GÜBRE GÜBRE VE VE

GÜBRELEMEGÜBRELEMEZİR. MÜH.ZİR. MÜH.

SELCEN DURAKSELCEN DURAK

www.ziraatcim.net

Tarımsal üretimi arttırmak Tarımsal üretimi arttırmak için her şeyden için her şeyden

önce,kültürel önlemlerin en önce,kültürel önlemlerin en iyi şekilde uygulanması iyi şekilde uygulanması

gerekir.gerekir.►KÜLTÜREL ÖNLEMLER;KÜLTÜREL ÖNLEMLER;►Toprak işlemeToprak işleme►Tohumluk,anaç,çeşit seçimiTohumluk,anaç,çeşit seçimi►GübrelemeGübreleme►SulamaSulama

►Bahçelerde uygun ve dengeleyici Bahçelerde uygun ve dengeleyici bir gübrelemenin yapılabilmesi bir gübrelemenin yapılabilmesi için öncelikle bahçe toprağının için öncelikle bahçe toprağının verimlilik düzeyinin ve nem verimlilik düzeyinin ve nem kapsamının bilinmesi gerekir.kapsamının bilinmesi gerekir.

►Özellikle sulama yapılamayan ve Özellikle sulama yapılamayan ve fazla yağış almayan bahçe fazla yağış almayan bahçe bölgelerinde,su faktörü daha da bölgelerinde,su faktörü daha da fazla önem fazla önem taşımaktadır.Çünkü;su taşımaktadır.Çünkü;su noksanlığı gübrelemenin olumlu noksanlığı gübrelemenin olumlu etkisini büyük oranda etkisini büyük oranda azaltmaktadır.azaltmaktadır.

►Bahçelerde diğer kültürel Bahçelerde diğer kültürel işlemlerle birlikte işlemlerle birlikte gerçekleştirilecek etkili ve gerçekleştirilecek etkili ve dengeli bir gübreleme;hem dengeli bir gübreleme;hem toprağın fiziksel yapısını toprağın fiziksel yapısını iyileştirmekte;hem de iyileştirmekte;hem de bitkilerin her yıl gelişme ve bitkilerin her yıl gelişme ve ürün için kullanmak üzere ürün için kullanmak üzere topraktan aldıkları bitki besin topraktan aldıkları bitki besin maddelerini toprağa yeniden maddelerini toprağa yeniden kazandırmaktır. kazandırmaktır.

►Bitkiler,yaşamlarını Bitkiler,yaşamlarını sürdürebilmek için sürdürebilmek için topraktan sürekli besin topraktan sürekli besin maddesi alır, sonucunda maddesi alır, sonucunda da toprak giderek bitki da toprak giderek bitki besin maddelerince besin maddelerince fakirleşir.Bu durumda fakirleşir.Bu durumda bitkilerin gelişmesi bitkilerin gelişmesi durur.durur.

Bitkilerin büyüyüp Bitkilerin büyüyüp gelişebilmeleri ve ürün gelişebilmeleri ve ürün

verebilmeleri için 16 bitki verebilmeleri için 16 bitki besin elementine mutlak besin elementine mutlak

gereksinmeleri vardır.gereksinmeleri vardır. Karbon(C)Karbon(C) Hidrojen(HHidrojen(H))

Oksijen(O)Oksijen(O)

Azot(N)Azot(N) Fosfor(P)Fosfor(P) Potasyum(Potasyum(K)K)

Kükürt(S)Kükürt(S) Demir(Fe)Demir(Fe) Kalsiyum(CKalsiyum(Ca)a)

Magnezyum(MMagnezyum(Mg)g)

Bor(B)Bor(B) Mangan(MMangan(Mn)n)

Bakır(Cu)Bakır(Cu) Çinko(Zn)Çinko(Zn) MolibdenMMolibdenMo)o)

Klor(Cl)Klor(Cl)

Bitkilerin daha fazla Bitkilerin daha fazla gereksinme duydukları gereksinme duydukları

elementlere elementlere “Makro Elementler”“Makro Elementler”

denir. denir.Karbon(C)Karbon(C) Hidrojen(H)Hidrojen(H) Oksijen(O)Oksijen(O)

Azot(N)Azot(N) Fosfor(P)Fosfor(P) Potasyum(K)Potasyum(K)

Kükürt(S)Kükürt(S) Kalsiyum(Ca)Kalsiyum(Ca) Magnezyum(Mg)Magnezyum(Mg)

Mutlak gereksinim duyulan bitki Mutlak gereksinim duyulan bitki besin maddelerinin bir kısmına ise besin maddelerinin bir kısmına ise

daha az miktarda gereksinim daha az miktarda gereksinim duyarlar ve bu elementler bitki duyarlar ve bu elementler bitki

bünyesinde oldukça düşük bünyesinde oldukça düşük düzeylerde bulunurlar.Bunlara ise düzeylerde bulunurlar.Bunlara ise

“Mikro Elementler” denir.“Mikro Elementler” denir.

Demir(FDemir(Fe)e)

Mangan(MnMangan(Mn))

Bakır(Cu)Bakır(Cu)

Çinko(ZnÇinko(Zn))

Molibden(MMolibden(Mo)o)

Bor(B)Bor(B)

Klor(Cl)Klor(Cl)

Mikro elementlere bitkilerce çok az Mikro elementlere bitkilerce çok az gereksinim duyulmasına rağmen,bu gereksinim duyulmasına rağmen,bu

elementlerin eksikliği de makro element elementlerin eksikliği de makro element noksanlığında olduğu gibi bitkilerde gelişmeyi noksanlığında olduğu gibi bitkilerde gelişmeyi

olumsuz etkiler.olumsuz etkiler.► ÖrneğinÖrneğin► Demir(F) Mikro Demir(F) Mikro

elementelement

► Azot(N) Azot(N) Makro elementMakro element

► Noksanlığında; Noksanlığında; Kloroz(sararmKloroz(sararma) görülür.a) görülür.

►Bu bitki besin elementleri Bu bitki besin elementleri doğada,hali hazırda doğada,hali hazırda bulunmasına karşın bitkilerin bulunmasına karşın bitkilerin ve diğer canlıların sürekli ve diğer canlıların sürekli tüketimi yüzünden zamanla tüketimi yüzünden zamanla eksilmeler görülmektedir.eksilmeler görülmektedir.

►Doğadan alınan elementi Doğadan alınan elementi yeniden doğaya kazandırmak yeniden doğaya kazandırmak için toprağa verilen bitki için toprağa verilen bitki besin maddelerine “Gübre” besin maddelerine “Gübre” yapılan işleme ise yapılan işleme ise “Gübreleme” denir.“Gübreleme” denir.

►Gübreleme; Gübreleme; Sağlıklı bitki yetiştirmek Sağlıklı bitki yetiştirmek ve birim alandan fazla ve birim alandan fazla ürün almak için ürün almak için yapılır.Ancak bilinçsizce yapılır.Ancak bilinçsizce yapılacak bir gübreleme yapılacak bir gübreleme hem doğanın dengesine hem doğanın dengesine hem de bitkilerin hem de bitkilerin gelişimine olumsuz etki gelişimine olumsuz etki edecektir.edecektir.

► Zira; Toprakta bulunan ve toprağa verilen Zira; Toprakta bulunan ve toprağa verilen bitki besin elementlerinin topraktaki bitki besin elementlerinin topraktaki çözünümü ve bitkilere olan yarayışlılığı çözünümü ve bitkilere olan yarayışlılığı

► iklim şartlarına,iklim şartlarına,

► toprağın çeşidine,toprağın çeşidine,

► sulama koşullarına,sulama koşullarına,

► yapılan kültürel işlemlere,yapılan kültürel işlemlere,

► bitkinin cinsine ve yaşına göre bitkinin cinsine ve yaşına göre değişiklikler göstermektedir değişiklikler göstermektedir

►Toprağa verilecek gübre Toprağa verilecek gübre miktarı ve gübrenin verilme miktarı ve gübrenin verilme

zamanı da çok önemlidir.Bunun zamanı da çok önemlidir.Bunun için en güvenilir yöntem için en güvenilir yöntem

► ““Toprak Analizi” Toprak Analizi”

ve ve

“ “Yaprak Analizi” Yaprak Analizi”

yaptırmaktır.yaptırmaktır.

