laporan resmi praktikum kimia analitik 2015

Upload: suryadi

Post on 07-Jul-2018

229 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    1/47

    LAPORAN RESMI

    PRAKTIKUM KIMIA ANALISIS

    DISUSUN OLEH :

     NAMA : SURIYADI

    MHS : 410014104

    KELOMPOK : 2F

    JURUSAN TEHNIK GEOLOGI

     SEKOLAH TINGGI TEKNOLOGI NASIONAL

    YOGYAKARTA

    2015

    1

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    2/47

    HALAMAN PENGESAHAN

    LAPORAN PRAKTIKUM KIMIA ANALITIK 

    DISUSUN OLEH :

    ( SURIYADI )

     Nim : 410014104

    La!"a# i#i $i%&% $a# $ia'&a# %*a+ai %,a"a- m#+i&-i "%!#% %"-a %*a+ai "a#+aia#

    -&+a% a.i" "a-i&m imia a#a/i-i -a. a'a"a# 20142015

    J&"&%a# T.#i G!/!+iS!/a. Ti#++i T.#!/!+i Na%i!#a/ Y!+,aa"-a

    DISAHKANYOGYAKARTA 2015 OLEH :

    DOSEN PENGAMPU ASISTEN DOSEN

    ( D"a3 H'3 S"i#i#+ P#i M3Si3 ) ( Di,!! S&,a-#! )

     Ni : 412414 Nim : 41001006

    JURUSAN TEHNIK GEOLOGI

    SEKOLAH TINGGI TEHNOLOGI NASIONAL

    YOGYAKARTA

    2015

    2

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    3/47

    KATA PENGANTAR 

      P&'i $a# %,&&" .a$i"a- ALLAH Ya#+ Ma.a K&a%a a"#a .a#,a !/.Ra.ma-7N,a ,a#+

    $i/ima.a# a$a #,&% maa $#+a# $miia##,&% $aa- m#,/%aia#

    /a!"a# P"a-i&m Kimia A#a/i%i% i#i3P"a-i&m Kimia A#a/i%i% i#i a$a/a. %*a+ai *&-i .a%i/

    $a"i "8!*aa#7"8!*aa#,a#+ $i/a&a# %aa- "a-i&m $a# -& m/#+ai -&+a% $a"i

    P"a-i&m KimiaA#a/i%i%

      La!"a# i#i $i%&% *"$a%a"a# $a-a 9 $a-a ,a#+ $i"!/. %/ama m#+i&-i "a-i&m

    Kimia A#a/i%i% $a# *&&9 *&& ,a#+ mm*a.a% Kimia A#a/i%i% %"-a""#%i /ai# ,a#+

    %a#+a- m#'a#+ $a/am #,&%a# /a!"a# i#i3P#,&% m#,a$a"i *a.;a /a!"a# i#i 'a&.

    $a"i %m&"#a a"#a-"*a-a%#,a mam&a# $a# #+-a.&a# $a"i #,&% O/. a"#a

    i-&#,&% %a#+a- m#+.a"aa# "i-i $a# %a"a# ,a#+ *"%ia- mm*a#+

    $mi%m&"#aa# /a!"a# i#i3Da# a$a %ma-a# i#i #,&% '&+a i#+i#

    m#,amaia# &8aa#-"ima a%i. a$a :

    13 I*& D"a3 H'3S"i Ni#+ P#i M3Si %/a& $!%# #a#+++ 'a;a*%a/i+&%

     m*im*i#+ "a-i&m ,a#+ -/a. *a#,a mm*"ia# ma%&a#,a#+ %a#+a- *"a"-i3

    23

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    4/47

    DAFTAR ISI

    J&$&/33333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333331

    Lm*a" P#+%a.a#2

    Ka-a P#+a#-a"333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333

    Da-a" i%i33333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333334

    a"a K"'a 33321

    232343 La!"a# A#a/i%a Ka-i!#3324

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    5/47

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    6/47

    3P %"i#+a/i 'a&. /*i. m&"#i $a"ia$a "a+#%ia U3S3P3

    83 Ra+#%ia U3S3P ,ai-& mm#&.i "%,a"a-a# m&"#ia# ,a#+ $i--aa# !/.U#i-$

    S-a-% P.a"ma8!!ia3

    $3 Ba- imia *"m&& "a+#%ia ("a+#-7+"a$) mm#&.i %%iia%i ,a#+$i--aa# !/.

    K!mi- Ra+#%ia A#a/i%i%i% $a"i Ma%,a"aa- Kimia Am"iaS"ia-3 (U#$";!!$ 16=)

    6

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    7/47

     P#+&'ia# a#i!# $a/am /a"&-a# .#$a#,a $i/a&a# m#&"&- &"&-a#:

    13 U'i %&/a-

    23 U'i -& @a- "$&%i

    3 U'i -& @a- #+!%i$

    43 U'i $#+a# /a"&-a# "a #i-"a-

    53 U'i $#+a# /a"&-a# Ka/%i&m /!"i$a

    =3 U'i $#+a# /a"&-a# *%i (III) /!"i$a3 (!+/ 165)

      U#-& "/&a# %am/ $i$i.a# $#+a# /a"&-a# Na2>O '#&. "a-i% %m&ai!# /!+am

    m#+#$a %*a+ai a"*!#a- $a# i/-"a- a-a& %-"a %!$a (ES) $iaai-& #+&'ia#

    a#i!#3

    13 K/!m! Ni-"a-

    23 K/!m! S&/a-

    3 K/!m! Ha/!+#i$a

    Pa$a $a%a"#,a !#% $a%a" a#a/i%i% imia $aa- $i*a+i a-a% $&a *a+ia#,ai-&:

    13 a#a/i%i% &a/i-a-i ,ai-& a#a/i%i% ,a#+ *".&*+a# $#+a# i$#-iia%i%&a-& @a- a-a&

    8am&"a# ,a#+ -i$a $i-a.&i3

    23 a#a/i%i% &a#-i-a-i ,ai-& a#a/i%i% imia ,a#+ m#,a#+&- #-&a# '&m/a. @a-

    -"-#-& ,a#+ a$a $i $a/am %&a-& %am/ (8!#-!.)

      A$a $&a a% #-i+ $a/am a#a/i%i% &a/i-a-i ,ai-& mi%a.a# $a#i$#i-iia%i3 K$&a

    a% i#i $i/a#$a%i !/. /a"&-a# %amaa# m*#-&a# %#,a;a !m/% !%i$a%i

    "$&%i %ia- +&aa# $a# %-"a%i3 Sia-7%ia- i#i%*+ai %iCa- "i!$i8 m#'&a#

    8#$"+a# $a/am /a"&-a# /!"i$a%&/i$ .i$"!%i$a a"*!#a- %&/a- $a +a"am7+a"am

    /ai##,a $a"i /!+am3a/a&& a#a/i%i% &a/i-a-i %&$a. *a#,a $i-i#++a/a# #am

    a#a/i%i%&a/i-a-i i#i m"&aa# a/ia%i "i#%i7"i#%i &m&m $a# !#%7!% $a%a",a#+

    -/a. $i/a'a"i $a/am imia $a%a"3

     S-/a. m/a&a# a#a/i%i% &a/i-a-i $i-a.&i !m!## aa a-a&#+!-!" aa ,a#+ a$a

    $a/am %am/ -"-#-& %"i#+a/i $i"/&a# i#!"ma%i-+am*a.a# m#+#ai *"aa *a#,a

    ma%i#+7ma%i#+ !m!## a-a& +!-!"-"%*&-3

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    8/47

    $3 K!m*i#a%i $a"i 1 $a# 2 a-a& 1 $a# 3

      Ra%i7"a%i $a# %m&a a#i!# i#i aa# i-a /a'a"i %8a"a %i%-ma-i% a$a .a/ama#

    .a/ama# *"i&-3 U#-& mm&$a.a# "a%i $a"i a%am7a%am !"+a#i -"-#-& $i/!m!a#

     *"%ama7%ama i#i m/i&-i a%-a- !"ma- !%a/a- -a"-"a-%i-"a- %a/i%i/a- *#@!a- $a#

    %&%i#a- %#$i"i mm*#-& %&a-& +!/!#+a# ,a#+/ai# /a+i %m&a#,a mm*"i ;a"#aa#

    a-a& #$aa# ,a#+ .a% %-/a.$i-am*a.a# /a"&-a# *%i (III) /!"i$aa$a %&a-& /a"&-a#

    ,a#+ "a-i% #-"a/3Ra%i $a/am a#i!# i#i aa# /*i. $i/a'a"i %8a"a %i%-ma-i% -&

    mm&$a.a#"a%i $a"i a%am7a%am !"+a#i -"-#-& $i/!m!a# *"%ama7%ama3 Ha/

    i#im/i&-i a%-a- !"mia- !%a/a- %i-"a- %a/i%i/a- $a# *#@!a-3M-!$ -& m#$-%i

    a#i!# mma#+ -i$a %i%-ma-i% %"-i ,a#+ $i+aa#-& a-i!#3 Nam %ma /a%iia%i

     a$a a#i!# *&a#/a. %ma ,a#+ a&a"#a **"aa a#i!# -"ma%& $a/am /*i. $a"i %a-&

    +!/!#+a#3

     

