kementerian energi dan sumber daya mineral buk …€¦ · kementerian energi dan sumber daya...
TRANSCRIPT
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
i
MENJALANI RAMADHAN & MENGHADAPI
IDUL FITRI 1440 H TAHUN 2019 M
KEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
BUkU AcUAN SEkToR ESDM
ayo
m
udik.es dm.go.idAYOMUDIK
#EnergiBerkeadilan
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
ii
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
iii
MENJALANI RAMADHAN & MENgHADApI IDUL FITRI 1440 H
TAHUN 2019 M
BUkU AcUAN SEkToR ESDM
KEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
#EnergiBerkeadilan
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
iv
SAMBUTAN MENTERIENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
v
Segala puji dan syukur kami panjatkan kehadirat Tuhan Yang Maha Kuasa, karena atas berkat dan karunia-Nya kami dapat melaksanakan tugas yang diamanatkan negara di sektor Energi dan Sumber Daya Mineral hingga akhir pertengahan tahun 2019 ini.
Pemerintah menempatkan prioritas tertinggi dalam melayani kebutuhan rakyat akan minyak bumi, gas, listrik dan dalam mengantisipasi bencana geologi, berupa kejadian erupsi gunungapi, gerakan tanah maupun tsunami. Hal ini tambah menjadi perhatian, khususnya menghadapi hari besar keagamaan dan libur umum, yang biasanya diikuti dengan mobilitas masyarakat yang tinggi.
Berkenaan hal tersebut, saya dan jajaran telah melakukan berbagai persiapan dalam menjalani Bulan Ramadhan dan menghadapi Hari Raya Idul Fitri 1440 H agar ketersediaan energi dapat dijaga dan bencana geologi dapat diantisipasi.
Buku ini, merupakan agenda utama tahunan kami guna menyediakan acuan yang dapat menjelaskan kepada para pejabat, petugas pelayanan dan masyarakat luas mengenai data dan informasi kesiapan Sektor Energi dan Sumber Daya Mineral (ESDM) dalam penyediaan energi dan antisipasi bencana geologi untuk menjalani Bulan Ramadhan dan menghadapi Hari Raya Idul Fitri 1440 H, khususnya terkait stok BBM, LPG nasional, pasokan gas bumi, pasokan listrik serta potensi bencana geologi.
Saya juga memerintahkan jajaran Kementerian ESDM bersama Pemangku Kepentingan di sektor ESDM, untuk membentuk posko (pos komando) yang bertugas dari tanggal 21 Mei 2019 hingga 19 Juni 2019, guna mengendalikan dan memantau kelancaran penyaluran BBM, LPG, gas bumi, kesiapan listrik dan antisipasi terjadinya erupsi gunungapi, gerakan tanah dan bencana tsunami.
Dengan persiapan yang telah dilakukan tersebut dan dengan terbitnya buku ini, saya berharap masyarakat Indonesia dapat dengan tenang melakukan aktivitasnya di sekitar Bulan Ramadhan dan Hari Raya Idul Fitri 1440 H.
Jakarta, Mei 2019Menteri Energi dan Sumber Daya Mineral,
Ignasius Jonan
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
viwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energi
dan Sumber Daya [email protected] @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energi
dan Sumber Daya Mineral@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
SAMBUTAN MENTERI ENERgI DAN SUMBER DAYA MINERAL
DAFTAR ISI
1. UMUM 1.1. KESIaPaN SEKToR ESDM DaLaM MENJaLaNI RaMaDHaN DaN HaRI RaYa IDuL FITRI 1440 H 1.2. PEMBENTuKaN PoSKo DaN SaTGaS 1.3. KoNDISI PENYEDIaaN ENERGI DaN aNTISIPaSI BENcaNa GEoLoGI
2. pARAMETER pENgAMANAN pASokAN BBM DAN Lpg 2.1. uPaYa PERTaMINa DaLaM MENGaMaNKaN PaSoKaN BBM DaN LPG MENJaLaNI RaMaDHaN DaN HaRI RaYa IDuL FITRI 1440 H/2019 M 2.2. PREDIKSI SToK BBM DaN LPG PERIoDE RaMaDHaN DaN HaRI RaYa IDuL FITRI 1440 H 2.3. ESTIMaSI PENINGKaTaN KoNSuMSI 2019 vS REaLISaSI 2018 2.4. ESTIMaSI PENINGKaTaN KoNSuMSI BBM 2.5. ESTIMaSI PENINGKaTaN KoNSuMSI LPG
3. UpAYA pENgAMANAN pASokAN BBM DAN Lpg 3.1. DuKuNGaN YaNG DIPERLuKaN DaRI INSTaNSI DaN aPaRaT PEMERINTaH 3.2. JaLuR RawaN KEMacETaN DaN KEPaDaTaN LaLu LINTaS 3.3. uPaYa PEMERINTaH DaLaM MENGaMaNKaN PaSoKaN BBM DaN LPG 3.4. uPaYa MENGaTaSI KELaNGKaaN LPG
4. kESIApAN pENYEDIAAN TENAgA LISTRIk 4.1. KoNDISI KELISTRIKaN PaDa BuLaN MEI 2019
IV
VI
1 2 4
910121314
17181920
23
DAFTAR ISI
vi
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
viiwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energi
dan Sumber Daya [email protected] @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energi
dan Sumber Daya Mineral@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
2426272829
3132333738
41424344
46546672
4.2. KoNDISI SISTEM KELISTRIKaN NaSIoNaL BuLaN MEI 2019 (S.D 13 MEI 2019) 4.3. PRoGNoSa KoNDISI SISTEM KELISTRIKaN PaDa HaRI RaYa IDuL FITRI 1440 H (5 JuNI 2019) 4.4. PRoGNoSa KoNDISI SISTEM KELISTRIKaN PaDa HaRI RaYa IDuL FITRI 1440 H (6 JuNI 2019) 4.5. KoNDISI PENYEDIaaN TENaGa LISTRIK PaDa HaRI RaYa IDuL FITRI 1440 H 4.6. uPaYa PENGaMaNaN PaSoKaN LISTRIK
5. kESIApAN ANTISIpASI BENcANA gEoLogI 5.1. aNTISIPaSI BENcaNa GEoLoGI 5.2. uPaYa aNTISIPaSI BENcaNa GEoLoGI 5.3. KLaSIFIKaSI GuNuNGaPI 5.4. PETa SEBaRaN GuNuNGaPI INDoNESIa 5.5. STaTuS KEGIaTaN GuNuNGaPI DI aTaS NoRMaL S.D. 17 MEI 2019
6. poSko, WEBSITE DAN EMAIL 6.1. JaDwaL PoSKo H-15 S.D. H+13 HaRI RaYa IDuL FITRI 1440 H/2019 M 6.2. PoSKo BERSaMa MENGHaDaPI H-15 S.D. H+13 HaRI RaYa IDuL FITRI 1440 H/2019 M 6.3. PoSKo SaTGaS H-15 S.D. H+13 HaRI RaYa IDuL FITRI 1440 H/2019 M 6.4. wEBSITE DaN EMaIL
LAMpIRAN a. KESIaPaN PENYEDIaaN BBM B. KESIaPaN PENYEDIaaN LPG DaN GaS BuMI c. KESIaPaN PaSoKaN LISTRIK D. aNTISIPaSI BENcaNa GEoLoGI
vii
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
viii
BAB IuMuM
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
1
1.1. KESIAPAN SEKTOR ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL DALAM MENJALANI RAMADHAN DAN HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H
▪ Premium▪ Kerosene▪ Solar▪ Pertalite▪ Pertamax▪ Pertamax
Turbo
▪ Dex▪ Dexlite▪ Avtur▪ Akrasol▪ Akra 92
BBMUntuk Rumah Tangga▪ Jaringan Gas Kota
Untuk Transportasi▪ SPBG
GAS BUMI/BBG
Untuk Rumah Tangga▪ LPG Tabung 3 Kg▪ LPG Tabung 12 Kg
LPG▪ Kapasitas
Terpasang▪ Daya Mampu Pasok▪ Cadangan Daya
LISTRIK▪ Peta Titik Rawan
Gerakan Tanah▪ Status Gunung
Berapi▪ Peta Rawan Gempa
Bumi
ANTISIPASI BENCANA GEOLOGI
▪ BPH Migas▪ PT Pertamina (Persero)▪ PT AKR Corporindo,
Tbk.▪ PT Shell Indonesia▪ PT Total Oil Indonesia▪ PT Aneka Petroindo
Raya▪ PT ExxonMobil Lubricants
Indonesia▪ PT Vivo Energy
Indonesia
▪ Ditjen Migas▪ PT PGN Tbk▪ PT Pertagas Niaga
▪ Ditjen Migas▪ PT Pertamina
(Persero)
▪ DitjenKetenagalistrikan
▪ PT PLN (Persero)
▪ Badan Geologi
1.1. KESIAPAN SEKTOR ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL DALAM MENJALANI RAMADHAN DAN HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
2
1.2. PEMBENTUKAN POSKO DAN SATGAS
pUSAT :
• PoSKo KaNToR KEMENTERIaN ESDM
• SaTGaS PERTaMINa PuSaT
• SaTGaS PuSaT PT aKR
• SaTGaS PGN
DAERAH :
• SaTGaS PERTaMINa uNIT PEMaSaRaN REGIoN I MEDaN (NaD, SuMuT, RIau, KEP. RIau, SuMBaR)
• SaTGaS PERTaMINa uNIT PEMaSaRaN REGIoN II PaLEMBaNG (SuMSEL, JaMBI, BENGKuLu, LaMPuNG, BaBEL)
• SaTGaS PERTaMINa uNIT PEMaSaRaN REGIoN III JaKaRTa (DKI, BaNTEN, JaBaR)
• SaTGaS PERTaMINa uNIT PEMaSaRaN REGIoN Iv SEMaRaNG (JaTENG, DIY)
• SaTGaS PERTaMINa uNIT PEMaSaRaN REGIoN v SuRaBaYa (NTB, NTT, BaLI, JaTIM)
• SaTGaS PERTaMINa uNIT PEMaSaRaN REGIoN vI BaLIKPaPaN (KaLTIM, KaLSEL, KaLBaR, KaLTENG)
• SaTGaS PERTaMINa uNIT PEMaSaRaN REGIoN vII MaKaSaR (SELuRuH SuLawESI)
• SaTGaS PERTaMINa uNIT PEMaSaRaN REGIoN vIII JaYaPuRa (MaLuKu, MaLuKu uTaRa, PaPua BaRaT)
• SaTGaS PT aKR DI caBaNG MEDaN, LaMPuNG, DKI JaKaRTa, SEMaRaNG, SuRaBaYa, BaLI, PoNTIaNaK, BaNJaRMaSIN
DaN BaLIKPaPaN
1. BBM DAN Lpg
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
3
pUSAT :• PoSKo KaNToR KEMENTERIaN ESDMDAERAH :• SaTGaS P2B Jawa-BaLI• SaTGaS P3B SuMaTERa• SaTGaS wILaYaH acEH• SaTGaS wILaYaH SuMaTERa uTaRa• SaTGaS wILaYaH SuMaTERa BaRaT• SaTGaS wILaYaH RIau DaN KEP. RIau• SaTGaS wILaYaH BaNGKa BELITuNG• SaTGaS wILaYaH SuMSEL, JaMBI, DaN BENGKuLu• SaTGaS wILaYaH KaLIMaNTaN BaRaT• SaTGaS wILaYaH KaLSEL DaN KaLTENG• SaTGaS wILaYaH KaLIMaNTaN TIMuR DaN KaLTaRa
pUSAT :• PoSKo KaNToR KEMENTERIaN ESDMDAERAH :• PuSaT vuLKaNoLoGI DaN MITIGaSI BENcaNa GEoLoGI BaNDuNG
• SaTGaS wILaYaH SuLuTTENGGo• SaTGaS wILaYaH SuLSELRaBaR• SaTGaS wILaYaH MaLuKu DaN
MaLuKu uTaRa• SaTGaS wILaYaH NuSa TENGGaRa BaRaT• STaGaS wILaYaH NuSa TENGGaRa TIMuR• SaTGaS wILaYaH PaPua DaN PaPua BaRaT• SaTGaS DISTRIBuSI LaMPuNG• SaTGaS DISTRIBuSI DKI JaYa• SaTGaS DISTRIBuSI BaNTEN• SaTGaS DISTRIBuSI JaBaR• SaTGaS DISTRIBuSI JaTENG DaN DIY• SaTGaS DISTRIBuSI JaTIM• SaTGaS DISTRIBuSI BaLI• SaTGaS PLN BaTaM
2. LISTRIk
3. ANTISIpASI BENcANA gEoLogI
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
4
1.3. KONDISI PENYEDIAAN ENERGI DAN ANTISIPASI BENCANA GEOLOGI
prognosa Stok BBM Nasional pada masa Hari Raya Idul Fitri 1440 H/2019 M dalam kondisi Aman, dengan rata-rata stok pada periode tersebut yaitu premium 1.118.277 KL (21 hari); pertalite 1.103.505 (21 Hari); Minyak Solar 1.983.640 KL (26 hari); Avtur 615.512 KL (48 hari); pertamax 902.819 KL (22 hari).Pertamina telah menyiapkan SoP Tanggap Darurat selama libur hari raya
prognosa Stok Lpg Nasional untuk periode Hari Raya Idul Fitri 1440 H/2019 M perkiraan ketahanan stok rata-rata 385.026 MT (17 hari).Pertamina telah menyiapkan SoP Tanggap Darurat selama libur hari raya.
