ekstraksi fi'il dan isim pada kaidah nahwu dan shorof...

12
EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN SHOROF BERBASIS ANDROID SKRIPSI Sebagai Persyaratan Meraih Gelar Sarjana Strata-1Teknik Informatika Universitas Muhammadiyah Malang NIZARULLAH HIMAWAN 201210370311053 JURUSAN TEKNIK INFORMATIKA FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS MUHAMMADIYAH MALANG 2017

Upload: others

Post on 10-Oct-2019

80 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN SHOROF ...eprints.umm.ac.id/37633/1/jiptummpp-gdl-nizarullah-50740-1-pendahul-n.pdf · EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN

EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN SHOROF

BERBASIS ANDROID

SKRIPSI

Sebagai Persyaratan Meraih Gelar Sarjana Strata-1Teknik Informatika Universitas

Muhammadiyah Malang

NIZARULLAH HIMAWAN

201210370311053

JURUSAN TEKNIK INFORMATIKA

FAKULTAS TEKNIK

UNIVERSITAS MUHAMMADIYAH MALANG

2017

Page 2: EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN SHOROF ...eprints.umm.ac.id/37633/1/jiptummpp-gdl-nizarullah-50740-1-pendahul-n.pdf · EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN
Page 3: EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN SHOROF ...eprints.umm.ac.id/37633/1/jiptummpp-gdl-nizarullah-50740-1-pendahul-n.pdf · EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN
Page 4: EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN SHOROF ...eprints.umm.ac.id/37633/1/jiptummpp-gdl-nizarullah-50740-1-pendahul-n.pdf · EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN
Page 5: EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN SHOROF ...eprints.umm.ac.id/37633/1/jiptummpp-gdl-nizarullah-50740-1-pendahul-n.pdf · EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN

KATA PENGANTAR

Segala puji bagi Allah Subhanahu wa Ta’ala yang tiada pernah berhenti

mencurahkan kasih sayang dan rahmat-Nya kepada semesta alam. Dengan

kemudahan dan pertolongan-Nya, penulis dapat menyelesaikan skripsi yang

berjudul “(Ekstraksi Fi’il dan Isim Pada Kaidah Nahwu Shorof Berbasis

Android)”. Shalawat dan salam semoga Allah curahkan kepada

Rasulullah Shallallah ‘Alaihi Wasallam, beserta keluarga dan para

SahabatRadhiyallahu`anhum. Tak lupa penulis mengucapkan terima kasih yang

sebanyak-banyaknya kepada pihak-pihak yang membantu proses pembuatan

skripsi ini.

Dalam penyusunan skripsi ini, penulis menyadari akan keterbatasan

pengetahuan dan kemampuan. Meskipun penulis telah berusaha dengan sebaik-

baiknya, penulis mengerti bahwa di dalam penyusunan skripsi ini masih terdapat

ketidaksempurnaan. Oleh karena itu diharapkan adanya tinjauan dan pendapat

yang bersifat membangun guna penyempurnaan skripsi ini. Penulismengharapkan

semoga skripsi ini dapat bermanfaat dikemudian hari,meskipun hanya semata-

mata menambah wawasan bagi pembaca.

Malang, 30 Oktober 2017

Penulis

Page 6: EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN SHOROF ...eprints.umm.ac.id/37633/1/jiptummpp-gdl-nizarullah-50740-1-pendahul-n.pdf · EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN

DAFTAR ISI

LEMBAR PERSETUJUAN ........................................................................... I

LEMBAR PERNYATAAN KEASLIAN ..................................................... II

ABSTRAK ..................................................................................................... III

ABSTRACT .................................................................................................. IV

KATA PENGANTAR .................................................................................... V

DAFTAR ISI ................................................................................................. VI

DAFTAR TABEL ......................................................................................... IX

DAFTAR GAMBAR .................................................................................... XI

DAFTAR LAMPIRAN ............................................................................. XIII

BAB I PENDAHULUAN ............................................................................... 1

1.1 Latar belakang masalah. ................................................................... 1

1.2 Rumusan masalah. ............................................................................ 2

1.3 Tujuan. ............................................................................................. 2

1.4 Batasan Masalah. .............................................................................. 3

1.5 Metodologi penelitian ....................................................................... 3

1.5.1 Studi Pustaka ............................................................................ 3

1.5.2 Analisa dan Perancangan Sistem ............................................... 3

1.5.3 Implementasi ............................................................................ 4

1.5.4 Pengujian .................................................................................. 4

1.5.5 Pembuatan Laporan .................................................................. 4

1.6 Sistematika Penulisan ....................................................................... 4

BAB II TINJAUAN PUSTAKA .................................................................... 6

Page 7: EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN SHOROF ...eprints.umm.ac.id/37633/1/jiptummpp-gdl-nizarullah-50740-1-pendahul-n.pdf · EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN

2.1 Penelitian Terdahulu ......................................................................... 6

2.2 Bahasa Arab ..................................................................................... 7

2.3 Ilmu Nahwu ...................................................................................... 7

2.3.1 Isim .......................................................................................... 7

2.3.2 Fi.il. .......................................................................................... 8

2.4 Shorof............................................................................................... 9

2.5 Unicode Bahasa Arab ....................................................................... 9

2.6 Karakteristik Bahasa Arab .............................................................. 10

2.7 Stemming ....................................................................................... 10

2.7.1 Alghoritma Light Stemming ................................................... 11

2.8 Android .......................................................................................... 12

2.8.1 Arsitektur Android .................................................................. 12

BAB III ANALISIS DAN PERANCANGAN ............................................ 14

3.1 Analisis Masalah ............................................................................ 14

3.2 Analisis Sistem ............................................................................... 14

3.2.1 Analisa Kebutuhan Sistem ...................................................... 15

3.3 Perancangan Sistem ........................................................................ 15

3.3.1 Perancangan Perubahan Kata .................................................. 15

3.3.2 Flowchart Proses Unicode ....................................................... 16

3.3.3 Flowchart Pemilihan Kata ....................................................... 18

3.3.4 Flowchart Light stemming ...................................................... 21

3.3.5 Usecase diagram ..................................................................... 24

3.3.6 Activity Diagram .................................................................... 27

3.3.7 Squence diagram aplikasi nahwu............................................. 29

3.3.8 Rule Ilmu nahwu ..................................................................... 31

3.3.9 Shorof ..................................................................................... 32

3.3.10 Rule ilmu nahwu dan light stemming ...................................... 32

3.4 Perancangan Interface sistem .......................................................... 37

3.4.1 Perancangan Menu Ekstraksi Nahwu ...................................... 37

3.5 Perancangan Menu Hasil Nahwu .................................................... 38

Page 8: EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN SHOROF ...eprints.umm.ac.id/37633/1/jiptummpp-gdl-nizarullah-50740-1-pendahul-n.pdf · EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN

3.6 Perancangan Pengujian ................................................................... 38

BAB IV IMPLEMENTASI DAN PENGUJIAN ........................................ 39

4.1 Implementasi .................................................................................. 39

4.1.1 Implementasi Unicode ............................................................ 39

4.1.2 Implementasi Light stemming ................................................. 40

4.1.3 Implementasi Nahwu .............................................................. 42

4.1.4 Implementasi Interface Aplikasi Ekstraksi fi'il dan isim .......... 43

4.1.5 Implementasi Halaman Hasil .................................................. 44

4.1.6 .Implementasi Halaman detail kata. ......................................... 44

4.1.7 .Implementasi Halaman detail kata. ......................................... 45

4.2 Pengujian sistem. ............................................................................ 46

4.2.1 Pengujian fungsional system (Black box) ................................ 46

4.2.2 Pengujian Akurasi system. ...................................................... 46

BAB V PENUTUP ........................................................................................ 57

5.1 Kesimpulan .................................................................................... 57

5.2 Saran .............................................................................................. 57

DAFTAR PUSTAKA ................................................................................... 59

Page 9: EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN SHOROF ...eprints.umm.ac.id/37633/1/jiptummpp-gdl-nizarullah-50740-1-pendahul-n.pdf · EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN

DAFTAR TABEL

Tabel 2.1TabelPerubahan Kata Shorof ................................................................. 9

Tabel 2.2 Tabel Huruf ........................................................................................11

Tabel 2.3Tabel Huruf .........................................................................................12

Tabel 2.4 Tabel Huruf ........................................................................................12

Tabel 3.1 Contoh Tabel Huruf ............................................................................17

Tabel 3.2Tabel tanda baca ..................................................................................17

Tabel 3.3Tabel huruf al-jarr ................................................................................19

Tabel 3.4Tabel huruf Al-qosam ..........................................................................19

Tabel 3.5Tabel huruf al-a'taf ...............................................................................20

Tabel 3.6Tabel huruf al -jazm .............................................................................20

Tabel 3.7Tabel huruf fi'il (kata ganti) .................................................................20

Tabel 3.8Tabel huruf inna ...................................................................................21

Tabel 3.9Tabel harfun an nasb ............................................................................21

Tabel 3.10Tabel huruf ........................................................................................21

Tabel 3.11Tabel huruf ........................................................................................22

Tabel 3.12Tabel huruf ........................................................................................22

Tabel 3.13contoh waznun shorof ........................................................................32

Tabel 3.14Tabel hasil kata imbuhan depan .........................................................32

Tabel 3.15hasil kata imbuhan depan ...................................................................33

Tabel 3.16Tabel kata imbuhan belakang .............................................................33

Tabel 3.17 Tabel Imbuhan Depan .......................................................................34

Tabel 3.18Tabel Fi'il Madhi ...............................................................................34

Tabel 3.19 Tabel Fi'il Madhi...............................................................................35

Tabel 3.20Rule fi'il Mudhari' ..............................................................................35

Tabel 4.1PengujianBlackbox ..............................................................................46

Tabel 4.2Hasil pengujian ....................................................................................46

Tabel 4.3Hasil pengujian ....................................................................................47

Tabel 4.4Hasil pengujian ....................................................................................47

Tabel 4.5Hasil pengujian ....................................................................................47

