan! )%a'&an "%"ahaa! 'an %na)&*a)&"a* )%a
2
P,$%'u %n%&'&)an )%%a)aan! )%a'&an "%"ahaa! 'an %na)&*a)&"a* )%a $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
a. P%a,an a#a 2 ". P%n(a-anan ,)a$& 'an "aan( "u)*& '& *%-a* )%a'&an 2
. P%-"%n*u)an *&- %n%&'&)an 2
'. Tahaan %n%&'&)an:1. P%n(u-uan 'a*a 'an &n5,-a$& 2
2. E=aua$& 'an ana&$&$ 2
3. K%$&-uan 'an %),-%n'a$& 2
%. T&n'a) anu* ha$& %n%&'&)an 2
5. P%a,an 'an ',)u-%n*a$& ha$& %n%&'&)an 2
R+ K,-un&)a$& ha$& %n%&'&)an 2
?a)*u %n%&'&)an )%%a)aan 'an )%a'&an "%"ahaa 2
?a)*u %n%&'&)an %na)&* a)&"a* )%a 2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 111/120
+ 111 +KRITERIA N I L A
I
E L E ME N
N I L AI
S U B EL E M E
N
N I L AI
S U B
S U B EL E M E
N
T 0 T AL
N I L AI
S U B EL E ME N
N NILAI AUDIT
I L A I
M A K S
IM U M
7A
A U D I
T 7B
T
0 T A L
N1 L A I
S
uB E L EM E N
B O B
0 T
N1 L A I
S U B EL E M E
N
@.9. E=aua$& P%n(%,aan A'-&n&$*a$& K%$%a-a*an P%*a-" an(an 34
E=aua$& Bu)u Ta-"an(! Bu)u Da5*a K%%a)aan Ta-"an(! 'an
%a,an %n(%,aan K%$%a-a*an P%*a-"an(an
2
@.9.1. Bu)u Ta-"an( <E=aua$& Bu)u Ta-"an( $%)uan(+ )uan(na *%'&&
a*a$:a. P%a)$anaan %&n*ah! aan(an! %*unu)! $%*a
%-"%&*ahuan 'a& KAIT 'an In$%)*u Ta-"an(2
". P%n'a5*aan+%n'a5*aan an( '&%$aa*)an
'aa- )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(anan( $%)uan(+)uan(na *%'&& a*a$:
1. P%&-ahan #%#%nan( KTT 22. P%n'a5*aan *%na(a *%)n&) )hu$u$
%*a-"an(an2
@.9.2. Bu)u Da 5*a K% % a )a an Ta-"an( 20E=aua$& Bu)u Da5*a K%%a)aan Ta-"an( $%)uan(+
)uan(na *%'&&a*a$:
a! N,-, uu* )%%a)aan *a-"an( un*u) 1 7$a*u),"an '%n(an 1 7$a*u %n,-,an
2
". ?a)*u! ha&! 'an a- )%%a)aan 2. T%-a* )%%a)aan 2'. Na-a! %n&$ )%a-&n! 'an u-u 'a& ),"an
)%%a)aan2
%. Ja"a*an 'an "%aa a-a '&%(an( ,%h ,an(
an( -%n'aa* )%%a)aan2
5. S&5a* )%%a)aan 2(+ P%)%aan an( $%'an( '&a)u)an a'a $aa*
)%%a)aan2
h. Sa)$&+$a)$& )%%a)aan 2&. Ua&an *%n*an( )%%a)aan 'an $%"a"+ $%"a"na
an( '&"ua* 'an '&*an'a*an(an& ,%h KTT a*au,an( an( '&*unu) ,%h KTT
2
&+ ?a)*u '&a,)an )%a'a KAIT [email protected]. P%a,an %n(%,aan K%$%a-a*an
P%*a-"an(an<
E=aua$& P%a,an %n(%,aan K%$%a-a*anP%*a-"an(an $%)uan(+ )uan(na *%'&& a*a$:
a. K%*%a*an #a)*u %na-a&ana,an
2
". K%$%$ua&an &$& a,an 2. I$& a,an 2@.<. Au'&* In*%na P%n%aan SMKP M&n%"a 14
P,$%'u au'&* &n*%na %n%aan SMKP M&n%"a 2P,$%'u au'&* &n*%na %n%aan SMKP M&n%"a -%&u*&:
a . Ruan( &n()u 2 ". %)u%n$& 2. M% *,',,(& 2'. K,-%*%n$& au'&*, 2%. Tan((un( a#a" 'an %$aa*an %a)$anaan au'&* 25. P%a,an ha$& au'&* 2