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
5
1.3. KONDISI PENYEDIAAN ENERGI DAN ANTISIPASI BENCANA GEOLOGI
prognosa kondisi Sistem kelistrikan pada saat Hari Raya Idul Fitri secara umum dalam Kondisi aman, yaitu:• 5 Juni 2019, daya mampu pembangkit sebesar 38.653,47 Mw dan beban puncak sebesar
25.727,32 Mw sehingga masih terdapat cadangan operasi sebesar 12.926,15 Mw• 6 Juni 2019, daya mampu pembangkit sebesar 45.234,87 Mw dan beban puncak sebesar
26.546,81 Mw sehingga masih terdapat cadangan operasi sebesar 18.688,06 MwKondisi kelistrikan sistem Jawa Bali dalam kondisi Normal, sedangkan untuk sistem luar Jawa Bali terdapat beberapa sistem dalam kondisi Siaga.
Mitigasi Bencana geologi Terkait potensi Letusan Gunung Berapi, Gempa bumi, tsunami, dan tanah longsor. antisipasi yang dilakukan: disiapkan informasi peta titik rawan gerakan tanah & gempa bumi, status gunungapi serta Satgas Tanggap Darurat.
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
6
1.3. KONDISI PENYEDIAAN ENERGI DAN ANTISIPASI BENCANA GEOLOGI1.3. KONDISI PENYEDIAAN ENERGI DAN ANTISIPASI BENCANA GEOLOGI
PROYEKSI STOK BBMPT PERTAMINA (Persero)
*Prediksi Ketahanan Stok Posko Hari Raya Idul Fitri 1440 H/2019 MData Pertamina (status 10 Mei 2019)
STOK BBM AKTUALBADAN USAHA LAIN
STOK LPG N O R M A LPrediksi Penyaluran LPG Rumah Tanggaperiode Posko Hari Raya Idul Fitri 1440 H/2019 M
Data Pertamina status 10 Mei 2019
AWAS → Gn. Sinabung
SIAGA → Gn. Agung, Gn. Anak Krakatau, Gn. Lereboleng,Gn. Soputan, Gn. Karangetan
Sumber: magma.vsi.esdm.go.id (diakses pada 15.00 WIB, 17 Mei 2019)
KONDISI KELISTRIKANA M A N
Daya Mampu Pasok Nasional
Beban Puncak Nasional
Cadangan Operasi
*status 13 Mei 2019
HariPremium
1.118.277 KL 21Hari
Pertalite1.103.505 KL 21
HariPertamax
902.819 KL 22Hari
Pertamax Turbo34.585 KL 58
HariSolar/Bio Solar
1.983.640 KL 26Hari
Dexlite45.305 KL 27
HariPertamina Dex
36.437 KL 35Hari
Kerosene108.863 KL 69
HariAvtur
615.512 KL 48
Badan Usaha Produk Stock (KL) CD (Hari) StatusAkrasol 132.575 34Akra 92 4.115 103Perf 90 969 159Perf 92 1.716 47Perf 95 131 19
Super 92 21.108 33Vpower 95 9.590 30Regular 90 5.352 127BioDiesel 3.104 32
PT ExxonMobil Lubricants Indonesia Mogas92R 3.403 765 10 Mei 2019
BP 90 643 75BP 92 979 67BP 95 255 57
BP Diesel 75 2389R 20.081 100490R 15.180 293892R 557 1095R 3.210 616
PT AKR Corporindo, Tbk 10 Mei 2019
PT Total Oil Indonesia 23 April 2019
PT Shell Indonesia 24 April 2019
PT Aneka Petroindo Raya 10 Mei 2019
PT Vivo Energy Indonesia 25 April 2019
27.659MT
385.026MT
17HARI
PENYALURANTERTINGGISTOK COVERAGE
DAYS
JUMLAH GUNUNGAPI AKTIF 68NORMAL LEVEL I 48WASPADA LEVEL II 16SIAGA LEVEL III 3AWAS LEVEL IV 1
KondisiSIAGAstatus 13 Mei 2019Aceh -SumutNiasBelitungJawa BaliLombokAmbon
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
7#EnergiBerkeadilan
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
8
BAB IIPaRaMETER PENGaMaNaN PaSoKaN BBM DaN LPG
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
9
2.1 UPAYA PERTAMINA DALAM MENGAMANKAN PASOKAN BBM DAN LPG MENJALANI RAMADHAN DAN HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H/ 2019 M
2.1 UPAYA PERTAMINA DALAM MENGAMANKAN PASOKAN BBM DAN LPGMENJALANI RAMADHAN DAN HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H/ 2019 M
9
Penambahan mobil tangki
Peningkatan Stok BBM+LPG di :• End TBBM • Lembaga Penyalur
1. Penyiapan Kantong BBM
2. BBM Kemasan
1. Penambahan Setoran BBM penyalur
2. Pemberian Kredit dengan Term of Payment 3 hari
Penyiapan Layanan Khusus dilokasi tidak ada fasilitasPelayanan BBM :1. KiosK/ Serambi PX2. Mobil Dispenser Unit 3. BBM Kemasan di SPBU4. Motor/Mobil Pengantas
Kemasan BBM
Komunikasi dan koordinasiinternal dan eksternal yang bagus• Kemenhub• POLRI• ESDM & BPH Migas• Jasa Marga & BPJT
Koordinasi Internal antar direktorat Refinery dan SDM, Umum & IT
• Koordinasi dengan PihakBank tetap beroperasiselama libur Hari Raya Idul Fitri
Melakukan Himbauan, Sosialisasi melalui Radio, TV, Sosmed, aplikasi Waze, SMS blast dan aplikasi Pertamina Go
1 2 3 4 5
9 8 7 6
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
10
2.2. PREDIKSI STOK BBM DAN LPG PERIODE RAMADHAN DAN HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H
• premium naik 10% dari rata-rata harian normal 31.870 kL menjadi 35.093 kL.
• pertalite naik 16% dari rata-rata harian normal 49.943 kL menjadi 57.933 kL.
• pertamax naik 32% dari rata-rata harian normal 10.216 kL menjadi 13.537 kL.
• Solar turun 12% dari rata-rata harian normal 38.449 kL menjadi 34.192 kL.
• Dexlite naik 6% dari rata-rata harian normal 1.128 kL menjadi 1.194 kL.
• Dex naik 2% dari rata-rata harian normal 474 kL menjadi 480 kL.
• Minyak Tanah naik 9% dari rata-rata harian normal 1.494 kL menjadi 1.634 kL.
• Avtur naik 8% dari rata-rata harian normal 13.414 kL menjadi 14.524 kL.
• Lpg naik 15% dari rata-rata harian normal 24.051 MT menjadi 27.659 MT.
ESTIMASI pEMAkAIAN BBM DAN Lpg SELAMA HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H :
• premium 1.118.277 kL (21 hari),
• pertalite 1.103.505 kL (21 hari),
• pertamax 902.819 kL (22 hari),
• Minyak Solar 1.983.640 kL (26 hari),
• Avtur 615.512 kL (48 hari).
• Lpg 385.026 MT (17 hari).
pRoYEkSI RATA-RATA STok pADA pERIoDE SATgAS YAITU :
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
11
PREDIKSI STOK BBM DAN LPG PERIODE RAMADHAN DAN HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H(21 MEI – 21 JUNI 2019)
PREDIKSI STOK BBM DAN LPG PERIODE RAMADHAN DAN HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H(21 MEI – 21 JUNI 2019)
PRED
IKSI
RAT
A-2 K
ETAH
ANAN
STO
K N
ASIO
NAL
RUMA
H TA
NGGA
TRAN
SPOR
TASI
AVIA
SI
Ket :• BBM angka dalam KL• LPG angka dalam Metric Ton
LPG
385.02617 Hari
KEROSENE
108.86369 Hari
PREMIUM
1.118.27721 Hari
PERTALITE
1.103.50521 Hari
PERTAMAX
902.81922 Hari
TURBO
34.58558 Hari
SOLAR/BIO
1.983.64026 Hari
DEXLITE
45.30527 Hari
DEX
36.43735 Hari
AVTUR
615.51248 Hari
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
12
2.3 Estimasi Peningkatan Konsumsi 2019 vs Realisasi 20182.3 Estimasi Peningkatan Konsumsi 2019 vs Realisasi 2018RU
MAH
TANG
GATR
ANSP
ORTA
SIAV
IASI
LPG MINYAK TANAH
+15% +9%N : 24.051S : 27.659
N : 1.494S : 1.634
PREMIUM PERTAMAXPERTALITE TURBO
+10% +16% +32% +12%
N : 31.870S : 35.093
N : 49.943S : 57.933
N : 10.216S : 13.537
N : 535S : 602
DEXLITEM. SOLAR DEX
-12% +6% +2%
N : 38.449S : 34.192
N : 1.128S : 1.194
N : 474S : 480
AVTUR
+8%
N : 13.414S : 14.524
KET :N : Konsumsi normalK : Konsumsi Satgas 2019Angka dalam KL per hari
• Produk Gasoline ( Premium dan PertamaxSeries) mengalami kenaikan +15,2% dibandingkan konsumsi normal 2018.
• Produk Gasoil ( Solar PSO dan Dex Series) mengalami penurunan -13% dibandingkankonsumsi normal 2018.
REALISASI 2018
• Produk Gasoline ( Premium dan PertamaxSeries) mengalami kenaikan +15,8% dibandingkan konsumsi normal 2019.
• Produk Gasoil ( Solar PSO dan Dex Series) mengalami penurunan -10,4% dibandingkankonsumsi normal 2019.
PREDIKSI 2019
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
13
2.4 ESTIMASI PENINGKATAN KONSUMSI BBM2.4 ESTIMASI PENINGKATAN KONSUMSI BBM
Dalam ribu KL
MING
GU
IDUL
FITR
I
Angka dlm KL
120,000
100,000
80,000
60,000
40,000
20,000
0
140,000137,025
117,613
H+2 H+3 H+4 H+5 H+6 H+7 H+8 H+9 H+10 H+11 H+12 H+13 H+14 H+15H-15 H-14 H-13 H-12 H-11 H-10
Gasoline 2018Gasoil 2018Est Gasoline 2019Est Gasoil 2019 Normal Gasoline Normal Gasoil
Mei 2019
H-9 H-8 H-7 H-6 H-5 H-4 H-3 H-2 H-1 H-0 H+1
Cuti Bersama
Prediksi puncak arus balik lebaran
8 9Juni 201930 31
Prediksi puncak arus mudik lebaran
MING
GU
MING
GU
MING
GU
ESTIMASI SATGAS RAFIDATE 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30PREMIUM 36 35 34 33 39 27 33 44 37 40 43 44 35 39 48 33 35 35 37 30 30 34 31 32 31 35 28 30 35 32 PERTALITE 58 56 54 53 63 44 53 72 60 65 69 73 59 65 80 55 58 59 61 50 51 57 52 53 52 59 47 51 59 53 PERTAMAX 13 13 12 11 14 11 13 16 14 15 15 18 14 16 18 14 14 15 15 13 12 14 12 12 12 13 10 11 13 12
TURBO 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 0 1 1 1 0 0 1 0 0 1 1 TOTAL GASOLINE 109 104 101 98 118 82 99 132 111 120 128 136 109 121 147 102 107 110 114 93 94 107 96 97 96 109 85 93 108 96
SOLAR/BIOSOLAR 41 39 42 40 45 27 30 42 38 38 31 37 22 23 24 11 11 15 21 19 27 45 40 45 44 50 31 35 52 46
DEXLITE 2 2 1 2 2 1 1 2 1 2 1 2 1 1 1 0 0 1 1 0 1 1 2 1 1 1 1 1 2 1
PERTAMINA DEX 1 0 1 0 0 0 0 1 1 0 1 1 0 1 1 0 0 0 0 0 0 1 0 1 1 1 0 0 1 1 TOTAL GASOIL 43 41 44 42 47 28 32 45 40 40 33 39 23 24 25 12 12 16 22 20 29 47 42 46 46 52 32 37 54 48
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
14
2.5 ESTIMASI PENINGKATAN KONSUMSI LPG
Dalam Ribu MTNormal 2019Real Satgas 2018Estimasi Satgas 2019
5
0H-3 H+5 H+9H+8H+6H+1 H+12 H+15H+7 H+11H-2 H+3H-14 H+14H+13H+4H-11 H+2 H+10H-8 HH-5H-9 H-6H-7H-13 H-10H-12 H-1H-15 H-4
Prediksi Peak demand
15%12%
8% 3% 1%5%
PROY
EKSI
PE
AK D
EMAN
D LPG
+15%
KETA
HANA
N ST
OK
27.659
Est Satgas 2019Real Satgas 2018
Normal 2019
0,1% 15%
Perbandingan rata-rata Penjualan LPGMenggunakan Rerata Hari Kerja (MT/Hari)Satgas dari H-15 sd H+15
N : 24.051P : 27.659
MT/day
LPG
385.02617 Hari
2.5 ESTIMASI PENINGKATAN KONSUMSI LPG
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
15#EnergiBerkeadilan
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
16
BAB IIIuPaYa PENGaMaNaN PaSoKaN BBM DaN LPG
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
17
3.1. DUKUNGAN YANG DIPERLUKAN DARI INSTANSI DAN APARAT PEMERINTAH 3.1. DUKUNGAN YANG DIPERLUKAN DARI INSTANSI DAN APARAT PEMERINTAH
1. Badan Pengelola Jalan TolInformasi pengoperasian Jalur Tolfungsional selama masa libur Hari Raya Idul Fitri
2. POLRI & Kemenhub• Informasi Kemacetan dan
pengawalan pada kondisi khususdan penjagaan obyek vital
• Dispensasi pelarangan operasiselama Hari Raya Idul Fitri.