ANALİZ LABRATUVARIANALİZ LABRATUVARI

TOPRAK ANALİZİ İLE ÖLÇÜLEN TOPRAK ANALİZİ İLE ÖLÇÜLEN DEĞERLERDEĞERLER

1-Suyla Doygunluk ve Toprağın 1-Suyla Doygunluk ve Toprağın BünyesiBünyesi

► 2-Toplam tuz2-Toplam tuz► 3-Toprak Reaksiyonu (pH)3-Toprak Reaksiyonu (pH)► 4-Kireç (CaCO3)4-Kireç (CaCO3)► 5-Organik Madde5-Organik Madde► 6-Fosfor6-Fosfor► 7-Potasyum7-Potasyum► 8-Toprakların mikroelement kapsamı8-Toprakların mikroelement kapsamı

GÜBRELERİ İKİ GRUPTA GÜBRELERİ İKİ GRUPTA TOPLAYABİLİRİZTOPLAYABİLİRİZ

►*Organik Gübreler*Organik Gübreler

►*Ticari Gübreler*Ticari Gübreler

ORGANİK GÜBRELEMENİN ORGANİK GÜBRELEMENİN YARARLARIYARARLARI

► *Toprağı organik maddece zenginleştirerek *Toprağı organik maddece zenginleştirerek hem toprağın fiziksel yapısını iyileştirir,hem hem toprağın fiziksel yapısını iyileştirir,hem verimi arttırır.verimi arttırır.

► *Toprağın su tutma kapasitesini arttırır.*Toprağın su tutma kapasitesini arttırır.► *Toprak sıcaklığının artmasını sağlar*Toprak sıcaklığının artmasını sağlar► *Özellikle ağır topraklarda iyi bir geçirgenlik *Özellikle ağır topraklarda iyi bir geçirgenlik

ve havalandırma sağlar.ve havalandırma sağlar.► *Toprak işlemeyi kolaylaştırır.*Toprak işlemeyi kolaylaştırır.► *Erozyonu önler.*Erozyonu önler.► *Topraktaki biyolojik aktiviteyi hızlandırarak *Topraktaki biyolojik aktiviteyi hızlandırarak

bitki besin elementlerinin alımını bitki besin elementlerinin alımını kolaylaştırır.kolaylaştırır.

AHIR GÜBRESİAHIR GÜBRESİ►Ahır gübresi az önce değinilen Ahır gübresi az önce değinilen

yararları haricinde N,P,K gibi yararları haricinde N,P,K gibi bitki besin elementlerini de bitki besin elementlerini de çok düşük oranda çok düşük oranda içermektedir.Ancak bu durum içermektedir.Ancak bu durum ticari gübrelerde olduğundan ticari gübrelerde olduğundan çok çok düşüktür.Bu nedenle çok çok düşüktür.Bu nedenle ticari gübrelerin sağladığı ticari gübrelerin sağladığı faydaları sağlamamaktadırfaydaları sağlamamaktadır..

AHIR GÜBRESİNİN VERİLME AHIR GÜBRESİNİN VERİLME ŞEKLİŞEKLİ

► *Ahırdan alınan gübrenin en az bir yıl bekletilerek *Ahırdan alınan gübrenin en az bir yıl bekletilerek yanması sağlandıktan sonra kullanılması yanması sağlandıktan sonra kullanılması gerekir.Gübre toz haline geldikten sonra gerekir.Gübre toz haline geldikten sonra kullanılması tavsiye edilir.kullanılması tavsiye edilir.

► *Verilme zamanı: Sonbahar dönemidir.*Verilme zamanı: Sonbahar dönemidir.► *Genç Fidanlarda; Dikim zamanı fıdan çukuruna *Genç Fidanlarda; Dikim zamanı fıdan çukuruna

ahır gübresi verilmesi tavsiye edilir.ahır gübresi verilmesi tavsiye edilir.

► *Verim çağına gelmemiş fidanlarda; Fidan etrafına *Verim çağına gelmemiş fidanlarda; Fidan etrafına açılacak çukurlara verilmesi tavsiye edilir.açılacak çukurlara verilmesi tavsiye edilir.

► *Verim çağına gelmiş fidanlarda; Ya fidan etrafına *Verim çağına gelmiş fidanlarda; Ya fidan etrafına ve yahut fıdan sıra aralarına açılacak olan 15-20 cm ve yahut fıdan sıra aralarına açılacak olan 15-20 cm lik çukurlara verilmesi tavsiye edilir.lik çukurlara verilmesi tavsiye edilir.

AZOT MİKTARINA GÖRE HAY. AZOT MİKTARINA GÖRE HAY. GÜBRESİ SIRALAMASIGÜBRESİ SIRALAMASI

► Güvercin> Tavuk> Koyun >SığırGüvercin> Tavuk> Koyun >Sığır► *Bu gübrelerin iyi yanmış olmalarına dikkat *Bu gübrelerin iyi yanmış olmalarına dikkat

edilmelidir.edilmelidir.► *Bu gübreler verildikten sonra azot kaybını *Bu gübreler verildikten sonra azot kaybını

önlemek için hemen toprakla örtülmelidir.önlemek için hemen toprakla örtülmelidir.► *Tavuk gübresi fazla verilirse özellikle kumlu *Tavuk gübresi fazla verilirse özellikle kumlu

topraklarda Çinko(Zn) ve Demir(Fe) bitki besin topraklarda Çinko(Zn) ve Demir(Fe) bitki besin elementleri noksanlığına sebep olur.elementleri noksanlığına sebep olur.

► *Tuzluluk olan topraklarda fazla miktarda verilen *Tuzluluk olan topraklarda fazla miktarda verilen hayvan gübresi tuzluluk problemini arttırabilir.Bu hayvan gübresi tuzluluk problemini arttırabilir.Bu da çoraklaşmaya neden olur.da çoraklaşmaya neden olur.

► *Ahır Gübresi Verilme Miktarı: 2-4 ton/da (Dönüme *Ahır Gübresi Verilme Miktarı: 2-4 ton/da (Dönüme 2 ila 4 ton arasında verilmelidir.)2 ila 4 ton arasında verilmelidir.)

YEŞİL GÜBRELEMEYEŞİL GÜBRELEME► *İklim ve bölgeye göre değişmekle birlikte *İklim ve bölgeye göre değişmekle birlikte

yeşil gübre olarak şu bitkiler kullanılır;yeşil gübre olarak şu bitkiler kullanılır;

► Mor fiğ,arpa,yulaf,çavdar,yer altı Mor fiğ,arpa,yulaf,çavdar,yer altı üçgülü,kışlık_yazlık fiğ,pıtraklı üçgülü,kışlık_yazlık fiğ,pıtraklı yonca,bezelye,küçük tohumlu baklayonca,bezelye,küçük tohumlu bakla

► *Kışlık yeşil gübrenin hasattan sonra ancak *Kışlık yeşil gübrenin hasattan sonra ancak kış yağışlarından önce ekilmesi önerilir.kış yağışlarından önce ekilmesi önerilir.

► *Yeşil gübre bitkileri çiçek döneminden *Yeşil gübre bitkileri çiçek döneminden önce toprağa karıştırılmalıdır.önce toprağa karıştırılmalıdır.

YEŞİL GÜBRELEME NİN YEŞİL GÜBRELEME NİN FAYDALARIFAYDALARI

►*Toprakta organik madde ve azot *Toprakta organik madde ve azot miktarını arttırır.miktarını arttırır.

►*Topraktan Potasyum(K),Kalsiyum(Ca) *Topraktan Potasyum(K),Kalsiyum(Ca) ve Magnezyum(Mg) gibi bitki besin ve Magnezyum(Mg) gibi bitki besin elementlerinin yıkanmasını önler.elementlerinin yıkanmasını önler.