@.6. T&n'a) Lanu* K%*&'a)$%$ua&an 12
P,$%'u *&n'a) anu* )%*&'a)$%$ua&an 2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 112/120
+ 112 +KRITERIA N I L A
I
E L E ME N
N I L AI
S U B EL E M E
N
N I L AI
Su
B S
uB E L EM E N
T0 T A L
N1 L A I
S
uB E L EM E N
N NILAI AUDIT
I L A I
M A K SIM U M7A
A U D I
T 7B
T
0 T A L
N1 L A I
S U B EL E M E
N
B 0 B 0 T
N IL A I
S U B EL E M E
N
P,$%'u *&n'a) anu* )%*&'a)$%$ua&an $%)uan(+ )uan(na *%'&& a*a$:
a. I'%n*&5&)a$& 'an %"a&)an )%*&'a)$%$ua&an 2 ". Ana&$&$ %n%"a" )%*&'a)$%$ua&an 2. E=aua$& )%"u*uhan *&n'a)an un*u) -%n%(ah )%*&'a)$% $u a&an 2
'. Ca*a*an 'an ),-un&)a$& ha$& *&n'a)an %"a&)an'an %n%(ahan
2
%. E=aua$& %5%)*&5&*a$ *&n'a)an %"a&)an 'an %n%(ahan 2
&@I. DOKUMENTASI 90 <8 90
@I. 1. P%nu$unan Manua SMKP M&n%"a 10Manua SMKP M&n%"a *%',)u-%n*a$&)an $%$ua& '%n(an ),n'&$&
%"au2
Manua SMKP M&n%"a ! 2Manua SMKP M&n%"a -%&u*&:
a. Ruan( &n()u SMKP M&n%"a 2 ". P,$%'u *%',)u-%n*a$& an( '&*%*a)an un*u) SMKP M&n%"a 2
. Ua&an 'a& &n*%a)$& an*aa %%-%n+%%-%n 'aa- SMKP M&n%"a'an auan ',)u-%n 'a& %%-%n *%)a&*
2
@I.2. P%n(%n'a&an D,)u-%n 28P,$%'u %n(%n'a&an ',)u-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an 2
P,$%'u %n(%n'a&an ',)u-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an -%&u*&:
a. P%$%*uuan %n(%uaan;%n%"&*an 'an %n(%n'a&an ',)u-%nan( -%&u*&:
$ 1. D,)u-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an -%-una& &'%n*&5&)a$&$*a*u$
2
2. D,)u-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an -%-una& #%#%nan( 2
3. D,)u-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an -%-una& *an((a %n(%uaan
2
4. D,)u-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an -%-una& *an((a %u"ahan
2
9. P%n%&-a '&$*&"u$& ',)u-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an
*%an*u- 'aa- ',)u-%n *%$%"u*2
<. D,)u-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an %'&$& *%"au '&$&-an$%aa $&$*%-a*&$ a'a *%-a* an( '&*%n*u)an $%h&n((a -u'ah
'&a)$%$ 'an '&"aa
2
6. D,)u-%n u$an( $%(%a '&$&n()&)an 'a& %n((unaanna$%'an()an ',)u-%n u$an( an( '&$&-an un*u) )%%uan
*%*%n*u '&"%& *an'a )hu$u$
2
". P%u"ahan 'an -,'&5&)a$& ',)u-%n an( -%&u*&:
1. T%'aa* $&$*%- un*u) ',)u-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an 2
2. T%'aa* $&$*%- un*u) -%n%*uu& %u"ahan ',)u-%n
K%$%a-a*an P%*a-"an(an2
F
T%'aa* )%*%an(an 'an -%n(&n5,-a$&)an )%a'a &ha) *%)a&* 'aa- ha *%a'& %u"ahan ',)u-%n a*au a-&anna
2
