Transcript
Page 1: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

PraktikumBiologi Vertebrata

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected]

Jurdik Biologi, FMIPA UNY 2016

Page 2: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

Sumbu (axis ) Bidang Penampang

- Penting dalam keseragaman istilah dalamdeskripsi morfologis

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected]

Page 3: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

3

Axis longitudinalis

Sumbu memanjang tubuh dari arah kepala sampai

ekor= axis craniocaudalis, atau dari arah depan ke

belakang = axis anteroposterior

Axis dorsoventralis

Sumbu tegak (vertikal) pada tubuh ikan, dari arah

punggung (dorsum) ke perut (venter) = axis

vertikalis

Axis transversalis

Sumbu yang dibuat dari arah kanan ke kiri

membentuk sudut 90º dengan axis longitudinalis

maupun axis vertikalisRizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected]

Page 4: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected] 4

Page 5: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

5

Bidang Median

Bidang dibentuk melalui axis longitudinalis & axis dorsoventralis (axis

longitudinalis =linea mediana)

Bidang Sagittal

Bidang sejajar bidang media, yang dapat dibuat di kanan kiri

linea mediana

Bidang Frontal

Bidang yang dibentuk melalui linea mediana & axis transversalis

merupakan bidang ┴ bidang median dg arah cranio caudal

Bidang Transversal

Bidang melalui axis dorsoventralis & axis transversalis bidang ┴

bidang frontal arah dextro sinister

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected]

Page 6: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

6

Penampang Frontal

Bila tubuh ikan dibagi oleh bidang frontal

Penampang Melintang (Transversal)

Bila tubuh ikan dibagi oleh bidang transversal atau bidang yang

// dengannya

Penampang Longitudinal (P.Membujur/P.Sagittal)

Bila tubuh ikan dibagi oleh bidang median atau bidang //

dengannya

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected]

Page 7: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

7Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected]

Page 8: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

8

Istilah: anterior = cranial

posterior = caudal

berlaku bagi hewan bertubuh memanjang (ikan &

hewan bertungkai 4)

Pada manusia:

Anterior/depan=ventral

Posterior=dorsal

Cranial=superior (atas)

Caudal=inferior (bawah)

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected]

Page 9: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected] 9

Page 10: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected] 10

Page 11: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

Pengamatan :

1. Inspectio (morfologi tubuh dan squama)

2. Sectio

a. Topografi

b. Systema Respiratorium

c. Systema Circulatoria

d. Systema Digestorium

e. Systema Urogenitalia

f. Systema Musculare

g. Skeleton

h. Systema Nervosum

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected] 11

Page 12: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

A. Caput (Kepala)

- Organon Visus (Mata), Fovea Nasalis (CekungHidung), Rima Oris (Celah Mulut), Apparatus Opercularis (Operculum)

B. Truncus (Badan)

Squama (sisik), Linea lateralis (gurat sisi), Pinnadorsalis, pinnae pectoralis, pinnaeabdominalis, anus, porus ur0genitalis

C. Cauda (Ekor)

Peduncula (batang ekor), Pinna Analis, PinnaCaudalis

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected] 12

Page 13: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

Pembedahan dinding tubuh ikan untukmelihat organ dalam

Saat membedah, kepala ikan berada di sisikanan

Potong sedikit bagian depan anus potongan vertikal ujung gunting yang tumpul dimasukkan ke dalam rongga tubuhikan gunting hingga bagian operculum atau lebih

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected] 13

Page 14: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

Merupakan keadaan organ setelah dindingtubuh dibuka, tidak ada pemindahan organ maupun mengubah posisi organ

Topografi mengamati posisi organ, baikdari arah canial, caudal maupun posisi relatiforgan yang satu terhadap organ yang lain

Bagian yang diamati : Ventriculus, Intestinum, Gonad, Pneumatocyst, Hepatopankreas, Lien, Vesica fellea, dsb

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected] 14

Page 15: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected] 15

Page 16: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

Insang (branchia) :

- Arcus Branchialis

- Lamella Branchialis

- Gill Raker

- Hemibranchia

- Holobranchia

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected] 16

Page 17: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected] 17

Page 18: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

- Vena Cardinalis Posterior dan Anterior

- Sinus Venosus

- Cor (jantung) terdiri atas dua ruang atrium dan ventrikel

- Bulbus Arteriosus

- Aorta Ventralis

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected] 18

Page 19: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

A. Tractus Digestivus

- Cavitas Oris

- Esophagus

- Ventriculus

- Intestinum

- Anus

B. Glandula Digestoria

- Hepatopankreas

- Vesica Fellea

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected] 19

Page 20: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

Merupakan systema yang (sebenarnya) terdiridari dua sistem yang berbeda fungsi : sistemekskresi dan reproduksi

Sistem Ekskresi (Organa Uropoetica)

- Ren (Mesonephros)

- Ductus Mesonephridicus

- Sinus urogenitalis

- (Vesica Urinaria)

- Porus Urogenitalis

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected] 20

Page 21: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

Sistem Reproduksi (Organa Genitalia)

- Feminina

Gonad (Ovarium) , Sinus Urogenitalis, PorusUrogenitalis

- Masculina

Gonad (testis) , Sinus Urogenitalis, PorusUrogenitalis

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected] 21

Page 22: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

Bagian Cranial dan bagian caudal

- Myomer,

- Myocomma ,

- Septum Horizontale,

- Musculi Epaxiales,

- Musculi Hipaxiales

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected] 22

Page 23: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

Melihat rangka ikan

- Cranium

- Columna Vertebralis

- Costae

- Tulang-tulang penyokong sirip

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected] 23

Page 24: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected] 24

Page 25: Praktikum Biologi Vertebrata - staff.uny.ac.idstaff.uny.ac.id/.../ppt-asistensi-praktikum-biologi-vertebrata-i.pdf · A. Tractus Digestivus-Cavitas Oris-Esophagus-Ventriculus-Intestinum-Anus

Otak

- Bulbus Olfactorius

- Tractus Olfactorius

- Lobus Olfactorius

- Pallium

- Mesencephalon

- Cerebellum

- Medula Oblongata

Rizka Apriani Putri, M.Sc / [email protected] 25


Top Related