• Pengamanan objek vital penyaluranBBM & LPG
3. Pihak Bankadanya cabang yang tetap operasiselama masa libur untuk menerimasetoran BBM & LPG
6. Pembentukan Satgas & Inspeksi bersama
Peninjauan/survey lokasibersama agar kendalaoperasional dapat segeraditindaklanjuti.
5. DLLAJR & BMKG• Informasi cuaca, tanah longsor,
bencana alam dan banjir• Perbaikan Jalan pada jalur
berlubang
4. KAI Koordinasi jadwal kereta ataspeningkatan pasokan BBM & LPG via kereta api . 03
01
04
02 05
06
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
18
3.2 JALUR RAWAN KEMACETAN DAN KEPADATAN LALU LINTAS
Jalur Mudik Sumatera Jalur WISATA
Jalur Mudik Jawa
• Jalur Medan – Brastagi• Lintas Tengah dan Lintas Timur Lampung• Jalur Baturaja – lahat – Lubuk Linggau• Jalur Jambi hingga ke padang• Jalur pekanbaru – padang ke Bukittinggi
• Anyer• carita• kuningan• pelabuhan Ratu• ciater
• Lembang• pangandaran• Batu/Malang• Bali
• Jalur Jakarta – puncak Bogor• Jalur Jakarta – cikampek (Simpang Jomin)• Jalur Tol cikampek – palimanan• Jalur Loh Bener - Losari• Jalur Tol pejagan – Brebes Timur• Jalur pekalongan - Batang• Jalur Limbangan – Nagrek• Jalur ciawi – pertigaan pamoyaman sampai gentong• Jalur Jogja – Ungaran – Semarang• Jalur Malang – Madiun – kediri• Jalur Jembatan Suramadu• Jalur ketapang - gilimanuk• Jalur Merak
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
19
3.3 UPAYA PEMERINTAH DALAM MENGAMANKAN PASOKAN BBM DAN LPG
1. Membentuk posko Satgas BBM dan Lpg di kantor pusat dan daerah
2. Monitoring kelancaran distribusi BBM (penambahan armada mobil tangki, penyiapan kantong
BBM, terminal BBM, penyiapan produk BBk dalam kemasan, penyiapan jalur contra flow)
3. Monitoring ketahanan stok BBM dan Lpg Nasional
4. Monitoring layanan di lembaga penyalur mulai dari keamanan, kehandalan dan kebersihan
fasilitas, pelayanan maksimal sesuai standar, serta pelayanan 24 Jam (jika diperlukan) di lembaga
penyalur pada Jalur Mudik
5. koordinasi dengan berbagai pihak dan instansi seperti TNI, poLRI, Dinas perhubungan dan
instansi lainnya dalam menjaga keamanan dan kelancaran penyaluran BBM.
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
20
3.4 UPAYA MENGATASI KELANGKAAN LPG
1. Keamanan Stok LPG (Stock Build Up) melalui optimasi kilang dan impor.
2. Persiapan Keagenan:
• Penyiapan tambahan alokasi LPG PSo & NPSo dengan peningkatan
pada hari H diperkirakan mencapai 13% dari normal
• Region melakukan build up stock di Agen & pangkalan dan
memaksimalkan SpBU dan modern outlet sebagai etalase dan
stabilisator harga LPG 3 kg dan 12 kg
3. Persiapan SPPBE
• Stock build up di SPPBE
• Penyiagaan SPPBE kantong di daerah rawan kemacetan, skid tank
LPG siap dialihkan ke SPPBE lain yang membutuhkan
4. Menyediakan berbagai promo yang menarik untuk LPG Non PSo,
terutama merk Bright Gas.
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
21#EnergiBerkeadilan
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
22
BAB IV
KESIaPaN PENYEDIaaN TENaGa LISTRIK
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
23
4.1 KONDISI KELISTRIKAN PADA BULAN MEI 2019
1. Kondisi pasokan tenaga listrik sampai dengan bulan Mei 2019 pada umumnya berada pada kondisi
Aman dengan beberapa sistem berada pada kondisi siaga dan tidak ada sistem berada pada posisi
defisit daya. Pengertian sistem pada kondisi siaga adalah tidak ada pemadaman dan cadangan operasi
lebih kecil dari unit yang terbesar.
2. Berdasarkan pengalaman selama ini, beban puncak pada saat Hari Raya Idul Fitri pada umumnya
lebih rendah dibandingkan dengan beban puncak pada kondisi hari kerja dikarenakan pada hari
tersebut industri yang mengkonsumsi tenaga listrik yang sangat besar dan perkantoran berhenti
beroperasi (libur).
3. Pengalaman Hari Raya Idul Fitri 1439 H/2018 beban puncak malam hari, pada Sistem kelistrikan
Nasional mengalami penurunan sebesar 29 – 31% sedangkan Sistem Jawa Bali mengalami
penurunan sebesar 33 – 35% yang dibandingkan terhadap beban puncak pada tanggal 5 Juni 2018.
4. Prakiraan kondisi pasokan tenaga listrik selama periode Hari Raya Idul Fitri 1440 H/ 2019 M (H-15 s.d.
H+13) pada Sistem Kelistrikan Jawa-Bali, Sumatera dan Indonesia Timur berada pada kondisi “pasokan
cukup”.
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
24
4.2 KONDISI SISTEM KELISTRIKAN NASIONAL BULAN MEI 2019 (s.d. 13 Mei 2019) 4.2 KONDISI SISTEM KELISTRIKAN NASIONAL BULAN MEI 2019 (s.d. 13 Mei 2019)
22
7
STATUS
: 0 Defisit (Pemadaman sebagian bergilir) : 6 Siaga (Cad. Lebih kecil dari pembangkit terbesar) : 16 Normal (Cadangan cukup)
SBUAceh - Sumut
2.224 MW5,80%
Batam - Bintan422 MW15,42%
SBST(SBS - SBT)3.338 MW
12,16%
Bangka 147 MW26,49%
Khatulistiwa
355 MW38,24%
Ambon56 MW22,18%
Bima46 MW39,65%
Sumbawa47 MW
126,66%
Interkoneksi Kalimantan1.086 MW
12,75%
SulutGo384 MW19,02%
Ternate - Tidore35 MW35,60%
Maluku Isolated69 MW23,14%
Sorong + Papua Isolated183 MW18,78%
Jayapura
21 MW348,10%
Kupang88 MW41,87%
NTT Isolated72 MW24,21%
Lombok238 MW6,61%
Jawa Bali26.129 MW
1,23%
Nias32 MW44,20%
Kendari99 MW33,20%
Sulbagsel1.128 MW
27,48%
Belitung41 MW27,94%
• Daya Mampu Pasok Nasional : 38.208,18 MW• Beban Puncak Nasional : 36.237,15 MW• Cadangan Operasi : 1.971,03 MW
• Nama sistem kelistrikan• Beban puncak (MW)• Cadangan terhadap beban puncak (%)
• Kondisi “Normal”, artinya cadanganoperasi yang tersedia lebih besardari pada kapasitas unit pembangkitterbesar yang ada. Sehingga apabilaterjadi gangguan pada unit pembangkitterbesar, sistem masih mampuberoperasi dengan aman dan lancar;
• Kondisi Siaga, artinya cadangan operasi yangtersedia lebih kecil dari pada kapasitas unitpembangkit terbesar yang ada. Sehingga apabila unitpembangkit terbesar mengalami gangguan, makacadangan operasi yang dimiliki oleh sistem tidakmampu memasok seluruh demand yang ada.Pemadaman secara bergilir mungkin dapat terjadi;
• Kondisi “Defisit”, artinya tidakadanya cadangan operasi yangtersedia karena daya mampulebih kecil dari pada bebanpuncak. Sehingga pemadamansebagian secara bergilir tidakdapat dihindarkan.
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
25
4.2 KONDISI SISTEM KELISTRIKAN NASIONAL BULAN MEI 2019 (s.d. 13 Mei 2019) 4.2 KONDISI SISTEM KELISTRIKAN NASIONAL BULAN MEI 2019 (s.d. 13 Mei 2019)
No Wilayah SistemDaya Mampu Pasok Beban Puncak Cadangan Operasi
% Cadangan Keterangan(MW) (MW) (MW)
1 P3BSSBU 2.352,50 2.223,50 129 5,8 SiagaSBST 3.743,60 3.337,70 405,9 12,16 Normal
2 SUMUT Nias 46 31,9 14,1 44,2 Siaga
2 BATAM - WRKR Batam - Bintan 486,5 421,5 65 15,42 Normal
3 BABELBangka 185,37 146,55 38,82 26,49 NormalBelitung 52,75 41,23 11,52 27,94 Siaga
4 KALBAR Khatulistiwa 490,2 354,6 135,6 38,24 Normal
5 KALTIM - KSKT Interkoneksi Kalimantan 1.224,30 1.085,90 138,4 12,75 Normal
6 SULUTTENGGO SulutGo 456,71 383,71 73 19,02 Normal
7 SULSELRABARSulbagsel 1.437,90 1.127,94 309,96 27,48 NormalKendari 132,4 99,4 33 33,2 Normal
8 M2UAmbon 68,3 55,9 12,4 22,18 SiagaTernate - Tidore 47,1 34,74 12,37 35,6 NormalMaluku Isolated 84,93 68,97 15,96 23,14 Normal
9 PAPUAJayapura 94,1 21 73,1 348,1 Normal
Sorong + Papua Isolated 216,84 182,55 34,29 18,78 Normal
10 NTBLombok 253,91 238,16 15,75 6,61 SiagaBima 64,7 46,33 18,37 39,65 NormalSumbawa 106,7 47,07 59,63 126,66 Normal
11 NTTKupang 124,42 87,7 36,72 41,87 Normal (Status 9 Mei
2019)
NTT Isolated 88,95 71,61 17,34 24,21 Normal (Status 12 Mei 2019)
12 Jawa Bali Jawa Bali 26.450,00 26.129,19 320,81 1,23 Siaga38.208,18 36.237,15 1.971,03
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
26
4.3 PROGNOSA KONDISI SISTEM KELISTRIKAN PADA HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H (5 JUNI 2019)4.3 PROGNOSA KONDISI SISTEM KELISTRIKAN PADA HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H (5 JUNI 2019)
No Wilayah Sistem Daya Mampu Pasok (MW) Beban Puncak (MW) Cadangan Operasi (MW) % Cadangan Keterangan
1 P3BSSBU 2.536,80 1.734,14 802,66 46,29 NormalSBST 3.769,15 2.743,50 1.025,65 37,38 Normal
2 SUMUT Nias 47,6 24 23,60 98,33 Siaga3 BATAM - WRKR Batam - Bintan 479 358,71 120,29 33,53 Normal
4 BABELBangka 187 126,11 60,89 48,28 NormalBelitung 75,15 37,56 37,59 100,08 Normal
5 KALBAR Khatulistiwa 425,5 296,5 129 43,51 Normal
6 KALTIM - KSKT Interkoneksi Kalimantan 1.350,54 967,73 382,81 39,56 Normal
7 SULUTTENGGO SulutGo 477,13 362,36 114,77 31,67 Normal
8 SULSELRABARSulbagsel 1.495,00 934,45 560,55 59,99 NormalKendari 108,7 72 36,70 50,97 Normal