T%'aa* ,$%'u %n(%n'a&an ',)u-%n 2 9. T%'aa* $*a*u$ 'a& $%*&a ',)u-%n *%$%"u* 'aa- uaa
-%n%(ah %n((unaan ',)u-%n
an( u$an(
2
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 113/120
+ 113 +KRITERIA N I L A
I
E L E ME N
N I L AI
S U B EL E M E
N
N I L A I
S U B
SuB E L E
M E N
T0 T A L
N1 L A I
S U B EL E ME N
N I L AI
M A K SI
M U M
7A
NILAI AUDIT
A U D I
T 7B
T
0 T A L
N1
L A I
S U B EL E M E
N
B O B
0 T
N1
L A I
S U B EL E M E
N
. I'%n*&5&)a$& 'an %n(%,aan ',)u-%n+',)u-%n an( "%a$a 'a&ua an( *%)a&*
2
@I.3. P%n(%n'a&an R%)a-an 1<
P,$%'u %n(%n'a&an %)a-an SMKP M&n%"a 2P,$%'u %n(%n'a&an %)a-an SMKP M&n%" -%&u*&:
a. Ta*a aa -%n(&'%n*&5&)a$& %)a-an 2
A ". Ta*a aa -%n&-an %)a-an 2
. Ta*a aa -%&n'un(& %)a-an 2
'. Ta*a aa -%n(a)$%$ %)a-an 2
%. Ta*a aa -%n%n*u)an -a$a $&-an %)a-an 2
5. Ta*a aa -%-u$nah)an %)a-an 2
R%)a-an '&',)u-%n*a$&)an a(a *%*a 'aa* '&"aa! '&&'%n*&5&)a$&! 'an
'&*%u$u&
2
@I.4. P%n%*aan J%n&$ D,)u-%n 'an R%)a-an 14
P%u$ahaan *%ah -%n%*a)an %n&$ ',)u-%n 'an %)a-an $%$ua& '%n(an%%-%n+%%-%n SMKP M&n%"a an( -%&u*&:
a. K%"&a)an 2
". P%%nanaan 2
. O(an&$a$& an %$,n% 2
'. I-%-%n*a$& 2
%. E=aua$& 'an *&n'a) anu* 2
5. D,)u-%n*a$& 2
(+ T&nauan -ana%-%n 2
@II. TINJAUAN MANAJEMEN 90
T&nauan -ana%-%n '&&-&n ,%h -ana%-%n *%*&n((& 2
T&nauan -ana%-%n '&a)u)an $%aa "%)aa 'an *%%nana 2
Ma$u)an *&nauan -ana%-%n $%)uan(+)uan(na -%&u*&:
a. K%"&a)an K%$%a-a*an P%*a-"an(an 2
". a$& au'&* %n%aan SMKP M&n%"a 2
. Da5*a &$&), 2
'. a$& %=aua$& )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an
'an %$aa*an a&nna an( *%)a&*
2
%. T&n'a) anu* *%ha'a *&nauan -ana%-an $%"%u-na 2
5. a$& 'a& a*&$&a$& 'an ),n$u*a$& 2
(+ K,-un&)a$& an( "%hu"un(an '%n(an &ha) %)$*%na *%)a&*! *%-a$u) )%uhan+)%uhan
2
h. T&n()a* %naa&an )&n%a K%$%a-a*an P%*a-"an(an! *%-a$u) *uuan!$a$aan! 'an ,(a-
2
&. S*a*u$ %n%&'&)an )%%a)aan! )%a'&an "%"ahaa! 'an %na)&* a)&"a* )%a!
*&n'a)an %"a&)an! 'an %n%(ahan
2
. P%u"ahan an( *%a'&! *%-a$u) %a*uan %un'an(+ un'an(an 'an $*u)*u ,(an&$a$& K%$%a-a*an P%*a-"an(an
2
). R%),-%n'a$& %n&n()a*an K%$%a-a*an P%*a-"an(an 2
K%u*u$an 'an *&n'a) anu* *&nauan -ana%-%n 2
K,-un&)a$& 'an '&$*&"u$& ha$& *&nauan -ana%-%n 2
TOTAL 1000
III. KATEGORI ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 114/120
+ 114 +III. KATEGORI TEMUAN AUDIT
T%-uan ha$& au'&* '&"a(& -%na'& *&(a )a*%(,& a&*u:
III. 1. Ka*%(,& K&*&)a
T%-uan ha$& au'&* )a*%(,& )&*&)a a'aah *%-uan an( 'aa* -%n(a)&"a*)an )%-a*&an (fatality).