    Ra%i A#i!#

    13 >/7 A+ NO A+>/ (&-i.) NO7A+>/ 2NH A+(NH)2 >/7>/7

    P*(>H>OO)2P*>/2(&-i.) 2 >H>OO7

    23 S27 A+NO A+2S .i-am 2 NO7A+2 HNO 2 A+NOS27 F>/ FS

    .i-am HNOS27 P*(>H>OO)2 P*S .i-am 2 >H>OO7

    3 SO27 A+NO A+2SO &-i. 2 NO7A+2SO 2 HNO 2 A+NO

    H2SO4SO27 OO7P*SO 2 HNO

    P*(NO)2 H2SO

    43 >O27 A+NO A+2>O&-i. 2 NO7A+2>O 2 NO 2 A+NO >O 27

    >O2M+(SO4)2 M+>O&-i. 2 SO427

    53 S2O27 2F>/ F2(S2O) = >/7

    =3 NO7 8!/a- -ii% FSO4 H2SO4NO7 4 H2SO4 = FSO4 = F 2 NO 4

    SO4 4 H2O

    8

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    9/47

    23132 O/

    7 H2SO4

    7 A+NO

    7 HNO

    7 H+2(NO)2

    7 NH4OH

    A#i!# I7:7 KI

    7 Na2S2O

    7 NH4OH

    7 >&SO4

    7 H+2>/2

    A#i!# F(>N)=47:

    7 K4F(>N)=

    7 P*(>H>OO)2

    7 A+NO

    A#i!# >NS7:

    7 F>/

    7 A+NO

    7 HNO

    7 K>NS

    A#i!# >O27:

    7 Na2>O

    7 A+NO

     A#i!# S2O7:

    7 Na2S2O

    7 A+NO

     *3 A/a- :

    7 Ta*+ Ra%i $a# "a 

    7 Pi- &&" $a# i- --%

    7 P#'i- -a*+

    7 ARA KERJA

    9

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    10/47

    ANION KLORIDA ( >I7 )

    Di+aa# /a"&-a# Na>I #8" 

     Na%&a# *&a. -a* + "a%i $#+a# ma%i#+7ma%i#+ 4m/ /a"&-a# Na>I m&$ia# /a&a#

     "8!*aa# *"i&- :

    a3 !!H) maa aa# -"*#-& #$aa# *8/2 8!*a /a"&-a#

    $a/am amm!#ia ".a-ia# aa ,a#+ -"'a$i

    ANION IODIDA (I)

    Di+aa# a/i&m i!$i$

    La&a#/a. /a#+a. "'a %"-i a$a a#i!# /!"i$am&$ia# /a#'&-a# $#+a# mm*"ia#

     "a%i *"i&- i#i :

    a3 NS7)

    Di+aa# /a"&-a# K 4F(>N)= $a# /a"&-a# K>NS ma%&a# /a"&-a# "-ama $a/am %*&a.

    -a*+ "a%i $a# /a"&-a# $&a ma%&a# $a/am $&a *&a. -a*+ -a*+ "a%i $a#

     *"ia# "a%i *"i&- i#i :

    a3 Pa$a /a"&-a# "-ama -am*a.a# /a"&-a# -im*a/ a%-a- P*(>H>OO)2 maa aa#

    -"'a$i #$aa# &-i. #$aa# i#i -i$a /a"&- $a/am a%am #i-"a- #8"3

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    11/47

     *3 Pa$a /a"&-a# $&a *"ia# a$a -a*+ "a%i %a-& "a #i-"a- maa aa# -"*#-&

    #$aa# A+>NS ,a#+ *";a"#a &-i.

    83 Pa$a -a*+ ,a#+ %a-& #,a *"ia# /a"&-a# F>I maa aa# -"*#-& %#,a;a

    !m/ *";a"#a m"a. ""i ".!$a#i$a3

    ANION KARO7) DAN ANION TIOSULFAT(S2O

    7)

    Di+aa# /a"&-a# Na2>O $a# /a"&-a# Na2S2O

    Ma%&a# /a"&-a# "-ama $a/am %*&a. -a*+ "a%i $a# /a"&-a $&a $a/am $&a

     *&a. -a*+ "a%i $a# ma%i#+ ma%i#+ -a#*a.a# "a%i *"i&- i#i :

    a3 La"&-a# "-ama a$a %*&a. -a*+ "a%i -am*a.a# /a"&-a# A+NO maa aa#

    -"*#-& #$aa# A+>O -am*a.a# A+NO *"/*i. ama-i aa ,a#+ -"'a$i  *3 Pa$a /a"&-a# $&a -am*a.a# -a*+ "a%i %a-& /a"&-a# a%am %&/a- #8" maa aa#

    -"*#-& +a% ,a#+ *"*a& m"a#+%a#+ 112S $a# #$aa# */"a#+ %

    83 Pa$ -a*+ "a%i ,a#+ %a-,a -am*a.a# /"&-a# "a #i-"a- aa# -"*#-&

    #$aa# &-i. A+2S20 YANG m&$ia# m#'a$i i#+ 8!/a- $a# a.i"#,a .i-am

    a"#a -"*#-& A+2S

    ANION SULFAT (SO427)

    Di+aa# /a"&-a# NaSO4

    Ma%&a# /a"&-a# -"%*&- $a/am $&a *&a. -a*+ "a%i $a# -am*a.a# ma%i#+ ma%i#+

    -ia "a%i *"i&- i#i :

    a3 Tam*a.a# /a"&-a# / maa aa# -"*#-& #$aa#

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    12/47

    231343 LAPORAN ANALISA ANION

    13 ANION KLORIDA ( >I7 )

    P"8!*aa# P#+ama-a# Ra%i K%im&/a#

    12

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    13/47

    13 Na>I

    K 2SO4

    $ia#a%a#

    23 Na>I

    A+NO

    7 A+>I

     NH4OH

    7 A+>I HN

    7 a"#a /a"&-a#

     *#i#+

    7 Tim*&/ a%a

    7

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    14/47

    13 K 4F(>N) *

    (>H>OO)2

    P*2F(>N)=HNO

    23 K>NSA+NO

    3 K>NSF>/

    43 P*(>H>OO)2HNO

    La"&-a#

     *";a"#a

     &-i.

    E#$aa#

     *";a"#a &-i.

    La"&-a#

     *";a"#a

    i#+

    E#$aa#

     *"&"a#+

    La"&-a#

     *";a"#a

     &-i.

    E#$aa#

     *";a"#a

     &-i.

    La"&-a#

     *";a"#am"a. .i-am

    T"*#-&

    %#,a;a

    !m/ 

    La"&-a#

     *";a"#a

     *#i#+

    E#$aa#

     *#i#+

    K 4F(N)=*

    (>H>OO)2

    P*2F(>N)4K>O

    P*2F(>N)

    =HNOP*(NO2)H4F

    (N)4

    K>NS A+NO

    KNOA+>N5

    K>NSF>/ K>/

    F(NS)

    P*(>H>OO)2 HNO

    E#$aa#

     *";a"#a

     &-i. $a"i

    P*2F(>N)=

    La"&a#

     *";a"#a

     *#i#+

    E#$aa#

    /a"&- -i$a

    %m&"#a

    La&-a#

     *";a"#a

     &-i.