9 M2UAmbon 71,3 54,5 16,8 30,83 SiagaTernate - Tidore 48,6 32,28 16,32 50,56 NormalMaluku Isolated 81,68 67,64 14,04 20,76 Normal
10 PAPUAJayapura 90,5 67,7 22,80 33,68 NormalSorong + Papua Isolated 205,43 171,41 34,02 19,85 Normal
11 NTBLombok 263,2 232 31,2 13,45 NormalBima 51,3 48,81 2,49 5,10 NormalSumbawa 67,75 47,73 20,02 41,94 Normal
12 NTTKupang 94,92 90,6 4,32 4,77 SiagaNTT Isolated 111,38 78,13 33,25 42,56 Normal
13 Jawa Bali Jawa Bali 26.615,84 17.179,46 9436,38 54,93 Normal38.653,47 25.727,32 12.926,15
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
27
4.4 PROGNOSA KONDISI SISTEM KELISTRIKAN PADA HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H (6 JUNI 2019)4.4 PROGNOSA KONDISI SISTEM KELISTRIKAN PADA HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H (6 JUNI 2019)
No Wilayah Sistem Daya Mampu Pasok (MW) Beban Puncak (MW) Cadangan Operasi (MW) % Cadangan Keterangan
1 P3BS SBU 2.536,80 1.713,94 822,86 48,01 NormalSBST 3.769,15 2.780,65 988,50 35,55 Normal
2 SUMUT Nias 47,6 23 24,60 106,96 Siaga3 BATAM - WRKR Batam - Bintan 479 302,47 176,53 58,36 Normal
4 BABEL Bangka 187 127,44 59,56 46,74 NormalBelitung 75,15 38,81 36,34 93,64 Normal
5 KALBAR Khatulistiwa 425,5 312,1 113,4 36,33 Normal
6 KALTIM - KSKT Interkoneksi Kalimantan 1.350,54 996,14 354,40 35,58 Normal
7 SULUTTENGGO SulutGo 477,13 375,1 102,03 27,20 Normal
8 SULSELRABAR Sulbagsel 1.495,00 952,27 542,73 56,99 NormalKendari 108,7 75 33,70 44,93 Normal
9 M2UAmbon 71,3 59,2 12,1 20,44 SiagaTernate - Tidore 50,37 33,57 16,8 50,04 NormalMaluku Isolated 83,09 68,71 14,38 20,93 Normal
10 PAPUAJayapura 82,9 67,9 15,00 22,09 NormalSorong + Papua Isolated 203,66 176,81 26,85 15,19 Normal
11 NTBLombok 263,2 232 31,2 13,45 NormalBima 51,3 48,78 2,52 5,17 NormalSumbawa 67,75 47,91 19,84 41,41 Normal
12 NTTKupang 107,92 86,5 21,42 24,76 NormalNTT Isolated 6.508,77 85,52 6.423,25 7510,82 Normal
13 Jawa Bali Jawa Bali 26.793,04 17.942,99 8850,05 49,32 Normal45.234,87 26.546,81 18.688,06
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
28
4.5. KONDISI PENYEDIAAN TENAGA LISTRIK PADA HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H4.5. KONDISI PENYEDIAAN TENAGA LISTRIK PADA HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H
No. Regional Daya Mampu(MW)
BebanPuncak (MW)
Cadangan Operasi(MW)
1 Jawa Bali 26.615,84 17.179,46 9.436,38
2 Sumatera 7.094,70 5.024,02 2.070,68
3 Indonesia Timur 4.942,93 3.523,84 1.419,09
4 Indonesia 38.653,47 25.727,32 12.926,15
No. Regional Daya Mampu(MW)
BebanPuncak(MW)
Cadangan Operasi(MW)
1 Jawa Bali 26.793,04 17.942,99 8.850,052 Sumatera 7.094,70 4.986,31 2.108,393 Indonesia Timur 11.347,13 3.617,51 7.729,624 Indonesia 45.234,87 26.546,81 18.688,06
5 Juni 2019
6 Juni 2019
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
29
4.6. UPAYA PENGAMANAN PASOKAN LISTRIK4.6. UPAYA PENGAMANAN PASOKAN LISTRIK
1 Memastikan kesiapan dan keandalan sistem kelistrikan, meliputi kesiapan (availability) unit pembangkit, penguatan jaringan transmisi dan distribusi;
2 Menghentikan sementara pemeliharaan instalasi di transmisi dan gardu induk kecuaIi pekerjaanemergency/perbaikan kerusakan atau gangguan peralatan;
3Membuat rencana dan pola operasi unit-unit pembangkit berdasarkan perkiraan beban (load forecast) pada periode Hari Raya Idul Fitri di tahun-tahun sebelumnya dengan menyiapkan cadanganputar (spinning reserve) lebih besar dibandingkan waktu reguler;
4Memastikan ketersediaan energi primer/bahan bakar pembangkit tenaga listrik:- PLTU batubara dengan cadangan minimum 20 hari operasi;- Pembangkit BBM (untuk operasi backup) dengan cadangan minimum 7 hari operasi.
5 Menetapkan Standard Operating Procedure (SOP) pengamanan pasokan listrik;
6 Menyiapkan dan menyiagakan personil siaga pengamanan pasokan listrik 24 jam di masing- masingunit operasional.
7 Menjaga kontinuitas pasokan listrik di lokasi-lokasi prioritas antara lain: tempat ibadah utama, MasjidIstiqlal, Bandara, Pelabuhan, Stasiun Kereta Api, Jalan Nasional (Pom Bensin dan Rest Area).
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
30
BAB VKESIaPaN aNTISIPaSI BENcaNa GEoLoGI
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
31
5.1. ANTISIPASI BENCANA GEOLOGI 5.1. ANTISIPASI BENCANA GEOLOGI
Pada masa liburan hari besar keagamaanseperti Hari Raya Idul Fitri, Natal dan TahunBaru, biasanya jumlah pengunjung ke daerahwisata alam melonjak tajam, antara lain kedaerah wisata gunung api dan kawasan pantai.
POTENSI BENCANA
Potensi bencana geologi seperti erupsigunung api, tanah longsor, gempa bumi, dantsunami dapat terjadi di beberapa wilayahrawan bencana geologi.
Intensitas curah hujan pada bulan Mei 2019 di beberapa wilayah (Aceh, Sumut,Sumbar, sebagian Jambi, Bengkulu, Lampung, Jabar, Jateng, DIY, Jatim,Bali, Kalbar, Kaltim, sebagian Kaltara, Sulut, Sulteng, Sulbar, Gorontalo,sebagian Sultra, sebagian Sulsel, NTB, Sebagian NTT, sebagian Malut, PapuaBarat dan Papua) menunjukan adanya tanda-tanda peningkatan, oleh karena ituperlu diwaspadai potensi terjadinya gerakan tanah/longsor di jalur jalan dan zonalainnya yang termasuk ke dalam zona kerentanan gerakan tanah menengahhingga tinggi.
PENGUNJUNG WISATAWAN
INTENSITAS CURAH HUJAN
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
32
5.2. UPAYA ANTISIPASI BENCANA GEOLOGI5.2. UPAYA ANTISIPASI BENCANA GEOLOGI
TIM TANGGAP DARURAT
Membuat laporan/tanggapan danrekomendasi teknis penanggulanganbencana geologi (letusan gunung api, gempabumi, tsunami, dan gerakan tanah). Laporan disampaikan kepada PemerintahPusat, Pemda, Badan NasionalPenanggulangan Bencana (BNPB) dandinas terkait yang menanganikebencanaan geologi.
PETA RAWAN GERAKAN TANAH REKOMENDASI DAN TANGGAPAN
Membentuk Tim Tanggap DaruratBencana Geologi yang akanmerespon dengan cepat setiapbencana yang terjadi dan siagadalam waktu 24 jam, danmeningkatkan pemantauan gunungapi secara cermat di beberapagunung api aktif yang seringdigunakan untuk mengisi acaraliburan.
Memberikan Peta Sebaran Titik RawanGerakan Tanah pada jalur jalan di PulauJawa, Pulau Sumatera dan Sulawesi Utara kepada Pemda dan Polda di wilayah tersebut.
Membuat Peta Prakiraan Wilayah PotensiTerjadi Gerakan Tanah, peta ini di perbaharui tiap akhir bulan dandisebarkan ke Pemda dan dapat juga diunduh di www.bgl.esdm.go.id atauwww.vsi.esdm.go.id
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
33
5.3. KLASIFIKASI GUNUNGAPI5.3. KLASIFIKASI GUNUNGAPI
31
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
34
5.3. KLASIFIKASI GUNUNGAPI
TIPE-A 76 GUNUNG API
Burni Telong, Seulawah Agam, Peut Saoue, Sinabung, Sorik Marapi, Marapi, Tandikat, Talang, Kerinci, Kaba, Dempo, Anak-Krakatau.
SUMATERA12
Salak, Gede, Tangkuban Parahu, Cereme, Guntur, Papandayan, Galunggung, Slamet, Dieng, Sundoro, Sumbing, Merapi, Kelud, ArjunoWelirang, Bromo, Semeru, Lamongan, Ijen, Raung.
JAWA19
Batur, Agung, Rinjani,Tambora, Sangeangapi, Anak Ranakah, Inelika, Inerie, Ebulobo, Iya, Rokatenda, Kelimuatu, Egon, Lewotobi laki-laki, Lewotobi Perempuan, Lereboleng, Ileboleng, Batu Tara, Lewotolok, Ile Werung, Sirung, Hobal.
BALI – NUSA TENGGARA22
Ambang, Soputan, Lokon, Mahawu, Tangkoko, Ruang, Karangetang, Awu, Colo, Banua Wuhu, Sangir.
SULAWESI11
Kie Besi, Gamalama, Gamkonora, Ibu Dukono, Banda-api, Damar, teon, Nila, Serua, Wetar, Nieuwerkerk.
MALUKU12
Gunung api yang pernah mengalami erupsi magmatiksekurang-kurangnya satu kali sesudah tahun 1600
5.3. KLASIFIKASI GUNUNGAPI
32
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
35
5.3. KLASIFIKASI GUNUNGAPI
TIPE-B 30 GUNUNG API
Burni Geureudong, Sibayak, Pusuk Buhit, Sibual-Buali, Talamau, Kunyit, Sumbing, Belerang-Beriti, Bukit Daun, Lumut-Balai, Sekincau Belirang, Raja Basa.
SUMATERA12
Karang, Pulosari, Patuha, Wayang -Windu, TalagaBodas, Merbabu, Ungaran, Lawu, Wilis, IyangArgopura.
JAWA10
Ile Muda , Labalekan.
BALI – NUSA TENGGARA2
Sempu, Klabat.
SULAWESI2
Todoko, Manuk, Emperor of China, Yersey.
MALUKU4
Gunung api yang sesudah tahun 1600 belum lagi mengalami erupsi magmatik, namun masih ada gejalakegiatan seperti kegiatan solfatara.
5.3. KLASIFIKASI GUNUNGAPI
33
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
36
5.3. KLASIFIKASI GUNUNGAPI
TIPE-C 21 GUNUNG API
Jaboi, Gayoleuseur, Helatobia, Marga Bayur, Pematang Bata, Hulu Belu.
SUMATERA6
Kiara Beres-Gagak, Perbakti, Kawah Manuk, Kawah Kamojang, Kawah Karaha.
JAWA5
Wai Sano, Poco Leok, Sokaria, Ndatu Napi, Riang Kotang.
BALI – NUSA TENGGARA5
Batu Kolok , Tempang, Lahendong, Sarongsong, Tampusu.