►*Su ve Rüzgar erozyonunu önler.*Su ve Rüzgar erozyonunu önler.►*Yabancı ot kontrolünde avantaj *Yabancı ot kontrolünde avantaj

sağlar.sağlar.►*Üst toprağın fiziksel özelliklerini *Üst toprağın fiziksel özelliklerini

iyileştirerek su geçirgenliğini arttırır iyileştirerek su geçirgenliğini arttırır

KOMPOST KOMPOST

Her türlü organik artığın Her türlü organik artığın fermantasyonu sonucu elde edilir.fermantasyonu sonucu elde edilir.

SAMAN SAMAN

Çok zorunlu kalınmadıkça Çok zorunlu kalınmadıkça kullanılmaz.Zorunlu hallerde,kışa kullanılmaz.Zorunlu hallerde,kışa girmeden toprak işleme sırasında girmeden toprak işleme sırasında sıra aralarına 400-500kg/da sıra aralarına 400-500kg/da hesabıyla serilen saman ilkbahar hesabıyla serilen saman ilkbahar döneminde mineral gübreleme döneminde mineral gübreleme sırasında toprağa karıştırılır.sırasında toprağa karıştırılır.

Ticari Gübrelere Ticari Gübrelere geçmeden önce bitki geçmeden önce bitki besin elementlerini besin elementlerini kısaca tanımaktakısaca tanımakta

bitki üzerinde ne bitki üzerinde ne şekilde etkili olduklarını şekilde etkili olduklarını bilmekte yarar vardır.bilmekte yarar vardır.

AZOT(N)AZOT(N)►Canlıların yapı taşı olan proteinlerin Canlıların yapı taşı olan proteinlerin

yapısında bulunması yapısında bulunması nedeniyle,bitkiler tarafından en fazla nedeniyle,bitkiler tarafından en fazla ihtiyaç duyulan besin maddesidir.ihtiyaç duyulan besin maddesidir.

►Bitkiler azotu çoğunlukla nitrat,az Bitkiler azotu çoğunlukla nitrat,az miktarda da amonyum ve üre miktarda da amonyum ve üre formunda alırlar.Bu nedenle diğer formunda alırlar.Bu nedenle diğer formların nitrata çevrilmesi formların nitrata çevrilmesi gerekmektedir.gerekmektedir.

►Azot bitkide yeşil aksamı arttırır,dal Azot bitkide yeşil aksamı arttırır,dal ve kök oluşumunu teşvik ederve kök oluşumunu teşvik eder

AZOT NOKSANLIĞIAZOT NOKSANLIĞI►*Sürgün gelişmesi yavaşlar*Sürgün gelişmesi yavaşlar►*Meydana gelen sürgünler zayıf ve *Meydana gelen sürgünler zayıf ve

kısa kalır.kısa kalır.►*Öncelikle yaşlı yapraklar ve sonra *Öncelikle yaşlı yapraklar ve sonra

diğer yeşil aksam sararır.diğer yeşil aksam sararır.►*Yaprak sayısı azalır.*Yaprak sayısı azalır.►*Meydana gelen yapraklar *Meydana gelen yapraklar

normalden küçük kalırlar.normalden küçük kalırlar.►*Bağlarda sürgünlerin boğum araları *Bağlarda sürgünlerin boğum araları

kısalır.kısalır.

AZOT EKSİKLİĞİAZOT EKSİKLİĞİ

AZOT EKSİKLİĞİAZOT EKSİKLİĞİ

BAĞDA AZOT EKSİKLİĞİBAĞDA AZOT EKSİKLİĞİ

AZOT NOKSANLIĞI AZOT NOKSANLIĞI ARAZLARIARAZLARI

►*Yaşlı yapraklardan sonra genç *Yaşlı yapraklardan sonra genç yapraklarda sararmaya başlar.yapraklarda sararmaya başlar.

►*Yapraklar zamanından önce *Yapraklar zamanından önce dökülürler.dökülürler.

►*Vejatatif aksam *Vejatatif aksam (dal,yaprak,kök) oluşumunun (dal,yaprak,kök) oluşumunun yanında çiçek ve meve yanında çiçek ve meve tutumunu da olumsuz tutumunu da olumsuz etkilemeye başlar.etkilemeye başlar.

►*Meyve kalitesi düşer.*Meyve kalitesi düşer.

AZOT FAZLALIĞIAZOT FAZLALIĞI► *Topraktaki azotun çözünürlülüğü *Topraktaki azotun çözünürlülüğü

iklim,yağış,toprak cinsi ve reaksiyonu gibi iklim,yağış,toprak cinsi ve reaksiyonu gibi etmenlere bağlıdır.etmenlere bağlıdır.

► *Azotlu gübrelerin toprak asitliğini arttırıcı *Azotlu gübrelerin toprak asitliğini arttırıcı özelliği nedeniyle fazla azot kullanımı;toprakta özelliği nedeniyle fazla azot kullanımı;toprakta toksit(zehirli) maddelerin artmasına ve toksit(zehirli) maddelerin artmasına ve fosfor(P),molibden(Mo) gibi bitkilerin ihtiyacı fosfor(P),molibden(Mo) gibi bitkilerin ihtiyacı olan elementlerin etkinliğinin azalmasına sebep olan elementlerin etkinliğinin azalmasına sebep olur.Böylece bitkide arazlar meydana gelir.olur.Böylece bitkide arazlar meydana gelir.

► *Dal ve sürgün gelişimi çok kuvvetli olur,boğum *Dal ve sürgün gelişimi çok kuvvetli olur,boğum araları uzar ve tomurcuk kalitesi düşerek araları uzar ve tomurcuk kalitesi düşerek meyveye geç yatar.meyveye geç yatar.

► *Özellikle kuvvetli ve dikine büyüme eğilimi *Özellikle kuvvetli ve dikine büyüme eğilimi gösteren kiraz ağaçlarında ilk yıllarda fazla gösteren kiraz ağaçlarında ilk yıllarda fazla azotlu gübrelemeden kaçınılmalıdır.azotlu gübrelemeden kaçınılmalıdır.

AZOTLU GÜBRELERAZOTLU GÜBRELERAmonyum sülfat (NSO4)Amonyum sülfat (NSO4) %21N%21N

Amonyum nitrat (NH3)Amonyum nitrat (NH3) %34%34

ÜreÜre %46%46

Di-Amonyum Fosfat (DAP)Di-Amonyum Fosfat (DAP) %18%18

Kalsiyum nitrat (CaNH3)Kalsiyum nitrat (CaNH3) % 15% 15

Potasyum nitrat (KNH3)Potasyum nitrat (KNH3) %15%15

AZOTLU GÜBRE AZOTLU GÜBRE UYGULAMA ESASLARIUYGULAMA ESASLARI

► *Sonbaharın güneşli haftalarında kiraz ağacı *Sonbaharın güneşli haftalarında kiraz ağacı kendini kışa güçlendirerek hazırlar.Hasattan kendini kışa güçlendirerek hazırlar.Hasattan sonra yorgun ağaçların yapraklarına Ağustos-sonra yorgun ağaçların yapraklarına Ağustos-Eylül de üre püskürtülmelidir.Eylül de üre püskürtülmelidir.

► *Ancak bu tarihten daha geç yapıldığında *Ancak bu tarihten daha geç yapıldığında ağaçların dona karşı olan mukavemeti azalırağaçların dona karşı olan mukavemeti azalır

► *Temel kural olarak azotlu gübreler iki *Temel kural olarak azotlu gübreler iki dönemde verilmelidir.İlk yarısı gözler dönemde verilmelidir.İlk yarısı gözler uyanmadan önce Şubat-Mart;diğer yarısı uyanmadan önce Şubat-Mart;diğer yarısı çiçeklenmeden önce Nisan-Mayıs aylarında çiçeklenmeden önce Nisan-Mayıs aylarında verilmelidir.verilmelidir.

► *İlk yarısında amonyum sulfat*İlk yarısında amonyum sulfat► *ikinci yarısında amonyum nitrat*ikinci yarısında amonyum nitrat

► Uyarı1:Uyarı1:Eğer Kasım-Aralık aylarında toprağa Eğer Kasım-Aralık aylarında toprağa DAP verilmişse ağaçlara verilecek olan DAP verilmişse ağaçlara verilecek olan azotlu gübre miktarı düşürülmelidir.azotlu gübre miktarı düşürülmelidir.