Aa"&a *%'aa* ha$& *%-uan au'&* '%n(an )a*%(,& )&*&)a a'a $ua*u )%(&a*an an( $%'an( "%an($un(! -a)a )%(&a*an au'&* '&h%n*&)an $%-%n*aa. Au'&*, hau$ $%(%a -%na-a&)an*%-uan )&*&)a *%$%"u* )%a'a KTT un*u) P%u$ahaan P%*a-"an(an a*au )%a'a PJO un*u) P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an.
P%u$ahaan P%*a-"an(an a*au P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an hau$ -%-"ua* *&n'a)an %"a&)an*ana #a)*u *un'a 'an -%a)u)an %=aua$& *%ha'a ,*%n$& *%-uan )&*&)a $%ua a'a $%-ua)%(&a*an an( $%'an( "%an($un( $%$ua& '%n(an uan( &n()u au'&*. Au'&* 'aa* '&anu*)an)%-"a& $%*%ah %=aua$& *%$%"u* '&a)u)an.
111.2. Ka*%(,& Ma,
T%-uan ha$& au'&* )a*%(,& -a, a'aah *%-uan an(:
a. *&'a) -%-%nuh& )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an
b. a'a ha$& %-%&)$aan %%-%n '&*%-u)an $u"%%-%n an( n&a&na )uan( 'a& 90 7&-a
uuh %$%n n&a& -a)$&-a $u"%%-%n
*%$%"u*
c. *%'aa* *%-uan -&n, un*u) $a*u $u"%%-%n au'&* '& %"&h 'a& 30 7*&(a uuh %$%n ,)a$&a*au *%-uan an( "%uan(.
Au'&*, hau$ -%na-a&)an *%-uan ha$& au'&* '%n(an )a*%(,& -a, )%a'a KTT un*u) P%u$ahaan P%*a-"an(an a*au )%a'a PJO un*u) P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an 'aa- an()a#a)*u *&'a) %"&h 'a& 24 7'ua uuh %-a* a-.
P%u$ahaan P%*a-"an(an a*au P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an hau$ -%-"ua* %nana *&n'a)an
%"a&)an 'an %n%(ahan un*u) *%-uan -a, un*u) '&$a-a&)an )%a'a au'&*, 'an
-%n'aa*)an =%&5&)a$& 'a& au'&*, 'aa- an()a #a)*u *&'a) %"&h 'a& 30 7*&(a uuh ha&
)a%n'% $%a) "%&*a aaa %*%-uan a)h& au'&* '&*an'a*an(an&.
111.3. Ka*%(,& M&n,
K%*&'a)),n$&$*%nan 'aa- )%a*uhan *%ha'a )%*%n*uan %a*uan %un'an(+un'an(an! $*an'a!
%',-an! 'an auan a&nna.
I@. KETENTUAN TINGKAT PENCAPAIAN PENERAPAN SMKP MINERBA
T&n()a* P%naa&an %n%aan SMKP M&n%"a '&*%n*u)an $%"a(a& "%&)u*:
I@. 1. T&n()a*
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 115/120
+ 119 +I@. 1. T&n()a* %naa&an %-%nuhan %n%aan /0 7$%-"&an uuh %$%n 'an *&'a) a'a *%-uan
)a*%(,& -a, *%-a$u) *&n()a* %n&a&an %n%aan -%-ua$)an 'an -%n'aa*)an $%*&5&)a* "%)a*%(,& %-a$.
[email protected] T&n()a* %naa&an %-%nuhan %n%aan 80 7'%aan uuh %$%n +
< /0 7$%-"&an uuh %$%n 'an *&'a) a'a *%-uan )a*%(,& -a, *%-a$u) *&n()a* %n&a&an %n%aan "a&) 'an -%n'aa*)an $%*&5&)a* "%)a*%(,& %a).
[email protected]. T&n()a* %naa&an %-%nuhan %n%aan 60 7*uuh uuh %$%n +
< 01 7'%aan uuh %$%n 'an *&'a) a'a *%-uan -a, *%-a$u) *&n()a* %n&a&an %n%aanu)u 'an -%n'aa*)an $%*&5&)a* "%)a*%(,& %un((u.
[email protected]. T&n()a* %naa&an %-%nuhan %n%aan 60 7*uuh uuh %$%n *%-a$u) *&n()a* %n&a&an
%n%aan )uan( 'an hana -%n'aa*)an $ua* )%*%an(an *%ah '&au'&* SMKP M&n%"a.