    T"$aa-

    #$aa#

    A+>NS

    La"&-a#

     *";a"#a.i-am

    E#$aa#

     *";a"#a

    ""i

    ".!$#i$a

    (F>(NS)2)

    La"&-a#

     *";a"#a

     *#i#+

    ANION SULFAT (SO427)

    P"8!*aa# P#+ama-a# Ra%i K%im&/a#

    14

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    15/47

    13 Na2SO4

    I2

    23 Na2SO4 P*

    (>H>OO)2

    7 P*SO4 

    H2SO4

    7 La"&-a#

     *";a"#a

     &-i.

    7 T"$aa-

    #$aa#

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    16/47

    13 A+NOH>/ #8" 

    A+>/ NH4OH

    23 A+NONaOH

      A+2ONH4OH

    3 A+NOK 2>"O4

      A+2>"O4NH4OH

      A+2>aO4HNO

    43 A+NOKI

    A+/ NH4OH

    A+/Na2S2O

    La"&-a# *";a"#a

     &-i.

    E#$aa# *";a"#a

     &-i.

    La"&-a# *";a"#a

     *#i#+

    E#$aa# /a"&-

    La"&-a# *";a"#a

    8!/a-a#

    E#$aa# *";a"#a

    8!/a-

    La"&-a# *";a"#a

     *#i#+

    E#$aa# /a"&-

    La"&-a# *";a"#a

    m"a.a#

    E#$aa# *";a"#a

    m"a.

    La"&-a# *";a"#ai#+

    E#$aa# /a"&-

    La"&-a# i#+

    -&a *#i#+

    E#$aa# /a"&-

    La"&-a# *";a"#a

     &-i. i#+

    E#$aa# *";a"#a

    i#+

    La"&-a# *";a"#a

     &-i.

    E#$aa# /a"&-

    %*aia#

    La"&-a# &-i.

    i#+ .i'a&a#

    E#$a# %$ii-

    A+NOH>/

    A+>/ HNO

    A+>/ NH4OH

    A+(NH)2>/ 2H2O

    A+NONaOH

    A+2ONaH(NO)2

    A+2ONH4OH

    A+2OHNH4O

    A+NOK 2>"O4

    A+2OHNH4O

    A+2>"O4NH4OHA+(NH)2>" 4 2H2O

    A+2>aO4HNO

    2A+NOH2O

    A+NO KI A+I

    KNO

    2A+/NH4OH

    A+OHNH4/

    2A+/ Na2S2O

    A+2S2O 2 Na/

    E#$aa# A+>/

     &-i.

    E#$aa# /a"&-

    %m&"#a

    E#$aa# A+2O

     *";a"#a 8!/a-

    E#$aa# /a"&-

    %m&"#a

    E#$aa# *";a"#a

    m"a. "a

    "!ma-

    E#$aa# /a"&-%m&"#a

    E#$aa# /a"&-

    %m&"#a

    E#$aa# A+/

     *";a"#a i#+

    E#$aa# -i$a

    /a"&- %m&"#a

    E#$aa# /a"&-

    %m&"#a

    16

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    17/47

    /a"&-

    232 ANALISIS KATION

    232313 DASAR TEORI

    17

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    18/47

      A#a/i%i% &a/i-a-i &m&m#,a -"*a+i a-a% -i+a *a+ia# ,ai-& &'i #$a.&/&a#m"i%aa#

    a-i!# $a# m"i%aa# a#i!#3 Ba- ,a#+ $ia#a/i%i% $aa- *"&a @a-a$a- #!#7/!+am3

    K/a%iia%i i#i $i$a%a"a# a-a% aaa. %&a-& a-i!# *"a%i $#+a#"a+#%ia7 "a+#%ia i#i

    $#+a# mm*#-& #$aa# a-a& -i$a3 S$a#+a# m-!$ ,a#+ $i+aa# $a/am a#i!#

    -i$a %%i%-ma-i a-i!#3 Nam %ma,a#+ $i+aa# *&a#/a. %ma ,a#+ a& a"#a

    a#i!# -"ma%& $a/am /*i.$a"i %a-& +!/!#+a#3

      Di$a/am a-i!# a$a **"aa +!/!#+a# ,a#+ mmi/ii 8i"i .a% -"-#-&$ia#-a"a#,a:

    13 G!/!#+a# I : Ka-i!# +!/!#+a# i#i mm*#-& #$aa# $#+a# a%am/!"i$a #8"3 I!#

    +!/!#+a# i#i a$a/a. P* A+ H+3

    23G!/!#+a# II : Ka-i!# +!/!#+a# i#i *"a%i $#+a# a%am /!"i$a --aimm*#-& #$aa#

    $#+a# .i$"!+# %&/i$a $a/am %&a%a#a a%am mi#"a/#8"3 I!# +!/!#+a# i#i a$a/a. H+ & 8$ A% S* S#3

    3G!/!#+a# III : Ka-i!# +!/!#+a# i#i -i$a *"a%i $#+a# a%am /!"i$a#8" a-a&

    $#+a# .i$"!+# %&/i$a $a/am %&a%a#a a%am mi#"a/ #8"3Nam a-i!# i#i mm*#-&

    #$aa# $#+a# amm!#i&m %&/i$a $a/am%&a%a#a #-"a/ am!#iaa/3 Ka-i!# +!/!#+a# i#i

    >! F A/ >" >! M#B#3

    43G!/!#+a# I : Ka-i!# +!/!#+a# i#i *"a%i $#+a# +!/!#+a# I II III3Ka-i!# i#i

    mm*#-& #$aa# $#+a# amm!#i&m a"*!#a- $#+a#a$a#,a amm!#i&m /!"i$a $a/am

    %&a%a#a #-"a/ a-a& %$ii- a%am3 I!#+!/!#+a# i#i a$a/a. a S"3

    53G!/!#+a# : Ka-i!#7a-i!# ,a#+ &m&m ,a#+ -i$a *"a%i $#+a#"+#%ia7"+#%ia

    +!/!#+a# %*/&m#,a m"&aa# +!/!#+a# a-i!# ,a#+-"a.i"3 Ka-i!# +!/!#+a# i#i

    m/i&-i : M+ K NH43

     

    P"8!*aa# ,a#+ $i/a&a# $a/am "a-i&m imia A#a/i%i% a/i a$a/a. &'ia-i!#3

    P"8!*aa# i#i *"-&'&a# -& m#+i$#-iia%i a-i!# ,a#+ -"$aa-$a/am %&a-& %am/

    m/a/&i &'i %%ii3 La"&-a# %am/ ,a#+ $i+aa# $a/am "8!*aa# a$a/a. *"&a ai"

    /$#+ ai" %+ai $a# ai" /a&-3 K-i+a /a"&-a# %am/-"%*&- %/a#'&-#,a $ii$#-iia%i '#i%

    a-i!# aa ,a#+ -"a#$+ $i$a/am#,a m/a/&i #am*a.a# Ra+# ,a#+ %%ii $a"i

    ma%i#+9 ma%i#+ a-i!# -"%*&-3Ra+# ,a#+ $i+aa# $a/am m#+i$#-iia%i *"a$aa#

    a-i!# $a/am /a"&-a# %am/ ,a#+ -/a. $i%$iaa# a$a/a. H>/ H2SO4 KS>NKI

     NaOHK4F(>N)=$a# H+>/23

    %m&a "a+# -"%*&- m"&aa# "a%i ,a#+ $i*&a-$a/am !#%#-"a%i $a# !m!%i%i -"-#-& a+a" 