► Uyarı2:Uyarı2:Gübre miktarının kesin Gübre miktarının kesin belirlenebilmesi için Toprak Analizi belirlenebilmesi için Toprak Analizi yaptırılmalıdır.yaptırılmalıdır.

► Uyarı3:Uyarı3:Nitratlı(NH3) gübreler ile üre Nitratlı(NH3) gübreler ile üre karıştırılmamalıdır.Karıştırıldığında Azot karıştırılmamalıdır.Karıştırıldığında Azot kaybına yol açar.kaybına yol açar.

► Uyarı4:Uyarı4: Ülkemizdeki toprakların yarayışlı Ülkemizdeki toprakların yarayışlı Azot(N) ve fosfor(P) düzeyinin Azot(N) ve fosfor(P) düzeyinin düşük,Potasyum(K) düzeyinin ise yüksek düşük,Potasyum(K) düzeyinin ise yüksek olduğu göz önünde bulundurulduğunda olduğu göz önünde bulundurulduğunda Azot(N) ihtiyacını karşılamak için kompoze Azot(N) ihtiyacını karşılamak için kompoze (N;P;K) gübrelerinin kullanımından (N;P;K) gübrelerinin kullanımından kaçınılmalıdır kaçınılmalıdır

FOSFOR(P)FOSFOR(P)►*Fosfor sürgünlerin gelişmesinde*Fosfor sürgünlerin gelişmesinde►*ürünün olgunlaşmasında*ürünün olgunlaşmasında►*ve verimliliğin artmasında etkilidir.*ve verimliliğin artmasında etkilidir.►Bir fosfor grubunun Bir fosfor grubunun

parçalanmasında,belirli bir enerji parçalanmasında,belirli bir enerji serbestleşir ve kullanıma hazır serbestleşir ve kullanıma hazır olur.Meyve ağacının tüm hücrelerinde olur.Meyve ağacının tüm hücrelerinde enerji gerekli olduğu için bitkilerin her enerji gerekli olduğu için bitkilerin her yerinde fosfora ihtiyacı vardır.yerinde fosfora ihtiyacı vardır.

FOSFOR NOKSANLIĞININ FOSFOR NOKSANLIĞININ ARAZLARIARAZLARI

►*Bitkinin kök sistemi zayıflar.*Bitkinin kök sistemi zayıflar.►*Bitkinin gelişimi durur.*Bitkinin gelişimi durur.►*Sürgün ve yaprak sayısı oldukça *Sürgün ve yaprak sayısı oldukça

azalır.azalır.►*Yaşlı yapraklarda sararma,kırmızı *Yaşlı yapraklarda sararma,kırmızı

renk teşekkülü ve bronzlaşma görülür.renk teşekkülü ve bronzlaşma görülür.►*Ayrıca meyve tutumu *Ayrıca meyve tutumu

azalmakta,olgunlaşması azalmakta,olgunlaşması gecikmektedir.gecikmektedir.

FOSFORLU GÜBRELERİN FOSFORLU GÜBRELERİN UYGULAMA ESASLARIUYGULAMA ESASLARI

►*Bitkilerin Fosfor(P) ihtiyacı,Azot (N) ve *Bitkilerin Fosfor(P) ihtiyacı,Azot (N) ve Potasyuma (K) göre oldukça düşüktür.Potasyuma (K) göre oldukça düşüktür.

►*Fosfor(P) toprakta oldukça tembel olup, *Fosfor(P) toprakta oldukça tembel olup, pH a bağlı olarak Demir(Fe) veya pH a bağlı olarak Demir(Fe) veya Kalsiyum(Ca) ile birleşik halde Kalsiyum(Ca) ile birleşik halde bulunur.Ayrıca organik fosfor bileşikleri bulunur.Ayrıca organik fosfor bileşikleri halinde bulunur.halinde bulunur.

►*Topraktaki fosforun(P) çok az bir kısmı erir *Topraktaki fosforun(P) çok az bir kısmı erir halde bulunmakta ve bitkiler tarafından halde bulunmakta ve bitkiler tarafından alınabilmektedir.alınabilmektedir.

►*Özellikle kireçli ve asitli topraklarda *Özellikle kireçli ve asitli topraklarda Fosfor(P) alımı daha da zorlaşmaktadır Fosfor(P) alımı daha da zorlaşmaktadır

► *Toprakta fosfor(P) olmasına karşın bitki için *Toprakta fosfor(P) olmasına karşın bitki için yarayışlı hale geçmesi uzun zaman almaktadır.yarayışlı hale geçmesi uzun zaman almaktadır.

► *İyi bir fosfor alımı pH 6.0 olduğu durumlarda *İyi bir fosfor alımı pH 6.0 olduğu durumlarda olur.belde topraklarının pH ı daha yüksek olur.belde topraklarının pH ı daha yüksek olduğundan fosfor alımı güçtür.Bu nedenle olduğundan fosfor alımı güçtür.Bu nedenle süperfosfat kullanımı daha uygundur.süperfosfat kullanımı daha uygundur.

► *Süperfosfat çiziye yada toprağın hemen altına *Süperfosfat çiziye yada toprağın hemen altına verilmelidir.verilmelidir.

► *Süperfosfat önemli bir jips kaynağı olduğu için *Süperfosfat önemli bir jips kaynağı olduğu için aynı zaman da zengin kükürt(%11) kaynağıdır.aynı zaman da zengin kükürt(%11) kaynağıdır.

► *Eğer toprak kuvvetli asit özellikte yani pH 5.5 *Eğer toprak kuvvetli asit özellikte yani pH 5.5 civarında ise ana kayac fosfat civarında ise ana kayac fosfat kullanılmalıdır.Ancak,nötr ve alkali topraklarda, kullanılmalıdır.Ancak,nötr ve alkali topraklarda, ana kayaç fosfatın çözünmez halde olduğu ve ana kayaç fosfatın çözünmez halde olduğu ve bu nedenle uygun bir gübre olmadığı bu nedenle uygun bir gübre olmadığı unutulmamalıdır.unutulmamalıdır.

FOSFORLU GÜBRELERFOSFORLU GÜBRELER

Gübre adıGübre adı Suda Çözülebilir Suda Çözülebilir fosfor(%)fosfor(%)

SüperfosfatSüperfosfat 7.67.6

Double süperfosfatDouble süperfosfat 14.014.0

Triple süperfosfatTriple süperfosfat 17.817.8

Monoamanyum Monoamanyum fosfat(MAP)fosfat(MAP)

19.519.5

Di amonyum Fosfat Di amonyum Fosfat (DAP)(DAP)

17.817.8

Ana kayaç fofatıAna kayaç fofatı Asitte çözünebilir %15Asitte çözünebilir %15

POTASYUM(K)POTASYUM(K)►Potasyum(K),%50 den fazla Potasyum(K),%50 den fazla

enzim sistemini bitki içinde enzim sistemini bitki içinde yönetir.Bütün meyveler çok yönetir.Bütün meyveler çok fazla Potasyum(K) ihtiyacı fazla Potasyum(K) ihtiyacı gösterir.gösterir.

►Kirazlarda çiçek gözleri,yaprak Kirazlarda çiçek gözleri,yaprak gözlerine göre daha fazla gözlerine göre daha fazla potasyum(K) içerirler.potasyum(K) içerirler.

GÖREVLERİGÖREVLERİ► *Sürgün gelişimi ve meyve büyüklüğü *Sürgün gelişimi ve meyve büyüklüğü

potasyuma çok yakından bağlıdır.potasyuma çok yakından bağlıdır.► *Hücrelerin gelişmesi için zorunlu olan *Hücrelerin gelişmesi için zorunlu olan

hücrelerin su alması potasyumun ilk hücrelerin su alması potasyumun ilk görevidir.görevidir.

► *Potasyum(K) kuraklık zamanında *Potasyum(K) kuraklık zamanında yaprakların çok hızlı reaksiyon yaprakların çok hızlı reaksiyon göstermesini sağlar.Özümleme hızla azalır göstermesini sağlar.Özümleme hızla azalır ve ağaç su tasarrufu sağlar.ve ağaç su tasarrufu sağlar.