Tabel 4.6Hasil pengujian ....................................................................................48

Page 10: EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN SHOROF ...eprints.umm.ac.id/37633/1/jiptummpp-gdl-nizarullah-50740-1-pendahul-n.pdf · EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN

Tabel 4.7Hasil pengujian ....................................................................................48

Tabel 4.8Hasil pengujian ....................................................................................48

Page 11: EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN SHOROF ...eprints.umm.ac.id/37633/1/jiptummpp-gdl-nizarullah-50740-1-pendahul-n.pdf · EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN

DAFTAR GAMBAR

Gambar 2.1Unicode Bahasa Arab .......................................................................10

Gambar 2.2 Anatomi Android ............................................................................13

Gambar 3.1Perubahan Kata Stemming ...............................................................15

Gambar 3.2Flowchart proses unicoding ..............................................................16

Gambar 3.3Flowchart pemilihan kata .................................................................18

Gambar 3.4 Flowchart Light Stemming ..............................................................23

Gambar 3.5Usecase Diagram Aplikasi Nahwu ...................................................25

Gambar 3.6Activty diagramProses Nahwu .........................................................27

Gambar 3.7Activity diagram hasil nahwu ...........................................................28

Gambar 3.8Activity Diagram Shorof ..................................................................28

Gambar 3.9 Sequence Diagram Proses Nahwu ...................................................29

Gambar 3.10 Sequence Diagram Hasil Nahwu ...................................................30

Gambar 3.11Sequence Diagram Shorof ..............................................................30

Gambar 3.12 Menu Utama .................................................................................37

Gambar 3.13 Menu Hasil Proses .........................................................................37

Gambar 3.14 Perancangan Hasil Perubahan Kata................................................38

Gambar 4.1 Unicode Kata ..................................................................................39

Gambar 4.2Light Stemming ...............................................................................40

Gambar 4.4Syarat 2 ............................................................................................41

Gambar 4.5Syarat 3 ............................................................................................41

Gambar 4.3 Syarat 1 ...........................................................................................41

Gambar 4.6 Syarat 4 ...........................................................................................42

Gambar 4.7 Syarat 5 ...........................................................................................42

Gambar 4.8 Syarat 6 ...........................................................................................42

Gambar 4.9 Rule Nahwu ....................................................................................43

Gambar 4.10 Halamanutama ..............................................................................43

Gambar 4.11 Halaman Hasil ...............................................................................44

Gambar 4.12Halaman detail kata ........................................................................45

Gambar 4.13 Halaman Keterangan .....................................................................45

Page 12: EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN SHOROF ...eprints.umm.ac.id/37633/1/jiptummpp-gdl-nizarullah-50740-1-pendahul-n.pdf · EKSTRAKSI FI'IL DAN ISIM PADA KAIDAH NAHWU DAN

DAFTAR PUSTAKA

[1] H. Hasanuzzaman, “Arabic Language: Characteristics and Importance,”

Assam Univ., vol. Volume-I, no. Issue-III, Jan 2013.

[2] Mukhlish, Dasar-Dasar Nahwu. Yogyakarta: Pustaka Insan Madani, 2007.

[3] Ardiansyah Nur Hidayat, “APLIKASI PEMBELAJARAN BAHASA

ARAB UNTUK SISWA SEKOLAH DASAR BERBASIS JAVA 2 MICRO

EDITION,” Univ. MUHAMMADIYAH Surak., 2013.

[4] M. Farizal, “Aplikasi Pembelajaran Ilmu Nahwu Berbasis Multimedia,”

Universitas Muhammadiyah Surakarta, 2012.

[5] Syekh Syamsuddin Muhammad Araa’ini, ILMU NAHWU TERJEMAH

MUTAMMIMAH AJURUMIYAH. Bandung: Sinar Baru Algensindo, 2002.

[6] Hasan Ibnu Ahmad, Kitabut Tashrif, 3 ed. Ribhan Bangil.

[7] M. J. E. Benatia, A. Lazrek, dan K. Sami, “Arabic mathematical symbols in

Unicode,” in 27th Internationalization and Unicode Conference, 2005.

[8] Y. Kadri dan J.-Y. Nie, “Effective stemming for Arabic information

retrieval,” in proceedings of the Challenge of Arabic for NLP/MT Conference,

Londres, Royaume-Uni, 2006.

[9] L. S. Larkey, L. Ballesteros, dan M. E. Connell, “Improving stemming for

Arabic information retrieval: light stemming and co-occurrence analysis,” in

Proceedings of the 25th annual international ACM SIGIR conference on Research

and development in information retrieval, 2002, hal. 275–282.

[10] K. T. Martono dan O. D. Nurhayati, “Implementation of android based

mobile Learning application as a flexible learning Media,” Int. J. Comput. Sci.

Issues IJCSI, vol. 11, no. 3, hal. 168, 2014.

[11] N. M. Astiti, “ANALISA DAN PERANCANGAN APLIKASI

PEMBELAJARAN MATEMATIKA BERBASIS ANDROID,” Proc. Konf. Nas.

Sist. Dan Inform. KNSI, 2015.