    $aa- *""a%i m#i#++a/a# #$aa#

    18

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    19/47

      A-a& "&*a.a# ;a"#a ,a#+ m#'&a# a$a#,a a#$+a# a-i!#7a-i!# -"%*&- $i $a/am

    /a"&-a# %am/ ,a#+ $i+aa#3

      A$a $&a a% #-i+ $a/am a#a/i%i% &a/i-a-i ,ai-& mi%a.a# $a#i$#i-iia%i3 K$&a

    a% i#i $i/a#$a%i !/. /a"&-a# %amaa# m*#-&a#%#,a;a !m/% !%i$a%i

    "$&%i %ia- +&aa# $a# %-"a%i3 Sia-7%ia- i#i%*+ai %iCa- "i!$i8 m#'&a#

    8#$"+a# $a/am /a"&-a# /!"i$a%&/i$ .i$"!%i$a a"*!#a- %&/a- $a +a"am7+a"am

    /ai##,a $a"i /!+am3

      A#a/i%a &a/i-a-i mm,ai a"-i m#$-%i *"a$aa# %&a-& %&"imia $a/am

    8&/ia# ,a#+ -i$a $i-a.&i3 A#a/i%a &a/i-a-i m"&aa# %a/a.%a-& 8a"a ,a#+ a/i#+ -i 

    -& mm/a'a"i imia $a# %&"7%&" %"-a i!#7i!##,a $a/am /a"&-a#3 Da/am m-!$

    a#a/i%i% &a/i-a-i i-a m#++aa#**"aa "a%i $ia#-a"a#,a "a%i +!/!#+a# $a#

     "a%i %%ii $&a"a%i i#i $i/a&a# -& m#+-a.&i '#i% a#i!# a-i!# %&a-&

    /a"&-a#3

      K/a%iia%i i#i $i$a%a"a# a-a% aaa. %&a-& a-i!# *"a%i $#+a#"a+#%ia7 "a+#%ia

    i#i $#+a# mm*#-& #$aa# a-a& -i$a3 S$a#+a#m-!$ ,a#+ $i+aa# $a/am a#i!#

    -i$a %%i%-ma-i a-i!#3 Nam %ma,a#+ $i+aa# *&a#/a. %ma ,a#+ a& a"#a

    a#i!# -"ma%& $a/am /*i.$a"i %a-& +!/!#+a#

     

    Ra%i $a/am a#i!# i#i aa# /*i. $i/a'a"i %8a"a %i%-ma-i% -& mm&$a.a# "a%i

    $a"i a%am7a%am !"+a#i -"-#-& $i/!m!a# *"%ama7%ama3 Ha/ i#i m/i&-i a%-a-

    !"mia- !%a/a- %i-"a- %a/i%i/a- $a# *#@!a-3

     

    Ra%i $a/am a#i!# i#i aa# /*i. $i/a'a"i %8a"a %i%-ma-i% -& mm&$a.a# "a%i

    $a"i a%am7a%am !"+a#i -"-#-& $i/!m!a# *"%ama7%ama3 Ha/ i#i m/i&-i a%-a-

    !"mia- !%a/a- %i-"a- %a/i%i/a- $a# *#@!a-3

    232323 O

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    20/47

      A/a- $a# *a.a# ,a#+ $i"+aa# %/ama "a-i&m imia $a"i a;a/"a-i&m .i#++a

    a.i" a$a/a. %*a+ai *"i&- :

    13 /

     NH4OH

     NaOH

     Na2>O

    K2>"O4

    7 K&"i(>&2) :

     >&SO4

     NaOH

     Na2>O

     NH4OHK I

    7 Ka$mi&m (>$2) :

    >$SO4

     NH4OH

     NaOH

    (NH4)2>O

     *3 Ka-i!# G!/!#+a# III :

    7 A/&mi&m (A/) :

    A/>/

     NH4OH

    H2O

    KOH

    7 F""i ( F) :

    F>/

    KOH

    K>NS

    H>/

    K4F(>N)=

    H2SO4

    7 Ma#+a#! (M#2) :

     M#SO4KOH

     NH4OH

     Na2>O

    7 Ni/ (Ni2) :

     NiSO4

    H>/

     NH4OH

    HNO

    K2>"O4

     NaOH

    83 Ka-i!# G!/!#+a# I :7

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    21/47

    "O4

    H2SO4

    7 Ma+##%i&m (M+2) :

    M+>/2

     NaOH$3 Ka-i!# G!/!#+a# :

    7 Am!#i&m (NH4) :

     NaOH

     NH4OH

    H>/

    23 A/a- :

    Ta*+ Ra%i $a# "a

    Pi- &&" $a# i- --%

    P#'i- -a*+

    ARA KERJA

    13 KATION GOLONGAN I : A+

    P"a ( A+ )

    Di+aa# /a"&-a# A+NO

    Ma%&a# i"a 9 i"a 4 m/ /a"&-a# A+NO a$a ma- *&a. -a*+ "a%i m&$ia#

    -am*a.a# "a%i *"i&- i#i :

    a3 )/a"&-a# amm!#ia

     *3 NaOH maa aa# -"*#-& #$aa# A+2O *";a"#a 8!/a- #$aa# i#i $a/am

    amm!#ia $a# a%am #i-"a-

    83 Ka/i&m "!ma- #-"a/ maa aa# -"'a$i #$aa# m"a. "a "!ma- #$aa# i#i

    /a"&- $a/am amm!#ia $a# a%am #i-"a-

    $3 KI maa aa# -"*#-& A+I ,a#+ *";a"#a i#+ %$ii- /a"&- $a/am amm!#ia $a#/a"&- %m&"#a $a/am #a-"i&m -i!%&/a-3 &SO4

    Ma%&a# /a"&-a# $a/am 4 *&a. -a*+ "a%i ma%i#+ ma%i#+ -am*a.a# "a%i

     *"i&- i#i :

    21

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    22/47

    a3 NaOH maa aa# -"'a$i #$aa# *i"& $a"i >&(OH)2 'ia $ia#a%a# -"*#-& >&O

    ,a#+ *";a"#a .i-am

     *3 NaOH maa aa# -"'a$i #$aa# .i'a& *i"& $a"i *a%a a"*!#a- a$a #am*a.a#

     Na2>O *"/*i. maa aa# -"*#-& "i%-a/ >&>O2 $a# >&(OH)27H2O #$aa#

    -"%*&- /a"&- $a/am amm!#ia

    83 NH4OH maa aa# -"'a$i #$aa# .i'a& $a"i +a"am *a%a 'ia $i -am*a. amm!#ia

     *"/*i.a# aa# /a"&- /a"&-a# m#'a$i ;a"#a *i"&

    $3 KI maa aa# -"'a$i #$aa# &-i. >UI2 $a# -"*#-& I2 **a% ,a#+ m#,*a*a#

    /a"&-a# *";a"#a 8!/a-3

    3 KATION GOLONGAN III

    A/&mi#i&m ( A/ )

    Di+aa# /a"&-a# A/>/3

    Ma%&a# /a"&-a# -"%*&- $a/am 2 *&a. -a*+ "a%i m&$ia# *"ia# ma%i#+7

    ma%i#+ "a%i *"i&- i#i:

    a3 NH4OH maa aa# -"*#-& #$aa# &-i. A/(OH) ,a#+ -i$a /a"&- $aam ai"3

     *3 KOH maa aa# -"'a$i #$aa# &-i. $a"i A/(OH) #$aa# i#i /a"&- $a/am

    KOH *"/*i.a#3 N)= maa aa# -"'a$i ;a"#a *i"& a"#a -"*#-& ""i ""!