► *Şeker oluşumunda Potasyumun(K) görevi *Şeker oluşumunda Potasyumun(K) görevi kuraklığa ve dona karşı yüksek dayanımı kuraklığa ve dona karşı yüksek dayanımı sağlamaktır.sağlamaktır.

► *Bitkilerin Potasyuma(K) en fazla ihtiyaç *Bitkilerin Potasyuma(K) en fazla ihtiyaç duyduğu devre meyvelerin olgunlaşma duyduğu devre meyvelerin olgunlaşma dönemi yani yaz aylarıdır.dönemi yani yaz aylarıdır.

POTASYUM(K) NOKSANLIĞIPOTASYUM(K) NOKSANLIĞI►*Yaşlı yaprakların kenarlarında sınırları *Yaşlı yaprakların kenarlarında sınırları

belirgin yanıklıklar ortaya çıkar.belirgin yanıklıklar ortaya çıkar.►*Yapraklarda potasyum(K) noksanlığının *Yapraklarda potasyum(K) noksanlığının

belirtileri en fazla yaz başlarında ortaya çıkar.belirtileri en fazla yaz başlarında ortaya çıkar.►*Yapraklar zamanından önce dökülürler ve *Yapraklar zamanından önce dökülürler ve

yapraklarını kaybeden ağaç meyveyi yapraklarını kaybeden ağaç meyveyi besleyemez.besleyemez.

►*Sonuçta ürün normal rengini alamaz ve *Sonuçta ürün normal rengini alamaz ve olgunlaşamaz.olgunlaşamaz.

►*Potasyum(K) noksanlığı çeken bağlarda az *Potasyum(K) noksanlığı çeken bağlarda az sayıda,küçük ve sık salkımlar üzerinde,bir sayıda,küçük ve sık salkımlar üzerinde,bir örnek renk kazanamamış,küçük taneler örnek renk kazanamamış,küçük taneler rastlanır.rastlanır.

►*Fazla azotlu(N) gübreleme Potasyum(K) *Fazla azotlu(N) gübreleme Potasyum(K) noksanlığına neden olabilir.noksanlığına neden olabilir.

KİRAZDA POTASYUM KİRAZDA POTASYUM EKSİKLİĞİEKSİKLİĞİ

BAĞDA POTASYUM BAĞDA POTASYUM ARAZLARIARAZLARI

BAĞDA POTASYUM BAĞDA POTASYUM ARAZLARIARAZLARI

BAĞDA POTASYUM BAĞDA POTASYUM ARAZLARIARAZLARI

POTASYUMLU GÜBRELERPOTASYUMLU GÜBRELER

Potasyum KloritPotasyum Klorit KClKCl

Potasyum SülfatPotasyum Sülfat K2SO4K2SO4

Potasyum NitratPotasyum Nitrat KNO3KNO3

POTASYUMUN KULLANIM POTASYUMUN KULLANIM ESASLARIESASLARI

► *Potasyum(K) elementi topraklarımızda *Potasyum(K) elementi topraklarımızda genelde yüksek oranlarda bulunmaktadır.Bu genelde yüksek oranlarda bulunmaktadır.Bu nedenle bu gübreyi kullanmadan önce nedenle bu gübreyi kullanmadan önce “Toprak Analizi” yaptırılmalıdır.“Toprak Analizi” yaptırılmalıdır.

► *Potasyumlu gübreler arasında en yaygın *Potasyumlu gübreler arasında en yaygın olarak kullanılanı Potasyum sülfattır(K2SO4)olarak kullanılanı Potasyum sülfattır(K2SO4)

► *Kloritli gübreler,ucuz olmakla birlikte *Kloritli gübreler,ucuz olmakla birlikte klorun(Cl) bitkiye zarar verme riski göz klorun(Cl) bitkiye zarar verme riski göz önünde bulundurulması gerekir.Tuzlanma önünde bulundurulması gerekir.Tuzlanma yaratabilir.yaratabilir.

► *Kloritli gübreler; sulama suyunun tuzlu ve *Kloritli gübreler; sulama suyunun tuzlu ve yetersiz ayrıca yağışlarında yetersiz yetersiz ayrıca yağışlarında yetersiz olduğu,yani klorun gübreden yıkanıp toprakta olduğu,yani klorun gübreden yıkanıp toprakta kök bölgesine ulaşmasının mümkün olmadığı kök bölgesine ulaşmasının mümkün olmadığı durumlarda kullanılabilirler.durumlarda kullanılabilirler.

►*Potasyum Nitratın(KNO3) *Potasyum Nitratın(KNO3) maliyetinin yüksek oluşu,gübre maliyetinin yüksek oluşu,gübre olarak kullanımını büyük ölçüde olarak kullanımını büyük ölçüde sınırlandırmaktadır.sınırlandırmaktadır.

►*Ancak bu değerli gübre hem *Ancak bu değerli gübre hem potasyum(K) hem de azot(N) kaynağı potasyum(K) hem de azot(N) kaynağı olarak yaprak gübresi şeklinde olarak yaprak gübresi şeklinde kullanılabilir.kullanılabilir.

►*Kireçli topraklarda Potasyum Sülfat *Kireçli topraklarda Potasyum Sülfat (KSO4) tercih edilmelidir.(KSO4) tercih edilmelidir.

►*Potasyumlu gübreler bir defada *Potasyumlu gübreler bir defada sonbahar ve kış aylarında sonbahar ve kış aylarında verilmelidir.verilmelidir.

►*Gübreler sıra aralarına 20-25 cm *Gübreler sıra aralarına 20-25 cm derinlikteki bantlara verilmeli,üzeri derinlikteki bantlara verilmeli,üzeri örtülmelidir.örtülmelidir.

KALSİYUM(Ca)KALSİYUM(Ca)►Kalsiyum(Ca),hücrelerin birçok hayati Kalsiyum(Ca),hücrelerin birçok hayati

faaliyetlerinde hayati role faaliyetlerinde hayati role sahiptir,Çünkü kalsiyum(Ca) hücre sahiptir,Çünkü kalsiyum(Ca) hücre zarının geçirgenliğini kontrol eder.zarının geçirgenliğini kontrol eder.

►Karbonhidrat ve aminoasitlerin taşımını Karbonhidrat ve aminoasitlerin taşımını sağlar,kök ve sürgün gelişimini uyarır.sağlar,kök ve sürgün gelişimini uyarır.

►Kalsiyum(Ca),hücrenin kontrol Kalsiyum(Ca),hücrenin kontrol merkezine kadar radar gibi sinyaller merkezine kadar radar gibi sinyaller verir.verir.

►Bir fungus hastalığında Bir fungus hastalığında kalsiyum,kendini korumayla ilgili bazı kalsiyum,kendini korumayla ilgili bazı enzimlerin oluşumuna ve aktif hale enzimlerin oluşumuna ve aktif hale geçmesine neden olur.geçmesine neden olur.

KALSİYUM (Ca) NOKSANLIĞIKALSİYUM (Ca) NOKSANLIĞI► *Yetiştiricilik yapılan topraklar genel *Yetiştiricilik yapılan topraklar genel

olarak kireçce zengin olarak kireçce zengin olduklarından,bağlarda ve kirazlarda olduklarından,bağlarda ve kirazlarda kalsiyum(Ca) noksanlık belirtilerine pek kalsiyum(Ca) noksanlık belirtilerine pek rastlanmaz.rastlanmaz.

► *Belirtiler genç yapraklarda başlar ve *Belirtiler genç yapraklarda başlar ve normal yeşil renklerini kaybeder.normal yeşil renklerini kaybeder.

► *Sümüklü böcek şeklinde kıvrılan *Sümüklü böcek şeklinde kıvrılan yapraklar kısa sürede dökülürler.yapraklar kısa sürede dökülürler.

► *Meyve tutumu azalırken oluşan meyveler *Meyve tutumu azalırken oluşan meyveler gevşek bir yapıda olurlar.gevşek bir yapıda olurlar.