[email protected]. T%ah '&a)u)an au'&*! a)an *%*a& *%-uan -a, *&'a) 'aa* *%%nuh& %"&h 'a& 30 7*&(a uuh ha&
)a%n'%! -a)a *&'a) a)an '&"%&)an $ua* )%*%an(an *%ah '&au'&* SMKP M&n%"a.
MENTERI ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL REPUBLIK INDONESIA!
ttd. SUDIRMAN SAID
Sa!inan sesuai denan as!inya KEMENTEraA$TENER%I
DAN SUMBER DAYA MINERAL
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 116/120
& Ke'a!(k B iro H u ku m,LAM PI RAN III
PERATURAN MENTERI ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERALREPUBLIK INDONESIA NOMOR 38 TAUN 2 014 TENTANG
PENERAPAN SISTEM MANAJEMEN KESELAMATANPERTAMBANGAN MINERAL DAN BATUBARA
ORMAT LAPORAN AUDIT PENERAPAN SMKP MINERBA
,-a* a,an au'&* %n%aan SMKP M&n%"a -%&u*&:
a. a*a "%a)an(
b. (a-"aan u-u- P%u$ahaan
c. &n()u au'&*
d. %a)$anaan au'&* 'an *&- au'&*,
e. &n()a$an a,an 'an %n&a&an au'&* 'an
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 117/120
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 118/120
TANGGAL;BULAN;TAUN PELAKSANAAN AUDITLATAR BELAKANG
Au'&* SMKP M&n%"a &n& -%ua)an "a(&an 'a& %n%aan E%-%n SMKP M&n%"a $%$ua&'%n(an )%*%n*uan 'aa- P%a*uan M%n*%& En%(& 'an Su-"% Daa M&n%a N,-, ...Tahun 2014 *%n*an( P%n%aan S&$*%- Mana%-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an M&n%a 'anBa*u"aa.
Au'&* SMKP M&n%"a &n& "%*uuan un*u) -%n'aa*)an (a-"aan *&n()a* %n%aan SMKPM&n%"a '& P%u$ahaan +na!a Perusahaan9 $%a) %&,'% +tanggal/ bulan/ tahun9 $a-a&'%n(an %&,'% +tanggal/ bulan/ tahun9,
GAMBARAN UMUM PERUSAAAN
A'aun (a-"aan u-u- P%u$ahaan +na!a Perusahaan9 a'aah
$%"a(a& "%&)u*:
II. 1. M%n%a$)an &n5,-a$& *%)a&* ',-&$&& 'an %(a&*a$ P%u$ahaan an( '&au'&*Q.
11.2.M%n%a$)an &n5,-a$& )%(&a*an P%u$ahaan! %n&$ %&>&nan! %n&$ ),-,'&*a$ *a-"an(! u-ah ,'u)$&! $*u)*u ,(an&$a$&! %n&$ 'an u-ah )%(&a*an! u-ah %)%a*a-"an(! 'an u-ah
%aa*anQ.
11.3.M%n%a$)an &n5,-a$& SMKP M&n%"a an( '&*%a)an
P%u$ahaanQ
LINGKUP AUDIT
Au'&* SMKP M&n%"a &n& -%ua)an audit internal/e%sternal an( -%ua)an au'&* "%)aa
'a& %&,'% $%"%u-na un*u) -%n'aa*)an (a-"aan *&n()a* %n%aan SMKP M&n%"a a'a P%u$ahaan +na!a Perusahaan9
Au'&* SMKP M&n%"a &n& '&a)$ana)an '%n(an -%n(a-"& $a-% $%)uan(+)uan(na 307*&(a uuh %$%n 'a& $%*&a a%a )%(&a*an
an( *%'&& a*a$:
a. $%"u*)an na-a a%a $a*u an( "%a'a '& P%u$ahaan an( -%na'&
,"%) au'&*Q
b. $%"u*)an na-a a%a 'ua an( "%a'a '& P%u$ahaan an( -%na'&
,"%) au'&*Q
c. $%"u*)an na-a a%a *&(a an( "%a'a '& P%u$ahaan an( -%na'&
,"%) au'&*Q
d. $%"u*)an na-a a%a %-a* an( "%a'a '& P%u$ahaan an(
-%na'& ,"%) au'&*Q
e. $%"u*)an na-a a%a a&nna an( "%a'a '& P%u$ahaan an( -%na'& ,"%) au'&*Q.
I@. PELAKSANAAAN ...