    %ia#i$a3

    83 La"&-a# K>NS maa aa# -"'a$i /a"&-a# *";a"#a m"a. ""i ".!$a#i$a3

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    23/47

    a3 La"&-a# KOH maa aa# -"'a$i #$aa# M#((OH)2 ,a#+ *";a"#a &-i. ,a#+

    m&$a. -"!%i$a%i mm*#-& M#O ,a#+ *";a"#a 8!/a-3

     *3 La"&-a# NH4OH maa $a/am a$aa# #-"a/ aa# -"*#-& #$aa# M#(OH)2383 La"&-a# Na2>O maa -"'ai #$aa# &-i. $a"i M#>O 'ia $ia#a%a# aa#

    -"'a$i M#O ".a-ia# &*a.a# ;a"#a#,a3

     Nikel (Ni2 )

    $i+aa# NiSO43

    Ma%&a# a"&-a# -"%*&- $a/am *&a. -a*+ "a%i $a# -am*a.a# ma%i#+7ma%i#+

     "a%i *"i&- i#i:

    a3 La"&-a# NaOH maa -"'a$i #$aa# .i'a& Ni(OH)2  ".a-ia# aa ,a#+ aa#-"'a$i 'ia $i/a"&-a# $a/am H>/ a-a& HNO3

     *3 La"&-a# NH4OH maa -"*#-& #$aa# .i'a& ,a#+ /a"&- $a/am amm!#ia

     *"/*i.a# ama-i aa ,a#+ -"'a$i3

    83 La"&-a# K 2>"O4 $a/am a$aa# a#a% ( $ia#a%a# ) -"'a$i #$aa# 8!/a- $a"i

     Na2>" 43 NiO3

    I3 KATION GOLONGAN I /23

    Ma%&a# /a"&-a# -"%*&- $a/am %*&a. -a*+ "a%i $a#  -am*a.a# "a%i *"i&- i#i:

    La"&-a# NaOH maa -"*#-& #$aa# &-i. $a"i M+(OH)23 

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    24/47

     Ammonium (NH4)

    Di+aa# /a"&-a# Am!#i&m .i$"!%i$a3

    Ma%&a# /a"&-a# -"%*&- $a/am -a*+ "a%i $a# -am*a.a# NaOH am*i/ #+a$&

    +/a% *a%a.i $#+a# H>L (P) -a"&. $ia-a% -a*+ "a%i 'ia "/& $#+a# ma#a%a#3 Ama-i

    aa ,a#+ -"'a$i3

    32343 LAPORAN ANALISIS KATION

    P"a ( A+ )

    Percobaaan pengamatan reaksi Kesimpulan

    1. AgNo3 ! "cle

    2. AgNo3 ! Nao"

    # Ag2o !N"4$"

    # Ag2o ! N$3

     3. AgNo3 ! k2%r$4

    # Ag2%r$4 !

    Nao"

    # Ag2%r$4 !"N$3

    4. AgNo3 ! kl

    # Agl !

    N"4$"

    # Agl !

    Na2&2$3

    # 'arutan

    ber(arna

    puti)# *n+apan

    ber(arna

    puti)# 'arutan

    ber(arna

    coklat# *n+apan

    ber(artnacoklat

    # 'arutan

    bening# *n+apan

    )ilang# 'arutan

    bening# *n+apan

    )ilang# 'arutan

    mera) perakkromat

    ,Ag2%ro4-# 'arutan

    bening

    kekuningan# *n+apan

    )ilang

    # 'arutan

    kuning

    ke)iauan# *n+apan Agl

    # AgNo3 !

    "cle

    # AgNo3 !

    Nao"

    # AgNo3 !

    k2%r$4

    # AgNo3 ! kl

    # 'arutan

    ber(arna

    puti)# *n+apan

    ber(arna

    puti)# 'arutan

    ber(arna

    coklat# *n+apan

    ber(artnacoklat

    # 'arutan

    bening# *n+apan

    )ilang# 'arutan

    bening# *n+apan

    )ilang# 'arutan

    mera) perakkromat

    ,Ag2%ro4-# 'arutan

    bening

    kekuningan# *n+apan

    )ilang

    # 'arutan

    kuning

    ke)iauan# *n+apan Agl

    24

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    25/47

    # 'arutan

    keru)# 'arutan

    bening

    # 'arutan

    keru)# 'arutan

    bening

    Kupri , %/2! -

    P*%$AAN P*NAAAN *AK& K*&P/'AN

    1. %u&o4 ! Nao"

    # %u,$"-2+ipanaskan

    2. %u&o4 !Na2%o3berlebi)

    # %/,$"-2 !

    N"4$"

    3. %u&o4 ! N"4$"

    # 'A/AN*ANA

    /# *NAPAN

    /

    %u,$"-2# **N/K

    %// ANA

    "A# 'A/AN

    *NN

    # *APA*NAPAN

    "A/ /# **N/K

    K&A'

    %/,$"-2# *NAPAN

    'A/

    &*P/NA# 'A/AN

    /# *NAPA

    %u&o4 !Nao"

    %u&o4 !

    Na2%o3

    %u&o4 !

    # 'A/AN*ANA

    /# *NAPAN

    /

    %u,$"-2# **N/K

    %// ANA

    "A# 'A/AN

    *NN

    # *APA*NAPAN

    "A/ /# **N/K

    K&A'

    %/,$"-2# *NAPAN

    'A/

    &*P/NA# 'A/AN

    /# *NAPA

    25

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    26/47

    4. %u&o4 !Kl /# 'A/AN

    P/"# *NAPAN

    K/NN

    N"4$"

    %u&o4 !Kl

    /# 'A/AN

    P/"

    *NAPAN K/NN

    Aluminium , Al 3! -

    Percobaan pengamatan reaksi Kesimpulan

    1. Al%l3 !

    N"4$"

    # Al,$"-3 !

    "2$

    2. Al%l3 !

    Ko"*'*"

    # *n+apan

    (arna puti)

    Al,$"-3# 'A/AN

    P/"

    K*/"# erbentuk

    en+apan

    puti)# 'arutan

    puti) keru)# erbentuk

    en+apan

    (arna puti)

    Al,$"-3# 'arutan

    bening

    Al%l3 ! N"4$"

    Al,$"-3 ! N"4%l

    Al,$"-3 ! "2$

    Al,$"-3 ! "2$

    Al%l3 ! Ko"

    Al,$"-3 ! Ko"

    # *n+apan

    (arna puti)

    Al,$"-3# 'A/AN

    P/"

    K*/"# erbentuk

    en+apan

    puti)# 'arutan

    puti) keru)# erbentuk

    en+apan

    (arna puti)

    Al,$"-3# 'arutan

    bening

    :*

    26

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    27/47

    Percobaan Pengamatan reaksi Kesimpulan

    1. :e%l3 !

    Ko"

    2. :e%l3 !

    K 4;e,%N-6

    3. :e%l3 !

    K%N&

    # erbentuk

    en+apan (arna

    coklat

    # 'arutan coklat# erbentuk

    en+apan (arna

    biru# 'arutan biru# :errir)o+ani+a# 'arutan (arna

    mera)

    :e%l3 ! Ko"

    :e,$"-3 ! K%l

    :e%l3 !

    K 4;e,%N-6

    3:e2,%N-6 !

    12K%l

    :e%l3 ! K%N&

    :e,%N&-3 !

    3k%l

    # erbentuk

    en+apan

    (arna coklat

    # 'arutancoklat

    # erbentuk

    en+apan

    (arna biru# 'arutan biru# *n+apan

    larut

    sempurna

    :e,%N&-3

    ANAN$

    Percobaan pengamatan reaksi Kesinpulan

    1. n&o4 !

    K$"

    2. n&o4 !N"4$"

    3. n&o4 !

    Na2%o3

    # n&o4 !

    Na2%o3,PANA

    &KAN -

    # *n+apan

    (arna puti)

    ,$"-2# 'arutan

    coklat# *n+apan

    (arna coklat# 'arutan

    (arana

    coklat# *n+apan

    (arna puti)

    n%o3# 'arutan

    (arna puti)

    # *n+apan(arna puti)

    n%o3# 'arutan

    (arna puti)

    n&o4 ! K$"

    n,$"-2 !k2&o4

    n&o4 ! N"4$"

    n,$"-2 !,N"4-&o4

    n&o4 ! Na2%o3

    n%o3 ! Na2&o4

    n&o4 !