► *Bitkinin kök gelişimi yavaşlar ve hatta *Bitkinin kök gelişimi yavaşlar ve hatta durur.durur.

►*Kalsiyum(Ca) açığı artarsa *Kalsiyum(Ca) açığı artarsa birçok hücre çatlar.birçok hücre çatlar.

►*Bir kiraz ağacının binlerce *Bir kiraz ağacının binlerce mikroskobik yarası mikroskobik yarası olabilir.Bunlar donlarla ortaya olabilir.Bunlar donlarla ortaya çıkabilir ve sonunda dal çıkabilir ve sonunda dal kanserine yakalanabilir.kanserine yakalanabilir.

►*Zararlı funguslar ve *Zararlı funguslar ve bakterilerde erken bulaşma bakterilerde erken bulaşma döneminde mikroskobik yaralar döneminde mikroskobik yaralar yaparlar.Kalsiyum(Ca) bunlara yaparlar.Kalsiyum(Ca) bunlara karşı mukavemeti arttırır.karşı mukavemeti arttırır.

KİRAZDA KALSİYUM KİRAZDA KALSİYUM EKSİKLİĞİEKSİKLİĞİ

KALSİYUM (Ca) KALSİYUM (Ca) FAZLALIĞIFAZLALIĞI

Yaprakların gelişmesi Yaprakların gelişmesi adeta durmakta ve adeta durmakta ve oluşan yapraklar oluşan yapraklar yaklaşık tırnak yaklaşık tırnak büyüklüğünde büyüklüğünde kalmaktadır.kalmaktadır.

KALSİYUM UYGULAMA KALSİYUM UYGULAMA ESASLARIESASLARI

►*Belde toprakları genelde kireçli *Belde toprakları genelde kireçli yapıda oldukları için Kalsiyum(Ca) yapıda oldukları için Kalsiyum(Ca) noksanlığına pek rastlanmaz.noksanlığına pek rastlanmaz.

►*Ancak bitki yarayışlı kalsiyumu *Ancak bitki yarayışlı kalsiyumu alamayabilir.alamayabilir.

►*Bu nedenle yaprak gübresi olarak *Bu nedenle yaprak gübresi olarak verilecek kalsiyum(Ca) meyve verilecek kalsiyum(Ca) meyve çatlamalarını önleyeceği gibi dona çatlamalarını önleyeceği gibi dona karşı olan mukavemeti de arttırır.karşı olan mukavemeti de arttırır.

MAGNEZYUM (Mg)MAGNEZYUM (Mg)► *Bitkilerde klorofil yapısında yer alan tek *Bitkilerde klorofil yapısında yer alan tek

elementtir.elementtir.► *Büyüme ve gelişme için gerekli olan *Büyüme ve gelişme için gerekli olan

birçok enzimin aktivitörü olarak da görev birçok enzimin aktivitörü olarak da görev yapar.yapar.

► *Noksanlığı daha çok yüksek oranda *Noksanlığı daha çok yüksek oranda kireç(CaCO3) ve sodyum(Na) içeren kireç(CaCO3) ve sodyum(Na) içeren topraklarda ve fazla potasyum(K) topraklarda ve fazla potasyum(K) gübrelemesi yapılan topraklarda görülür.gübrelemesi yapılan topraklarda görülür.

► *Bazı durumlarda magnezyum(Mg) *Bazı durumlarda magnezyum(Mg) eksikliği Fosfor(P) eksikliğini de eksikliği Fosfor(P) eksikliğini de beraberinde getirir.beraberinde getirir.

MAGNEZYUM MAGNEZYUM NOKSANLIĞINOKSANLIĞI

►*Kirazlarda magnezyum(mg) *Kirazlarda magnezyum(mg) eksikliği,haziran ve temmuz eksikliği,haziran ve temmuz aylarında yaprakların damarlarında aylarında yaprakların damarlarında sarılıklar şeklinde ortaya çıkar.sarılıklar şeklinde ortaya çıkar.

►*Yaprakların merkezlerinde kırmızı *Yaprakların merkezlerinde kırmızı renkler oluşur.renkler oluşur.

►*Genç bitkilerde henüz kök sistemi *Genç bitkilerde henüz kök sistemi oluşmadığından magnezyum(Mg) oluşmadığından magnezyum(Mg) eksikliği daha çok etkisini eksikliği daha çok etkisini göstermektedir.göstermektedir.

BAĞDA MAGNEZYUM BAĞDA MAGNEZYUM EKSİKLİĞİEKSİKLİĞİ

YAPRAKTA (Mg) EKSİKLİĞİYAPRAKTA (Mg) EKSİKLİĞİ

KİRAZDA MAGNEZYUM KİRAZDA MAGNEZYUM ARAZLARIARAZLARI

MAGNEZYUMUN (Mg) UYGULAMA MAGNEZYUMUN (Mg) UYGULAMA

ESASLARIESASLARI ► *Çok ani durumlarda ve iyi meyve *Çok ani durumlarda ve iyi meyve

tutumunda %2 lik magnezyum tutumunda %2 lik magnezyum sulfatın(MgSO4) yapraklara sulfatın(MgSO4) yapraklara püskürtülmesi yapılmalıdır.(Kiraz için)püskürtülmesi yapılmalıdır.(Kiraz için)

► *100 lt suya 500-600 gr Magnezyum *100 lt suya 500-600 gr Magnezyum sülfat(MgSO4) kartıştırılarak yapraktan sülfat(MgSO4) kartıştırılarak yapraktan verilebilir.(Bağ için)verilebilir.(Bağ için)

► *Topraktan verilecekse bitki başına 1-2 *Topraktan verilecekse bitki başına 1-2 kg magnezyum sulfat gübresi verilebilir.kg magnezyum sulfat gübresi verilebilir.

► (Bunlar tahmini rakamlardır.Gerçek (Bunlar tahmini rakamlardır.Gerçek değerler için Toprak ve Yaprak analizleri değerler için Toprak ve Yaprak analizleri yaptırılmalıdır.)yaptırılmalıdır.)

DEMİR (Fe)DEMİR (Fe)► *Demir(Fe),klorofilin yapısında yer *Demir(Fe),klorofilin yapısında yer

almamasına karşılık klorofil sentezi için almamasına karşılık klorofil sentezi için mutlak gerekli bir elementtir.Ayrıca mutlak gerekli bir elementtir.Ayrıca solunum ve fotosentezde enerjinin solunum ve fotosentezde enerjinin tutulması ve taşınmasında da önemli rol tutulması ve taşınmasında da önemli rol oynar.oynar.

► *Kiraz ağacının kendini koruma sisteminde *Kiraz ağacının kendini koruma sisteminde demir(Fe) önemli rol oynar.Çünkü; özel demir(Fe) önemli rol oynar.Çünkü; özel koruyucu enzimlerin esası olan koruyucu enzimlerin esası olan “peroksidaz” olarak tanımlanır.“peroksidaz” olarak tanımlanır.

► *Bu enzim; Fungus,bakteri,ozon ve ısıya *Bu enzim; Fungus,bakteri,ozon ve ısıya karşı korunmada çok önemlidir ve hücre karşı korunmada çok önemlidir ve hücre zarında hazır bulunmaktadır.zarında hazır bulunmaktadır.

► *Genelde kirazın korumaya ihtiyacı olan *Genelde kirazın korumaya ihtiyacı olan tüm hücreleri peroksidaza sahiplerdir.Bu tüm hücreleri peroksidaza sahiplerdir.Bu enzimin iyi çalışması ise demir(fe) ile enzimin iyi çalışması ise demir(fe) ile bağlantılıdır. bağlantılıdır.

DEMİR (Fe) NOKSANLIĞIDEMİR (Fe) NOKSANLIĞI

►*Demir(Fe) noksanlığının karakteristik *Demir(Fe) noksanlığının karakteristik belirtisi klorozdur.belirtisi klorozdur.