SULAWESI5
Gunung api yang erupsinya tidak diketahui dalam sejarah manusia, namun masih terdapat tanda-tandakegiatan masa lampau berupa lapangan solfatara/fumarola pada tingkat lemah
5.3. KLASIFIKASI GUNUNGAPI
34
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
37
5.4. PETA SEBARAN GUNUNGAPI INDONESIA5.4. PETA SEBARAN GUNUNGAPI INDONESIA
Level IV (Awas), Sinabung – Sumatera Utara
Level III (Siaga), Agung – Bali, Soputan – Sulawesi UtaraKarangetang, Sulawesi Utara
Level II (Waspada) – 16 Gunung ApiAnak Krakatau, Banda Api, Bromo, Dukono, Gamalama, Gamkonora, Ibu, Ili Lewotolok, Kerinci, Lokon, Marapi, Merapi, Rinjani, Rokatenda, Sangeangapi, Semer
Level I (Normal)48 Gunung Api
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
38
5.5. STATUS KEGIATAN GUNUNGAPI DI ATAS NORMAL S.D. 17 MEI 20195.5. STATUS KEGIATAN GUNUNGAPI DI ATAS NORMAL S.D. 17 MEI 2019
36
URUTAN TINGKAT AKTIVITAS GUNUNGAPI DARI TERENDAH KE TERTINGGI:NORMAL (LEVEL I) – WASPADA (LEVEL II) – SIAGA (LEVEL III) – AWAS (LEVEL IV)
NO GUNUNGAPI TINGKAT AKTIVITAS TERHITUNG TANGGAL1 Sinabung (Prov. Sumatera Utara) AWAS 2 Juni 20152 Agung (Prov. Bali) SIAGA 10 Februari 20183 Karangetang (Prov. Sulawesi Utara) SIAGA 25 November 20184 Soputan (Prov. Sulawesi Utara) SIAGA 3 Oktober 20185 Anak Krakatau (Prov. Lampung) WASPADA 25 Maret 20196 Dempo (Prov. Sumatera Selatan) WASPADA 5 April 20177 Banda Api (Prov. Maluku) WASPADA 5 April 20178 Bromo (Prov. Jawa Timur) WASPADA 20 Oktober 20169 Rinjani (Prov Nusa Tenggara Barat) WASPADA 27 September 2016
10 Lokon (Prov. Sulawesi Utara) WASPADA 22 Agustus 201611 Gamalama (Prov. Maluku Utara) WASPADA 10 Maret 201512 Sangeangapi (Prov. NTB) WASPADA 17 Juni 201413 Rokatenda (Prov. NTT) WASPADA 7 April 201414 Ibu (Prov. Maluku Utara) WASPADA 10 Desember 201315 Gamkonora (Prov. Maluku Utara) WASPADA 1 Juli 201316 Semeru (Prov. Jawa Timur) WASPADA 2 Mei 201217 Marapi (Prov. Sumatera Barat) WASPADA 3 Agustus 201118 Dukono (Prov. Maluku Utara) WASPADA 15 Juni 200819 Kerinci (Prov. Jambi) WASPADA 9 September 200720 Ililewotolok (Prov. Nusa Tenggara ) WASPADA 7 Oktober 2017
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
39#EnergiBerkeadilan
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
40
PoSKo, wEBSITE DaN EMaIL
BAB VI
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
41
6.1. JADWAL POSKO H-15 s.d. H+13 HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H/2019 M
kantor pusat (08.00 S/D 20.00 WIB)• kantor BpH Migas• kantor pusat pT. pertamina (persero)
kantor perwakilan (24 Jam)• Badan geologi (Bandung)• pT. pertamina pemasaran Region I – VIII• Unit pT. pLN (persero) di 25 Unit/Wilayah/Distribusi
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
42
6.2. POSKO BERSAMA MENGHADAPI H-15 s.d. H+13 HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H/2019 M6.2. POSKO BERSAMA MENGHADAPI H-15 s.d. H+15 HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H/2019 M
PETUGAS POSKO
BPH Migas, DJ Migas, DJ Ketenagalistrikan, Badan Geologi,
Pertamina, AKR, PGN, Pertagas Niaga, PLN, Total, Shell, ExxonMobil, APR, Vivo
KETUA POSKO NASIONAL ESDMHARI RAYA IDUL FITRI 1440 H/2019 M
DIRJEN GATRIK
Tim KESDM1. BPH Migas2. Direktorat Jenderal Minyak dan Gas Bumi3. Direktorat Jenderal Ketenagalistrikan4. Badan Geologi5. Biro Komunikasi Layanan Informasi Publik
dan Kerjasama
Nomor Kontak Pengaduan Masyarakat:1. Call Center ESDM (136)2. Posko BPH Migas (021-5276709)3. Call Center PT. Pertamina (Persero) di (1-500-000)4. Call Center PT. AKR Corporindo, Tbk di (021-531110)5. Call Center PT. PLN ((kode area) 123)6. Call Center PT. PGN di (1-500-645)7. Kantor Pusat Vulkanologi dan Mitigasi Bencana
Geologi (022-7272606)
PENANGGUNGJAWAB LAPANGANPT. Pertamina (Persero), PT. AKR Corporindo, Tbk., PT. PGN,
Tbk.,PT. Pertagas Niaga, PT PLN (Persero), Pengamat Gunung Api,
PT Shell Indonesia, PT Total Oil Indonesia, PT ExxonMobilLubricants Indonesia, PT Aneka Petroindo Raya, PT Vivo Energy
Indonesia
PELAKSANA HARIANKASUBDIT PENGAWASAN BBM
SUPPORTING• Ditjen Bina Marga• Biro Perencanaan KESDM• Pusdatin KESDM
PENANGGUNG JAWABBIDANG GEOLOGI
BADAN GEOLOGIKabid Mitigasi Gunung Api
PENANGGUNG JAWABKETENAGALISTRIKAN
DJKKabag Rencana & Laporan
PT. PLN (PERSERO)Munawwar Furqan, PLT SRM Operasi
Sistem
PENANGGUNG JAWAB BIDANG BBM
BPH MIGASKasi Pengawasan Ketersediaan BBM
PT PERTAMINA (PERSERO)PT AKR CORPORINDO, Tbk
PENANGGUNG JAWAB BBG & JARGAS
DITJEN MIGASKasi Penyimpanan Gas Bumi
PT PGN, TbkPT PERTAGAS NIAGA
PENANGGUNG JAWAB LPGDITJEN MIGAS
Kasi Penyimpanan Gas BumiPT PERTAMINA (PERSERO)
WAKIL KETUA POSKO NASIONAL ESDM
HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H/2019 MKEPALA BPH MIGAS
PENANGGUNG JAWAB HARIANDIREKTUR BBM
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
43
6.3. POSKO SATGAS H-15 s.d. H+13 HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H/2019 M
Telp. (061) 4551950, 4552422 ext 4401/11Facs. (061) 4553761E-mail : [email protected]
• RFM REGION : RAMA SUHUT (0811 431051))• LPG REGION : CD SASONGKO (08111005490)• BRANCH NAD : AWAN RAHARJO (08111034376)• BRANCH SUMBAR & RIAU : ARIBAWA. (0811 522 201)• BRANCH KEPRI :OOS KOSASIH (081317550155)
6.3. POSKO SATGAS H-15 s.d. H+15 HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H/2019 MMembentuk Posko Satgas BBM dan LPG di Kantor Pusat dan seluruh Kantor Region Pertamina mulai tanggal 21 Mei 2019 hingga 21 Juni 2019,untuk memantau dan memastikan kehandalan pasokan BBM & LPG.
REGION I MEDAN
Telp. (0711) 511430Operator : (0711) 513311 ext : 5177Facs : (0711) 519524E-mail :[email protected]• RFM REGION : AJI ANOM (0815 5662 2777)• LPG REGION : TEDDY B. (0811119134)
REGION III JAKARTA REGION IV SEMARANG
Telp. (021) 31992018/ 31992009 Telp. (024) 3517081 / 3545341Facs. (021) 3926007 Intern : 5050E-mail : [email protected] Facs. : (024) 3564518
• RFM REGION : NURHADIYA (081125077090)• LPG REGION : ALFAREEDA (08113013022)• BRANCH JABAR : SYLVIA GRACE Y. (08111000420)
E-mail : [email protected]• RFM REGION : RAHMAN PRAMONO (08185522201)• LPG REGION : RINGGAS H (081398023456)• BRANCH DIY & SURAKARTA :
TEUKU JOHAN MIFTAH (081280442735)
REGION V SURABAYA
Telp. (031) 8405111 - Facs. (031) 8405133E-mail : [email protected]• RFM REGION : ASEP WH (0811 430 3639)
• LPG REGION : Y. HARDOJONO (0811911665)• BRANCH BALI & NTB :
FEDY ALBERTO (08128131191)• BRANCH NTT :
MARDIAN (08114605552)
POSKO SATGAS & PIC MARKETING OPERATION REGION
POSKO SATGAS NASIONAL ESDMJL. KAPTEN TENDEAN NO. 28 JAKARTA
SELATAN
TELP. 527 6715 / 525 5500 ext. 102FACS. (021) 527 6715
EMAIL : [email protected]
REGION VII MAKASAR REGION VIII MALUPATelp. (0411) 830186 Telp. (0967) 544179Facs. (0411) 835428 Facs. (0967) 541768 / 423E-mail : [email protected]• RFM REGION : KETUT P. (081341146655)• LPG REGION : ISFAHANI (08123027476)• BRANCH SULUTENGGO :
E-mail : [email protected]• RFM REGION : FANDA C. (0811 3410529)• LPG REGION : PROBO P. (087885209252)• BRANCH MALUKU :
ADDIEB ARSELAN (08118002900) DONI BRILIANTO (08123022179)
CONTACT PERTAMINAcall Center 135Email: [email protected]
RUANG PUSKODALTelp : (021) 3815555Fax : (021) 3511919Email: satgas.pusat @pertamina.com Mailist : [email protected]
SATGAS PERTAMINA KANTOR PUSATJL. MEDAN MERDEKA TIMUR 1A GEDUNG UTAMA LT.1
Telp. (0542) 7524313 / 4567Facs. (0542) 731902E-mail : [email protected]• RFM REGION : M. RESA (08119598503• LPG REGION : TIARA THESAUFI H
(08114108565)• BRANCH KALBARTENG :
M IVAN SYUHADA (08111991213)
REGION II PALEMBANG
REGION VI BALIKPAPAN
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
44
6.4. WEBSITE DAN EMAIL Instansi
Kementerian ESDMWebsite www.esdm.go.ide-mail [email protected] Jenderal Minyak dan Gas BumiWebsite www.migas.esdm.go.ide-mail [email protected]
Direktorat Jenderal KetenagalistrikanWebsite www.djk.esdm.go.ide-mail [email protected] MigasWebsite www.bphmigas.go.ide-mail [email protected]
Badan GeologiWebsite www.bgl.esdm.go.id dan www.magma.vsi.esdm.go.ide-mail [email protected]. Pertamina (Persero)Website www.pertamina.come-mail [email protected] dan [email protected]. PLN (Persero)Website www.pln.co.id
No. Instansi Alamat Website dan e-mail1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
45
ANTISIPASIBENCANA GEOLOGI
KESIAPAN PENYEDIAAN BBM
A
B
C
D
KESIAPAN PASOKAN LISTRIK
KESIAPAN PENYEDIAAN LPG & GAS BUMI
LAMPIRAN
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
46
A. KESIAPAN PENYEDIAAN BBM
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
47
PETA PENINGKATAN KONSUMSI GASOLINE TERTINGGI PER PROPINSIPADA MASA HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H / 2019
PETA PENINGKATAN KONSUMSI GASOLINE TERTINGGI PER PROPINSIPADA MASA HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H / 2019
45
JATENG18,4%
SUMBAR15,6%
LAMPUNG14,5%
JAMBI11,7%
BENGKULU10,2%
JABAR8% JATIM
8,4%
SUMSEL9,8%
DIY5,5%
SUMUT7,6%
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
48
PETA TBBM DENGAN PENINGKATAN TERTINGGI PADA MASA HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H / 2019
PETA TBBM DENGAN PENINGKATAN TERTINGGI PADA MASA HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H / 2019
46
TTU TUBAN157,6%
Kenaikan konsumsi produk GasolineKeterangan :
PADALARANG156%
TEGAL148%
MAOS144%
TASIK142,5%
SIANTAR142%
BATURAJA131%
LAHAT130%
KISARAN130%
REWULU120%PENGAPON
123%
BOYOLALI131%
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
49
PETA LAYANAN BBM DI JALUR TOL MUDIK 2019 – SUMATERA PETA LAYANAN BBM DI JALUR TOL MUDIK 2019 – SUMATERA
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
50
PETA LAYANAN BBM DI JALUR NON TOL MUDIK 2019 – SUMATERA PETA LAYANAN BBM DI JALUR NON TOL MUDIK 2019 – SUMATERA
Sumber: Pertamina, status 26 April 2019
SPBU Modular
Kiosk Pertamax
KET
Titik KiosK• Bakauheni – Terbanggi Besar : Km 20 (A/B), 33 (A/B), 49 (A/B),
Sta 139• Pematang kayu agung – Palembang : 4 titik• Medan – Tebing tinggi : Rest area 65+700A dan B
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
51
PETA LAYANAN BBM DI JALUR TOL MUDIK 2019 – JAWA PETA LAYANAN BBM DI JALUR TOL MUDIK 2019 – JAWA
49
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
52
PETA LAYANAN BBM DI JALUR NON-TOL MUDIK 2019 – JAWA
PETA LAYANAN BBM DI JALUR NON-TOL MUDIK 2019 – JAWA
50
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
53
#EnergiBerkeadilan
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
54
B. KESIAPAN PENYEDIAAN LPG DAN GAS BUMI
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
55
KESIAPAN PASOKAN LPG
Pertamina menyiapkan Kantong SPPBE dan menambah ketersediaan LPG di SPBU untuk mengamankan pasokan selama Lebaran
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
56
POLA DISTRIBUSI LPG
Kilang PERTAMINA/ SwastaLPG PressurizedMusicool
Refrigerated/Pressurized
Refrigerated
REFINERY
IMPOR
FLOATINGSTORAGE
KKKS DEPOT/ TERMINAL
Refrigerated/ Pressurized
Refrigerated
Kapal PressurizedPipa
Kapal PressurizedPipaSkidtank
Kapal Pressurized
CargoBalance
DEPOT TG. UBAN
SP(P)BEPSO/NPSO
INDUSTRI
RETESTER
PemeliharaanTabung
Kapal Pressurized
-Skidtank-Pipa
53
AGEN
POLA DISTRIBUSI LPG
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
57
Sebaran Jaringan Suplai & Distribusi LPGSebaran Jaringan Suplai & Distribusi LPG
Region III - Jawa Bagian BaratDepot LPG : 4Skidtank = 394 unitAGEN PSO / NPSO : 1.157/209SP(P)BE PSO / NPSO : 169/ 31Pangkalan 3 kg: 30.265
Region IV - Jawa Tengah dan DIYDepot LPG : 2Skidtank : 225 unitAGEN PSO / NPSO : 444/106SP(P)BE PSO/NPSO: 96/13Pangkalan 3 kg: 43.154
Region II - Sumatera Bag. SelatanDepot LPG : 2Skidtank = 145unitAGEN PSO / NPSO : 305 /59SP(P)BE PSO/NPSO :38/ 9Pangkalan 3 kg: 13.832
Region I - Sumatera Bag. UtaraDepot LPG : 4Jumlah Skidtank:251 unitAGEN PSO / NPSO : 488 / 141SP(P)BE PSO / NPSO : 55/ 18Pangkalan 3 kg: 20.761
Region VI - KalimantanDepot LPG : 3Skidtank : 75 unitAGEN PSO / NPSO : 231/63SP(P)BE PSO / NPSO : 29/ 7Pangkalan 3 kg: 7.729
Region - SulawesiDepot LPG : 3Skidtank =152AGEN PSO / NPSO : 247/ 63S(P)BE PSO/NPSO: 29/ 8Pangkalan 3 kg: 21.646
Region V - Jawa Timur & BalinusDepot LPG : 5Skidtank = 307 unitAGEN PSO / NPSO : 733/101SP(P)BE PSO/NPSO :126/20Pangkalan 3 kg: 29.767
Region VIII - Maluku PapuaAGEN NPSO : 14
I
II
III IVV
VI
VII VIII
NASIONAL*)Depot LPG : 22SPPBE/SPBE 3 kg : 541SPPBE NPSO : 103Agen PSO/LPG 3 kg : 3.605Agen NPSO : 756Pangkalan 3 kg : 167.154
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
58
POLA SUPLAI LPG NASIONALPOLA SUPLAI LPG NASIONAL
KUPANG
SIAK
MEULABOH
SIBOLGA
G. SITOLI
BENGKULU
JAMBI
PANJANG
P. NATUNA
P. BATAM
SEMARANG
SURABAYA
CAMPLONG
MENENG
AMPENANBIMA
BADUNGREO
ENDE
WAINGAPU
MAUMERE
L. TUKA
KALABAHI
ATAPUPU
DILISAUMLAKI
TUAL
FAK - FAK
MERAUKE
MANOKWARI
BULA
MASOHINAMLEA
PONTIANAK
SINTANG
SAMPITCILIK RIWUT
PKL.BUN P. PISANG
BANJARMASIN
BALIKPAPAN
SAMARINDA
TARAKAN
TOLI - TOLI
MOUTONG
DONGGALA
PARIGI
POSO
GORONTALO
KOLONDALEPALOPO
KOTA BARU
PARE - PARE
P. SAMBUBONTANG
PLUMPANG
LUWUK
KENDARI
KOLEKA
RAHA
BAU -BAUUJ. PANDANG
SUBUNG
BANGGAI
Pkl. Susu
Tj. Uban
Surabaya
Balikpapan
Makassar
Tj. Santan
TT. Manggis
Dumai
Jabung
Natuna
PalembangPlaju
Tandem
Bontang
SPPEKFloating Storage Pangkalan Susu
Floating Storage Teluk Semangka
Panjang
PertasamtanPulau Layang
Floating Storage Kalbut - SitubondoTg. Sekong
Tg. Priok
BalonganMaspion
Eretan
CPO
Cilacap
Bosowa
STS Gorontalo/Bitung
Depot Kilang
Keterangan :• Suplai Depot/Terminal LPG berasal dari Depot LPG Tg. Uban/ Refinery Unit/ Floating Storage yang diangkut menggunakan kapal pressurized/
refrigerated.• Untuk remote area, suplai LPG menggunakan kapal dengan kapasitas sekitar 300 – 1000 MT sehingga dapat melalui laut/sungai draft dangkal• Untuk Refinery Unit/Kilang Swasta mensuplai SPPBE dengan moda transportasi darat, yaitu mobil tangki LPG.