    Na2%o3,PANA&KAN -

    n%o3 ! Na2&o4

    # *n+apan

    (arna puti)

    ,$"-2# 'arutan

    coklat# *n+apan

    (arna coklat# 'arutan

    (arana

    coklat# *n+apan

    (arna puti)

    n%o3# 'arutan

    (arna puti)

    # *n+apan(arna puti)

    n%o3# 'arutan

    (arna puti)

    27

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    28/47

    NK*'

    Percobaan pengamatan reaksi Percobaan

    1. Ni&o4 !

    Nao"

    # "i,$"-2 !

    "No3 ,*N%*-

    2. Ni&o4 !

    N"4$"

    # Ni&o4 !

    N"4$"

    *'*"

    3. Ni&o4 !

    k2%r$4

    PANA&KAN

    # 'arutan

    (arna

    bening# *n+apan

    )iau "i,$"-2# 'arutan

    bening

    # *n+apanlarut

    sempurna# 'arutan

    (arna biru# *n+apan

    biru# 'arutan

    bening# *n+apan

    larut

    sempurna# 'arutan

    (arna coklat# *n+apan

    (arna coklat

    Ni&o4 ! Nao"

    "i,$"-2 !

    Na&o4

    Ni&o4 ! N"4$"

    Ni%l2 ! 2"2$

    Ni&o4 ! k2%r$4

    Ni%r$4 ! K 2&$4

    # 'arutan

    (arna

    bening# *n+apan

    )iau "i,$"-2# 'arutan

    bening

    # *n+apanlarut

    sempurna# 'arutan

    (arna biru# *n+apan

    biru# 'arutan

    bening# *n+apan

    larut

    sempurna# 'arutan

    (arna coklat# *n+apan

    (arna coklat

    A/

    P*%$AAN P*NAAAN *AK& K*&P/'AN

    1. a,N$3-2 !

    k2%r$4

    2. a,N$3-2 !

    "2&$4

    # 'arutan

    ber(arna

    kuning

    keputi)an# *n+apan

    kuningt

    barium

    kromat# 'arutan

    (arna puti)

    susu

    # *n+apana&o4 puti)

    a,N$3-2 ! k2%r$4

    a%r$4 ! 2KN$3

    a,N$3-2 ! "2&$4

    # 'arutan

    ber(arna

    kuning

    keputi)an# *n+apan

    kuningt

    barium

    kromat# 'arutan

    (arna puti)

    susu

    # *n+apana&o4 puti)

    28

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    29/47

    koloi+ koloi+

    AN*&/

    P*%$AAN P*NAAAN *AK& K*&P/'AN

    1. g%l2 ! Na$" # 'A/ANANA

    *NN# *NAPAN

    P/" A

    g,$"-2

    g%l2 ! Na$" g,$"-2 !

    2Na%l

    *NAPAN P/"A g,$"-2

    A$N/

    Percobaan pengamatan reaksi kesimpulan

    1. N"4$" !

    Nao"

    ! atang

    Penga+uk

    # 'arutan

    ber(arna

    bening# imbul asap

    N"4$" ! Nao"

    N"4$" ! Nao"

    # 'arutan

    ber(arna

    bening# imbul asap

    29

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    30/47

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    31/47

    A+ 2 >N7 A+(>N)2

    H+2 2>/7 H+>/2

    K.!a" 2002)3

      Sa/a. %a-& -i "a%i imia ,a#+ *"/a& %*a+ai $a%a" ##-&a#-i-"im-"i m/i*a-a#

     m*#-&a# (!"ma%i) !m/% a-a& i!# !m/% ,a#+/a"&- #am %$ii- -"$i%!%ia%i3

    K!m/% ,a#+ $ima%&$ $i %i#i a$a/a.!m/% ,a#+ $i*#-& m/a/&i "a%i i!# /!+am

    %*&a. a-i!# $#+a# %*&a.a#i!# a-a& m!/&/ #-"a/3(&HY73T"#,a-a *i/a **"aa i!# /!+am ,a#+ a$a $a/am

    /a"&-a# -"%*&- maa -i-"a%i$#+a# EDTA aa# m#'&a# '&m/a. %m&a i!# /!+am ,a#+ a$a

    $a/am/a"&-a# -"%*&-3

    (Ha"'a$i 1)3

      S/-iCi-a% !m/% $aa- $ia-&" $#+a# #+#$a/ia# H mi%a/ M+>a >" $a#

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    32/47

      ,"!8a-8.!/ Ci!/- ,/#!/ !"a#+ 8a/ma+i- 17(27i"i$i/7a@!#a-!/) PAN@i#8!# a%am

    %a/i%i/a- m-aa/i# $a# 8a/8i# */&3(K.!a" 2002)3

      Sa-&7%a-,a /i+a# ,a#+ /a@im $iaai a$a ma%a /a/& $a/am m"i%aa#imia a$a/a i!#

    %ia#i$a >N7 a"#a %ia-#,a ,a#+ $aa- mm*#-& !m/%,a#+ ma#-a $#+a# i!#

     "a $a# i!# #i/3 D#+a# i!# "a i!# %ia#i$amm*#-& %#,a;a !m/% "a7

    %ia#i$a %$a+a# $#+a# i!# #i//mm*#-& #i/7%ia#i$a3 K#$a/a ,a#+ mm*a-a%i

     maaia#7maaia# i!#%ia#!i$a $a/am -i-"im-"i a$a/a. *a.;a i!# i#i mm*#-&

    !m/% %8a"a*"-a.a $#+a# i!# /!+am /a#-a"a# i!# i#i m"&aa# /i+a# *"+i+i %a-&3

    (RiCa/ 15)3

      Ti-"a%i $aa- $i-#-&a# $#+a# a$a#,a #am*a.a# i#$ia-!" ,a#+*"+a %*a+ai -a#$a

    -"8aai -i-i a.i" -i-"a%i3 A$a /ima %,a"a- %&a-& i#$ia-!"i!# /!+am $aa- $i+aa# a$a

     #$-%ia# Ci%&a/ $a"i -i-i7-i-i a.i" ,ai-&"a%i ;a"#a .a"&% %$miia# %.i#++a

    %*/&m -i-i a.i" *i/a .ami" %m&ai!# /!+am -/a. *"!m/% $#+a# EDTA /a"&-a#

    aa# *";a"#a &a-3 K$&a"a%i ;a"#a i-& .a"&%/a. %%ii (.&%&%) a-a& %$ii-#,a

    %/-i3 K-i+a!m/%7i#$ia-!" /!+am i-& .a"&% mmi/ii %-a*i/a# ,a#+ 8&& a/a&

    -i$aa"#a $i%!%ia%i -a aa# $i"!/. "&*a.a# ;a"#a ,a#+ -a'am3 Nam!m/%7

    i#$ia-!" /!+am i-& .a"&% &"a#+ %-a*i/ $i*a#$i#+ !m/% /!+am7EDTA -& m#'ami#

    a+a" a$a -i-i a.i" EDTA mmi#$a.a# i!#7i!# /!+am$a"i !m/%7i#$ia-!" /!+am

    !m/% /!+am7EDTA .a"&% -a'am $a# 8a-3K/ima !#-"a% ;a"#a a#-a"a i#$ia-!" **a%

    $a# !m/%7i#$ia-!" /!+am.a"&% %$miia# %.i#++a m&$a. $iama-i3 I#$ia-!" .a"&%

    %a#+a- a -".a$ai!# /!+am (,ai-& -".a$a M) %.i#++a "&*a.a# ;a"#a -"'a$i %$ii-

    m+i#$#+a# -i-i &iCa/#3 T"a.i" ##-&a# >a $a# M+ $aa- $i/a&a# $#+a#-i-"a%i

    EDTA H -& -i-"a%i a$a/a. 10 $#+a# i#$ia-!" "i!8."!m */a8 T3Pa$a H -i#++i 12

    M+(OH)2 aa# m#+#$a %.i#++a EDTA $aa-$i!#%&m%i .a#,a !/. >a2 $#+a#

    i#$ia-!" m&"i$3 (

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    33/47

    a"#a i-& -i-"a%i $i/a&a# a$a H -"-#-&3 Pa$a /a"&-a#,a#+ -"/a/& a/a/i% "/&

    $i".i-+a# m+i#a# m#+#$a#,a /!+am.i$"!%i$a3

      P#-aa# -i-i a.i" -i-"a%i $i+aa# i#$ia-!" /!+am ,ai-& i#$ia-!" ,a#+

    $aa-mm*#-& %#,a;a !m/% $#+a# i!# /!+am3 Ia-a# !m/% a#-a"ai#$ia-!" $a#

    i!# /!+am .a"&% /*i. /ma. $a"i a$a ia-a# !m/% a#-a"a/a"&-a# -i-" $a# i!# /!+am3

    La"&-a# i#$ia-!" **a% mm,ai ;a"#a ,a#+*"*$a $#+a# /a"&-a# !m/% i#$ia-!"3

    I#$ia-!" ,a#+ *a#,a $i+aa#$a/am -i-"a%i !m/%!m-"i a$a/a.:

    a3 Hi-am "i!"!m

    I#$ia-!" i#i a -".a$a "&*a.a# a$a" /!+am $a# H /a"&-a#3 Pa$a H 6 710%#,a;a

    i#i *";a"#a *i"& $a# !m/%#,a *";a"#a m"a. a#++&"3 Pa$a H 5%#,a;a i-& %#$i"i

     *";a"#a m"a. %.i#++a -i-i a.i" %&a" $iama-i $miia# '&+a a$a H 123 Um&m#,a

    -i-"a%i $#+a# i#$ia-!" i#i $i/a&a# a$a H 103

     *3 Ji#++a i/#!/I#$ia-!"

    i#i *";a"#a i#+ %i-" $a/am %&a%a#a a%am $a# m"a. $a/am%&a%a#a a/a/i3 K!m/%

    /!+am7'i#++a i/#!/ *";a"#a m"a. a"#a i-&$i+aa# a$a -i-"a%i $a/am %&a%a#a a%am3

    83

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    34/47

     N7 >H27 >H2 N

    >H2 >H2

    >7 O7 M7 O7 >

    O O

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    35/47

    $a"ia$a M+Y27 3 D#+a# $miia# M+ $a"i M+ I#$ mm*-& !m/% M+Y273M+ I#$

    H2Y27 M+Y27 H I#$27 HM"a. -i$a *";a"#a

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    36/47

    %$a#+a# .a"+a K */&m *"#+a"&. a$a %aa- i#i3K-ia -i-i iCa/# -"8aai .a"+a K

    m&/ai *""a# mm#+a"&.i .a"+a M3I#$ia-!" i!# /!+am3

    I#$ia-!" i!# /!+am a$a/a. %&a-& @a- ;a"#a !"+a#i Ya#+ mm*#-& /a- *";a"#a

    $#+a# i!# /!+am a$a "#-a#+ M3

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    37/47

    I#$i8a-!" K2>"O4

     *3 A/a-

    E"/#m," 250 m/3

     "O4

    A+NO

     *3 A/a-

     9 a/a- ,a#+ $i+aa# :

    a3 E"/#m," 250 m/3

     *3 ARA KERJA DAN KESIMPULAN

     ASIDISI DAN ALKALIMETRI

    13 S-a#$a"i%a%i /a"&-a# H>L NP"!%$&":

    a3 Am*i/ 8&/ia# /a"&-a# H>L N $ima%&a# $a/am*&"- 50 m/

     *3Am*i/ 25 m/ $a# ma%&a# $a/am -im*a#+ 0200 +"*!"a/a"&-a# $#+a# a&a$% ma#'a$i

    ?5m/

    83Ma%&a# /a"&-a# *!"a 25 m/ $a/am E"/#m," 250m/ -am*a.a# 2 --% i#$i8a-!"

    m3!3

    $3Ti-"a%i /a"&-a# $#+a# "!%$&" a%amai -"'a$i "&*a.a# ;a"#a

    3>a-a- C!/&m H>L ,a#+ $i+aa#&/a#+i -i-"a%i %amai a/i

    P".i-+a#

    !/&m H>L "a-a7"a-a C m/

    LN M"

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    38/47

    Maa N2 3 200 1 25

      M" C 100

    23 S-a#$a"i%a%i /a"&-a# NaOH , NP"!%$&":

    a3Am*i/ 8&/ia# /a"&-a# NaOH , N %*a#,a 10 m/ma%&a# $a/am E"/#m,"3

     *3Tam*a.a# /a"&-a# -"%*&- 15 m/ a&a$%-am*a.a#i#$i8a-!" 3 27 --%3

    83La"&-a# $i-i-"a%i $#+a# H>L N a$a #! 1%amai -"'a$i"&*a.a# ;a"#a3

    $3>a-a- C!/m H>L ,a#+ $i+aa# &/a#+i -i-"a%i .i#++a a/i

    P".i-+a#:

    !/&m H>L "a-a7"a-a A m/

     N!"ma/i-a% N (.a%i/ %-a#$a"i%a%i a$a #! 1)

    Maa:N, N 3A

      10

     ARGENTOMETRI

    13 S-a#$a"i%a%i /a"&-a# A+NO8N3

    P"!%$&":

    a3 Am*i/ 8&/ia# /a"&-a# A+NO8N ma%&a# $a/am*&"- 50 m/3

     *3 Am*i/ 25 m/ H>L 01 N Ma%&a# $a/amE"/#m," -am*a.a# i#$i8a-!" a/i&m

    "!ma- 10m/

    83 Ti-"a%i /a"&-a# $#+a# /a"&-a# a %amai -"'a$i"&*a.a# ;a"#a m"a. ,a#+ -i$a .i/a#+3

    $3 >a-a- C!/&m A+NO8N ,a#+ $i+aa#&/a#+i-i-"a%i %amai 2 a/i

    P".i-+a#

     N8 25 01

      "-

    23 M#-aa# Ka$a" Ga"am Da&" D#+a# >a"a M!."3

    P"!8$&" :

    a3 Tim*a/ 0200+" Na>I /a"&-a# m#'a$i 100m/ $#+a# /a*& -aa"  *3 Am*i/ 25 m/ ma%&a# $a/am /m," -am*a.a# i#$i8a-!" a/i&m "!ma- 10 m/

    38

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    39/47

    83 Ti-"a%i /a"&-a# $#+a# A+NO 8 N "8!*aa# #! 1 %amai ;a"#a m"a. -i$a .i/a#+

    $3 >a-a- C!/&m A+NO 8 N &/a#+i -i-"a%i %amai 2 a/i3

    P".i-+a# :

    Ka$a" Na>I 100 N8 M" Na>I ( "a-a 9 "a-a ) 100Q

    25 200

    343 LAPORAN ANALISA KUANTITATIF

    P#+ama-a# :

    120 m/ /a"&-a# a%am !%a/- $ia#a%a#

    120 m/ /a"&-a# a%am !%a/- $ia#a%a#

    Di-i"a%i $#+a# KM#O4  =2

    Di-i"a%i $#+a# KM#O4  12

    La"&-a# "-am !%a/a- a$a/a. *";a"#a &-i. *#i#+ /a/& %-/a. $ia#a%a# ma%i.

     *";a"#a *#i#+ /a/& $i-i-"a%i $#+a# KM#O4 m#'a$i +& 8!/a-a#3

    P".i-+a# :

    a1  0 "a-a7"a-a =2 ?2

    a2  =2 2

    0 9 =2 =2 K =5

    *1  =2 m"!% 12=02

    *2 12

    39

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    40/47

    12 9 =2 ?2

     NK =20 2 100

      m" !% 20

    =20 2 100

      =5 12=0? 20

    1243000

      1?525?

     N ?1

    K%im&/a# :

    # !/&m "a-a7"a-a =5 ;a"#a *#i#+# S-/a. $i-i-"a%i m#'a$i ;a"#a 8!/a- .i-ama##  NK : ?1

    P#+ama-a# :

    20 m/ 8&/ia# ""!

    Di-i-"a%i %*a#,a 0? %*/&m $i-i-"a%i /a"&-a# *";a"#a i#+ %-/a. $i-i-"a%i

     *"&*a. m#'a$i +&

    20 m/ 8&/ia# ""!