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 119/120
PELAKSANAAN AUDIT TIM AUDITOR
Au'&* SMKP M&n%"a '&a)u)an ,%h +internal auditor perusahaan/na!a le!baga auditor
independen dala! hal !erupa%an audit e%sternal9 an( '&a)$ana)an $%a) %&,'%
+tanggal/bulan/tahun9 $a-a& '%n(an %&,'% +tanggal/bulan/tahun9, '%n(an *&- au'&*,
an( *%'&& a*a$:
V. RINGKASAN LAPORAN PENILAIAN AUDIT @.. a$& Au'&*
a$& Au'&* SMKP M&n%"a an( '&a)$ana)an *%ha'a P%u$ahaan +na!a Perusahaan9 a'aah audit internal/e%sternal $%a) %&,'%+tanggal/bulan/tahun9 $a-a& '%n(an %&,'% +tanggal/bulan/tahun9,'%n(an -%-%,%h &n5,-a$& $%"a(a& "%&)u*:
@. 1.1. M%n%a$)an &n()a$an &n5,-a$& a)*%) *%"a&) %n%aan SMKPM&n%"a $%*&a %%-%n SMKPQ
@. 1.2. M%n%a$)an &n()a$an &n5,-a$& -%n(%na& *%-uan+ *%-uan)a*%(,& )&*&)a 'an )a*%(,& -a,
@.2. T&n()a* P%naa&an P%n%aan SMKP M&n%"a
S%anu*na! "%'a$a)an P%',-an P%n&a&an P%n%aan SMKP M&n%"a$%"a(a&-ana '&-a)$u' 'aa- La-&an II P%a*uan M%n*%& En%(& 'anSu-"% Daa M&n%a N,-, ... Tahun 2014 *%n*an( P%n%aan S&$*%-
Mana%-%n K%$%a-a*an P%*a-"an(an M&n%a 'an Ba*u"aa! -a)a*&n()a* P%naa&an P%n%aan SMKP '& P%u$ahaan +na!a Perusahaan9a'aah +nilai prosentasi ting%at pencapaian penerapan S:6P :inerba9 'an-%n'aa*)an S%*&)a* +e!as, pera%, perunggu, atau surat %eterangan telahdila%u%an audit S:6P :inerba9.
VI. LAMPIRAN + LAMPIRAN
1. ORMULIR KRITERIA AUDIT
2. TINDAK LANJUT AUDIT
3. DATAR ADIR PESERTA PERTEMUAN PEMBUKAAN AUDIT
4. DATAR ADIR PESERTA PERTEMUAN PENUTUPAN AUDIT
5. RESPON PERUSAAAN TERADAP PELAKSANAAN AUDIT
Ja)a*a!
D&"ua* ,%h!
TIM +2&34A5 A782&O4 P347SA;AA/A:A 53:<A=A A782&O4
283P383 8A5A: ;A5 :347PA6A A782& 36S&34A59>
I@.
L%a' Au'&*,
Au'&*,
Na-a L%a' Au'&*,Q
Na-a Au'&*,Q
Na-a Au'&*,QAu'&*,
7/21/2019 Permen ESDM No. 38 Tahun 2014
http://slidepdf.com/reader/full/permen-esdm-no-38-tahun-2014 120/120
1. L%a' Au'&*, : . ... .. ... .. ... .. ... .. ... .. ... .. ... ... .. ... .. ... .. *an'a *an(anQ
2. Au'&*, ..
.
D&$*&"u$& a,an (dala! hal !erupa%an audit e%sternal*
1. P&-&nan P%u$ahaan P%*a-"an(an a*au P%u$ahaan Ja$a P%*a-"an(an
2. K%-%n*%&an an( -%n%%n((aa)an uu$an %-%&n*ahan '& "&'an( %*a-"an(an-&n%a 'an "a*u"aa
3. D&na$ *%)n&$ ,=&n$& an( -%-una& *u(a$ ,),) 'an 5un($& '& "&'an(
%*a-"an(an -&n%a 'an "a*u"aa a'a %-%&n*ah ,=&n$&
MENTERI ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL REPUBLIK INDONESIA!
ttd.
SUDIRMAN SAID
S)iinan sesuai denan as!inyaKEMENTE*iMA!+* ENER%I DAN SUMBER DAYA MINERAL, Ke'a*aNBiro Hukum,
*an'a *an(anQ*an'a *an(anQQ
2. Au'&*, 3. Au'&*,