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
59
PETA SIAGA 54 SPPBE KANTONG DI JAWA
• Dalam rangka kelancaran Supply LPG selama Satgas 2019 Pertamina menempatkan skid tank LPG isi di SPPBE Kantong, siap dialihkan ke SPPBE sekitar jika terjadi kemacetan
PETA SIAGA 54 SPPBE KANTONG DI JAWA
56
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
60
PETA PROVINSI DENGAN KENAIKKAN DEMAND LPG TERTINGGIPADA MASA HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H/ 2019 M
PETA PROVINSI DENGAN KENAIKKAN DEMAND LPG TERTINGGIPADA MASA HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H/ 2019 M
• Tiga daerah dengan persentase peningkatan demand LPG tertinggi tahun 2018 adalah Lampung (15%), Jabar dan Jateng masing-masing 11%.
Lampung15%
Jatim8%
Sulbar7%
Jambi8%
Jateng11%
NAD8%
Sumbar8%
Jabar11%
Sumsel7%
Bengkulu7%
57
GAS BUMI
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
61
GAS BUMI
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
62
Pengelolaan SPBG dan MRU PGNPGN telah dan akan mengoperasikan 11 SPBG dan 5 MRU di seluruh lokasi operasional PGN
Pengelolaan SPBG dan MRU PGN
SerangBogorPondok Ungu Surabaya Cilegon Purwakarta
11 (sebelas) SPBU Eksisting
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
63
Pengelolaan SPBG dan MRU PGNPengelolaan SPBG dan MRU PGN
NO SPBG ALAMAT1 SPBG Pondok Ungu JL. Sultan Agung KM. 8 Medan Satria, Bekasi 172322 SPBG Ngagel Surabaya JL. Ratna No. 19 Kelurahan Darmo, Kecamatan Wono Kromo Surabaya3 SPBG Bogor JL. MA Salmun No. 41 Bogor4 SPBG Sukabumi JL. Raya Sukabumi KM. 35 RT.02/ RW. 01, Desa Benda Kecamatan Cicurug, Kabupaten Sukabumi, Jawa Barat5 SPBG Purwakarta JL. Raya Propinsi Sadang - Subang Kampung Cimaung, Kecamatan Bungursari, Purwakarta6 SPBG Lampung JL. Soekarno Hatta Km.9 Kelurahan Campang Raya, Kecamatan Sukabumi Lampung7 SPBG Serang JL. Raya Serang - Jakarta Desa Kaserangan, Kecamatan Ciruas, Kabupaten Serang8 SPBG Batam JL. Engku Putri Kelurahan Berlian, Kecamatan Batam Kota, Kota Batam Propinsi Kepulauan Riau 2944649 SPBG Klender JL. I Gusti Ngurahrai Kelurahan Klender Kecataman Duren Sawit Jakarta Timur
10 SPBG Cilegon JL. Raya Anyer No. 33 Tegal Ratu, Ciwadan Kota Cilegon, Banten 4244511 SPBG Ancol Taman Impian Jaya Ancol, Halte Bus Transjakarta Kelurahan Ancol, Pademangan Jakarta Utara12 MRU Monas Lapangan Irti Monas JL. Merdeka Selatan, Jakarta Pusat 1011013 MRU Grogol JL. Kyai Tapa Keluaran Tomang Grogol Petamburan14 MRU Gresik Lahan Parkir Pemkab Gresik JL. K.H. Wahid Hasyim No. 17 Kecamatan Gresik, Jawa Timur15 MRU Bandung Antapani Tengah, Antapani Kota Bandung Jawa Barat 40291
Alamat Operasi 11 SPBG dan 5 MRU di seluruh lokasi operasional PGN
60
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
64
Informasi Layanan PGN Informasi Layanan PGN
Sales Area Karawang Jl. Ahmad Yani N0. 54 Karawang Pawitan Karawang 41315, Indonesia Telp : (0267) 8454 081 : (0267) 8454 084 Fax : (0267) 8454 085
Sales Area Bekasi Jl. Boulevard Selatan Ruko Sinpansa Nlok SA 11 - SA 12 Sumarecon Bekasi 17141, Indonesia Telp : (021) 2957 2216 Fax : (021) 2927 5515
Sales Area Lampung GedungSucofindoLt.3 Jl. Gatot Subroto No. 161 Pecoh Raya Tahoman BandarLampung,Indonesia Jakarta 10310, Indonesia Telp : (0271) 8018 356 Fax : (0343) 8018 042
Sales Area Cirebon Jl. Veteran No. 2 Cirebon 45124, Indonesia Telp : (0231) 203 323 : (0231) 204 486 Fax : (0271) 205 046
Sales Area Jakarta Jl. Anyer No. II Menteng Jakarta 10310, Indonesia Telp : (021) 392 4910 Fax : (021) 315 0361
Sales Area Bogor Jl. MA Salmun No. 41 Bogor 16114, Indonesia Telp : (0251) 8314 506 (0251) 8316 600 Fax : (0251) 8320 168
Sales Area Tangerang Jl. Pahlawan Seribu Kav. Komersil Blok AH No. 2 Sektor 11B BSD Tangerang, Indonesia Telp : (021) 538 4414 Fax : (021) 538 0035
Sales Area Cilegon Jl. Raya Merak KM 115 Kel. Rawa Arum Kec. Grogol, Cilegon Telp : (0254) 574 964 (0254) 574 968 Fax : (021) 574 988
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
65
Informasi Layanan PGN Informasi Layanan PGN
Sales Area Palembang Jl.RimbaKemuningLorongOgan No. 26 - 28 RT 09 RW 05 Kel. Ario Kemuning Kec. Kemuning Palembang, Indonesia Telp : (0711) 5611 645 Fax : (0711) 5611 162
Sales Area Surabaya Jl. Raya Ngagel 129 - 131 Surabaya 60271, Indonesia Telp : (031) 5028 565 Fax : (031) 5018 127
Sales Area Sidoarjo Jl. Jaksa Agung Suprapto No. 17 Sidoarjo 61218, Indonesia Telp : (0343) 8050 999 Fax : (0343) 8956 782
Sales Area Pasuruan Jl. Rimba Rembang Industri Raya No.3 Kompleks PIER Rembang Pasuruan 67152, Indonesia Telp : (0343) 744 440 Fax : (0343) 728 293
Sales Area Semarang Jl. Diponegoro No. 35 Semarang 50133, Indonesia Telp : (024) 8644 9100 Fax : (024) 8644 9099
Sales Area Medan Jl. Imam Bonjol No. 15 D Medan 20112, Indonesia Telp : (061) 453 8655 Fax : (061) 415 2396
Sales Area Batam Gedung Batam Centre Jl. Engku Putri Batam Center Batam 29641, Indonesia Telp : (0778) 467 299 Fax : (0778) 467 399
Sales Area Pekanbaru Komplek Sudirman City Square Blok C No.12 Jl. Jendral Sudirman Pekanbaru 28282, Indonesia Telp : (0761) 839 822 : (0761) 789 1533 : (0761) 789 1812 Fax : (0761) 839 811
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
66
C. KESIAPAN PASOKAN LISTRIK
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
67
PROYEKSI KONDISI PENYEDIAAN TENAGA LISTRIK HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H (29 Mei 2019 s.d 1 Juni 2019)
PROYEKSI KONDISI PENYEDIAAN TENAGA LISTRIK HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H (H-15 s.d H+15 / 29 Mei 2019 s.d 1 Juni 2019)
No Wilayah Sistem
29-Mei-19 30-Mei-19 31-Mei-19 01-Jun-19
Daya Mampu Pasok
Beban Puncak
Cadangan Operasi
Daya Mampu Pasok
Beban Puncak
Cadangan Operasi
Daya Mampu Pasok
Beban Puncak
Cadangan Operasi
Daya Mampu Pasok
Beban Puncak
Cadangan Operasi
(MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW)
1 P3BSSBU 2.425,33 2.205,74 219,59 2.425,33 2.205,44 219,89 2.354,05 2.138,64 215,41 2.536,80 1.734,14 802,66
SBST 3.670,75 3.461,68 209,06 3.670,75 3.454,82 215,93 3.611,35 3.447,45 163,9 3.769,15 2.743,50 1.025,65
2 SUMUT Nias 47,6 30,55 17,05 47,6 28,97 18,63 47,6 29 18,6 47,6 24 23,6
3 BATAM - WRKR Batam - Bintan 479 386,38 92,62 479 416,19 62,81 479 414,42 64,58 479 358,71 120,29
4 BABELBangka 187 131,28 55,72 187 139,79 47,21 187 136,54 50,46 187 126,11 60,89Belitung 75,15 43,22 31,93 75,15 44,01 31,14 75,15 42,26 32,89 75,15 37,56 37,59
5 KALBAR Khatulistiwa 425,5 346,9 78,6 425,5 325,5 100 425,5 330 95,5 425,5 296,5 129
6 KALTIM - KSKT Interkoneksi Kalimantan 1.348,22 1.130,52 217,7 1.348,22 1.076,58 271,64 1.348,22 1.092,67 255,55 1.350,54 967,73 382,81
7 SULUTTENGGO SulutGo 477,13 362,69 114,44 477,13 373,75 103,38 477,13 373,34 103,79 477,13 362,36 114,77
8 SULSELRABARSulbagsel 1.329,00 1.134,71 194,29 1.329,00 1.070,69 258,31 1.329,00 1.084,77 244,23 1.495,00 934,45 560,55Kendari 108,7 86 22,7 108,7 84 24,7 108,7 83 25,7 108,7 72 36,7
9 M2U
Ambon 71,3 48,9 22,4 71,3 54,8 16,5 71,3 55,9 15,4 71,3 54,5 16,8
Ternate - Tidore 48,6 32 16,61 48,6 32,79 15,81 48,6 31,29 17,31 48,6 32,28 16,32
Maluku Isolated 81,98 66,09 15,88 80,96 67,04 13,92 81,08 65,29 15,79 81,68 67,64 14,04
10 PAPUAJayapura 99,2 70,3 28,9 84,2 71,3 12,9 91,4 76,1 15,3 90,5 67,7 22,8Sorong + Papua Isolated 182,92 156,32 26,61 201,31 179,28 22,03 202,62 175,47 27,15 205,43 171,41 34,02
11 NTBLombok 258,2 242 16,2 258,2 242 16,2 263,2 242 21,2 263,2 232 31,2Bima 51,3 48,81 2,49 51,3 48,78 2,52 51,3 47,38 3,92 51,3 48,81 2,49Sumbawa 67,75 45,57 22,18 67,75 46,7 21,05 67,75 47,35 20,4 67,75 47,73 20,02
12 NTTKupang 107,72 83,6 24,12 98,72 81,7 17,02 98,72 89,7 9,02 94,92 90,6 4,32NTT Isolated 109,9 82,55 27,35 111,45 81,82 29,63 110,2 82,6 27,6 111,38 78,13 33,25
13 Jawa Bali Jawa Bali 28.869,01 24.984,01 3.885,00 28.906,01 22.179,68 6.726,33 29.566,81 22.471,39 7.095,42 26.615,84 17.179,46 9.436,3840.521,26 35.179,82 5.341,44 40.553,18 32.305,63 8.247,55 41.095,68 32.556,56 8.539,12 38.653,47 25.727,32 12.926,15
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
68
PROYEKSI KONDISI PENYEDIAAN TENAGA LISTRIK HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H (2 Juni 2019 s.d 4 Juni 2019)
PROYEKSI KONDISI PENYEDIAAN TENAGA LISTRIK HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H (H-15 s.d H+15 / 2 Juni 2019 s.d 4 Juni 2019)