    Di-i-"a%i %*a#,a 1 %*/&m $i-i-"a%i /a"&-a# *";a"#a i#+ %-/a. $i-i-"a%i

     *"&*a. m#'a$i +&

    P".i-+a# :

    a1 0 "a-a7"a-a : 0? 12 ""! : 1  N M#O4  5=M+I

    a2 0? 2 : 05 156 5=

    0 9 0? 0? 1 : 6405= N

    *1  0? 2

    *2  1 U 05 m/

    0? 9 1 12

    K%im&/a# :

    # !/&m "a-a "a-a 05# a"#a a;a/ i#+

    40

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    41/47

    # a"#a a.i" +&# F""! 6405= N

    >a"a "'a : /a"&-a# H>I N $ima%&a# $a/am *&"- 50 m/ Na 2I Na2I H2I 2 m/# ;a"#a a;a/ *#i#+ m&$ia# $i--%i i#$i8a-!" m3! m#'a$i ;a"#a %-/a. -"8aai -i-i 

    iCa/# m"a.

     ".i-+a# :

    - 2 m/ # 2 3 200 3 1 3 25 1000 0114 N

    M" 612 612 3 2 3 2 6?=?=

    K%im&/a# :

    # C!/&m H>I ,a#+ $i*&-&.a# "a-a "a-a a$a/a. 2 m/# ;a"#a a;a/ !"a#+ $a# %-/a. -"8aai -i-i &iCa/# m"a.# 0114 N

    41

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    42/47

     

    >a"a "'a : /a"&-a# NaOH ,3# $ima%&a# $a/am *&"- 50 m/ /a"&-a# Na2

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    43/47

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    44/47

    13 U'i -& %&/a- : 1 m/ /a"&-a# %am/ $i-am*a. H>/ #8" .i#++a a%am-am*a.a# /a+i 1

    m/ $i$i.a# $a# -am*a.a# 1 m/ /a"&-a# /2 'ia-"'a$i #$aa# &-i.

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    45/47

      Da%a" -i-"a%i a"+#-!m-"ia$a/a. m*#-&a# #$aa#,a#+ -i$a m&$a. /a"&- a#-a"a -i-"a#

    $#+a#A#a/i%i%3 S*a+ai 8!#-!. ,a#+ *a#,a $iaai a$a/a. -i-"a%i ##-&a# Na>/$ima#a

    i!# A+ $a"i -i-"a# aa# *"a%i $#+a# i!# >/7 $a"i A#a/i%i% mm*#-& +a"am ,a#+ -i$a

    m&$a. /a"&- A+>/3

    A+(NO)(a) Na>/(a) A+>/(%) NaNO(a)

      S-/a. %m&a i!# /!"i$a $a/am A#a/i%i% .a*i% maa /*i.a# i!# "a aa# *"a%i

    $#+a# i#$i8a-!"3 I#$ia-!" ,a#+ $iaai *ia%a#,a a$a/a. i!# "!ma- >"O427$ima#a $#+a#

    i#$i8a-!" i#i i!# "a aa#mm*#-& #$aa# *";a"#a 8!/a- m"a.a# %.i#++a -i-i

    a.i"-i-"a%i $aa- $iama-i3 I#ia-!" /ai# ,a#+ *i%a $iaai a$a/a.-i!%ia#i$a$a#i#$i8a-!"

    a$%!"*%i3 

    P"ma#+a#!m-"i m"&aa# -i-"a%i ,a#+ $i/a&a#*"$a%a"a# "a%i !/. a/i&m

     "ma#+a#a- (KM#O4)3 Ra%i i#i$i!&%a# a$a "a%i !%i$a%i $a# "$&%i ,a#+ -"'a$i

    a#-a"a KM#O4$#+a# *a.a# *a& -"-#-&3 Ti-"a%i $#+a# KM#O4 %&$a. $i#a/ /*i.$a"i

    %"a-&% -a.

    45

    http://kimiaanalisa.web.id/Faktor-faktor-yang-Mempengaruhi-Pengendapan/http://kimiaanalisa.web.id/Argentometri-Metode-Mohr/http://kimiaanalisa.web.id/Argentometri-Metode-Volhard/http://kimiaanalisa.web.id/Indikator-Adsorbsi-Pada-Titrasi-Argentometri/http://kimiaanalisa.web.id/Indikator-Adsorbsi-Pada-Titrasi-Argentometri/http://kimiaanalisa.web.id/Faktor-faktor-yang-Mempengaruhi-Pengendapan/http://kimiaanalisa.web.id/Argentometri-Metode-Mohr/http://kimiaanalisa.web.id/Argentometri-Metode-Mohr/http://kimiaanalisa.web.id/Argentometri-Metode-Volhard/http://kimiaanalisa.web.id/Indikator-Adsorbsi-Pada-Titrasi-Argentometri/http://kimiaanalisa.web.id/Indikator-Adsorbsi-Pada-Titrasi-Argentometri/

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    46/47

    DAFTAR PUSTAKA

    .--:;;;3%8"i*$38!m$!86=4522La!"a#7P"a-i&m7Kimia7A#a/i%i%7EAN%8"i*$

    .--:%&$a"m!#!7imia7a#a/i%i%3*/!+%!-38!m2000=-i-"a%i7-a#a7a/i*"a%i7 #/i-i7$i3.-m/

    .--:;;;38.m7i%7-",3!"+a-aia#a/i%a7a#i!#

    .--:;;;3a"-i/imia3i#!!#i+&"a%i7/-"!#7a$a7a-i!#7$a#7a#i!#7 4421216122011

    .--:;;;3+!!+/38!3i$./i$%8/i#-%,7 

    .--:;;;3%8"i*$38!m$!862??46??A#a/i%i%7K&a/i-a-i7Ka-i!#7Da#7A#i!#

    46

    http://www.scribd.com/doc/86452992/Laporan-Pratikum-Kimia-Analisis-EVAN#scribdhttp://sudarmono-kimia-analisis.blogspot.com/2009/06/titrasi-tanpa-kalibrasi-peneliti-di.htmlhttp://www.chem-is-try.org/kata_kunci/analisa-anion/http://www.artikelkimia.info/konfigurasi-elektron-pada-kation-dan-anion-44212318122011http://www.google.co.id/#hl=id&sclient=psy-ab&q=analisis+kualitatif+anion&oq=analisis+kualita&aq=1&aqi=g10&aql=&gs_sm=3&gs_upl=219493l231016l3l233615l13l11l0l0l0l1l3548l8218l4-2.1.0.1.1.1l6l0&gs_l=hp.3.1.0l10.219493l231016l3l233615l13l11l0l0l0l1l3548l8218l4-2j1j0j1j1j1l6l0.llsin.http://www.scribd.com/doc/82774877/Analisis-Kualitatif-Kation-Dan-Anionhttp://www.scribd.com/doc/86452992/Laporan-Pratikum-Kimia-Analisis-EVAN#scribdhttp://sudarmono-kimia-analisis.blogspot.com/2009/06/titrasi-tanpa-kalibrasi-peneliti-di.htmlhttp://sudarmono-kimia-analisis.blogspot.com/2009/06/titrasi-tanpa-kalibrasi-peneliti-di.htmlhttp://www.chem-is-try.org/kata_kunci/analisa-anion/http://www.artikelkimia.info/konfigurasi-elektron-pada-kation-dan-anion-44212318122011http://www.artikelkimia.info/konfigurasi-elektron-pada-kation-dan-anion-44212318122011http://www.google.co.id/#hl=id&sclient=psy-ab&q=analisis+kualitatif+anion&oq=analisis+kualita&aq=1&aqi=g10&aql=&gs_sm=3&gs_upl=219493l231016l3l233615l13l11l0l0l0l1l3548l8218l4-2.1.0.1.1.1l6l0&gs_l=hp.3.1.0l10.219493l231016l3l233615l13l11l0l0l0l1l3548l8218l4-2j1j0j1j1j1l6l0.llsin.http://www.scribd.com/doc/82774877/Analisis-Kualitatif-Kation-Dan-Anion

  • 8/18/2019 Laporan Resmi Praktikum Kimia Analitik 2015

    47/47