►*Özellikle genç yapraklarda görülür.*Özellikle genç yapraklarda görülür.►*Yapraklarda ince damarlar dahil,bütün *Yapraklarda ince damarlar dahil,bütün

yaprak damarları yeşil kalmasına karşılık yaprak damarları yeşil kalmasına karşılık damarlar arası renk değiştirerek açık damarlar arası renk değiştirerek açık yeşil veya sarıya döner.yeşil veya sarıya döner.

►*Noksanlığının şiddetli olduğu *Noksanlığının şiddetli olduğu durumlarda ise yapraklarda yırtılmalar durumlarda ise yapraklarda yırtılmalar görülebilir.görülebilir.

►*Ayrıca bitkide generatif (çiçek *Ayrıca bitkide generatif (çiçek teşekkülü,meyve) gelişmeyi de olumsuz teşekkülü,meyve) gelişmeyi de olumsuz yönde etkileyerek ürün kaybına neden yönde etkileyerek ürün kaybına neden olur.olur.

KİRAZDA DEMİR KİRAZDA DEMİR EKSİKLİĞİEKSİKLİĞİ

BAĞDA DEMİR BAĞDA DEMİR EKSİKLİĞİEKSİKLİĞİ

DEMİR(Fe) UYGULAMA DEMİR(Fe) UYGULAMA ESASLARIESASLARI

► *Demir(Fe) noksanlığının giderilmesi *Demir(Fe) noksanlığının giderilmesi oldukça zordur.oldukça zordur.

► *Çünkü toprak koşullarının neden olduğu *Çünkü toprak koşullarının neden olduğu demir(Fe) noksanlığında, toprağa demir(Fe) noksanlığında, toprağa uygulanan demir(Fe) bileşiklerinin uygulanan demir(Fe) bileşiklerinin çoğunlukla ve hızlı bir şekilde çözünmez çoğunlukla ve hızlı bir şekilde çözünmez hale dönüşmesi söz konusudur.hale dönüşmesi söz konusudur.

► *Demir(Fe) noksanlığı,genellikle toprakta *Demir(Fe) noksanlığı,genellikle toprakta Demir(Fe) noksanlığından değil,toprakta Demir(Fe) noksanlığından değil,toprakta bulşunan bu elementi bitkilerin bulşunan bu elementi bitkilerin yararlanamayacağı forma dönüştüren yararlanamayacağı forma dönüştüren yüksek kireç(CaCO3) ve yüksek pH yüksek kireç(CaCO3) ve yüksek pH kapsamından ileri gelmektedir.kapsamından ileri gelmektedir.

► *Bu durumu düzeltmek amacıyla Fe *Bu durumu düzeltmek amacıyla Fe şelatları kullanılabilirse de bu maddeler şelatları kullanılabilirse de bu maddeler genellikle çok pahalıdır.genellikle çok pahalıdır.

TOPRAKTAN UYGULAMATOPRAKTAN UYGULAMA► *Bağlar için 12 kg demir sülfat(FeSO4) 100 lt *Bağlar için 12 kg demir sülfat(FeSO4) 100 lt

suda eritilerek bir çözelti hazırlanır.suda eritilerek bir çözelti hazırlanır.► *Kış sonunda asmalar uyanmadan hemen önce *Kış sonunda asmalar uyanmadan hemen önce

toprağa verilir.toprağa verilir.► *Uygulama yaza doğru kayarsa dozu azaltmak *Uygulama yaza doğru kayarsa dozu azaltmak

gerekir.gerekir.► *Demir(Fe) çözeltisi gövde ile temas etmemelidir.*Demir(Fe) çözeltisi gövde ile temas etmemelidir.► *Her bir asmaya 10-20 lt verecek şekilde çözelti *Her bir asmaya 10-20 lt verecek şekilde çözelti

dökülmelidir.Çözelti emildikten sonra aynı çukur dökülmelidir.Çözelti emildikten sonra aynı çukur 1-2 defa temiz su doldurulur ve toprakla 1-2 defa temiz su doldurulur ve toprakla kapatılır.kapatılır.

► *Demir sulfatın(FeSO4) etkisi oldukça *Demir sulfatın(FeSO4) etkisi oldukça sınırlıdır.Bunun yerine şelatlar kullanılabilir.sınırlıdır.Bunun yerine şelatlar kullanılabilir.

► *Kireçli ve pH ı yüksek topraklarda;FeEDDHA ve *Kireçli ve pH ı yüksek topraklarda;FeEDDHA ve FeDTPAFeDTPA

► *Asit ve alkali karakterli topraklarda FeEDTA ve *Asit ve alkali karakterli topraklarda FeEDTA ve FeHEDTA formundaki şelatların kullanılması daha FeHEDTA formundaki şelatların kullanılması daha uygundur.uygundur.

YAPRAKTAN UYGULAMAYAPRAKTAN UYGULAMA►*Demirin yaprak içindeki hareketi *Demirin yaprak içindeki hareketi

sınırlı olduğundan çözelti ancak sınırlı olduğundan çözelti ancak yaprakla tmas ettiği yerlerde etkili yaprakla tmas ettiği yerlerde etkili olur.olur.

►*100lt suya 100gr Demir *100lt suya 100gr Demir sülfat(FeSO4)+200gr Üre+200gr sülfat(FeSO4)+200gr Üre+200gr yayıcı yapıştırıcı atılarak bir yayıcı yapıştırıcı atılarak bir çözelti hazırlanır.Çiçeklenmeden çözelti hazırlanır.Çiçeklenmeden sonra 15 er gün ara ile 2-3 defa sonra 15 er gün ara ile 2-3 defa uygulanır.uygulanır.

ÇİNKO (Zn)ÇİNKO (Zn)►*Çinko(Zn), bitki enzimleri için *Çinko(Zn), bitki enzimleri için

önemli bir role sahiptir.Bu önemli bir role sahiptir.Bu enzimler,genellikle bitkiyi enzimler,genellikle bitkiyi don,ısı,zararlı böcek ve don,ısı,zararlı böcek ve hastalıklardan koruyan enzimlerdir.hastalıklardan koruyan enzimlerdir.

►*Çinko(Zn),yaprakların normal *Çinko(Zn),yaprakların normal gelişimi,sürgünlerin uzaması ve gelişimi,sürgünlerin uzaması ve tane tutumu için gerekli bir tane tutumu için gerekli bir elementtir.elementtir.

ÇİNKO NOKSANLIĞIÇİNKO NOKSANLIĞI

►*Noksanlık belirtileri,sürgün *Noksanlık belirtileri,sürgün oluşumunun başladığı erken yaz oluşumunun başladığı erken yaz döneminde görülür.döneminde görülür.

►*İlk olarak sürgün uçlarında *İlk olarak sürgün uçlarında klorozla birlikte rozetleşme adı klorozla birlikte rozetleşme adı verilen küçük ve sık yaprak verilen küçük ve sık yaprak kümecikleri oluşur.kümecikleri oluşur.

►*Asmalarda tane tutumu *Asmalarda tane tutumu azalır .Salkımlar seyrek ve küçük azalır .Salkımlar seyrek ve küçük taneli olur,boncuklaşma görülür. taneli olur,boncuklaşma görülür.

KİRAZDA ÇİNKO KİRAZDA ÇİNKO NOKSANLIĞINOKSANLIĞI

KİRAZDA ÇİNKO KİRAZDA ÇİNKO EKSİKLİĞİEKSİKLİĞİ

BAĞDA ÇİNKO BAĞDA ÇİNKO EKSİKLİĞİEKSİKLİĞİ

ÇİNKONUN (Zn) UYGULAMAÇİNKONUN (Zn) UYGULAMA ESASLARI ESASLARI

►*Gübre uygulaması,genellikle yapraklara *Gübre uygulaması,genellikle yapraklara püskürtme şeklinde olmaktadır.püskürtme şeklinde olmaktadır.

►*Püskürtme çiçekten 2-3 hafta önce tüm *Püskürtme çiçekten 2-3 hafta önce tüm yaprakları ıslatacak şekilde yaprakları ıslatacak şekilde yapılmalıdır.Tek uygulama yapılmalıdır.Tek uygulama yeterlidir.Fakat noksanlık devam yeterlidir.Fakat noksanlık devam ediyorsa çiçekten sonra bir uygulama ediyorsa çiçekten sonra bir uygulama daha yapılabilir.daha yapılabilir.