No Wilayah Sistem
02-Jun-19 03-Jun-19 04-Jun-19
Daya Mampu Pasok Beban Puncak Cadangan
Operasi Daya Mampu
Pasok Beban Puncak Cadangan Operasi
Daya Mampu Pasok Beban Puncak Cadangan
Operasi (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW)
1 P3BSSBU 2.536,80 1.936,27 600,53 2.536,80 1.936,27 600,53 2.536,80 1.775,32 761,48
SBST 3.672,45 3.069,20 603,25 3.672,45 3.069,20 603,25 3.672,45 2.721,30 951,15
2 SUMUT Nias 47,6 27 20,6 47,6 27 20,6 47,6 26 21,6
3 BATAM - WRKR Batam - Bintan 479 374,85 104,15 479 374,85 104,15 479 419,67 59,33
4 BABELBangka 187 139,38 47,62 187 139,38 47,62 187 137,01 49,99Belitung 75,15 45,71 29,44 75,15 45,71 29,44 75,15 46,61 28,54
5 KALBAR Khatulistiwa 425,5 316,7 108,8 425,5 316,7 108,8 425,5 313 112,5
6 KALTIM - KSKT InterkoneksiKalimantan 1.350,54 1.042,21 308,33 1.350,54 1.042,21 308,33 1.350,54 1.011,45 339,09
7 SULUTTENGGO SulutGo 477,13 382,27 94,86 477,13 382,27 94,86 477,13 358,38 118,75
8 SULSELRABARSulbagsel 1.455,00 1.038,86 416,14 1.455,00 1.038,86 416,14 1.495,00 1.026,21 468,79Kendari 108,7 81 27,7 108,7 81 27,7 108,7 70 38,7
9 M2U
Ambon 71,3 51,1 20,2 71,3 51,1 20,2 71,3 54 17,3
Ternate - Tidore 48,6 32,63 15,97 48,6 32,63 15,97 48,6 32,05 16,55
Maluku Isolated 81,39 66,73 14,65 81,39 66,73 14,65 82,97 67,56 15,4
10 PAPUAJayapura 98,8 73,5 25,3 98,8 73,5 25,3 90,7 72,8 17,9Sorong + Papua Isolated 208,88 175,73 33,15 208,88 175,73 33,15 199,89 168,69 31,2
11 NTBLombok 263,2 234 29,2 263,2 234 29,2 263,2 242 21,2Bima 51,3 48,54 2,76 51,3 48,54 2,76 51,3 48,94 2,36Sumbawa 67,75 46,63 21,12 67,75 46,63 21,12 67,75 46,92 20,83
12 NTTKupang 115,72 94,9 20,82 115,72 94,9 20,82 94,92 27,5 67,42NTT Isolated 114,33 87,26 27,08 114,33 87,26 27,08 114,61 85,35 29,26
13 Jawa Bali Jawa Bali 26.361,89 20.541,11 5.820,78 26.361,89 20.541,11 5.820,78 26.099,85 18.396,34 7.703,5138.298,03 29.905,58 8.392,45 38.298,03 29.905,58 8.392,45 38.039,96 27.147,10 10.892,85
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
69
PROYEKSI KONDISI PENYEDIAAN TENAGA LISTRIK HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H (7 Juni 2019 s.d 10 Juni 2019)
PROYEKSI KONDISI PENYEDIAAN TENAGA LISTRIK HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H (H-15 s.d H+15 / 7 Juni 2019 s.d 10 Juni 2019)
No Wilayah Sistem
07-Jun-19 08-Jun-19 09-Jun-19 10-Jun-19
Daya Mampu Pasok
Beban Puncak
Cadangan Operasi
Daya Mampu Pasok
Beban Puncak
Cadangan Operasi
Daya Mampu Pasok
Beban Puncak
Cadangan Operasi
Daya Mampu Pasok
Beban Puncak
Cadangan Operasi
(MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW)
1 P3BSSBU 2.536,80 1.763,93 772,87 2.536,80 1.723,00 813,8 2.536,80 1.801,87 734,93 2.592,80 2.129,99 462,81
SBST 3.769,15 2.762,71 1.006,44 3.772,77 2.974,38 798,39 3.772,77 3.006,67 766,1 3.734,87 3.288,42 446,45
2 SUMUT Nias 47,6 23 24,6 47,6 24 23,6 47,6 24 23,6 47,6 25 22,6
3 BATAM -WRKR Batam - Bintan 479 368,97 110,03 479 377,39 101,61 479 377,39 101,61 479 394,43 84,57
4 BABELBangka 187 133 54 187 132 55 187 130 57 187 135 52Belitung 75,15 40,28 34,87 75,15 40,28 34,87 75,15 41,98 33,17 75,15 44,69 30,46
5 KALBAR Khatulistiwa 425,5 310,2 115,3 425,5 315,7 109,8 425,5 321,7 103,8 425,5 329,8 95,7
6 KALTIM -KSKT
Interkoneksi Kalimantan 1.354,63 1.019,02 335,61 1.354,63 1.025,16 329,47 1.354,63 1.021,48 333,15 1.354,63 1.073,89 280,74
7 SULUTTENGGO SulutGo 477,13 371,74 105,39 477,13 361,4 115,74 477,13 390 87,13 477,13 392,56 84,57
8 SULSELRABAR
Sulbagsel 1.495,00 984,37 510,63 1.495,00 1.025,09 469,91 1.495,00 1.033,56 461,44 1.495,00 1.078,00 417Kendari 108,7 78 30,7 108,7 81 27,7 108,7 82 26,7 108,7 84 24,7
9 M2U
Ambon 71,3 59,3 12 71,3 60,6 10,7 71,3 59,8 11,5 71,3 59,8 11,5
Ternate - Tidore 48,6 33,66 14,94 50,13 33,94 16,19 50,9 34,64 16,26 50,9 34,46 16,44
Maluku Isolated 83,86 69,31 14,54 84,06 69 15,05 83,36 69,14 14,22 83,27 67,83 15,44
10 PAPUAJayapura 81,9 64,45 17,45 82,4 64,15 18,25 83,4 65,91 17,49 85,4 67,1 18,3Sorong + Papua Isolated 205,7 179,33 26,37 208,36 183,23 25,14 208,63 179,96 28,68 208,72 181,5 27,22
11 NTBLombok 263,2 235 28,2 263,2 232 31,2 263,2 232 31,2 263,2 238 25,2Bima 51,3 47,38 3,92 51,3 48,43 2,87 51,3 48,54 2,76 51,3 48,59 2,71Sumbawa 67,75 47,64 20,11 67,75 48,08 19,67 67,75 47,03 20,72 67,75 46,35 21,4
12 NTTKupang 109,92 89,5 20,42 102,92 87,1 15,82 97,92 81,39 16,53 98,42 90,2 8,22NTT Isolated 113,2 82,19 31 114,64 82,56 32,08 113,52 82,48 31,04 115,3 85,53 29,76
13 Jawa Bali Jawa Bali 26.793,04 18.181,60 8.611,45 27.968,84 18.735,16 9.233,68 28.248,84 19.470,06 8.778,79 29.400,08 21.856,09 7.543,9838.845,43 26.944,58 11.900,84 40.024,18 27.723,65 12.300,54 40.299,40 28.601,60 11.697,82 41.473,02 31.751,23 9.721,77
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
70
PROYEKSI KONDISI PENYEDIAAN TENAGA LISTRIK HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H (11 Juni 2019 s.d 13 Juni 2019)
PROYEKSI KONDISI PENYEDIAAN TENAGA LISTRIK HARI RAYA IDUL FITRI 1440 H (H-15 s.d H+15 / 11 Juni 2019 s.d 13 Juni 2019)
No Wilayah Sistem
11-Jun-19 12-Jun-19 13-Jun-19
Daya Mampu Pasok Beban Puncak Cadangan
Operasi Daya Mampu
Pasok Beban Puncak Cadangan Operasi
Daya Mampu Pasok Beban Puncak Cadangan
Operasi (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW) (MW)
1 P3BSSBU 2.592,80 2.189,89 402,91 2.592,80 2.143,76 449,04 2.592,80 2.208,46 384,34
SBST 3.749,17 3.297,39 451,79 3.734,87 3.290,88 443,99 3.734,87 3.324,15 410,72
2 SUMUT Nias 47,6 26 21,6 47,6 28,45 19,15 47,6 29,21 18,39
3 BATAM - WRKR Batam - Bintan 479 387,05 91,95 479 409,27 69,73 479 422,52 56,48
4 BABELBangka 187 137,78 49,22 187 137,78 49,22 187 139,07 47,93Belitung 75,15 46,16 28,99 75,15 41,98 33,17 75,15 44,8 30,35
5 KALBAR Khatulistiwa 425,5 335 90,5 425,5 341,9 83,6 425,5 337 88,5
6 KALTIM - KSKT Interkoneksi Kalimantan 1.354,63 1.089,90 264,73 1.354,63 1.094,67 259,96 1.354,63 1.111,00 243,63
7 SULUTTENGGO SulutGo 477,13 391,94 85,19 477,13 394,05 83,09 477,13 388,92 88,21
8 SULSELRABARSulbagsel 1.495,00 1.079,79 415,21 1.495,00 1.088,00 407 1.495,00 1.092,00 403Kendari 108,7 84 24,7 108,7 86 22,7 108,7 86 22,7
9 M2U
Ambon 71,3 59,6 11,7 71,3 58,4 12,9 71,3 60,1 11,2
Ternate - Tidore 50,9 33,11 17,79 50,9 33,14 17,77 50,9 34,39 16,51
Maluku Isolated 83,57 64,58 18,99 84,67 68,32 16,34 86,59 69,61 16,98
10 PAPUAJayapura 76,4 70,4 6 84 68,38 15,62 84 72,84 11,16Sorong + Papua Isolated 200,02 176,15 23,88 192,75 175,03 17,72 196,06 181,79 14,27
11 NTBLombok 263,2 240 23,2 263,2 242 21,2 263,2 244 19,2Bima 51,3 48,94 2,36 51,3 48,81 2,49 51,3 48,78 2,52Sumbawa 67,75 46,52 21,23 67,75 44,93 22,82 67,75 45,99 21,76
12 NTTKupang 103,42 88,6 14,82 107,92 89,5 18,42 103,42 85,9 17,52NTT Isolated 115,48 79,23 36,25 111,02 79,48 31,54 113,41 83,77 29,64
13 Jawa Bali Jawa Bali 29.400,08 23.216,95 6.183,13 28.510,08 24.215,53 4.294,55 28.510,08 24.714,82 3.795,2641.475,10 33.188,98 8.286,14 40.572,27 34.180,26 6.392,02 40.575,39 34.825,12 5.750,27
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
71
Informasi Layanan PLN Unit/Wilayah/DistribusiInformasi Layanan PLN Unit/Wilayah/DistribusiNo Unit PLN Nama Jabatan Contact1 UI Pusat Pengatur Beban (P2B) Edwin Nugraha Putra General Manager 0813393379942 UIK Sumatera Bagian Utara Bambang Iswanto General Manager 0812315712133 UIK Sumatera Bagian Selatan Rachmanoe Indarto General Manager 081230150414 UI P3B Sumatera Nur Wahyu Dhinianto General Manager 081211067155 UIW Aceh Jefri Rosiadi General Manager 081251139746 UIW Sumatera Utara Feby Joko Priharto General Manager 0812702030407 UIW Riau dan Kepulauan Riau M. Irwansyah Putra General Manager 0812982710458 UIW Sumatera Barat Bambang Dwiyanto General Manager 081122942119 UIW Sumatera Selatan, Jambi dan Bengkulu Daryono General Manager 0812816680010 UIW Bangka Belitung Abdul Mukhlis General Manager 08122160680811 UID Lampung Pandapotan Manurung General Manager 08131641241212 UI Transmisi Jawa Bagian Barat Warsono General Manager 08122751700913 UID Jakarta Raya Muhammad Ikhsan Asaad General Manager 0811220926614 UID Banten Doddy Benyamin Pangaribuan General Manager 0812385831915 UIK Tanjung Jati B Komang Parmita General Manager 08126359590016 UI Transmisi Jawa Bagian Tengah Eko Yudo Pramono General Manager 0815570681517 UI Distribusi Jawa Barat Iwan Purwana General Manager 0812127675018 UI Distribusi Jawa Tengah dan DIY Agung Nugraha General Manager 081159363619 UI Transmisi Jawa Bagian Timur dan Bali SUROSO General Manager 0819266669920 UID Jawa Timur Bob Saril General Manager 0812837997121 UID Bali Nyoman S Astawa General Manager 081138323422 UIW Nusa Tenggara Barat Rudi Purnomoloka Putra General Manager 08128481700023 UIW Nusa Tenggara Timur Ignatius Rendroyoko General Manager 0811220259724 UI Pembangkitan dan Penyaluran Kalimantan Ikram General Manager 081157117525 UIW Kalimantan Barat Agung Murdifi General Manager 08212161839126 UIW Kalselteng Sudirman General Manager 081136736727 UI Pembangkitan dan Penyaluran Sulawesi SUROSO ISNANDAR (PLT) General Manager 0815838288828 UIW Sulawesi Utara Tengah dan Gorontalo Christyono General Manager 081690482629 UIW Sulawesi Selatan Tenggara dan Barat Bambang Yusuf General Manager 0812121866830 UIW Maluku dan Maluku Utara Romantika Dwi Juni Putra General Manager 08131861239631 UIW Papua dan Papua Barat Johanes Avilla Ari Dartomo General Manager 08138528187132 Direktur Utama PLN Batam Dadan Koernadipoera Direktur Utama 08117722888
68
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
72
D. ANTISIPASI BENCANA GEOLOGI
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
73
PETA ZONA KERENTANAN GERAKAN TANAH (ZKGT) INDONESIAPETA ZONA KERENTANAN GERAKAN TANAH (ZKGT) INDONESIA
70
Zona Kerentanan Gerakan Tanah Sangat RendahZona Kerentanan Gerakan Tanah RendahZona Kerentanan Gerakan Tanah MenengahZona Kerentanan Gerakan Tanah Tinggi
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
74
PETA PRAKIRAAN WILAYAH POTENSI TERJADINYA GERAKAN TANAH PADA BULAN MEI 2019 DI INDONESIA
PETA PRAKIRAAN WILAYAH POTENSI TERJADINYA GERAKAN TANAH PADA BULAN MEI 2019 DI INDONESIA
71
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
75
PETA KAWASAN RAWAN GEMPA BUMIPETA KAWASAN RAWAN GEMPA BUMI
72
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
76
TABEL KAWASAN RAWAN GEMPABUMI INDONESIATABEL KAWASAN RAWAN GEMPABUMI INDONESIA
73
WILAYAH SEJARAH GEMPABUMI MERUSAK SUMBER GEMPABUMI
ACEH 1983, 1990, 2003, 2004, 2013, 2016 Subduksi (Sebelah Barat), Sesar Besar Sumatera (Segmen Aceh, Seulimeum dan Tripa), SesarLhokseumawe, Segmen Gempang-Takengon, Segmen Pidie Jaya
SUMATERA UTARA - SIMEULUE 1941, 1965, 1984, 1987, 2003, 2005, 2017 Subduksi (Sebelah Barat), Sesar Besar Sumatera (Segmen Renun, Toru, Angkola, Barumun danSumpur), dan Sesar Lokal Berastagi
SUMATERA BARAT - JAMBI 1904, 1926, 1943, 1977, 1995, 2004, 2007, 2009 Subduksi (Sebelah Barat)Sesar Besar Sumatera (Segmen Sianuk, Sumani, Suliti, Siulak dan Dikit)
BENGKULU 1833, 1914, 1952, 1979, 1991, 1997, 2000, 2007 Subduksi (Sebelah Barat),Sesar Besar Sumatera (Segmen Dikit, Ketaun, Musi, Manna, danKumering)
LAMPUNG 1780, 1933, 1994 Subduksi (Sebelah Barat), Sesar Besar Sumatera (Segmen Kumering dan Semangko)BANTEN - PANDEGLANG 1974, 1999 Subduksi (Sebelah Barat - Barat Daya), Sesar Sunda (Selat Sunda)
JAWA BARAT - BANTAR KAWUNG 1974, 1979, 1982, 1990, 1992, 2000, 2001, 2006, 2009, 2012 Subduksi (Sebelah Selatan), Sesar Cimandiri dan Sesar Lembang
YOGYAKARTA 1867, 1943, 1976, 2006,2014 Subduksi (Sebelah Selatan), Sesar OpakLASEM 1939 Sesar Pati dan Sesar LasemJAWA TIMUR 1958, 1967, 1972, 1976, 1994, 2013 Subduksi (Sebelah Selatan)BALI 1976, 1979, 2004, 2011 Subduksi (Sebelah Selatan), Flores Back-arcNUSA TENGGARA BARAT 1954, 1977, 1979, 2004, 2016 Subduksi (Sebelah Selatan), Sesar Normal Sumba dan Flores Back-arcNUSA TENGGARA TIMUR 1896, 1975, 1982, 1987, 1991, 1992, 2004, 2012 Subduksi (Sebelah Selatan), Flores Back Arc,Timor Back-arc dan Wetar Back-arcKALIMANTAN TIMUR 1921, 1923, 1926, 1975 Subduksi (Sebelah Timur / Utara Sulawesi)SANGIHE TALAUD 1936, 1974, 1983 Sulu Thrust, Sesar Laut Maluku Barat dan Sesar Laut Maluku TimurSULAWESI UTARA 1845, 1932, 1980, 1990 Subduksi (Utara Sulawesi), Sesar Gorontalo dan Sesar Laut Maluku BaratGORONTALO 1941, 1990, 1991 Subduksi (Utara Sulawesi), Sesar GorontaloSULAWESI TENGAH 1927, 1938, 1983, 2000, 2005 Subduksi (Utara Sulawesi), Batui thrust, Sesar Palu-Koro, Poso, Matano dan LawanopoSULAWESI SELATAN 1828, 1969 Makasar Thrust dan Sesar WalanaeSULAWESI TENGGARA 1967, 2011 Sesar Lawanopo dan Tolo Thrust
MALUKU UTARA 1936, 1975, 1994, 2003, 2013, 2015 Subduksi (sebelah Timur), Sesar Laut Maluku Timur, Sesar Sorong Barat, dan Sesar Lokal Jailolo
MALUKU SELATAN 1852, 1932, 1983 Subduksi (sebelah Utara), Sesar Sorong Barat dan Seram Selatan ThrustKEPULAUAN ARU 1920, 1938, 1975 Subduksi (Sebelah Tenggara), Wetar Back-arc
KEPALA BURUNG - PAPUA UTARA 1914, 1919, 1979, 1996, 2002, 2010 Papua Utara Thrust, Manokwari Trench dan Sesar Sorong Timur, Ransiki dan Yapen
NABIRE 1989, 1994, 2004 Subduksi (sebelah Barat), Sesar Tarera-Aidun dan WaipagoJAYAPURA 1971, 1976 Papua Utara Thrust dan Membrano Thrust BeltWAMENA 1976, 2000, 2002 Highland Thrust Belt
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
77
PETA RAWAN TSUNAMIPETA RAWAN TSUNAMI
74
Wilayah Rawan Bencana Tsunami(Tsunami Hazard Zone)
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
78
TABEL KAWASAN RAWAN TSUNAMI INDONESIATABEL KAWASAN RAWAN TSUNAMI INDONESIA
75
WILAYAH SEJARAH TSUNAMI DAERAH TERLANDA
NANGGROE ACEH DARUSSALAM 1837, 1861, 1885, 1886, 1907, 1922, 1948, 1967, 2004 P. Simeulue, Pantai Barat NAD (Lhok Nga, Calang, Meulaboh), Lhokseumawe
SUMATERA UTARA 1852, 1861, 1907, 1935, 2004 Pulau Nias, Pantai Barat Sumatera Utara (Singkil, Sibolga)
SUMATERA BARAT 1797, 1799, 1833, 1861, 2010 Kep. Mentawai, Pantai Barat Sumatera Barat (termasuk Siri Sori)
BENGKULU1833, 1851, 1931, 1958, 2007 Pulau Enggano, Pantai Barat Bengkulu (termasuk Kota Bengkulu dan Manna)
LAMPUNG - BANTEN 1861, 1883, 1930, 1963 Pantai Selatan Lampung, Pantai Barat BantenJAWA BARAT-TENGAH BAGIAN SELATAN 1840, 1883, 1904, 1957, 2006 Pantai Selatan Jawa Barat – TengahJAWA TIMUR BAGIAN SELATAN 1818, 1859, 1921, 1925, 1994 Pantai Selatan Jawa TimurBALI 1818, 1848, 1917, 1925, 1930, 1985, 1994 Pantai Selatan BaliNUSA TENGGARA BARAT 1618, 1815, 1818, 1836, 1977 Pantai Selatan Lombok, Sumbawa , dan Pantai utara Bima
NUSA TENGGARA TIMUR 1814, 1820, 1857, 1903, 1975, 1979, 1982, 1992 Pantai Utara Flores, Pulau Babi, Pantai Utara P. Timor (Atapupu), dan Pantai Selatan Sumba.
SULAWESI UTARA 1845, 1857, 1858, 1859, 1871, 1883, 1917, 1936 Manado, Bitung, Sangihe, dan Talaud.
SULAWESI TENGAH-PALU 1928, 1968, 1996, 2000, 1927, 1928, 1938, 1968, 1996 Pulau Peleng, Banggai Kepulauan, Luwuk, Palu, Teluk Tomini, Tambu, Mupaga, Toli-toli, Donggala, dan Tojo
SULAWESI SELATAN 1820, 1967, 1969 Bulukumba, Tinambung, dan MajeneSULAWESI TENGGARA 1889, 1907, 1910, 1936, 1820 Pantai Kendari
MALUKU UTARA 1673, 1771, 1846, 1848, 1854, 1859, 1860, 1900, 1994 Sanana, Ternate, Tidore, Halmahera, dan Pulau Obi
MALUKU SELATAN 1629, 1657, 1659, 1673, 1674, 1708, 1763, 1775, 1802, 1841, 1851, 1852, 1861, 1876, 1899, 1950, 1966, 1983, 1996 Bandanaira, P. Seram, P. Buru, Pantai Talaga, P. Banda, P. Kai, P. Tual
PAPUA UTARA 1900, 1914, 1957, 1979, 1996 Yapen, Biak, Supiori, Oranbari, dan RansikiKALIMANTAN SELATAN BAGIAN TIMUR 1957, 1994 Langadai danLoeriSANGATA 1921 Daerah Sekuran
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
79
SITUS WEB DAN APLIKASI INFORMASI BENCANA GEOLOGI
MAGMA INDONESIA https://magma.vsi.esdm.go.id/
GEMPA BUMI GUNUNGAPI GERAKAN TANAH TSUNAMI
SITUS WEB DAN APLIKASI INFORMASI BENCANA GEOLOGI
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
80
KEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
Mengucapkan
Mohon MAAF LAhIR DAn BAThIn
#EnergiBerkeadilan
SELAMAT HARI RAYA
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
81
#EnergiBerkeadilan
www.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdmwww.esdm.go.id @KementerianESDM Kementerian ESDMKementerian Energidan Sumber Daya Mineral
@kesdm
ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL untuk energi BerkeadilanKEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
82
KEMENTERIAN ENERGI DAN SUMBER DAYA MINERAL
Buku Acuan Kesiapan Sektor ESDM Menjalani RAMADHAN dan Menghadapi IDUL FITRI 1440 H TAHUN 2019
Sekretariat Jenderal Biro PerencanaanJl. Medan Merdeka Selatan 18 Jakarta
Email : [email protected]