►*Kullanılan doz gübrenin üzerinde yazan *Kullanılan doz gübrenin üzerinde yazan tarifeye uygun olmalıdır.Yaprak tarifeye uygun olmalıdır.Yaprak yanıklığına neden olabilir.yanıklığına neden olabilir.

ÇİNKOLU (Zn) GÜBRELERÇİNKOLU (Zn) GÜBRELER

Çinko oksitÇinko oksit Çözünmez toz Çözünmez toz halde halde olup,süspansiyon olup,süspansiyon halinde uygulanır.halinde uygulanır.

Çinko ŞelatÇinko Şelat EDTA çözeltiEDTA çözelti

Çinko Çinko Sülfat(ZnSO4)Sülfat(ZnSO4)

Çözünebilir çözeltiÇözünebilir çözelti

*Mancozep gibi fungusitler de önemli ölçüde Çinko(Zn) içermektedir.

KOMPOZE GÜBRELERKOMPOZE GÜBRELER►*Birden fazla bitki besin maddesini *Birden fazla bitki besin maddesini

içerdiğinden uygulamada kolaylık içerdiğinden uygulamada kolaylık ve ekonomi sağlamaktadır.ve ekonomi sağlamaktadır.

►*Ancak;kompoze gübrelerin *Ancak;kompoze gübrelerin birleşimindeki bitki besin maddesi birleşimindeki bitki besin maddesi oranlarının bitkilerin bitki besin oranlarının bitkilerin bitki besin maddesi ihtiyacına uygun olması maddesi ihtiyacına uygun olması gerekir.Aksi takdirde kullanılması gerekir.Aksi takdirde kullanılması önerilmemelidir.önerilmemelidir.

►*Toprak ve yaprak analiz *Toprak ve yaprak analiz sonuçlarına göre hareket edilmelidir sonuçlarına göre hareket edilmelidir

KİRAZDA PRATİK KİRAZDA PRATİK GÜBRELEMEGÜBRELEME

►*Dikimi izleyen ilk yıllarda kuvvetli *Dikimi izleyen ilk yıllarda kuvvetli gübrelemeden kaçınılmalıdır.gübrelemeden kaçınılmalıdır.

►* 3 senede bir defa çok iyi çürümüş * 3 senede bir defa çok iyi çürümüş ahır gübresi 1.5ton/daahır gübresi 1.5ton/da

►*Her yıl amonyum sulfat(%21) *Her yıl amonyum sulfat(%21) 15kg/da 15kg/da

►*Her yıl süper fosfat(%18) *Her yıl süper fosfat(%18) 50kg/da 50kg/da

►*Her yıl Potasyum Klorur *Her yıl Potasyum Klorur 20kg/da 20kg/da

BİTKİ BESİN İHTİYACININ BİTKİ BESİN İHTİYACININ BELİRLENMESİBELİRLENMESİ

► *Her gelişme bozukluğu besin noksanlığı olarak *Her gelişme bozukluğu besin noksanlığı olarak değerlendirilmemelidir.Bazı belirtiler,asmanın kök değerlendirilmemelidir.Bazı belirtiler,asmanın kök ve odunsu dokusunun zararlanması sonucu olabilir.ve odunsu dokusunun zararlanması sonucu olabilir.

► *Bazı virüslerin neden olduğu gelişme *Bazı virüslerin neden olduğu gelişme bozuklukları,besin maddesi noksanlıkları ile bozuklukları,besin maddesi noksanlıkları ile karıştırılabilir.Örneğin leafrooll(yaprak kıvırcıklığı) karıştırılabilir.Örneğin leafrooll(yaprak kıvırcıklığı) belirtileri,potasyum(K) ve magnezyum(Mg) belirtileri,potasyum(K) ve magnezyum(Mg) noksanlığından kaynaklanan belirtilerle noksanlığından kaynaklanan belirtilerle karıştırılabilir.karıştırılabilir.

► *Toprak tipinin nerelerde değiştiğinin bilinmesi çok *Toprak tipinin nerelerde değiştiğinin bilinmesi çok önemlidir.toprağın fizyolojik yapısı nedeniyle besin önemlidir.toprağın fizyolojik yapısı nedeniyle besin noksanlığı belirtilerine benzer şekilde gelişme noksanlığı belirtilerine benzer şekilde gelişme bozuklukları görülebilir.bozuklukları görülebilir.

► *Kumlu toprakların besin maddesi içeriği ve *Kumlu toprakların besin maddesi içeriği ve iyonları tutma kapasitesi zayıftır.Bu topraklarda iyonları tutma kapasitesi zayıftır.Bu topraklarda hem makro hm mikro elementlerin eksikliği sıkça hem makro hm mikro elementlerin eksikliği sıkça görülmektedir.görülmektedir.

►*pH sı 5.5 tan küçük asit karakterli *pH sı 5.5 tan küçük asit karakterli topraklarda,fosfat alımı engellense de topraklarda,fosfat alımı engellense de mikro besin elementleri daha kolay mikro besin elementleri daha kolay alınmaktadır.Ancak bu tip topraklarda alınmaktadır.Ancak bu tip topraklarda bazen mangan(Mn) ve aliminyum(Al) bazen mangan(Mn) ve aliminyum(Al) toksitesi (zehirlenmesi) ortaya çıkabilir.toksitesi (zehirlenmesi) ortaya çıkabilir.

►*pH sı 8 den yüksek olan alkali *pH sı 8 den yüksek olan alkali topraklarda ise,asit topraklarda olduğu topraklarda ise,asit topraklarda olduğu gibi fosfatın çözünemez forma gibi fosfatın çözünemez forma dönüşmesi söz konusudur.Ayrıca mikro dönüşmesi söz konusudur.Ayrıca mikro elementlerin bir çoğu da bu topraklarda elementlerin bir çoğu da bu topraklarda alınamayacak formlara dönüşmektedir.alınamayacak formlara dönüşmektedir.

►*Toprakta aktif kirecin varlığı genellikle *Toprakta aktif kirecin varlığı genellikle demir(Fe) eksikliğine yol açar.Drenajı iyi demir(Fe) eksikliğine yol açar.Drenajı iyi olmayan ya da ağır yapılı topraklarda bu olmayan ya da ağır yapılı topraklarda bu sorun daha şiddetli hissedilmektedir.sorun daha şiddetli hissedilmektedir.

►*Bunların dışında bitki besin *Bunların dışında bitki besin maddesi noksanlık belirtilerinin maddesi noksanlık belirtilerinin teşhisinde birtakım zorluklar söz teşhisinde birtakım zorluklar söz konusudur.Orta düzeydeki noksanlık konusudur.Orta düzeydeki noksanlık belirtileri açığa çıkmaksızın,bitkinin belirtileri açığa çıkmaksızın,bitkinin gelişmesini olumsuz yönde gelişmesini olumsuz yönde etkileyebilir.etkileyebilir.

►*Ayrıca birden fazla bitki besin *Ayrıca birden fazla bitki besin maddesi eksikliği söz konusu maddesi eksikliği söz konusu ise,bunları da belirtilerinden ise,bunları da belirtilerinden ayırmak çok zordur.ayırmak çok zordur.

►* Sonuç olarak,bitkinin besin ihtiyacı * Sonuç olarak,bitkinin besin ihtiyacı gerek ekolojik,gerekse bitkisel pek çok gerek ekolojik,gerekse bitkisel pek çok faktör tarafından etkilendiği için,bu faktör tarafından etkilendiği için,bu konuda denemeleri ve laboratuar konuda denemeleri ve laboratuar analizleri yapılmadan besin reçetelerinin analizleri yapılmadan besin reçetelerinin önerilmesi çoğu kez hatalı sonuçlar önerilmesi çoğu kez hatalı sonuçlar yaratmaktadır.yaratmaktadır.

www.ziraatcim.netwww.ziraatcim.net

► TARIM DANIŞMANITARIM DANIŞMANI► ZİR. MÜH.ZİR. MÜH.► SELCEN DURAKSELCEN DURAK

SELCEN